z 192 stránek
Titul
I
II
III
IV
Praefatio
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
XIII
XIV
XV
XVI
Edice
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
Slovníček
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
Obsah
176
Název:
O sv. Jeronymovi knihy troje
Autor:
Patera, Adolf
Rok vydání:
1903
Místo vydání:
Praha
Česká národní bibliografie:
Počet stran celkem:
192
Obsah:
- I: Titul
- V: Praefatio
- 1: Edice
- 142: Slovníček
- 176: Obsah
upravit
Strana I
O SV. JERONYMOVI KNIHY TROJE. PODLE RUKOPISU MUSEA KRÁLOVSTVÍ ČESKÉHO V PRAZE VYDAL ADOLF PATERA. V PRAZE. NÁKLADEM ČESKÉ AKADEMIE CÍSAŘE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VĚDY, SLOVESNOST A UMĚNÍ. 1903.
O SV. JERONYMOVI KNIHY TROJE. PODLE RUKOPISU MUSEA KRÁLOVSTVÍ ČESKÉHO V PRAZE VYDAL ADOLF PATERA. V PRAZE. NÁKLADEM ČESKÉ AKADEMIE CÍSAŘE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VĚDY, SLOVESNOST A UMĚNÍ. 1903.
Strana II
SBERKA PRAMENIN KU POZNÁNÍ LITERÁRNÍHO ŽIVOTA V ČECHÁCH, NA MORAVĚ A V SLEZSKU. VYDÁVÁ III. TŘIDA ČESKÉ AKADEMIE CISARE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VĚDY, SLOVESNOST A UMĚNÍ V PRAZE. SKUPINA PRVNÍ. PAMÁTKY ŘEČÍ A LITERATURY ČESKÉ. ŘADA I. ČÍSLO 5. O SV. JERONYMOVI KNIHY TROJE. V PRAZE. NÁKLADEM ČESKÉ AKADEMIE CÍSAŘE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VĚDY, SLOVESNOST A UMĚNÍ. 1903.
SBERKA PRAMENIN KU POZNÁNÍ LITERÁRNÍHO ŽIVOTA V ČECHÁCH, NA MORAVĚ A V SLEZSKU. VYDÁVÁ III. TŘIDA ČESKÉ AKADEMIE CISARE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VĚDY, SLOVESNOST A UMĚNÍ V PRAZE. SKUPINA PRVNÍ. PAMÁTKY ŘEČÍ A LITERATURY ČESKÉ. ŘADA I. ČÍSLO 5. O SV. JERONYMOVI KNIHY TROJE. V PRAZE. NÁKLADEM ČESKÉ AKADEMIE CÍSAŘE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VĚDY, SLOVESNOST A UMĚNÍ. 1903.
Strana III
Strana IV
Strana V
ÚVOD. (ísař Karel IV. byl velikým ctitelem sv. Jeronyma, pokládaného ve středověku za Slovana a prvního překladatele písma svatého do slovan- ského jazyka. Proto založiv r. 1347 v Praze klášter hlavně ke cti a chvále sv. Jeronyma a povolav do něho jihoslovanské mnichy, hleděl nabýti po- drobnějších zpráv o tomto světci a uložil svému kancléři Janovi ze Středy v té příčině pátrati. Janu ze Středy podařilo se najíti tři latinské spisy o životě, smrti a zázracích sv. Jeronyma, jak o tom ve svém listě1) za- chovaném v pozdějším přepise v rukopise c. k. univ. knihovny v Praze (V. G. 21. l. 39) podává zprávu císaři Karlovi IV. a zasílá mu zároveň tyto spisy v přepise; jsou to: 1. Eusebii epistola de morte Hieronymi ad Damasum, 2. Augustini, Hipponensis episcopi, ad Cyrillum, episcopum Ierosolymitanum, de magnificentiis beati Hieronymi epistola, 3. Cyrilli, episcopi Ierosolymitani, de miraculis Hieronymi ad sanctum Augustinum epistola. Kdo však bedli- věji uváží obsah knih uvedených, zajisté přesvědčí se, že všechny tyto tři knihy sepsány byly teprva asi v XIII. století, nepochybně od jednoho a téhož skladatele, jenž chtěje dodati svým spisům více vážnosti a hodno- věrnosti, vyhlásil za jich původce vynikající spisovatele církevní, sv. Eusebia, sv. Augustina a sv. Cyrilla, aniž by byl znal, že na př. sv. Cyrill Jerusa- lemský mnohem dříve zemřel († 386) než sv. Jeronym, a nemohl tedy psáti o smrti a zázracích tohoto světce, kterýž zemřel teprve r. 420. Vědo- mosti pisatelovy o době sv. Jeronyma a okolnostech jeho života jsou vůbec velice chatrné a popletené. V nich přičítá skladatel sv. Jeronymovi slova velice příkrá, nepřátelská a nespravedlivá o kněžích a zvláště o mniších, 1) Otištěn od p. kustoda Ferd. Tadry ve Věstníku České Akademie, roč. VIII (1899) str. 421.
ÚVOD. (ísař Karel IV. byl velikým ctitelem sv. Jeronyma, pokládaného ve středověku za Slovana a prvního překladatele písma svatého do slovan- ského jazyka. Proto založiv r. 1347 v Praze klášter hlavně ke cti a chvále sv. Jeronyma a povolav do něho jihoslovanské mnichy, hleděl nabýti po- drobnějších zpráv o tomto světci a uložil svému kancléři Janovi ze Středy v té příčině pátrati. Janu ze Středy podařilo se najíti tři latinské spisy o životě, smrti a zázracích sv. Jeronyma, jak o tom ve svém listě1) za- chovaném v pozdějším přepise v rukopise c. k. univ. knihovny v Praze (V. G. 21. l. 39) podává zprávu císaři Karlovi IV. a zasílá mu zároveň tyto spisy v přepise; jsou to: 1. Eusebii epistola de morte Hieronymi ad Damasum, 2. Augustini, Hipponensis episcopi, ad Cyrillum, episcopum Ierosolymitanum, de magnificentiis beati Hieronymi epistola, 3. Cyrilli, episcopi Ierosolymitani, de miraculis Hieronymi ad sanctum Augustinum epistola. Kdo však bedli- věji uváží obsah knih uvedených, zajisté přesvědčí se, že všechny tyto tři knihy sepsány byly teprva asi v XIII. století, nepochybně od jednoho a téhož skladatele, jenž chtěje dodati svým spisům více vážnosti a hodno- věrnosti, vyhlásil za jich původce vynikající spisovatele církevní, sv. Eusebia, sv. Augustina a sv. Cyrilla, aniž by byl znal, že na př. sv. Cyrill Jerusa- lemský mnohem dříve zemřel († 386) než sv. Jeronym, a nemohl tedy psáti o smrti a zázracích tohoto světce, kterýž zemřel teprve r. 420. Vědo- mosti pisatelovy o době sv. Jeronyma a okolnostech jeho života jsou vůbec velice chatrné a popletené. V nich přičítá skladatel sv. Jeronymovi slova velice příkrá, nepřátelská a nespravedlivá o kněžích a zvláště o mniších, 1) Otištěn od p. kustoda Ferd. Tadry ve Věstníku České Akademie, roč. VIII (1899) str. 421.
Strana VI
VI ač odjinud jest dostatečně známo, že sv. Jeronym byl sám kněz, po mnišsku u Betléma žil a kláštery zakládal. Na některých místech hlásají se přímo zjevné bludy, odporující učení katolické církve. Proto nesvědčí to ani o veliké učenosti ve vědách bohosloveckých, ani o soudnosti Jana ze Středy, že tyto knihy o sv. Jeronymovi bez všelikých potřebných oprav doporučil a podal císaři Karlu IV. Latinské knihy (epistolae) o sv. Jeronymovi byly již za Karla IV. a i v pozdějších dobách pilně přepisovány a po celém království Českém horlivě rozšiřovány, jak o tom svědčí veliké množství až na naše doby zachovaných rukopisů v různých knihovnách. Zajisté nemineme se s pravdou, tvrdíme-li, že povzbuzením a půso- bením Karla IV. byly latinské knihy o sv. Jeronymovi brzy po jejich na- lezení přeloženy do češtiny, jak se to bylo stalo i při jiných spisech té doby. Do němčiny přeložil knihy tyto sám Jan ze Středy pro markraběnku Alžbětu, manželku markrabí Moravského Jošta, a dokončil svůj překlad asi r. 1376. I tento německý překlad byl potom pilně přepisován a rozšířen. Nejstarší dosud známý rukopis jest z r. 1389. Že by byl český překlad snad upraven dle německého, nelze nijak tvrditi, neb možno skoro s urči- tostí říci, že český překlad jest starší. Až do r. 1893 byly tři české rukopisy knih o sv. Jeronymovi známy a sice: 1. Rukopis papírový ve 4ci v Olomoucké studijní knihovně (I. E. 1) následujícího obsahu: c) 813— a) 1a—69a. Epyſſtola blazeneho Euzebya k damazowy, Byſkupu portunſkemu, a k teodyonowy, panu Rzymſkemu, o ſmrty ſlawneho Jeronyma, vczennyka wyborneho, pro nyezto tyto knyhy ſlowu ſwateho Jero- nyma. b) 69a—81a. (Epyſtola) gyna ſwateho Auguſtyna, vczennyka wyborneho, k bla- senemu Czyryllowy, druhemu byſkupowy Ieruzalemſkemu, o welyko�y a o doo�ogenſtwy vczennyka ſwateho Ieronyma, knyeze. 13ob. (Epyſtola) gyna ſwateho Czyrylla, byſkupa Ieruzalemſkeho, k ſwatemu Auguſtynowy o dywyech, geſo gſu ſye ſtaly, ſwateho Ieronyma. Rukopis se končí následovně (136b): Dokonany gſu tyto knyhy w ſobotu przed ſwaty(m) Wawrzynczem leta tyſycz a cztyrzy ſta a deſſateho. 2. Rukopis papírový ve fol. v Olomoucké studijní knihovně (III. B. 19) z r. 1482, v kterém na listech 142a—248b se nalézaji též knihy troje o sv. Jeronymovi a kromě toho na l. 1a—140b Vidění sv. Brigitty a na 1. 249a—280a Sbírka 35ti krátkých rozprávek. 3. Rukopis papírový ve 4c v c. k. universitní knihovně v Praze (XVII. E. 9) z druhé polovice XV. století následujícího obsahu:
VI ač odjinud jest dostatečně známo, že sv. Jeronym byl sám kněz, po mnišsku u Betléma žil a kláštery zakládal. Na některých místech hlásají se přímo zjevné bludy, odporující učení katolické církve. Proto nesvědčí to ani o veliké učenosti ve vědách bohosloveckých, ani o soudnosti Jana ze Středy, že tyto knihy o sv. Jeronymovi bez všelikých potřebných oprav doporučil a podal císaři Karlu IV. Latinské knihy (epistolae) o sv. Jeronymovi byly již za Karla IV. a i v pozdějších dobách pilně přepisovány a po celém království Českém horlivě rozšiřovány, jak o tom svědčí veliké množství až na naše doby zachovaných rukopisů v různých knihovnách. Zajisté nemineme se s pravdou, tvrdíme-li, že povzbuzením a půso- bením Karla IV. byly latinské knihy o sv. Jeronymovi brzy po jejich na- lezení přeloženy do češtiny, jak se to bylo stalo i při jiných spisech té doby. Do němčiny přeložil knihy tyto sám Jan ze Středy pro markraběnku Alžbětu, manželku markrabí Moravského Jošta, a dokončil svůj překlad asi r. 1376. I tento německý překlad byl potom pilně přepisován a rozšířen. Nejstarší dosud známý rukopis jest z r. 1389. Že by byl český překlad snad upraven dle německého, nelze nijak tvrditi, neb možno skoro s urči- tostí říci, že český překlad jest starší. Až do r. 1893 byly tři české rukopisy knih o sv. Jeronymovi známy a sice: 1. Rukopis papírový ve 4ci v Olomoucké studijní knihovně (I. E. 1) následujícího obsahu: c) 813— a) 1a—69a. Epyſſtola blazeneho Euzebya k damazowy, Byſkupu portunſkemu, a k teodyonowy, panu Rzymſkemu, o ſmrty ſlawneho Jeronyma, vczennyka wyborneho, pro nyezto tyto knyhy ſlowu ſwateho Jero- nyma. b) 69a—81a. (Epyſtola) gyna ſwateho Auguſtyna, vczennyka wyborneho, k bla- senemu Czyryllowy, druhemu byſkupowy Ieruzalemſkemu, o welyko�y a o doo�ogenſtwy vczennyka ſwateho Ieronyma, knyeze. 13ob. (Epyſtola) gyna ſwateho Czyrylla, byſkupa Ieruzalemſkeho, k ſwatemu Auguſtynowy o dywyech, geſo gſu ſye ſtaly, ſwateho Ieronyma. Rukopis se končí následovně (136b): Dokonany gſu tyto knyhy w ſobotu przed ſwaty(m) Wawrzynczem leta tyſycz a cztyrzy ſta a deſſateho. 2. Rukopis papírový ve fol. v Olomoucké studijní knihovně (III. B. 19) z r. 1482, v kterém na listech 142a—248b se nalézaji též knihy troje o sv. Jeronymovi a kromě toho na l. 1a—140b Vidění sv. Brigitty a na 1. 249a—280a Sbírka 35ti krátkých rozprávek. 3. Rukopis papírový ve 4c v c. k. universitní knihovně v Praze (XVII. E. 9) z druhé polovice XV. století následujícího obsahu:
Strana VII
VII a) 13—66b. epiſſtola blażeneho Eusebia k damazowi, biſkupu portunſkemu, a k theodyonowi, panu memu Rzymſkemu, O ſmrti ſlawneho Iero- nima, vczennika wyborneho, Pro nichoż tyto knihy ſlowu ſwateho Ieronima. b) 66b— c) 79b— 79b. (Epiſtola) gina Swateho Auguſtyna, vczennika wyborneho, k bla- żenemu Ciryllowi, druhemu biſkupowi Ieruzalemſkemu, o welikoſti a do�ogenſtwie doſtogneho vcsennika Swateho Ieronima, knieze. 134b. (Epiſtola) S. Cirilla, Biſkupa Ieruzalemſkeho, k ſwatemu Augu- ſtynowi O diwiech, geſto ſtaly ſu ſe, S. Ieronima, vczennika wy- borneho. Kromě toho obsahuje tento rukopis ještě Knihu To- biášovu a několik Výkladů. Krátkou zprávu o universitním rukopise nalézáme již v prvém vydání (r. 1825) Jungmannovy historie literatury české, str. 142, č. 587 a 592, a v druhém vydání (1849) str. 39 (II—127), 109 (III—860) a 110 (III—866), kdežto o starším olomouc. ruk. se jen v druhém vydání str. 109 (III—860) a str. 114 (III—912) zmínka činí. I. Hanuš ve svých »Dodavcích a doplňcích« I., str. 21 (II—127) doplňuje zprávu o univ. rukopise a Jul. Feifalik ve svém článku »Ueber das Leben des heiligen Hieronymus von Johannes, VIII. Bischof von Olmütz« (Schriften der historisch-statistischen Sektion der k. k mährisch-schlesischen Gesellschaft des Ackerbaues, der Natur- und Landeskunde, Band IX [1856] na str. 196 připomíná oba rukopisy a ze staršího olomouc. rukopisu otiskuje počátek na str. 207—208. Rovněž zmiňuje se o knihách sv. Jeronyma Jos. Jireček ve své »Anthologii ze staré literatury české« (1860) str. 50, a otiskuje na str. 53—54 počátek z »Epi- štoly sv. Augustina k Cyrillovi o divech sv. Jeronyma«. O dvou rukopisech podává zprávu též Ant. Benedikt ve svém vydání »Das Leben des heiligen Hieronymus in der Uebersetzung des Bischofs Johannes VIII. von Olmütz (Bibliothek der mittelhochdeutschen Litteratur in Böhmen, Band III [1880]. p. LXIV—LXV) a Fr. Černý v »Listech filologických«, r. XXI (1894) str. 110—112. V. Tille ve svém »Seznamu českých rukopisů c. k. studijní knihovny v Olomúci« (Věstník Č. Akademie, roč. IV. [1895], str. 438 a 445) podává stručnou zprávu o obou olomouc. rukopisech a F. Tadra zmiňuje se o dvou rukopisech ve svém článku »Kancléř Jan ze Středy a jeho »Život sv. Jeronyma« (Věstník České Akademie, roč. VIII. [1899], str. 424). 4. Teprva roku 1893 podařilo se vydavateli této památky najíti na zámku Březnickém třetí a nejstarší rukopis knih o sv. Jeronymovi. Tento rukopis da- roval téhož roku majitel panství Březnického p. Eduard hrabě Pálffy Museu království Českého, kde se nyní chová v rukopisném oddělení (sig. III. B. 8). V Březnici byl rukopis nalezen bez všeliké vazby a až v Museu byl opatřen deskami, které byly Museu před léty darovány a pocházejí ze XVI. století. Býval-li tento rukopis před časy též v Roudnici, jako většina latinských rukopisů XIV. a XV. století darovaných z Březnice Museu, nelze nyní již určitě říci.
VII a) 13—66b. epiſſtola blażeneho Eusebia k damazowi, biſkupu portunſkemu, a k theodyonowi, panu memu Rzymſkemu, O ſmrti ſlawneho Iero- nima, vczennika wyborneho, Pro nichoż tyto knihy ſlowu ſwateho Ieronima. b) 66b— c) 79b— 79b. (Epiſtola) gina Swateho Auguſtyna, vczennika wyborneho, k bla- żenemu Ciryllowi, druhemu biſkupowi Ieruzalemſkemu, o welikoſti a do�ogenſtwie doſtogneho vcsennika Swateho Ieronima, knieze. 134b. (Epiſtola) S. Cirilla, Biſkupa Ieruzalemſkeho, k ſwatemu Augu- ſtynowi O diwiech, geſto ſtaly ſu ſe, S. Ieronima, vczennika wy- borneho. Kromě toho obsahuje tento rukopis ještě Knihu To- biášovu a několik Výkladů. Krátkou zprávu o universitním rukopise nalézáme již v prvém vydání (r. 1825) Jungmannovy historie literatury české, str. 142, č. 587 a 592, a v druhém vydání (1849) str. 39 (II—127), 109 (III—860) a 110 (III—866), kdežto o starším olomouc. ruk. se jen v druhém vydání str. 109 (III—860) a str. 114 (III—912) zmínka činí. I. Hanuš ve svých »Dodavcích a doplňcích« I., str. 21 (II—127) doplňuje zprávu o univ. rukopise a Jul. Feifalik ve svém článku »Ueber das Leben des heiligen Hieronymus von Johannes, VIII. Bischof von Olmütz« (Schriften der historisch-statistischen Sektion der k. k mährisch-schlesischen Gesellschaft des Ackerbaues, der Natur- und Landeskunde, Band IX [1856] na str. 196 připomíná oba rukopisy a ze staršího olomouc. rukopisu otiskuje počátek na str. 207—208. Rovněž zmiňuje se o knihách sv. Jeronyma Jos. Jireček ve své »Anthologii ze staré literatury české« (1860) str. 50, a otiskuje na str. 53—54 počátek z »Epi- štoly sv. Augustina k Cyrillovi o divech sv. Jeronyma«. O dvou rukopisech podává zprávu též Ant. Benedikt ve svém vydání »Das Leben des heiligen Hieronymus in der Uebersetzung des Bischofs Johannes VIII. von Olmütz (Bibliothek der mittelhochdeutschen Litteratur in Böhmen, Band III [1880]. p. LXIV—LXV) a Fr. Černý v »Listech filologických«, r. XXI (1894) str. 110—112. V. Tille ve svém »Seznamu českých rukopisů c. k. studijní knihovny v Olomúci« (Věstník Č. Akademie, roč. IV. [1895], str. 438 a 445) podává stručnou zprávu o obou olomouc. rukopisech a F. Tadra zmiňuje se o dvou rukopisech ve svém článku »Kancléř Jan ze Středy a jeho »Život sv. Jeronyma« (Věstník České Akademie, roč. VIII. [1899], str. 424). 4. Teprva roku 1893 podařilo se vydavateli této památky najíti na zámku Březnickém třetí a nejstarší rukopis knih o sv. Jeronymovi. Tento rukopis da- roval téhož roku majitel panství Březnického p. Eduard hrabě Pálffy Museu království Českého, kde se nyní chová v rukopisném oddělení (sig. III. B. 8). V Březnici byl rukopis nalezen bez všeliké vazby a až v Museu byl opatřen deskami, které byly Museu před léty darovány a pocházejí ze XVI. století. Býval-li tento rukopis před časy též v Roudnici, jako většina latinských rukopisů XIV. a XV. století darovaných z Březnice Museu, nelze nyní již určitě říci.
Strana VIII
VIII Rukopis jest pergamenový, psaný o dvou sloupcích na stránce písmem tučným, stejným a pěkným asi v letech 1365—1385 od písaře řemeslníka, jenž svou starší předlohu přepisoval mechanicky a nedbale, dopustiv se při tom mnoha přepisovačských chyb. Výška pergamenu jest nyní 31 cm, šířka jeho 23 cm 5 mm, výška sloupce 22 cm 3 mm a šířka jeho 7cm 5 mm, výška řádku 7 mm. Počet řádků na sloupci jest obyčejně 34, jen na prvé straně jsou oba sloupce po 19 řádcích, neb hořejší prázdná část strany byla nejspíše určena pro miniaturu aneb pro nějaký zvláštní nadpis. Řádky jsou velmi tence vyčárkovány a na počátku a na konci kolmými a vodo- rovnými čárami, sahajícími přes celou stranu, ovroubeny. Nadpisy knih a kapitol jakož i inicialky jsou veskrz červeně psány. Pergamen jest pěkný, místy arci děravý; složky jsou desítilisté a jsou opatřeny na dolejším okraji poslední strany vždy římskou cifrou. Rukopis původní končil na 1. 743 sl. 1 ř. 31, ale nyní má již jen 70 listů, neb list 33, 50, 72 a 73 jsou vyříznuty a jak z přípisu ze XV. století na listě 75b ř. 1 (kopa a cztrnafte liftuow w tiechto knihach) patrno, stalo se to teprva v pozdější době. Poslední dva listy původního rukopisu utrpěly vlhkem tak, že písmo místy jest nyní již nečitelné. Za původním rukopisem následují 74a sl. 2 (74b a 75- jsou zcela prázdny), 75b a 76a pozdější přípisy a sice: 1. 74° sl 2: »Kdyz krzecz biwa pienkawie, day gie ſiemie gitroczielowe zobati; pakli bi nechtiela, ale rozetra day gie ſ wodu piti, a kdyz o ſwatem Iakubie wiwieſiſſ gi, hned gie dai ſiemenecz, vwarze v horczicznem giſſele, a warz gei, azt ſie zpuka. A kdyz mieniſ czihati, day gie kozieho mleka, zwarze dobrze, a wloz do nieho dwa korzenki petruzelna a korzen zagie- czieho lupena, a to gie dawai wzdy w czyzbu, za tiden dwakrat; pak toto gie daway Tre: mak, horcziczi, a konopiczi, zwarze to ſ czukrem. A mohlly bi dobiti ſiemene netrzeſkoweho, w czyzbu gie dawai niekoliko zrnecz mezi gynu ztrawu; pak na ſwateho Iakuba philipa kdez nalezneſſ kopecz mra- wenczuow czrwenych, wſtaw tam hrnecz ſ medem Iarym a nech, at tam mrawenczi lezu, a ti mieſſiei, azt zahuſtne mrawenczi. Potom gei wſtaw do peczi, zamazie dobrzie, at wonie negde z nieho, pak truſie mezi gynu ztrawu daway gym w czizbu. A kdyz po czizbie da� penkawie ozimei zlinku hadoweho, rozetra v wodie, puſti perzie nowe oc.« Přípisek tento o 16 řádcích psán jest písmem drobným asi v prvé čtvrti XVI. století. 2. (l. 743 sl. 2 ř. 17—21): »Leta Bozieho tiſiczeho pieti ſteho a trzidczateho dewateho we cztwrtek tiela Bozieho przieczet ſem tuto knichu od poczatku az do koncze ya, Gindrzich Bieſſin z bieſſin a na ſſtiepano- wiczich, leta ſwrchu pſaneho.« Pocházejí-li opravy původního rukopisu zejmena na prvních listech od Jindřicha Běšína z Běšín, těžko určitě tvrditi. 3. (1. 75b) Kromě několika méně zajímavých přípisků připsány jsou ještě následující letopisné záznamy: »M'CCCC 36 w tu strzedu po ſwatem Martynu zabit pan koſtka wilem. M'CCCC 3°7 vwazal ſie p. beneſf w miestcze
VIII Rukopis jest pergamenový, psaný o dvou sloupcích na stránce písmem tučným, stejným a pěkným asi v letech 1365—1385 od písaře řemeslníka, jenž svou starší předlohu přepisoval mechanicky a nedbale, dopustiv se při tom mnoha přepisovačských chyb. Výška pergamenu jest nyní 31 cm, šířka jeho 23 cm 5 mm, výška sloupce 22 cm 3 mm a šířka jeho 7cm 5 mm, výška řádku 7 mm. Počet řádků na sloupci jest obyčejně 34, jen na prvé straně jsou oba sloupce po 19 řádcích, neb hořejší prázdná část strany byla nejspíše určena pro miniaturu aneb pro nějaký zvláštní nadpis. Řádky jsou velmi tence vyčárkovány a na počátku a na konci kolmými a vodo- rovnými čárami, sahajícími přes celou stranu, ovroubeny. Nadpisy knih a kapitol jakož i inicialky jsou veskrz červeně psány. Pergamen jest pěkný, místy arci děravý; složky jsou desítilisté a jsou opatřeny na dolejším okraji poslední strany vždy římskou cifrou. Rukopis původní končil na 1. 743 sl. 1 ř. 31, ale nyní má již jen 70 listů, neb list 33, 50, 72 a 73 jsou vyříznuty a jak z přípisu ze XV. století na listě 75b ř. 1 (kopa a cztrnafte liftuow w tiechto knihach) patrno, stalo se to teprva v pozdější době. Poslední dva listy původního rukopisu utrpěly vlhkem tak, že písmo místy jest nyní již nečitelné. Za původním rukopisem následují 74a sl. 2 (74b a 75- jsou zcela prázdny), 75b a 76a pozdější přípisy a sice: 1. 74° sl 2: »Kdyz krzecz biwa pienkawie, day gie ſiemie gitroczielowe zobati; pakli bi nechtiela, ale rozetra day gie ſ wodu piti, a kdyz o ſwatem Iakubie wiwieſiſſ gi, hned gie dai ſiemenecz, vwarze v horczicznem giſſele, a warz gei, azt ſie zpuka. A kdyz mieniſ czihati, day gie kozieho mleka, zwarze dobrze, a wloz do nieho dwa korzenki petruzelna a korzen zagie- czieho lupena, a to gie dawai wzdy w czyzbu, za tiden dwakrat; pak toto gie daway Tre: mak, horcziczi, a konopiczi, zwarze to ſ czukrem. A mohlly bi dobiti ſiemene netrzeſkoweho, w czyzbu gie dawai niekoliko zrnecz mezi gynu ztrawu; pak na ſwateho Iakuba philipa kdez nalezneſſ kopecz mra- wenczuow czrwenych, wſtaw tam hrnecz ſ medem Iarym a nech, at tam mrawenczi lezu, a ti mieſſiei, azt zahuſtne mrawenczi. Potom gei wſtaw do peczi, zamazie dobrzie, at wonie negde z nieho, pak truſie mezi gynu ztrawu daway gym w czizbu. A kdyz po czizbie da� penkawie ozimei zlinku hadoweho, rozetra v wodie, puſti perzie nowe oc.« Přípisek tento o 16 řádcích psán jest písmem drobným asi v prvé čtvrti XVI. století. 2. (l. 743 sl. 2 ř. 17—21): »Leta Bozieho tiſiczeho pieti ſteho a trzidczateho dewateho we cztwrtek tiela Bozieho przieczet ſem tuto knichu od poczatku az do koncze ya, Gindrzich Bieſſin z bieſſin a na ſſtiepano- wiczich, leta ſwrchu pſaneho.« Pocházejí-li opravy původního rukopisu zejmena na prvních listech od Jindřicha Běšína z Běšín, těžko určitě tvrditi. 3. (1. 75b) Kromě několika méně zajímavých přípisků připsány jsou ještě následující letopisné záznamy: »M'CCCC 36 w tu strzedu po ſwatem Martynu zabit pan koſtka wilem. M'CCCC 3°7 vwazal ſie p. beneſf w miestcze
Strana IX
IX herzmanowo. M CCCC 37° in die ſancti philipi et Iacobi oblehly Rohacze na ſionie. M'CCCC 3°7 dominica poſt Viti wigel Rokiczan z prahi. M'CCCC.37° wigel czieſarz z prahy w nediely przed S. Martynem. MCCCC.3°7° w po(n)diely po poczeti Matky bozye we trzymezczietu hodynu vmrzel czieſarz zigmund w znoymie. M°CCCC 37° Bila zima welika, ze mnozy lide odznobili ſobie nohi y rucze, a ſnieh bil do paſſu. M°CCCC°3°8° vmrzel diwiſſ Borzek, we cztwrtek po boziem krzczeni ſchowan. Smylug ſie buoh nad duſſy.« 4. (l. 75b) připsáno v XVI. století: »Vrozenemu panu panu Yanowi z wa(r)tmbrga, naywyſſimu pulgrabí (sic) kralowſtwi czeſkeho, panu memu milostiwemu.« Jan z Wartenberka na Dubu byl nejvyšším purkrabím r. 1523 až 1525 a Jan z Wartenberka na Zvířeticích r. 1528 až 1542. 5. (l. 76a) Kromě několika bezvýznamných přípisků připsána v XVI. sto- letí ještě tato píseň: »Zdrawas Czeſarziewno, wſſie czno�ty, laſky, wyery y wſſie ſſlechetnoſty, marya, plnas miloſty, racz na nas zpomenuti matko wſſye dobrotiwoſti. �. Bychom my tie doſtoynye chwalecze, zpiewagicze, cztucze y pro- ſſiecze, mohly dogiti toho boha otcze moczneho, miloſty ducha ſwateho. v. Gednoſtaynye my to wſſeczko znamy, trzy oſoby welebne wy- znawamy: nemyenieny gest otecz, nemyenyeny gest y syn, gest y take duch ſwaty. ò. Netoliko trzie ſu nemye(ne)ny, ale geden geſt boh ſwrchowany, yakoz wierzymy w pana boha, takez wierzymy y w �yna y ducha ſwateho. �. Gednoſtayne gest y bozſtwie rowne, trzy oſoby v podſtatie gedne, wywolenaſ ty matko wſſie ſy trogicze ſw(ate), od koncze y bez poczatka. b. Bohem otczem takí ty wybrana, (ſy)nem bohem takí ty ozdobena, duchem ſwatym nawſſtiewe(na), czyerkwy ſwatu potwrzena, wſſech ſwatych ſwieticze ſwata.« Píseň tato není zde úplně podána, ale úplné její znění známo jest nám již z rukopisu XV. století (v knihovně Musea království Českého, sig. XII. F. 14 1. 219a—220a) z tak zvaného Jistebnického kan- cionalu staršího. O pravopise rukopisu musejního budiž zde uvedeno krátce toto: I. Sykavky označují se takto: 1. c pravidelně skoro a) s přežkou cz: Otczy 12 sl. 1 ř. 7,1) wyeczech 1a sl. 2 ř. 4, za- zracziech 1a sl. 2 ř. 4, czoz 1a sl. 2 ř. 16, bludiecze 12 sl. 2 ř. 18 atd. b) přede, i také c: lucerny 1b sl. 2 ř. 15, wieci 33 sl. 2 ř. 5, centuriowy 7a sl. 1 ř. 16, nafledownycy 53a sl. 1 ř. 10 atd. 2. č píše se a) obyčejně spřežkou cz: Poczyna 13 sl. 1 ř. 1, vczennyka 1a sl. 1 ř. 5, 13, placz 12 sl. 1 ř. 15, rozlycznymy 1 sl. 1 ř. 19, vczynyl 1a sl. 2 ř. 6 atd. 1) První cifra znamená list, a vedle ní stranu první, b druhou, sl. sloupec a ř. řádek sloupce.
IX herzmanowo. M CCCC 37° in die ſancti philipi et Iacobi oblehly Rohacze na ſionie. M'CCCC 3°7 dominica poſt Viti wigel Rokiczan z prahi. M'CCCC.37° wigel czieſarz z prahy w nediely przed S. Martynem. MCCCC.3°7° w po(n)diely po poczeti Matky bozye we trzymezczietu hodynu vmrzel czieſarz zigmund w znoymie. M°CCCC 37° Bila zima welika, ze mnozy lide odznobili ſobie nohi y rucze, a ſnieh bil do paſſu. M°CCCC°3°8° vmrzel diwiſſ Borzek, we cztwrtek po boziem krzczeni ſchowan. Smylug ſie buoh nad duſſy.« 4. (l. 75b) připsáno v XVI. století: »Vrozenemu panu panu Yanowi z wa(r)tmbrga, naywyſſimu pulgrabí (sic) kralowſtwi czeſkeho, panu memu milostiwemu.« Jan z Wartenberka na Dubu byl nejvyšším purkrabím r. 1523 až 1525 a Jan z Wartenberka na Zvířeticích r. 1528 až 1542. 5. (l. 76a) Kromě několika bezvýznamných přípisků připsána v XVI. sto- letí ještě tato píseň: »Zdrawas Czeſarziewno, wſſie czno�ty, laſky, wyery y wſſie ſſlechetnoſty, marya, plnas miloſty, racz na nas zpomenuti matko wſſye dobrotiwoſti. �. Bychom my tie doſtoynye chwalecze, zpiewagicze, cztucze y pro- ſſiecze, mohly dogiti toho boha otcze moczneho, miloſty ducha ſwateho. v. Gednoſtaynye my to wſſeczko znamy, trzy oſoby welebne wy- znawamy: nemyenieny gest otecz, nemyenyeny gest y syn, gest y take duch ſwaty. ò. Netoliko trzie ſu nemye(ne)ny, ale geden geſt boh ſwrchowany, yakoz wierzymy w pana boha, takez wierzymy y w �yna y ducha ſwateho. �. Gednoſtayne gest y bozſtwie rowne, trzy oſoby v podſtatie gedne, wywolenaſ ty matko wſſie ſy trogicze ſw(ate), od koncze y bez poczatka. b. Bohem otczem takí ty wybrana, (ſy)nem bohem takí ty ozdobena, duchem ſwatym nawſſtiewe(na), czyerkwy ſwatu potwrzena, wſſech ſwatych ſwieticze ſwata.« Píseň tato není zde úplně podána, ale úplné její znění známo jest nám již z rukopisu XV. století (v knihovně Musea království Českého, sig. XII. F. 14 1. 219a—220a) z tak zvaného Jistebnického kan- cionalu staršího. O pravopise rukopisu musejního budiž zde uvedeno krátce toto: I. Sykavky označují se takto: 1. c pravidelně skoro a) s přežkou cz: Otczy 12 sl. 1 ř. 7,1) wyeczech 1a sl. 2 ř. 4, za- zracziech 1a sl. 2 ř. 4, czoz 1a sl. 2 ř. 16, bludiecze 12 sl. 2 ř. 18 atd. b) přede, i také c: lucerny 1b sl. 2 ř. 15, wieci 33 sl. 2 ř. 5, centuriowy 7a sl. 1 ř. 16, nafledownycy 53a sl. 1 ř. 10 atd. 2. č píše se a) obyčejně spřežkou cz: Poczyna 13 sl. 1 ř. 1, vczennyka 1a sl. 1 ř. 5, 13, placz 12 sl. 1 ř. 15, rozlycznymy 1 sl. 1 ř. 19, vczynyl 1a sl. 2 ř. 6 atd. 1) První cifra znamená list, a vedle ní stranu první, b druhou, sl. sloupec a ř. řádek sloupce.
Strana X
X b) někdy c: crwom 26b sl. 1 ř. 9, mlcyety 38a sl. 1 ř. 5, krocyty 54a sl. 2 ř. 35. atd. 3. s označuje se a) nejčastěji ſ: ſye 13 sl. 1 ř. 1, Byſkupu 1a sl. 1 ř. 2, Portunſkemu 1a sl. 1 ř. 3, ſmrty 1a sl. 1 ř. 4, ſlawneho 1a sl. 1 ř. 4 atd. b) někdy s: nas 13 sl. 2 ř. 6, 1b sl. 2 ř. 11, 6a sl. 2 ř. 25, tys 4a sl. 2 ř. 23, 5a sl. 2 ř. 19, was 5b sl. 2 ř. 13 atd. c) často I: poſſyela 12 sl. 1 ř. 17, vſfyluge 1 sl. 1 ř. 11, vſfylowanym 1b sl. 1 ř. 14. paddeffat 1 sl. 1 ř. 18, weffelym 1b sl. 2 ř. 10 atd. d) též i z: zkutczyech 2b sl. 1 ř. 28, zazluhuge 7b sl. 1 ř. 26, znaznie 57b sl. 1 ř. 24. atd. 4. š píše se a) nejčastěji If: naſyma 13 sl. 2 ř. 9, nafly 12 sl. 2 ř. 11, ohlasfen 1a sl. 2 ř. 15, geslytneho 15 sl. 1 ř. 5, towarziff 33 sl. 2 ř. 22 atd. b) často ſ: ſet 1b sl. 1 ř. 19, styty 1 sl. 1 ř. 25, íly 1b sl. 2 ř. 23, poſluínyk 2a sl. 1 ř. 31, rozprafyl 23 sl. 2 ř. 6 atd. c) několikrát s: toczis 2a sl. 1 ř. 32, 4b sl. 1 ř. 12, 4b sl. 2 ř. 18, 24, ſmyes 5a sl. 2 ř. 20, potupuges 72 sl. 2 ř. 20, zaflufis 14b sl. 1 ř. 25 Towarzis 11b sl. 2 ř. 23 atd. d) též někdy vyskytuje se z: pohorzyl 3b sl. 1 ř. 13, nezczastny 28b sl. 2 ř. 27 a 34, rozkoznych 71a sl. 2 ř. 25. 5. z označuje se a) pravidelně z: zbawen 1a sl. 1 ř. 15, rozkazuge 12 sl. 1 ř. 17; roz- licznymy 12 sl. 1 ř. 19, zazracziech 1 sl. 2 ř. 4, rozfiedlyny 3b sl. 1 ř. 8 atd. b) někdy ſ: ſuby 4a sl. 1 ř. 3, flostnymy 72 sl. 2 ř. 6, wſem 8b sl. 1 ř. 6, lybeſnym 26“ sl. 1 ř. 1, slych 493 sl. 1 ř. 12 atd. 6. š píše se a) obyčejně z: blazeneho 12 sl. 1 ř. 1, nyezto 12 sl. 1 ř. 6, kterezto 1a sl. 2 ř. 5, Iakzto 13 sl. 2 ř. 7, o nyemzto 12 sl. 2 ř. 8 atd. b) několikrát ze: zzyezy 32 sl. 2 ř. 1, zze 41a sl. 1 ř. 21, 41b sl. 1 ř. 16, 42a sl. 2 ř. 31, 51b sl. 2 ř. 12, cztyzz 442 sl. 2 ř. 19 atd. c) někdy ſ: boſiem 1b sl. 1 ř. 20, yeſyf 8 sl. 1 ř. 19, obtieſen 14a sl. 1 ř. 17, zaflufis 14b sl. 1 ř. 25, zaſluſyl 26b sl. 2 ř. 15 atd. d) též i ff: bieff 16a sl. 2 ř. 2, zaſluffyly 57b sl. 2 ř. 22. II. č píše se po d, t, n nejčastěji literami ye, je: nyekdy 13 sl. 1 ř. 12, nyeho 1a sl. 2 ř. 5, wydiely 1a sl. 2 ř. 16, odyenye 1b sl. 1 ř. 24, ohnyem 15 sl. 1 ř. 26. vdyelal 1 sl. 2 ř. 9, vtyeffenym 1b sl. 2 ř. 11 chtyel 23 sl. 1 ř. 25 atd. III. I po retnicích píše se nejčastěji ye, ie za č: ſwietla 13 sl. 1 ř. 14, wyeczech 13 sl. 2 ř. 4, swiedkowe 13 sl. 2 ř. 8, gmye 1 sl. 1 ř. 28, namyetkom 1b sl. 2 ř. 19, mye 2a sl. 1 ř. 11, lobie 2b sl. 1 ř. 23,
X b) někdy c: crwom 26b sl. 1 ř. 9, mlcyety 38a sl. 1 ř. 5, krocyty 54a sl. 2 ř. 35. atd. 3. s označuje se a) nejčastěji ſ: ſye 13 sl. 1 ř. 1, Byſkupu 1a sl. 1 ř. 2, Portunſkemu 1a sl. 1 ř. 3, ſmrty 1a sl. 1 ř. 4, ſlawneho 1a sl. 1 ř. 4 atd. b) někdy s: nas 13 sl. 2 ř. 6, 1b sl. 2 ř. 11, 6a sl. 2 ř. 25, tys 4a sl. 2 ř. 23, 5a sl. 2 ř. 19, was 5b sl. 2 ř. 13 atd. c) často I: poſſyela 12 sl. 1 ř. 17, vſfyluge 1 sl. 1 ř. 11, vſfylowanym 1b sl. 1 ř. 14. paddeffat 1 sl. 1 ř. 18, weffelym 1b sl. 2 ř. 10 atd. d) též i z: zkutczyech 2b sl. 1 ř. 28, zazluhuge 7b sl. 1 ř. 26, znaznie 57b sl. 1 ř. 24. atd. 4. š píše se a) nejčastěji If: naſyma 13 sl. 2 ř. 9, nafly 12 sl. 2 ř. 11, ohlasfen 1a sl. 2 ř. 15, geslytneho 15 sl. 1 ř. 5, towarziff 33 sl. 2 ř. 22 atd. b) často ſ: ſet 1b sl. 1 ř. 19, styty 1 sl. 1 ř. 25, íly 1b sl. 2 ř. 23, poſluínyk 2a sl. 1 ř. 31, rozprafyl 23 sl. 2 ř. 6 atd. c) několikrát s: toczis 2a sl. 1 ř. 32, 4b sl. 1 ř. 12, 4b sl. 2 ř. 18, 24, ſmyes 5a sl. 2 ř. 20, potupuges 72 sl. 2 ř. 20, zaflufis 14b sl. 1 ř. 25 Towarzis 11b sl. 2 ř. 23 atd. d) též někdy vyskytuje se z: pohorzyl 3b sl. 1 ř. 13, nezczastny 28b sl. 2 ř. 27 a 34, rozkoznych 71a sl. 2 ř. 25. 5. z označuje se a) pravidelně z: zbawen 1a sl. 1 ř. 15, rozkazuge 12 sl. 1 ř. 17; roz- licznymy 12 sl. 1 ř. 19, zazracziech 1 sl. 2 ř. 4, rozfiedlyny 3b sl. 1 ř. 8 atd. b) někdy ſ: ſuby 4a sl. 1 ř. 3, flostnymy 72 sl. 2 ř. 6, wſem 8b sl. 1 ř. 6, lybeſnym 26“ sl. 1 ř. 1, slych 493 sl. 1 ř. 12 atd. 6. š píše se a) obyčejně z: blazeneho 12 sl. 1 ř. 1, nyezto 12 sl. 1 ř. 6, kterezto 1a sl. 2 ř. 5, Iakzto 13 sl. 2 ř. 7, o nyemzto 12 sl. 2 ř. 8 atd. b) několikrát ze: zzyezy 32 sl. 2 ř. 1, zze 41a sl. 1 ř. 21, 41b sl. 1 ř. 16, 42a sl. 2 ř. 31, 51b sl. 2 ř. 12, cztyzz 442 sl. 2 ř. 19 atd. c) někdy ſ: boſiem 1b sl. 1 ř. 20, yeſyf 8 sl. 1 ř. 19, obtieſen 14a sl. 1 ř. 17, zaflufis 14b sl. 1 ř. 25, zaſluſyl 26b sl. 2 ř. 15 atd. d) též i ff: bieff 16a sl. 2 ř. 2, zaſluffyly 57b sl. 2 ř. 22. II. č píše se po d, t, n nejčastěji literami ye, je: nyekdy 13 sl. 1 ř. 12, nyeho 1a sl. 2 ř. 5, wydiely 1a sl. 2 ř. 16, odyenye 1b sl. 1 ř. 24, ohnyem 15 sl. 1 ř. 26. vdyelal 1 sl. 2 ř. 9, vtyeffenym 1b sl. 2 ř. 11 chtyel 23 sl. 1 ř. 25 atd. III. I po retnicích píše se nejčastěji ye, ie za č: ſwietla 13 sl. 1 ř. 14, wyeczech 13 sl. 2 ř. 4, swiedkowe 13 sl. 2 ř. 8, gmye 1 sl. 1 ř. 28, namyetkom 1b sl. 2 ř. 19, mye 2a sl. 1 ř. 11, lobie 2b sl. 1 ř. 23,
Strana XI
XI 2b sl. 2 ř. 29, bieffe 2b sl. 2 ř. 30, opiet 2b sl. 2 ř. 33, trpielywy 43 sl. 2 ř. 10 atd. Vedle toho vyskytá se dialekticky: vmeny 13 sl. 2 ř. 13, slepege 4b sl. 2 ř. 16, przietezkeho 52 sl. 1 ř. 13, vmenye 44b sl. 1 ř. 6, nevmenye 44b sl. 1 ř. 9 atd. IV. Samohlasné I označuje se vždy nynějším spůsobem: naplnyl 1b sl. 2 ř. 11, przieplnye 1b sl. 2 ř. 15, plnye 22 sl. 1 ř. 2, 2b sl. 1 ř. 18, naplnyen 2b sl. 1 ř. 32 atd. V. Souhlasné l tvrdé píše se a) skoro pravidelně 1: mluwyl 12 sl. 1 ř. 1, vczynyl 12 sl. 1 ř. 6 flowye 13 sl. 2 ř. 12, flyffiely 13 sl. 2 ř. 16 atd. b) několikráte (tvrdé) Il: sítallo 8a sl. 1 ř. 21, stalla sie 15b sl. 1 ř. 33, stallo ſie 35b sl. 1 ř. 20, stallo 54b sl. 2 ř. 25, 55a sl. 1 ř. 21, stally 572 sl. 2 ř. 15. Měkké l se neoznačuje. VI. Samohlasné r píše se a) skoro vždy nynějším spůsobem: ſmrty 13 sl. 1 ř. 4, ſkrzie 1 sl. 2 ř. 1, 5, potwrdil 1b sl. 2 ř. 12, frdczye 22 sl. 1 ř. 34, frsty 2b sl. 2 ř. 29 atd. b) dvakráte yr: tyrpyfí 143 sl. 1 ř. 2, Czyrna 23a sl. 1 ř. 32. VII. Měkké ř označuje se a) nejčastěji spřežkou rz: Rzymíkemu 13 sl. 1 ř. 4, ſpatrzyly 12 sl. 2 ř. 11, krzywe 1b sl. 1 ř. 2, kaczierzíke 1b sl. 1 r. 5, rzku 2b sl. 1 ř. 6 atd. b) též i rſ: wnytrí 29a sl. 2 ř. 20. c) někdy dialekticky r: kaczyrſke 1b sl. 1 ř. 23, kaczierſkeho 1b sl. 1 ř. 32, ſpatrowach 3b sl. 1 ř. 8 atd. VIII. i, í píše se a) nejčastěji v: Poczyna 12 sl. 1 ř. 1, Byſkupu 13 sl. 1 ř. 2, ſmrty 1a sl. 1 ř. 4, vczennyka 12 sl. 1 ř. 5. poczynagy 12 sl. 1 ř. 7 atd. b) často i: Euſebius 13 sl. 1 ř. 12, hoſpodinu 12 sl. 1 ř. 16, piſmiech 1a sl. 2 ř. 3, nezaſwietil 1b sl. 1 ř. 9, piſfem 1b sl. 1 ř. 32 atd. c) též j: euſebíj 5a sl. 2 ř. 14. IX. y, ý označuje se a) nejčastěji y: wyborneho 1 sl 1 ř. 5, tyto 13 sl. 1 ř. 6, nyekdy 1 sl. 1 ř. 12, 19, nynye 13 sl. 1 ř. 14. syna 12 sl. 2 ř. 2 atd. b) často i: przietychi 2 sl. 2 ř. 32. wiffoſty 2b sl. 1 ř. 24, abich 2b sl. 1 ř. 33, dobri 2b sl. 2 ř. 5, pustennyki 2b sl. 2 ř. 26 atd. X. j píše se a) často buď g: poczynagy 13 sl. 1 ř. 7, gla 13 sl. 1 ř. 15, wykazuge 13 sl. 1 ř. 17, geft 13 sl. 2 ř. 1, 7, gſmy 12 sl. 2 ř. 8 atd.
XI 2b sl. 2 ř. 29, bieffe 2b sl. 2 ř. 30, opiet 2b sl. 2 ř. 33, trpielywy 43 sl. 2 ř. 10 atd. Vedle toho vyskytá se dialekticky: vmeny 13 sl. 2 ř. 13, slepege 4b sl. 2 ř. 16, przietezkeho 52 sl. 1 ř. 13, vmenye 44b sl. 1 ř. 6, nevmenye 44b sl. 1 ř. 9 atd. IV. Samohlasné I označuje se vždy nynějším spůsobem: naplnyl 1b sl. 2 ř. 11, przieplnye 1b sl. 2 ř. 15, plnye 22 sl. 1 ř. 2, 2b sl. 1 ř. 18, naplnyen 2b sl. 1 ř. 32 atd. V. Souhlasné l tvrdé píše se a) skoro pravidelně 1: mluwyl 12 sl. 1 ř. 1, vczynyl 12 sl. 1 ř. 6 flowye 13 sl. 2 ř. 12, flyffiely 13 sl. 2 ř. 16 atd. b) několikráte (tvrdé) Il: sítallo 8a sl. 1 ř. 21, stalla sie 15b sl. 1 ř. 33, stallo ſie 35b sl. 1 ř. 20, stallo 54b sl. 2 ř. 25, 55a sl. 1 ř. 21, stally 572 sl. 2 ř. 15. Měkké l se neoznačuje. VI. Samohlasné r píše se a) skoro vždy nynějším spůsobem: ſmrty 13 sl. 1 ř. 4, ſkrzie 1 sl. 2 ř. 1, 5, potwrdil 1b sl. 2 ř. 12, frdczye 22 sl. 1 ř. 34, frsty 2b sl. 2 ř. 29 atd. b) dvakráte yr: tyrpyfí 143 sl. 1 ř. 2, Czyrna 23a sl. 1 ř. 32. VII. Měkké ř označuje se a) nejčastěji spřežkou rz: Rzymíkemu 13 sl. 1 ř. 4, ſpatrzyly 12 sl. 2 ř. 11, krzywe 1b sl. 1 ř. 2, kaczierzíke 1b sl. 1 r. 5, rzku 2b sl. 1 ř. 6 atd. b) též i rſ: wnytrí 29a sl. 2 ř. 20. c) někdy dialekticky r: kaczyrſke 1b sl. 1 ř. 23, kaczierſkeho 1b sl. 1 ř. 32, ſpatrowach 3b sl. 1 ř. 8 atd. VIII. i, í píše se a) nejčastěji v: Poczyna 12 sl. 1 ř. 1, Byſkupu 13 sl. 1 ř. 2, ſmrty 1a sl. 1 ř. 4, vczennyka 12 sl. 1 ř. 5. poczynagy 12 sl. 1 ř. 7 atd. b) často i: Euſebius 13 sl. 1 ř. 12, hoſpodinu 12 sl. 1 ř. 16, piſmiech 1a sl. 2 ř. 3, nezaſwietil 1b sl. 1 ř. 9, piſfem 1b sl. 1 ř. 32 atd. c) též j: euſebíj 5a sl. 2 ř. 14. IX. y, ý označuje se a) nejčastěji y: wyborneho 1 sl 1 ř. 5, tyto 13 sl. 1 ř. 6, nyekdy 1 sl. 1 ř. 12, 19, nynye 13 sl. 1 ř. 14. syna 12 sl. 2 ř. 2 atd. b) často i: przietychi 2 sl. 2 ř. 32. wiffoſty 2b sl. 1 ř. 24, abich 2b sl. 1 ř. 33, dobri 2b sl. 2 ř. 5, pustennyki 2b sl. 2 ř. 26 atd. X. j píše se a) často buď g: poczynagy 13 sl. 1 ř. 7, gla 13 sl. 1 ř. 15, wykazuge 13 sl. 1 ř. 17, geft 13 sl. 2 ř. 1, 7, gſmy 12 sl. 2 ř. 8 atd.
