Jindřich Sachsenfeld (Henreich Saxenveld), někdejší měšťan Starého Města pražského, činí své poslední pořízení. Vykonavateli svého testamentu ustanovuje svého bratra Heřmana Sachsenfeld (meinem bruder Hermanno) a své přátele (freunden) Matese z Kolína nad Rýnem (Mathesen von Chöllen am Rein) a Erasma Rietenburgera (Erasmus Rietenburger), měšťana Prahy (zu Prag mitburger). Heřmanovi odkazuje veškeré své majetky v Praze (zu Prag) a v Čechách (auf dem land), jejichž držbu lze prokázat listinami a zápisy v městských knihách (statbüchern und hantvesten). Dále dává Heřmanovi a Matesovi plnou moc vymáhat veškeré pohledávky a výnosy rent, kteréžto nároky lze prokázat listinami a zápisy v městských knihách (briefen und büchern), z jejichž výnosů mají splácet veškeré Jindřichovy řádně prokázané dluhy. Dále mají Heřman, Mates a Erasmus inkasovat výnos veškerých pohledávek lokalizovaných v Čechách (in Behmen), na Moravě (in Merhern), v Německu (in Dewczenlanden), v Marchfeldu a kdekoli jinde (auf dem Marichveld und anderswo). Případný přebytek po splacení pohledávek mají použít na financování zádušních mší za Jindřicha (domit schollen sy mein zel bedenken). Pokud Markéta Hoffrichterin z Prahy (Margarethen hoffrichteryn von Prag) zvaná Zeiselmeisterova (genant Czeisslmaisterin) zaplatí 31 kop bez 15 grošů za dlužní úpis na 50 kop grošů, který Jindřich obdržel od Leotolda Zwirnera (Lewtel), někdejšího měšťana Starého Města pražského, který má u sebe Heřman a z nějž doposud Leotoldem nebylo nic splaceno, má jí být tento úpis předán. Leotoldovi potomci (Dy Lewtleins Czwirners chinder), jimž je Jindřich hlavním vykonavatelem testamentu jejich otce (obrister geschefftman), jí pak budou nadále dlužni 50 kop grošů. Další úpis, na němž je přivěšena Heřmanova pečeť (da meins bruders segel anhenget), má být Markétě vrácen po odstranění této pečeti (da sol man sein segel abethün, das sein segel frey sey), k čemuž se Heřman zavázal v přítomnosti Jindřicha, Erasma a Matese. Náhradou za postoupená práva ke šmitnám ve Vlašském dvoře v Kutné Hoře (von der smytten) mají Leotoldovi potomci obdržet rentu sedmi kop grošů ročně z Litovic (Leyttewicz). Renta osmi kop grošů ze Šaufelerova dvora (Schawffelers hoffe), kterou Jindřich obdržel od Leotolda, má být prodána a z výnosu splaceny Jindřichovy dluhy. Pokud by chtěl Petr Holekra (Peter Hollekra), majitel domu Weiswasserů na Starém Městě pražském (Weysswassers hause), vykoupit rentu šesti kop grošů na tomto domě, mají být z výnosu rovněž splaceny Jindřichovy dluhy. Dále se Jindřich přiznává k dluhu 100 kop grošů vůči potomkům Henzlina Gundakkera (des Gundackers kindern), měšťana Starého Města pražského, ze kterého mají být odečteny již poskytnuté splátky, a rovněž ke dluhu 30 kop grošů vůči potomkům Barbory (Barbaren kinder), ze kterého mají být odečteny dluhy Barbory a Rudela (Rudel) vůči Jindřichovi. Z dluhu neznámé výše vůči vdově Richardově (Richartin) mají být odečteny již poskytnuté splátky a zbývající částka spotřebovaná v době Jindřichovy nepřítomnosti (was sey sust verczert, do ich nicht pey ir geweist pin) má být z poloviny splacena v hotovosti, z poloviny předáním plášťů (halb rechnen und der mandeln halb). Jedná se o červený, šedý, modrý a zelený plášť a dále kožežinový plášť (rucken kurssen), který požadovala. Své švagrové (meyme swigerin) Jindřich odkázal plášť z harasu. Františkovi (herrn Franczen) odkázal dlouhý šedý kabát. Dále stanovil, že má být poskytnuta podpora Lukášovu synu (des Lucas son), aby se něčím vyučil, přestože Jindřich nemá žádné jeho sirotčí peníze (thut das pest und helft ym etwo, das er küm, das er etwas lere, want ich en hab seyns gelts nichcz). Dále odkázal Hanušovi (Hans) dvě kopy, Anežce (Angnesen) dvě kopy, Kateřině (Katrinen) jednu kopu. Jindřichovo velké mešní roucho (sein gross myssgewant) má být darováno do kostela, u kterého bude pohřben. Nové mešní roucho