Strana XII
XtI b) aneb y: prziedoſtoynemu 13 sl. 1 ř. 8, yazyky 22 sl. 1 ř. 7, moy 2a sl. 1 ř. 11, 15, yazyk 22 sl. 2 ř. 27, yazyka 24 sl. 2 ř. 13 atd. c) aneb i: Ieronyma 13 sl. 1 ř. 4, 12, Iakzto 1a sl. 2 ř. 7, iako 12 sl. 2 ř. 18, 1b sl. 2 ř. 24, iaz 1b sl. 2 ř. 32, iazyk 22 sl. 1 ř. 15 atd. XI. k píše se a) skoro pravidelně nynějším spůsobem: Byſkupu 1 sl. 1 ř. 2, 9, Portun- ſkemu 1a sl. 1 ř. 3, 10, rzymíkemu 1 sl. 1 ř. 11, krzieftanu 1a sl. 1 ř. 11, nyekdy 14 sl. 1 ř. 12 atd. b) několikrát c: criftowy 43 sl. 1 ř. 25, capytola 1b sl. 2 ř. 31, 22 sl. 2 ř. 31, 2b sl. 2 ř. 19, 3b sl. 1 ř. 19, criftus 73 sl. 1 ř. 19 atd. c) jednou (ve skupině kv) q: ſqwarek 23a sl. 1 ř. 17. XII. f označuje se a) nejčastěji zdvojením ff: dovffaty 22 sl. 1 ř. 10, vffa 63 sl. 2 ř. 22, vffagiciemu 72 sl. 1 ř. 18, vffagiczym 46a sl. 2 ř. 4, vffagyczych 4b sl. 1 ř. 18 atd. b) ale též ƒ: dovfal 43 sl. 1 ř. 22, freiowanye 11b sl. 2 ř. 20, 12b sl. 2 ř. 29 atd. XIII. u píše se a) nejčastěji u: Eufebya 13 sl. 1 ř. 1, Byſkupu 1a sl. 1 ř. 2, Portunſkemu 13 sl. 1 ř. 3, panu 13 sl. 1 ř. 3, flowu 13 sl. 1 ř. 6 atd. b) na počátku slov obyčejně v: vozennyka 12 sl. 1 ř. 5, 13, vczynyl 13 sl. 2 ř. 6, vmeny 13 sl. 2 ř. 13, vczeny 13 sl. 2 ř. 13, vozil 1a sl. 2 ř. 14 atd. c) též i na počátku slov w: wmrziel 143 sl. 1 ř. 23, wtyechu 47a sl. 2 ř. 17. XIV. v označuje se a) nejčastěji w: Damafowy 13 sl. 1 ř. 2, Theodyonowy 1 sl. 1 ř. 3, ſlawneho 13 sl. 1 ř. 4, wyborneho 1 sl. 1 ř. 5, flowu 12 sl. 1 ř. 6 atd. b) též u (hlavně v cizích slovech): Dauid 6b sl. 1 ř. 11, uaffye 15b sl. 1 ř. 22, 23, Syluan9 52 sl. 1 ř. 29 atd. Dvojení samohlásek vyskytá se několikrát: balaamowy 22 sl. 1 ř. 16, taazz 28a sl. 1 ř. 38, tee 43a sl. 2 ř. 30, 46a sl. 1 ř. 18, 68b sl. 1 ř. 3, 68b sl. 2 ř. 16, ce 65b sl. 2 ř. 9, 29. Dvojení souhlásek objevuje se častěji správně: vczennyka 1a sl. 1 ř. 5, 13, pustennyki 2b sl. 2 ř. 26, muczennyk 33 sl. 1 ř. 18, muczennykowe 3 sl. 1ř. 11, pustennykom 33 sl. 2 ř. 13 atd. Na některých místech byly zby- tečně zdvojeny souhlásky jen tím, že písař zakončiv řádek souhláskou započal následující řádek opět toutéž souhláskou, na příklad 222 sl. 1 ř. 11 a 12, 22a sl. 1 ř. 29 a 30 atd.
XtI b) aneb y: prziedoſtoynemu 13 sl. 1 ř. 8, yazyky 22 sl. 1 ř. 7, moy 2a sl. 1 ř. 11, 15, yazyk 22 sl. 2 ř. 27, yazyka 24 sl. 2 ř. 13 atd. c) aneb i: Ieronyma 13 sl. 1 ř. 4, 12, Iakzto 1a sl. 2 ř. 7, iako 12 sl. 2 ř. 18, 1b sl. 2 ř. 24, iaz 1b sl. 2 ř. 32, iazyk 22 sl. 1 ř. 15 atd. XI. k píše se a) skoro pravidelně nynějším spůsobem: Byſkupu 1 sl. 1 ř. 2, 9, Portun- ſkemu 1a sl. 1 ř. 3, 10, rzymíkemu 1 sl. 1 ř. 11, krzieftanu 1a sl. 1 ř. 11, nyekdy 14 sl. 1 ř. 12 atd. b) několikrát c: criftowy 43 sl. 1 ř. 25, capytola 1b sl. 2 ř. 31, 22 sl. 2 ř. 31, 2b sl. 2 ř. 19, 3b sl. 1 ř. 19, criftus 73 sl. 1 ř. 19 atd. c) jednou (ve skupině kv) q: ſqwarek 23a sl. 1 ř. 17. XII. f označuje se a) nejčastěji zdvojením ff: dovffaty 22 sl. 1 ř. 10, vffa 63 sl. 2 ř. 22, vffagiciemu 72 sl. 1 ř. 18, vffagiczym 46a sl. 2 ř. 4, vffagyczych 4b sl. 1 ř. 18 atd. b) ale též ƒ: dovfal 43 sl. 1 ř. 22, freiowanye 11b sl. 2 ř. 20, 12b sl. 2 ř. 29 atd. XIII. u píše se a) nejčastěji u: Eufebya 13 sl. 1 ř. 1, Byſkupu 1a sl. 1 ř. 2, Portunſkemu 13 sl. 1 ř. 3, panu 13 sl. 1 ř. 3, flowu 13 sl. 1 ř. 6 atd. b) na počátku slov obyčejně v: vozennyka 12 sl. 1 ř. 5, 13, vczynyl 13 sl. 2 ř. 6, vmeny 13 sl. 2 ř. 13, vczeny 13 sl. 2 ř. 13, vozil 1a sl. 2 ř. 14 atd. c) též i na počátku slov w: wmrziel 143 sl. 1 ř. 23, wtyechu 47a sl. 2 ř. 17. XIV. v označuje se a) nejčastěji w: Damafowy 13 sl. 1 ř. 2, Theodyonowy 1 sl. 1 ř. 3, ſlawneho 13 sl. 1 ř. 4, wyborneho 1 sl. 1 ř. 5, flowu 12 sl. 1 ř. 6 atd. b) též u (hlavně v cizích slovech): Dauid 6b sl. 1 ř. 11, uaffye 15b sl. 1 ř. 22, 23, Syluan9 52 sl. 1 ř. 29 atd. Dvojení samohlásek vyskytá se několikrát: balaamowy 22 sl. 1 ř. 16, taazz 28a sl. 1 ř. 38, tee 43a sl. 2 ř. 30, 46a sl. 1 ř. 18, 68b sl. 1 ř. 3, 68b sl. 2 ř. 16, ce 65b sl. 2 ř. 9, 29. Dvojení souhlásek objevuje se častěji správně: vczennyka 1a sl. 1 ř. 5, 13, pustennyki 2b sl. 2 ř. 26, muczennyk 33 sl. 1 ř. 18, muczennykowe 3 sl. 1ř. 11, pustennykom 33 sl. 2 ř. 13 atd. Na některých místech byly zby- tečně zdvojeny souhlásky jen tím, že písař zakončiv řádek souhláskou započal následující řádek opět toutéž souhláskou, na příklad 222 sl. 1 ř. 11 a 12, 22a sl. 1 ř. 29 a 30 atd.
Strana XIII
XIII Skratků nalézáme v musejním rukopise jen málo a jsou následující 1. a) a = am: na 13 sl. 1 ř. 19, 1 sl. 1 ř. 2, ſluha 243 sl. 2 ř. 27, muka 63a sl. ř. 18 atd. b) ä = an: na 43 sl. 1 ř. 3. c) č = em: těnosty 1 sl. 1 ř. 15, hnyewě 9a sl. 1 ř. 10, ſwietě 14a sl. 1 ř. 11, bohě 21a sl. 2 ř. 15 atd. d) ě = en: ohlaííě 12 sl. 2 ř. 15, měsiemu 9b sl. 2 ř. 11, tyele- flěstwie 10b sl. 1 ř. 2, tě 13 sl. 2 ř. 27 atd. e) y = ym (-ím): zly 133 sl. 2 ř. 4, gy 13 sl. 2 ř. 6, wierny 25b sl. 2 ř. 20, moczny 29a sl. 1 ř. 1, nevczyny 47a sl. 2 ř. 3 atd. f) i = in: augutie 53a sl. 1 ř. 12. 8) 5 = om: gednö 9b sl. 1 ř. 8, 27 sl. 2 ř. 24, toto 10b sl. 2 ř. 29, abichö 21b sl. 2 ř. 21, Poto 25b sl. 2 ř. 33 atd. h) ö = on: zako 163 sl. 1 ř. 15. 2. P = pra: opwuge 1b sl. 2 ř. 5, nepwie 14a sl. 1 ř. 33, pwyff 14b sl. 2 ř. 11, pwda 20b sl. 1 ř. 13 atd. P 35a sl. 1 ř. 10, 442 sl. 1 ř. 19 atd. 3. P = pro: 4. 9 = us: Ieronim9 38a sl. 2 ř. 9, 47 sl. 1 ř. 6, 71b sl. 1 ř. 4, Syluan9 52a sl. 1 ř. 29 atd. Poněvadž skratky tyto byly v druhé polovici XIV. století v našich rukopisech zcela obyčejné a nepodávají nic zvláštního, byly tedy v našem vydání rozvedeny. Nad některými písmeny nalézají se od některého pozdějšího čtenáře rukopisu (asi ze XVI. stol.) připsané tečky, na př. luczyſcze 1b sl. 1 ř. 23, ſtyty 1b sl. 1 ř. 25, gelto 1b sl. 2 ř. 23, ſpula 6b sl. 1 ř. 1, wieczſy 6b sl. 1 ř. 7, wſiech 65 sl. 1 ř. 14, wſye 65 sl. 1 ř. 26, odtyſczeno 6b sl. 2 ř. 18, zwie�towaty 73 sl. 2 ř. 12 atd. Rovněž připsány byly později nad některé i tečky, kterých písař našeho rukopisu ještě neužíval, kterých bylo však ve vydání našem již veskrz užito. Chyb písařských vyskytá se v musejním rukopise (III. B. 8) dosti a byly, pokud možná bylo, v přidaných poznámkách k tomuto vydání, ve slovníčku a v opravách na konci buď opraveny aneb otištěním latinského textu k nim pozornost obrácena. Některé chyby byly již samým písařem aneb korrektorem opraveny aneb připsány a zbytečná slova a litery byly obyčejně podtečkovány (na př. poſtup 1b sl. 2 ř. 13, fie 42 sl. 1 ř. 23, 6b sl. 1 ř. 5, a take 7 sl. 1 ř. 25, zaml 7 sl. 2ř. 5 atd., ve slově: wzdyczkay 4b sl. 1 ř. 7 jest a nejen podtečkováno, ale i nad ním nalézá se tečka). Jiné chyby byly však teprva v XVI. století opravovány a některé starší formy a slova novějšími nahrazovány, ačkoliv se to někdy dělo chybně (na př. pozywal [usus fuit] 512 sl. 1 ř. 3 opraveno v pozwal, sielenecz (fatuus)
XIII Skratků nalézáme v musejním rukopise jen málo a jsou následující 1. a) a = am: na 13 sl. 1 ř. 19, 1 sl. 1 ř. 2, ſluha 243 sl. 2 ř. 27, muka 63a sl. ř. 18 atd. b) ä = an: na 43 sl. 1 ř. 3. c) č = em: těnosty 1 sl. 1 ř. 15, hnyewě 9a sl. 1 ř. 10, ſwietě 14a sl. 1 ř. 11, bohě 21a sl. 2 ř. 15 atd. d) ě = en: ohlaííě 12 sl. 2 ř. 15, měsiemu 9b sl. 2 ř. 11, tyele- flěstwie 10b sl. 1 ř. 2, tě 13 sl. 2 ř. 27 atd. e) y = ym (-ím): zly 133 sl. 2 ř. 4, gy 13 sl. 2 ř. 6, wierny 25b sl. 2 ř. 20, moczny 29a sl. 1 ř. 1, nevczyny 47a sl. 2 ř. 3 atd. f) i = in: augutie 53a sl. 1 ř. 12. 8) 5 = om: gednö 9b sl. 1 ř. 8, 27 sl. 2 ř. 24, toto 10b sl. 2 ř. 29, abichö 21b sl. 2 ř. 21, Poto 25b sl. 2 ř. 33 atd. h) ö = on: zako 163 sl. 1 ř. 15. 2. P = pra: opwuge 1b sl. 2 ř. 5, nepwie 14a sl. 1 ř. 33, pwyff 14b sl. 2 ř. 11, pwda 20b sl. 1 ř. 13 atd. P 35a sl. 1 ř. 10, 442 sl. 1 ř. 19 atd. 3. P = pro: 4. 9 = us: Ieronim9 38a sl. 2 ř. 9, 47 sl. 1 ř. 6, 71b sl. 1 ř. 4, Syluan9 52a sl. 1 ř. 29 atd. Poněvadž skratky tyto byly v druhé polovici XIV. století v našich rukopisech zcela obyčejné a nepodávají nic zvláštního, byly tedy v našem vydání rozvedeny. Nad některými písmeny nalézají se od některého pozdějšího čtenáře rukopisu (asi ze XVI. stol.) připsané tečky, na př. luczyſcze 1b sl. 1 ř. 23, ſtyty 1b sl. 1 ř. 25, gelto 1b sl. 2 ř. 23, ſpula 6b sl. 1 ř. 1, wieczſy 6b sl. 1 ř. 7, wſiech 65 sl. 1 ř. 14, wſye 65 sl. 1 ř. 26, odtyſczeno 6b sl. 2 ř. 18, zwie�towaty 73 sl. 2 ř. 12 atd. Rovněž připsány byly později nad některé i tečky, kterých písař našeho rukopisu ještě neužíval, kterých bylo však ve vydání našem již veskrz užito. Chyb písařských vyskytá se v musejním rukopise (III. B. 8) dosti a byly, pokud možná bylo, v přidaných poznámkách k tomuto vydání, ve slovníčku a v opravách na konci buď opraveny aneb otištěním latinského textu k nim pozornost obrácena. Některé chyby byly již samým písařem aneb korrektorem opraveny aneb připsány a zbytečná slova a litery byly obyčejně podtečkovány (na př. poſtup 1b sl. 2 ř. 13, fie 42 sl. 1 ř. 23, 6b sl. 1 ř. 5, a take 7 sl. 1 ř. 25, zaml 7 sl. 2ř. 5 atd., ve slově: wzdyczkay 4b sl. 1 ř. 7 jest a nejen podtečkováno, ale i nad ním nalézá se tečka). Jiné chyby byly však teprva v XVI. století opravovány a některé starší formy a slova novějšími nahrazovány, ačkoliv se to někdy dělo chybně (na př. pozywal [usus fuit] 512 sl. 1 ř. 3 opraveno v pozwal, sielenecz (fatuus)
Strana XIV
XIV 52b sl. 1 ř. 8 opraveno v fielnecz). Na některých místech jsou opravy ze XVI. století tak důkladně provedeny, že jest těžko nyní původní znění uhodnouti. I rasur jest v musejním rukopise dosti mnoho a byla k nim v pa- třičných poznámkách pozornost obrácena. Co se jazyka dotýče, jest v rukopise dosti archaismů a zajímavých vazeb. Přehláska u v i jest již až na několik případů (duffu 14a sl. 2 ř. 11, 15, 26b sl. 2 ř. 10, Iefus 7b sl. 1 ř. 11, 24b sl. 2 ř. 18, pieffnu 322 sl. 1 ř. 31, chwylu 71b sl. 1 ř. 15) provedena, ona postoupila mnohem dále, než se to bylo dálo v následujících stoletích (na př. oſwietlyge 1b sl. 1 ř. 33, wylyczyge 15 sl. 2 ř. 3, pohanyge 15 sl. 2 ř. 5, bogige 43 sl. 1 ř. 29, podlozyge 4 sl. 2 ř. 29 atd.). Délka samohlásky o, t. j. dvojhláska uo, vy- skytuje se často (Buoh 3a sl. 2 ř. 27, 5a sl. 1 ř. 3, 5a sl. 2 ř. 19, 9a sl. 2 ř. 7. kuozie 2b sl. 2 ř. 30 atd.). Zajímavo jest, že se nám zachoval ještě superlativ na za pozdější naj (nawiſſieho 93 sl. 2 ř. 5) a že často místo superlativu užito předložky pře. Rovněž zajímavo jest časté užívání cz za t (na př. cziechto 22a sl. 2 ř. 20, kraczytky 222 sl. 2 ř. 27, blyſkoczyny 233 sl. 2 ř. 9, czie 254 sl. 2 ř. 2, riczyerz 25b sl. 2 ř. 16, obraczyw 26. sl. 1 ř. 3 atd.). Za pravidlo též dlužno vytknouti, že předložky před slovy stejně znějící souhláskou počínajícími často splývají s následujícím slovem (na př. wdowye m. w wdowye 35a sl. 1 ř. 30, zahrady 372 sl. 2 ř. 23 m. z zahrady, zydowſkeho 38a sl. 2 ř. 20 m. z zydowſkeho, ſwietczſkymy 72b sl. 1 ř. 31 m. ſ ſwietczſkymy atd.). Co se poměru českého překladu k jeho latinské předloze dotýče, možno říci, že celkem držel se překladatel dosti věrně své předlohy a že to mnohdy až na úkor českému jazyku činil. Pro významy, které mu hned nebyly na snadě, utvořil si sám slova, která zajisté v té době nebyla v obecné mluvě v užívání. Při pojmech abstraktních počíná si kolísavě a nejistě, užívaje pro jedny a tytéž pojmy slova rozličná na různých mí- stech. Často opět rozvinul svůj překlad výklady, podávaje za latinské slovo dvě aneb více slov českých, ano i celé věty, a užívaje při tom často slova: toczis. Na některých místech překladatel nerozuměl dobře své latinské předloze aneb ji chybně četl, což mohla též zaviniti jeho latinská před- loha (na př. w ſwietloſty [in limine] stogye 49b sl. 1 ř. 14 atd.). Přepiso- vači tří pozdějších rukopisů, jak olomouckých tak i pražského universit- ního, zaměňovali již méně srozumitelná slova a formy slovy a formami v jich době obvyklejšími, při čemž často dopustili se i mnohých chyb aneb vůbec tato místa zcela vynechali. I při tomto vydání hleděno bylo především k tomu, aby znění ruko- pisu musejního (III. B. 8) bylo co možná věrně podáno. Text ve vydání rozdělen jest na odstavce a opatřen jest interpunkcí, které v rukopise mu- sejním ještě není, a sice podle nejlepšího vydání latinského znění v »Migne J. B., Patrologiae cursus completus. Patrologiae latinae tomus XXII (Paris
XIV 52b sl. 1 ř. 8 opraveno v fielnecz). Na některých místech jsou opravy ze XVI. století tak důkladně provedeny, že jest těžko nyní původní znění uhodnouti. I rasur jest v musejním rukopise dosti mnoho a byla k nim v pa- třičných poznámkách pozornost obrácena. Co se jazyka dotýče, jest v rukopise dosti archaismů a zajímavých vazeb. Přehláska u v i jest již až na několik případů (duffu 14a sl. 2 ř. 11, 15, 26b sl. 2 ř. 10, Iefus 7b sl. 1 ř. 11, 24b sl. 2 ř. 18, pieffnu 322 sl. 1 ř. 31, chwylu 71b sl. 1 ř. 15) provedena, ona postoupila mnohem dále, než se to bylo dálo v následujících stoletích (na př. oſwietlyge 1b sl. 1 ř. 33, wylyczyge 15 sl. 2 ř. 3, pohanyge 15 sl. 2 ř. 5, bogige 43 sl. 1 ř. 29, podlozyge 4 sl. 2 ř. 29 atd.). Délka samohlásky o, t. j. dvojhláska uo, vy- skytuje se často (Buoh 3a sl. 2 ř. 27, 5a sl. 1 ř. 3, 5a sl. 2 ř. 19, 9a sl. 2 ř. 7. kuozie 2b sl. 2 ř. 30 atd.). Zajímavo jest, že se nám zachoval ještě superlativ na za pozdější naj (nawiſſieho 93 sl. 2 ř. 5) a že často místo superlativu užito předložky pře. Rovněž zajímavo jest časté užívání cz za t (na př. cziechto 22a sl. 2 ř. 20, kraczytky 222 sl. 2 ř. 27, blyſkoczyny 233 sl. 2 ř. 9, czie 254 sl. 2 ř. 2, riczyerz 25b sl. 2 ř. 16, obraczyw 26. sl. 1 ř. 3 atd.). Za pravidlo též dlužno vytknouti, že předložky před slovy stejně znějící souhláskou počínajícími často splývají s následujícím slovem (na př. wdowye m. w wdowye 35a sl. 1 ř. 30, zahrady 372 sl. 2 ř. 23 m. z zahrady, zydowſkeho 38a sl. 2 ř. 20 m. z zydowſkeho, ſwietczſkymy 72b sl. 1 ř. 31 m. ſ ſwietczſkymy atd.). Co se poměru českého překladu k jeho latinské předloze dotýče, možno říci, že celkem držel se překladatel dosti věrně své předlohy a že to mnohdy až na úkor českému jazyku činil. Pro významy, které mu hned nebyly na snadě, utvořil si sám slova, která zajisté v té době nebyla v obecné mluvě v užívání. Při pojmech abstraktních počíná si kolísavě a nejistě, užívaje pro jedny a tytéž pojmy slova rozličná na různých mí- stech. Často opět rozvinul svůj překlad výklady, podávaje za latinské slovo dvě aneb více slov českých, ano i celé věty, a užívaje při tom často slova: toczis. Na některých místech překladatel nerozuměl dobře své latinské předloze aneb ji chybně četl, což mohla též zaviniti jeho latinská před- loha (na př. w ſwietloſty [in limine] stogye 49b sl. 1 ř. 14 atd.). Přepiso- vači tří pozdějších rukopisů, jak olomouckých tak i pražského universit- ního, zaměňovali již méně srozumitelná slova a formy slovy a formami v jich době obvyklejšími, při čemž často dopustili se i mnohých chyb aneb vůbec tato místa zcela vynechali. I při tomto vydání hleděno bylo především k tomu, aby znění ruko- pisu musejního (III. B. 8) bylo co možná věrně podáno. Text ve vydání rozdělen jest na odstavce a opatřen jest interpunkcí, které v rukopise mu- sejním ještě není, a sice podle nejlepšího vydání latinského znění v »Migne J. B., Patrologiae cursus completus. Patrologiae latinae tomus XXII (Paris
Strana XV
XV 1864)« sl. 239—326, odkud též vzato potřebné znění latinské v poznámkách našeho vydání, v kterých otištěna též různá čtení ze staršího olomouc. a universitního pražského rukopisu, při čemž použito bylo písmen O pro olo- moucký a U pro universitní rukopis. Znění vytržených nyní listů 33, 50, 72 a 73 nahrazeno a otištěno v závorkách ze staršího olomouc. rukopisu. V závorkách otištěná tučně arabská čísla v našem vydání označují listy, jedna kolmá čárka konec sloupce a dvě kolmé čárky konec strany musejního rukopisu. V slovníčku podána jsou jen taká slova, kterých se buď nyní ne- užívá, aneb která svým významem aneb formou se od nynějšího užívání liší. Konečně pokládám za svou milou povinnost vzdáti pp. univ. profes- soru dru. Jos. Pachtovi a gymn. professoru dru. V. Flajšhansovi své srdečné díky za jich laskavou pomoc, kterou mi při korrekturách tohoto vydání ochotně poskytli.
XV 1864)« sl. 239—326, odkud též vzato potřebné znění latinské v poznámkách našeho vydání, v kterých otištěna též různá čtení ze staršího olomouc. a universitního pražského rukopisu, při čemž použito bylo písmen O pro olo- moucký a U pro universitní rukopis. Znění vytržených nyní listů 33, 50, 72 a 73 nahrazeno a otištěno v závorkách ze staršího olomouc. rukopisu. V závorkách otištěná tučně arabská čísla v našem vydání označují listy, jedna kolmá čárka konec sloupce a dvě kolmé čárky konec strany musejního rukopisu. V slovníčku podána jsou jen taká slova, kterých se buď nyní ne- užívá, aneb která svým významem aneb formou se od nynějšího užívání liší. Konečně pokládám za svou milou povinnost vzdáti pp. univ. profes- soru dru. Jos. Pachtovi a gymn. professoru dru. V. Flajšhansovi své srdečné díky za jich laskavou pomoc, kterou mi při korrekturách tohoto vydání ochotně poskytli.
Strana XVI
Strana 1
Poczyna ſye epiſola blazeneho Euſebya k Damaſowy, Byſkupu Portunſkemu, 1) a k Theodyonowy,2) panu Rzymſkemu, O ſmrty ſlawneho Ieronyma, vczennyka wyborneho, pro nyezto Totot ſlowu knyhy tyto: 3) O ſwatem Ieronymowy, a poczynagy. OTczy prziedo�toynemu damaſſowy, biſkupu portunſkemu, a theodo- nyowy, 4) panu rzymſkemu, krzieſtanu prziedobremu, Euſebius, nyekdy Ieronyma przieſwateho vczennyka, 5) Ale nynye pak ſwietla toho gſa zbawen, myloſtny 6) placz a prziechutnu radoſt w hoſpodinu wzkazuge a poſſyela. mnohe mluwenye 7) a mnohymy obicziegy y rozlicznymy nyekdy nam wſyem boh mluwyl geſt ſkrzie prziemyleho ſyna ſweho ſwateho Ieronyma O piſmiech ſwatich v mnohych wyeczech y zazracziech 8), kterezto ſkrzie nyeho on, hoſpodyn, prozſtrzied nas vczynyl geſt, Iakzto dobrzie wyeſte, O nyemzto my take gſmy ſwiedkowe, genzto geho ſmy wiedyely, 2) y na- ſſyma oczyma ſwatoſt geho ſpatrzyly; A y ruczie naſſy geho ſta ſmakale a drziele, O geho ſlowye a o vmeny 10) y o vczeny, genz geſt vmyel a gymz vczil, prziebitek geho a zywot geſt zyewen a ohlaſſen. Protoz czoz ſmy wy- diely a11) ſlyſſiely, zwieſtugyemy wam. Nebo byly ſmy iako 12) owczie bludiecze bludy a baſnyemy leſtnymy a marnymy: vczenye zdraweho a praweho neſlyſſiecze, Ale 13) Ieſtne a krzywe proroky nam hromazdiecze, kteryzto w lydu pow�tawagicze, myſtrzy Izywy 14) gſucz, ſmulwy 15) a zakony kaczierzſke geſſytneho a marneho zatraczenye vwozowachu a vmyeſowachu, Donyadz 16) den tento, to gest swaty Ieronimus, byl sye nezaſwietil a nezgyewyl, kte- 1) Portuensi. — *) M. Theodoſyowy. — 3) pro nyezto tyto knyhy ſlowu ſwateho M. Theodoſyowy. — 3) M. vozennyk, jak Ieronyma a tak ſye poczynagy O a U. — 4) v O a U. — *) pium, myloſtywy O a U. — ") Multifariam. — 3) virtutibus. — ") M wydyely, jak v O a U. — 10) de verbo ejus scientiae, vmyenye O a U. — 11) y 0. — 11) yakzto O, iakozto U. — 15) A O. — 14) Lzywi a Iſtywi U. — 15) M. ſmluwy, jak v O a U. — 13) Donadz O; Donwadz U. 1
Poczyna ſye epiſola blazeneho Euſebya k Damaſowy, Byſkupu Portunſkemu, 1) a k Theodyonowy,2) panu Rzymſkemu, O ſmrty ſlawneho Ieronyma, vczennyka wyborneho, pro nyezto Totot ſlowu knyhy tyto: 3) O ſwatem Ieronymowy, a poczynagy. OTczy prziedo�toynemu damaſſowy, biſkupu portunſkemu, a theodo- nyowy, 4) panu rzymſkemu, krzieſtanu prziedobremu, Euſebius, nyekdy Ieronyma przieſwateho vczennyka, 5) Ale nynye pak ſwietla toho gſa zbawen, myloſtny 6) placz a prziechutnu radoſt w hoſpodinu wzkazuge a poſſyela. mnohe mluwenye 7) a mnohymy obicziegy y rozlicznymy nyekdy nam wſyem boh mluwyl geſt ſkrzie prziemyleho ſyna ſweho ſwateho Ieronyma O piſmiech ſwatich v mnohych wyeczech y zazracziech 8), kterezto ſkrzie nyeho on, hoſpodyn, prozſtrzied nas vczynyl geſt, Iakzto dobrzie wyeſte, O nyemzto my take gſmy ſwiedkowe, genzto geho ſmy wiedyely, 2) y na- ſſyma oczyma ſwatoſt geho ſpatrzyly; A y ruczie naſſy geho ſta ſmakale a drziele, O geho ſlowye a o vmeny 10) y o vczeny, genz geſt vmyel a gymz vczil, prziebitek geho a zywot geſt zyewen a ohlaſſen. Protoz czoz ſmy wy- diely a11) ſlyſſiely, zwieſtugyemy wam. Nebo byly ſmy iako 12) owczie bludiecze bludy a baſnyemy leſtnymy a marnymy: vczenye zdraweho a praweho neſlyſſiecze, Ale 13) Ieſtne a krzywe proroky nam hromazdiecze, kteryzto w lydu pow�tawagicze, myſtrzy Izywy 14) gſucz, ſmulwy 15) a zakony kaczierzſke geſſytneho a marneho zatraczenye vwozowachu a vmyeſowachu, Donyadz 16) den tento, to gest swaty Ieronimus, byl sye nezaſwietil a nezgyewyl, kte- 1) Portuensi. — *) M. Theodoſyowy. — 3) pro nyezto tyto knyhy ſlowu ſwateho M. Theodoſyowy. — 3) M. vozennyk, jak Ieronyma a tak ſye poczynagy O a U. — 4) v O a U. — *) pium, myloſtywy O a U. — ") Multifariam. — 3) virtutibus. — ") M wydyely, jak v O a U. — 10) de verbo ejus scientiae, vmyenye O a U. — 11) y 0. — 11) yakzto O, iakozto U. — 15) A O. — 14) Lzywi a Iſtywi U. — 15) M. ſmluwy, jak v O a U. — 13) Donadz O; Donwadz U. 1
Strana 2
ryzto iakzto ſluncze ſtkwyegyc ſye, ſ potem vſſyluge na bdyeny a na czteny lekczyowem, aby nam chleba vczenye ſlomyl,1) mnohym vſſylowanym a nuziemy neb hubenſtwymy temnoſty bludow przicz zapuzugye, a wſſieczky od ztraty a zatraczeníe wyſwobozuge. Paddeſsat let a seſt myeſſyeczow stkwiel ſie gest w chramu boſiem; A poczem 2) od wſchodu ſluneczneho az do zapadu, odnoſſyege 3) a odgymage boge kaczyrſke, luczyſcze gych neb 4) mocz ztyeragye a ztroſkotuge, odyenye a ſcyty, to wiez obranu a mocz gych, ohnyem ſpalyl. Nebo w nyem boh zazraky polozyl na zemy, aby w narodyech a v pokoleny gmye geho znamo bylo. II. Potom pak przyſſed az do konczy zemſkych, obtyezene a ſnuzene vzdrawuge od ranyenye kaczierſkeho, rozumy a ſmyſly lydſke oſwietlyge, piſſem ſwatytych 5) przieneſnadne | neſnadnoſty odmykage, ſwazky ſmyſlow rozwazuge, neſnadne a temne wieczy wylyczyge, pochybne a mylne wieczy wykladage, krzywdu a krzywoſty pohanyge A oprawuge, przyeſprawedlne wieczy y 6) przyemnohych iazykow w gednotu ſhromazduge, aby nam czie�ty zywota wieczneho vdyelal a vczynyl, a rado�y, weſſelym 7) y vtye- ſſenym naplnyl nas, Chramu bozieho poſylnyl a potwrdil, a k nyemu 8) przyſtup ku podobenſtwy ſwietedlnyczie neb lucerny, roſſu nebeſku przie- plnye a ſporzie ſkropeney,9) ne pode kbelem ſkrytey, ale na ſwiecznu w domu bozyem poſtaweney, wſſyem namyeſtkom chutnych ſlow ozdobno�ty zwla�tnym powyſſenym, nad gyne wſſiem gynym zgewyl geſt, Aby v myeſto ſly przie- bytka, a mye�to ſlawy nalezly; A aby nebyly iako 10) prziedkowe gych, pokolenye prziehorzke, gye geſt zprawil a zpoſſobyl y wyſwodyl 11) od ztraty 12) bludow. III. Omluwa ſye Euſebius, ze vmenye geho nemoz �atczyty wymluwyty chwaly ſlawneho Ieronyma; tato capytola ſye poczyna. ALe kdyz gſem iaz iako ſteblo przied dymanym 13) wietru, a iakzto blato vliczne zagyekage [2] ſye, mluwyty nevmyege, any flow plnye czynyty a tworzyty moha: Czoz pak wam, myly otczowe a pany, chwaly geho vdyelym? zagiſte podle ſlowa onoho apoſtolowa: Bych lydſkymy y an- dielſkymy yazyky mluwyl, ſwrchowaneho porzadu chwalenye geſcze bych 1) vlomyl O a U. — 2) incipiens; poczen O. — 3) odnoſſye O. — “) A nebo O a U. — 5) M ſwatych; pyſmem ſwatym tyech O a U. — 6) M. z (ex). — 7) weſſelu y utye- ſfenu O; weſſelu U. — 3) Za tim podtečkováno: poſtup. — *) foecundatae. — 1°) yakzto O, iakożto U. — 11) M. wyſwobodyl jak v O a U. — 12) perditione. — 3) faciem.
ryzto iakzto ſluncze ſtkwyegyc ſye, ſ potem vſſyluge na bdyeny a na czteny lekczyowem, aby nam chleba vczenye ſlomyl,1) mnohym vſſylowanym a nuziemy neb hubenſtwymy temnoſty bludow przicz zapuzugye, a wſſieczky od ztraty a zatraczeníe wyſwobozuge. Paddeſsat let a seſt myeſſyeczow stkwiel ſie gest w chramu boſiem; A poczem 2) od wſchodu ſluneczneho az do zapadu, odnoſſyege 3) a odgymage boge kaczyrſke, luczyſcze gych neb 4) mocz ztyeragye a ztroſkotuge, odyenye a ſcyty, to wiez obranu a mocz gych, ohnyem ſpalyl. Nebo w nyem boh zazraky polozyl na zemy, aby w narodyech a v pokoleny gmye geho znamo bylo. II. Potom pak przyſſed az do konczy zemſkych, obtyezene a ſnuzene vzdrawuge od ranyenye kaczierſkeho, rozumy a ſmyſly lydſke oſwietlyge, piſſem ſwatytych 5) przieneſnadne | neſnadnoſty odmykage, ſwazky ſmyſlow rozwazuge, neſnadne a temne wieczy wylyczyge, pochybne a mylne wieczy wykladage, krzywdu a krzywoſty pohanyge A oprawuge, przyeſprawedlne wieczy y 6) przyemnohych iazykow w gednotu ſhromazduge, aby nam czie�ty zywota wieczneho vdyelal a vczynyl, a rado�y, weſſelym 7) y vtye- ſſenym naplnyl nas, Chramu bozieho poſylnyl a potwrdil, a k nyemu 8) przyſtup ku podobenſtwy ſwietedlnyczie neb lucerny, roſſu nebeſku przie- plnye a ſporzie ſkropeney,9) ne pode kbelem ſkrytey, ale na ſwiecznu w domu bozyem poſtaweney, wſſyem namyeſtkom chutnych ſlow ozdobno�ty zwla�tnym powyſſenym, nad gyne wſſiem gynym zgewyl geſt, Aby v myeſto ſly przie- bytka, a mye�to ſlawy nalezly; A aby nebyly iako 10) prziedkowe gych, pokolenye prziehorzke, gye geſt zprawil a zpoſſobyl y wyſwodyl 11) od ztraty 12) bludow. III. Omluwa ſye Euſebius, ze vmenye geho nemoz �atczyty wymluwyty chwaly ſlawneho Ieronyma; tato capytola ſye poczyna. ALe kdyz gſem iaz iako ſteblo przied dymanym 13) wietru, a iakzto blato vliczne zagyekage [2] ſye, mluwyty nevmyege, any flow plnye czynyty a tworzyty moha: Czoz pak wam, myly otczowe a pany, chwaly geho vdyelym? zagiſte podle ſlowa onoho apoſtolowa: Bych lydſkymy y an- dielſkymy yazyky mluwyl, ſwrchowaneho porzadu chwalenye geſcze bych 1) vlomyl O a U. — 2) incipiens; poczen O. — 3) odnoſſye O. — “) A nebo O a U. — 5) M ſwatych; pyſmem ſwatym tyech O a U. — 6) M. z (ex). — 7) weſſelu y utye- ſfenu O; weſſelu U. — 3) Za tim podtečkováno: poſtup. — *) foecundatae. — 1°) yakzto O, iakożto U. — 11) M. wyſwobodyl jak v O a U. — 12) perditione. — 3) faciem.
Strana 3
nedoſahl. Pro nyezto ne w mem luczyſczy dovffaty budu, any mecz moy ſpaſſena mye vczyny; Ale hoſpodyn pan bude me oswyeczenie, genzto geſt nauczyl a nauczy ruku mu ku pſany, a zprawy neb zpoſſoby iazyk moy k mluweny, iakto 1) nyekdy oſlyczie balaamowy. Nebo geho geſt krale- wſtwie y czieſarztwie, a on panuge od morze az do morze, a od rzyeky az do konczy"2) ſwieta wſſeho. w gehozto moczi a panſtwy polozeno geſt wſſeczko, przyed nymzto padagy a padaty budu kraly, Any geſt, kto by ſye mohl woly geho wzeprziety. Neb czozkolywek chtyel hoſpodín, vczy- nyl3) na zemy, na morzy y na propaſtech. A takzt yazyk 4) muzie tak wely- keho chwalu myſlyty bude, A gmeno geho zwieſtowaty bude wſyem. IV. Tentot zagiſte byl geſt ten yzrahelyta poſluſnyk, poſluſnyk bozy toczis, w nyemzto leſt neb 5) krzywda nebila geſt, wywoleny 6) podle ſrdczye bozieho, k mluweny wſiech | wieczy, gez 7) gemu prziekazal bil hoſpodyn, wſſiem lydem y kralowſtwym. A dan geſt nauczytel w lydech, aby wytrhal a wyczyſtyl trnye neprawe a krzywe, to wiez wiery zkazyl, zatratyl a roz- praſyl neb rozmetal, a prawu mudroſt aby rozſal, vdyelal y rozplodyl. Ba 8) tentot gest mylownyk bratrow: tot gest9) ten take, geſto lydu krzie- �tanſkemu tolyko a tak mnoho knyznych ſwazkow z zydowſkeho a rzie- czkeho yazyku w latynſky, 0) nemalym vſſylym przielozyl, koſtelníe porzady nayprwe zgednal, a wſſeho ſwateho piſma neſnadne zmatky zgyewny a ſnadny vczynyl. Zagiſte w geho ſwietloſty widiely gſmy ſwietlo, a chlebem geho ſpaſſytedlneho vczenye naſſyczenye gſucz, chodymy az do hory bozie oreb. Tentot geſt �tkwuczie rzieka zywe wody yakzto krzyſtal, pochodye od bo- zie �tolyczie proſtrzied czierekwe 11) ſwate, a ſobu ſtranu gegie przienoſſie drziewo zywota, owoczie czaſſu ſweho dal geſt, kterehozto 12) drziewa liſtye yeſt k lydſkemu vzdraweny. O welyko�ty geho do�ogenſtwie tato capytola. 13) Muz tento przietychi w lydu ſwem zgyewyl ſie geſt, a protoz myl geſt bohu y lydem, Nynye giz proſy za ſwatu czierkew. On take gest ſud 14) prziedywny, wſelykterym drahym kamenym okraſleny, geſt vdielanye nay- wiſſyeho toho pana. 1) yakzto O, Jakožto U. — 2) do koncze 0 a U. — 3) Za tím vynecháno: na neby (in coelo). — 4) Vynecháno: moy (mea). — *) nebo 0 a U. — *) I wywoleny O a b. — 7) źe U. — 1) Ay L. — *) y geſt O. — 19) wlaſtenſky w laczynſky O a U. — 11) cierkwe U. — 13) I kterehozto 0 a U. — 25) capytola ſye poczyna O a U. — 24) vas.
nedoſahl. Pro nyezto ne w mem luczyſczy dovffaty budu, any mecz moy ſpaſſena mye vczyny; Ale hoſpodyn pan bude me oswyeczenie, genzto geſt nauczyl a nauczy ruku mu ku pſany, a zprawy neb zpoſſoby iazyk moy k mluweny, iakto 1) nyekdy oſlyczie balaamowy. Nebo geho geſt krale- wſtwie y czieſarztwie, a on panuge od morze az do morze, a od rzyeky az do konczy"2) ſwieta wſſeho. w gehozto moczi a panſtwy polozeno geſt wſſeczko, przyed nymzto padagy a padaty budu kraly, Any geſt, kto by ſye mohl woly geho wzeprziety. Neb czozkolywek chtyel hoſpodín, vczy- nyl3) na zemy, na morzy y na propaſtech. A takzt yazyk 4) muzie tak wely- keho chwalu myſlyty bude, A gmeno geho zwieſtowaty bude wſyem. IV. Tentot zagiſte byl geſt ten yzrahelyta poſluſnyk, poſluſnyk bozy toczis, w nyemzto leſt neb 5) krzywda nebila geſt, wywoleny 6) podle ſrdczye bozieho, k mluweny wſiech | wieczy, gez 7) gemu prziekazal bil hoſpodyn, wſſiem lydem y kralowſtwym. A dan geſt nauczytel w lydech, aby wytrhal a wyczyſtyl trnye neprawe a krzywe, to wiez wiery zkazyl, zatratyl a roz- praſyl neb rozmetal, a prawu mudroſt aby rozſal, vdyelal y rozplodyl. Ba 8) tentot gest mylownyk bratrow: tot gest9) ten take, geſto lydu krzie- �tanſkemu tolyko a tak mnoho knyznych ſwazkow z zydowſkeho a rzie- czkeho yazyku w latynſky, 0) nemalym vſſylym przielozyl, koſtelníe porzady nayprwe zgednal, a wſſeho ſwateho piſma neſnadne zmatky zgyewny a ſnadny vczynyl. Zagiſte w geho ſwietloſty widiely gſmy ſwietlo, a chlebem geho ſpaſſytedlneho vczenye naſſyczenye gſucz, chodymy az do hory bozie oreb. Tentot geſt �tkwuczie rzieka zywe wody yakzto krzyſtal, pochodye od bo- zie �tolyczie proſtrzied czierekwe 11) ſwate, a ſobu ſtranu gegie przienoſſie drziewo zywota, owoczie czaſſu ſweho dal geſt, kterehozto 12) drziewa liſtye yeſt k lydſkemu vzdraweny. O welyko�ty geho do�ogenſtwie tato capytola. 13) Muz tento przietychi w lydu ſwem zgyewyl ſie geſt, a protoz myl geſt bohu y lydem, Nynye giz proſy za ſwatu czierkew. On take gest ſud 14) prziedywny, wſelykterym drahym kamenym okraſleny, geſt vdielanye nay- wiſſyeho toho pana. 1) yakzto O, Jakožto U. — 2) do koncze 0 a U. — 3) Za tím vynecháno: na neby (in coelo). — 4) Vynecháno: moy (mea). — *) nebo 0 a U. — *) I wywoleny O a b. — 7) źe U. — 1) Ay L. — *) y geſt O. — 19) wlaſtenſky w laczynſky O a U. — 11) cierkwe U. — 13) I kterehozto 0 a U. — 25) capytola ſye poczyna O a U. — 24) vas.
Strana 4
V. Ale wſſak czoz o tom wiecze rzku? gehozto nebeſſa ſlawu wyprawugi, a diela piſemna ruku geho, yez yeſt dielal, zwieſtugi nebeſſa? any gſu mlu- wenye any gſu rzieczy, gehozto vczenye ſlowa nebila by ſlyſſana: ano we wſyczku zemy wyſſel zwuk geho? O newymluwne 1) myloſrdenſtwie ſpaſſyte- lowo, genz tolyk lydſkych zhromazdynye 1) w Ieronymowy ſgednalo gſy, aby to, czoz on fam gma 3) plnye, gednak *) nyzadnemu czlowieku k tyem wieczem gedno rozdielnye, 5) po czaſtkach, nebilo hodno any Izye ſahynuty 6). Tentot geſt zagiſte wodczie naſſie wiery a vtyekagyczym 7) k ſobie do ne- beſke wiſſo�ty przygyma. Tomutot Ieronymowy nad gſne wieczſymy okraſſamy do�ogenſtwie okraſlenemu w zpyewanych, w przyſlowych, w zkutczyech a v wykladany narody lydſczy gſu ſye dywyly. gehozto mocz znama vczy- nyena ieſt w lydu, nebo naplnyen ieſt byl iako rzieka mudroſty. Ale abich ſprawedlywe wieczy rzekl, I podle onoho rczenie8) kralowny Saby: wieczſie yeſt zagiſte mudroſt geho y wieczſy gſu geho ſkutkowe, nezly ta powieſt, genzto ſlyſſyecze. 3) O kterak zagiſte dobri geſt tento tyemto, kterzyz gſu praweho ſrdcze, nebo wzdyczky ye�t zlo�ty nenawydyel. vczynyl dywne wieczy w naſſyey zemy. pod geho ſtyenyem ſediely ſmy, a geho owocze ſladke geſt bylo vſtom naſſym. Ale to, czo gſmy o nyem ſlyſſyely a poznaly na zemy, kterak rozprawiety a zwieſtowaty budem? VI. Tuto ſye omluwage 10) Euſebius y mluwy na kratczye, kterak ſwaty Ieronymus ſwatemu Ianu w ſwatoſty y v przyebytkv zywota ieſt rowen; tato capytola ieſt. ALe ze neyſſem wymluwny od weczera a przied wczerayſſym dnem, iakz kratczie moczy budu, acz chczete przygietí, powiem wam, bratrzie 11) myla, Ont gest ian krzitel: 13) obat gſta pannie czistyey, oba gsta puſtennykí. O Ianu ſye prawy: Byl Ian na puſti, odyen gſa w huny z welbludowych ſrſty. Tez o ſobie Ieronimus powiez: Opala bieſſe kuozie vdy neſwarne a ſpinawe pitlem, iako tyelo murzenyna zczernaleho. O Ianowy opiet ſie prawi: lupenye 13) a ſtred leſny gedl yeſt. [3] O ſſobie pak Ieronímus rezi: o krmyech a o pyty mlczym, Nebo mnyſſie wody ſtudene gmy 14) magy po- zywaty, kdyz nyetczo warzeno 15) ſnye�ty bylo by ſmylſtwo.16) Czoz pak wie- 1) O newymluwene O. — 7) M. zhromazdyenye, jak i v O a U. — ") gmage O a U. — 4) paene. — 3) rozdyelenye O a U. — 3) Prvé y podtečkováno tedy má se čísti: ſaknuty. aspirare. — 7) Snad m. vtyekagyczy. — 3) rzeczenye O a U. — ") M. ſlyſſyte, jak v O a U; audistis. — 16) Tento ſye omluwa. O; Tuto omluwa ſe U. — 11) bratrzycze O. — 11) M. krstytel, jak v O. a U. — 13) V latině: locustas. — 14) gmy přebytečno a nepodtečkováno. — 16) M. warzeneko — 15) luxuria.
V. Ale wſſak czoz o tom wiecze rzku? gehozto nebeſſa ſlawu wyprawugi, a diela piſemna ruku geho, yez yeſt dielal, zwieſtugi nebeſſa? any gſu mlu- wenye any gſu rzieczy, gehozto vczenye ſlowa nebila by ſlyſſana: ano we wſyczku zemy wyſſel zwuk geho? O newymluwne 1) myloſrdenſtwie ſpaſſyte- lowo, genz tolyk lydſkych zhromazdynye 1) w Ieronymowy ſgednalo gſy, aby to, czoz on fam gma 3) plnye, gednak *) nyzadnemu czlowieku k tyem wieczem gedno rozdielnye, 5) po czaſtkach, nebilo hodno any Izye ſahynuty 6). Tentot geſt zagiſte wodczie naſſie wiery a vtyekagyczym 7) k ſobie do ne- beſke wiſſo�ty przygyma. Tomutot Ieronymowy nad gſne wieczſymy okraſſamy do�ogenſtwie okraſlenemu w zpyewanych, w przyſlowych, w zkutczyech a v wykladany narody lydſczy gſu ſye dywyly. gehozto mocz znama vczy- nyena ieſt w lydu, nebo naplnyen ieſt byl iako rzieka mudroſty. Ale abich ſprawedlywe wieczy rzekl, I podle onoho rczenie8) kralowny Saby: wieczſie yeſt zagiſte mudroſt geho y wieczſy gſu geho ſkutkowe, nezly ta powieſt, genzto ſlyſſyecze. 3) O kterak zagiſte dobri geſt tento tyemto, kterzyz gſu praweho ſrdcze, nebo wzdyczky ye�t zlo�ty nenawydyel. vczynyl dywne wieczy w naſſyey zemy. pod geho ſtyenyem ſediely ſmy, a geho owocze ſladke geſt bylo vſtom naſſym. Ale to, czo gſmy o nyem ſlyſſyely a poznaly na zemy, kterak rozprawiety a zwieſtowaty budem? VI. Tuto ſye omluwage 10) Euſebius y mluwy na kratczye, kterak ſwaty Ieronymus ſwatemu Ianu w ſwatoſty y v przyebytkv zywota ieſt rowen; tato capytola ieſt. ALe ze neyſſem wymluwny od weczera a przied wczerayſſym dnem, iakz kratczie moczy budu, acz chczete przygietí, powiem wam, bratrzie 11) myla, Ont gest ian krzitel: 13) obat gſta pannie czistyey, oba gsta puſtennykí. O Ianu ſye prawy: Byl Ian na puſti, odyen gſa w huny z welbludowych ſrſty. Tez o ſobie Ieronimus powiez: Opala bieſſe kuozie vdy neſwarne a ſpinawe pitlem, iako tyelo murzenyna zczernaleho. O Ianowy opiet ſie prawi: lupenye 13) a ſtred leſny gedl yeſt. [3] O ſſobie pak Ieronímus rezi: o krmyech a o pyty mlczym, Nebo mnyſſie wody ſtudene gmy 14) magy po- zywaty, kdyz nyetczo warzeno 15) ſnye�ty bylo by ſmylſtwo.16) Czoz pak wie- 1) O newymluwene O. — 7) M. zhromazdyenye, jak i v O a U. — ") gmage O a U. — 4) paene. — 3) rozdyelenye O a U. — 3) Prvé y podtečkováno tedy má se čísti: ſaknuty. aspirare. — 7) Snad m. vtyekagyczy. — 3) rzeczenye O a U. — ") M. ſlyſſyte, jak v O a U; audistis. — 16) Tento ſye omluwa. O; Tuto omluwa ſe U. — 11) bratrzycze O. — 11) M. krstytel, jak v O. a U. — 13) V latině: locustas. — 14) gmy přebytečno a nepodtečkováno. — 16) M. warzeneko — 15) luxuria.