a jedno další (das neu myssgewant und das ander) má být darováno do kostela v místě jeho narození. Mešní roucho jeho tchyně (meyne swiger myssgewant) jí má být navráceno společně s jejím Agnus Dei. Mešní roucho z kostela sv. Linharta na Starém Městě pražském (myssgewant von send Leynhart) má být navráceno tamtéž. Mešní roucho z Plas? (myssgewant von Plays) má být také navráceno a naúčtován poplatek za přepravu (und nempt davon, was es czu furen kost). Dále Jindřich Heřmanovi odkazuje zejména veškeré stříbrné poháry, opasky a další stříbrné předměty, veškeré oděvy a výbavu domácnosti, s nimiž má naložit podle instrukcí. Ve Znojmě (Znoym) je dále uskladněno devět pláten z Bruselu (Bruxsel), 17 pláten z Lovaně (Loffen), 15 pláten z Sint-Truiden (Sandtruten), 22 pláten z Kolína nad Rýnem (Kolln) a Cách (Aache), tři plátna z harasu a obaly, v nichž jsou tato plátna zabalena. Dále zde je osm celých a dva poloviční feřtaty. V Chebu (Eger) je uskladněno sto pláten harasu a sud s 264 čepci. V Jihlavě (Yglaw) je uskladněno 18 čepců a deset párů nohavic. V Hofu (Hoffe) je uskladněno osm celých pláten a zbytky jednoho z Kolína nad Rýnem (Kolln) a jedno plátno z Cách (Aachen). Tyto oděvy a látky Jindřich odkazuje vykonavatelům testamentu, aby pomocí nich splatili jeho dluhy.
- Pavel z Šatova (Paulen von Schotaw), měšťan Znojma (mitburgern zu Znoym)
- Štěpán z Jaroměřic nad Rokytnou (Sczepan von Jermericz), měšťan Znojma (mitburgern zu Znoym)
- A: WStLA Wien, Hauptarchiv ‒ Urkunden, inv. č. 2189
- B: SOkA Znojmo; AM Znojma; Odd. Nejstarší knihy a vzácné rukopisy; inv. č. 292; sign. II/96; fol. 10rv, pag. 19‒20.
- A: Monasterium
- B: N/A
Přepis regestovaného dokumentu
In Gotes nomen amen. Ich Henreich Saxenveld, mitburger in der Grossern stat zu Prag, tun kund und offenbar mit dem brief fur allen leuten, dy in sehen oder horen lesen, das ich vor den erben weysen mannen Paulen von Schotaw des neuen rates und Sczepan von Jermericz des alten rates bayden mitburgern zu Znoym, dy ych dy czeyt darczu geruffet hab und fleyzziklich gebeten, mit wolbedachtem mut und mit guter vornuft mein lecztes geschaft getan und gemacht hab czu der czeyt, alz ich das rechtlich und wol getun macht, von aller meiner hab und gut varund und unvarund, die mir der almechtig Got von seinen genaden hat vorlihen, das nach meinem tod von deswegen kein krieg schol geschehen.
Czum ersten ich schaff all mein hab varund und unbarund meinem bruder Hermanno, und namlich all dy hab, dy ich hab zu Prag und auf dem land, dy ich mit dem rechten statbüchern und hantvesten mag beweysen.
Item ich mach mechtig Hermannum meinen bruder und Mathesen von Chöllen am Rein, das sy volle macht haben einczuvordern all mein geldschuld und all mein czins, dy sy aus briefen und büchern wissen und werden geschriben vinden, und dovon schollen sy hinwider beczalen all mein geldschuld, dy ich schuldig bin, und dy man mag rechtlich beweysen.
Item ich schaff, das dy vorgenanten czwen, Hermannus und Mathes, und auch Erasmus Rietenburger, zu Prag mitburger, das sy schollen einbrengen und einnemen all mein geltschuld, dy man mir schuldig ist in Behmen, in Merhern, in Dewczenlanden, auf dem Marichveld und anderswo an allen enden, oder wye dy schuld mit sunderlichen nomen sein beschriben, oder wer mir dy schuldig ist, nymanczs ausgenumen, das man in dy alczumal schol ausrichten und beczalen.
Item ich schaff, ob mein obgenanten drey freunden icht ein überlauf wurd über schuld, domit schollen sy mein zel bedenken und das secz ich czu irer gwissen.
Item dy vorgenanten drey mann schollen meines geschafftes gancz gewaltig sein und schollen einnemen und ausgeben, alz ich in wol getrau, und schollen auch dovon nymanczs kein rechnung geben, geistlich oder weiltlich.
Item dy nachgeschriben maynung hat der vorgenant erber man Henricus Saxenveld selber lassen beschreiben aus seinem mund und hat alzo gesprochen.