Strana 5
cze? onen pro ſprawedlnoſt ieft muczennyk, a tento pak, acz meczem tie- leſnym dokonanye zywota ſweho netrpiel na tomto ſwietie, wſſak muczen- nykowe odplati nenye zbawen. Nebo dwoge iest muczenye: Gedno iest, zabity podnyknuty 1) zloſtnych lydy, Druhe ieſt, w nemoczech a v protywnych wieczech pokoru zachowaty na ſrdczy. VII. Tentot wiernye prawy ieſt muczennyk, genz pro ſprawedlnoſt a pro pokoru a pro ſlowa ſpaſſytedlna vczenye ſweho, na tohoto ſwieta placz- tywem morzi, ſilny boy od zaſtupu lydy zlych muznye ſtrpiel, wieda to, ze wſyech lydy ſylnyeyſye ieſt mudroſt bozie. anyz ieſt zleho czo vczynyl przied opatrzenym bozym, Ale we wſech ſwych zamutczyech, hoſpodyna wzywage, nezhrzieſyl ie� vſty ſwymy, Any ieſt czo blaznyweho proty bohu mluwyl. I zdaly pak mlczyety budu take o ſmutcziech, wſak ieſt: vſyle, nuze, muky, hadanye, bylczowanye, hlady, zzyezy, vkruttenſtwie tyela, pokuffowanye, vtrpienye, bdyenye, putowanye, tyela zchurawenye, nahotu, poſty, hubenſtwie, A netolyk 2) tyto wieci, ale wieczſye y nepocztugycze 3) pro gmeno gezu kryſtowo na ſwem tiele przieſlawnem trpiel geſt, iakz on ſam mluwy. Bydlel gſem, prawí, na puſty, a toz na tey puſty a welikey puſczy, geſto ſlunecznymy wedry poſwadſy, vkrutny prziebytek puſtennykom dawa, myſle, kterak gſem w czynye4) drahych krmy pozywal, na kazdy den lka- nye, na kazdy plakanye 5) gmyel gſem. A pakly kdy, a ta 6) ſye brany 7) gemu, ſen mye nadtrapyl, ledwa koſty zczwyktale8) pod kozy ſklonyl gſem na holey zemy,9) a ſczyrom y zwierzatom towarziſſ ſem bil gedynke, awſak czaſto pomyſlenym mym, a tak w �tudenem a iako gyz v mrtwen 10) gednak cziele gedne ſamo ſmylne zazehanye roſtyeſſe. Buoh my gest swiedek, ze 11) pomnym, czaſto den ſczynye ſ noczy, od obiczeneho 12) bíczowanye ne- przieſtawal gſem tak dluho, donyewadz bozym chtyenyem opiet vkroczenym 13) w mye ſie nawraczylo. Na kazdy den plaka|ch, a protywugycze ſie mnye tyelo den ote dne nedoſtatky hubenſtwie krotyech. w peleſſy me wſtichach 14) fie iako ſwiedomy gſucz myſleny mych, a ſam ſobie hnyewyw a vkruten gſa, drach ſie ſam ſkrzye puſczie, a zadach v wyrzym 15) dolowych a roz- fiedlyny hor ſpatrowach. 16) Tot ieft byl meho tyela hubeneho prziebytek, tut ieſt bylo myeſto me modltwy. 1) succumbere gladiis. — 1) A netolyko O. — 3) innumerabiles. — *) M. w rzymye, jak O a U. — 3) M. den plakanye; czaſſ plakanye O a U. — *) M. ya, jak v O a U.— 1) M. branye, jak v O a U. — 5) ossa haerentia. — 3) Za tím vynecháno aneb nepře- loženo: Horrebant sacco membra deformia, aqua frigida languens utebar, et coctum aliquid accepisse, luxuria erat. Cutis mea propter incommoda squalida, carnis Aethio- picae situm obduxerat. — 13) M. v mrtwem, jak v 0 a U. — 11) toho ze 0 a U. — 11) obyczneho O. — 13) M. vkroczenyc, jak v U. —*) wſtichah U; pertimescebam. — 15) M. v wyrzyn, jak v O a U; concava — 14) ſpatrzywach O a U.
cze? onen pro ſprawedlnoſt ieft muczennyk, a tento pak, acz meczem tie- leſnym dokonanye zywota ſweho netrpiel na tomto ſwietie, wſſak muczen- nykowe odplati nenye zbawen. Nebo dwoge iest muczenye: Gedno iest, zabity podnyknuty 1) zloſtnych lydy, Druhe ieſt, w nemoczech a v protywnych wieczech pokoru zachowaty na ſrdczy. VII. Tentot wiernye prawy ieſt muczennyk, genz pro ſprawedlnoſt a pro pokoru a pro ſlowa ſpaſſytedlna vczenye ſweho, na tohoto ſwieta placz- tywem morzi, ſilny boy od zaſtupu lydy zlych muznye ſtrpiel, wieda to, ze wſyech lydy ſylnyeyſye ieſt mudroſt bozie. anyz ieſt zleho czo vczynyl przied opatrzenym bozym, Ale we wſech ſwych zamutczyech, hoſpodyna wzywage, nezhrzieſyl ie� vſty ſwymy, Any ieſt czo blaznyweho proty bohu mluwyl. I zdaly pak mlczyety budu take o ſmutcziech, wſak ieſt: vſyle, nuze, muky, hadanye, bylczowanye, hlady, zzyezy, vkruttenſtwie tyela, pokuffowanye, vtrpienye, bdyenye, putowanye, tyela zchurawenye, nahotu, poſty, hubenſtwie, A netolyk 2) tyto wieci, ale wieczſye y nepocztugycze 3) pro gmeno gezu kryſtowo na ſwem tiele przieſlawnem trpiel geſt, iakz on ſam mluwy. Bydlel gſem, prawí, na puſty, a toz na tey puſty a welikey puſczy, geſto ſlunecznymy wedry poſwadſy, vkrutny prziebytek puſtennykom dawa, myſle, kterak gſem w czynye4) drahych krmy pozywal, na kazdy den lka- nye, na kazdy plakanye 5) gmyel gſem. A pakly kdy, a ta 6) ſye brany 7) gemu, ſen mye nadtrapyl, ledwa koſty zczwyktale8) pod kozy ſklonyl gſem na holey zemy,9) a ſczyrom y zwierzatom towarziſſ ſem bil gedynke, awſak czaſto pomyſlenym mym, a tak w �tudenem a iako gyz v mrtwen 10) gednak cziele gedne ſamo ſmylne zazehanye roſtyeſſe. Buoh my gest swiedek, ze 11) pomnym, czaſto den ſczynye ſ noczy, od obiczeneho 12) bíczowanye ne- przieſtawal gſem tak dluho, donyewadz bozym chtyenyem opiet vkroczenym 13) w mye ſie nawraczylo. Na kazdy den plaka|ch, a protywugycze ſie mnye tyelo den ote dne nedoſtatky hubenſtwie krotyech. w peleſſy me wſtichach 14) fie iako ſwiedomy gſucz myſleny mych, a ſam ſobie hnyewyw a vkruten gſa, drach ſie ſam ſkrzye puſczie, a zadach v wyrzym 15) dolowych a roz- fiedlyny hor ſpatrowach. 16) Tot ieft byl meho tyela hubeneho prziebytek, tut ieſt bylo myeſto me modltwy. 1) succumbere gladiis. — 1) A netolyko O. — 3) innumerabiles. — *) M. w rzymye, jak O a U. — 3) M. den plakanye; czaſſ plakanye O a U. — *) M. ya, jak v O a U.— 1) M. branye, jak v O a U. — 5) ossa haerentia. — 3) Za tím vynecháno aneb nepře- loženo: Horrebant sacco membra deformia, aqua frigida languens utebar, et coctum aliquid accepisse, luxuria erat. Cutis mea propter incommoda squalida, carnis Aethio- picae situm obduxerat. — 13) M. v mrtwem, jak v 0 a U. — 11) toho ze 0 a U. — 11) obyczneho O. — 13) M. vkroczenyc, jak v U. —*) wſtichah U; pertimescebam. — 15) M. v wyrzyn, jak v O a U; concava — 14) ſpatrzywach O a U.
Strana 6
VIII. Protoz ktoz nemoczen, ale ne on? kto pohorzyl 1) sie ieſt, ale ne on? Pro nyezto kdiz w nemoczech a w uſylych chwaleny magi byty ſwaty, y tentot wiernye chwalen ma byty. O protywenſtwy, 2) czo geho gmyel od newiernych kaczierow a od zlych lydy, tato capytola ieſt. POydu pak k protywenſtwym a k nenawiſty,3) gezto od necztynych 4) a krzywych bratrow na tohota5) ſwieta hubenem prziebitku trpiel. Ale czo na tomto ſwietye gyneho zywot geho bil ieſt, gedynke ſ zastupy neprawych a krzywych kaczierzow a zlych lydy, protywugiczich ſie wierzie ſwatey, kterakeli za obyczey vſtawíczne hadanye? Na nyeho gſu rzwaly kaczierzy iakzto lwowe, nebo gye ieſt treſktal a zhynuty kazal duſſem gich iakto 6) pauczynye; a owocze gich z zemye zahla|dyl a plemye gych od ſynow czlowieczich wyplel, a gich knyhy krzywe a kazanye mrzka a krzywa precz zapudyl.7) Otewrzyelo zakowſtwo ſmylſtwu 8) poddanne uſta ſwa nan, a wzhrziely gym a mluwyly gſu vſty Iſtywymy, a zlobywu nenawyſty nenawiediely gſu geho, nebo gych mrzkemu prziebitku a hrziechom protywyl ſye ieſt. Obklyczyly gey9) pſy mnozy, a tuczny bikowe o�tupyly 10) gey; Oſtu- pyly zagiſte a proty nyemu powſtaly ſwiedkowe krzywy, oſtrziecze ya- zyky ſwe yako hadowe, a ged aſpidowy toho lyteho hadu pode rti gych, Myſlecze w ſrdczi zloſty, ſtrogiecze czely den boge, podtrhutycze 11) ſlepegie geho. prowazky lecziely gſu w oſydla noham geho, aby z zemye pamyet geho ſhladyly, a wywrhly geho z lydy, aby byl poruhanye ſu- ſyedom ſwym. IX. Na rzymſkem lydu bylo wzweliczenye geho, a mocz geho dywna bila w ſowiech geho, A ſwaty we wſiech ſwych 12) ſkutcziech. 13) Byl gest padlych pozdwyhuge, okowane rozwazuge, ſlepe oſwieczuge, a ſprawedlne zprawuge, a iako truba zwuczny gſa, ſylu, ſpraweldnoſt y mocz dawal lidu wiernemu,14) wſiem zloſtnym hrziechy 15) zwiestuge, hrzieſnych mocz a ot- pory 16) przieſylne zlamuge me[4]czem vczenye ſweho. To pak ſlyſſiecze 1) M. pokorffyl, jak v U; scandalizatus. — 3) Na konci e vyškrábáno. — 3) per- secutiones. — *) Prvé y. nemá se čísti. — 3) M. tohoto, jak v O a U. — 3) yakzto O. — 7) A gich knyhy . . . zapudyl přidáno od českého překladatele. — 3) lasciviis. — 3) gſu gey O a U. — 1°) obſtupyly U; obsederunt. — 11) podrhugycze O. — 13) Vynecháno v O. — 15) ſkutciech geho U. — 14) k wyernemu O.— 13) hrzyechy gych zwyestuge O. — 16) opory O, zawory U; vectes.
VIII. Protoz ktoz nemoczen, ale ne on? kto pohorzyl 1) sie ieſt, ale ne on? Pro nyezto kdiz w nemoczech a w uſylych chwaleny magi byty ſwaty, y tentot wiernye chwalen ma byty. O protywenſtwy, 2) czo geho gmyel od newiernych kaczierow a od zlych lydy, tato capytola ieſt. POydu pak k protywenſtwym a k nenawiſty,3) gezto od necztynych 4) a krzywych bratrow na tohota5) ſwieta hubenem prziebitku trpiel. Ale czo na tomto ſwietye gyneho zywot geho bil ieſt, gedynke ſ zastupy neprawych a krzywych kaczierzow a zlych lydy, protywugiczich ſie wierzie ſwatey, kterakeli za obyczey vſtawíczne hadanye? Na nyeho gſu rzwaly kaczierzy iakzto lwowe, nebo gye ieſt treſktal a zhynuty kazal duſſem gich iakto 6) pauczynye; a owocze gich z zemye zahla|dyl a plemye gych od ſynow czlowieczich wyplel, a gich knyhy krzywe a kazanye mrzka a krzywa precz zapudyl.7) Otewrzyelo zakowſtwo ſmylſtwu 8) poddanne uſta ſwa nan, a wzhrziely gym a mluwyly gſu vſty Iſtywymy, a zlobywu nenawyſty nenawiediely gſu geho, nebo gych mrzkemu prziebitku a hrziechom protywyl ſye ieſt. Obklyczyly gey9) pſy mnozy, a tuczny bikowe o�tupyly 10) gey; Oſtu- pyly zagiſte a proty nyemu powſtaly ſwiedkowe krzywy, oſtrziecze ya- zyky ſwe yako hadowe, a ged aſpidowy toho lyteho hadu pode rti gych, Myſlecze w ſrdczi zloſty, ſtrogiecze czely den boge, podtrhutycze 11) ſlepegie geho. prowazky lecziely gſu w oſydla noham geho, aby z zemye pamyet geho ſhladyly, a wywrhly geho z lydy, aby byl poruhanye ſu- ſyedom ſwym. IX. Na rzymſkem lydu bylo wzweliczenye geho, a mocz geho dywna bila w ſowiech geho, A ſwaty we wſiech ſwych 12) ſkutcziech. 13) Byl gest padlych pozdwyhuge, okowane rozwazuge, ſlepe oſwieczuge, a ſprawedlne zprawuge, a iako truba zwuczny gſa, ſylu, ſpraweldnoſt y mocz dawal lidu wiernemu,14) wſiem zloſtnym hrziechy 15) zwiestuge, hrzieſnych mocz a ot- pory 16) przieſylne zlamuge me[4]czem vczenye ſweho. To pak ſlyſſiecze 1) M. pokorffyl, jak v U; scandalizatus. — 3) Na konci e vyškrábáno. — 3) per- secutiones. — *) Prvé y. nemá se čísti. — 3) M. tohoto, jak v O a U. — 3) yakzto O. — 7) A gich knyhy . . . zapudyl přidáno od českého překladatele. — 3) lasciviis. — 3) gſu gey O a U. — 1°) obſtupyly U; obsederunt. — 11) podrhugycze O. — 13) Vynecháno v O. — 15) ſkutciech geho U. — 14) k wyernemu O.— 13) hrzyechy gych zwyestuge O. — 16) opory O, zawory U; vectes.
Strana 7
zloſtny a newierny, leptachu ſie 1) ſrdczy ſwymy, ſuby ſwymy nan ſkrziepiecze, Myſlyli gſu a mluwyly gſu zloſty. Luczyſſcze, toczyſ vczenye ſwe, napiely, a gye przyprawyly, a w nyem przychyſtaly przyprawu 2) ſmrty. Tuto pak o geho ſwatey pokorzye, kterak wſeczko myle trpiel pro buoh. Tato rziecz wſyeczka chyly ſye na kaczyerze. ALe kdyz on bil ieſt pln ducha ſwateho, na ſwich modlytwach 3) dobrich vſtawiczen gſa, hrziechi vmorzige, dobre ſkutky obzywuge, poma- hage z blata pracznemu, a z layna chudeho *) powzdwyhuge. Nebo ne w ſylach konowych, any w lyboſtech gych, any w okraſſie domowey libilo ſie gemu, any w bohatſtwye dovfal, ale ſylu hoſpodynowu poſilnyen 5) gſa, neſtrachuge ſie nykoheho, czieſſarzſtwie 6) kraly ſwemu, a moczi criſtowy ſwemu powiſſil ieſt. Gyne vczye praczowaſſe, iako dobri rityerz gezu criſtow, wieda to, ze nebude koronowan, gedno ktoz v bogy bogige ſprawedlywe 7) a prawie. vzrziewſſe pak gey muzie zloſtny, rozhnyewaly ſie, a boleſty gye popadly, nebo gſu 8) zle a prziewraczene pokolenye, a gſu ſynowe, w nychzto | wiery nenye. Ony zagiſte w ſwych radach a w mrzkoſtech drazdyly a hnyewaly geho9) a k hnyewu gey wzbuzowaly. a radu marnu bez bazny, ruchem zemſkym,10) iakzto muzy zloſtnemu a ſmylnemu, po- ſmyewaly gſu ſie, Pohrom 11) wſſyczkny zagedno nan vczynyly, a wywrhly gey wen z myeſta Rzymſkeho. a on pak dobrotywy, trpielywy, tichy a pokorny gſa, blaznoſtwy gych przied ſye daw gity, wſieczka zawyenyenye gych opowrh za ſſie. X odtawad wiſſed z rzyma 12) do myeſta Conſtantynopolytanſkeho, k przieſwatemu biſkupu Rzehorzowy nazarrzenſkemu.13) O Ieronyme, muzy newymluwny,14) O wſſiech cztno�ty ſude prziedywny, O ſwietlo�y pokory a ſwieczne przie�tkwuczy, O koruno czty a chwaly, ba 15) ty ſy przieſylny kamen vhelny, tys prziklad newynnoſty, tys ſlup zlaty16) wſie czierekwye17) ſwate. czymz wiecze tluczen gſy, tyem menye pohanyen gsy. Beranek za- giſte newynny nazwan gły, tolykemu praczowany hrdlo podlozyge a bohu dyeky wzdage 18) a rzka: 19) Dyekugy tobye, boze moy, z 20) dostogen sem 1) dissecabantur. — 2) vasa. — 3) Za tím v českém nepřeloženo: et in operibus. — *) praczneho O. — 5) poſylen O a U. — *) Zde v překladě českém vynecháno: (non formidavit) adversarios, sed super ipsos correctionibus et doctrinis sanctis tonuit, dans imperium. — 7) ſprawedlywye O; pewnie U. 1) Za tím podtečkováno: fie. — ") M. drazdyly a hnyewaly geko a w mrzkoſtech. — 10) M. zenſkym, jak v U. — 11) impetum. — 13) Za tím v českém překladě vynecháno: peragravit. — 13) M. nazianſkemu. — 14) Ne- wymluweny U. — 13) Ay U. — 16) Vynecháno v českém: et funlamentum. — 17) cierkwe U. — 15) wzdawage O a U. — ") a bohu — rzka přidáno od českého překladatele. — **) ze O a U.
zloſtny a newierny, leptachu ſie 1) ſrdczy ſwymy, ſuby ſwymy nan ſkrziepiecze, Myſlyli gſu a mluwyly gſu zloſty. Luczyſſcze, toczyſ vczenye ſwe, napiely, a gye przyprawyly, a w nyem przychyſtaly przyprawu 2) ſmrty. Tuto pak o geho ſwatey pokorzye, kterak wſeczko myle trpiel pro buoh. Tato rziecz wſyeczka chyly ſye na kaczyerze. ALe kdyz on bil ieſt pln ducha ſwateho, na ſwich modlytwach 3) dobrich vſtawiczen gſa, hrziechi vmorzige, dobre ſkutky obzywuge, poma- hage z blata pracznemu, a z layna chudeho *) powzdwyhuge. Nebo ne w ſylach konowych, any w lyboſtech gych, any w okraſſie domowey libilo ſie gemu, any w bohatſtwye dovfal, ale ſylu hoſpodynowu poſilnyen 5) gſa, neſtrachuge ſie nykoheho, czieſſarzſtwie 6) kraly ſwemu, a moczi criſtowy ſwemu powiſſil ieſt. Gyne vczye praczowaſſe, iako dobri rityerz gezu criſtow, wieda to, ze nebude koronowan, gedno ktoz v bogy bogige ſprawedlywe 7) a prawie. vzrziewſſe pak gey muzie zloſtny, rozhnyewaly ſie, a boleſty gye popadly, nebo gſu 8) zle a prziewraczene pokolenye, a gſu ſynowe, w nychzto | wiery nenye. Ony zagiſte w ſwych radach a w mrzkoſtech drazdyly a hnyewaly geho9) a k hnyewu gey wzbuzowaly. a radu marnu bez bazny, ruchem zemſkym,10) iakzto muzy zloſtnemu a ſmylnemu, po- ſmyewaly gſu ſie, Pohrom 11) wſſyczkny zagedno nan vczynyly, a wywrhly gey wen z myeſta Rzymſkeho. a on pak dobrotywy, trpielywy, tichy a pokorny gſa, blaznoſtwy gych przied ſye daw gity, wſieczka zawyenyenye gych opowrh za ſſie. X odtawad wiſſed z rzyma 12) do myeſta Conſtantynopolytanſkeho, k przieſwatemu biſkupu Rzehorzowy nazarrzenſkemu.13) O Ieronyme, muzy newymluwny,14) O wſſiech cztno�ty ſude prziedywny, O ſwietlo�y pokory a ſwieczne przie�tkwuczy, O koruno czty a chwaly, ba 15) ty ſy przieſylny kamen vhelny, tys prziklad newynnoſty, tys ſlup zlaty16) wſie czierekwye17) ſwate. czymz wiecze tluczen gſy, tyem menye pohanyen gsy. Beranek za- giſte newynny nazwan gły, tolykemu praczowany hrdlo podlozyge a bohu dyeky wzdage 18) a rzka: 19) Dyekugy tobye, boze moy, z 20) dostogen sem 1) dissecabantur. — 2) vasa. — 3) Za tím v českém nepřeloženo: et in operibus. — *) praczneho O. — 5) poſylen O a U. — *) Zde v překladě českém vynecháno: (non formidavit) adversarios, sed super ipsos correctionibus et doctrinis sanctis tonuit, dans imperium. — 7) ſprawedlywye O; pewnie U. 1) Za tím podtečkováno: fie. — ") M. drazdyly a hnyewaly geko a w mrzkoſtech. — 10) M. zenſkym, jak v U. — 11) impetum. — 13) Za tím v českém překladě vynecháno: peragravit. — 13) M. nazianſkemu. — 14) Ne- wymluweny U. — 13) Ay U. — 16) Vynecháno v českém: et funlamentum. — 17) cierkwe U. — 15) wzdawage O a U. — ") a bohu — rzka přidáno od českého překladatele. — **) ze O a U.
Strana 8
tak gmyen byty, aby mne ſwiet nenawydyel. Nebo wiedie to zagiſte, ze k ſlawie nebeſkey przigyty nenie gyni przyſtup gedne ſkrzie ohyzdu a dobre przyſlowye. Kterak pokuru 1) ſwe neprzately prziemohl, dovffanye gmage ſylne2) w hoſpodynu. Obeſtrziela gſu nebeſſa pokoru geho, nebo tam wzdyczky bila ieſt potwrzena mocz ſlawy geho; a w bohu polozyl geſt ſylu ſwu, any ieſt kdy odſtupylo ſrdcze geho od hoſpodyna. Lucziſcze ſylních prziemozeno ieſt, toczis mocz kaczierzſka, a on geſt ſylu podpaſſan a w nemoczy w ſwey ſwityezil ieſt, a ſyln 3) vczynyen ieſt w bogy 4). a prawiczie geho ruky ztroſkotala5) neprzately, nebo pomocznyk a obranczie vczynyen ieſt gemu hoſpodyn.6) A protoz ſpiewaymy hoſpodynu, nebo dywne wieczy vczynyl ieſt. zwieſtuymy to po ſwem 7) ſwietu. Naczyeraymy wodu 8) w radoſty z ſtudnicz ſpaſſitelowych. Ba3) bludilit gſu zloſtny v myſlenych ſwych, Nebo zatemnylo ſie bilo nemudre ſrdcze gych, a mnyegycze ſie mudrzy, blazny vczynyeny gſu w zlobach ſwych, Nebo promyenyly gſu ſprawedl- noſt w lez; Ale prawda zewyla 10) sie ieſt zemne,11) a ſprawedlnoſt z nebe prorziela 12) ieſt. A zagiſte blazny w ſachtu, 13) kteruz zakrilly 14) biechu, a w Iamu, kteruz biechu wykopaly, vpadly gſu a ſprawedlny nykdy ieſt nebil zamuczen, nebo hoſpodyn vtwrdyl geſt ruku geho. XI. Pro nyezto, prziedoſtoyny otczowe a pany, znamenagicze mudrzie ſprawedlneho a wierneho, kterak wierny a ſprawedlny geſt k naſſemu navczeny a zlofty hrzieſnych lydy k wycziſczeny 15), w domu bozíem wzdyczky bil ieſt. O nyemzto nam welyka a newyprawugycze k mluweny bila bi rziecz, Ale przielis mdly a nedoſtateczny vczynyen gſem, nebo trzieſſenye weſlo ieſt w koſty me, a ſlepege 16) me pode mnu ſmutyly ſie, abich wyſſoko welmy newſtupil, toczis omluweny. Gſu zagiſte tyeſſna wrata, a vzka czie�ta, to wiez v mem rozumu, a tento pak pokrm twrdy ſwrchowanych a mudrych lydy, kterzizto gmagy ſmyſly obyczene k mu- droſty, toczis rziecz, ta ieſt neſnadna k wymluweny mnye. Pro nyezto 1) M. pokoru, jak v U. — 3) douffaye ſylnye O. — 2) filny U. — ) Za tím vy- necháno v českém překladě: et dextera sua glorificata est in virtute. — 5) confregit. — *) Vynecháno: in salutem. — 7) M. wſſem, jak v O a U. — 6) wody O a U; hauriamus aquas. — *) Ay U. — 2°) M. zgewyla, jak v O a U. — 11) M. z zemye, jak v O a U. — 11) M. prozrziela. — 12) fatui in lacum. — 14) zakrzyly O; aperuerunt — 15) et illuminandum abscondita tenebrarum, et effugiendum nequitias peccatorum. — 16) ſlepiege U.
tak gmyen byty, aby mne ſwiet nenawydyel. Nebo wiedie to zagiſte, ze k ſlawie nebeſkey przigyty nenie gyni przyſtup gedne ſkrzie ohyzdu a dobre przyſlowye. Kterak pokuru 1) ſwe neprzately prziemohl, dovffanye gmage ſylne2) w hoſpodynu. Obeſtrziela gſu nebeſſa pokoru geho, nebo tam wzdyczky bila ieſt potwrzena mocz ſlawy geho; a w bohu polozyl geſt ſylu ſwu, any ieſt kdy odſtupylo ſrdcze geho od hoſpodyna. Lucziſcze ſylních prziemozeno ieſt, toczis mocz kaczierzſka, a on geſt ſylu podpaſſan a w nemoczy w ſwey ſwityezil ieſt, a ſyln 3) vczynyen ieſt w bogy 4). a prawiczie geho ruky ztroſkotala5) neprzately, nebo pomocznyk a obranczie vczynyen ieſt gemu hoſpodyn.6) A protoz ſpiewaymy hoſpodynu, nebo dywne wieczy vczynyl ieſt. zwieſtuymy to po ſwem 7) ſwietu. Naczyeraymy wodu 8) w radoſty z ſtudnicz ſpaſſitelowych. Ba3) bludilit gſu zloſtny v myſlenych ſwych, Nebo zatemnylo ſie bilo nemudre ſrdcze gych, a mnyegycze ſie mudrzy, blazny vczynyeny gſu w zlobach ſwych, Nebo promyenyly gſu ſprawedl- noſt w lez; Ale prawda zewyla 10) sie ieſt zemne,11) a ſprawedlnoſt z nebe prorziela 12) ieſt. A zagiſte blazny w ſachtu, 13) kteruz zakrilly 14) biechu, a w Iamu, kteruz biechu wykopaly, vpadly gſu a ſprawedlny nykdy ieſt nebil zamuczen, nebo hoſpodyn vtwrdyl geſt ruku geho. XI. Pro nyezto, prziedoſtoyny otczowe a pany, znamenagicze mudrzie ſprawedlneho a wierneho, kterak wierny a ſprawedlny geſt k naſſemu navczeny a zlofty hrzieſnych lydy k wycziſczeny 15), w domu bozíem wzdyczky bil ieſt. O nyemzto nam welyka a newyprawugycze k mluweny bila bi rziecz, Ale przielis mdly a nedoſtateczny vczynyen gſem, nebo trzieſſenye weſlo ieſt w koſty me, a ſlepege 16) me pode mnu ſmutyly ſie, abich wyſſoko welmy newſtupil, toczis omluweny. Gſu zagiſte tyeſſna wrata, a vzka czie�ta, to wiez v mem rozumu, a tento pak pokrm twrdy ſwrchowanych a mudrych lydy, kterzizto gmagy ſmyſly obyczene k mu- droſty, toczis rziecz, ta ieſt neſnadna k wymluweny mnye. Pro nyezto 1) M. pokoru, jak v U. — 3) douffaye ſylnye O. — 2) filny U. — ) Za tím vy- necháno v českém překladě: et dextera sua glorificata est in virtute. — 5) confregit. — *) Vynecháno: in salutem. — 7) M. wſſem, jak v O a U. — 6) wody O a U; hauriamus aquas. — *) Ay U. — 2°) M. zgewyla, jak v O a U. — 11) M. z zemye, jak v O a U. — 11) M. prozrziela. — 12) fatui in lacum. — 14) zakrzyly O; aperuerunt — 15) et illuminandum abscondita tenebrarum, et effugiendum nequitias peccatorum. — 16) ſlepiege U.
Strana 9
mnoho neſnadnich a pilnych wieczy opuſtie, tak welykeho muzie newymluw- neho. 1) gehozto chwaly plna ieſt zemíe, gehozto ſtkwienye neb przy bytek zgewen geſt, a mocz2) w ruku geho, Ninye pak tohoto czaſſu geho ſlawneho vmrzienye nyektere wieczy chczy wyprawyty. [5] Kterak hoſpodyn po vſyly tohoto ſwieta ſwateho Ieronyma nawſtycwyl ieſ. leſt zagiſte buoh wſſemohuczi, gehozto mylofrdenstwie przied geho obliczeigem prziedchody, genz y ſprawedlny ieſt, y prawy ſud geho, na- wraczuge mzdy za uſſile ſwatym ſwym, Patrz 3) prawy a dobry,“) my- loſrdym ſwym zpoſſobuge wſſeczko, a owczye ſwe ſhromazdige w ſwe lono, Naypoſlez pak dnow tyechto netragiczieho 5) wieku, hadanye przietezkeho, w kteremzto hadany neb prziebitku tielo wzdi zada proty duſſy, a duch proty tielu, zczaſtnye dokonanem, ſweho prziemyleho ſyna Ieronyma z ru�ha ſhnyleho a ſmrtedlneho tohoto tiela hubeneho wywlek, odplatu wieczne neſmrtedlnoſty okraſlyw, k prziebitku nebeſkemu ieſt prziwolan, aby brziehu dawno zadagiczieho, z plawanie morze tohoto ſwieta plneho wln, na nyemzto morzí bezcziſlne gſu potwory6) neprzatelow a zaſtupowe prziekazegyci, aby oklamaly a zahubyly ſprawedlne ſrdczem, gyz doyda czoz zde v podobenſtwi, wzdy 7) ſie tam obliczyey 8) ku oblyczyegy widiel. XII. Gehozto kdyz gyz poſlednye hodyna 9) z tiela duſſie wygdenye naſtupy, gyz dewaddeſſat a ſlet 10) let w ſtarzy gſa, zymny|cy welyku by nadtrapen, a tak proty ſwym chtiel ieſt do poſledku wzdy wieren byty, kterezto iako nowoſſcziepy 11) vtwrdyl byl od ſwe mladoſty. Gychzto twarzy ſmutkem truchle opatrzyw, yakzto mylo�tywy a myloſrdny, tyem plakanym rozyelyw 12) ſie, iako malyczko zakrutyw ſie duchem ſwym, a pozwzdwyh na nye nyekterako 13) iako oczy ſwu placzywu 14) zyewnym hlaſſem rzekl my ieſt : Kterak branyl plakaty ſwe nemoczy euſebiowy. Synu euſebíj, procz tak daremne ſlzy prolewaſſ? wſſak marna ieſt wiecz nad mrtwym plakaty? I kto zywy ieſt na ſwietye, genz neuzrzy 1) difficilia et ardua tanti viri ineffabilis; newymluweneho O. — 1) cujus splendor est sicut luna et cornua. — 2) M. Paſtyrz, jak v U; pastor. — *) ſwym prawym a dobrym O. — *) intolerabili. — *) reptilia. — 3) wydyſſye wzdy O. — *) oblycze- gem O. — ") hoſpodyno O. — 10) M ſseft, jak v U. — 11) novellas plantationes. — 12) M. rozzyelyw, jak v U. — 12) nyekterak O a v U. — 1) placzlywu O; placztiwu U.
mnoho neſnadnich a pilnych wieczy opuſtie, tak welykeho muzie newymluw- neho. 1) gehozto chwaly plna ieſt zemíe, gehozto ſtkwienye neb przy bytek zgewen geſt, a mocz2) w ruku geho, Ninye pak tohoto czaſſu geho ſlawneho vmrzienye nyektere wieczy chczy wyprawyty. [5] Kterak hoſpodyn po vſyly tohoto ſwieta ſwateho Ieronyma nawſtycwyl ieſ. leſt zagiſte buoh wſſemohuczi, gehozto mylofrdenstwie przied geho obliczeigem prziedchody, genz y ſprawedlny ieſt, y prawy ſud geho, na- wraczuge mzdy za uſſile ſwatym ſwym, Patrz 3) prawy a dobry,“) my- loſrdym ſwym zpoſſobuge wſſeczko, a owczye ſwe ſhromazdige w ſwe lono, Naypoſlez pak dnow tyechto netragiczieho 5) wieku, hadanye przietezkeho, w kteremzto hadany neb prziebitku tielo wzdi zada proty duſſy, a duch proty tielu, zczaſtnye dokonanem, ſweho prziemyleho ſyna Ieronyma z ru�ha ſhnyleho a ſmrtedlneho tohoto tiela hubeneho wywlek, odplatu wieczne neſmrtedlnoſty okraſlyw, k prziebitku nebeſkemu ieſt prziwolan, aby brziehu dawno zadagiczieho, z plawanie morze tohoto ſwieta plneho wln, na nyemzto morzí bezcziſlne gſu potwory6) neprzatelow a zaſtupowe prziekazegyci, aby oklamaly a zahubyly ſprawedlne ſrdczem, gyz doyda czoz zde v podobenſtwi, wzdy 7) ſie tam obliczyey 8) ku oblyczyegy widiel. XII. Gehozto kdyz gyz poſlednye hodyna 9) z tiela duſſie wygdenye naſtupy, gyz dewaddeſſat a ſlet 10) let w ſtarzy gſa, zymny|cy welyku by nadtrapen, a tak proty ſwym chtiel ieſt do poſledku wzdy wieren byty, kterezto iako nowoſſcziepy 11) vtwrdyl byl od ſwe mladoſty. Gychzto twarzy ſmutkem truchle opatrzyw, yakzto mylo�tywy a myloſrdny, tyem plakanym rozyelyw 12) ſie, iako malyczko zakrutyw ſie duchem ſwym, a pozwzdwyh na nye nyekterako 13) iako oczy ſwu placzywu 14) zyewnym hlaſſem rzekl my ieſt : Kterak branyl plakaty ſwe nemoczy euſebiowy. Synu euſebíj, procz tak daremne ſlzy prolewaſſ? wſſak marna ieſt wiecz nad mrtwym plakaty? I kto zywy ieſt na ſwietye, genz neuzrzy 1) difficilia et ardua tanti viri ineffabilis; newymluweneho O. — 1) cujus splendor est sicut luna et cornua. — 2) M. Paſtyrz, jak v U; pastor. — *) ſwym prawym a dobrym O. — *) intolerabili. — *) reptilia. — 3) wydyſſye wzdy O. — *) oblycze- gem O. — ") hoſpodyno O. — 10) M ſseft, jak v U. — 11) novellas plantationes. — 12) M. rozzyelyw, jak v U. — 12) nyekterak O a v U. — 1) placzlywu O; placztiwu U.
Strana 10
10 ſmrty? czoz gednu buoh mluwyl, a tis ſlyſſal, y ſmyes proty tomu mlu- wyty? wiez to, ze y zadny nemoz protywyty ſie woly geho. Protoz gyz nynye1), ſynu, proſym tebe, aby podle tyeleſenstwie nechodyl a plakaty przieſtal. Neb zagiſte nenyet tyelefne odyenye prziebitka naſſeho. Potom pak ochotnym oblyczyegem a iaſnym ſylnym hlaſſem k gynym ke wſiem ſwym ſynom mluwie zawolal a rzka: Przieſtan zaloſt, oteydy plakanye, Bud wſiech waſ hlaſ gednostaynye sie radugici. Nebo ay tot czaſf wdyeczny, ay tot dnowe ſpaſſenye a weſſele, nade wſeczky gyne dny zywota meho, w nyemzto wierny gſa hoſpodin w ſlowiech ſwich, a ſwaty we wſyech ſkutcziech ſwich, otewrzyel ruku ſwu, aby duſſy mu putugiczy az doſowad w zalarzy teyto ſmrtedlnoſty pro hrziechy a zawynyenye otczie gegie adama, poſazenu k wieczney wlaſty drahu krwy ſyna ſweho, odwolal a nawratil. Nerodte, ſynaczkowe przyenamyleſſy, genzto2) ſem v mem ſrdczy mylowal, prziekaziety mey rado�ty, newzbranygte zemy wratyti, czoz gegie ieſt. tyelo me ynhed ſwleczte,3) a na zemy polozte, z nyezto vczynyeno ieſt, aby ſie nawratylo, odkowadz poſlo ieſt. O hroznych ranach, kterez wydyely, ſwlekſe geho. A kdyz ſlowa ta dokona, wſiczkny bratrzie ſlzamy mokrzy biechu, obnazychu to przieſwate tyelo, vtrpenym ſpynawe, zkorale a neſwarne, tak ze hrozno na nye hledaty bieſſe; neb taku churawnoſty zlybyeweholo4) bieſſe, ze wſieczky koſty po vdyech zeczteny mohly byty; tak ranamy zkrwaweno bieſſe, ze na tyelo malomoczneho radieyſie by ſie hledalo. a takz naha na zemy ynhed gey polo zychu a platnyenym pitlem gey obynuchu. XIII. a tak kdyz muz bozy twrdoſt zemnu poczy, welmy weſſel gſa, a k bratrzy ſye obratyw, pro boleſt a pro ſmutek any wſiczkny placzem mokrzy, weczie gym : Napomynam waſſ, myly mogy a przienaymyleyſſy ſynaczkowe, gezto ſem porodyl duchownye,5) a zadagi toho v'myloſty gezu criſtowíe ſkrzie myio�t a mylowanye, gymzto 8) ſem mylowal was, aby, vpokogyecz ſie, nynye pokoy myely. Sluſſiet zagiſte wam, iakzto bozym ſluham, domow- nykom 7) y przatelom, k duchownym wieczem poſpyechaty, abyſte gynym byly na przyklad. Ba wy, geſto duchowny ſte, procz tyto ſlzy tak ne- vzitecznye prolewate? Hrziechow waſſych zpomynanye placz mezy wamy zbuzuy. Tyem hotowieyſe budte k zaplakany, czym ſte hotowieyſſe byly k zawynyeny, kdyz kto vmrze na duſſy, toho placzte. Nebo kdyz zly 1) nyenye O. — 2) quos. — 3) ſwleczete O. — 4) ho nemá se čisti; zlybyewyelo O; zlibiwielo U; macie affectum. — 5) in visceribus Jesu Christi. — ") k gezu kryſtowy gymyzto O. — 7) domesticos.
10 ſmrty? czoz gednu buoh mluwyl, a tis ſlyſſal, y ſmyes proty tomu mlu- wyty? wiez to, ze y zadny nemoz protywyty ſie woly geho. Protoz gyz nynye1), ſynu, proſym tebe, aby podle tyeleſenstwie nechodyl a plakaty przieſtal. Neb zagiſte nenyet tyelefne odyenye prziebitka naſſeho. Potom pak ochotnym oblyczyegem a iaſnym ſylnym hlaſſem k gynym ke wſiem ſwym ſynom mluwie zawolal a rzka: Przieſtan zaloſt, oteydy plakanye, Bud wſiech waſ hlaſ gednostaynye sie radugici. Nebo ay tot czaſf wdyeczny, ay tot dnowe ſpaſſenye a weſſele, nade wſeczky gyne dny zywota meho, w nyemzto wierny gſa hoſpodin w ſlowiech ſwich, a ſwaty we wſyech ſkutcziech ſwich, otewrzyel ruku ſwu, aby duſſy mu putugiczy az doſowad w zalarzy teyto ſmrtedlnoſty pro hrziechy a zawynyenye otczie gegie adama, poſazenu k wieczney wlaſty drahu krwy ſyna ſweho, odwolal a nawratil. Nerodte, ſynaczkowe przyenamyleſſy, genzto2) ſem v mem ſrdczy mylowal, prziekaziety mey rado�ty, newzbranygte zemy wratyti, czoz gegie ieſt. tyelo me ynhed ſwleczte,3) a na zemy polozte, z nyezto vczynyeno ieſt, aby ſie nawratylo, odkowadz poſlo ieſt. O hroznych ranach, kterez wydyely, ſwlekſe geho. A kdyz ſlowa ta dokona, wſiczkny bratrzie ſlzamy mokrzy biechu, obnazychu to przieſwate tyelo, vtrpenym ſpynawe, zkorale a neſwarne, tak ze hrozno na nye hledaty bieſſe; neb taku churawnoſty zlybyeweholo4) bieſſe, ze wſieczky koſty po vdyech zeczteny mohly byty; tak ranamy zkrwaweno bieſſe, ze na tyelo malomoczneho radieyſie by ſie hledalo. a takz naha na zemy ynhed gey polo zychu a platnyenym pitlem gey obynuchu. XIII. a tak kdyz muz bozy twrdoſt zemnu poczy, welmy weſſel gſa, a k bratrzy ſye obratyw, pro boleſt a pro ſmutek any wſiczkny placzem mokrzy, weczie gym : Napomynam waſſ, myly mogy a przienaymyleyſſy ſynaczkowe, gezto ſem porodyl duchownye,5) a zadagi toho v'myloſty gezu criſtowíe ſkrzie myio�t a mylowanye, gymzto 8) ſem mylowal was, aby, vpokogyecz ſie, nynye pokoy myely. Sluſſiet zagiſte wam, iakzto bozym ſluham, domow- nykom 7) y przatelom, k duchownym wieczem poſpyechaty, abyſte gynym byly na przyklad. Ba wy, geſto duchowny ſte, procz tyto ſlzy tak ne- vzitecznye prolewate? Hrziechow waſſych zpomynanye placz mezy wamy zbuzuy. Tyem hotowieyſe budte k zaplakany, czym ſte hotowieyſſe byly k zawynyeny, kdyz kto vmrze na duſſy, toho placzte. Nebo kdyz zly 1) nyenye O. — 2) quos. — 3) ſwleczete O. — 4) ho nemá se čisti; zlybyewyelo O; zlibiwielo U; macie affectum. — 5) in visceribus Jesu Christi. — ") k gezu kryſtowy gymyzto O. — 7) domesticos.
Strana 11
11 ſ pokanym od ſmrty wſtane, andyele budu ſie w nebeſſiech radowaty ; Zagiſte, kdyz pak kto w hrzieſſiech vmrze, angele zelegy. Mne zawyerne ne iakzto vmrleho placzte. Ale ſe mnu, genz do kralow[6]stwie nebeſkeho gdu, ſie radugte. O hubenſtwy tohoto ſwieta. Czo mdleiſſieho ieſt nezly hubenſtwie tohoto zywota,1) w nyemz tolyko mnozſtwy boleſty y muk rozlycznych obklyczeny ſmy, ze gednak nyzadna hodyna nemoz zmynuty, w nyeyz by zywy czlowiek kteryzkoly bez boleſty byl a prziemynul? Gestly bohaty ſe wſiech stran muty, bogie ſie, abi toho neztratyl, czoz gma, Geſtly chudy nykdy neodpoczyne, aby nalezl, Geſtly dobry tohoto ſwieta bogy ſie ſkody: Ten gyſty dobry welmy ſie muty, aby ſmrtedlna lody na morzy tohoto ſwieta ſ nym nepotopyla ſie. Pron, genzto nyzadny ſtaw, wiek nebo wzroſt kteryzkoly bez boleſty, donawadz na hubenſtwy ſwieta tohoto bydly, moz przyemynuty, Acz tiech wieczy nyeczo na mnye wydyte,2) toho zeleite. E bieda, kolyk plawa- giczych po tomto welykem a dluhem morzy, w nyemzto 3) tolyk geſt oſſob neprzatelſkych, przyekazegyczych podle kazdeho czlowieka ſyly a welyko�ty, ze gyz po mnohem zczie�ty 2) tohoto przyebytka, po mnohem takem 5) ſwytyezeny mnyecze, by konczie czaka|gyczyeho doſly gyz, nalyt pak nyekterym dyabelſkym ponuczenym w gedney chwyly ku oſydlu ztraczenye ſwe nemudroſty oſydlem doſly gſu? E bieda, kolyk 6) gych na tomto ſwietye chwalnych 7) gedynym powolenym hrziecha vkrutna ſmrt a padenye pekelne vmorzylo? O bozye bazny. Rotoz kdyz zywy ſte, bratrzie, 8) boyte ſie: poczatek mudroſty, bazen bozie.3) zywot nafs iest boiowanye na tomto ſwietie; ktoz zde swietyezy, ten tam bude koronowan. Doniewadz w tomto tyelessenstwy gſmy, nyzadne nam wytyezſtwie nenye giſte. By byl naſſ prwy otecz bal ſie, nykdy by nevpadl w hrziech. Poczatek wſeho zleho bila ieſt geho ſwietloſt. 10) Ktoz ſie nebogy, ten ſam do ſebe vffa,11) kterak mezy lotry kto brziemye zlata neſſa bezpecznye płoyde? Spaſſitel naſ y czo nas gyneho vczy, gedno baty ſie? Bdyete, prawy, nebo newlete, kteru hodynu zlodyey ma przygíty. Nebo by wyediel otecz czeledny,12) kteru by hodynu zlodiey przyſſel, bdyel by owſem, a neprziepuſtyl by pokopaty domu 1) ſwyeta y zywota O a U. — 2) Nepřeloženo: meum impediens iter. — 5) Za tím nepřeloženo: in quo sum. — *) felicitatem. — 5) take O a U; post multas victo- rîas. — 5) tolik U; quot. — 7) chwalenych O. - 5) bratrzycze O. — *) bozye gest O a U. — 10) M. ſmyeloft, jak v O a U; praesumptio. — 1) praesumit. — 13) paterfamilias.
11 ſ pokanym od ſmrty wſtane, andyele budu ſie w nebeſſiech radowaty ; Zagiſte, kdyz pak kto w hrzieſſiech vmrze, angele zelegy. Mne zawyerne ne iakzto vmrleho placzte. Ale ſe mnu, genz do kralow[6]stwie nebeſkeho gdu, ſie radugte. O hubenſtwy tohoto ſwieta. Czo mdleiſſieho ieſt nezly hubenſtwie tohoto zywota,1) w nyemz tolyko mnozſtwy boleſty y muk rozlycznych obklyczeny ſmy, ze gednak nyzadna hodyna nemoz zmynuty, w nyeyz by zywy czlowiek kteryzkoly bez boleſty byl a prziemynul? Gestly bohaty ſe wſiech stran muty, bogie ſie, abi toho neztratyl, czoz gma, Geſtly chudy nykdy neodpoczyne, aby nalezl, Geſtly dobry tohoto ſwieta bogy ſie ſkody: Ten gyſty dobry welmy ſie muty, aby ſmrtedlna lody na morzy tohoto ſwieta ſ nym nepotopyla ſie. Pron, genzto nyzadny ſtaw, wiek nebo wzroſt kteryzkoly bez boleſty, donawadz na hubenſtwy ſwieta tohoto bydly, moz przyemynuty, Acz tiech wieczy nyeczo na mnye wydyte,2) toho zeleite. E bieda, kolyk plawa- giczych po tomto welykem a dluhem morzy, w nyemzto 3) tolyk geſt oſſob neprzatelſkych, przyekazegyczych podle kazdeho czlowieka ſyly a welyko�ty, ze gyz po mnohem zczie�ty 2) tohoto przyebytka, po mnohem takem 5) ſwytyezeny mnyecze, by konczie czaka|gyczyeho doſly gyz, nalyt pak nyekterym dyabelſkym ponuczenym w gedney chwyly ku oſydlu ztraczenye ſwe nemudroſty oſydlem doſly gſu? E bieda, kolyk 6) gych na tomto ſwietye chwalnych 7) gedynym powolenym hrziecha vkrutna ſmrt a padenye pekelne vmorzylo? O bozye bazny. Rotoz kdyz zywy ſte, bratrzie, 8) boyte ſie: poczatek mudroſty, bazen bozie.3) zywot nafs iest boiowanye na tomto ſwietie; ktoz zde swietyezy, ten tam bude koronowan. Doniewadz w tomto tyelessenstwy gſmy, nyzadne nam wytyezſtwie nenye giſte. By byl naſſ prwy otecz bal ſie, nykdy by nevpadl w hrziech. Poczatek wſeho zleho bila ieſt geho ſwietloſt. 10) Ktoz ſie nebogy, ten ſam do ſebe vffa,11) kterak mezy lotry kto brziemye zlata neſſa bezpecznye płoyde? Spaſſitel naſ y czo nas gyneho vczy, gedno baty ſie? Bdyete, prawy, nebo newlete, kteru hodynu zlodyey ma przygíty. Nebo by wyediel otecz czeledny,12) kteru by hodynu zlodiey przyſſel, bdyel by owſem, a neprziepuſtyl by pokopaty domu 1) ſwyeta y zywota O a U. — 2) Nepřeloženo: meum impediens iter. — 5) Za tím nepřeloženo: in quo sum. — *) felicitatem. — 5) take O a U; post multas victo- rîas. — 5) tolik U; quot. — 7) chwalenych O. - 5) bratrzycze O. — *) bozye gest O a U. — 10) M. ſmyeloft, jak v O a U; praesumptio. — 1) praesumit. — 13) paterfamilias.
Strana 12
12 ſweho. Ten naywyſſi klycznyk petr apoſtol prawy: Strzy zwy budte, bratrzie,1) a bdiete, nebo protywnik i waſſ dyabel iakzto lew rzewa ſpula ſie,2) hledage, koho by pohltil. XIV. Nizadnyt mezi hady ſ bezpecznoſty nebidly: ktoz ſwieteyſſy a mu- drzieyſſy ieſt,3) boy ſie wiecze. Nebo ktoz wiſſe ieſt, vpadna pak wieczſy vraz wezme. krmye dyablowa wyborna ieſt: to, ze o zlych netba, geho 4) gſu. Padl ten mudry falomun, padl take y otecz geho Dauid, wyborny 5) podle ſrdcze bozieho. Boyte ſie, bratrzyce, opiet proſſym, ſe wſiech stran boyte ſie: Nebo blazeny ieſt muz ten, ktoz ſie boha bogy. Nebo acz by proty nyemu hrady ſtawiely, nebude ſie baty ſrdcze geho. acz powſtal by na nyeho boy, w tom nadiegi gmyeti bude, ze trwagici 6) ieſt w hoſpo- dynu. Neb bozie bazen bazen marnu ſwieta tohoto precz zapuzye. Bazn'e ieſſytne neyma myloſt. myloſt, bazen bozye, wſye gednoſtayna wiecz ieſt. znamenaw to prorok bozy, wolage, prawieſſe: zbod7) teleſenstwie me bazny twu, at nevzrzy ieſſytnoſty. O bazny opiet przyemluwa. KTo z waſ ieſt, dnow dobrich widieti zadage, przyſtup ſem a oſwietlen bude, a obliczyey I geho nebude pohanyen. ktoz ſie bogy boha, vczyny dobre ſkutky, a ktoz ieſt naſledownyk prawdy, ten gye doſyehne, a duſſie geho w dobrych wieczech prziebywaty bude, a geho pokolenye dyedyczſky drziety bude zemy, nebo ſtwrzenye 8) ieſt hoſpodyn wſyem bogyczym geho, a ſwiedeczſtwie geho, aby gym zyewno bylo. kdyz dobreho czo czyníte, ſ welyku opatrnoſty czynte. Neb mnohe9) dobre ſkutky czynye, gichzto ſkutkow vzytek zadoſt ſwieczſke ſchluby podtrhuge. Dwanaczt 10) bylo diewicz, awſak polowyczie gych od kralewſtwie nebeſkeho odtyſczena. E bieda, kolyk gych dnes ieſt ſwatym criſtem 11) pokrztyenych, ge�to gmena krzie�tanſkeho pozywagy, gymzto lepe by bylo nebyty gymy. Geſt zagiſte pekelna muka pohanom bezcziſlnye menſye, nezly zlym krzieſtanom. 12) Nebo lody ſe wſiech ſtran cziela gſuczy, gedynku dyerku potopena bywa. Bludily lyde na tohoto ſwieta puſczi: Gedny brzemenem lakomſtwie hrdla ſwa podlozy, 13) Druzy necziſtotu ſmilſtwie iako prziemrzke ſwynye gſu ſie zprznily,14) Gyne 15) podle nevzytecznych wie[7Jczi marnych ſie zapletly; 1) bratrzycze O. — 2) tula ſe U. — 2) Následuje v originale podtečkované ſie. — *) neb geho O a U. — 5) electus. — *) w později nadepsáno. — ") confige. — 3) firma- mentum. — ") M. mnozy jak v O; multi. — "°) decem. — 11) M. krzſtem, jak v O a U; baptismate. — 13) Za tím nepřeloženo: Utinam non foret talium major pars. — 13) pod- lozyly O a U; submittentes. — 14) deturpati; zkalyly O, zkaleli U. — 3) M. gyny, jak v O a U; alii circa inutilia.
12 ſweho. Ten naywyſſi klycznyk petr apoſtol prawy: Strzy zwy budte, bratrzie,1) a bdiete, nebo protywnik i waſſ dyabel iakzto lew rzewa ſpula ſie,2) hledage, koho by pohltil. XIV. Nizadnyt mezi hady ſ bezpecznoſty nebidly: ktoz ſwieteyſſy a mu- drzieyſſy ieſt,3) boy ſie wiecze. Nebo ktoz wiſſe ieſt, vpadna pak wieczſy vraz wezme. krmye dyablowa wyborna ieſt: to, ze o zlych netba, geho 4) gſu. Padl ten mudry falomun, padl take y otecz geho Dauid, wyborny 5) podle ſrdcze bozieho. Boyte ſie, bratrzyce, opiet proſſym, ſe wſiech stran boyte ſie: Nebo blazeny ieſt muz ten, ktoz ſie boha bogy. Nebo acz by proty nyemu hrady ſtawiely, nebude ſie baty ſrdcze geho. acz powſtal by na nyeho boy, w tom nadiegi gmyeti bude, ze trwagici 6) ieſt w hoſpo- dynu. Neb bozie bazen bazen marnu ſwieta tohoto precz zapuzye. Bazn'e ieſſytne neyma myloſt. myloſt, bazen bozye, wſye gednoſtayna wiecz ieſt. znamenaw to prorok bozy, wolage, prawieſſe: zbod7) teleſenstwie me bazny twu, at nevzrzy ieſſytnoſty. O bazny opiet przyemluwa. KTo z waſ ieſt, dnow dobrich widieti zadage, przyſtup ſem a oſwietlen bude, a obliczyey I geho nebude pohanyen. ktoz ſie bogy boha, vczyny dobre ſkutky, a ktoz ieſt naſledownyk prawdy, ten gye doſyehne, a duſſie geho w dobrych wieczech prziebywaty bude, a geho pokolenye dyedyczſky drziety bude zemy, nebo ſtwrzenye 8) ieſt hoſpodyn wſyem bogyczym geho, a ſwiedeczſtwie geho, aby gym zyewno bylo. kdyz dobreho czo czyníte, ſ welyku opatrnoſty czynte. Neb mnohe9) dobre ſkutky czynye, gichzto ſkutkow vzytek zadoſt ſwieczſke ſchluby podtrhuge. Dwanaczt 10) bylo diewicz, awſak polowyczie gych od kralewſtwie nebeſkeho odtyſczena. E bieda, kolyk gych dnes ieſt ſwatym criſtem 11) pokrztyenych, ge�to gmena krzie�tanſkeho pozywagy, gymzto lepe by bylo nebyty gymy. Geſt zagiſte pekelna muka pohanom bezcziſlnye menſye, nezly zlym krzieſtanom. 12) Nebo lody ſe wſiech ſtran cziela gſuczy, gedynku dyerku potopena bywa. Bludily lyde na tohoto ſwieta puſczi: Gedny brzemenem lakomſtwie hrdla ſwa podlozy, 13) Druzy necziſtotu ſmilſtwie iako prziemrzke ſwynye gſu ſie zprznily,14) Gyne 15) podle nevzytecznych wie[7Jczi marnych ſie zapletly; 1) bratrzycze O. — 2) tula ſe U. — 2) Následuje v originale podtečkované ſie. — *) neb geho O a U. — 5) electus. — *) w později nadepsáno. — ") confige. — 3) firma- mentum. — ") M. mnozy jak v O; multi. — "°) decem. — 11) M. krzſtem, jak v O a U; baptismate. — 13) Za tím nepřeloženo: Utinam non foret talium major pars. — 13) pod- lozyly O a U; submittentes. — 14) deturpati; zkalyly O, zkaleli U. — 3) M. gyny, jak v O a U; alii circa inutilia.
Strana 13
13 pro nyezto obiczeigem rozumnym bludiecze, iakzto dobytek hlupy vczynyen ieſt. 1) Ey byly 2) gym rowny, a czieſty prziebitka noweho mye�ta ieruſa- lema nepoznaly, nezly poznawſe ſkrzie rozlyczne wieczy bozych przikazany ſwatich, y neopatrzie geho; neb do kralewstwie nebeſkeho nyzadny zli newende. Stokrat ieſt vzſy czie�ta do kralewſtwie nebeſkeho, nezly wierzeno bywa, kakzkoly bogiczym ſie hoſpodyna zawierne ſſyroka ieſt. Nebo k onomu centuriowy, bogiciemu ſie hoſpodyna,3) criſtus przygity ſlybil, Ale k onomu kralyku, do ſebe vffagiciemu, criſtus przigity wzhrdyel. XV. Zawierne ne wſſyczkny dneſ ſwatemu czteny poſluſny gſu. neb powiediek bieſſe apoſtol, ze przyde czaſ, w nyemzto vzyteczneho vczenye lyde trpiety nebudu. Mnozyt zwieſtugy ſlowo bozie, Ale ne wſyczkny ſprawedlno�t wy- hlaſſygy; Sproſtnych lydy ſrdczye w hrzyeſſiech obwazugy. Brziemena welyka z malitkych hrziechow wiezy na lydy, Ale v wieczſſych pak okem po- ſmurzenym prziemynugy. O wſyech dobrych kazatelech, kterak poznany bywagy, toto ieſt. Zawierne ieſt vczennyk 4) faleſny neb newierny iakzto mecz ſ obu ſtranu oſtry, genz ſkutkem a przykladem rzieze ne 5) ſ gedne ſtrany, a genz tepe a zabigíe ſlowy ſloſtnymy a Iſtywymy ſ druhe ſtrany. I kterak ohen ſtude- noſt da, nebo woda horkoſt? neb kterak kamen poyde wzhoru, bez po- moczy toczis? Takez kteru cziſtotu muz ſmylny zwie�towaty bude ? a zwieſtugeli pak, ktery vzytek odtowad poſluchaczom przide? Czoz gyneho moz rzeczy poſluchacz, gedno toto a rzka: Procz kazeſ to, gehozto ſkutkem neczynyſſ? Dobre vſty mluwie, ale zle ſkutkem zyw gſa, ſam ſie potupuges. zagiſte lepi ieſt taky zwieſtowacz mlczie, nezli mluwie. Ay tot kterak wzaczno ieſt take kazanye, vkazuge ſie ſkrzie Dawida: Hrzieſſnemu, prawi, rzekl ieſt buch, procz ty wyprawugeſſ ſpra- wedlnoſty me, a przygymaſſ ſkrzie twa vſta ſwiedecztwie me? ty ſy ne- nawidiel bazny, a rzieczy me zawrhl ſi za ſſye. Mnozit cztu welyke wieczi, plnoſtem °) ſie nauczygy, chytrzie ſie hadagy, okraſlenye ſwe rzieczy mluwie tak, aby apoſtolowe a kazatelowe| czty ſobie doſyhly 7) a w ſborziech lydſkych 8) miſtrzy nazwany bily; ale nycz neczynye. zagiſte wierzytely w takowich wieczech czlowieku ſwiedomemu, 3) mnye wierzte, zet wiecz ſwatoſt prziebitka wzbuzuge ſrdcze czlowieczie, nezli rzieczy okraſlenye. Ba nayprwe czynte, potom pak vſty 10) kazte. Neb nayprwe poczal Ieſus 1) M. vczynyeny gſu. — 3) M. by byly. — 2) boha O. — *) M. mystr; doctor. — 5) ne zbytečno a nepodtečkováno. — 6) ardua. — 7) doſiehli U. — 3) in plebibus. — *) experto. — 1) V originale za tím ti přeškrtnuto.
13 pro nyezto obiczeigem rozumnym bludiecze, iakzto dobytek hlupy vczynyen ieſt. 1) Ey byly 2) gym rowny, a czieſty prziebitka noweho mye�ta ieruſa- lema nepoznaly, nezly poznawſe ſkrzie rozlyczne wieczy bozych przikazany ſwatich, y neopatrzie geho; neb do kralewstwie nebeſkeho nyzadny zli newende. Stokrat ieſt vzſy czie�ta do kralewſtwie nebeſkeho, nezly wierzeno bywa, kakzkoly bogiczym ſie hoſpodyna zawierne ſſyroka ieſt. Nebo k onomu centuriowy, bogiciemu ſie hoſpodyna,3) criſtus przygity ſlybil, Ale k onomu kralyku, do ſebe vffagiciemu, criſtus przigity wzhrdyel. XV. Zawierne ne wſſyczkny dneſ ſwatemu czteny poſluſny gſu. neb powiediek bieſſe apoſtol, ze przyde czaſ, w nyemzto vzyteczneho vczenye lyde trpiety nebudu. Mnozyt zwieſtugy ſlowo bozie, Ale ne wſyczkny ſprawedlno�t wy- hlaſſygy; Sproſtnych lydy ſrdczye w hrzyeſſiech obwazugy. Brziemena welyka z malitkych hrziechow wiezy na lydy, Ale v wieczſſych pak okem po- ſmurzenym prziemynugy. O wſyech dobrych kazatelech, kterak poznany bywagy, toto ieſt. Zawierne ieſt vczennyk 4) faleſny neb newierny iakzto mecz ſ obu ſtranu oſtry, genz ſkutkem a przykladem rzieze ne 5) ſ gedne ſtrany, a genz tepe a zabigíe ſlowy ſloſtnymy a Iſtywymy ſ druhe ſtrany. I kterak ohen ſtude- noſt da, nebo woda horkoſt? neb kterak kamen poyde wzhoru, bez po- moczy toczis? Takez kteru cziſtotu muz ſmylny zwie�towaty bude ? a zwieſtugeli pak, ktery vzytek odtowad poſluchaczom przide? Czoz gyneho moz rzeczy poſluchacz, gedno toto a rzka: Procz kazeſ to, gehozto ſkutkem neczynyſſ? Dobre vſty mluwie, ale zle ſkutkem zyw gſa, ſam ſie potupuges. zagiſte lepi ieſt taky zwieſtowacz mlczie, nezli mluwie. Ay tot kterak wzaczno ieſt take kazanye, vkazuge ſie ſkrzie Dawida: Hrzieſſnemu, prawi, rzekl ieſt buch, procz ty wyprawugeſſ ſpra- wedlnoſty me, a przygymaſſ ſkrzie twa vſta ſwiedecztwie me? ty ſy ne- nawidiel bazny, a rzieczy me zawrhl ſi za ſſye. Mnozit cztu welyke wieczi, plnoſtem °) ſie nauczygy, chytrzie ſie hadagy, okraſlenye ſwe rzieczy mluwie tak, aby apoſtolowe a kazatelowe| czty ſobie doſyhly 7) a w ſborziech lydſkych 8) miſtrzy nazwany bily; ale nycz neczynye. zagiſte wierzytely w takowich wieczech czlowieku ſwiedomemu, 3) mnye wierzte, zet wiecz ſwatoſt prziebitka wzbuzuge ſrdcze czlowieczie, nezli rzieczy okraſlenye. Ba nayprwe czynte, potom pak vſty 10) kazte. Neb nayprwe poczal Ieſus 1) M. vczynyeny gſu. — 3) M. by byly. — 2) boha O. — *) M. mystr; doctor. — 5) ne zbytečno a nepodtečkováno. — 6) ardua. — 7) doſiehli U. — 3) in plebibus. — *) experto. — 1) V originale za tím ti přeškrtnuto.
Strana 14
14 czynyti, potom pak kazaty, Ale ne kazaty bez czynyenye; Neb take za- gyſte nerzekl ieſt buoh.: ktoz kazaty bude woly otczie meho, ale, ktoz czynyti bude, toczis ſkutkem. Nehyzdym kazanye na tiech, toczis geſto czynſe, czos kazy. Myſtr gedno chtrych 1) ſlow gſa a ſkutkem neczynytel gſa, kakes nadutye vcha a para brzo zmynugyczie bez vzytka ſprawedl- noſty. Rozumyeite, bratrzie, 2) tomu, czo wam prawym, rozumeyte czo powiedam: welmy wiecze, kto czyny 3) a kaze, zazluhuge odplaty, nezly ten, ktoz mlczy a czyny, zagyſte czynymli ſamo dobre, ſamemu mnye ieſt gedno platno: A pakly kazy y czynym ſkutkem, y mnye y gynym ſem proſpieſſen. Pro nyezto ktoz ſprawedlnoſty vczie mnohe, budu iakzto hwiezdy na wieczne wiecznoſty. O temz,4) | toczyſf kterak kazatelowe poznany bywagy Gſu zawierne ſwieti kazatelowe ſwietloſt k oſwieczeny, Nebo ſkrzie gich vczenye 5) zamraczyla a ſlepa ſrdczie temnoſty hrziechow gezu criſtowi, prawemu ſwietlu,6) genz we tmach ſwiety, oſwieczigi ſie. Gſu take wierny kazatelowe ſuol ku ozdobie ſlowa bozieho, geſto ieſt krmye duſſie dobre ſkutki czynygicie. kazdemu vmyelemu vrzad kazanye poruczen bywa, kdyz by gedno czynyl gyey ſprawedlywie; Nye 7) wiecze geſcze powiedie: ktoz vmye a gedynke czyny, a gynych neuczy, poczet z toho ma wydaty hoſpo- dynu. Neb podle ſlowa Iana apoſtolowa :8) ktoz nenawydy bratra ſweho, wrazedlnyk ieſt; A ktoz ſbozie?) ſwieta tohoto gmyety bude, a vzrzy bratra ſweho nuzy trpiecze, a myloſrdenſtwie ſwe od nyeho zawrze, i kterak w nyem prziebywa miloſt? Czym pak wiecze ktoz vzrzy bratra ſweho bludyecze a ſmrtedlnymy hrziechi bludiecze 10) obtyezenu gſucze, a nepoſluzy gemu navczenym ſlowa bozieho; ten ktoz ieſt vozen, a toho neuczyny, wrazedlnyk ieſt a myloſty w nyem nenye. XVI. Boyte ſie, o wy zprawcze [8] a nauczitelowe, y kazately, gymzto hoſpopodyn vrzady kazanye poruczie, Nepoſluzitely lydu ſwemu ſlowem bozym. Neb zawierne kolykz gych koly neb waſſym przykladem neb waſſym obmeſkanym w hrzieſſiech vmrze, tolyk gych z ruku waſſych po- trziebowaty bude11) hoſpodyn den 12) ſudny. Neb zawierne czym v wietſiem gste dostogenstwy,13) tyem wieczsymy mukamy muczeny budete; neb neyste 1) M. chytrych, jak v O a L; subtilium. — 3) bratrzycze O. — 3) Za tím: a kake a jest podtečkováno. — ) O tomz O. — 3) Za tím podtečkováno: zaml. — ) a Christo vero lumine. — 1) e později nadepsáno; imo. — 3) apoſſtola O a U. — 3) ſubstantiam. — 10) bludiecze zbytečno. — 12) requiret. — 13) M. w den. — 13) y škrabáním později předěláno v i, jakož i v následujících slovech: wieczſymy mukamy, muczeny, pany.
14 czynyti, potom pak kazaty, Ale ne kazaty bez czynyenye; Neb take za- gyſte nerzekl ieſt buoh.: ktoz kazaty bude woly otczie meho, ale, ktoz czynyti bude, toczis ſkutkem. Nehyzdym kazanye na tiech, toczis geſto czynſe, czos kazy. Myſtr gedno chtrych 1) ſlow gſa a ſkutkem neczynytel gſa, kakes nadutye vcha a para brzo zmynugyczie bez vzytka ſprawedl- noſty. Rozumyeite, bratrzie, 2) tomu, czo wam prawym, rozumeyte czo powiedam: welmy wiecze, kto czyny 3) a kaze, zazluhuge odplaty, nezly ten, ktoz mlczy a czyny, zagyſte czynymli ſamo dobre, ſamemu mnye ieſt gedno platno: A pakly kazy y czynym ſkutkem, y mnye y gynym ſem proſpieſſen. Pro nyezto ktoz ſprawedlnoſty vczie mnohe, budu iakzto hwiezdy na wieczne wiecznoſty. O temz,4) | toczyſf kterak kazatelowe poznany bywagy Gſu zawierne ſwieti kazatelowe ſwietloſt k oſwieczeny, Nebo ſkrzie gich vczenye 5) zamraczyla a ſlepa ſrdczie temnoſty hrziechow gezu criſtowi, prawemu ſwietlu,6) genz we tmach ſwiety, oſwieczigi ſie. Gſu take wierny kazatelowe ſuol ku ozdobie ſlowa bozieho, geſto ieſt krmye duſſie dobre ſkutki czynygicie. kazdemu vmyelemu vrzad kazanye poruczen bywa, kdyz by gedno czynyl gyey ſprawedlywie; Nye 7) wiecze geſcze powiedie: ktoz vmye a gedynke czyny, a gynych neuczy, poczet z toho ma wydaty hoſpo- dynu. Neb podle ſlowa Iana apoſtolowa :8) ktoz nenawydy bratra ſweho, wrazedlnyk ieſt; A ktoz ſbozie?) ſwieta tohoto gmyety bude, a vzrzy bratra ſweho nuzy trpiecze, a myloſrdenſtwie ſwe od nyeho zawrze, i kterak w nyem prziebywa miloſt? Czym pak wiecze ktoz vzrzy bratra ſweho bludyecze a ſmrtedlnymy hrziechi bludiecze 10) obtyezenu gſucze, a nepoſluzy gemu navczenym ſlowa bozieho; ten ktoz ieſt vozen, a toho neuczyny, wrazedlnyk ieſt a myloſty w nyem nenye. XVI. Boyte ſie, o wy zprawcze [8] a nauczitelowe, y kazately, gymzto hoſpopodyn vrzady kazanye poruczie, Nepoſluzitely lydu ſwemu ſlowem bozym. Neb zawierne kolykz gych koly neb waſſym przykladem neb waſſym obmeſkanym w hrzieſſiech vmrze, tolyk gych z ruku waſſych po- trziebowaty bude11) hoſpodyn den 12) ſudny. Neb zawierne czym v wietſiem gste dostogenstwy,13) tyem wieczsymy mukamy muczeny budete; neb neyste 1) M. chytrych, jak v O a L; subtilium. — 3) bratrzycze O. — 3) Za tím: a kake a jest podtečkováno. — ) O tomz O. — 3) Za tím podtečkováno: zaml. — ) a Christo vero lumine. — 1) e později nadepsáno; imo. — 3) apoſſtola O a U. — 3) ſubstantiam. — 10) bludiecze zbytečno. — 12) requiret. — 13) M. w den. — 13) y škrabáním později předěláno v i, jakož i v následujících slovech: wieczſymy mukamy, muczeny, pany.
Strana 15
15 pany, ale pastyrzy. geden iest pan, a geden iest swrchowany,1) genz swe owczye zna, a gych z ruku uaſſy potrziebuge. O zlych paſtyrzyech ſye czte. E bieda, kolyk gych dnes w ſwate czierekwy ieſt nepaſtyrzyew, ale mezdnarzow,2) k nymzto nycz neprziſluſſie owcziech 3) gezu criſtowych, toczis gich netbanym. Nye 4) wiecz ieſczie,5) abich prawdu powiediel, y ony ſamy,6) ſu wlcie chwatagyczi, geſto y owczie lapagí y lapagycz rozpu- zugy. wiernyet nycz nenye horſyeho, nycz ohawnyeiſſieho, nez kdyz ten, geſto oſtrziehati ma, rozno pak rozpraſuge. Ey bieda, czo ſie ieſt dnes nyekterych 7) koſtelech nepaſtyrzyew, Ale zkazytelow, gichzto ne menſy dyel ieſt, nezly toczis dobrich, sstallo, tak ze ſtatek a vſyle 8) lydſke w pekle neſſitye | ſehlty wſe. netolyk od hrziechow lydy vcziſtyly, Ale y ſamy neb ſwym neb ſwym 9) zameſkanym, neb ſwu przyemrzku ſluzbu, neb ſwymy naprzienymy 10) ſkutki k neſlechetnoſtem gie tahly. Ba wiernye nechwaly,11) by hoſpodyn takych 11) bez pomſty nechal, neb 13) bohem nebyl by wiecze. A protoz, iakzto gyz czaſto powiedieno ie�, ſynaczkowe myly, kdyz ſte zywi, ſluzte hoſpodynu v bazny a weſſelte ſie gemu ſ trzeſſenym. 14) Pochopte bazen 15) geho, abiſte nezhynuly ſſ czieſty ſprawedlnoſty. Okuſte, mogi myly ſynaczkowe, a opiet rzku, okuſte, a wyzte, kterak pochutny 16) ieſt hoſpodyn. Bohaty nedoſtateczny a laczny byly, a rozkoſ neb lhoſtagenſtwie 17) w ſbozy magícze na tomto ſwietie, nycz w ruku ſwu nenalezly gſu, toczis dobreho. Ale hledagyczí hoſpodyna ne- budu nedoſtateczny wſeho dobreho. Mlad ſem byl i ſtaral ſem ſie, a nykdy ſem newiediel 18) ſprawedlneho az do konczie gſucze opuſczena, any plemye geho, by chleba zadno 19) bylo. XVII. O mylowany chudoby, ze ktoz pokornye trpy, ze zde y tam w ne- beſſyech naſſyczen bude, toto ſye czte. Naſledownyczy budte chudoby, ſynaczkowe, a gegich 20) ſtopiegi ſie nadrzte,21) Neb | kdyz moczny gſa o boziey oſobie,22) hoſpodyn zde na ſwietye wſeczko ſlowem mocy ſwe zpoſſobuge, w gehozto prziebitku bohatſtwie a 1) Vynecháno: paſtyrz (pastor). — 3) mercenarií. — 3) M. o owcziech, jak v O. — *) Škrabáním předěláno později v Ne. — 3) Quin imo. — ) Za tím vynecháno: wyedie, ze (sciunt.) — 7) M. w nyekterych; ſebralo w nyekterych, O a U. — s) substantias et labores. — *) Podruhé »neb ſwym« zbytečno. — 18) nefandis. — 11) nechally by O a U; dicam. — 1) taky O. — 13) neb zbytečno. — 14) cum tremore; ſ krzyeſſenym O; za tím podtečkováno: Okuſte. — 15) disciplinam. — 15) suavis. — 17) voluptatibus. — 15) vidi; newydyel O a U. — " egens. — 2°) M. gegie. —1) ut sequamini vestigia ejus. — 37) in forma Dei.
15 pany, ale pastyrzy. geden iest pan, a geden iest swrchowany,1) genz swe owczye zna, a gych z ruku uaſſy potrziebuge. O zlych paſtyrzyech ſye czte. E bieda, kolyk gych dnes w ſwate czierekwy ieſt nepaſtyrzyew, ale mezdnarzow,2) k nymzto nycz neprziſluſſie owcziech 3) gezu criſtowych, toczis gich netbanym. Nye 4) wiecz ieſczie,5) abich prawdu powiediel, y ony ſamy,6) ſu wlcie chwatagyczi, geſto y owczie lapagí y lapagycz rozpu- zugy. wiernyet nycz nenye horſyeho, nycz ohawnyeiſſieho, nez kdyz ten, geſto oſtrziehati ma, rozno pak rozpraſuge. Ey bieda, czo ſie ieſt dnes nyekterych 7) koſtelech nepaſtyrzyew, Ale zkazytelow, gichzto ne menſy dyel ieſt, nezly toczis dobrich, sstallo, tak ze ſtatek a vſyle 8) lydſke w pekle neſſitye | ſehlty wſe. netolyk od hrziechow lydy vcziſtyly, Ale y ſamy neb ſwym neb ſwym 9) zameſkanym, neb ſwu przyemrzku ſluzbu, neb ſwymy naprzienymy 10) ſkutki k neſlechetnoſtem gie tahly. Ba wiernye nechwaly,11) by hoſpodyn takych 11) bez pomſty nechal, neb 13) bohem nebyl by wiecze. A protoz, iakzto gyz czaſto powiedieno ie�, ſynaczkowe myly, kdyz ſte zywi, ſluzte hoſpodynu v bazny a weſſelte ſie gemu ſ trzeſſenym. 14) Pochopte bazen 15) geho, abiſte nezhynuly ſſ czieſty ſprawedlnoſty. Okuſte, mogi myly ſynaczkowe, a opiet rzku, okuſte, a wyzte, kterak pochutny 16) ieſt hoſpodyn. Bohaty nedoſtateczny a laczny byly, a rozkoſ neb lhoſtagenſtwie 17) w ſbozy magícze na tomto ſwietie, nycz w ruku ſwu nenalezly gſu, toczis dobreho. Ale hledagyczí hoſpodyna ne- budu nedoſtateczny wſeho dobreho. Mlad ſem byl i ſtaral ſem ſie, a nykdy ſem newiediel 18) ſprawedlneho az do konczie gſucze opuſczena, any plemye geho, by chleba zadno 19) bylo. XVII. O mylowany chudoby, ze ktoz pokornye trpy, ze zde y tam w ne- beſſyech naſſyczen bude, toto ſye czte. Naſledownyczy budte chudoby, ſynaczkowe, a gegich 20) ſtopiegi ſie nadrzte,21) Neb | kdyz moczny gſa o boziey oſobie,22) hoſpodyn zde na ſwietye wſeczko ſlowem mocy ſwe zpoſſobuge, w gehozto prziebitku bohatſtwie a 1) Vynecháno: paſtyrz (pastor). — 3) mercenarií. — 3) M. o owcziech, jak v O. — *) Škrabáním předěláno později v Ne. — 3) Quin imo. — ) Za tím vynecháno: wyedie, ze (sciunt.) — 7) M. w nyekterych; ſebralo w nyekterych, O a U. — s) substantias et labores. — *) Podruhé »neb ſwym« zbytečno. — 18) nefandis. — 11) nechally by O a U; dicam. — 1) taky O. — 13) neb zbytečno. — 14) cum tremore; ſ krzyeſſenym O; za tím podtečkováno: Okuſte. — 15) disciplinam. — 15) suavis. — 17) voluptatibus. — 15) vidi; newydyel O a U. — " egens. — 2°) M. gegie. —1) ut sequamini vestigia ejus. — 37) in forma Dei.
Strana 16
16 ſlawa gſu, ſam ſie ponyzyl, oſſobu ſluzebnu na ſſie wſem, 1) nedoſtateczny a chudi ſie vczynyl. 2) Chudie ſie vczynyl, 3) narodyl, a wiecze nezly chudy byl, kdyz prziebywał na ſwietye. Neb prziechudie vmrziel na ſwatem krzyzy, y pohraban byl.“) Pro nyezto ſam on, hoſpodyn, prawy: Lyſky ieſkynye 5) magy, a ptaczy nebeſty hnyezda, Ale ſyn czlowiecy nema, kde by hlawu ſwu podklonyl. Apoſtol take nuty 6) nenoſſyty any tobolky any myeſka na czieſtye. A yeſyſ radil ieſt take mladenczy onomv, aby rozprodal wſeczko, czoz ma, y rozdielyl chudym, zawierne wierzytely criſtowy, nemohucze ſamiem 7 ſobu mylity, tehdy wierztez chutnye gemu; neb gynak nebil bi buoh. A kdyz gemu wierzite, ze nemoz mylity, Ba nalleduytez ieho chutnye. Nykaz 8) to nemoz byty, bohatu gſucze, y nazledowaty boha ſprawedlnye. Neb toho przyrozeny9) brany, aby protywne wieczy ſpolu ſmyeſſeny byly. Pro nyezto nemozemy bohu ſluzyty a bohatſtwi, anebot ia lzy, toto mluwie, nebot pak ony oklamany 10) budu na ſkonczeny. ktoz my newierzie nynye, 11) vwierzye my tehdy, kdyz gich bohatſtwie w chudobu ſye obraty. Bohatecz onen ſlawnye na kazdy den gyedaſſe a oblaczieſſe ſie w zlatohaw a w naſſiecz: 12) Ale kdyz pak vmrzel, proto ze moyzieſſowi a prorokom nerodyl wierzyty, v mukach pak poſſazen gſa, y czyl 13) ieſt to. Nebo y zadny bohu ſluzie, nema ſie w ſieczſke 14) wieczi zaple�ty. wſak kral nebude ſpaſſen ſkrzie mocz ſwu any ſwym bohatſtwym; nebo faleſny kon ieſt k ſpaſſenye bohatſtwie, wſak zagiſte ſbohatſtwym picha ieſt ſgednana; A kdez ieſt picha, tu ieſt muka. Nebo wſeczko zle plozvge 15) ſie z pychi, iakzto z gednoſtayneho korzene. Kterak bohatſtwie pychy przyſparzye, 16) tato ſye rziecz omluwa o tom. Zagiſte kdyz czlowiek gme ſie rozbohaczowaty, A kdyz ſlawa domu geho rozmnoz 17) ſie, yhned ſye take gme pychy; A kdyz poczne pichaty ynhed wſeczky czie�ty po wſie cza�y naprznyeny 18) bywagy. A tehdyz pak ſedye ſ bohatymy w taynycy neb w tagemſtwy myſly, aby zahubyl newynneho. Oczi geho typita 19) na chudeho, a ſkoden gſa gemu w taynoſty myſly, aby 20) pochwatl ge[9]ho iakzto lew w lozczi 21) ſwem a rzka: za- pomny'lt22) iest buoh, otwratyl iest oblicziey ſwoy, aby newiediel az do ſkonanye. Ieſt zagiſte hoſpodyn nyekdy iako vſnugyczy, podpogen 23) gſa 1) accipiens. — 2) natus est. — 6) vczynyl přebytečno, není i v O. — 4) sepultus est. — 1) foveas. — 6) Apostolis etiam lubet. — 7) eum falli non posse; ſamy ny O; ſamy ſebu U. — 3) M. Nykakz. — 3) natura. — 10) zklamani U. — 21) neny O. — 15) purpura et bysso. — 13) M. vczyl jak v O a U; sensit. — 14) M. w ſwieczſke. — 12) ſplozye O. — 16) przichazie U. — 17) M. rozmnozy. —11) polluuntur. — 13) respi- ciunt; trpita U. — 2) Za tím: zahubyl newynneho, což však podtečkováno. — 31) in cubili. — 3) Po straně později připsáno zapo. — 23) M. vſnugyczy, iako podpogen; quasi crapulatus.
16 ſlawa gſu, ſam ſie ponyzyl, oſſobu ſluzebnu na ſſie wſem, 1) nedoſtateczny a chudi ſie vczynyl. 2) Chudie ſie vczynyl, 3) narodyl, a wiecze nezly chudy byl, kdyz prziebywał na ſwietye. Neb prziechudie vmrziel na ſwatem krzyzy, y pohraban byl.“) Pro nyezto ſam on, hoſpodyn, prawy: Lyſky ieſkynye 5) magy, a ptaczy nebeſty hnyezda, Ale ſyn czlowiecy nema, kde by hlawu ſwu podklonyl. Apoſtol take nuty 6) nenoſſyty any tobolky any myeſka na czieſtye. A yeſyſ radil ieſt take mladenczy onomv, aby rozprodal wſeczko, czoz ma, y rozdielyl chudym, zawierne wierzytely criſtowy, nemohucze ſamiem 7 ſobu mylity, tehdy wierztez chutnye gemu; neb gynak nebil bi buoh. A kdyz gemu wierzite, ze nemoz mylity, Ba nalleduytez ieho chutnye. Nykaz 8) to nemoz byty, bohatu gſucze, y nazledowaty boha ſprawedlnye. Neb toho przyrozeny9) brany, aby protywne wieczy ſpolu ſmyeſſeny byly. Pro nyezto nemozemy bohu ſluzyty a bohatſtwi, anebot ia lzy, toto mluwie, nebot pak ony oklamany 10) budu na ſkonczeny. ktoz my newierzie nynye, 11) vwierzye my tehdy, kdyz gich bohatſtwie w chudobu ſye obraty. Bohatecz onen ſlawnye na kazdy den gyedaſſe a oblaczieſſe ſie w zlatohaw a w naſſiecz: 12) Ale kdyz pak vmrzel, proto ze moyzieſſowi a prorokom nerodyl wierzyty, v mukach pak poſſazen gſa, y czyl 13) ieſt to. Nebo y zadny bohu ſluzie, nema ſie w ſieczſke 14) wieczi zaple�ty. wſak kral nebude ſpaſſen ſkrzie mocz ſwu any ſwym bohatſtwym; nebo faleſny kon ieſt k ſpaſſenye bohatſtwie, wſak zagiſte ſbohatſtwym picha ieſt ſgednana; A kdez ieſt picha, tu ieſt muka. Nebo wſeczko zle plozvge 15) ſie z pychi, iakzto z gednoſtayneho korzene. Kterak bohatſtwie pychy przyſparzye, 16) tato ſye rziecz omluwa o tom. Zagiſte kdyz czlowiek gme ſie rozbohaczowaty, A kdyz ſlawa domu geho rozmnoz 17) ſie, yhned ſye take gme pychy; A kdyz poczne pichaty ynhed wſeczky czie�ty po wſie cza�y naprznyeny 18) bywagy. A tehdyz pak ſedye ſ bohatymy w taynycy neb w tagemſtwy myſly, aby zahubyl newynneho. Oczi geho typita 19) na chudeho, a ſkoden gſa gemu w taynoſty myſly, aby 20) pochwatl ge[9]ho iakzto lew w lozczi 21) ſwem a rzka: za- pomny'lt22) iest buoh, otwratyl iest oblicziey ſwoy, aby newiediel az do ſkonanye. Ieſt zagiſte hoſpodyn nyekdy iako vſnugyczy, podpogen 23) gſa 1) accipiens. — 2) natus est. — 6) vczynyl přebytečno, není i v O. — 4) sepultus est. — 1) foveas. — 6) Apostolis etiam lubet. — 7) eum falli non posse; ſamy ny O; ſamy ſebu U. — 3) M. Nykakz. — 3) natura. — 10) zklamani U. — 21) neny O. — 15) purpura et bysso. — 13) M. vczyl jak v O a U; sensit. — 14) M. w ſwieczſke. — 12) ſplozye O. — 16) przichazie U. — 17) M. rozmnozy. —11) polluuntur. — 13) respi- ciunt; trpita U. — 2) Za tím: zahubyl newynneho, což však podtečkováno. — 31) in cubili. — 3) Po straně později připsáno zapo. — 23) M. vſnugyczy, iako podpogen; quasi crapulatus.
Strana 17
17 wynem. Nebo czym buoh wiecze pokornyegye czaka, nechtye wydaty pomſty ſudu ſweho, tyem pak wiecze pokornyegie czaka, nechcze wydaty pomſty 1), kdyz hnyewem ſie roznyeczuge. A proto: �tokrat wieczſie hrozy baty ſie ſluſie, kdiz dluho trpy zloſt czlowieczy buoh, geſto pak brzczie potom pomſty. Zawierne nyektereho czaſſu prziepuſczie buoh, aby dobrzy trpiely a muczeny byly od zloftywich a pyſnych, pak aby hrzieſny na chrzebtye dobrich kowaly, toczis, ſwu woly nad nymy magicze, abi ſwu zloſt prodlyly 2) ſobie. A protoz kakzkolywek 3) nyekdy iako zapomnyel by chudeho, awſak ne do ſkonanye zapomyene ſie ſmylowaty nad nym. neb on ſyrotku a chudemu pomocznyk bude, Gemuz oſtawen ieſt chudy a ont 4) ſie protywy pyſnym, dawage myloſt pokornym: zlobywich a hrzieſnych mocz ztroſkotuge, 5) vſlyſfuge chudych zadoſt, ſyrotku a przi- choznemu 6) y pokornemu ſud vcziny, aby pyſny neprziczynyl czlowiek honoſſyty 7) ſie wiecz nad ze my. XVIII. Napomynanye dobre o ſwatey pokorzie. Ro nyezto ey nu, mogy myly ſynaczkowe, acz ſte chudy, pokorny budte pod mocznu ruku boha nawiſſieho, abiſte neztratyly toho, czoz czynyte dobreho, gehozto buoh myly vchoway. wiernyet nyzadna chudoba nenyet bohu bez pokory wzaczna. Ba znamenayte, ze ſyn bozy chtyel z blahoſlawene dyewky maryge ſye narodyty wiecze pro gegie pokoru, nezly pro gynu kterukolywek gynu8) cztno�t. Iakzt zawierne z ſameho ko- rzene pyſneho wſeczko zle wichody,9) Tak z ſameho korzene pokory wſeczko dobre ſie plody. vezte ſye od ſpaſſytele, genz tychy a pokyrny 10) iest ſrdczem; pokorzyl ieſt ſam ſebe pro ny, vczynyw ſie poſluſſen az do ſmrty. 11) O poſluſſenſtwy w gednoſwornem a naywiecz w dochowenſtwy 12) toto : Ro nyezto wzdy rzku a prawy wam: kdyz chczete pokorny bity, budtez take y poſluſny wſelykteremu ſtworzeny pro hoſpodyna. znamenayte, ſynaczkowe mogy na�myleyſſy, kterym gmenem �te nazwany: Neb mnych tolyk13) yeſt14) rzeczeno, iako geden, toczis ſtrazye duſſie ſwe. Pro nyezto 1) »pokornyegie czaka, nechcze wydaty pomſty,“ zbytečně opakováno. — 35 pro- longent; plodyly 0 a U. — 3) kdyzkolwyek O. — 4) Deus — 5) conterit. — *) pri- choznemu přidáno zbytečně v českém překladě. — 7) magnificare se; ponoſyty O a U. — s) gynu zbytečno. — ) pochody O a U. — ) M. pokorny, jako v O a U; humilis. — 11) Nepřeloženo: mortem autem crucis. — 3) M w duchowenſtwy. — 13) toliko O a U. — 14) Připsáno po straně s odkazem k místu patřičnému.
17 wynem. Nebo czym buoh wiecze pokornyegye czaka, nechtye wydaty pomſty ſudu ſweho, tyem pak wiecze pokornyegie czaka, nechcze wydaty pomſty 1), kdyz hnyewem ſie roznyeczuge. A proto: �tokrat wieczſie hrozy baty ſie ſluſie, kdiz dluho trpy zloſt czlowieczy buoh, geſto pak brzczie potom pomſty. Zawierne nyektereho czaſſu prziepuſczie buoh, aby dobrzy trpiely a muczeny byly od zloftywich a pyſnych, pak aby hrzieſny na chrzebtye dobrich kowaly, toczis, ſwu woly nad nymy magicze, abi ſwu zloſt prodlyly 2) ſobie. A protoz kakzkolywek 3) nyekdy iako zapomnyel by chudeho, awſak ne do ſkonanye zapomyene ſie ſmylowaty nad nym. neb on ſyrotku a chudemu pomocznyk bude, Gemuz oſtawen ieſt chudy a ont 4) ſie protywy pyſnym, dawage myloſt pokornym: zlobywich a hrzieſnych mocz ztroſkotuge, 5) vſlyſfuge chudych zadoſt, ſyrotku a przi- choznemu 6) y pokornemu ſud vcziny, aby pyſny neprziczynyl czlowiek honoſſyty 7) ſie wiecz nad ze my. XVIII. Napomynanye dobre o ſwatey pokorzie. Ro nyezto ey nu, mogy myly ſynaczkowe, acz ſte chudy, pokorny budte pod mocznu ruku boha nawiſſieho, abiſte neztratyly toho, czoz czynyte dobreho, gehozto buoh myly vchoway. wiernyet nyzadna chudoba nenyet bohu bez pokory wzaczna. Ba znamenayte, ze ſyn bozy chtyel z blahoſlawene dyewky maryge ſye narodyty wiecze pro gegie pokoru, nezly pro gynu kterukolywek gynu8) cztno�t. Iakzt zawierne z ſameho ko- rzene pyſneho wſeczko zle wichody,9) Tak z ſameho korzene pokory wſeczko dobre ſie plody. vezte ſye od ſpaſſytele, genz tychy a pokyrny 10) iest ſrdczem; pokorzyl ieſt ſam ſebe pro ny, vczynyw ſie poſluſſen az do ſmrty. 11) O poſluſſenſtwy w gednoſwornem a naywiecz w dochowenſtwy 12) toto : Ro nyezto wzdy rzku a prawy wam: kdyz chczete pokorny bity, budtez take y poſluſny wſelykteremu ſtworzeny pro hoſpodyna. znamenayte, ſynaczkowe mogy na�myleyſſy, kterym gmenem �te nazwany: Neb mnych tolyk13) yeſt14) rzeczeno, iako geden, toczis ſtrazye duſſie ſwe. Pro nyezto 1) »pokornyegie czaka, nechcze wydaty pomſty,“ zbytečně opakováno. — 35 pro- longent; plodyly 0 a U. — 3) kdyzkolwyek O. — 4) Deus — 5) conterit. — *) pri- choznemu přidáno zbytečně v českém překladě. — 7) magnificare se; ponoſyty O a U. — s) gynu zbytečno. — ) pochody O a U. — ) M. pokorny, jako v O a U; humilis. — 11) Nepřeloženo: mortem autem crucis. — 3) M w duchowenſtwy. — 13) toliko O a U. — 14) Připsáno po straně s odkazem k místu patřičnému.
Strana 18
18 neſluſſiet mnychu nechtyenye a chtyenye gmyety, gedno to wiez w tom, aby nehrzieſſyl. Bratrzícze ma, bud take wam to gedynke ſamo chtyenye, abiſte we wſiech ſlycznich a hodnych wieczech poſluſny bily. any take mnoha przikazanie nebywayte mezy wamy k czynyeny. Nebo nenye ten poſluſny, ale lenywy a obmeſkaly, ktoz druheho czaka przikanye, 1) po gednom nechtye vczynyty. wſak zagiſte k gedynemu przykazany hlaſſu bozieho petr a ondrey 2) ſiety a wſeho, czoz gſu gmyely, nechawſe, hoſpodyna gſu naſledowaly. Tohot wzdyczky prawe poſluſſenſtwie zada, aby ſwey woly czlowiek nelahodyl. 3) Neb przyklad tento zagiſte na poſlednyey weczerzy criſtus o�tawyl, kdyz vmywage nohy ſwych mlazſych, 4) petrowy rzekl: Nebudeſly poſluſſen, w nebeſſyech czeſty 5) ſe mnv gmyety nebudeſſ. Protoz, prziemyloſtny ſynowe mogy, tak iakz wam gednoſworne meno ieſt mny- chowe, takez bud wam gedno chtyenye, toczis w dobrem, a nechtyenie we zlem. Nebo zagiſte dobra a vtyeſſena wiecz ieſt bratrzy, 6) w gednotye przybywaty.7) Napomynanye take o pokorzye toto ieſt. Any take mezy wamy wietczy any menſy bud: Ale ktoz wieczſy ieſt, bud iako ſluzebník, aby, toczis podle podobenſtwie | kralow tohoto ſwieta, ktoz wieczſy ieſt mezy wamy, gynym bratrom nepanowal, a tak aby od takych marnych chwal aby ſie chlubu nehonoſſyl. 8) Ale ku przykladu iheſu criſta krale, ktoz wladanym tyeleſnym tyemto wieczſy ieſt nad gynymy, bud iakzto menſſy nad tyemy, gymzto wladne. Bud take mezy wamy wieczſy ſkrzie pokoru menſiemu towarzis, kdyz dobre ſkutky czyny; Ale kdyzt ſhrzieſſy, powzdwyhny ſe proty nyemu ſkrzie myloſt ſprawedlnoſty. Nebo nyzadne nykdy nebyway tobie ſgednanye ſ hrzyechi, ze by toczis nyekoho mylowal, genz zle czyny. Tak od tebe czlowiek bud mylowan, aby hrziech geho nenawidyen byl Nebo zawierne welyke znamenye myloſty ieſt czlowiek, z kterychzkolywek naymenſych hrziechow treſktaty.9) Nebo take wſak czaſto przielyſna pokora geſytna ſkody. Neb nenye to ſprawedlna pokora, mlcziecze hrziechy mynuty bez treſktanye na ſwem blyzſiem. neb wſak Izaiaſſ prorok prawy a rzka: Ba wolay, neprzieſtaway, a iako truba wzneſſ hlas twoy na horu, a zwieſtuy lydu memu hrziechy gych. E myly hoſpodyne, ba boh day, wſelykte[10 re stworzenye proty hrziechom wolaly. 10) Neb kdyz ſye 11) czlowiek 12) gyz boha nebogy, afſa ponye lydy zda bi ſſe ſtydyal. pro nyezto dawyd 13), otecz naſ, y prawy takto: Hnyewayte ſie a 14) nerodte hrzieſſyty. na waſſy zlobu ſluncze neza- 1) M. prsikazanye, jak i v O a U. — 2) M. ondrzyeg, jak v O a U — 3) Za tím nepřeloženo: sed reverenter alienae. — ") ſwym mladſym O. — 5) partem. — 6) Psáno původně: bratrzye. — 7) M. prsycbywaty. — 6) aby ſe nechlubil U. — *) bude treſktati U. — 1°) M. wolalo by (clamaret). — 11) Po straně připsáno s odkazem k patříčnému místu. — 12) peccator. — 13) apostolus. — 4) Za tím: ne podtečkováno.
18 neſluſſiet mnychu nechtyenye a chtyenye gmyety, gedno to wiez w tom, aby nehrzieſſyl. Bratrzícze ma, bud take wam to gedynke ſamo chtyenye, abiſte we wſiech ſlycznich a hodnych wieczech poſluſny bily. any take mnoha przikazanie nebywayte mezy wamy k czynyeny. Nebo nenye ten poſluſny, ale lenywy a obmeſkaly, ktoz druheho czaka przikanye, 1) po gednom nechtye vczynyty. wſak zagiſte k gedynemu przykazany hlaſſu bozieho petr a ondrey 2) ſiety a wſeho, czoz gſu gmyely, nechawſe, hoſpodyna gſu naſledowaly. Tohot wzdyczky prawe poſluſſenſtwie zada, aby ſwey woly czlowiek nelahodyl. 3) Neb przyklad tento zagiſte na poſlednyey weczerzy criſtus o�tawyl, kdyz vmywage nohy ſwych mlazſych, 4) petrowy rzekl: Nebudeſly poſluſſen, w nebeſſyech czeſty 5) ſe mnv gmyety nebudeſſ. Protoz, prziemyloſtny ſynowe mogy, tak iakz wam gednoſworne meno ieſt mny- chowe, takez bud wam gedno chtyenye, toczis w dobrem, a nechtyenie we zlem. Nebo zagiſte dobra a vtyeſſena wiecz ieſt bratrzy, 6) w gednotye przybywaty.7) Napomynanye take o pokorzye toto ieſt. Any take mezy wamy wietczy any menſy bud: Ale ktoz wieczſy ieſt, bud iako ſluzebník, aby, toczis podle podobenſtwie | kralow tohoto ſwieta, ktoz wieczſy ieſt mezy wamy, gynym bratrom nepanowal, a tak aby od takych marnych chwal aby ſie chlubu nehonoſſyl. 8) Ale ku przykladu iheſu criſta krale, ktoz wladanym tyeleſnym tyemto wieczſy ieſt nad gynymy, bud iakzto menſſy nad tyemy, gymzto wladne. Bud take mezy wamy wieczſy ſkrzie pokoru menſiemu towarzis, kdyz dobre ſkutky czyny; Ale kdyzt ſhrzieſſy, powzdwyhny ſe proty nyemu ſkrzie myloſt ſprawedlnoſty. Nebo nyzadne nykdy nebyway tobie ſgednanye ſ hrzyechi, ze by toczis nyekoho mylowal, genz zle czyny. Tak od tebe czlowiek bud mylowan, aby hrziech geho nenawidyen byl Nebo zawierne welyke znamenye myloſty ieſt czlowiek, z kterychzkolywek naymenſych hrziechow treſktaty.9) Nebo take wſak czaſto przielyſna pokora geſytna ſkody. Neb nenye to ſprawedlna pokora, mlcziecze hrziechy mynuty bez treſktanye na ſwem blyzſiem. neb wſak Izaiaſſ prorok prawy a rzka: Ba wolay, neprzieſtaway, a iako truba wzneſſ hlas twoy na horu, a zwieſtuy lydu memu hrziechy gych. E myly hoſpodyne, ba boh day, wſelykte[10 re stworzenye proty hrziechom wolaly. 10) Neb kdyz ſye 11) czlowiek 12) gyz boha nebogy, afſa ponye lydy zda bi ſſe ſtydyal. pro nyezto dawyd 13), otecz naſ, y prawy takto: Hnyewayte ſie a 14) nerodte hrzieſſyty. na waſſy zlobu ſluncze neza- 1) M. prsikazanye, jak i v O a U. — 2) M. ondrzyeg, jak v O a U — 3) Za tím nepřeloženo: sed reverenter alienae. — ") ſwym mladſym O. — 5) partem. — 6) Psáno původně: bratrzye. — 7) M. prsycbywaty. — 6) aby ſe nechlubil U. — *) bude treſktati U. — 1°) M. wolalo by (clamaret). — 11) Po straně připsáno s odkazem k patříčnému místu. — 12) peccator. — 13) apostolus. — 4) Za tím: ne podtečkováno.
Strana 19
19 chod. Sprawedlywyt ieft 1) y myluget ſprawedlnoſt: oblyczey geho prawdu ieſt widyel. kdyz zawierne ſprawedlny ieft, y wy budte ſprawedlny. Ne zameſkanye,2) toczis w treſktany, a pokora, toczis geſſytna vmlczeny, paſtyrzowa ſmyeloſt czyny, aby wlczie mezy owczie ſie rzityly. 3) O mylowany wſyech lydy a gedno pro bozy ſprawedlnoſt tało capitola. Nehledte na oblycziey moczneho, nebt zagiſte nezbiera hoſpodyn oſſob lydſkych. XIX. wſudy, czoz ſprawedlneho ieſt, czynte, Nebo tomu chcze prawa ſpra- wedlnoſt, aby kazdemu dano bylo, czoz geho ieſt. Hodne ieſt boha poſluchaty nayprwe, ale ne lydy, zagiſte kdyz prawdy mlczyte pro- ſtrach mocznych lydy, giſte ſamy ſte 4) ſie odſudily, a gſte ſudcze my- ſleny waſſych, wieczſie bud waſſe ſprawedlnoſt nezly mudrakow 5) a lyczemyernykow! 6) Necziete 7) wiecze bohateho nezly chudeho, gedno acz by lepſy, 8) toczis dobrymy ſkutky neb powiſſenym doſtogenstwie,3) gichzto buoh powy ſſyty chtyel. ne, 10) abych ſprawedlnyegíe rzekl: wiecze chudeho cztyete, nebo w chudem ſtkwie ſe obraz gezu criſtow, ze chudym gſa narodity ſie raczyl; Ale v bohatem ſtkwie ſe 11) obraz ſwieta tohoto, neb bohatſtwie naſleduge, wſyczkny my z poczatka gednoho tyela gſmy po- rozenye, wſyczkny ſpoleczny gſmy 12) vdowe w gednom tyele, gehozto tyela hlawa ieſt gezus criſtus; Gednoho ſmy boha ſynowe, k gehoz gednotye a przykladu ſie nadrzimy. Ba y czym ieſt czty bohaty wiecze za�luſyl, nezly chudy ? ſnad tyem, ze bohatyeſſy 13) a mocznyeyſly ieſt? Ale ieſtly to tak, proczez pak bohatſtwie na tomto ſwietie odpowiedamy ſie? 14) zagiſte cztiſfly bohateho nad chudeho pro bohatſtwie, tehdy ſwiet nad boha naprzied prziedkladaſſ A ge�tly to, ze nyekteru wiecz na ſwietie wiecze myluges, nezly boha, neygſy boha doſtogen. Protoz proſſym waſ, ſynaczkowe, czoz bozieho ieſt, nawratte bohu, a czoz ſwieczſke, ſwietu. 1) Za tím vynecháno: hoſpodin (dominus). — 2) Negligentia. Ne zbytečno. — 3) audere possint. — *) ſte připsáno v XVI. století. — 5) mudrczuow U; scribarum. — 6) zakonnikuow U; pharisaeorum. — 3) Psano původně: Neczcziete, později nadepsané cz vyškrabáno a nadepsáno za cz t. — 8) M. lepſy byl. — ") dostogenstwym O. — 16) Psáno původně: nye. — 11) ſe připsáno v XVI. stol. — 3) Předěláno v XVI. stol. v gſme. — 13) M. bohatyeyſſy. — 15) detestamur.
19 chod. Sprawedlywyt ieft 1) y myluget ſprawedlnoſt: oblyczey geho prawdu ieſt widyel. kdyz zawierne ſprawedlny ieft, y wy budte ſprawedlny. Ne zameſkanye,2) toczis w treſktany, a pokora, toczis geſſytna vmlczeny, paſtyrzowa ſmyeloſt czyny, aby wlczie mezy owczie ſie rzityly. 3) O mylowany wſyech lydy a gedno pro bozy ſprawedlnoſt tało capitola. Nehledte na oblycziey moczneho, nebt zagiſte nezbiera hoſpodyn oſſob lydſkych. XIX. wſudy, czoz ſprawedlneho ieſt, czynte, Nebo tomu chcze prawa ſpra- wedlnoſt, aby kazdemu dano bylo, czoz geho ieſt. Hodne ieſt boha poſluchaty nayprwe, ale ne lydy, zagiſte kdyz prawdy mlczyte pro- ſtrach mocznych lydy, giſte ſamy ſte 4) ſie odſudily, a gſte ſudcze my- ſleny waſſych, wieczſie bud waſſe ſprawedlnoſt nezly mudrakow 5) a lyczemyernykow! 6) Necziete 7) wiecze bohateho nezly chudeho, gedno acz by lepſy, 8) toczis dobrymy ſkutky neb powiſſenym doſtogenstwie,3) gichzto buoh powy ſſyty chtyel. ne, 10) abych ſprawedlnyegíe rzekl: wiecze chudeho cztyete, nebo w chudem ſtkwie ſe obraz gezu criſtow, ze chudym gſa narodity ſie raczyl; Ale v bohatem ſtkwie ſe 11) obraz ſwieta tohoto, neb bohatſtwie naſleduge, wſyczkny my z poczatka gednoho tyela gſmy po- rozenye, wſyczkny ſpoleczny gſmy 12) vdowe w gednom tyele, gehozto tyela hlawa ieſt gezus criſtus; Gednoho ſmy boha ſynowe, k gehoz gednotye a przykladu ſie nadrzimy. Ba y czym ieſt czty bohaty wiecze za�luſyl, nezly chudy ? ſnad tyem, ze bohatyeſſy 13) a mocznyeyſly ieſt? Ale ieſtly to tak, proczez pak bohatſtwie na tomto ſwietie odpowiedamy ſie? 14) zagiſte cztiſfly bohateho nad chudeho pro bohatſtwie, tehdy ſwiet nad boha naprzied prziedkladaſſ A ge�tly to, ze nyekteru wiecz na ſwietie wiecze myluges, nezly boha, neygſy boha doſtogen. Protoz proſſym waſ, ſynaczkowe, czoz bozieho ieſt, nawratte bohu, a czoz ſwieczſke, ſwietu. 1) Za tím vynecháno: hoſpodin (dominus). — 2) Negligentia. Ne zbytečno. — 3) audere possint. — *) ſte připsáno v XVI. století. — 5) mudrczuow U; scribarum. — 6) zakonnikuow U; pharisaeorum. — 3) Psano původně: Neczcziete, později nadepsané cz vyškrabáno a nadepsáno za cz t. — 8) M. lepſy byl. — ") dostogenstwym O. — 16) Psáno původně: nye. — 11) ſe připsáno v XVI. stol. — 3) Předěláno v XVI. stol. v gſme. — 13) M. bohatyeyſſy. — 15) detestamur.