Item wir haben geret mit meynem bruder von der Hoffrichterin přípis ve znojemském opisu: czu der ersamen frauen Margarethen hoffrichteryn von Prag; in margine: genant Czeisslmaisterin wegen vorauss umb den priff, den er ynne hait von dem Lewtel, der laut an L schock groschen, daran hait er von dem Lewtel gein gelt nicht aufgehaben, dorumb wan sey beczalt de XXXI schock minus XV groschen, so sal man ir den priff geben, anders nicht.
Vort den anderen priff, da meins bruders segel anhenget, da sol man sein segel abethün, das sein segel frey sey, so sal man ir den brif auch wedergeben, das hait mein bruder gesprochen vor Erassime und Mathys und mir.
Item was ich aufgehaben habe von des Leutels kindern von der smytten, dorvor sal man in geben de VII schock czyns auff Leyttewicz.
Item auff des Schawffelers hoffe ist VIII schock czyns, de hab wir ynne von dem Lewtel, de sol man verkaufen und beczalen de scholt damit.
Item noch seynt VI schock czyns auff des Weysswassers hause, das der Peter Hollekra hait. Wil er de abelosen, so sal man de scholt auch damit beczalen.
Item des Gundackers kindern pin ich schuldig IC schock. Was ich in daran geben habe, das sol man abeslahen.
Item den Barbaren kinder pin ich schuldig XXX schock. Was mir der Rudel und Barbara schuldig sein, das sol man abeslahen.
Item der Richartin sol man obeslahen, was ich ir besunder geben hab.
Item was sey sust verczert, do ich nicht pey ir geweist pin, das sol man ir halb rechnen und der mandeln halb.
Item so hait mein bruder geschaft de rucken kurssen, de sey gedrangen hait.
Item der mandeln, den roden mantel und den grauen mantel und den plauen und gronen mantel.
Item meyme swigerin den arras mantel.
Item herrn Franczen meynen langen grauen rock.
Item mit des Lucas son thut das pest und helft ym etwo, das er küm, das er etwas lere, want ich en hab seyns gelts nichcz.
Item dem Hans gebt II schock.
Item der Angnesen II schock.
Item der Katrinen I schock.
Item mein bruder hait geschafft sein gross myssgewant, das sol man geben in de kirchen, da man in legen wirt.
Item das neu myssgewant und das ander sol man senten und geben in de kirche, da ich geporen pin.
Item meyne swiger myssgewant sol man ir wedergeben und ir Agnus Dei.
Item das myssgewant von send Leynhart, das gebt, wo das hingehort.
Item das myssgewant von Plays gebt auch, wo es hingehort, und nempt davon, was es czu furen kost.
Item auch schaff ich Herman meinem bruder besunder alle mein silber drinckfas oder gurtel und sust, was des ist, und vort alle mein kleider und hausgerede, da sol er weder von geben und thun, als ich ym das emfolen und gehaissen hab.
Item so hab ich hie lygen czu Znoym mit den irsten:
Item XI tuch von Bruxsel. Item XVII tuch von Loffen. Item XV tuch von Sandtruten. Item XXXII tuch von Kolln und von Aache. Item III harras. Item dan de umbslege, dor das gewant inbeslagen ist. Item VIII gancze vorstete und II halb vorstete.
Item noch hab ich ligen zu Eger hondert harras. Item ein fas mit hauben, da ist yn XXII tusin hauben.
Item noch hab ich lygen czu der Yglaw II tusin hauben und X par hosen.
Item noch hab ich ligen czum Hoffe VIII tuch von Kolln und I tuch von Aachen und stucker von tuchenn von Kollen. Dys gewant und hauben und harras schaff ich, das de vorgenanten drey Herman, Mathys und Erassyme, de scholt davon beczalen sullen, de ich schuldig pin.
Und des czu einer ganczen sicherheyt hab ich gebeten dy erbern weysen mann, den rat zu Znoym, das sy ir stat insigel mit irem gutem wissen und willen an den brief haben gehangen, der gegeben ist nach Christi gepurd XIIII hundert und dornach im XXII jaren, des mitwochens nach dem Suntag, alz man in der heyligen cristenheit singt Exurge.
přípis ve znojemské knize testamentů:
Wir burgermeister und der rat zu Znoym bekennen mit dem büch für allen leuten, das fürr uns chomen sein dy erbarn mann Paulus von Schatawe und Czepan von Iermericz payd unsere mitburger und auch Hermanus des Heinreichs Saxenfeld bruder und haben unbetwüngen vor unsern derkennet, das der vorgenant erbar man Heinreich Saxenfeld ettwen mitburger in der grossern stat czu Prag in unser stat an seinem leczten gescheffte und totpette ein soliche rede gereth hat czu der ersamen frauen Margarethen hoffrichteryn von Prag in margine: genant Czeisslmaisterin und vor den vorgenanten drein mannen zu ir hat gesprochen: Dy Lewtleins Czwirners chinder von Prag, der ich obrister geschefftman pin, dy sein euch dy funffczig schok grosschen noch schuldig.