Strana 20
20 O chlubnych ſwieta tohoto, ge�o vrozenym a ſbozym nad gyne ſye honoſlye, 1) tato capytola ieſt. Wſſudy dobrota pocztyena bud, zloba wſudy owſem pohanyena. Ale kterak nynye o tyechto tohoto ſwieta lydech, geſto wyhynugycziem ſbozy w ſwem chlubie ſye, genzto take ſmrduteho tyeleſſenſtwie, v popel ſie obratyty gmagicieho, kakyms vrozenym, kakus moczy a doſtogenſtwym welebie ſie, a marnym ponuczenym, lehku a ieſytnu 2) na radu blaznywich lidy wzhono- ſſygy ſie ; 3) a tak, gyne pod ſye podtlaczygycz, gie hanebnye potupugy, mnyecze,4) by ſkrzie to chwaly kralewſtwie nebeſkeho doſly, genzto gedynke 5) pokornym lydem a ſwiet tento potupugyczym mylo�tywy hoſpodyn przi- chyſtal ieſt. Ale nynye pak tohoto czaſſu, czo o nych hodne ieſt, powie- dyety, abych powiediel: Ba bieda, bieda wam, geſto chwatate do kralewstwie nebeſkeho czieſtu bohatſtwie wgyty, wieducze, wieducze 6) wſak, zze ſnaze ieſt welbludowy ſkrzie gehelnyei vſſy progyty, nezly bohatemu do kralewſtwie nebeſkeho wnyty. Neyſut to ſlowa ma, ale criſtowa; a myely by pak ten ſud odwolagiczi bity, criſtus nebyl bi criſtem. 7) Neb rzekl iest on ſam: Nebe y zemye, toczis ſwoy bieh, myne, 8) ale ſlowa ma neprziemynu.2) Narziekaytez a placztez, o wy pſotny a hubeny, vrozeny a moczny ſwieta tohoto neuſtawiczneho, ſtyeſtym powzdwyzeny gſucz, geſto gyne ohawnye, necztnye vhanyegycze, gie tupiecze, a iakto 10) nevrozene a ſproſtne pod ſye gie podtlaczigicze, tupiecze; neb ſnad geſſitno�ty marnu a Iſtywu, doſto- genſtwie 11) powiſſenym, faleſnym a krzywym, y take czty zhynugiczy12) ſwieta tohoto oſlepeny gſucz, ſ welmy brzkym prziebitkem zywota naſſieho richly 13) ſmrty iakzto paw czyna 14) ſnad teto noczy ſyrziezany 15) budete: a tak v pekle nedokonanym dokonanym nad gyne budete muczeny, vſta- wicznye mrucze, zywy budete, toczis mrucz nebude lzye vmrziety, ande 16) 17) muka za muku wzdyczky mnozyty ſie nebude. XX. O hubenczi hubeny, wſak wi nepraczugete na ſwietye w uſily lydſkem, proczez gye hrdlyte: 18) ne 19) wyecze geſcze netolyko ſ lydmy pracze ne- neſſete, ale tyem, geſto praczugi a vſſylugy zywu byty, prziekaziete; Pro nyezto 20) ne ſ lydmy praczownymy a wiernymy, Ale z dyably na wieky 1) chlubij U. — 3) Předěláno z ieſutnu; za tím vynecháno: czti (dignitate). — 3) wzwelebugij ſe U. — *) a mnyecze O a U. — 5) gedyne O a U. — *) Podruhé zbytečno. — 7) Deus. — 3) Jest nadepsáno později; pomine U. — 3) nepominu U. — **) yakozto O, yakzto U. — 11) M. doftogenstwiem. — 12) k později z čehosi předě- láno. — 18) v škrabáním předěláno z y. — 16) u později nadepsáno; texente. — 15) M. frzicsany, y nemá se čísti; succidetur. — 16) anode O; ano U. — 17) M. bude, jak v O a U. — 13) hrdlugete U. — 19) Původně psáno: nyc. — °) A pro nyezto 0 a U.
20 O chlubnych ſwieta tohoto, ge�o vrozenym a ſbozym nad gyne ſye honoſlye, 1) tato capytola ieſt. Wſſudy dobrota pocztyena bud, zloba wſudy owſem pohanyena. Ale kterak nynye o tyechto tohoto ſwieta lydech, geſto wyhynugycziem ſbozy w ſwem chlubie ſye, genzto take ſmrduteho tyeleſſenſtwie, v popel ſie obratyty gmagicieho, kakyms vrozenym, kakus moczy a doſtogenſtwym welebie ſie, a marnym ponuczenym, lehku a ieſytnu 2) na radu blaznywich lidy wzhono- ſſygy ſie ; 3) a tak, gyne pod ſye podtlaczygycz, gie hanebnye potupugy, mnyecze,4) by ſkrzie to chwaly kralewſtwie nebeſkeho doſly, genzto gedynke 5) pokornym lydem a ſwiet tento potupugyczym mylo�tywy hoſpodyn przi- chyſtal ieſt. Ale nynye pak tohoto czaſſu, czo o nych hodne ieſt, powie- dyety, abych powiediel: Ba bieda, bieda wam, geſto chwatate do kralewstwie nebeſkeho czieſtu bohatſtwie wgyty, wieducze, wieducze 6) wſak, zze ſnaze ieſt welbludowy ſkrzie gehelnyei vſſy progyty, nezly bohatemu do kralewſtwie nebeſkeho wnyty. Neyſut to ſlowa ma, ale criſtowa; a myely by pak ten ſud odwolagiczi bity, criſtus nebyl bi criſtem. 7) Neb rzekl iest on ſam: Nebe y zemye, toczis ſwoy bieh, myne, 8) ale ſlowa ma neprziemynu.2) Narziekaytez a placztez, o wy pſotny a hubeny, vrozeny a moczny ſwieta tohoto neuſtawiczneho, ſtyeſtym powzdwyzeny gſucz, geſto gyne ohawnye, necztnye vhanyegycze, gie tupiecze, a iakto 10) nevrozene a ſproſtne pod ſye gie podtlaczigicze, tupiecze; neb ſnad geſſitno�ty marnu a Iſtywu, doſto- genſtwie 11) powiſſenym, faleſnym a krzywym, y take czty zhynugiczy12) ſwieta tohoto oſlepeny gſucz, ſ welmy brzkym prziebitkem zywota naſſieho richly 13) ſmrty iakzto paw czyna 14) ſnad teto noczy ſyrziezany 15) budete: a tak v pekle nedokonanym dokonanym nad gyne budete muczeny, vſta- wicznye mrucze, zywy budete, toczis mrucz nebude lzye vmrziety, ande 16) 17) muka za muku wzdyczky mnozyty ſie nebude. XX. O hubenczi hubeny, wſak wi nepraczugete na ſwietye w uſily lydſkem, proczez gye hrdlyte: 18) ne 19) wyecze geſcze netolyko ſ lydmy pracze ne- neſſete, ale tyem, geſto praczugi a vſſylugy zywu byty, prziekaziete; Pro nyezto 20) ne ſ lydmy praczownymy a wiernymy, Ale z dyably na wieky 1) chlubij U. — 3) Předěláno z ieſutnu; za tím vynecháno: czti (dignitate). — 3) wzwelebugij ſe U. — *) a mnyecze O a U. — 5) gedyne O a U. — *) Podruhé zbytečno. — 7) Deus. — 3) Jest nadepsáno později; pomine U. — 3) nepominu U. — **) yakozto O, yakzto U. — 11) M. doftogenstwiem. — 12) k později z čehosi předě- láno. — 18) v škrabáním předěláno z y. — 16) u později nadepsáno; texente. — 15) M. frzicsany, y nemá se čísti; succidetur. — 16) anode O; ano U. — 17) M. bude, jak v O a U. — 13) hrdlugete U. — 19) Původně psáno: nyc. — °) A pro nyezto 0 a U.
Strana 21
21 wiekom muczeny budete. Neb zawiernie,1) czym na tomto ſwietye chwala a weſſele wieczſie ieſt, tyem wieczſie muka*) v pekle gemu bude przy- chyſtana. O pyſnycziech a o bahatczich, geſo w ſbozy ſobye poziczeſ1Iſnem nechtye podle kazanye bozycho bydlety. ALe czoz pak rzku wiecze o hubencziech tohoto ſwieta? wſak wiemy,3) że dwanadczt apoſtolow hoſpodin wywolil ſobie, z nychzto ſam gediny Bartholomyey z pokolenye bil vrozeneho; Matyey, donydz apoſtolem nebyl, bohatſtwie ſie nadrzal, gyny pak prziechudy byly ribarzowe. Slyſtez, bratrzie, pylnye, procz gſem toto propowiediel. kdyz zawiernie4) criſtus ſprawedlny ieſt, a ty wſeczky wieczy, kterez z geho vſt ſem ſlyſſal, neyſu lzywe, tehdy z lydy tyechto tak pynych a chlubnych ledwa z tyſſicze geden bude na- lezen, hoden gſa kralewstwie nebeſkeho; ktoz pak z nych newierzie mnye, po malem czaſſu ſwieta tohoto, v mukach glucze pekelnych, wzwiediet to. Pakly ſnad nyekto, oſlepen gſa bez ſwietla ſprawedlnoſty, dywil bil ſie 5) tomu a mne o tom giſtem otazal, la bich k niemu odpowiediel a rzka wſak gedynym ſmrtedlnym hrziechem, wierzymy tomu, czlowiek bude za- traczen wiecznye. a diely on to: ieft tak; tehdy ia prawy, ze ze sta ty- �yczow z takych lydy tak nalezenych acz geden ſpaſſen bude. Nebo zegiſte 6) y czo gyneho 7) bohaty a ſmrtedlny taky ieſt, genz stcze tyem3) tohoto ſwieta ſie paſtwy, nezly kakyſ ſud ſhnyly wſiech hrziechow na- plnyeny? Ba y kde pycha? ba y kde ſmylſtwo y kde lamkomſtwie?9) w bo- hatych zagiſte a w urozenych y w mocznych 10) naywiecze. ne 11) y lotrowe gſu taczi wſyczkny, genzto y vſyle chudym bezdieky otgymagy, pod ſie ge podtlaczygycz, y k tomu take zabiegiegi? Swak 12) czo czynye z toho bo- hatſtwie ty taczy, gymzto ieſt z plnoſty domu bozieho to ſbozie dano? Nebo tu, kdez by myely chude potrziebu tyeleſnu darowaty, wezmu 13) gym to, czoz gmagy. zagiſte mnozſtwie rucha ku mnozſtwi przieliſnemu przyczynygy, w hromadu gye hromazdiecze pro chlubu ſwieczku, o chudych a o nahych, genz zymu mru, nyczehoz nycz netbagycze. Syeni 14) kraſne a wyſſoka �awenie domowa na horu powzdwyhugy, aby ſie lidſczie oczy w nych kochale: Ale chudy na ulyczech a po czyeſtach leziecze hanebnye a nepokoyne mru, nemagícz ſie |kdye15) ſhrnuty. Hody przieczaſto gynym bohatczom przyprawugy, aby krmyeny 16) rozkozſnymy hlubynu brzycha ſweho naplnyli; a chudy pak hladem zhynugy. I czo gyneho ieſt gych 1) Později nadepsáno i — 2) Za tím později přeškrtnuto: iefl. — ») y předěláno později v c. — 6) i nadepsáno v XVI. stol. — 5) M. by ſye, jak v O a U. — *) M. zagiſte, jak v O a U. — 7) gyne O. — s) M. ſſczeftym, jak v O a U. — 3) M. lakom- ftwie. — 10) a w mocznych O. — 11) Původně bylo nye, jak i v O. — 13) M. Wſak, jak v O a U. — 13) y wezmu O a U. — 14) Původně psáno Syeny, později pak y škrábáním přeměněno v i. — 15) y podtečkováno; kde ſkryty any ſhrnuty O a U. — 15) M. krmyemy.
21 wiekom muczeny budete. Neb zawiernie,1) czym na tomto ſwietye chwala a weſſele wieczſie ieſt, tyem wieczſie muka*) v pekle gemu bude przy- chyſtana. O pyſnycziech a o bahatczich, geſo w ſbozy ſobye poziczeſ1Iſnem nechtye podle kazanye bozycho bydlety. ALe czoz pak rzku wiecze o hubencziech tohoto ſwieta? wſak wiemy,3) że dwanadczt apoſtolow hoſpodin wywolil ſobie, z nychzto ſam gediny Bartholomyey z pokolenye bil vrozeneho; Matyey, donydz apoſtolem nebyl, bohatſtwie ſie nadrzal, gyny pak prziechudy byly ribarzowe. Slyſtez, bratrzie, pylnye, procz gſem toto propowiediel. kdyz zawiernie4) criſtus ſprawedlny ieſt, a ty wſeczky wieczy, kterez z geho vſt ſem ſlyſſal, neyſu lzywe, tehdy z lydy tyechto tak pynych a chlubnych ledwa z tyſſicze geden bude na- lezen, hoden gſa kralewstwie nebeſkeho; ktoz pak z nych newierzie mnye, po malem czaſſu ſwieta tohoto, v mukach glucze pekelnych, wzwiediet to. Pakly ſnad nyekto, oſlepen gſa bez ſwietla ſprawedlnoſty, dywil bil ſie 5) tomu a mne o tom giſtem otazal, la bich k niemu odpowiediel a rzka wſak gedynym ſmrtedlnym hrziechem, wierzymy tomu, czlowiek bude za- traczen wiecznye. a diely on to: ieft tak; tehdy ia prawy, ze ze sta ty- �yczow z takych lydy tak nalezenych acz geden ſpaſſen bude. Nebo zegiſte 6) y czo gyneho 7) bohaty a ſmrtedlny taky ieſt, genz stcze tyem3) tohoto ſwieta ſie paſtwy, nezly kakyſ ſud ſhnyly wſiech hrziechow na- plnyeny? Ba y kde pycha? ba y kde ſmylſtwo y kde lamkomſtwie?9) w bo- hatych zagiſte a w urozenych y w mocznych 10) naywiecze. ne 11) y lotrowe gſu taczi wſyczkny, genzto y vſyle chudym bezdieky otgymagy, pod ſie ge podtlaczygycz, y k tomu take zabiegiegi? Swak 12) czo czynye z toho bo- hatſtwie ty taczy, gymzto ieſt z plnoſty domu bozieho to ſbozie dano? Nebo tu, kdez by myely chude potrziebu tyeleſnu darowaty, wezmu 13) gym to, czoz gmagy. zagiſte mnozſtwie rucha ku mnozſtwi przieliſnemu przyczynygy, w hromadu gye hromazdiecze pro chlubu ſwieczku, o chudych a o nahych, genz zymu mru, nyczehoz nycz netbagycze. Syeni 14) kraſne a wyſſoka �awenie domowa na horu powzdwyhugy, aby ſie lidſczie oczy w nych kochale: Ale chudy na ulyczech a po czyeſtach leziecze hanebnye a nepokoyne mru, nemagícz ſie |kdye15) ſhrnuty. Hody przieczaſto gynym bohatczom przyprawugy, aby krmyeny 16) rozkozſnymy hlubynu brzycha ſweho naplnyli; a chudy pak hladem zhynugy. I czo gyneho ieſt gych 1) Později nadepsáno i — 2) Za tím později přeškrtnuto: iefl. — ») y předěláno později v c. — 6) i nadepsáno v XVI. stol. — 5) M. by ſye, jak v O a U. — *) M. zagiſte, jak v O a U. — 7) gyne O. — s) M. ſſczeftym, jak v O a U. — 3) M. lakom- ftwie. — 10) a w mocznych O. — 11) Původně bylo nye, jak i v O. — 13) M. Wſak, jak v O a U. — 13) y wezmu O a U. — 14) Původně psáno Syeny, později pak y škrábáním přeměněno v i. — 15) y podtečkováno; kde ſkryty any ſhrnuty O a U. — 15) M. krmyemy.
Strana 22
22 przy bytek, nezly hrzieſſy mrzczy? kdyz takym mnozſtwym krmy| dahych terzych 1) ſwoy naplnye, Inhed ſmylſtwo w gich podwogiech 2) ſtogy, ynhed wilnoſt w gich ſkarzedem miſleny k ſkutku sie strogy a gey kona ſ welykeho horka zazenym. I czo bych wiecz mluwyl pak o nych, ano by wſelyktery iazyk, toczis ſmrtedlnych lydy, neſtaczyl wyprawyty, ktere a kterak mnoho hrziechow czynye? wſak any chtye boha znaty, gedno kte- rakos iako ze ſſna, toczis iako by ſie nyeczſo we ſníe o nyem kolotalo gym. Nye, zda my ſie,3) ze nemnye, by kdy vmrziely. Neſnadnyet zagiſte ten w hrziech vpadne, ktoz na to pamatuge, ze vmrziety ma; a toho ſie ne- chybuge,4) ze boh geho ſudczy bude, toczis a w toho dovffa, ze nyzadny ſudczi geho nebude z zleho i z dobreho, gedno ſam ſyn bozy. O tyech, 5) geſto nedouffa, by kdy vmrzyety myel, magycz peczy o ſbozy, tato capytola ieſt. Zagiſte a zawierne przielis mdly a hubeny ieſt ten, ktoz tyechto wieczi nepamatuge, kdyz giſtye a wiernye wſſieczka pokuſſenye dyabelſka nelechczie6) ſobie wazí, toczis ze gich nelechczie6) trpi, Ale chutnye a muznye ſie gym brany. Protoz chutníe a ſprawedlnye to powiedie, by boha, ſudczi ſweho, znaly, a ſie vmrziety magicze wierzyly, nykdy by tak ſwobodnye nehrzieſſyly. Ba procz ty pſotny a hubeny do koſtelow poſpiechagy, 7) aby na ſluzbach bozych byly? ſnad aby twarzy zenſke opatrowaly 8) Tot iest gych myſlenye, hubenczow, Tot ieft kazanye ſerzednykow, Tot iest gich boha poznanye, wylnykow. Tak wzpytagy 29) na bozí zakon, ſpulakowe, po zemy ſie ſpulagicz,10) po morzi, vſtawicznye bdyenye a myſlenye ſobie ſtrogie, aby ſobie a ſynom ſwym ſbozie ſhromazdiely; gedno po druhem rucho na kwaſſiech dywnu promenu, myſtrowſtwie dywne promyeni, 11) dielem vstawyczne promyenygi na ſſobie ; nye hry, dwory, klanye, freiowanye, tanczowanye, opilſtwie, hodi welyke, krmy rozkoſne Towarzis towarzyſſy, przietel przietely, geden druhemu czynye, zeny k ſwych rozkoſſy doplnyeny zowu, aby wſeczko to w mnozſtwy gmyely. XXI. O rozkoſnych, geſo ſwa tyela drazye krmye, ſmylſtwo a nemoczy przychodye. ALe bieda wam, hubeny a mrzczí, czo czynyte? Ba y wieztely, czy nycz12): Tyelo przied czaſſem kazte,13) a duſſy zabygite.14) Ba odkad nemoczi 1) terziż V. — 2) ad fores — 3) Za tím začal prati písař i a přidělal po straně tečku. — 1) non ignoret. — 3) M. o tom, jak O a U. — 6) M. nelehczie. — 7) Psáno: poſpiechalygy, ly nemá se čísti. — 3) opatrzowaly O a U. — ") percunctantur. — °) tulagicz U. — 11) Předěláno z promyenu; mira artificií varietate. — 11) Ba wyli gſte czili nicz U; non agnoscitis. — 13) t později z čehosi předěláno. —14) nezabyete O; nezabite U.
22 przy bytek, nezly hrzieſſy mrzczy? kdyz takym mnozſtwym krmy| dahych terzych 1) ſwoy naplnye, Inhed ſmylſtwo w gich podwogiech 2) ſtogy, ynhed wilnoſt w gich ſkarzedem miſleny k ſkutku sie strogy a gey kona ſ welykeho horka zazenym. I czo bych wiecz mluwyl pak o nych, ano by wſelyktery iazyk, toczis ſmrtedlnych lydy, neſtaczyl wyprawyty, ktere a kterak mnoho hrziechow czynye? wſak any chtye boha znaty, gedno kte- rakos iako ze ſſna, toczis iako by ſie nyeczſo we ſníe o nyem kolotalo gym. Nye, zda my ſie,3) ze nemnye, by kdy vmrziely. Neſnadnyet zagiſte ten w hrziech vpadne, ktoz na to pamatuge, ze vmrziety ma; a toho ſie ne- chybuge,4) ze boh geho ſudczy bude, toczis a w toho dovffa, ze nyzadny ſudczi geho nebude z zleho i z dobreho, gedno ſam ſyn bozy. O tyech, 5) geſto nedouffa, by kdy vmrzyety myel, magycz peczy o ſbozy, tato capytola ieſt. Zagiſte a zawierne przielis mdly a hubeny ieſt ten, ktoz tyechto wieczi nepamatuge, kdyz giſtye a wiernye wſſieczka pokuſſenye dyabelſka nelechczie6) ſobie wazí, toczis ze gich nelechczie6) trpi, Ale chutnye a muznye ſie gym brany. Protoz chutníe a ſprawedlnye to powiedie, by boha, ſudczi ſweho, znaly, a ſie vmrziety magicze wierzyly, nykdy by tak ſwobodnye nehrzieſſyly. Ba procz ty pſotny a hubeny do koſtelow poſpiechagy, 7) aby na ſluzbach bozych byly? ſnad aby twarzy zenſke opatrowaly 8) Tot iest gych myſlenye, hubenczow, Tot ieft kazanye ſerzednykow, Tot iest gich boha poznanye, wylnykow. Tak wzpytagy 29) na bozí zakon, ſpulakowe, po zemy ſie ſpulagicz,10) po morzi, vſtawicznye bdyenye a myſlenye ſobie ſtrogie, aby ſobie a ſynom ſwym ſbozie ſhromazdiely; gedno po druhem rucho na kwaſſiech dywnu promenu, myſtrowſtwie dywne promyeni, 11) dielem vstawyczne promyenygi na ſſobie ; nye hry, dwory, klanye, freiowanye, tanczowanye, opilſtwie, hodi welyke, krmy rozkoſne Towarzis towarzyſſy, przietel przietely, geden druhemu czynye, zeny k ſwych rozkoſſy doplnyeny zowu, aby wſeczko to w mnozſtwy gmyely. XXI. O rozkoſnych, geſo ſwa tyela drazye krmye, ſmylſtwo a nemoczy przychodye. ALe bieda wam, hubeny a mrzczí, czo czynyte? Ba y wieztely, czy nycz12): Tyelo przied czaſſem kazte,13) a duſſy zabygite.14) Ba odkad nemoczi 1) terziż V. — 2) ad fores — 3) Za tím začal prati písař i a přidělal po straně tečku. — 1) non ignoret. — 3) M. o tom, jak O a U. — 6) M. nelehczie. — 7) Psáno: poſpiechalygy, ly nemá se čísti. — 3) opatrzowaly O a U. — ") percunctantur. — °) tulagicz U. — 11) Předěláno z promyenu; mira artificií varietate. — 11) Ba wyli gſte czili nicz U; non agnoscitis. — 13) t později z čehosi předěláno. —14) nezabyete O; nezabite U.
Strana 23
23 a ſmrt neczaſna? 1) gedno z przyelyſneho mnozſt[12]wie krmy, A z czaſteho obyczyegie ſmylſtwie, ſzda ſie wam ſnad, biſte boha oklamaly? Ba wiernye ſamí ſie oklamugete, pro tyelo duſſye zapomynate a tak duſſy y tielo zkazygete przied czaſſem. A protoz raduyte ſie, tiefſte ſie a weſſelte ſie a weſſelte ſie na tomto kratíczkem ſwietye, genzto gmate: Po malem pak czaſſu ſ dyebly bez dokonanye czaſſu narziekaty a plakaty budete. I czo pak vczyníte tehdy? toho czaſfu ſnad rucha waſſye przieczaſto okratlowaty2) budete? ba przieſtanet to gyz, wiecz nebude lzie toho gyz vczynyty w tom mieſtie, v tom towarzyſtwi, w tom ſkrzyehtany zubow. zhynet waſſie tu ſlechta, anyt bude, kto by nad wy wynykl tak, abiſte v pekle vhanyenye a hanbu wiecznu wziely. y kde waſſy kwaſſowe? kde waſſe hodowanye? kde waſſie rozkoſſne krmye, kde draha wyna waſſye ſladkoſty a ſ drahym korzenym a ſ drahymy wonyemy przichiſtana? obzieraite ſye, opigeyte ſie: gyz �talo weſſele,3) przieſtala vtyeſſenye, przyſla horzkoſt za ſladkoſt, prziblyzil ſye ſmutek za weſſele, za myekke rucho ohen pekelny, za wilne hledanye opatrnoſt dyabla pekelneho, za polybenye ſmylne poczielowa nye dyablowe, za rozkofſ zenſku vkrutnoſt dyabelſku. 4) zagiſte po ſmrty nebude gyz wiecz nyczehoz lzye czynyty, nez horzie lkaty a ſ onyem bohatczem, geſto ſlawnye ſye na kazdy den krmyeſie. v pekelnych mukach naymenſye kropyczky wody budete zadaty, y nebudete gie moczi gmyety k napogy. Paſtez ſwe weſſele, konaytez waſſe rozkoſſy w ſmylſtwy. Syeite w hynugiczich wieczech a zhynugieczie wieczy budete ziety a zbieraty, toczis mrzka diela tohoto ſwieta czynyte, mrzku wezmete odplatu w ohny pekelnem, kdyz ten hrubi a vkrutny ſud v-welyky den ſudní ten ſprawedlny ſudczye, ho- ſpodín, a rzka 5) na wy wyda a rzka: Ba 5) gdete zlorzeczeny w �hen wieczny, geſto przychistan 7) iest dyablu a angelom geho. O zuffany a o netbany ſmrty, geſo zde wiecze lyto rozkoſſy ſwiedſke mylugy, nezly nezhynugyczie w nebeſlyech, a takto ſye ta rzyecz mluwy: E Bieda tobie ſrdcze kamenne, ze, kdyz tato vtieſſenye toho 8) ſwieta malyczka myſlyſſ ſobie, Ale ſudu gmagíczieho na tie przygyty neſtrachuges ſie. A take zagiſte dne toho hrozneho a krutneho Neboge ſſye, w kteremzto dny netolyko z ſmylneho,3) Ale z o piiſtwye, z obzerzſtwíe a z toho ze wſeho czaſſu, kterehoz ſte zywy byly, y take z kazde marne a ieſſitne rzieczy y z kazdeho zleho myſleníe muſſie hoſpodynu poczet wydan byty Ba y procz ſie nepolepſis, o czlowiecze, procz meſkaſſ den ote dne 1) intempestiva. — 2) ty připsáno po straně s odkazem. — 3) waſſye weſſele O. — *) M. dyabelſka. — 5) a rzka zbytečno. — *) Za Ba vyškrabáno y. — 1) prziprawen U. — 3) tohoto U. — 2) M. ſmylneho hrzyechu jak v O a U.
23 a ſmrt neczaſna? 1) gedno z przyelyſneho mnozſt[12]wie krmy, A z czaſteho obyczyegie ſmylſtwie, ſzda ſie wam ſnad, biſte boha oklamaly? Ba wiernye ſamí ſie oklamugete, pro tyelo duſſye zapomynate a tak duſſy y tielo zkazygete przied czaſſem. A protoz raduyte ſie, tiefſte ſie a weſſelte ſie a weſſelte ſie na tomto kratíczkem ſwietye, genzto gmate: Po malem pak czaſſu ſ dyebly bez dokonanye czaſſu narziekaty a plakaty budete. I czo pak vczyníte tehdy? toho czaſfu ſnad rucha waſſye przieczaſto okratlowaty2) budete? ba przieſtanet to gyz, wiecz nebude lzie toho gyz vczynyty w tom mieſtie, v tom towarzyſtwi, w tom ſkrzyehtany zubow. zhynet waſſie tu ſlechta, anyt bude, kto by nad wy wynykl tak, abiſte v pekle vhanyenye a hanbu wiecznu wziely. y kde waſſy kwaſſowe? kde waſſe hodowanye? kde waſſie rozkoſſne krmye, kde draha wyna waſſye ſladkoſty a ſ drahym korzenym a ſ drahymy wonyemy przichiſtana? obzieraite ſye, opigeyte ſie: gyz �talo weſſele,3) przieſtala vtyeſſenye, przyſla horzkoſt za ſladkoſt, prziblyzil ſye ſmutek za weſſele, za myekke rucho ohen pekelny, za wilne hledanye opatrnoſt dyabla pekelneho, za polybenye ſmylne poczielowa nye dyablowe, za rozkofſ zenſku vkrutnoſt dyabelſku. 4) zagiſte po ſmrty nebude gyz wiecz nyczehoz lzye czynyty, nez horzie lkaty a ſ onyem bohatczem, geſto ſlawnye ſye na kazdy den krmyeſie. v pekelnych mukach naymenſye kropyczky wody budete zadaty, y nebudete gie moczi gmyety k napogy. Paſtez ſwe weſſele, konaytez waſſe rozkoſſy w ſmylſtwy. Syeite w hynugiczich wieczech a zhynugieczie wieczy budete ziety a zbieraty, toczis mrzka diela tohoto ſwieta czynyte, mrzku wezmete odplatu w ohny pekelnem, kdyz ten hrubi a vkrutny ſud v-welyky den ſudní ten ſprawedlny ſudczye, ho- ſpodín, a rzka 5) na wy wyda a rzka: Ba 5) gdete zlorzeczeny w �hen wieczny, geſto przychistan 7) iest dyablu a angelom geho. O zuffany a o netbany ſmrty, geſo zde wiecze lyto rozkoſſy ſwiedſke mylugy, nezly nezhynugyczie w nebeſlyech, a takto ſye ta rzyecz mluwy: E Bieda tobie ſrdcze kamenne, ze, kdyz tato vtieſſenye toho 8) ſwieta malyczka myſlyſſ ſobie, Ale ſudu gmagíczieho na tie przygyty neſtrachuges ſie. A take zagiſte dne toho hrozneho a krutneho Neboge ſſye, w kteremzto dny netolyko z ſmylneho,3) Ale z o piiſtwye, z obzerzſtwíe a z toho ze wſeho czaſſu, kterehoz ſte zywy byly, y take z kazde marne a ieſſitne rzieczy y z kazdeho zleho myſleníe muſſie hoſpodynu poczet wydan byty Ba y procz ſie nepolepſis, o czlowiecze, procz meſkaſſ den ote dne 1) intempestiva. — 2) ty připsáno po straně s odkazem. — 3) waſſye weſſele O. — *) M. dyabelſka. — 5) a rzka zbytečno. — *) Za Ba vyškrabáno y. — 1) prziprawen U. — 3) tohoto U. — 2) M. ſmylneho hrzyechu jak v O a U.
Strana 24
24 pſotnycze, k hoſpodynu ſye obratyty, procz tobie nenye zel tolyk zleho vczynyty? Ay tot ſmrt ſie blyzí, aby tye zetrziela, dnem y noczi k tobie biezycy. 1) Ay tot gyz dyabel chiſta ſie, aby tye wzal. ay tot ſbozie zhyne, Ay tot czrwie tyela tweho, gezto 2) gſy ſ welyku ſnazno�ty krmyl, czakagy, aby gye hlodaly, donydz opiet ſ duſſy ſie neſgedna tu, kdez ſ ny ſpolu muky neſkonagiczie myety bude. I czo na tohoto ſwieta rozczie�ty bludie? Proſſis a zadaſſ vtyeſſenye, bohatſtwy, chwaly a gynych wieczi tobie lybez- nych? ba wiernye nenaleznes gych zde, nebt neyſlu zde na tomto ſwietie. XXII. Ale acz zagiſte ſprawedlnych radoſty hledaſſ, ba k tey nebeſkey chwale poſpiechaty,3) k nyezto ſtworzen a vczynyen gſy. Tamt zagiſte, zawierne ty ſprawedlne a prawe radoſty gſu, kterichzto any oko widielo, any vcho �iſſalo, a 4) w ſrdcze czlowieczie tanulo neb wſtupilo. Protoz proſym tebe, czlowieczie, nechay tyechto padugiczich a richle prziebiehugiczich wieczi, aby wiecznye na wieky buduczie gmyety mohl. Ale czoz rzku o tyech pak, geſto any pro myloſt bozy, any pro bazen, any pro ſtrach v muku przi- chozigyczye ſmrty ſie oſtychagy 5) ſie 6) neb ſaſſagy, aby przieſtaly hrzieſíty. nye gymz gieſt ziel, ze nemohu zle czynyty, yakz zadagy pachaty, toczyſ nyekdy tak mnoho zloſty pachaty, a toho tak nemohu doweſty, iakz chtye, ze gym iest toho zyel, ze toho przied ſie gednaty nemohu tak, iakz by chtyely? Ba bieda, bieda, o wy pſotny, 7) geſto ſie zde ſmyegy, nebo bu- dete plakaty w horuczyem ohnyem pekelnym.8) Ba bieda wam, genz tyechto czaſnych radoſty zadate; nebo, acz nerady, muky pekelne trpiety budete, aby9) tot male chwyle czaſſek zbywa wam. ba naplnte my ry zloſty waſſych, aby przyſſel na waſ weſken hnyew bozy, vzywayte tohoto czaſſu maleho ſpilenye a klamow a opilſtwie, boiow a ſwarow, tanczow a freiowanye, any kteremu czaſſu prazdnu 10) prziepuſte zmynuty, ba i czo dlyte a roztahugete,11) kdyz ſte zywy? hromazdte czty, bohatſtwie a moczi, toczis aby mocz[13]ny byly, ſynom waſſym przyſporztes ſlechty a ſlowu- tenſtwie, aby y waſſy ſynowe mohly tez czynyty, czoz �te wy czynyly, abiſte ſ nymy v pekle wieczſy muku myely. 1) Prvé y předáláno později v e. — 3) Zatím sie podtečkováno. — 3) M. poſpie- chav. — *) any 0 a U. — 5) oftydagy O a U. — 6) fie zbytečno. — 7) hubenczy plotny O a U. — *) M. okny pekelnem, jak v O a U. — *) M. ay, jak v O a U. — 1°) M. w prazdnu. — 11) wſtahugete O a U.
24 pſotnycze, k hoſpodynu ſye obratyty, procz tobie nenye zel tolyk zleho vczynyty? Ay tot ſmrt ſie blyzí, aby tye zetrziela, dnem y noczi k tobie biezycy. 1) Ay tot gyz dyabel chiſta ſie, aby tye wzal. ay tot ſbozie zhyne, Ay tot czrwie tyela tweho, gezto 2) gſy ſ welyku ſnazno�ty krmyl, czakagy, aby gye hlodaly, donydz opiet ſ duſſy ſie neſgedna tu, kdez ſ ny ſpolu muky neſkonagiczie myety bude. I czo na tohoto ſwieta rozczie�ty bludie? Proſſis a zadaſſ vtyeſſenye, bohatſtwy, chwaly a gynych wieczi tobie lybez- nych? ba wiernye nenaleznes gych zde, nebt neyſlu zde na tomto ſwietie. XXII. Ale acz zagiſte ſprawedlnych radoſty hledaſſ, ba k tey nebeſkey chwale poſpiechaty,3) k nyezto ſtworzen a vczynyen gſy. Tamt zagiſte, zawierne ty ſprawedlne a prawe radoſty gſu, kterichzto any oko widielo, any vcho �iſſalo, a 4) w ſrdcze czlowieczie tanulo neb wſtupilo. Protoz proſym tebe, czlowieczie, nechay tyechto padugiczich a richle prziebiehugiczich wieczi, aby wiecznye na wieky buduczie gmyety mohl. Ale czoz rzku o tyech pak, geſto any pro myloſt bozy, any pro bazen, any pro ſtrach v muku przi- chozigyczye ſmrty ſie oſtychagy 5) ſie 6) neb ſaſſagy, aby przieſtaly hrzieſíty. nye gymz gieſt ziel, ze nemohu zle czynyty, yakz zadagy pachaty, toczyſ nyekdy tak mnoho zloſty pachaty, a toho tak nemohu doweſty, iakz chtye, ze gym iest toho zyel, ze toho przied ſie gednaty nemohu tak, iakz by chtyely? Ba bieda, bieda, o wy pſotny, 7) geſto ſie zde ſmyegy, nebo bu- dete plakaty w horuczyem ohnyem pekelnym.8) Ba bieda wam, genz tyechto czaſnych radoſty zadate; nebo, acz nerady, muky pekelne trpiety budete, aby9) tot male chwyle czaſſek zbywa wam. ba naplnte my ry zloſty waſſych, aby przyſſel na waſ weſken hnyew bozy, vzywayte tohoto czaſſu maleho ſpilenye a klamow a opilſtwie, boiow a ſwarow, tanczow a freiowanye, any kteremu czaſſu prazdnu 10) prziepuſte zmynuty, ba i czo dlyte a roztahugete,11) kdyz ſte zywy? hromazdte czty, bohatſtwie a moczi, toczis aby mocz[13]ny byly, ſynom waſſym przyſporztes ſlechty a ſlowu- tenſtwie, aby y waſſy ſynowe mohly tez czynyty, czoz �te wy czynyly, abiſte ſ nymy v pekle wieczſy muku myely. 1) Prvé y předáláno později v e. — 3) Zatím sie podtečkováno. — 3) M. poſpie- chav. — *) any 0 a U. — 5) oftydagy O a U. — 6) fie zbytečno. — 7) hubenczy plotny O a U. — *) M. okny pekelnem, jak v O a U. — *) M. ay, jak v O a U. — 1°) M. w prazdnu. — 11) wſtahugete O a U.
Strana 25
25 XXIII. O tyech, geſo kakes okolky myenye ſobie a dovffanyc neprawe gmagy, wieducz, ze buch nayſprawedlyweyſſy ieſt, a takto ſye ta rziecz mluwy : 1) ALe ſnad nyekto dye: miloſtywy 2) ieſt hoſpodyn a myloſrdny, genz kazdeho hrzieſneho k ſobie ſie nawraczigiczieho przigyma a gemu odpuſtye. zagiſte prawda ieſt, iaz to znagy, ze myloſtywegi 3) ieſt hoſpodyn, nezly ſie komu zda, a kazdemu odpuſczie, ktoz ſie k nyemu nawraczige, iakz ſluſſie. ne 4) prawy ia to: bezcziſlnye myloſtywy ieſt hoſpodin, genz tak mnoho zloſty a krzywdy od hrzieſnych lydy trpy, dawage gym cza�, aby oblepſyly ſwoy prziebytek. Ale wiez to, ze tak, iak ieſt myloſtywy buoh w trpeny, take ſprawedlywy ieſt v pomſczeny nad hrzieſnymy. Ale ſnad opiet dye nyekto, ze czlowiek toho wſeho czaſſu, kteryz zyw byl, acz ieſt zle ſkutky czynyl, na ſmrtedlne pak poſtely przyma 5) pokanye, y bude wſſak myety ſmylowanye od boha. A bieda, bieda, kterak to ieſ ſytne domnyenye, kterak to neprawe myslenye! ano snad ledwa geden ze sta tiſſiczow lidy, geſto zle gſu zywy na ſwietye zlym przibitkem, zaſluzy od boha takeho ſmylowanye. Nebo y ktere ten takowy czlowiek, weſken w hrzieſſiech porozen gſa y krmen, ſkruſſenye moz gmyety, genzto 6) geſto any boha widiel, any, toczis w ſwem ſwiedomy, geho znal, any o nyem ſlyſſiety chtiel, any ſie w ſwem hrzeſſeny znal? any czo by bylo pokanye, gedno iako by ſie gemu ze ſpanye kolotalo, znaty chtyely, weſken w hrzie- ſſiech zapleten gſa, gehozto nuzie a teſknoſt pro ſyny, pro dczery y pro zenu tyſkne, gehozto ſrdeczna boleſt pro ſbozie tohoto ſwieta rmuty 7), gez po ſſobie o�tawuge, kdyz gyz widy, ze geho wiecz nemoz k ſwey lybo�ty pozywaty 8) any gmyety. I kterak ieſt to pokanye wzaczno bohu toho tak boleſtneho czaſſu, kterehozto pokanye by wiediel, ze by zyw mohl bity z nemoczi te, neprz'al by zagiſte? chczit konecznye rzeczy: ktoz, kdyz zdraw ieſt a mlad, nebogy ſie boha hnyewaty a proty nyemu czynyczy, w czaſ ſmrty neobdrzyt ſmylowanye bozieho. Nebo, mogy mylly ſynacz- kowe, y kterake ieſt pokanye to, kdyz nyekto teprw, geſto zyw wida ſie byty nemoha, y przygyma pokanye; genzto, kdyby z ſwe nemoczy wſtal, byl by horſy, nezly drzyewe? wiedie gych doſty mnoho tyech bohatczow penyezytich, geſto na ſmrtedlney poſtely przygemſſe pokanye a z ſwe ne- moczy wſtawſſe a na zdrawy ſye oblepſywſſe, na ſwem prziebitku ſu ſie pohorſyly. Tak ia za to gmam y za prawdu mnym, a tot ſem mnohu giſtotu zwiediel, zet nebywa dobreho dokonanye tomu, gehozto prziebytek 1) Na hořejším okraji připsáno asi v druhé polovici 15. stol. drobným písmem: O tom, ze miloſtiwi geſt Buch a tolikez ſprawedlywy. — 1) mi později předěláno z ny. — 3) miloſtiwieyfli U. — 4) Původně psáno bylo ny«. — 5) przygyma U. — 6) nad- bytečno a není ani v O ani v U. — 7) muti U. — 3) przyprawyty O
25 XXIII. O tyech, geſo kakes okolky myenye ſobie a dovffanyc neprawe gmagy, wieducz, ze buch nayſprawedlyweyſſy ieſt, a takto ſye ta rziecz mluwy : 1) ALe ſnad nyekto dye: miloſtywy 2) ieſt hoſpodyn a myloſrdny, genz kazdeho hrzieſneho k ſobie ſie nawraczigiczieho przigyma a gemu odpuſtye. zagiſte prawda ieſt, iaz to znagy, ze myloſtywegi 3) ieſt hoſpodyn, nezly ſie komu zda, a kazdemu odpuſczie, ktoz ſie k nyemu nawraczige, iakz ſluſſie. ne 4) prawy ia to: bezcziſlnye myloſtywy ieſt hoſpodin, genz tak mnoho zloſty a krzywdy od hrzieſnych lydy trpy, dawage gym cza�, aby oblepſyly ſwoy prziebytek. Ale wiez to, ze tak, iak ieſt myloſtywy buoh w trpeny, take ſprawedlywy ieſt v pomſczeny nad hrzieſnymy. Ale ſnad opiet dye nyekto, ze czlowiek toho wſeho czaſſu, kteryz zyw byl, acz ieſt zle ſkutky czynyl, na ſmrtedlne pak poſtely przyma 5) pokanye, y bude wſſak myety ſmylowanye od boha. A bieda, bieda, kterak to ieſ ſytne domnyenye, kterak to neprawe myslenye! ano snad ledwa geden ze sta tiſſiczow lidy, geſto zle gſu zywy na ſwietye zlym przibitkem, zaſluzy od boha takeho ſmylowanye. Nebo y ktere ten takowy czlowiek, weſken w hrzieſſiech porozen gſa y krmen, ſkruſſenye moz gmyety, genzto 6) geſto any boha widiel, any, toczis w ſwem ſwiedomy, geho znal, any o nyem ſlyſſiety chtiel, any ſie w ſwem hrzeſſeny znal? any czo by bylo pokanye, gedno iako by ſie gemu ze ſpanye kolotalo, znaty chtyely, weſken w hrzie- ſſiech zapleten gſa, gehozto nuzie a teſknoſt pro ſyny, pro dczery y pro zenu tyſkne, gehozto ſrdeczna boleſt pro ſbozie tohoto ſwieta rmuty 7), gez po ſſobie o�tawuge, kdyz gyz widy, ze geho wiecz nemoz k ſwey lybo�ty pozywaty 8) any gmyety. I kterak ieſt to pokanye wzaczno bohu toho tak boleſtneho czaſſu, kterehozto pokanye by wiediel, ze by zyw mohl bity z nemoczi te, neprz'al by zagiſte? chczit konecznye rzeczy: ktoz, kdyz zdraw ieſt a mlad, nebogy ſie boha hnyewaty a proty nyemu czynyczy, w czaſ ſmrty neobdrzyt ſmylowanye bozieho. Nebo, mogy mylly ſynacz- kowe, y kterake ieſt pokanye to, kdyz nyekto teprw, geſto zyw wida ſie byty nemoha, y przygyma pokanye; genzto, kdyby z ſwe nemoczy wſtal, byl by horſy, nezly drzyewe? wiedie gych doſty mnoho tyech bohatczow penyezytich, geſto na ſmrtedlney poſtely przygemſſe pokanye a z ſwe ne- moczy wſtawſſe a na zdrawy ſye oblepſywſſe, na ſwem prziebitku ſu ſie pohorſyly. Tak ia za to gmam y za prawdu mnym, a tot ſem mnohu giſtotu zwiediel, zet nebywa dobreho dokonanye tomu, gehozto prziebytek 1) Na hořejším okraji připsáno asi v druhé polovici 15. stol. drobným písmem: O tom, ze miloſtiwi geſt Buch a tolikez ſprawedlywy. — 1) mi později předěláno z ny. — 3) miloſtiwieyfli U. — 4) Původně psáno bylo ny«. — 5) przygyma U. — 6) nad- bytečno a není ani v O ani v U. — 7) muti U. — 3) przyprawyty O
Strana 26
26 wzdyczky zly byl ieſt; geſto sie ieſt hrzieſſyti nebal, Ale hrzeſſie tak w geſſytno�tech tohoto ſwieta wzdyczky ieſt bidlel. Neb prawy prorok: wzaczna ieſt ſmrt przied hoſpodynem ſwatich geho, Ale ſmrt hrzieſnych prziemrzka hrzieſnych. 1) XXIV. O tom, abychom pro ſprawedlnoſt wſeczko myle trpiety,2) w bozye odplaty znaſnye. Rotoz, ſynaczkowe myly mogy, podpaſte ſie ſilu a budte ſynowe ſylny, a nerodte ſie ſtrachowaty tyechto pſotnych a hubenych bohatczow a mocznych, kdyz ſprawedlnost czynyte a vkazugete; Nebt iest gich kratka a mala mocz, iakz ſmy gych gyz hubenſtwie vkaly 3) tak mnozy, ze by 4) yazyk wymluwyty neſtaczyl. Nebo zawierne, ktoz pro ſprawedlnoſt proty- wenſtwie trpie, blahoſlaweny ſu a dobrze gym bude, a vmruly pak, yeſtye blahoſlawenyeiſſy budu; nebo giſtye wzaczna ieſt ſmrt gych przied hoſpo- dynem. Nebo kdyz zadaſſ prziebitek twoy w hoſpodynu weſty, ſmrty ſie nerod baty pro hoſpodina trpiety. Neb wſak kterez gſu hodne a dostoyne wieczy k buduczyey chwale, zgeweny budu, kdyz ſie chwala zgiewy, geſto ſ wrchu ieſt, ale ne na zemy. Neymyei nadiegye ten ke mzdíe neb ku od- platye, toczis nebeſkey, ktoz zde nediela, dobrich ſkutkow neczynye. Ne- nyet na tom doſty gmie krzieſtanſke gmyety gedynke ſamo. Gſily krzie- stan, naſleduyz ſprawedlnye 5) criſta. Nadarmot gmye ma ten krziestanske, ktoz dyabla naſleduge. nye wiecz owſem 6) ten nenye krzieſtan, ale ieſt antikrzit, 7) toczis przyewratitel wſeho dobreho, podle onoho ſlowa ſwa- teho iana, geſto prawy: Sliſſieli ſte, ze antikrzit 7) prziſſel. nynye pak tohoto czaſſu mnozy antikrzyſtowe vczynyly gſu ſie, to wiez [14] dyablowy8) naſledownyczy; protoz chczeſly ſ kriſtem kralowaty, tyrpyſſ ſ kriſtem, kdyz ieſt hodne bylo criſtowy, kraly a panu, gemuzto gmye ieſt nade wſeczka gmena, trpiety, aby wſel tak w ſlawu ſwu,2) kterez my pak dovffaníe, bez vſſile a bez trpenye tam wgity, mamy? O kterak blaznywy gſmy, opozdye- leho ſrdcze k wierzeny, ze chczemy ſie zde ſwietem radowaty a potom pak ſ kriſtem kralowaty. Pan naſſ wſel ieſt, tocziſſ na nebeſſa : 10) a ſluha pak mnozſtwym przieliſnym rucha, zlatem y drahym kamenym gſa ob- tieſen, 11) newende tam. Tento, tocziff syn bozy, ſ utrpenym 12) wsel iest: a ſluha pak geho pln gſa obzerzſtwie, pln 13) gſa mrzkeho ſmylſtwie, kterak 1. M. geſt, jak v O a U. — 2) M. trpiely, jak v O a U. — 3) M. vkazaly (ostendimus), jak v O a U. — 4) Za tím podtečkováno: gazyz. — 5) ſprawedlywye O a U. — 6) Quin imo. — 7) M. antikriſt. — s) y předěláno později v c. — 3) w ſwu O a U. — 1°) Vynecháno zatím: nahy (nudus). — 11 obneſen O a U. — 13) M. laczen (jejunus). — 13) Za pln vyškrabáno a.
26 wzdyczky zly byl ieſt; geſto sie ieſt hrzieſſyti nebal, Ale hrzeſſie tak w geſſytno�tech tohoto ſwieta wzdyczky ieſt bidlel. Neb prawy prorok: wzaczna ieſt ſmrt przied hoſpodynem ſwatich geho, Ale ſmrt hrzieſnych prziemrzka hrzieſnych. 1) XXIV. O tom, abychom pro ſprawedlnoſt wſeczko myle trpiety,2) w bozye odplaty znaſnye. Rotoz, ſynaczkowe myly mogy, podpaſte ſie ſilu a budte ſynowe ſylny, a nerodte ſie ſtrachowaty tyechto pſotnych a hubenych bohatczow a mocznych, kdyz ſprawedlnost czynyte a vkazugete; Nebt iest gich kratka a mala mocz, iakz ſmy gych gyz hubenſtwie vkaly 3) tak mnozy, ze by 4) yazyk wymluwyty neſtaczyl. Nebo zawierne, ktoz pro ſprawedlnoſt proty- wenſtwie trpie, blahoſlaweny ſu a dobrze gym bude, a vmruly pak, yeſtye blahoſlawenyeiſſy budu; nebo giſtye wzaczna ieſt ſmrt gych przied hoſpo- dynem. Nebo kdyz zadaſſ prziebitek twoy w hoſpodynu weſty, ſmrty ſie nerod baty pro hoſpodina trpiety. Neb wſak kterez gſu hodne a dostoyne wieczy k buduczyey chwale, zgeweny budu, kdyz ſie chwala zgiewy, geſto ſ wrchu ieſt, ale ne na zemy. Neymyei nadiegye ten ke mzdíe neb ku od- platye, toczis nebeſkey, ktoz zde nediela, dobrich ſkutkow neczynye. Ne- nyet na tom doſty gmie krzieſtanſke gmyety gedynke ſamo. Gſily krzie- stan, naſleduyz ſprawedlnye 5) criſta. Nadarmot gmye ma ten krziestanske, ktoz dyabla naſleduge. nye wiecz owſem 6) ten nenye krzieſtan, ale ieſt antikrzit, 7) toczis przyewratitel wſeho dobreho, podle onoho ſlowa ſwa- teho iana, geſto prawy: Sliſſieli ſte, ze antikrzit 7) prziſſel. nynye pak tohoto czaſſu mnozy antikrzyſtowe vczynyly gſu ſie, to wiez [14] dyablowy8) naſledownyczy; protoz chczeſly ſ kriſtem kralowaty, tyrpyſſ ſ kriſtem, kdyz ieſt hodne bylo criſtowy, kraly a panu, gemuzto gmye ieſt nade wſeczka gmena, trpiety, aby wſel tak w ſlawu ſwu,2) kterez my pak dovffaníe, bez vſſile a bez trpenye tam wgity, mamy? O kterak blaznywy gſmy, opozdye- leho ſrdcze k wierzeny, ze chczemy ſie zde ſwietem radowaty a potom pak ſ kriſtem kralowaty. Pan naſſ wſel ieſt, tocziſſ na nebeſſa : 10) a ſluha pak mnozſtwym przieliſnym rucha, zlatem y drahym kamenym gſa ob- tieſen, 11) newende tam. Tento, tocziff syn bozy, ſ utrpenym 12) wsel iest: a ſluha pak geho pln gſa obzerzſtwie, pln 13) gſa mrzkeho ſmylſtwie, kterak 1. M. geſt, jak v O a U. — 2) M. trpiely, jak v O a U. — 3) M. vkazaly (ostendimus), jak v O a U. — 4) Za tím podtečkováno: gazyz. — 5) ſprawedlywye O a U. — 6) Quin imo. — 7) M. antikriſt. — s) y předěláno později v c. — 3) w ſwu O a U. — 1°) Vynecháno zatím: nahy (nudus). — 11 obneſen O a U. — 13) M. laczen (jejunus). — 13) Za pln vyškrabáno a.
Strana 27
27 chcye wgity? pan za krzieſtani na krzyzy wmrziel wſel, 1) a tento pak, na rozkoſney poſtely ſpye, nykakz newende. Gehozto pan neczyny, ſluha to czyny? hoſpodyn ſynom zebedeowym kralowſtwym 2) ſwe ſlybyl daty, kdyz by vtrpenye mohly, 3) kterezto on gmyeti bude na ſwatem krzyzy.4) Kterak krzyeſtan ma naſledowaty criſta. Ro nyezto, bla�nywy 5) ſynowe czlowieczie, procz neprawie ſudite, anyz, czoz ſprawedlne|ho ieſt, znate, nazywagicze zle dobrym a dobre zlym. Nawratte ſie k ſrdczy waſſemu, a tak nawratyecz ſie poſluchaytez mne: y budu wam rozprawiety, czoz gſem ſlyſſal a czoz gſem znal, a czoz otczy naſſy ziewyli mnye, aby nebilo zatageno od ſynow czlowieczich. Dobro ieſt boha ſie nadierzity, a yakoz on, takez chodyty. Iakoz criſtus za naſ duſſu ſwu polozyl, takez y my mamy za prawdu, gezto prawda ſam ieſt hoſpodín, kdyz potrziebie ieſt, polozyty mamy. kdyz 6) myluge duſſu ſwu na tomto ſwietie, ztraty 7) gy. Criſtus za naſſ trpiel ieſt, nam przyklad oſta- wuge, abichom geho ſlepiege nazledowaty.8) Neyma ſie krzieſtanem po- myſlyty ten, ktoz pro criſta nenaleza ſie hotow gſa vmrziety. ktoz criſtowy ſluzy, naſleduyz geho. dieſſ ſnad, czlowiecze ty, geſto gedynke gmenem a rzieczy krzie�tanem gſy: wieru criſtowu gmam a gy zwieſtugy. wſak dobre to ieſt, Ale ſkutkowe kdeſſ pak gſu? neb wiera bez ſkutkow mrtwa ieſt. 9) la tobie k tomu rzku takto: Ty, kteryz gſy ten, geſto gedno vſty, ale ne ſkutkem criſta chwalyſſ, zapieraſſ geho; Nebo zagiſte by tomu wierzyl, ktoz 10) on ieſt mluwyl, aſſa po nie 11) bal by ſie geho, a ſtidiel by ſie twymy 12) hrziechy. A pakly wierzif, ze ieſt to tak, a zle ſkutky czynys, przieſ to ſtokrat wiecz nad tobu ma pomſtyeno byty. Neb zagiſte ten hrziech, genz bywa z wiedome 13) zloſty czlowiecze, bezcziſlnye horſy ieſt, nezly ten, genz z newiedonie 14) przychodie. Shrzieffil bil angiel prwy w ne- beſſiech, ſhrzieſſil prwi czlowiek w ragy: tento ieſt mohl nalezſty myloſt, genz w ragi ſhrzieſſyl, adam to wiez, Ale onen nycz. procz ſie to ſtalo, ſlyſſ: Onen, toczis angel, ſwu wlaſtny zloſty to vczynyl: Ale czlowiek, to wiez adam, ponuczenym dyabelſkym hrzieſſyl ieſt. 2) M. kralowſlwie. — 3) kdyz vtrpenie gmieli 1) na nebe wſſel O a U. by C. — *) Zde se odchýlil český tlumočník od svého originálu, kterýž zní: si calicem, quem bibiturus erat, possent bibere. — 5) blaznowy O. — 6) M. ktoz, jak v U. — 3) ztraczyge O, zatraczuge U. — 3) M. naſledowaly, jak v O a U — 9) Za tím podtečkováno, (neb se nemá čísti): Ale ſkutkowe. — 1°) M. czoz (quae). — 11) saltem. — 11) M. ſwymy. — 12) f wyedomye O a U: certa. Po straně v XV. století připsáno: o hrzieſiech. — 14) M. newiedomie; ex ignorantia.
27 chcye wgity? pan za krzieſtani na krzyzy wmrziel wſel, 1) a tento pak, na rozkoſney poſtely ſpye, nykakz newende. Gehozto pan neczyny, ſluha to czyny? hoſpodyn ſynom zebedeowym kralowſtwym 2) ſwe ſlybyl daty, kdyz by vtrpenye mohly, 3) kterezto on gmyeti bude na ſwatem krzyzy.4) Kterak krzyeſtan ma naſledowaty criſta. Ro nyezto, bla�nywy 5) ſynowe czlowieczie, procz neprawie ſudite, anyz, czoz ſprawedlne|ho ieſt, znate, nazywagicze zle dobrym a dobre zlym. Nawratte ſie k ſrdczy waſſemu, a tak nawratyecz ſie poſluchaytez mne: y budu wam rozprawiety, czoz gſem ſlyſſal a czoz gſem znal, a czoz otczy naſſy ziewyli mnye, aby nebilo zatageno od ſynow czlowieczich. Dobro ieſt boha ſie nadierzity, a yakoz on, takez chodyty. Iakoz criſtus za naſ duſſu ſwu polozyl, takez y my mamy za prawdu, gezto prawda ſam ieſt hoſpodín, kdyz potrziebie ieſt, polozyty mamy. kdyz 6) myluge duſſu ſwu na tomto ſwietie, ztraty 7) gy. Criſtus za naſſ trpiel ieſt, nam przyklad oſta- wuge, abichom geho ſlepiege nazledowaty.8) Neyma ſie krzieſtanem po- myſlyty ten, ktoz pro criſta nenaleza ſie hotow gſa vmrziety. ktoz criſtowy ſluzy, naſleduyz geho. dieſſ ſnad, czlowiecze ty, geſto gedynke gmenem a rzieczy krzie�tanem gſy: wieru criſtowu gmam a gy zwieſtugy. wſak dobre to ieſt, Ale ſkutkowe kdeſſ pak gſu? neb wiera bez ſkutkow mrtwa ieſt. 9) la tobie k tomu rzku takto: Ty, kteryz gſy ten, geſto gedno vſty, ale ne ſkutkem criſta chwalyſſ, zapieraſſ geho; Nebo zagiſte by tomu wierzyl, ktoz 10) on ieſt mluwyl, aſſa po nie 11) bal by ſie geho, a ſtidiel by ſie twymy 12) hrziechy. A pakly wierzif, ze ieſt to tak, a zle ſkutky czynys, przieſ to ſtokrat wiecz nad tobu ma pomſtyeno byty. Neb zagiſte ten hrziech, genz bywa z wiedome 13) zloſty czlowiecze, bezcziſlnye horſy ieſt, nezly ten, genz z newiedonie 14) przychodie. Shrzieffil bil angiel prwy w ne- beſſiech, ſhrzieſſil prwi czlowiek w ragy: tento ieſt mohl nalezſty myloſt, genz w ragi ſhrzieſſyl, adam to wiez, Ale onen nycz. procz ſie to ſtalo, ſlyſſ: Onen, toczis angel, ſwu wlaſtny zloſty to vczynyl: Ale czlowiek, to wiez adam, ponuczenym dyabelſkym hrzieſſyl ieſt. 2) M. kralowſlwie. — 3) kdyz vtrpenie gmieli 1) na nebe wſſel O a U. by C. — *) Zde se odchýlil český tlumočník od svého originálu, kterýž zní: si calicem, quem bibiturus erat, possent bibere. — 5) blaznowy O. — 6) M. ktoz, jak v U. — 3) ztraczyge O, zatraczuge U. — 3) M. naſledowaly, jak v O a U — 9) Za tím podtečkováno, (neb se nemá čísti): Ale ſkutkowe. — 1°) M. czoz (quae). — 11) saltem. — 11) M. ſwymy. — 12) f wyedomye O a U: certa. Po straně v XV. století připsáno: o hrzieſiech. — 14) M. newiedomie; ex ignorantia.
Strana 28
28 XXV. O tom, ze pokuſſenye ieſt ſwietye na tomto gmyety dobro. ALe ſnad pak dieff, ty czlowiecze: A ya wed take ponuczenym dyabelſkym ſhrzieſſyl gſem; k nyemuzto ia odpowiedam takto: Ba hubencze, y ktere odplati zaſlufis, kdyz nyzadneho boge gmyty nebudes na tomto ſwietie? Nebudeſly pokuſſeny gmyety, y ktera tobie bude odplata na onom ſwietie? wſak rytyerz zemſky ke wſem nehodam podklada 1) ſie, aby ſie ſlybil ſwemu panu, iakoz y ty podlozyty ſie gmaſſ? Pro nyezto nyzadna omluwa tobie nemoz byty, by | rzekl, ze2) ponuczenym dyabelſkym ſhrzieſſil gſem, iako y adam: ommluwa ta nemoz oſtaty. Neb ieſt on to gedynke ſamo prziekazanye3) gmyel, aby z toho drziewa negedl. Ale on geſcze toho czaſu newiediel, any znal ie�t, czo by bylo dyabelſke przielſtyenye, any ieſt take tomu rozumyel, by tak welmy bohu hrziech mrzek byl; A ty pak, iakz ſam prawyſſ, ze znaſſ lefi dyabelſku, a wierzis tomu take, kterak welmy bohu hrziech mrzek ieſt, A kolyk pak ſet 4) tyech hrziechow czynyſſ? A takz zagiſte y rzku konecznye: ktozkoly taczy gſu krzieſtane, ze ſwymy vſty mylugy geho, a ſrdczem ſwym lzzy gemu, gych vmyſl nenye ſpra- wedlny ſ nym, any w geho ſwyedeczſtwy wiery ktere gmagy. Kterak dobry krzyeſtan na nycz protywneho nema tbaty. KToz ieſt prawy krzie�tan az w laſczie, knyez nebo mnych, w nyemzto iako w zrczadle gma ſye ſtkwiety ſwrchowanye, netolyko odpowiez ſie 5) wſeho, czoz gma, Ale take ſam ſebe ſie odpowiez, tak aby weſken mrtew bil ſwietu tomuto. Nebo nebudely vmrtweno zrno obilne w zemy padna, czielo oſtane ſamo w ſobie, toczis bez vzytka. Neb ktoz tohoto ſwie- [15]ta peczem a zpoſſobowany zyw ieft, bohu ieſt mrtew. zawierne tot hodne ieſt tomu czlowieku, ktoz ſwrchowan neb dobry chcze bity, tak mrtwu byty tomuto ſwietu, aby iakzto mrtwy czlowiek o ſbozy tohoto ſwieta nycz newiediel, A tak pak aby ſ apoſtolem mohl rzecy: Przieby- wanye me na nebeſfiech iest. A opiet aby mohl rzeczi: zyw gſem ya a ne ya, toczis zyw gſem yaz, toczis bohu, Ale ne ſwietu tomuto, A tak criſtus we mnye zyw ieſt. Protoz ktoz ſprawedlny ieſt, prziebitka tohoto zywota, genzto ſmrtedlny ieſt, ztratyti ſie neboy, aby w hoſpodynu prziebitek mohl naleſty. Nebo nenye bazen przied nymy, geſto tyelo zabiegiegy, nebot duſsie zabity nemohu. Trp zde na tomto ſwietye ſmutky, genz brzczie zamynugy, ) 1) Na konci vyškrabáno m, jež bylo tečkami opatřeno. — 2) by U. — 3) e ve przic částečně vyškrábáno. — 4) millia. — 5) renunciet. — *) pominugi U; labuntur.
28 XXV. O tom, ze pokuſſenye ieſt ſwietye na tomto gmyety dobro. ALe ſnad pak dieff, ty czlowiecze: A ya wed take ponuczenym dyabelſkym ſhrzieſſyl gſem; k nyemuzto ia odpowiedam takto: Ba hubencze, y ktere odplati zaſlufis, kdyz nyzadneho boge gmyty nebudes na tomto ſwietie? Nebudeſly pokuſſeny gmyety, y ktera tobie bude odplata na onom ſwietie? wſak rytyerz zemſky ke wſem nehodam podklada 1) ſie, aby ſie ſlybil ſwemu panu, iakoz y ty podlozyty ſie gmaſſ? Pro nyezto nyzadna omluwa tobie nemoz byty, by | rzekl, ze2) ponuczenym dyabelſkym ſhrzieſſil gſem, iako y adam: ommluwa ta nemoz oſtaty. Neb ieſt on to gedynke ſamo prziekazanye3) gmyel, aby z toho drziewa negedl. Ale on geſcze toho czaſu newiediel, any znal ie�t, czo by bylo dyabelſke przielſtyenye, any ieſt take tomu rozumyel, by tak welmy bohu hrziech mrzek byl; A ty pak, iakz ſam prawyſſ, ze znaſſ lefi dyabelſku, a wierzis tomu take, kterak welmy bohu hrziech mrzek ieſt, A kolyk pak ſet 4) tyech hrziechow czynyſſ? A takz zagiſte y rzku konecznye: ktozkoly taczy gſu krzieſtane, ze ſwymy vſty mylugy geho, a ſrdczem ſwym lzzy gemu, gych vmyſl nenye ſpra- wedlny ſ nym, any w geho ſwyedeczſtwy wiery ktere gmagy. Kterak dobry krzyeſtan na nycz protywneho nema tbaty. KToz ieſt prawy krzie�tan az w laſczie, knyez nebo mnych, w nyemzto iako w zrczadle gma ſye ſtkwiety ſwrchowanye, netolyko odpowiez ſie 5) wſeho, czoz gma, Ale take ſam ſebe ſie odpowiez, tak aby weſken mrtew bil ſwietu tomuto. Nebo nebudely vmrtweno zrno obilne w zemy padna, czielo oſtane ſamo w ſobie, toczis bez vzytka. Neb ktoz tohoto ſwie- [15]ta peczem a zpoſſobowany zyw ieft, bohu ieſt mrtew. zawierne tot hodne ieſt tomu czlowieku, ktoz ſwrchowan neb dobry chcze bity, tak mrtwu byty tomuto ſwietu, aby iakzto mrtwy czlowiek o ſbozy tohoto ſwieta nycz newiediel, A tak pak aby ſ apoſtolem mohl rzecy: Przieby- wanye me na nebeſfiech iest. A opiet aby mohl rzeczi: zyw gſem ya a ne ya, toczis zyw gſem yaz, toczis bohu, Ale ne ſwietu tomuto, A tak criſtus we mnye zyw ieſt. Protoz ktoz ſprawedlny ieſt, prziebitka tohoto zywota, genzto ſmrtedlny ieſt, ztratyti ſie neboy, aby w hoſpodynu prziebitek mohl naleſty. Nebo nenye bazen przied nymy, geſto tyelo zabiegiegy, nebot duſsie zabity nemohu. Trp zde na tomto ſwietye ſmutky, genz brzczie zamynugy, ) 1) Na konci vyškrabáno m, jež bylo tečkami opatřeno. — 2) by U. — 3) e ve przic částečně vyškrábáno. — 4) millia. — 5) renunciet. — *) pominugi U; labuntur.
Strana 29
29 aby ſ hoſpodynem radoſty bezcziſlne mohly gmyety. Neb tat ieſt czieſta ſamyem hoſpodynem vkazana, genzto ieft wchod do nebes, toczis ſkrzye ſmutky a protywenſtwie. zagiſte by kteru gynu czie�tu mohlo gedno 1) bity tam, tehdy by boh owſem we lzy oſtal. Tyech ſlow zagiſte newzal gſem od czlowieka, Ale z ſwateho cztenye, gymz ſem ſie gym navczil. 2) XXVI. O pokorzye przyemluwa. a rzka: Za wſiczku radoſt to mnyete3) ſobie, kdyz mnohe vkory a proty- wenſtwie na tomto ſwietie gmate, nebo wiete, ze z toho ze dwogieho ſyla a pokora wzplozugi ſie. Nebot pokora ſwrchowane dokonanye*) ma, ze ſkrzie ny gyne wſieczky cztnoſty w czlowieku, yako zlato ſkrzie ohen, zkuſſeny bywagy. ktoz gyne cztno�y bez pokory gma, ten iako by w trzie- pynach zlato noſſyl, nebezpeczen gym 5) gſa. Neb prawieſſe ſpaſſitel, ze w �ſamey pokorzie neb trpnoſty duſſie waſſie ziſczete 6) ſobie. Syla ſ po- koru ieſt w hromadu ſpogena, nebo ktoz pokorny ieſt, tent iest ſylneho gyz vmyſla; A takz 7) pak pokeren 8) a ſilen gſa giſtu nadiegy gma k budu- czyemu prziebitku. Protoz zachowaytez pokoru na waſſey myſly, A kdyz toho potrziebie ieſt, ſkutkem gy naplnte. Neb zagiſte pokora ieſt iako weſlo, kterymzto nabezpeczno�ty9) tohoto ſwieta, kamzkoly lody prziebitka tohoto kterymzkoly wietrowym podutym wzneſſena bude, bezpecznye, nyzadneho przieſtrachu nebogeczi ſie, poplowe. Nyzadny z waſſ proty blyznyemu ſwemu pro i pomſtu neb pro nenawyſt vkornych ſlow nepo- wzdwyhny. XXVII. O myloſrdenſtwy proty ſwem blyznyemu. Budte myloſrdny, iako otecz waſſ nebeſky myloſrdny ieſt, genzto deſcz na prawe y na neprawe ſpuczuge,2) a ſlunczy ſwemu na dobre y na zle wzchodyty wely. wiernye 10) ten, ktoz myloſrdenſtwie neczyny, ſud bozy bez myloſrdenſtwie ſpadne nan; Neb myloſrdenstwie nad ſud wynyka. Neod- puſtytely tyem, geſto proty wam zawynygy, anyz otecz waſſ take odpuſty wam. Nadarmet 11) ten mylosty proſſy od boha, ktoz mylofrdenstwie blyz- 1) ire; m. gdeno, jako O. — 2 Za tím v českém překladě nepřeloženo více vět, které snad již v latinské předloze překladatelově byly vynechány. — 3) existimate. — 4) ſwrchowanye O; perfectum opus. — 5) gym připsáno po straně s patřičným odka- zem. — *) possidebitis. — 1) takez O a U. — *) M. pokoren. — *) M. nebezpecznoſty. — 16) M. ſpuſſczuge, jak v O a U. — 11) wyemy, ze C a U. — 12) M. Nadarmot.
29 aby ſ hoſpodynem radoſty bezcziſlne mohly gmyety. Neb tat ieſt czieſta ſamyem hoſpodynem vkazana, genzto ieft wchod do nebes, toczis ſkrzye ſmutky a protywenſtwie. zagiſte by kteru gynu czie�tu mohlo gedno 1) bity tam, tehdy by boh owſem we lzy oſtal. Tyech ſlow zagiſte newzal gſem od czlowieka, Ale z ſwateho cztenye, gymz ſem ſie gym navczil. 2) XXVI. O pokorzye przyemluwa. a rzka: Za wſiczku radoſt to mnyete3) ſobie, kdyz mnohe vkory a proty- wenſtwie na tomto ſwietie gmate, nebo wiete, ze z toho ze dwogieho ſyla a pokora wzplozugi ſie. Nebot pokora ſwrchowane dokonanye*) ma, ze ſkrzie ny gyne wſieczky cztnoſty w czlowieku, yako zlato ſkrzie ohen, zkuſſeny bywagy. ktoz gyne cztno�y bez pokory gma, ten iako by w trzie- pynach zlato noſſyl, nebezpeczen gym 5) gſa. Neb prawieſſe ſpaſſitel, ze w �ſamey pokorzie neb trpnoſty duſſie waſſie ziſczete 6) ſobie. Syla ſ po- koru ieſt w hromadu ſpogena, nebo ktoz pokorny ieſt, tent iest ſylneho gyz vmyſla; A takz 7) pak pokeren 8) a ſilen gſa giſtu nadiegy gma k budu- czyemu prziebitku. Protoz zachowaytez pokoru na waſſey myſly, A kdyz toho potrziebie ieſt, ſkutkem gy naplnte. Neb zagiſte pokora ieſt iako weſlo, kterymzto nabezpeczno�ty9) tohoto ſwieta, kamzkoly lody prziebitka tohoto kterymzkoly wietrowym podutym wzneſſena bude, bezpecznye, nyzadneho przieſtrachu nebogeczi ſie, poplowe. Nyzadny z waſſ proty blyznyemu ſwemu pro i pomſtu neb pro nenawyſt vkornych ſlow nepo- wzdwyhny. XXVII. O myloſrdenſtwy proty ſwem blyznyemu. Budte myloſrdny, iako otecz waſſ nebeſky myloſrdny ieſt, genzto deſcz na prawe y na neprawe ſpuczuge,2) a ſlunczy ſwemu na dobre y na zle wzchodyty wely. wiernye 10) ten, ktoz myloſrdenſtwie neczyny, ſud bozy bez myloſrdenſtwie ſpadne nan; Neb myloſrdenstwie nad ſud wynyka. Neod- puſtytely tyem, geſto proty wam zawynygy, anyz otecz waſſ take odpuſty wam. Nadarmet 11) ten mylosty proſſy od boha, ktoz mylofrdenstwie blyz- 1) ire; m. gdeno, jako O. — 2 Za tím v českém překladě nepřeloženo více vět, které snad již v latinské předloze překladatelově byly vynechány. — 3) existimate. — 4) ſwrchowanye O; perfectum opus. — 5) gym připsáno po straně s patřičným odka- zem. — *) possidebitis. — 1) takez O a U. — *) M. pokoren. — *) M. nebezpecznoſty. — 16) M. ſpuſſczuge, jak v O a U. — 11) wyemy, ze C a U. — 12) M. Nadarmot.
Strana 30
30 nym ſwym neczyny; Neb prawi apoſtol: Trpte, acz waſſ kto k 1) porobeny nuty, acz waſſ kto y waſſy twarz tepe, wiernye zde na ſwietie tyem uaſſye2) ſyla ſtwrzuge ſie, tyem uaſſye mzda a odplata roſte, kdyz przately my- lugemy w hoſpodynu, a neprzately pro hoſpodyna. Sluha onen neſlechetny, k nyemuzto pan geho myloſrdenſtwie vczynyl, ſluzie ſwemu myloſrdye3) vczynyczy nechtiel, zaſluzyl ieſt vkrutenſtwie w ſprawedlnoſty, ze ſprawedlnoſt bez myloſty, toczis ſ nym, ſtalla ſie: Neb ſprawedlnoſt 4) bez mylosrdenstwie vkrutnoſt ieſt, Pro nyezto ſprawedlnoſt wzdyczky ſmyeſſena ma byty ſ my- lofrdenstwym. Neb wesken naſſ zakon w myloſrdenstwy iest. wſak boh za- wierne pro hrziech mohl nas zatratyty, genzto ieſt pak mylofrdenstwym ſwym ſpaſſyl. Pro nyezto ktoz neyma myloſrdenſtwie, ten krzieſtan nenye. Nebot nelziet ieſt toho pochibenye gmyety, ktoz myloſtny a myloſtywy iest, by hnywu 6) bozieho neukogyl. Nebo blazeny prawy gſu myloſrdny, neb ony myloſrdenſtwie obdrzíe. Ba knyez a mnych zwlaſtye mluwiecze bez myloſrdenstwie, ieſt iako prawie lody proſtrzied morze ſe wſiech stran dyerawa. Nebo wiernye daremnye ieft ten zakon, kteríz neyma mylo- ſrdenſtwie, malot ieſt to platno rucho gynake neſczy, 6) nezly ſwieczczy 7 lyde, a prziebitkem 8) pak rownu gym byty. Nebo ne ruchem dluhym, to wiez knyez2) nebo zakonem mnych, Gedínke tyem ſamyem nazwan ma 10) byty, ale dobrym prziebitkem. K tomu podobna przyemluwa toto ieſt. ALe e11) bieda, czoz pak wiecze rzku proto, ze czaſto y 12) przieliſſneho ſmutka czlowiek mnoho mluwy. Ay tot weſken ſwiet pln ieſt mnychow a knyezy; Awſak[16] z tolyka przierziedczi ſu knyezie a mnyſſie dobrym prziebitkem, tak ze ze ſta ledwa geden moz nalezen byty a toz ledwa ſnad. zawierne y zagiſte nyzadna potwora 13) na wſem ſwietie nenye tak lita a vkrutna, iako zly knyez nebo mnych: Nebo takowy treſktanye nechcze 14) trpiety, nye any prawdy kdy chcze ſlyſſyety; a tak na kratczie mluwie. nade wſieczky gyne lyde 15) ſwu zlo�ty wynykagy. Taczi knyezy a mnyſſie gedne 16) poſtawu ſamu a gmenem gſu, gichzto zakon wiernye daremny ieſt. zakon cziſty a nepoſkwrny 17) v boha otczie tento ieſt: Syrotkow a wdow w ſmutku gych nawſtiewowaty, a bez poſkwrny w cziſtotye ſebe oſtrziehaty od tohoto ſwieta. 1) w O a U. — 2) Za tím v originále psáno: mzda a podtečkováno. — 3) milo- frdenstwie U. — 4) Po straně v XV. stol. připsáno: o ſprawedlnoſty. — 5) M. hnyewu, jak v. O a U. — 5) neſty O a U. — 7) M. ſwietſsczy. — 3) vita. — ") knycz v O a U vynecháno. —.10) vita. — 11) e vynecháno v U. — 12) M. z. — 13) bestia. — 14) nechty O. - 15) M. lydy, jak v O a U. —16) gedno O a U. —7) M. nepoſkwrnyeny, jak v O a U
30 nym ſwym neczyny; Neb prawi apoſtol: Trpte, acz waſſ kto k 1) porobeny nuty, acz waſſ kto y waſſy twarz tepe, wiernye zde na ſwietie tyem uaſſye2) ſyla ſtwrzuge ſie, tyem uaſſye mzda a odplata roſte, kdyz przately my- lugemy w hoſpodynu, a neprzately pro hoſpodyna. Sluha onen neſlechetny, k nyemuzto pan geho myloſrdenſtwie vczynyl, ſluzie ſwemu myloſrdye3) vczynyczy nechtiel, zaſluzyl ieſt vkrutenſtwie w ſprawedlnoſty, ze ſprawedlnoſt bez myloſty, toczis ſ nym, ſtalla ſie: Neb ſprawedlnoſt 4) bez mylosrdenstwie vkrutnoſt ieſt, Pro nyezto ſprawedlnoſt wzdyczky ſmyeſſena ma byty ſ my- lofrdenstwym. Neb wesken naſſ zakon w myloſrdenstwy iest. wſak boh za- wierne pro hrziech mohl nas zatratyty, genzto ieſt pak mylofrdenstwym ſwym ſpaſſyl. Pro nyezto ktoz neyma myloſrdenſtwie, ten krzieſtan nenye. Nebot nelziet ieſt toho pochibenye gmyety, ktoz myloſtny a myloſtywy iest, by hnywu 6) bozieho neukogyl. Nebo blazeny prawy gſu myloſrdny, neb ony myloſrdenſtwie obdrzíe. Ba knyez a mnych zwlaſtye mluwiecze bez myloſrdenstwie, ieſt iako prawie lody proſtrzied morze ſe wſiech stran dyerawa. Nebo wiernye daremnye ieft ten zakon, kteríz neyma mylo- ſrdenſtwie, malot ieſt to platno rucho gynake neſczy, 6) nezly ſwieczczy 7 lyde, a prziebitkem 8) pak rownu gym byty. Nebo ne ruchem dluhym, to wiez knyez2) nebo zakonem mnych, Gedínke tyem ſamyem nazwan ma 10) byty, ale dobrym prziebitkem. K tomu podobna przyemluwa toto ieſt. ALe e11) bieda, czoz pak wiecze rzku proto, ze czaſto y 12) przieliſſneho ſmutka czlowiek mnoho mluwy. Ay tot weſken ſwiet pln ieſt mnychow a knyezy; Awſak[16] z tolyka przierziedczi ſu knyezie a mnyſſie dobrym prziebitkem, tak ze ze ſta ledwa geden moz nalezen byty a toz ledwa ſnad. zawierne y zagiſte nyzadna potwora 13) na wſem ſwietie nenye tak lita a vkrutna, iako zly knyez nebo mnych: Nebo takowy treſktanye nechcze 14) trpiety, nye any prawdy kdy chcze ſlyſſyety; a tak na kratczie mluwie. nade wſieczky gyne lyde 15) ſwu zlo�ty wynykagy. Taczi knyezy a mnyſſie gedne 16) poſtawu ſamu a gmenem gſu, gichzto zakon wiernye daremny ieſt. zakon cziſty a nepoſkwrny 17) v boha otczie tento ieſt: Syrotkow a wdow w ſmutku gych nawſtiewowaty, a bez poſkwrny w cziſtotye ſebe oſtrziehaty od tohoto ſwieta. 1) w O a U. — 2) Za tím v originále psáno: mzda a podtečkováno. — 3) milo- frdenstwie U. — 4) Po straně v XV. stol. připsáno: o ſprawedlnoſty. — 5) M. hnyewu, jak v. O a U. — 5) neſty O a U. — 7) M. ſwietſsczy. — 3) vita. — ") knycz v O a U vynecháno. —.10) vita. — 11) e vynecháno v U. — 12) M. z. — 13) bestia. — 14) nechty O. - 15) M. lydy, jak v O a U. —16) gedno O a U. —7) M. nepoſkwrnyeny, jak v O a U
Strana 31
31 O knyezy 1) opiet a o mnyſſyech a o tyech, geſto chudynu lupye, klaſtery dyelagy, toto ieſt. E bieda, bieda, kterak w nyekterveh duchownych, geſto gedno poſtawu a gmenem gſu duchowny, rozmohla ſie lakota;2) nye abych ſprawedlnye powiediel: weſken poczatek takoweho gych duchowenstwie iest prawe lakomſtwo. Neb zawierne, w ſproſtnem ruſſye w owcziem chodiecze, ſu wnytrz pak wlczie chwatawy. Prawie3) to wiernye: kdez knyez nebo! mnych | ieſt lakomecz a myloſrdenſtwie neymagyci, bieſſ przied nym precz a vtyekay od nyeho wiecze, nezly od lyteho a od gedowateho hada. XXVIII. Gſu take pak nyekterzy, geſto mnyegy 5) weſken ſwoy vzytek, 6) to wiez dobrych tak przywe�ty, ge�to ko�tely a klaſtery kraſnym welmy dielem ſ chudych lydy vſſylem 7) dielagy; ande pak w nych ieſt take lakomſtwie, ze mnyegy, by zemie y wſeho, czoz na nyey ieſt, gym ſie nedoſtalo.*) Tut ieſt geho frdcze, tut ieft geho myslenye, tu iest geho vmyſl, aby czizie opaſky wyprazdnyl a oblupyl. Takowym ſpaſſitel lage powiediel bieſſe: Bieda wam, geſto dielate hroby proroczie, toczis lydſkym vſſylym. Ay tot tyem, geſto klaſtery dielagy a koſtely kraſne przyprawugy, zda ſie gym, by dobre ſkutky dielaly. zawierne czynyely myloſrdenſtwie lydem chudym, tot dobre dielo ieſt. Ba czlowiecze, chczes dobre dielo dyelaty, aby ſie bohu lybilo, vczynys tak, aby lyd chudy tomu ſie radowal. Nebt nyzadny myleiſſy chram nenye bohu, nezly czlowiek; iakz9) apoſtol prawy: wy ſte prawy chram bozy. zawierne, kdyz chudemu myloſrdenſtwie vczynyf, kdyz czlowieku pracznemu w geho nuzy ſpomozes, a kdyz bludneho na dobru czieſtu nawratyſſ, o kterak dywny, wzaczny y kraſny chram bohu vdyelal gſy ! O temz. Udyel chudemu chleba tweho, y wed 10) bludne a poczieſtne do tweho domu. kdyz vzrziſ naheho,11) to wiez zle odyeneho, prziodyey geho. A tak twym tyeleſſenſtwym newzhrzyey, toczis z tehoz tyeleſfenstwie yako y ty. nyzadny omluwage ſye nerzyekay: Nemam ya czo ſwemu chudemu bly- znyemu neb bratru pomoczí, a ya chud ſam. Maſly ktere rucho nebo nyeczo gyneho mymo twu potrzíebící 12) whodny, a chudemu potrziebnemu ne- 1) O knyezye O. — 2) cupiditas. — 3) V originale e vyškrabáno. — *) anebo O. — 3 existimant. — *) fructum. — 7 vſylim U; mercede. — 3) deficere. — *) Pů- vodně psáno: takz. — 10) induc; y vwed O; a vwed U. — 11) chudeho naheho O. — 11) potrzebu O a U; ultra extremam necessitatem.
31 O knyezy 1) opiet a o mnyſſyech a o tyech, geſto chudynu lupye, klaſtery dyelagy, toto ieſt. E bieda, bieda, kterak w nyekterveh duchownych, geſto gedno poſtawu a gmenem gſu duchowny, rozmohla ſie lakota;2) nye abych ſprawedlnye powiediel: weſken poczatek takoweho gych duchowenstwie iest prawe lakomſtwo. Neb zawierne, w ſproſtnem ruſſye w owcziem chodiecze, ſu wnytrz pak wlczie chwatawy. Prawie3) to wiernye: kdez knyez nebo! mnych | ieſt lakomecz a myloſrdenſtwie neymagyci, bieſſ przied nym precz a vtyekay od nyeho wiecze, nezly od lyteho a od gedowateho hada. XXVIII. Gſu take pak nyekterzy, geſto mnyegy 5) weſken ſwoy vzytek, 6) to wiez dobrych tak przywe�ty, ge�to ko�tely a klaſtery kraſnym welmy dielem ſ chudych lydy vſſylem 7) dielagy; ande pak w nych ieſt take lakomſtwie, ze mnyegy, by zemie y wſeho, czoz na nyey ieſt, gym ſie nedoſtalo.*) Tut ieſt geho frdcze, tut ieft geho myslenye, tu iest geho vmyſl, aby czizie opaſky wyprazdnyl a oblupyl. Takowym ſpaſſitel lage powiediel bieſſe: Bieda wam, geſto dielate hroby proroczie, toczis lydſkym vſſylym. Ay tot tyem, geſto klaſtery dielagy a koſtely kraſne przyprawugy, zda ſie gym, by dobre ſkutky dielaly. zawierne czynyely myloſrdenſtwie lydem chudym, tot dobre dielo ieſt. Ba czlowiecze, chczes dobre dielo dyelaty, aby ſie bohu lybilo, vczynys tak, aby lyd chudy tomu ſie radowal. Nebt nyzadny myleiſſy chram nenye bohu, nezly czlowiek; iakz9) apoſtol prawy: wy ſte prawy chram bozy. zawierne, kdyz chudemu myloſrdenſtwie vczynyf, kdyz czlowieku pracznemu w geho nuzy ſpomozes, a kdyz bludneho na dobru czieſtu nawratyſſ, o kterak dywny, wzaczny y kraſny chram bohu vdyelal gſy ! O temz. Udyel chudemu chleba tweho, y wed 10) bludne a poczieſtne do tweho domu. kdyz vzrziſ naheho,11) to wiez zle odyeneho, prziodyey geho. A tak twym tyeleſſenſtwym newzhrzyey, toczis z tehoz tyeleſfenstwie yako y ty. nyzadny omluwage ſye nerzyekay: Nemam ya czo ſwemu chudemu bly- znyemu neb bratru pomoczí, a ya chud ſam. Maſly ktere rucho nebo nyeczo gyneho mymo twu potrzíebící 12) whodny, a chudemu potrziebnemu ne- 1) O knyezye O. — 2) cupiditas. — 3) V originale e vyškrabáno. — *) anebo O. — 3 existimant. — *) fructum. — 7 vſylim U; mercede. — 3) deficere. — *) Pů- vodně psáno: takz. — 10) induc; y vwed O; a vwed U. — 11) chudeho naheho O. — 11) potrzebu O a U; ultra extremam necessitatem.
Strana 32
32 pomozes, wiernye ſy zlodyey a lotr. pro nyezto, ſynaczkowe myly, budmy w tohoto ſwieta ſbozy gedynke wladarzy, Ale ne oſſobitelowe. 1) Gmamyly czo przieliſneho, gehoz by naſf blyzny potrzieben byl by,2) a nedamy gemu, krademy; nye nynye 3) nyekto pro potrziebu a pro chudobv 4) bera krade mene, 5) nezly ten tak zadrzyge. Nebo tento kak mnoho za ſſobu ſbozye mymo ſwu potrziebu zadrzyge, geſto by gych ſto mohlo zywu byty, genzto hladem hynu; Ale onen gedynkemu tomu famemu krade, Ale tento toly ku kradez czyny, kolyku potrziebnym a chudym potrziebu za ſobu, moha daty, zadrzyge. Geſto omluwu gmagy przately ſwymy. ALe dies ſnad, hubencze pſotny: me ieſt to ſbozye, nebo przietele6) mogy mnye gſu ye oſtawyly. O hubencze, kdyz gſu to giſte ſbozie przietele twogy tobie oſtawyly, y kterak gſu tobie oſtawyly to, geſto by?) gych nebilo ieſt. Pakly ty dieff, ze ieſt gych bylo, y powiez to, odkad gſu ony gmyely, kto ieſt gym dal? Czo gſu ſobu przyneſly, gducz na tento ſwiet, neb czo pak ſobu neſſu, ſaſſye 8) ſye wraczygycz na onen ſwiet? zawiernye, czoz ſmy ſobie oſſobily ſbozie lydy chudych neb bezprzyemnye drzymy, gymzto ony zywyly ſye, przied obliczyegem krale nebeſkeho den ſudny budu wolaty, aby nad namy pomſczeno bylo. ktoz vſſy ma k ſlyſſeny, ſlys toto: Pakly mnye kto nechcze wyerzyty, ey bieda, kterak tyezczye to wzwiedye, kdyz gych9) bohatſtwie w chudobu ſye obraty v pekle. XXIX. wſak ay tot przyrozeny zakon przykazuge to: abichom to gynym czynyly, czo od gyních zadamy, aby nam uczynyeno [17] bylo. Czo gyneho ſtary zakon vkazuge? Czo nowy zakon ziewuge, ptay ſye wſudy? Pro nyezto oboy zakon proty tobie przied bohem ſwiedeczſtwie wida, na tye zaluge. Nuz pak czoz o tyech budu mluwyty, geſto kamenye hromazdye, a zdy na wyſſoſt welyku dyelagy, a tak ſrdcze gich marne ieſt a myſlenye ſwie- deczſke;10) nebo to proto czynye, aby ſye lydem ſlybyly, a aby gych vrzad chwalen bil; A takz zde na tom ſwietie wſyczku ſprawedlnoſt ſwu mnyegy gſucze.11) a) possessores. — 2) by (podruhé) zbytečno. — 3) Původně psáno: nyenye. — *) Předěláno z chudeho. — 5) krademe U. — 6) Předěláno z przietely; parentes. — 7) by zbytečno a není v O. a U. — 3) zaſye O. — 3) Za tím podtečkováno: boh geſt. — 1°) M. ſwietſke. — 11) arbitrantur.
32 pomozes, wiernye ſy zlodyey a lotr. pro nyezto, ſynaczkowe myly, budmy w tohoto ſwieta ſbozy gedynke wladarzy, Ale ne oſſobitelowe. 1) Gmamyly czo przieliſneho, gehoz by naſf blyzny potrzieben byl by,2) a nedamy gemu, krademy; nye nynye 3) nyekto pro potrziebu a pro chudobv 4) bera krade mene, 5) nezly ten tak zadrzyge. Nebo tento kak mnoho za ſſobu ſbozye mymo ſwu potrziebu zadrzyge, geſto by gych ſto mohlo zywu byty, genzto hladem hynu; Ale onen gedynkemu tomu famemu krade, Ale tento toly ku kradez czyny, kolyku potrziebnym a chudym potrziebu za ſobu, moha daty, zadrzyge. Geſto omluwu gmagy przately ſwymy. ALe dies ſnad, hubencze pſotny: me ieſt to ſbozye, nebo przietele6) mogy mnye gſu ye oſtawyly. O hubencze, kdyz gſu to giſte ſbozie przietele twogy tobie oſtawyly, y kterak gſu tobie oſtawyly to, geſto by?) gych nebilo ieſt. Pakly ty dieff, ze ieſt gych bylo, y powiez to, odkad gſu ony gmyely, kto ieſt gym dal? Czo gſu ſobu przyneſly, gducz na tento ſwiet, neb czo pak ſobu neſſu, ſaſſye 8) ſye wraczygycz na onen ſwiet? zawiernye, czoz ſmy ſobie oſſobily ſbozie lydy chudych neb bezprzyemnye drzymy, gymzto ony zywyly ſye, przied obliczyegem krale nebeſkeho den ſudny budu wolaty, aby nad namy pomſczeno bylo. ktoz vſſy ma k ſlyſſeny, ſlys toto: Pakly mnye kto nechcze wyerzyty, ey bieda, kterak tyezczye to wzwiedye, kdyz gych9) bohatſtwie w chudobu ſye obraty v pekle. XXIX. wſak ay tot przyrozeny zakon przykazuge to: abichom to gynym czynyly, czo od gyních zadamy, aby nam uczynyeno [17] bylo. Czo gyneho ſtary zakon vkazuge? Czo nowy zakon ziewuge, ptay ſye wſudy? Pro nyezto oboy zakon proty tobie przied bohem ſwiedeczſtwie wida, na tye zaluge. Nuz pak czoz o tyech budu mluwyty, geſto kamenye hromazdye, a zdy na wyſſoſt welyku dyelagy, a tak ſrdcze gich marne ieſt a myſlenye ſwie- deczſke;10) nebo to proto czynye, aby ſye lydem ſlybyly, a aby gych vrzad chwalen bil; A takz zde na tom ſwietie wſyczku ſprawedlnoſt ſwu mnyegy gſucze.11) a) possessores. — 2) by (podruhé) zbytečno. — 3) Původně psáno: nyenye. — *) Předěláno z chudeho. — 5) krademe U. — 6) Předěláno z przietely; parentes. — 7) by zbytečno a není v O. a U. — 3) zaſye O. — 3) Za tím podtečkováno: boh geſt. — 1°) M. ſwietſke. — 11) arbitrantur.
Strana 33
33 Geſto chudynu lupiecz y dyelagy pak klaſtery, capitola. Gſu take nyekterzy, geſto z lupezie, z potu a z uſſyle chudych lydy obiety bohu obietugy. zawierne take obiety przied myloſrdenstwym bozym welmy ſu mrzky a ohawny. I kto tak blaznywy ie�t, ze by tomu nerozu- myel, ze to dobrodyeníe a ty obiety neyſu k bozie chwale, ale k tohoto ſwieta chlubye? Ale rzekl by ſnad nyekto: 1) o czo ty mluwis? wſak dobra wiecz ieft klaſtery dyelaty, aby ſkrzie to boh czten byl; k tomu ya takto odpowiedyel bych: Dobry ſkutek ieſt to welmy, kdyz by gedno chudyna nuzye netrpiela ſk'rzie to, a take, ze by 2) ſkrzíe to dobre boha proty ſobie nerozhnyewaly, chudyne 3) zabit czynyecz a roboty gym przimyſligicz. I kterak, ty hubencze, tyemy penyezy, pro nyezto chudyna kwyely a placze, bohu nebo ſwatym geho wzaczny chram vczynyty mozes? I ktera ieſt to ſpra- wedlnoſt, lupiecze zywe, y odiewaty mrtwe, a potrziebiczku chudich lydy, gyzto zywy magy byty, bohu obyetowaty, ktera ieſt wzacznoſt? zawierne, kdy by ſie to bohu lybylo, tehdy ſprawedlnoſt naſſily byla by towarzyſſ. A kdyby take v obiety od naſí chtyel boh a gye zadal, tehdy by y vczaſten byl hrziechu toho. Pro nyezto wiernye neyſut bohu myly any wzaczny; A to, czozt ſye bohu nelyby, taket ſwatym geho nenye mylo. O pokorzye tato ieſt capytola. Ro nyezto, ſynaczkowe mogy naymyleyſſy, ſloziecze ſebe4) wſyczku zlobu, wſyczku leſt y wſeczko poknyrzenye,5) y wſeczko vtrhowanie y ne- nawyſt, iako dyetky teprw porozene rozumny gſucze, beze lſty zadagycze mleka myloſrdenſtwie bozieho, abiſte w nyem ruoſty mohly w ſpaſſe|nye, acz zagiſte ſte okuſſyly waſſy zadoſty, toczis wiernu, kterak ſladky a chutny jeſt hoſpodín. XXX. Neb prawy hoſpodyn: zawierne, nebudetely iako mladeneczkowe, ne- wendete do kralowstwie nebeſkeho. Nebo mladenecz 5) vzrzye kraſnu zenu, nekocha ſye w tom, opatrzie kraſne rucho a drahe, nezada geho. Netra7) take dluho w hnyewu; vrazen gſa, brzo zapomyene,8) Any take nenawydy koho, otczie ſye nadrzy, a matky neopuſczye. A protoz nemny nyzadny, by w kralewſtwie nebeſke wgyty mohl, gedynke kdyz newynnoſt mlade- neczkowu gmyety bude, a ſproſtnoſty geho kdyz ſie ſnazy naſledowaty, 1) nyekto po straně připsáno s patřičným odkazem. — *) aby O a U. — *) M chudynye. — ") T. j. ſ ſebe. — 5) simulatíones. — 6) parvulus. — 7) perseverat. — s) zapomane U.
33 Geſto chudynu lupiecz y dyelagy pak klaſtery, capitola. Gſu take nyekterzy, geſto z lupezie, z potu a z uſſyle chudych lydy obiety bohu obietugy. zawierne take obiety przied myloſrdenstwym bozym welmy ſu mrzky a ohawny. I kto tak blaznywy ie�t, ze by tomu nerozu- myel, ze to dobrodyeníe a ty obiety neyſu k bozie chwale, ale k tohoto ſwieta chlubye? Ale rzekl by ſnad nyekto: 1) o czo ty mluwis? wſak dobra wiecz ieft klaſtery dyelaty, aby ſkrzie to boh czten byl; k tomu ya takto odpowiedyel bych: Dobry ſkutek ieſt to welmy, kdyz by gedno chudyna nuzye netrpiela ſk'rzie to, a take, ze by 2) ſkrzíe to dobre boha proty ſobie nerozhnyewaly, chudyne 3) zabit czynyecz a roboty gym przimyſligicz. I kterak, ty hubencze, tyemy penyezy, pro nyezto chudyna kwyely a placze, bohu nebo ſwatym geho wzaczny chram vczynyty mozes? I ktera ieſt to ſpra- wedlnoſt, lupiecze zywe, y odiewaty mrtwe, a potrziebiczku chudich lydy, gyzto zywy magy byty, bohu obyetowaty, ktera ieſt wzacznoſt? zawierne, kdy by ſie to bohu lybylo, tehdy ſprawedlnoſt naſſily byla by towarzyſſ. A kdyby take v obiety od naſí chtyel boh a gye zadal, tehdy by y vczaſten byl hrziechu toho. Pro nyezto wiernye neyſut bohu myly any wzaczny; A to, czozt ſye bohu nelyby, taket ſwatym geho nenye mylo. O pokorzye tato ieſt capytola. Ro nyezto, ſynaczkowe mogy naymyleyſſy, ſloziecze ſebe4) wſyczku zlobu, wſyczku leſt y wſeczko poknyrzenye,5) y wſeczko vtrhowanie y ne- nawyſt, iako dyetky teprw porozene rozumny gſucze, beze lſty zadagycze mleka myloſrdenſtwie bozieho, abiſte w nyem ruoſty mohly w ſpaſſe|nye, acz zagiſte ſte okuſſyly waſſy zadoſty, toczis wiernu, kterak ſladky a chutny jeſt hoſpodín. XXX. Neb prawy hoſpodyn: zawierne, nebudetely iako mladeneczkowe, ne- wendete do kralowstwie nebeſkeho. Nebo mladenecz 5) vzrzye kraſnu zenu, nekocha ſye w tom, opatrzie kraſne rucho a drahe, nezada geho. Netra7) take dluho w hnyewu; vrazen gſa, brzo zapomyene,8) Any take nenawydy koho, otczie ſye nadrzy, a matky neopuſczye. A protoz nemny nyzadny, by w kralewſtwie nebeſke wgyty mohl, gedynke kdyz newynnoſt mlade- neczkowu gmyety bude, a ſproſtnoſty geho kdyz ſie ſnazy naſledowaty, 1) nyekto po straně připsáno s patřičným odkazem. — *) aby O a U. — *) M chudynye. — ") T. j. ſ ſebe. — 5) simulatíones. — 6) parvulus. — 7) perseverat. — s) zapomane U.
Strana 34
34 toczis kdyz cziſtotu gmyety bude, ſwietem wzhrzie, bratra ſweho mylowaty bude, a w lonye ſwate czierekwie, matky ſwe, kdyz ſie bude kochaty, czieſt ſprawedlnoſty naſleduge. Kterak mamy boyowaty ſ dyablem, zbuducze naſlych hrzyechow ſtarych, tato capytola ieſt. Swleczte ſebe, 1) mogy naymyleyſſy ſynaczkowe, ſtareho czlowieka, toczis hrziech ſtary, a oblecztez ſie w odyenie bozie w nowe, abiſte mohly ſtaty proty protywenſtwie dya|blowu. Nyczt neyma dyabel na waſſ na ſwietye zyſku,2) kdyz w bozyem odyenye proty nyemu ſnaznye boyowaty budete. Protoz wynyknucz 3) z tohoto ſwieta brzkych 4) wieczy a iako ſtyen rychle zhynugyczych, 5) a ſwietem boy wezmete. ktoz ſye6) zapaſſy lomozí, ſ nahym ruchem gſa obtyezen, ſpieſnyegye na zemy padne, neb neyma, v czeho by ſie drzal. cheſlyz7) pak pewnye a twrdye ſ dyablem boyowaty, odwrzyz od ſebe rucho, aby nepadl; Nebo wſyeczky wyeczy tyeleſſne gſu iako kterakeſy rucho, gymzto czlowiek, kdyz ieſt obtyezen, brzo padne, to ieſt zadoſtmy tohoto ſwieta tyeleſnymy gſa zapleten, od dyabla brzo prziemozen bude. Odyenye waſſe, to ieſt cziſtota, to ieſt trpenye, to iest pokora a myloſt, tot iest filne odyenye proty dyablu. Tyem odyenyem kdyz odyeny budete, tehdy podpaſſete ſylu bedry waſſye, a poſſylnyte rameny waſſye; Nebo ſyla dobreho vmyſla a okraſſa dobrych ſkutkow bude odyew waſſ, a ſ tyem pak kdyz v bogy budete, ſmyety ſye budete, y nebudete ſie ba[18]ty od ſnyezne zymy. A tak dom waſſeho ſrdcze wierneho bude zalozen na twrdey ſkale, genzto iest criftus. XXXI. O ſmylſtwy, kterak mnoho hrziechow ſ nym przychody. Mecz dyablow ieſt ſmylſtwo. ey bieda, kolyk 8) gich toho plekna brz'dkoſt9) zabygie. Nenyet nyzadneho gyneho takoweho hrziechu, gymzto by dyabel tolikrat ſwityezowal, iako tyemzto. Ba chowaite ſye ſmylſtwa, chowaite zawierne! iako cziſtota czlowiecze rowna ieſt angelom, nye 10) wieczſſym czlowieka czyny, nezly angelom; 11) Takez ſmylſtwie z czlowieka czyny wieczſyeho, nezly howado hlupe ieſt. Nye, abych takto rzekl, mnohem 1) T. j. ſ ſebe. — 2) Psáno původně ſyſku, pozdějiſ vyškrábáno a napsáno z. — 3) exspoliati. — *) momentaneis — 5) labentibus; psáno původně: zhynugychgyczych, gych podtečkováno a částečně vyškrábáno. — 3) M. ſe; qui cum diabolo luctatur. — 1) M. chczeſlyz, jak v O a U. — 3) kolyk připsáno po straně s patřičným odkazem. — 3) romphaca. — 19) imo. — 11) M. angelem, jak v O a U.
34 toczis kdyz cziſtotu gmyety bude, ſwietem wzhrzie, bratra ſweho mylowaty bude, a w lonye ſwate czierekwie, matky ſwe, kdyz ſie bude kochaty, czieſt ſprawedlnoſty naſleduge. Kterak mamy boyowaty ſ dyablem, zbuducze naſlych hrzyechow ſtarych, tato capytola ieſt. Swleczte ſebe, 1) mogy naymyleyſſy ſynaczkowe, ſtareho czlowieka, toczis hrziech ſtary, a oblecztez ſie w odyenie bozie w nowe, abiſte mohly ſtaty proty protywenſtwie dya|blowu. Nyczt neyma dyabel na waſſ na ſwietye zyſku,2) kdyz w bozyem odyenye proty nyemu ſnaznye boyowaty budete. Protoz wynyknucz 3) z tohoto ſwieta brzkych 4) wieczy a iako ſtyen rychle zhynugyczych, 5) a ſwietem boy wezmete. ktoz ſye6) zapaſſy lomozí, ſ nahym ruchem gſa obtyezen, ſpieſnyegye na zemy padne, neb neyma, v czeho by ſie drzal. cheſlyz7) pak pewnye a twrdye ſ dyablem boyowaty, odwrzyz od ſebe rucho, aby nepadl; Nebo wſyeczky wyeczy tyeleſſne gſu iako kterakeſy rucho, gymzto czlowiek, kdyz ieſt obtyezen, brzo padne, to ieſt zadoſtmy tohoto ſwieta tyeleſnymy gſa zapleten, od dyabla brzo prziemozen bude. Odyenye waſſe, to ieſt cziſtota, to ieſt trpenye, to iest pokora a myloſt, tot iest filne odyenye proty dyablu. Tyem odyenyem kdyz odyeny budete, tehdy podpaſſete ſylu bedry waſſye, a poſſylnyte rameny waſſye; Nebo ſyla dobreho vmyſla a okraſſa dobrych ſkutkow bude odyew waſſ, a ſ tyem pak kdyz v bogy budete, ſmyety ſye budete, y nebudete ſie ba[18]ty od ſnyezne zymy. A tak dom waſſeho ſrdcze wierneho bude zalozen na twrdey ſkale, genzto iest criftus. XXXI. O ſmylſtwy, kterak mnoho hrziechow ſ nym przychody. Mecz dyablow ieſt ſmylſtwo. ey bieda, kolyk 8) gich toho plekna brz'dkoſt9) zabygie. Nenyet nyzadneho gyneho takoweho hrziechu, gymzto by dyabel tolikrat ſwityezowal, iako tyemzto. Ba chowaite ſye ſmylſtwa, chowaite zawierne! iako cziſtota czlowiecze rowna ieſt angelom, nye 10) wieczſſym czlowieka czyny, nezly angelom; 11) Takez ſmylſtwie z czlowieka czyny wieczſyeho, nezly howado hlupe ieſt. Nye, abych takto rzekl, mnohem 1) T. j. ſ ſebe. — 2) Psáno původně ſyſku, pozdějiſ vyškrábáno a napsáno z. — 3) exspoliati. — *) momentaneis — 5) labentibus; psáno původně: zhynugychgyczych, gych podtečkováno a částečně vyškrábáno. — 3) M. ſe; qui cum diabolo luctatur. — 1) M. chczeſlyz, jak v O a U. — 3) kolyk připsáno po straně s patřičným odkazem. — 3) romphaca. — 19) imo. — 11) M. angelem, jak v O a U.
Strana 35
35 horſy ieſt, nezly howado. Nebo z nyeho czyny ſye howado, proto ze roz- umnoſt opustye, y ieft horſy, nez hlupe dobyczye. z nyzadne gyne wieczy neczte ſye, by boh rzekl: zel my ieſt vczynywſe czlowieka. Tytot wieczy zagiſte ſmylſtwo czyny na czlowieku: nayprwe tyelo czlowieczye mdly a k wieczney y k czaſtey ſmrty poſſyela; Nebo ſmylſtwem ſwym dnow czlowiek vkraczuge. Druhe : dobre przyſlowie1) czlowiecze kazy, trzietye: ſbozie | a penyez zbawuge, zlodyeſtwo czynyty wely, wrazdu mnohu ſtrogy, pamyety czlowieka zbawuge, ſrdcze czlowieku od dobreho odwraczuge, zrak wnytrzny y zewny2) w czlowieku oſlepuge, a nad gyne naywiecz hnyew wzbuzuge, a pochodyt z korzene lakoty, wſak pro nyzadní hrziech neczte ſye, by tak oczytu ſprawedlnoſt bez myloſrdenſtwie boh vczynyl, iako pro tento hrziech, kdyz na weſken ſwiet potopu byl przywedl, Sodomu a gomorru ſpalyl a zkazyl, nye y z korzen podwratyl, a mnoho gynych lydy zahubyl. wiernye, w tuto ſyet dyablowu ſmylſtwie kdyz kto popaden bude, ne brzot ſye z nye wiplete. w tomto gyſtem bogy ſmylſtwie, to wiez, nyzadnyt nemoz ſwytyezyty, gedno precz vteka od nyeho. Nyzadnyt nemoz take twrdye traty, gedno tyelo ſwe vtrpeny 3) vkrotyti. ktoz wyna pozywa, ten ohen w ſwem lonye noſſy, ſmylſtwo na ſſye wabye. Neb wſak prawy apostol: nerodte sye wynem opygety, neb w nyem iest smylstwie. Tentot boy gynak trpien bity nemoze, gedno w utrpeny 4) a w poſczeny. wynot welmy ſkody, Ale oblyczey zenſky | ieſcze wiecze. Nebo zena ieſt ſtrziela dyablowa, kteruz czlowiek w ſmylſtwu brzo zazrzy, za�trzielen bude. Nyzadny zywy w to nedouffay, acz ſnad ſwaty ieſt, nebo nemoz giſt byty v tom bogy, Nebo zena drahu duſſy muzowu pochwaczuge ſwym ſmylnym wy- dyenym. I kterak ſnadno ieſt, by czlowiek ohen w ſwem lonye schowaty mohl tak, iakz by rucho geho nezazhlo ſye? A nebo kterak na rzerzewy5) chodyty 6) mohl, aby paty geho nezpalyly 7) ſye? Muz a zena, ohen a plewa, a dyabel nykdy duty neprzieſtawagy,8) aby horziety mohly; Neb kdez muz ſ zenu ſpolu ſpolek magy, tu rad ohen ſmylſtwa horzy, iako tu, kdez ohen ſ plewu ſye ſhromazdy, a dyabel pak rozdymuge, aby ten ohen horzal, toczis ſwym ponuczowanym. w tom bogy nykdy nemozes ſwytyezyty, gedno precz vteka. Nykdy muzowy ſ zenu nebyway dluha pomluwa w rzieczi, gedynke pro ſamu potrziebu pylnu.9) Nad to wiecz: 10) wſyemy darky a la- ohdynymy 11) ſlowy zenſkymy muz wzhrzyey, acz nechczes byty popaden oſydlem ſmylſtwie. Tak bud welyka rziedko�t w mluweny meſzy muzem a zenu, ze by iako geden druheho gmenowaty newiedyel. 1) Původně psáno: przyeſlowie. — 3) zewnytrzny O, y zewnitrz U. — 5) M. vtrpenym, jak v O; trapením U. — *) w trpenye O. — 3) super prunas. — 3) Za tím vynecháno: by. — 7) Za tím podtečkováno: geko. — 5) M. neprzieflawa. — 3) pylnu po straně připsáno s odkazem. — 16) M. wicz. — 11) M. lahodnymy jak v O a U; blanda.
35 horſy ieſt, nezly howado. Nebo z nyeho czyny ſye howado, proto ze roz- umnoſt opustye, y ieft horſy, nez hlupe dobyczye. z nyzadne gyne wieczy neczte ſye, by boh rzekl: zel my ieſt vczynywſe czlowieka. Tytot wieczy zagiſte ſmylſtwo czyny na czlowieku: nayprwe tyelo czlowieczye mdly a k wieczney y k czaſtey ſmrty poſſyela; Nebo ſmylſtwem ſwym dnow czlowiek vkraczuge. Druhe : dobre przyſlowie1) czlowiecze kazy, trzietye: ſbozie | a penyez zbawuge, zlodyeſtwo czynyty wely, wrazdu mnohu ſtrogy, pamyety czlowieka zbawuge, ſrdcze czlowieku od dobreho odwraczuge, zrak wnytrzny y zewny2) w czlowieku oſlepuge, a nad gyne naywiecz hnyew wzbuzuge, a pochodyt z korzene lakoty, wſak pro nyzadní hrziech neczte ſye, by tak oczytu ſprawedlnoſt bez myloſrdenſtwie boh vczynyl, iako pro tento hrziech, kdyz na weſken ſwiet potopu byl przywedl, Sodomu a gomorru ſpalyl a zkazyl, nye y z korzen podwratyl, a mnoho gynych lydy zahubyl. wiernye, w tuto ſyet dyablowu ſmylſtwie kdyz kto popaden bude, ne brzot ſye z nye wiplete. w tomto gyſtem bogy ſmylſtwie, to wiez, nyzadnyt nemoz ſwytyezyty, gedno precz vteka od nyeho. Nyzadnyt nemoz take twrdye traty, gedno tyelo ſwe vtrpeny 3) vkrotyti. ktoz wyna pozywa, ten ohen w ſwem lonye noſſy, ſmylſtwo na ſſye wabye. Neb wſak prawy apostol: nerodte sye wynem opygety, neb w nyem iest smylstwie. Tentot boy gynak trpien bity nemoze, gedno w utrpeny 4) a w poſczeny. wynot welmy ſkody, Ale oblyczey zenſky | ieſcze wiecze. Nebo zena ieſt ſtrziela dyablowa, kteruz czlowiek w ſmylſtwu brzo zazrzy, za�trzielen bude. Nyzadny zywy w to nedouffay, acz ſnad ſwaty ieſt, nebo nemoz giſt byty v tom bogy, Nebo zena drahu duſſy muzowu pochwaczuge ſwym ſmylnym wy- dyenym. I kterak ſnadno ieſt, by czlowiek ohen w ſwem lonye schowaty mohl tak, iakz by rucho geho nezazhlo ſye? A nebo kterak na rzerzewy5) chodyty 6) mohl, aby paty geho nezpalyly 7) ſye? Muz a zena, ohen a plewa, a dyabel nykdy duty neprzieſtawagy,8) aby horziety mohly; Neb kdez muz ſ zenu ſpolu ſpolek magy, tu rad ohen ſmylſtwa horzy, iako tu, kdez ohen ſ plewu ſye ſhromazdy, a dyabel pak rozdymuge, aby ten ohen horzal, toczis ſwym ponuczowanym. w tom bogy nykdy nemozes ſwytyezyty, gedno precz vteka. Nykdy muzowy ſ zenu nebyway dluha pomluwa w rzieczi, gedynke pro ſamu potrziebu pylnu.9) Nad to wiecz: 10) wſyemy darky a la- ohdynymy 11) ſlowy zenſkymy muz wzhrzyey, acz nechczes byty popaden oſydlem ſmylſtwie. Tak bud welyka rziedko�t w mluweny meſzy muzem a zenu, ze by iako geden druheho gmenowaty newiedyel. 1) Původně psáno: przyeſlowie. — 3) zewnytrzny O, y zewnitrz U. — 5) M. vtrpenym, jak v O; trapením U. — *) w trpenye O. — 3) super prunas. — 3) Za tím vynecháno: by. — 7) Za tím podtečkováno: geko. — 5) M. neprzieflawa. — 3) pylnu po straně připsáno s odkazem. — 16) M. wicz. — 11) M. lahodnymy jak v O a U; blanda.
Strana 36
36 Aby nyzadny do ſebe nedouffal;1) w duchownych a w gynych rozmohlo ſye ſmylſtwo. Mnozi lyde przieſwaty padly gſu tyemto hrziechem 2) pro ſwe douffanye, douffagicz przielys ſobie. 3) Pro nyezto boyte ſye, ſynaczkowe myly, ponyawadz w gynych hrzieſſyech ſluſſye ſye prziewelmy baty; czym pak wiecze w tomto. Ale zawiern'e powiedye toto, ze nynye po duchowenstwy w duchownych lidech wznykl ie� nowy wymyſl v mrzkem ſmylſtwy. Ey bieda, hoſpodyne, y czo budu mluwyty? wſak nynye, tohoto czaſſu, lyde neſtydye ſye temyerz nyczehoz nycz, kdyz hrzieſſie, nyebrz, kdyz czo zleho vczynye, tyem ſye chlubye. Nyekteraky wſak ſtud mezy zenamy ieſt, kakzkoly welmy maly, Ale mezy pak muzmy y obeczníe mezy 4) lydmy toto mrzke a ohawne ſmylſtwie tak welmy rozmohlo ſye ieſt, ze toho 5) magy gyz za blazna, kto by geho 6) nevmyel. Czoz pak wiecze? Tot geho ſu ſwatkowe, tot ieſt geho kazanye, tot geho [19] czasty wychod do koftela, aby zenu 7) wydyety mohl a ſ nymy pomluwu gmyety, a tak aby ſkrzie to pak ſmylnu zadoſt w ſobie wzbudye ſmylſtwie mohl dogyty. O bieda, hubencze! I czo ſye chlubiſſ w ſwe zlobie? ſnad proto to czynyſ, ze mocz gmas pachaty neslechetnost? wiez to, ze stokrat wiecze hrzieslys, nez zena; Neb zena iest myekeho vmyſſla, a ty ſylnym ſye 8) czynyſſ; Ona wſſak nyekdy ſedy w domu a ty, ſpulage2) ſye ſyemo y tamo, myſlys ſobie ſto czyeſt,10) kudy by gy oſſydlyty11) a oklamaty mohl. nye nyekdy bezdyecznye gy k tomu i przipra- wieſs,12) aby ona to vczynyla. O blazne nemudry, tyto wieczy ty czynyſ, ze boh mlczy tobie. nynye ty ſnad myſlyſſ ſobie, by on tobie rowen byl, Ale przydet wiernye ten czaff, ze tye bude13) hroznye treſktaty a proty tobie wzproſtrzie ſwoy oblyczey w hnyewu. Pro nyezto, ſynaczkowe, budte mudrzy iakzto hadowe, a ſproſtny iakzto holubyczky, a bognyte vdatnie ſtarym hadem dyablem. Budte bedry waſſye podpaſſany, a ſwieczny dobrych ſkutkow horzte v waſſy 14) ruku; A tehdyz pak muznye czynte, aby ſye 15) ſrdcze waſſe poſſylnylo. Nebo ti, ktoz nad wamy wiboy czynye ſwym protywenſtwym, | baty ſye budu. A tak v bohu vczynite mocznoſt waſſy, 17) A ont k nyeczemuz 15) dowede ty, geſto waſſ ſmuczugy. 1) Za tím v U: o ſmilftwie. — 1) Zatím: douffanye, což později přeškrtnuto — 3) Původně psáno: do ſebe jak v O a U. — *) Za tím později přeškrtnuto: pak, což nachází se v 0 a U, — 3) Za tím podtečkováno: to. — *) toho 0 a U. — 7) M. zeny (mulieres). — 3) ſye připsáno po straně s patřičným odkazem. — 3) tulage ſe U. — 10) mille modis. — 11) oſydlaty O; illaqueas. — 13) prziprawieſs připsáno v XVI. stol. — 13) Za tím rasura. — 14) waſfich U. — 15) ſye připsáno po straně s patřičným od- kazem. — 16) ad nihilum. — 17) tribulantes.
36 Aby nyzadny do ſebe nedouffal;1) w duchownych a w gynych rozmohlo ſye ſmylſtwo. Mnozi lyde przieſwaty padly gſu tyemto hrziechem 2) pro ſwe douffanye, douffagicz przielys ſobie. 3) Pro nyezto boyte ſye, ſynaczkowe myly, ponyawadz w gynych hrzieſſyech ſluſſye ſye prziewelmy baty; czym pak wiecze w tomto. Ale zawiern'e powiedye toto, ze nynye po duchowenstwy w duchownych lidech wznykl ie� nowy wymyſl v mrzkem ſmylſtwy. Ey bieda, hoſpodyne, y czo budu mluwyty? wſak nynye, tohoto czaſſu, lyde neſtydye ſye temyerz nyczehoz nycz, kdyz hrzieſſie, nyebrz, kdyz czo zleho vczynye, tyem ſye chlubye. Nyekteraky wſak ſtud mezy zenamy ieſt, kakzkoly welmy maly, Ale mezy pak muzmy y obeczníe mezy 4) lydmy toto mrzke a ohawne ſmylſtwie tak welmy rozmohlo ſye ieſt, ze toho 5) magy gyz za blazna, kto by geho 6) nevmyel. Czoz pak wiecze? Tot geho ſu ſwatkowe, tot ieſt geho kazanye, tot geho [19] czasty wychod do koftela, aby zenu 7) wydyety mohl a ſ nymy pomluwu gmyety, a tak aby ſkrzie to pak ſmylnu zadoſt w ſobie wzbudye ſmylſtwie mohl dogyty. O bieda, hubencze! I czo ſye chlubiſſ w ſwe zlobie? ſnad proto to czynyſ, ze mocz gmas pachaty neslechetnost? wiez to, ze stokrat wiecze hrzieslys, nez zena; Neb zena iest myekeho vmyſſla, a ty ſylnym ſye 8) czynyſſ; Ona wſſak nyekdy ſedy w domu a ty, ſpulage2) ſye ſyemo y tamo, myſlys ſobie ſto czyeſt,10) kudy by gy oſſydlyty11) a oklamaty mohl. nye nyekdy bezdyecznye gy k tomu i przipra- wieſs,12) aby ona to vczynyla. O blazne nemudry, tyto wieczy ty czynyſ, ze boh mlczy tobie. nynye ty ſnad myſlyſſ ſobie, by on tobie rowen byl, Ale przydet wiernye ten czaff, ze tye bude13) hroznye treſktaty a proty tobie wzproſtrzie ſwoy oblyczey w hnyewu. Pro nyezto, ſynaczkowe, budte mudrzy iakzto hadowe, a ſproſtny iakzto holubyczky, a bognyte vdatnie ſtarym hadem dyablem. Budte bedry waſſye podpaſſany, a ſwieczny dobrych ſkutkow horzte v waſſy 14) ruku; A tehdyz pak muznye czynte, aby ſye 15) ſrdcze waſſe poſſylnylo. Nebo ti, ktoz nad wamy wiboy czynye ſwym protywenſtwym, | baty ſye budu. A tak v bohu vczynite mocznoſt waſſy, 17) A ont k nyeczemuz 15) dowede ty, geſto waſſ ſmuczugy. 1) Za tím v U: o ſmilftwie. — 1) Zatím: douffanye, což později přeškrtnuto — 3) Původně psáno: do ſebe jak v O a U. — *) Za tím později přeškrtnuto: pak, což nachází se v 0 a U, — 3) Za tím podtečkováno: to. — *) toho 0 a U. — 7) M. zeny (mulieres). — 3) ſye připsáno po straně s patřičným odkazem. — 3) tulage ſe U. — 10) mille modis. — 11) oſydlaty O; illaqueas. — 13) prziprawieſs připsáno v XVI. stol. — 13) Za tím rasura. — 14) waſfich U. — 15) ſye připsáno po straně s patřičným od- kazem. — 16) ad nihilum. — 17) tribulantes.
Strana 37
37 XXXII. O ſpolecznyey mylo�y w hoſpodynu. MOgy prziemyly bratrowe, myluyte ſye we ſpolczie. 1) Nebo 2) newzalt ſem toho od czlowieka, ale od ſpaſſitele, genz prawy a rzka: Tot ieſt przykazanye me, abiſte ſie we ſpolczie mylowaly. Zagiſte w gedynem my- lowany wſeczko dobre wſiech cztnoſty lpy. iakzto z gednoho 3) korzene mnohe wychodye ratoleſly,4) takez z mylowanye wſieczky cztno�ty ſye rozplozugy. Neb prawy apoſtol: bich 5) iaziky 6) lydſkymy y angelſkymy mluwyl, a bych gmyel 7) wſeliktere 8) proroczſtwie, a znal wſyeczky taynoſty poſwatne y wſieczka vmyenye vmyel,9) a bych take myel wſieczku wieru, tak ze bych 10) hory przienoſſyl. toczis przykazanym ſwym, a gedyne pak myloſty neymyel, nycz neyſem. ktoz prawu myloſt gma, dobrotywy a trpielywy ieſt. Tent prawu myloſt gma, ktoz netolyko blyznye ſwe myluge pro laſku blyzenſtwie a tyeleſſenſtwye, iakzto pohane a zgiewnyczy 11) czynye, Ale ktoz myluge neprzietele, iako y przietele. A naywie cz tyem gedynym czynem m oz 12) czlowiek poznaty, bydlyly v mylowany prawem, kdyz toho myluge, genz ſye gemu protywy. zagiſte tuto przieſnaznye ſmyſl przylozen ma byty, Neb ſnad ſu take prziemnozy, geſto mylugy, ale zle. zagiſte nyekterzy tolyko przately ſwe mylugy, ze bozy myloſt proto ztraczugy. ktoz nyeczo gyneho nad boha miluge, ten boha nenye dostoygen, Nebo we wſelykterych 13) cztnoſtech potrziebna ieſt fkrownoſt, proto ze cznoſt wſdyczky rowenſtwie chcze. Nyekteru wiecz przielyſſ mylowaty ohawne ieſt, Ale iakto 14) ſpra- wedlnost mylowaty wely, dobre iest. Przyeml. 15) Wſſelyktere mylowanye, kterez ſkodlywe ieſt, zawrzeno gma byty. Pro przyelyſne mylowanye nyekterzy gſu vpadly w ſmylſtwie, nyekterzy w zawiſt; mnozy take modlytwy a bozy ſluzbu opuſtyly gſu, a to wſe pro przielyſnu míloſt. Przyelys blaznywa myloſt ieſto, 16) kto wzdy chcze to wiediety,17) czoz myluge; ten ktoz ieſt, zagiſte any prawdy any ſprawedlnosty zna, ne 18) any rozumu gma, any obicziege wye, any czo gyneho myſlyty 1) Za tím rasura. — 2) Ale nebo O; ale v U rubrikatorem přeškrtnuto. — 3) ge- dyneho O a U. — 4) ratorafly O. — 5) bich později připsáno. — ) Za tím rasura. — 1) Nad s později nadepsáno v. — 3) Po straně připsáno: wſſiechna. — *) vmyel nade- psáno v XVI st. — 1) abych U. — 11) V XVI. stol. nadepsáno: hrzieſſnyczí; publicani. — 13) u později nadepsáno. — 12) V XVI. stol. nadepsáno: w kazdich — 14) yakzto O a U. — 15) M. Przyemluwa. (nedopsáno). — 16) M. ieft to. Za myloſt nadepsáno eſt, a mezi ief a to jest rozdělovací čárka. — 17) widiety U. — 13) c předěláno z y a e vyškrábáno (nye).
37 XXXII. O ſpolecznyey mylo�y w hoſpodynu. MOgy prziemyly bratrowe, myluyte ſye we ſpolczie. 1) Nebo 2) newzalt ſem toho od czlowieka, ale od ſpaſſitele, genz prawy a rzka: Tot ieſt przykazanye me, abiſte ſie we ſpolczie mylowaly. Zagiſte w gedynem my- lowany wſeczko dobre wſiech cztnoſty lpy. iakzto z gednoho 3) korzene mnohe wychodye ratoleſly,4) takez z mylowanye wſieczky cztno�ty ſye rozplozugy. Neb prawy apoſtol: bich 5) iaziky 6) lydſkymy y angelſkymy mluwyl, a bych gmyel 7) wſeliktere 8) proroczſtwie, a znal wſyeczky taynoſty poſwatne y wſieczka vmyenye vmyel,9) a bych take myel wſieczku wieru, tak ze bych 10) hory przienoſſyl. toczis przykazanym ſwym, a gedyne pak myloſty neymyel, nycz neyſem. ktoz prawu myloſt gma, dobrotywy a trpielywy ieſt. Tent prawu myloſt gma, ktoz netolyko blyznye ſwe myluge pro laſku blyzenſtwie a tyeleſſenſtwye, iakzto pohane a zgiewnyczy 11) czynye, Ale ktoz myluge neprzietele, iako y przietele. A naywie cz tyem gedynym czynem m oz 12) czlowiek poznaty, bydlyly v mylowany prawem, kdyz toho myluge, genz ſye gemu protywy. zagiſte tuto przieſnaznye ſmyſl przylozen ma byty, Neb ſnad ſu take prziemnozy, geſto mylugy, ale zle. zagiſte nyekterzy tolyko przately ſwe mylugy, ze bozy myloſt proto ztraczugy. ktoz nyeczo gyneho nad boha miluge, ten boha nenye dostoygen, Nebo we wſelykterych 13) cztnoſtech potrziebna ieſt fkrownoſt, proto ze cznoſt wſdyczky rowenſtwie chcze. Nyekteru wiecz przielyſſ mylowaty ohawne ieſt, Ale iakto 14) ſpra- wedlnost mylowaty wely, dobre iest. Przyeml. 15) Wſſelyktere mylowanye, kterez ſkodlywe ieſt, zawrzeno gma byty. Pro przyelyſne mylowanye nyekterzy gſu vpadly w ſmylſtwie, nyekterzy w zawiſt; mnozy take modlytwy a bozy ſluzbu opuſtyly gſu, a to wſe pro przielyſnu míloſt. Przyelys blaznywa myloſt ieſto, 16) kto wzdy chcze to wiediety,17) czoz myluge; ten ktoz ieſt, zagiſte any prawdy any ſprawedlnosty zna, ne 18) any rozumu gma, any obicziege wye, any czo gyneho myſlyty 1) Za tím rasura. — 2) Ale nebo O; ale v U rubrikatorem přeškrtnuto. — 3) ge- dyneho O a U. — 4) ratorafly O. — 5) bich později připsáno. — ) Za tím rasura. — 1) Nad s později nadepsáno v. — 3) Po straně připsáno: wſſiechna. — *) vmyel nade- psáno v XVI st. — 1) abych U. — 11) V XVI. stol. nadepsáno: hrzieſſnyczí; publicani. — 13) u později nadepsáno. — 12) V XVI. stol. nadepsáno: w kazdich — 14) yakzto O a U. — 15) M. Przyemluwa. (nedopsáno). — 16) M. ieft to. Za myloſt nadepsáno eſt, a mezi ief a to jest rozdělovací čárka. — 17) widiety U. — 13) c předěláno z y a e vyškrábáno (nye).
Strana 38
38 moz, gedno wzldy na to, czoz myluge. Takowa milo�t newezmet sobie vtyeſſenye w tyech wieczech, genzto ſye ſtaty nemohu, any w neſnadnoſtech oblehczenye, gedno wzdy przied ſye ſwemu chcze. Nykakzto nemoz byty, by ten czlowiek, kteryz taku mylo�t gma, bohu wdyeczne modlytwy mohl czynyti. Taka myloſt nenye mylowanye, ale blaznowſtwie. wſyeczky naſſye bratry nebo blyznye mamy mylowaty, iako ſamy ſye, Ale tak, abychom gich hrziechow nemylowaly. Nebo zleho zelety a pro zle czyny, toczis gyne treſkaty, 1) myloſt ieſt; A ktoz lepſy ieſt nebo lepſyeho, to wiez, w dobrych ſkutcziech mylowaty, to ſprawedlnoſt ieſt. A takz 2) lyde mylowany magy byty, aby dobrota wzdy powyſſena byla a hrziech potupen. Zawierne tomutot 3) prawa myloſt chcze, abychom boha mylowaly ze wſeho ſrdcze, ze wſye ſyly y ze wſye naſſye myſly. A takz zagiſte geho wſyemy czyny myluymy, abichom geho mylugycz, ſ nym nycz gyneho nemylowaly, A blyz- nyho naſſeho iako ſamy 4) ſye. w tomto dwogem przikazanye weſken zakon y prorokowe lpy neb polozeny gſu. [20] ktoz bez myloſty ieft, ten i bez boha ieſt, nebo boh ieſt myloſt, a myloſt ieſt boh. ktoz przi bywa v my- loſty, ten ieſt gyz na neby przy�biwaty poczal, Nebo na neby ieſt gedna mylost, toczis geden boh wſyech blazenych. O prawey mylo�y bozie. v kdez myloſt prawa prziebywa, tu nyzadne nenawyſty nenye, tu nyzadna pycha poznana byty moze, tu nyzadne wrtranye 5) any vtrhaníe any poſmyewanye iest, ale wsyem tak wole iest w gednostaygenstwie 6) chtyenye. To wiezte, bratrzycze, ze neymately 7) prawe a ſwrchowane myloſty, pod moczy dyabelſku ſte, any ſ wamy ieſt wiecze boh; A ktoz bez buoha ieſt, ten v pekle ieſt. XXXIII. Pro nyezto, myly ſynaczkowe mogy, napomynagy was:8) kdyz czas gmate, neprzygymayte na prazdno miloſty bozie; Mylost bozie wſyem iest dana ſkrzie ſmrt ſyna geho. Donyawadz tohoto czaſku kraczyczkeho zywy gſmy, rozſyewaymy tak dobre ſkutky, abychom potom ſwym czaſſem zyety2) mohly; nebot kratczy dnowe czlowieczy gſu, a zywot czlowieczy iako pa- wuczína 10) przierzezan bywa. kdyz ſye teprw mocznal czlowiek naylep iako 1) M. treftktaty, jak v O a U. — 2) A taky O a U. — 3) tomut 0 a U. — *) ſ předěláno ze z. — 5) V XVI. stol. přeškrtnuto slovo: wrtranye; murmuratio; wytranye any trhanye O; wrtranie ani trhanie U. — *) nem (gednoftaynem v XVI. stol. nadepsáno; gednostagenstwye O a U. — 7) Za ne později vyškrábáno y. — *) s předěláno později z , jakož i ve slově ezas. — *) Původně psano: zsyety ſye; zyety ge O a U. — 16) u později připsáno.
38 moz, gedno wzldy na to, czoz myluge. Takowa milo�t newezmet sobie vtyeſſenye w tyech wieczech, genzto ſye ſtaty nemohu, any w neſnadnoſtech oblehczenye, gedno wzdy przied ſye ſwemu chcze. Nykakzto nemoz byty, by ten czlowiek, kteryz taku mylo�t gma, bohu wdyeczne modlytwy mohl czynyti. Taka myloſt nenye mylowanye, ale blaznowſtwie. wſyeczky naſſye bratry nebo blyznye mamy mylowaty, iako ſamy ſye, Ale tak, abychom gich hrziechow nemylowaly. Nebo zleho zelety a pro zle czyny, toczis gyne treſkaty, 1) myloſt ieſt; A ktoz lepſy ieſt nebo lepſyeho, to wiez, w dobrych ſkutcziech mylowaty, to ſprawedlnoſt ieſt. A takz 2) lyde mylowany magy byty, aby dobrota wzdy powyſſena byla a hrziech potupen. Zawierne tomutot 3) prawa myloſt chcze, abychom boha mylowaly ze wſeho ſrdcze, ze wſye ſyly y ze wſye naſſye myſly. A takz zagiſte geho wſyemy czyny myluymy, abichom geho mylugycz, ſ nym nycz gyneho nemylowaly, A blyz- nyho naſſeho iako ſamy 4) ſye. w tomto dwogem przikazanye weſken zakon y prorokowe lpy neb polozeny gſu. [20] ktoz bez myloſty ieft, ten i bez boha ieſt, nebo boh ieſt myloſt, a myloſt ieſt boh. ktoz przi bywa v my- loſty, ten ieſt gyz na neby przy�biwaty poczal, Nebo na neby ieſt gedna mylost, toczis geden boh wſyech blazenych. O prawey mylo�y bozie. v kdez myloſt prawa prziebywa, tu nyzadne nenawyſty nenye, tu nyzadna pycha poznana byty moze, tu nyzadne wrtranye 5) any vtrhaníe any poſmyewanye iest, ale wsyem tak wole iest w gednostaygenstwie 6) chtyenye. To wiezte, bratrzycze, ze neymately 7) prawe a ſwrchowane myloſty, pod moczy dyabelſku ſte, any ſ wamy ieſt wiecze boh; A ktoz bez buoha ieſt, ten v pekle ieſt. XXXIII. Pro nyezto, myly ſynaczkowe mogy, napomynagy was:8) kdyz czas gmate, neprzygymayte na prazdno miloſty bozie; Mylost bozie wſyem iest dana ſkrzie ſmrt ſyna geho. Donyawadz tohoto czaſku kraczyczkeho zywy gſmy, rozſyewaymy tak dobre ſkutky, abychom potom ſwym czaſſem zyety2) mohly; nebot kratczy dnowe czlowieczy gſu, a zywot czlowieczy iako pa- wuczína 10) przierzezan bywa. kdyz ſye teprw mocznal czlowiek naylep iako 1) M. treftktaty, jak v O a U. — 2) A taky O a U. — 3) tomut 0 a U. — *) ſ předěláno ze z. — 5) V XVI. stol. přeškrtnuto slovo: wrtranye; murmuratio; wytranye any trhanye O; wrtranie ani trhanie U. — *) nem (gednoftaynem v XVI. stol. nadepsáno; gednostagenstwye O a U. — 7) Za ne později vyškrábáno y. — *) s předěláno později z , jakož i ve slově ezas. — *) Původně psano: zsyety ſye; zyety ge O a U. — 16) u později připsáno.
Strana 39
39 wzchodyty na tomto ſwietye, Takz| pak ſmrt iako zlodyey prziſla gemu, Nebo wſak kdyz vmrze czlowiek, neſtupy ſ nym ſpolu 1) ſlawa domu geho. Bohaty tohoto ſwieta w zbozy kakzkoliwek mrzkem wedu przybytek ſwoy a w okemmzeny pak ſtupy do pekla, Nebo ſkutkowe kazdeho czlowieka gdu za nym. Kterak zly przybytek zle dokonanye czynyczy. Giſto ieſt to, aby toho czlowieka zle dokonanye zywota bylo, gehozto zly byl prziebytek, zlely, dobrely tohoto czaſſu na ſwyetye vczynymy, tez a takez po dokonany ſmrty naleznem. 2) Pro nyezto newzdalygtez, 3) neb wdyeczny ten czaſſ ieſt, aby, kdyz ſwietlo gmate, abiſte we tmye nechodyly. Nebo ktoz we tmye chody, newie, kam gde. Swietlo naſſe 4) criſtus ieſt, genzto ſwiety we tmach a oſwieczyge wſelyktereho czlowieka na tento ſwiet przychozygyczieho. Protoz aby�te ſynowe ſwietla byly a tmy aby was 5) nepochopyly, 6) Przieſtupte k tomu zywemu kamenu, od lydy za- wrzenemu, Ale od boha wywolenemu, abiſte iako kamenowe zywy zdyelany mohly byty w nebeſſiech tak, aby we wſiech wieczech ſamy ſye vkazaly iako ſluzeb|nyczy geho: w mnohem trpeny, w ſmutcziech, w potrziebach, w truchloſtech, w ranach, w zalarych, 7) w ſwarziech, w uſyly, v bdyeny, v poſtu, w cziſtotye, w um'eny, w dluhem trpieny, w chutnoſty neb w ocho- tenſtwie, w duchu ſwatem, ne w mylnem mylowany, w ſlowu ſprawedlnoſty a w moczy bozyei. O przyeſſahany a o wierowany przie. NEbyway mezy wamy lez. kazdy czlowiek Izywy ohawen ieſt bohu. zagiſte boh ieſt prawda, a prawdye ſye lez protywy. wſelyktereho ſlowa chowayte ſye prazdneho; Neb z kazdeho zawiernie ſlowa prazdneho a geſſytneho poczet bohu muſſy wydan byty. Mlczenye myluyte. kdez ieſt mnoho mluwenye, tu ieſt czaſta lez, a kdez ieſt lez, tu ieſt ynhed hrziech. Rzyecz czlowieczie vkazuge, kteraky ieſt wnytrs czlowiek. w knyezſkych vſtech neb w mnychowych nyzadne ſlowo nykdy nebyway, w nyemzto by gezu criſtowo ſlowo newznyelo, wzdiczky o zakonu boziem wzpitano 8) bud od nych. Nebo ktoz w zakonu boziem myſly we dne y w noczy, nepoſtupy w radye nemyloſtywych, any ſtane na czieſtye hrzieſnych. bude iako drzyewo podle byſtrzyn wodnych �lcziepene, gehozto ſpolu v O a U vynecháno. — 3) Původně psáno: naleznemy. — 3) Non exspectetis; škrabáním t předěláno později v i; za tím neb vyškrabáno. — *) M waſse (vestra). — 5) s později předěláno z ſ. — 3) nepochytyly O. — 7) M. zalarzych. — s) Po straně připsáno v XVI. stol: tazano; ruminet.
39 wzchodyty na tomto ſwietye, Takz| pak ſmrt iako zlodyey prziſla gemu, Nebo wſak kdyz vmrze czlowiek, neſtupy ſ nym ſpolu 1) ſlawa domu geho. Bohaty tohoto ſwieta w zbozy kakzkoliwek mrzkem wedu przybytek ſwoy a w okemmzeny pak ſtupy do pekla, Nebo ſkutkowe kazdeho czlowieka gdu za nym. Kterak zly przybytek zle dokonanye czynyczy. Giſto ieſt to, aby toho czlowieka zle dokonanye zywota bylo, gehozto zly byl prziebytek, zlely, dobrely tohoto czaſſu na ſwyetye vczynymy, tez a takez po dokonany ſmrty naleznem. 2) Pro nyezto newzdalygtez, 3) neb wdyeczny ten czaſſ ieſt, aby, kdyz ſwietlo gmate, abiſte we tmye nechodyly. Nebo ktoz we tmye chody, newie, kam gde. Swietlo naſſe 4) criſtus ieſt, genzto ſwiety we tmach a oſwieczyge wſelyktereho czlowieka na tento ſwiet przychozygyczieho. Protoz aby�te ſynowe ſwietla byly a tmy aby was 5) nepochopyly, 6) Przieſtupte k tomu zywemu kamenu, od lydy za- wrzenemu, Ale od boha wywolenemu, abiſte iako kamenowe zywy zdyelany mohly byty w nebeſſiech tak, aby we wſiech wieczech ſamy ſye vkazaly iako ſluzeb|nyczy geho: w mnohem trpeny, w ſmutcziech, w potrziebach, w truchloſtech, w ranach, w zalarych, 7) w ſwarziech, w uſyly, v bdyeny, v poſtu, w cziſtotye, w um'eny, w dluhem trpieny, w chutnoſty neb w ocho- tenſtwie, w duchu ſwatem, ne w mylnem mylowany, w ſlowu ſprawedlnoſty a w moczy bozyei. O przyeſſahany a o wierowany przie. NEbyway mezy wamy lez. kazdy czlowiek Izywy ohawen ieſt bohu. zagiſte boh ieſt prawda, a prawdye ſye lez protywy. wſelyktereho ſlowa chowayte ſye prazdneho; Neb z kazdeho zawiernie ſlowa prazdneho a geſſytneho poczet bohu muſſy wydan byty. Mlczenye myluyte. kdez ieſt mnoho mluwenye, tu ieſt czaſta lez, a kdez ieſt lez, tu ieſt ynhed hrziech. Rzyecz czlowieczie vkazuge, kteraky ieſt wnytrs czlowiek. w knyezſkych vſtech neb w mnychowych nyzadne ſlowo nykdy nebyway, w nyemzto by gezu criſtowo ſlowo newznyelo, wzdiczky o zakonu boziem wzpitano 8) bud od nych. Nebo ktoz w zakonu boziem myſly we dne y w noczy, nepoſtupy w radye nemyloſtywych, any ſtane na czieſtye hrzieſnych. bude iako drzyewo podle byſtrzyn wodnych �lcziepene, gehozto ſpolu v O a U vynecháno. — 3) Původně psáno: naleznemy. — 3) Non exspectetis; škrabáním t předěláno později v i; za tím neb vyškrabáno. — *) M waſse (vestra). — 5) s později předěláno z ſ. — 3) nepochytyly O. — 7) M. zalarzych. — s) Po straně připsáno v XVI. stol: tazano; ruminet.
Strana 40
40 lyſtye neſpadne, Ale da plod w czaſ ſwoy, a wſeczko, czoz vczyni, wzdy proſpieſno bude. wiernye na ſwietye nycz tak mnoho a tak welmy neſkody czlowieku, iakzto zle towarzyſtwo, Neb taky bywa czlowiek, iakehoz towarzyſtwa vzywa. I zdaly ſnad 1) wlk ſ beranem prziebywaty moze? Takez prawie czlowiek 2) czy�ty vtiekay przied towarzy�twym czlowieka3) ſmylneho, iakzto przied wlkem beran. Nebo mam za to ia, ze to nykakz nemoz byty, by czlowiek w dobrych ſkutcziech obykna 4) przyebywaty, y mohl ſ tyem dluho bydlyty, genz zleho towarzyſtwie pozywa. Ano wſak Dawyd proty tomu wola a rzka: Swatym ſwaty budes, a z muzem newynnym newynen budes ode wſeho, toczis hrziechu. Newynnost myenyt czyſtotu, a ſ wy- bornym wyborny budes, a ſ prziewraczenym prziewraczeny budes. Nebo iakozto zle towarzyſtwye ſſkody czlowieku, tak dobre proſpyewa. Nyzadny nemoze ſye wrownaty tomuto pokladu, kdyz kto dobre towarziſtwie naleza, nebo naleza zywot wyeczny ſobie b). zagitte prawdu powiedye: kazdy czlowiek 6) dobry nebo zly gynak nebywa, gedno [21] przyczynu zleho nebo dobreho to- warzyſtwa. Prawie tak, ze ſrdcze dyetynſke ieſt iako dſſka zhlazena, na nyezto nenye nycz malowano, Protoz takez prawie : czoz od towarziſtwa przigme ktere dyetye z mlady 7), az do ſtaroſty drzy to, iako by mu byly 8) ſylnymy maſtmy na dſſcze geho ſrdcze napſano: bud zle nebo dobre. Prawy to, aby rziedko mlady ſ mladym bidlel, Nebo kdyz ohen przylozen bude k ohny, nevhaſſy geho, ale wiecz roznyety. wzdy a wſudy mylo bud, aby ſtarſieho w mudroſty, ale w letech2), a mudrzieſſyeho 10) towarziff byl. Gynak pak przitowarziſſen budeſly blaſnywemu, vſtawicznym towarziſtwym z blaznowſtwym 11) do wyeczſſieho blaznoſtwie whabaſſ 12). XXXIV. O prziſſahany a o wyerowany prziemluwa. Mymo wſeczko, ſynowe mogy, owſem nerodte przyſahaty, any ſkrzie nebe, any ſkrzie zemy, any ſkrzie kterukoly 13) gynu przyſſahu. Bud rziecz waſſe : ieſt, ieſt; nenye, nenye. w kterychz w uſtech czaſta wzny przyſſaha neb wyrowanye 14), w tom czlowiecze male ieſt mylowanye, any poznanye bozie ieſt w nyem. Neb ten any boha myluge any geho zna. Nenyely to tak, procz prziffahagy a wierugy, tehdy 15) zapielragy boha, ze by bohem nebil. A bieda, hoſpodyne, bieda, kolyk gich ieſt tyech, geſto, any wie- 1) pak O. — 2) czlowiek později připsáno po straně s patřičným odkazem. — s) předěláno z czlowiekem. — 4) obwykna O a U; przyebywaty v XVI. stol. však v našem rukopise přeškrtnuto. — 5) Za tím nepřeloženo: divitiis affluit. — 6) Za tím přeškrtnuto: nebo. — 7) Po straně připsáno doſti (mladoſti); z mladu O a U. — *) M. bylo. — 3) M. ne w letech, jak v O a U. — 19) M. mudrzeyſyho, jak v O a U. — 11) Později nadepsáno: blasnem. — 13) dilabetur. — 13) kteru připsáno po straně s od- kazem. — 14) M. wyerowanye, jak v 0 a U. —1*) Před tekdy vyškrábáno a.
40 lyſtye neſpadne, Ale da plod w czaſ ſwoy, a wſeczko, czoz vczyni, wzdy proſpieſno bude. wiernye na ſwietye nycz tak mnoho a tak welmy neſkody czlowieku, iakzto zle towarzyſtwo, Neb taky bywa czlowiek, iakehoz towarzyſtwa vzywa. I zdaly ſnad 1) wlk ſ beranem prziebywaty moze? Takez prawie czlowiek 2) czy�ty vtiekay przied towarzy�twym czlowieka3) ſmylneho, iakzto przied wlkem beran. Nebo mam za to ia, ze to nykakz nemoz byty, by czlowiek w dobrych ſkutcziech obykna 4) przyebywaty, y mohl ſ tyem dluho bydlyty, genz zleho towarzyſtwie pozywa. Ano wſak Dawyd proty tomu wola a rzka: Swatym ſwaty budes, a z muzem newynnym newynen budes ode wſeho, toczis hrziechu. Newynnost myenyt czyſtotu, a ſ wy- bornym wyborny budes, a ſ prziewraczenym prziewraczeny budes. Nebo iakozto zle towarzyſtwye ſſkody czlowieku, tak dobre proſpyewa. Nyzadny nemoze ſye wrownaty tomuto pokladu, kdyz kto dobre towarziſtwie naleza, nebo naleza zywot wyeczny ſobie b). zagitte prawdu powiedye: kazdy czlowiek 6) dobry nebo zly gynak nebywa, gedno [21] przyczynu zleho nebo dobreho to- warzyſtwa. Prawie tak, ze ſrdcze dyetynſke ieſt iako dſſka zhlazena, na nyezto nenye nycz malowano, Protoz takez prawie : czoz od towarziſtwa przigme ktere dyetye z mlady 7), az do ſtaroſty drzy to, iako by mu byly 8) ſylnymy maſtmy na dſſcze geho ſrdcze napſano: bud zle nebo dobre. Prawy to, aby rziedko mlady ſ mladym bidlel, Nebo kdyz ohen przylozen bude k ohny, nevhaſſy geho, ale wiecz roznyety. wzdy a wſudy mylo bud, aby ſtarſieho w mudroſty, ale w letech2), a mudrzieſſyeho 10) towarziff byl. Gynak pak przitowarziſſen budeſly blaſnywemu, vſtawicznym towarziſtwym z blaznowſtwym 11) do wyeczſſieho blaznoſtwie whabaſſ 12). XXXIV. O prziſſahany a o wyerowany prziemluwa. Mymo wſeczko, ſynowe mogy, owſem nerodte przyſahaty, any ſkrzie nebe, any ſkrzie zemy, any ſkrzie kterukoly 13) gynu przyſſahu. Bud rziecz waſſe : ieſt, ieſt; nenye, nenye. w kterychz w uſtech czaſta wzny przyſſaha neb wyrowanye 14), w tom czlowiecze male ieſt mylowanye, any poznanye bozie ieſt w nyem. Neb ten any boha myluge any geho zna. Nenyely to tak, procz prziffahagy a wierugy, tehdy 15) zapielragy boha, ze by bohem nebil. A bieda, hoſpodyne, bieda, kolyk gich ieſt tyech, geſto, any wie- 1) pak O. — 2) czlowiek později připsáno po straně s patřičným odkazem. — s) předěláno z czlowiekem. — 4) obwykna O a U; przyebywaty v XVI. stol. však v našem rukopise přeškrtnuto. — 5) Za tím nepřeloženo: divitiis affluit. — 6) Za tím přeškrtnuto: nebo. — 7) Po straně připsáno doſti (mladoſti); z mladu O a U. — *) M. bylo. — 3) M. ne w letech, jak v O a U. — 19) M. mudrzeyſyho, jak v O a U. — 11) Později nadepsáno: blasnem. — 13) dilabetur. — 13) kteru připsáno po straně s od- kazem. — 14) M. wyerowanye, jak v 0 a U. —1*) Před tekdy vyškrábáno a.
Strana 41
41 diewſſe1) any ſlyſſiewſſe, przyſſahagy, a tyem czynem tebe zapyeragy, a dyabla, lhacze2), naſſledugy. wſak zagiſte bozie przikazanye zapowieda prziſſahaty, a rzka: Neprzygymayte mena bozieho na prazdno3 vſta- wicznym modlytwam vſtawiczny budte, zawierne welmyt platna ieſt cza�ta a nabozna modlytwa; nebo modlytwa czlowieka od zemye powzdwyhuge a k nebeſſom tyehne a czyny czlowieka, aby ſ bohem mluwyl, a myloſt obdrzuge od nyeho, kdyz gedno ieſt nabozna a s ſlzamy ſmyeſſena. Modlytwa vſtawiczna a ſlzamy ſſkropena ku obdrzeny myloſty bozie, aby dar ſwateho modlenye obdrzal a vſſlyſſan byl, y 4) proſbye welmy platna ieſt. kral ezechias myloſt od hoſpodyna obdrzal ſkrzie placz a ſkrzie modly wy, ze ynhed ſud ſwoy, gyezto bil propowiediel, promyenyl. Zuzannu take buoh wyſwobodil od ſudu vkrutne ſmrty pro gyegye modylytwy 5) a pro gegye ſlzy. Pro modlytwy helyaſſowy nebe dalo deſst, 6) geyzto bilo za trzy leta zadrzalo a za ſeſt myeſſieczow. kdyz ſte czeho po|trzebny, proſte a placzem 7) v prawey wierzie nycz nepochybugycze. ktoz prawu wieru gma, yakzto zrno horczyczne, czozkoly proſyty budete 8), ynhed ſye gemu stane. Tento pan9) hospodyn we wsiech wieczech iest bohaty tyem, gesto gſu drzyewe byly y nenye 10) gſu. Ont iest wasſe prawa nadyege, ont iest waſſie radoſt, on waſſe myſſlenye. a tak wſieczka waſſe zado�t bud wzdy w hoſpodynu, Nebo ſkrzie nyeho, a w nyem wſeczko ieſt, ſkrzie 11) nyehozto zywy gſmy, a ſkrzie nyehozto hybamy ſye a gſmy, a bez nyehozto nycz neyſmy owſem 12). XXXV. Przyemluwa. Gyz, ſynaczkowe mogy, mnoho ſ wamy nebu 13) mluwyty, nebo przyſla hodyna, k nyezto gſem ſye narodyl. Tyem zgednanym ſyem ſem prziſſel, abich wen wyſfel z tohoto ſwieta. Nykdy bych ſye byl nenarodyl, bych vmrziety neymyel. Swemu wlaſtnyemu ſynu neodpuſtyl buoh, ale za ny za wſeczky kazal gemu vmrziety na drziewie ſwateho krzyzye, ſkrzie gehozto ſmrt ſmrt naſſye vmrziela ieſt. Nyzadny zawiernie z was14) nenye ſobie zyw any ſobie vmyera; Nebo kdyz gſmy zywy, hoſpodynu gſmy zywy, a kdyz vmyeramy, hoſpodynu vmyeramy. Pakly take nebo vmyramy nebo zywy gſmy, wzdy gſmy hoſpodynowy. Pro nyezto y ieſt on nazwan criſtus, pan gſa zywych y mrtwych. zagiſte, kdyz ie� cri�tus vmrziel y take z mrtwych wſtal, gmamy prziegyſtu nadiegy, ze y my wſtanem. A kdyz take criſtus 1) Prvé e podtečkováno, tedy nemá se čísti. — 2) Po straně od samého písaře připsáno; lharze U. — 3) na darmo O. — 4) M. v, jak v O a U. — 5) M. modlytwy. — *) Předěláno později z deſcz. — 7) ſ placzem U. — 3) M. bude, jako v U. — 3) M. pak, jak v O a U. — 1) M. nynye, jak v 0 a U. — 11) Předěláno později z ſkyrzie. — 12) penitus. — 13) M. nebudu, jak v O a U. — 14) s předěláno později z f.
41 diewſſe1) any ſlyſſiewſſe, przyſſahagy, a tyem czynem tebe zapyeragy, a dyabla, lhacze2), naſſledugy. wſak zagiſte bozie przikazanye zapowieda prziſſahaty, a rzka: Neprzygymayte mena bozieho na prazdno3 vſta- wicznym modlytwam vſtawiczny budte, zawierne welmyt platna ieſt cza�ta a nabozna modlytwa; nebo modlytwa czlowieka od zemye powzdwyhuge a k nebeſſom tyehne a czyny czlowieka, aby ſ bohem mluwyl, a myloſt obdrzuge od nyeho, kdyz gedno ieſt nabozna a s ſlzamy ſmyeſſena. Modlytwa vſtawiczna a ſlzamy ſſkropena ku obdrzeny myloſty bozie, aby dar ſwateho modlenye obdrzal a vſſlyſſan byl, y 4) proſbye welmy platna ieſt. kral ezechias myloſt od hoſpodyna obdrzal ſkrzie placz a ſkrzie modly wy, ze ynhed ſud ſwoy, gyezto bil propowiediel, promyenyl. Zuzannu take buoh wyſwobodil od ſudu vkrutne ſmrty pro gyegye modylytwy 5) a pro gegye ſlzy. Pro modlytwy helyaſſowy nebe dalo deſst, 6) geyzto bilo za trzy leta zadrzalo a za ſeſt myeſſieczow. kdyz ſte czeho po|trzebny, proſte a placzem 7) v prawey wierzie nycz nepochybugycze. ktoz prawu wieru gma, yakzto zrno horczyczne, czozkoly proſyty budete 8), ynhed ſye gemu stane. Tento pan9) hospodyn we wsiech wieczech iest bohaty tyem, gesto gſu drzyewe byly y nenye 10) gſu. Ont iest wasſe prawa nadyege, ont iest waſſie radoſt, on waſſe myſſlenye. a tak wſieczka waſſe zado�t bud wzdy w hoſpodynu, Nebo ſkrzie nyeho, a w nyem wſeczko ieſt, ſkrzie 11) nyehozto zywy gſmy, a ſkrzie nyehozto hybamy ſye a gſmy, a bez nyehozto nycz neyſmy owſem 12). XXXV. Przyemluwa. Gyz, ſynaczkowe mogy, mnoho ſ wamy nebu 13) mluwyty, nebo przyſla hodyna, k nyezto gſem ſye narodyl. Tyem zgednanym ſyem ſem prziſſel, abich wen wyſfel z tohoto ſwieta. Nykdy bych ſye byl nenarodyl, bych vmrziety neymyel. Swemu wlaſtnyemu ſynu neodpuſtyl buoh, ale za ny za wſeczky kazal gemu vmrziety na drziewie ſwateho krzyzye, ſkrzie gehozto ſmrt ſmrt naſſye vmrziela ieſt. Nyzadny zawiernie z was14) nenye ſobie zyw any ſobie vmyera; Nebo kdyz gſmy zywy, hoſpodynu gſmy zywy, a kdyz vmyeramy, hoſpodynu vmyeramy. Pakly take nebo vmyramy nebo zywy gſmy, wzdy gſmy hoſpodynowy. Pro nyezto y ieſt on nazwan criſtus, pan gſa zywych y mrtwych. zagiſte, kdyz ie� cri�tus vmrziel y take z mrtwych wſtal, gmamy prziegyſtu nadiegy, ze y my wſtanem. A kdyz take criſtus 1) Prvé e podtečkováno, tedy nemá se čísti. — 2) Po straně od samého písaře připsáno; lharze U. — 3) na darmo O. — 4) M. v, jak v O a U. — 5) M. modlytwy. — *) Předěláno později z deſcz. — 7) ſ placzem U. — 3) M. bude, jako v U. — 3) M. pak, jak v O a U. — 1) M. nynye, jak v 0 a U. — 11) Předěláno později z ſkyrzie. — 12) penitus. — 13) M. nebudu, jak v O a U. — 14) s předěláno později z f.
Strana 42
42 tak ieſt wſtal, aby wiecz nevmrziel 1), wiernye y my po wſkrzieſſeny naſſem nykdy nevmrzem 2), ale wzdy ſ nym w chwale przybywaty3) budem 4). kdyz criftus ieſt vmrziel byl, stary czlowiek nafí, toczis stary hrziech naff, ſ nym ſpolu ieſt vmrziel, Aby obloha hrziechu zkazena byla, Nebo aby hrziech zkazen byl, genz ieſt obloha neb tyezkost dussye, tak abichom ſ nym gedno tyelo byly. Pro nyezto kdyz ieſt on wſtal, y my wſtanemy ſ nym; neb vdowe geho ſmy. A kdyz pak y criſtus nevmrze wiecz, y my take. Nebo, naymyleyſy mogy ſynaczkowe, acz nenye 5) ia vmyragy, wſak wierzym tomu, ze wykupytel moy zyw ieſt, a w den ſudny mam wſtaty z zemye, a opiet obleczen budu w tuto kozy mu a w tom w mem wlaſtnyem tyele vzrzym hoſpodina, [22] ſpaſſytele meho; gehozto vzrziety mam ia, genzto nynye vmyragycze,6) a ne gyny nyzadny mieſto mne, Ale ia ſam w mem tieleſſenstwie, a mogy wlaſtny oczy geho vzrzyta, tyto, gymzto 7) was ia nynſe widym. Przyemluwa toto geſt. Rotoz, naymyleyſſy ſynaczkowe mogy, wizte, kterak biſte opatrnye chodyly, ne iako nemudrzy,8) a nerodte podle tyelleffenstwie chodity; Nebo budetely podle tyeleſſenſtwie chodity, iakz tielo nuty, vmrzete, Ale duchownye, Ale duchownye9) chodiecze, tieleſne ſkutky vmrtwyte. Nuz 10) nynye, mogy myly, ſe mnu raduyte ſye, zpiewayte a raduyte ſye. ſwrzte zyz 11) rucho placztywe ſebe, 12) ſtrzieſtez popel ſ waſſie hlawy, weſſelte ſie hoſpodynu, rziekayte zalm gmenu geho, dayte chwalu ſlawnoſty geho, nebo az prawie: do tohoto czaſſu ſel gſem ſkrzie ohen y wodu, toczis mnohu nuzy a protywenſtwym, ay tot nynye gdu do wlazno�ty. Gyz nynye wendu do bozieho domu, a tak nawratym ſlyby me den otte dne. XXXVI. O kterak welyky ziſk mnye ieſt vmrziety, nebo giz potom wiecz zywnoft 13) ma bude criftus, ay tot gyz przibytek domu tohoto meho tyeleſtneho ruſſy ſye, aby mnye I gyny przybitek wieczny na nebeſſiech, ne ruku dyelany, przichiſtan bil. Ay tot gyz rucho toto ſmrtedlne meho tyeleſſenstwie ſwlekagy ſ ſebe, abich ſie v wieczne oblekl. az do tohoto czaſſu putowal ſem na tomto ſwietye, Ale gyz ſie wraczygy do me wlaſty. 11) 1) neumyral O. — 1) Na konci y vyškrábáno. — 3) M. przycbywaty. — “) Na konci y vyškrábáno. — 5) M. nynye, jako 0 a U. — ° vmyragy 0 a U. — 7) M. gy- misto. — 1) Zatím nepřeloženo neb vynecháno: sed ut sapientes. — *) Ale duchownyc podruhé zbytečno. — 19) u z čehosi později předěláno. — 11) M. gyz, jak v O a U. — T. j. ſ ſebe. — 15) vivere.
42 tak ieſt wſtal, aby wiecz nevmrziel 1), wiernye y my po wſkrzieſſeny naſſem nykdy nevmrzem 2), ale wzdy ſ nym w chwale przybywaty3) budem 4). kdyz criftus ieſt vmrziel byl, stary czlowiek nafí, toczis stary hrziech naff, ſ nym ſpolu ieſt vmrziel, Aby obloha hrziechu zkazena byla, Nebo aby hrziech zkazen byl, genz ieſt obloha neb tyezkost dussye, tak abichom ſ nym gedno tyelo byly. Pro nyezto kdyz ieſt on wſtal, y my wſtanemy ſ nym; neb vdowe geho ſmy. A kdyz pak y criſtus nevmrze wiecz, y my take. Nebo, naymyleyſy mogy ſynaczkowe, acz nenye 5) ia vmyragy, wſak wierzym tomu, ze wykupytel moy zyw ieſt, a w den ſudny mam wſtaty z zemye, a opiet obleczen budu w tuto kozy mu a w tom w mem wlaſtnyem tyele vzrzym hoſpodina, [22] ſpaſſytele meho; gehozto vzrziety mam ia, genzto nynye vmyragycze,6) a ne gyny nyzadny mieſto mne, Ale ia ſam w mem tieleſſenstwie, a mogy wlaſtny oczy geho vzrzyta, tyto, gymzto 7) was ia nynſe widym. Przyemluwa toto geſt. Rotoz, naymyleyſſy ſynaczkowe mogy, wizte, kterak biſte opatrnye chodyly, ne iako nemudrzy,8) a nerodte podle tyelleffenstwie chodity; Nebo budetely podle tyeleſſenſtwie chodity, iakz tielo nuty, vmrzete, Ale duchownye, Ale duchownye9) chodiecze, tieleſne ſkutky vmrtwyte. Nuz 10) nynye, mogy myly, ſe mnu raduyte ſye, zpiewayte a raduyte ſye. ſwrzte zyz 11) rucho placztywe ſebe, 12) ſtrzieſtez popel ſ waſſie hlawy, weſſelte ſie hoſpodynu, rziekayte zalm gmenu geho, dayte chwalu ſlawnoſty geho, nebo az prawie: do tohoto czaſſu ſel gſem ſkrzie ohen y wodu, toczis mnohu nuzy a protywenſtwym, ay tot nynye gdu do wlazno�ty. Gyz nynye wendu do bozieho domu, a tak nawratym ſlyby me den otte dne. XXXVI. O kterak welyky ziſk mnye ieſt vmrziety, nebo giz potom wiecz zywnoft 13) ma bude criftus, ay tot gyz przibytek domu tohoto meho tyeleſtneho ruſſy ſye, aby mnye I gyny przybitek wieczny na nebeſſiech, ne ruku dyelany, przichiſtan bil. Ay tot gyz rucho toto ſmrtedlne meho tyeleſſenstwie ſwlekagy ſ ſebe, abich ſie v wieczne oblekl. az do tohoto czaſſu putowal ſem na tomto ſwietye, Ale gyz ſie wraczygy do me wlaſty. 11) 1) neumyral O. — 1) Na konci y vyškrábáno. — 3) M. przycbywaty. — “) Na konci y vyškrábáno. — 5) M. nynye, jako 0 a U. — ° vmyragy 0 a U. — 7) M. gy- misto. — 1) Zatím nepřeloženo neb vynecháno: sed ut sapientes. — *) Ale duchownyc podruhé zbytečno. — 19) u z čehosi později předěláno. — 11) M. gyz, jak v O a U. — T. j. ſ ſebe. — 15) vivere.
Strana 43
43 Ay tot giz beru odplatu, Pro nyezto gſem vpraczowany biehal.1) Ay2) tot gyz k tomu brziehu tahnu nebeſkemu, gehozto gſem tak ſ welyku zadoſty zadal. Ay tot gyz ſye beru z temno�ty do ſwietlo�ty, z nebez- peczenſtwie do bezpeczenſtwie, z chudoby do bohatſtwie, z bogye k ſwitye- zeny, ſmutku 3) w radoſt, z ſluzbi robotne ku panowany, z czaſno�ty k wiecznoſty, z ſmradu k prziechutney wony beru ſie. w cziechto“) wie- czech ſwieta tohoto ſlep gſem bil,5) a gyz przigymam zdrawie. zde gſem wzdy zamuczen bywal, Ay tot gyz weſſelym ſye. zde ſem zagiſte zyw byl,8) Ale gyz znowa ſye obzywugy, nebo toto ieſt zywot kraczytky,7) Ale toto ieſt wieczne obzywenye, w nyemzto zywnoſt ieſt neſkonagiczie. O tomto ſwietu. O zywote ſwieta tohoto, nye ne zywote, ale ſmrty, ty gſy zywot lſtywy, ty gſy zywot obtyezeny ſmutky, ty gſy zywot mdly a zatemnyly, ll ty gſy zywot lhawy. Ba ty gednak pocznes kwifty, a ynhed vſchnes ; ty gly zywot zbawugiczy zywota wieczneho, ty gſy zywot lenywy, ty gſy zywot krzechky, ty gſy zywot brzky, genzto czym wiecze roſtes, tyem wiecze ſam w ſobie hynes, A czym wiecz dly� ſye, tyem wiecze k ſmrty poſpiecha�. O zywote ſwieta tohoto, genzto pln gſy oſſydl, ſe wſiech ſtran kolyk ty gych na ſobie oſydlygeſ, kolyk gych gyz pro tye muky trpie pekelne? O kterak ten blahoſiawny 8) geft, genzto twe lsty a twe lahody nepoznal. Gefstie 2) ten blahoſlawenyeſſy ieft, ktoz na twey ochotnoſty lahodne netba; 10) ne prawi, ze ten nayblahoslawenyessy iest, ktor 11) iest tebe dobrzie prazden! lepsy“ iest kupeczſtwie geho, nezly ſtrziebro any zlato. wiernye prwy a prziecziſty ieſt vzytek czlowieka toho. O ſmrty ſladka a weſſela, genzto zywot prawy dawaff, Genzto zymnyczi, nemocí, rany, hlad a zyezn vhaſſuges a precz odpuzyeſſ. O ſmrty przieſprawedlna, dobrym myloſtna,12) ale zlym welmy vkrutna, genz piſneho, bohateho a moczneho ponyzyges, a wzwyfſy ges pokorneho. wiernye ſkrzie tye chudy naſſyczeny bywagy, kdyz lakomeho precz zamyetaſ. Ty, ſmrty, zlym dawa� muku wiecznu, ty ſprawedlnym odplatnu13) ſcziedru. zawitagicz14) nynye, ſeſtro ma, przietelnyczie, na myla, vkaz mnye toho, kohoz myluge duſſye ma. vkaz mnye, tu kdez bydly ho- ſpodyn moy, kde odpoczywa criſtus moy. nenechaway mne bludyty wiecze po rozczyeſty 15) ſwieta tohoto. 1) bywal y bychal O. — 1) Po straně v XV. st. připsáno: O ſmrty. — 3) T. j. z ſmutku. — 4) w tyechto O a U. — *) Za tím vynecháno neb nepřeloženo: et illu- minor: undique vulneratus. — *) Zatím nepřeloženo neb vynecháno: mortuus sum. — 7) kratyczky O a V. — *) blahoſlaweny O a U. — *) ftie z čehosi později předěláno. — 19) netbagye O; nedbage U; non curat. Následující ne předěláno z nyc. — 11) Zatím podtečkováno: na twe ochouoſty. — 13) miloſtiwa U. — 16) M. odplatu; ſſczedru dawaſ O a U. — 16) zawitag U. — 15) per invium.
43 Ay tot giz beru odplatu, Pro nyezto gſem vpraczowany biehal.1) Ay2) tot gyz k tomu brziehu tahnu nebeſkemu, gehozto gſem tak ſ welyku zadoſty zadal. Ay tot gyz ſye beru z temno�ty do ſwietlo�ty, z nebez- peczenſtwie do bezpeczenſtwie, z chudoby do bohatſtwie, z bogye k ſwitye- zeny, ſmutku 3) w radoſt, z ſluzbi robotne ku panowany, z czaſno�ty k wiecznoſty, z ſmradu k prziechutney wony beru ſie. w cziechto“) wie- czech ſwieta tohoto ſlep gſem bil,5) a gyz przigymam zdrawie. zde gſem wzdy zamuczen bywal, Ay tot gyz weſſelym ſye. zde ſem zagiſte zyw byl,8) Ale gyz znowa ſye obzywugy, nebo toto ieſt zywot kraczytky,7) Ale toto ieſt wieczne obzywenye, w nyemzto zywnoſt ieſt neſkonagiczie. O tomto ſwietu. O zywote ſwieta tohoto, nye ne zywote, ale ſmrty, ty gſy zywot lſtywy, ty gſy zywot obtyezeny ſmutky, ty gſy zywot mdly a zatemnyly, ll ty gſy zywot lhawy. Ba ty gednak pocznes kwifty, a ynhed vſchnes ; ty gly zywot zbawugiczy zywota wieczneho, ty gſy zywot lenywy, ty gſy zywot krzechky, ty gſy zywot brzky, genzto czym wiecze roſtes, tyem wiecze ſam w ſobie hynes, A czym wiecz dly� ſye, tyem wiecze k ſmrty poſpiecha�. O zywote ſwieta tohoto, genzto pln gſy oſſydl, ſe wſiech ſtran kolyk ty gych na ſobie oſydlygeſ, kolyk gych gyz pro tye muky trpie pekelne? O kterak ten blahoſiawny 8) geft, genzto twe lsty a twe lahody nepoznal. Gefstie 2) ten blahoſlawenyeſſy ieft, ktoz na twey ochotnoſty lahodne netba; 10) ne prawi, ze ten nayblahoslawenyessy iest, ktor 11) iest tebe dobrzie prazden! lepsy“ iest kupeczſtwie geho, nezly ſtrziebro any zlato. wiernye prwy a prziecziſty ieſt vzytek czlowieka toho. O ſmrty ſladka a weſſela, genzto zywot prawy dawaff, Genzto zymnyczi, nemocí, rany, hlad a zyezn vhaſſuges a precz odpuzyeſſ. O ſmrty przieſprawedlna, dobrym myloſtna,12) ale zlym welmy vkrutna, genz piſneho, bohateho a moczneho ponyzyges, a wzwyfſy ges pokorneho. wiernye ſkrzie tye chudy naſſyczeny bywagy, kdyz lakomeho precz zamyetaſ. Ty, ſmrty, zlym dawa� muku wiecznu, ty ſprawedlnym odplatnu13) ſcziedru. zawitagicz14) nynye, ſeſtro ma, przietelnyczie, na myla, vkaz mnye toho, kohoz myluge duſſye ma. vkaz mnye, tu kdez bydly ho- ſpodyn moy, kde odpoczywa criſtus moy. nenechaway mne bludyty wiecze po rozczyeſty 15) ſwieta tohoto. 1) bywal y bychal O. — 1) Po straně v XV. st. připsáno: O ſmrty. — 3) T. j. z ſmutku. — 4) w tyechto O a U. — *) Za tím vynecháno neb nepřeloženo: et illu- minor: undique vulneratus. — *) Zatím nepřeloženo neb vynecháno: mortuus sum. — 7) kratyczky O a V. — *) blahoſlaweny O a U. — *) ftie z čehosi později předěláno. — 19) netbagye O; nedbage U; non curat. Následující ne předěláno z nyc. — 11) Zatím podtečkováno: na twe ochouoſty. — 13) miloſtiwa U. — 16) M. odplatu; ſſczedru dawaſ O a U. — 16) zawitag U. — 15) per invium.
Strana 44
44 Powſtanyz ſlawo ma, poday my ruky twe, trhny mye po ſobie. za- wierne prziprawenot ieſt ſrdcze me, a yaz powſtanu y pobyehnu po tobie v 1) wony twych maſty, donydz mne nevwedes v prziebytek pokoyny pana meho, abych ſye weſſelyl a radowal, kdyz ſye zyewym przied oblycziegem twym.2) Ay tot gſy ty, kraſna przietelnycze ma, nerodyz wiecze dlyty. Ay tot wſyczkny dnowe mogy pohynuly3) gſu a leta ma prziebiehla gſu iakzto ſtyen. Nawrat ſye nyekterako, nebo tye nalezty radowal ſem ſye, A w ſobie vtieſſyl ſem ſye wſech dnow zywota meho. przygmy mye, Neb kdyz gſy przigala pana meho, mye gſy ſpaſſyla, mye [23] gſy obzywyla. Nuz gyz whlednyz na mye, ſpaſſena mye vczyn, a wyſwobod z mnohych wod protywenſtwie a z ruku ſynow gynoprzyſlych. wytrhny z zalarzie du�ſy mu, a dowed gy do wlaſty ſkrzie myloſt, kteruz gſy vczynyla byla, przygy- magicz pana meho; Nebo bludyl gſem ſkrzie zawienyeny, geſto ſpachal bil otecz moy adam, Ale ſkrzie tye pak przidu do zahrady myleho meho, abich owocze iablek geho gedl. XXXVII. Przyemluwa. Zhynuly gſu iakzto dym dnowe mogy, a koſty me iakzto ſqwarek*) zprahly y tielo me take. Ay tot gyz prziſſel den ſmylowanye meho. nerod meſkaty, prziblyſſ ſye, aby mye wiſwobodyl, nebo v myloſty neduzyw gſem. Skrzie tye, dobra ſmrty, vzytek gſmy dobrich wieczy, genzto czynymy, wziely, Skrzie tye take poznawamy odplatu, k nyezto nadyegy gmamy drziewe, nezly by przyſſla. Boha ſkrzie tye poznawamy, kdyz przichodyſ, a take ſkrzie tye prawie a ſwrchowanye gey vzrzymy, iakz ieſt w oſobſtwie. Czyrna gſy, ale kraſna, kraſna gſy a oſdobna,5) ſtred rozplowugycy ſie 6) rty twa, plaſt| ſtredu. Hrozna gſy, a kto ſie wzprotywy tobie? hrozna zagiſte przied kraly zemſkymy, odgymagicz duch knyzecy, y czyny� 7) pak mezy lydmy znamu mocz twu. Ty ztroſkotugez roby hrzieſnych lydy, toczis mocz, a powy�ſygeſ rohow ſprawedlnych lydy. Oſwietyly gſu ſye blyſkoczyny twe obklyku 3) zemſkemu, widiela ieſt a pohnula ſye ieſt zemye, toczis kdyz buoh vmrziel. Otewrzy my wrata zywota, ſladka ſeſtro a przietelnycze ma, genz mnye ſlybyla gſy otewrziety, kdyz2) przi panu memu 10) byla, aby giz bylo v pokogyku 11) mieſto me, a przybitek moy w ſyonu, toczis nebeſkem. Ey wywlecz mye gyz z teto ſuknye ſmrtedlne, genz na ſobie no�ym, abych ſye oblekl w rucho weſſele. Duſſie ma rozſkrz�iela 12) ſie ieſt, abich meho 1) škrabáním předěláno y. — 31 Za tím vynecháno neb nepřeloženo: Tunc can- tabo et psalmum dicam Domino. — 3) mynuly 0 a U. — 4) foenum. — 5) ozdobena U. — *) M. gſy, jak v 0 a U. — 7) vczynyff O. - 8) coruscationes tuae orbi. — *) kdyzí O a U. — 19) M. mem. — 11) in pace. — 12) liquefacta est; rozkrzywyla O a U; původně psáno: rozſkrziecsiela ſse, avšak czie podtečkováno.
44 Powſtanyz ſlawo ma, poday my ruky twe, trhny mye po ſobie. za- wierne prziprawenot ieſt ſrdcze me, a yaz powſtanu y pobyehnu po tobie v 1) wony twych maſty, donydz mne nevwedes v prziebytek pokoyny pana meho, abych ſye weſſelyl a radowal, kdyz ſye zyewym przied oblycziegem twym.2) Ay tot gſy ty, kraſna przietelnycze ma, nerodyz wiecze dlyty. Ay tot wſyczkny dnowe mogy pohynuly3) gſu a leta ma prziebiehla gſu iakzto ſtyen. Nawrat ſye nyekterako, nebo tye nalezty radowal ſem ſye, A w ſobie vtieſſyl ſem ſye wſech dnow zywota meho. przygmy mye, Neb kdyz gſy przigala pana meho, mye gſy ſpaſſyla, mye [23] gſy obzywyla. Nuz gyz whlednyz na mye, ſpaſſena mye vczyn, a wyſwobod z mnohych wod protywenſtwie a z ruku ſynow gynoprzyſlych. wytrhny z zalarzie du�ſy mu, a dowed gy do wlaſty ſkrzie myloſt, kteruz gſy vczynyla byla, przygy- magicz pana meho; Nebo bludyl gſem ſkrzie zawienyeny, geſto ſpachal bil otecz moy adam, Ale ſkrzie tye pak przidu do zahrady myleho meho, abich owocze iablek geho gedl. XXXVII. Przyemluwa. Zhynuly gſu iakzto dym dnowe mogy, a koſty me iakzto ſqwarek*) zprahly y tielo me take. Ay tot gyz prziſſel den ſmylowanye meho. nerod meſkaty, prziblyſſ ſye, aby mye wiſwobodyl, nebo v myloſty neduzyw gſem. Skrzie tye, dobra ſmrty, vzytek gſmy dobrich wieczy, genzto czynymy, wziely, Skrzie tye take poznawamy odplatu, k nyezto nadyegy gmamy drziewe, nezly by przyſſla. Boha ſkrzie tye poznawamy, kdyz przichodyſ, a take ſkrzie tye prawie a ſwrchowanye gey vzrzymy, iakz ieſt w oſobſtwie. Czyrna gſy, ale kraſna, kraſna gſy a oſdobna,5) ſtred rozplowugycy ſie 6) rty twa, plaſt| ſtredu. Hrozna gſy, a kto ſie wzprotywy tobie? hrozna zagiſte przied kraly zemſkymy, odgymagicz duch knyzecy, y czyny� 7) pak mezy lydmy znamu mocz twu. Ty ztroſkotugez roby hrzieſnych lydy, toczis mocz, a powy�ſygeſ rohow ſprawedlnych lydy. Oſwietyly gſu ſye blyſkoczyny twe obklyku 3) zemſkemu, widiela ieſt a pohnula ſye ieſt zemye, toczis kdyz buoh vmrziel. Otewrzy my wrata zywota, ſladka ſeſtro a przietelnycze ma, genz mnye ſlybyla gſy otewrziety, kdyz2) przi panu memu 10) byla, aby giz bylo v pokogyku 11) mieſto me, a przybitek moy w ſyonu, toczis nebeſkem. Ey wywlecz mye gyz z teto ſuknye ſmrtedlne, genz na ſobie no�ym, abych ſye oblekl w rucho weſſele. Duſſie ma rozſkrz�iela 12) ſie ieſt, abich meho 1) škrabáním předěláno y. — 31 Za tím vynecháno neb nepřeloženo: Tunc can- tabo et psalmum dicam Domino. — 3) mynuly 0 a U. — 4) foenum. — 5) ozdobena U. — *) M. gſy, jak v 0 a U. — 7) vczynyff O. - 8) coruscationes tuae orbi. — *) kdyzí O a U. — 19) M. mem. — 11) in pace. — 12) liquefacta est; rozkrzywyla O a U; původně psáno: rozſkrziecsiela ſse, avšak czie podtečkováno.
Strana 45
45 myleho mohl nalezty, gehozto ſem na tomto ſwietye hledal y nenalezl gſem. Nalezly mye na teyto puſty ſtrazny, geſto gſu obchodyly mieſto, y zbyly mye y ranyly mye y wzely plaſcz moy hlaſny pozedny.1) Byt gſem y pokorzyl ſem ſye od hlaſſu boleſty a zlotnich2) lydy. Cziely den poru- haly ſye 3) mnye neprzietele mogy, mlu wiecze proty mnye iazykem lstywym a rzieczmy nenawy�tnymy obklyczigicz mye, a wibogigicz mye darmo, polo- zyly proty mnye zloſt za dobru, 4) a nenawiſt za mylowanye me. Prziemluwa. PRotoz, dobra ſmrty, przyblyz ſye, zlamay lucziſcze, ſtyt a mecz a boy. budeſly meſkaty, zhynet ſkoro duch moy pro mnozſtwie boleſty mych; gyz vtyeſſenye twa obweſſelygi duſſy mu. Dnes ſlyſſieczy hlaſſ moy, Nerod zatwrdyty ſrdcze tweho, kdyz przidu, a vkazy ſie przied oblycziegem bozym, abich bydlyl w domu geho w dluhoſty dnow. Byl ieſt pokrm 5) moy na tohoto ſwieta pſotnoſty 6) we dne y w noczy vſyle, poſpilenye, 7 trpenye, 8) biedy, hladowe, zyezn, poſtowe, bdyenie, neduhowe a pokuſſenye. Slyſ okowaneho narziekanie, rozwiez okowy me. Przygmy ſyna tohoto ?) laczneho w gynozemnye? wlaſty, a nawrat gey otczi geho. Przygmy ne- zítow 10) plneho, a poſſad gey w lonu abrahama patriarchy. A kaz mnye wnyty v wynnyczi boha ſabaoth wyſſokeho, abich zde na prazdno neſtal. Przygmy mye z cye�ty 11) neſlechetno�ty,| a vwed mye na czie�tu 12) wiecznu. wywed mye z temno�ty a z ſtyenye ſmrty. zlom okowy, rozwiez ſpateho, a oſwiet ſlepeho, powzdwyhny zetrzieleho,13) oſtrziehay przichozíeho a ſyrotka, ſedigiczieho w temnoſty, a bidligiczieho v wlaſty14) styenye ſmrtedlneho. vkaz mnye ſwietlo twe, oſwiet nynye mye, abich nykdy wiecze w ſmrty nevſnul. XXXVIII. Tyto a k tyemto podobne rzieczy kdyz ſwaty mluwieſſe wſyem tyem, genzto tu okolo ſtogiechu, zaloſt a ſmutek wzroſtl welmy welyky, A take nyzadny z naſſ od plakanye nemohl ſye ieſt nadrziety, A wſyech ze gedno geden hlaff byl iest placztywy, tato rzkuci: Ey nastoyte, y czo bez tebe vczymy,15) otcze myly? 16) wynnyczí tuto przieneſl gſy17) ty a ſcziepil ſy gy, y proczez pak odwraczigeſ oblyczey twoy od nye? w ſwyetle obly- cziege tweho chodily ſmy, ſlawa moczi naſſye byl gſy ty. Ey bieda, bieda 1) custodes murorum. — 2) M. zloſtnich. — 3) ſu ſye O a U; exprobrabant. — *) dobrotu O a U. — 3) lacrymae panes. — 5) miseria. — 1) contumeliae. — 3) vtrpeny O a U. — 3) M. zde, tu, hic. — 10) ulceribus plenum. — 13) M. z ruky (de manu). - 12) in viam. — 13) elisum. — 14) in regione. — 13) M. vczynymy. — 16) Nepřeloženo neb vynecháno: quo pergemus? — 7) Vynecháno a nepřeloženo: ex Aegypto.
45 myleho mohl nalezty, gehozto ſem na tomto ſwietye hledal y nenalezl gſem. Nalezly mye na teyto puſty ſtrazny, geſto gſu obchodyly mieſto, y zbyly mye y ranyly mye y wzely plaſcz moy hlaſny pozedny.1) Byt gſem y pokorzyl ſem ſye od hlaſſu boleſty a zlotnich2) lydy. Cziely den poru- haly ſye 3) mnye neprzietele mogy, mlu wiecze proty mnye iazykem lstywym a rzieczmy nenawy�tnymy obklyczigicz mye, a wibogigicz mye darmo, polo- zyly proty mnye zloſt za dobru, 4) a nenawiſt za mylowanye me. Prziemluwa. PRotoz, dobra ſmrty, przyblyz ſye, zlamay lucziſcze, ſtyt a mecz a boy. budeſly meſkaty, zhynet ſkoro duch moy pro mnozſtwie boleſty mych; gyz vtyeſſenye twa obweſſelygi duſſy mu. Dnes ſlyſſieczy hlaſſ moy, Nerod zatwrdyty ſrdcze tweho, kdyz przidu, a vkazy ſie przied oblycziegem bozym, abich bydlyl w domu geho w dluhoſty dnow. Byl ieſt pokrm 5) moy na tohoto ſwieta pſotnoſty 6) we dne y w noczy vſyle, poſpilenye, 7 trpenye, 8) biedy, hladowe, zyezn, poſtowe, bdyenie, neduhowe a pokuſſenye. Slyſ okowaneho narziekanie, rozwiez okowy me. Przygmy ſyna tohoto ?) laczneho w gynozemnye? wlaſty, a nawrat gey otczi geho. Przygmy ne- zítow 10) plneho, a poſſad gey w lonu abrahama patriarchy. A kaz mnye wnyty v wynnyczi boha ſabaoth wyſſokeho, abich zde na prazdno neſtal. Przygmy mye z cye�ty 11) neſlechetno�ty,| a vwed mye na czie�tu 12) wiecznu. wywed mye z temno�ty a z ſtyenye ſmrty. zlom okowy, rozwiez ſpateho, a oſwiet ſlepeho, powzdwyhny zetrzieleho,13) oſtrziehay przichozíeho a ſyrotka, ſedigiczieho w temnoſty, a bidligiczieho v wlaſty14) styenye ſmrtedlneho. vkaz mnye ſwietlo twe, oſwiet nynye mye, abich nykdy wiecze w ſmrty nevſnul. XXXVIII. Tyto a k tyemto podobne rzieczy kdyz ſwaty mluwieſſe wſyem tyem, genzto tu okolo ſtogiechu, zaloſt a ſmutek wzroſtl welmy welyky, A take nyzadny z naſſ od plakanye nemohl ſye ieſt nadrziety, A wſyech ze gedno geden hlaff byl iest placztywy, tato rzkuci: Ey nastoyte, y czo bez tebe vczymy,15) otcze myly? 16) wynnyczí tuto przieneſl gſy17) ty a ſcziepil ſy gy, y proczez pak odwraczigeſ oblyczey twoy od nye? w ſwyetle obly- cziege tweho chodily ſmy, ſlawa moczi naſſye byl gſy ty. Ey bieda, bieda 1) custodes murorum. — 2) M. zloſtnich. — 3) ſu ſye O a U; exprobrabant. — *) dobrotu O a U. — 3) lacrymae panes. — 5) miseria. — 1) contumeliae. — 3) vtrpeny O a U. — 3) M. zde, tu, hic. — 10) ulceribus plenum. — 13) M. z ruky (de manu). - 12) in viam. — 13) elisum. — 14) in regione. — 13) M. vczynymy. — 16) Nepřeloženo neb vynecháno: quo pergemus? — 7) Vynecháno a nepřeloženo: ex Aegypto.
Strana 46
46 nam, czo gyz wiecze bez tebe czynyty budem? tis bil otecz nafí, ty na- vczytel, ty vtoczyſſcze, ty prziklad newynnoſty. Ey by nam ſ tobu lzye bylo vmrzieti! gyz k nyczemuz dowedeny budem, iakzto owczie budemy bez [24] paſtyrzie, k nyczemuz doydemy iako woda tekuczie. Nebude gyz, kto by vtyeſſyl naſſ. budu sys ſynowe twogy ſyrotkowe, a budu hlad trpiety w ſwatem vczeny iakzto pſy, ſpulagícz ſye ſudy y onudy, y nenaleznu tebe. 1) A bieda, bieda, kterak welyky ohen zaloſty ſpadl ieſt na ny, kdyz gyz potom, ſluncze naſſie, wiecze tebe nevzrzymy. Ey naſtoyte, y czo vczyny 2 wiernych lydy bez tebe? Ty gſy bil rozpuzenye a rozpraſſenye kaczierziew, Ty gſy byl, genz3) gſy gey *) zabygel meczem vſt twich. Ty gſy byl kladywo a ſekyra, genz gſy ztyeral 5) gych zuby w hrdle gych, genz gſy ztroſko- tawal zrnowcie 6) zubow lwowych w gich czelyſty ; ty gſy byl, genz gſy gye k propaſtney ztratye wieczneho vmlczenye dowodyl. gyz nynye budu ſye radowaty a weſſelyty, a takz ponyzie 7) lydu tweho, a dyedyczſtwy twemu budu prziekaziety. gyzt ſrſſiety budu na duſſy ſprawedlneho a krew newynnu potupie, gyzt zapale ohnyem po ſwatyny bozy, a ſprawedlnoſt wiery ſwate ſſapaty 8) mezy ſobu budu. XXXIX. Tehdy on rozzyelyw ſye tyemy ſlowy, pocze iako plakaty, iako ten, genz wzdy myloſrdenſtwym w hoſpodynu rozproſtrziewaſſe ſye. 9) Takz pak k nym obratyw ſye, any placzi, tuto rzieczy gye napomanu: Ey nu, dobrzy rytyerzy geſu criſtowy, Douffayte w hoſpodyna, a w ſile moczy geho myete nadiegy. nerodte ſye baty, myloſt od boha obdrzite, acz w nyem nadyegy gmyety budete. Nebo on iest mylostny 10) a myloſrdny, a nyzadneho neopuſtye, ktoz w nyem nadyegy gma. I kto ieſt kdy dovffal w hoſpodyna y bil opuſczen ot nyeho? zawierne, acz ya waſſ po ſobie oſtawym, wſak pak hoſpodyn przigme waſſ. Ont zagiſte vſtawi wam zakon na ſwey czieſtye, y powede waſſ na prawu ſtezku, a newyda waſ mezy neprzately waſſye. Pro nyezto muſky czynte, a ſrdcze waſſe bude poſſylnyeno, a zachowayte hoſpodyna. Nebo myloſtny 10) ieſt hoſpodyn na neby, genz tyſſiczmy obi- cziegy ſluham ſwym vmye ſpomahaty. Neſtrachuy ſye ſrdcze waſſe any ſye zaſſay. 11) myete 12) nadyegy w hoſpodynu, a zy wte 13) przied nym ſrdcze waſſe, nebo on bude ſpomocznyk was. Nebo acz ia nynye od was gdu, wſak Il opiet wy mye vzrzite, a budete ſye ſpolu radowaty, nebo ne po mnohych dnech, kam ya nynye gdu, y wy potom przygyty mozete; a kdez yaz budu w radoſty, y wy budete, kterezto radoſty nyzadny od was ne- oteyme. 1) nycz tebe 0 u U. — 2) Za tím vynecháno: ſbor, jak v 0 a U. — 3) g po- sději předěláno z z. — 4) M. ge. — *) conterens. — *) molas confringens. — 7) Psáno vlastně: ponyezie. — 3) ſlapaty O; lacerabunt. — 3) visceribus afflucbat. — 25) milo- ſtywy U. — 11) vzaſug U. — 12) M. myegte. — 13) effundite.
46 nam, czo gyz wiecze bez tebe czynyty budem? tis bil otecz nafí, ty na- vczytel, ty vtoczyſſcze, ty prziklad newynnoſty. Ey by nam ſ tobu lzye bylo vmrzieti! gyz k nyczemuz dowedeny budem, iakzto owczie budemy bez [24] paſtyrzie, k nyczemuz doydemy iako woda tekuczie. Nebude gyz, kto by vtyeſſyl naſſ. budu sys ſynowe twogy ſyrotkowe, a budu hlad trpiety w ſwatem vczeny iakzto pſy, ſpulagícz ſye ſudy y onudy, y nenaleznu tebe. 1) A bieda, bieda, kterak welyky ohen zaloſty ſpadl ieſt na ny, kdyz gyz potom, ſluncze naſſie, wiecze tebe nevzrzymy. Ey naſtoyte, y czo vczyny 2 wiernych lydy bez tebe? Ty gſy bil rozpuzenye a rozpraſſenye kaczierziew, Ty gſy byl, genz3) gſy gey *) zabygel meczem vſt twich. Ty gſy byl kladywo a ſekyra, genz gſy ztyeral 5) gych zuby w hrdle gych, genz gſy ztroſko- tawal zrnowcie 6) zubow lwowych w gich czelyſty ; ty gſy byl, genz gſy gye k propaſtney ztratye wieczneho vmlczenye dowodyl. gyz nynye budu ſye radowaty a weſſelyty, a takz ponyzie 7) lydu tweho, a dyedyczſtwy twemu budu prziekaziety. gyzt ſrſſiety budu na duſſy ſprawedlneho a krew newynnu potupie, gyzt zapale ohnyem po ſwatyny bozy, a ſprawedlnoſt wiery ſwate ſſapaty 8) mezy ſobu budu. XXXIX. Tehdy on rozzyelyw ſye tyemy ſlowy, pocze iako plakaty, iako ten, genz wzdy myloſrdenſtwym w hoſpodynu rozproſtrziewaſſe ſye. 9) Takz pak k nym obratyw ſye, any placzi, tuto rzieczy gye napomanu: Ey nu, dobrzy rytyerzy geſu criſtowy, Douffayte w hoſpodyna, a w ſile moczy geho myete nadiegy. nerodte ſye baty, myloſt od boha obdrzite, acz w nyem nadyegy gmyety budete. Nebo on iest mylostny 10) a myloſrdny, a nyzadneho neopuſtye, ktoz w nyem nadyegy gma. I kto ieſt kdy dovffal w hoſpodyna y bil opuſczen ot nyeho? zawierne, acz ya waſſ po ſobie oſtawym, wſak pak hoſpodyn przigme waſſ. Ont zagiſte vſtawi wam zakon na ſwey czieſtye, y powede waſſ na prawu ſtezku, a newyda waſ mezy neprzately waſſye. Pro nyezto muſky czynte, a ſrdcze waſſe bude poſſylnyeno, a zachowayte hoſpodyna. Nebo myloſtny 10) ieſt hoſpodyn na neby, genz tyſſiczmy obi- cziegy ſluham ſwym vmye ſpomahaty. Neſtrachuy ſye ſrdcze waſſe any ſye zaſſay. 11) myete 12) nadyegy w hoſpodynu, a zy wte 13) przied nym ſrdcze waſſe, nebo on bude ſpomocznyk was. Nebo acz ia nynye od was gdu, wſak Il opiet wy mye vzrzite, a budete ſye ſpolu radowaty, nebo ne po mnohych dnech, kam ya nynye gdu, y wy potom przygyty mozete; a kdez yaz budu w radoſty, y wy budete, kterezto radoſty nyzadny od was ne- oteyme. 1) nycz tebe 0 u U. — 2) Za tím vynecháno: ſbor, jak v 0 a U. — 3) g po- sději předěláno z z. — 4) M. ge. — *) conterens. — *) molas confringens. — 7) Psáno vlastně: ponyezie. — 3) ſlapaty O; lacerabunt. — 3) visceribus afflucbat. — 25) milo- ſtywy U. — 11) vzaſug U. — 12) M. myegte. — 13) effundite.
Strana 47
47 Prziemlu. POmnyete, ſynaczkowe mogy, kterak po ſmrty moyzieſſowie buoh wzwolyl Ioſue, aby byl wewodu 1) a obranczi lydu ſweho; a wzdwyhl elyaſſye ſkrzie wicher na wozie ohnywem na nebe, vczynyl helyzea pro- rokem, w nyemzto dwoy 2) duch helyaſſow odpoczywal. I zdalyz pak nynye, tohoto czaſſu, wypraznyena ieſt ruka hoſpodynowa? anebo zdaly zapomnyel buoh ieſt ſmylowaty ſye, anebo zdaly zadrzy w hnyewu myloſrdenſtwie ſwe? hoſpodyn 3) bude czaſtka dyedyczſtwye waſſeho A kalycha waſſeho, toczis vtrpenye, a ont nawraty wam dyedyczstwie 4) wassye. XL. Nebo wzbudyt mezy wamy gyneho paſtyrzie mie�to mne, gemuzto da zwie�towanye ſwateho vczenye. 5) a ont bude chodyty bez poſwrny6) a czynyty bude ſprawedlnoſt. I proſym za to boha ſweho, genzto wywedl y przywedl mye podle ſwe wole, acz zdaly ktery ieſt we mnye duch ku poſluſſenſtwy 7) przikazanye geho, alby w tomto, kterehoz wam poſle pa�tyrzie, dwoy byl vtyeſſytel. Ay tot Euſebia, ſynaczka meho prziemyleho, gmate ſ wamy, gehozto yakzto mne poſluchayte. Ont bude waff otecz, aby 8) geho ſynowe poſluſny v myloſty, ſe wſy pokoru a 2) tychoſty, y ſe wſym take ponyzenym. kdyz ktera potrzieba bude mezy wamy, vtocziſcze myeite k nyemu. Proſſymt waſf take, abiſte ſnazny byly gednostaynye ducho- wenſtwye zachowaty w ſwornosty pokoge, abiſte gedno tyelo a geden duch we ſpolczye byly. Tak iako ſte w gedney nadyegy w hoſpodynu powolany, nebo powolanye waſſeho geden iest buoh a otecz wſyech, 10) gesus criftus, gemuzto ſamemu gyednyem 11) ſpolnym bratrzſtwym zywy gſucze, zadayte ſye ſlybyty. Protoz budtez geho naſledownycy iakzto ſynowe myly, a chodte v myloſty, yakzto y on mylowal waſſ a dal ſam ſye za wy, aby waſſ wy- kupyl a aby vczynyl z was wzaczne naſledownyky dobrych ſkutkow. kazdemu z waſſ day on myloſt ſwu podle myery darow ſwych. Day wam take hoſpodyn mnoznv 12) roſſu ducha ſwateho, abiſte ſprawne ſrdcze gmyely k naſledowany geho. Otworz ſrdcze waſſe hoſpodyn w zakonye ſwem a v p(25)rzykazanye ſwem, abiſte poznali geho, a czynyly geho wuoly, a on aby waſſ nykdy neopuſtyl. 1) weywodu O. — 3) duplex. — 3) Na konci vyškrabáno c. — 4) Prvé y z čehosi předěláno. — 5) evangelizandi. — 2) M. poſkwrny. — 7) Na konci vyškrábáno e. — 5) M. a wy, jak v O a U. — »)y 0 a U. — 2*) Původně psáno wſwiech, avšak druhé v podtečkvváno. — 11) gedynym O a U. — 12) M. mnoznye (abunde).
47 Prziemlu. POmnyete, ſynaczkowe mogy, kterak po ſmrty moyzieſſowie buoh wzwolyl Ioſue, aby byl wewodu 1) a obranczi lydu ſweho; a wzdwyhl elyaſſye ſkrzie wicher na wozie ohnywem na nebe, vczynyl helyzea pro- rokem, w nyemzto dwoy 2) duch helyaſſow odpoczywal. I zdalyz pak nynye, tohoto czaſſu, wypraznyena ieſt ruka hoſpodynowa? anebo zdaly zapomnyel buoh ieſt ſmylowaty ſye, anebo zdaly zadrzy w hnyewu myloſrdenſtwie ſwe? hoſpodyn 3) bude czaſtka dyedyczſtwye waſſeho A kalycha waſſeho, toczis vtrpenye, a ont nawraty wam dyedyczstwie 4) wassye. XL. Nebo wzbudyt mezy wamy gyneho paſtyrzie mie�to mne, gemuzto da zwie�towanye ſwateho vczenye. 5) a ont bude chodyty bez poſwrny6) a czynyty bude ſprawedlnoſt. I proſym za to boha ſweho, genzto wywedl y przywedl mye podle ſwe wole, acz zdaly ktery ieſt we mnye duch ku poſluſſenſtwy 7) przikazanye geho, alby w tomto, kterehoz wam poſle pa�tyrzie, dwoy byl vtyeſſytel. Ay tot Euſebia, ſynaczka meho prziemyleho, gmate ſ wamy, gehozto yakzto mne poſluchayte. Ont bude waff otecz, aby 8) geho ſynowe poſluſny v myloſty, ſe wſy pokoru a 2) tychoſty, y ſe wſym take ponyzenym. kdyz ktera potrzieba bude mezy wamy, vtocziſcze myeite k nyemu. Proſſymt waſf take, abiſte ſnazny byly gednostaynye ducho- wenſtwye zachowaty w ſwornosty pokoge, abiſte gedno tyelo a geden duch we ſpolczye byly. Tak iako ſte w gedney nadyegy w hoſpodynu powolany, nebo powolanye waſſeho geden iest buoh a otecz wſyech, 10) gesus criftus, gemuzto ſamemu gyednyem 11) ſpolnym bratrzſtwym zywy gſucze, zadayte ſye ſlybyty. Protoz budtez geho naſledownycy iakzto ſynowe myly, a chodte v myloſty, yakzto y on mylowal waſſ a dal ſam ſye za wy, aby waſſ wy- kupyl a aby vczynyl z was wzaczne naſledownyky dobrych ſkutkow. kazdemu z waſſ day on myloſt ſwu podle myery darow ſwych. Day wam take hoſpodyn mnoznv 12) roſſu ducha ſwateho, abiſte ſprawne ſrdcze gmyely k naſledowany geho. Otworz ſrdcze waſſe hoſpodyn w zakonye ſwem a v p(25)rzykazanye ſwem, abiſte poznali geho, a czynyly geho wuoly, a on aby waſſ nykdy neopuſtyl. 1) weywodu O. — 3) duplex. — 3) Na konci vyškrabáno c. — 4) Prvé y z čehosi předěláno. — 5) evangelizandi. — 2) M. poſkwrny. — 7) Na konci vyškrábáno e. — 5) M. a wy, jak v O a U. — »)y 0 a U. — 2*) Původně psáno wſwiech, avšak druhé v podtečkvváno. — 11) gedynym O a U. — 12) M. mnoznye (abunde).
Strana 48
48 XLI. I pak, ſynu myly euſeby, powſtan, powſtan, oblecz ſye w ſylu, poddan bud wzdy hoſpodinu, any geho tak myluy, aby nyeczo neſle- chetneho czynyl. Spaſſenye twe na wieky buoh bude, aby prawda od tebe nykdy nezhynula, pokornyeſſy 1) wſiech bud. Powzdwyhny na nebe oczy twu, zakon bozy wzdy bud w ſrdczy twem. Nerod ſye baty prziekor2) lydſkych, any poruhanye gych boy ſye. Budeſly vffaty w hoſpodina, przygmes ſylu, a przide tobie perzie iakzto orlyczy, y budes letaty a nevſtanes. wſyeczky wieczy zakona bozieho bezpecznye mluwyty budes wſyem. Neboy ſye 3) od oblycziege lydſkeho, nebot wzdyt ieſt hoſpodyn styemy, ſ nymyzto ieſt ſprawedlnoſt; stupuget f nymy w hlubynu, a w okowach neopustyet gych, Ale od ſwodyczow bezpeczny gye czyny, a ieſt gym pomocznyk a obranczy w czaſſu ſmrty. wiernye, blaznywiet4) ſye ten ſmrty toto czaſſne,6) ktoz czygie ſye, ktoz dobrzie czyny. nye 5) abych dale po- wiediel vprziemnygye: ktoz ſye bogy ſmrty teto, dobrze czynye; tent onoho prziebytka I nebeſkeho nenawidy. Ay tot vſtawugi czie 6) nad tyemto ſborem, abi wiplel, witrhal, zkazyl to, czoz zle ieſt, rozpudyl y rozpraſſyl, a czoz hodne ieſt, aby vdyelal a styepil. zagiſte, nebo hodne a potrziebne ieſt gyz tobie netreſkagicziemu7) byty, aby gyne bez przyſlowie treſktaty mohl, aby nemohl y zadny, 8) kohoz treſkczes, rzieczy rzyeczy2) a rzka: 10) czynyſ. a ty ſam takez Przyemluwa. Tobie potom gyz bude wyeczſye vſſyle, Ale wieczſye take odplata. Bud ſtrziezew,11) mudr a �tydlyw, hoſpodarzen 12) a nauczytel. Nyzadnemu naſyle neczyn, ale wſyeczky rownye myluy; A tyem wiecz kazdeho, czym lepſy13) ieft. Nebud ziadacz,14) ale vſkrownyeny, neſwarlywy, any lakomy. a ty take zwieſtuy ſlowo bozie ſlycznye. wſelyktere piſmo bohem dane vzyteczne ieſt k navczeny. Shleday a ſpatrz ſlowa, kteraz lydu kazaty gmaſſ. Takowe kazanye a zwieſtowanye platnot ieſt k navczeny, k treſktanye, ku oſwieczeny y k hladany w ſprawedlnoſty, aby ſwrchowany mohly 15) byty ten, genz poſlucha, a we wſyech dobrych ſkutcziech aby navczen mohl byty. Nebt zagiſte ieſt geſus criſtus ſedie giczy na prawiczy moczy 16) bozie, zewuge 17) taynye ſwatoſty a naczuge 18) wſemu vmyeny. 1) M. pokornycyſly, jak v O a U. — 1) opprobrium. — 3) ye z čehosi předě- láno. — 4) M. teytoj czaſney leka, jak v 0 a U. — 5) imo. — 3) tye O a U. — *) M. netreſktagyczymu, jak v O U. — 3) nizadny U. — *) Podruhé zbytečno. — 1°) Za- tím podtečkováno: kazes. — 11) sobrius. — 19) hospitalis. — 13) Za tím podtečko- váno: wieczſy. — 14) persequutor. — 14) M. mohl. — 16) Psáno původně: mozczy, wšak prvé z podtečkováno. — "7) zgewuge U. — 1s) M. navcsuge, jak v O a U.
48 XLI. I pak, ſynu myly euſeby, powſtan, powſtan, oblecz ſye w ſylu, poddan bud wzdy hoſpodinu, any geho tak myluy, aby nyeczo neſle- chetneho czynyl. Spaſſenye twe na wieky buoh bude, aby prawda od tebe nykdy nezhynula, pokornyeſſy 1) wſiech bud. Powzdwyhny na nebe oczy twu, zakon bozy wzdy bud w ſrdczy twem. Nerod ſye baty prziekor2) lydſkych, any poruhanye gych boy ſye. Budeſly vffaty w hoſpodina, przygmes ſylu, a przide tobie perzie iakzto orlyczy, y budes letaty a nevſtanes. wſyeczky wieczy zakona bozieho bezpecznye mluwyty budes wſyem. Neboy ſye 3) od oblycziege lydſkeho, nebot wzdyt ieſt hoſpodyn styemy, ſ nymyzto ieſt ſprawedlnoſt; stupuget f nymy w hlubynu, a w okowach neopustyet gych, Ale od ſwodyczow bezpeczny gye czyny, a ieſt gym pomocznyk a obranczy w czaſſu ſmrty. wiernye, blaznywiet4) ſye ten ſmrty toto czaſſne,6) ktoz czygie ſye, ktoz dobrzie czyny. nye 5) abych dale po- wiediel vprziemnygye: ktoz ſye bogy ſmrty teto, dobrze czynye; tent onoho prziebytka I nebeſkeho nenawidy. Ay tot vſtawugi czie 6) nad tyemto ſborem, abi wiplel, witrhal, zkazyl to, czoz zle ieſt, rozpudyl y rozpraſſyl, a czoz hodne ieſt, aby vdyelal a styepil. zagiſte, nebo hodne a potrziebne ieſt gyz tobie netreſkagicziemu7) byty, aby gyne bez przyſlowie treſktaty mohl, aby nemohl y zadny, 8) kohoz treſkczes, rzieczy rzyeczy2) a rzka: 10) czynyſ. a ty ſam takez Przyemluwa. Tobie potom gyz bude wyeczſye vſſyle, Ale wieczſye take odplata. Bud ſtrziezew,11) mudr a �tydlyw, hoſpodarzen 12) a nauczytel. Nyzadnemu naſyle neczyn, ale wſyeczky rownye myluy; A tyem wiecz kazdeho, czym lepſy13) ieft. Nebud ziadacz,14) ale vſkrownyeny, neſwarlywy, any lakomy. a ty take zwieſtuy ſlowo bozie ſlycznye. wſelyktere piſmo bohem dane vzyteczne ieſt k navczeny. Shleday a ſpatrz ſlowa, kteraz lydu kazaty gmaſſ. Takowe kazanye a zwieſtowanye platnot ieſt k navczeny, k treſktanye, ku oſwieczeny y k hladany w ſprawedlnoſty, aby ſwrchowany mohly 15) byty ten, genz poſlucha, a we wſyech dobrych ſkutcziech aby navczen mohl byty. Nebt zagiſte ieſt geſus criſtus ſedie giczy na prawiczy moczy 16) bozie, zewuge 17) taynye ſwatoſty a naczuge 18) wſemu vmyeny. 1) M. pokornycyſly, jak v O a U. — 1) opprobrium. — 3) ye z čehosi předě- láno. — 4) M. teytoj czaſney leka, jak v 0 a U. — 5) imo. — 3) tye O a U. — *) M. netreſktagyczymu, jak v O U. — 3) nizadny U. — *) Podruhé zbytečno. — 1°) Za- tím podtečkováno: kazes. — 11) sobrius. — 19) hospitalis. — 13) Za tím podtečko- váno: wieczſy. — 14) persequutor. — 14) M. mohl. — 16) Psáno původně: mozczy, wšak prvé z podtečkováno. — "7) zgewuge U. — 1s) M. navcsuge, jak v O a U.
Strana 49
49 Pzyemluwa. We wſiech wieczech, ſynku 1) przyemyly, vkaz ſye przykladem dobrych ſkutkow, we wſyey ſwatoſty a dobrotye. Nebo kdyz hlawa ne- moczna ieſt, wſeczko tyelo vmdleno bywa. Protoz abych na kratczie tye navczyl, kdyz boha ſye budes baty, tehdy twogy ſkutkowe wſyczky budu dobrzy. XLII. Otczy memu przieP cztywemu Damoſowy, 2) byſkupu portunſkemu,3) kdyz budes pſaty, vczyn o mnye pamyet, aby mye w ſwych myel mo- dlytwach. A take at neprzypuſty tomu dyelu zetlety, kterez takym vſylym gſem w hromadu twrdyl, od lydy zloſtnych a leſtnych, od nychzto z me mlado�ty czaſto gſem wybygan byl 4) protywenſtwym, toczis 5) wykladow ſwateho pyſma abi branyl zkazyty kaczierziem. 6) Sboru wiery ſwate aby mudrzie oſtrziehal, wieda to, ze powzdwyhnu ſye zly, chtyecz oſſydlyty duſſye ſproſtnych lydy, gyezto wymeſty 7) na czie�tu prawu ſnazyl8) ſem ſye byl. Budut mluwyty vſty ſwymy a mecz magycze w ſwych rtech, nebo gſem onyemyel a vmlkl a vwrzen gſem w hrob, vssypuge.2) wiernyet vffamt v boha meho, nebo dobrotywy ieſt, zet neopusty wiernych ſwych. Radost giſtye welyku gmam, vtyeſſenye, dovffage do bozie mylosty, ze dywneho muzie a welykeho vmyenye a dobroty Auguſtyna, biſkupa yppo- nenſkeho, wſym ſwrchowanym y prawdu okraſleneho, po mnye oſtawugy, ſkrzie nyehozto welyke mamy dovffanye w gezu criſtowy, ze ten po- wzdwyhne 10) wiery waſſie. Gemuzto o mnye kdyz pſaty budes, teyto wieczi proſſ, At by iakzto wierny riczyerz, ſylny boiownyk, 11) aby zle wieczy ne- przyſly lydu naſſemu, gehoz buoh neday. Theodonyowy,12) rzymſkemu knyezety, a wſyem wiernym krzieſtanow 13) gezu criſtowym y bratrzi w ho- ſpodynu mye porucz. XLIII. DOkonaw ta ſlowa muz przieſwaty, yaſnym hlaſſem k bratrzi 14) ſye obratyw, y powiedye: Przyſtupte ſyem, at ſye waſſ dotknu, ſynaczkowe mogy, drziewe nezly od was poydu. Kdyz ſye pak przyblyzychu k nyemu, kazdeho z nych pleczma 15) k ſobie przyklyczyw, iakz naylepe mohl, kazdemu 1) ſynu U. — 2) M. Damaſowy. — 3) Portuensi. — 4) expugnatus sum. — 5) Za tím podtečkováno: wy. — 5) kaczyerzom O. — 7) M. wywefty. — 3) ſ předě- láno ze z. — ») dormiens. — 15) powzdwyhuge O. — 11) Vynecháno nejspíše: byl (pugnet) — 12) M. Theodoſyowy. — 13) M. krzieftanom. — 4) k bratrzim U. — 15) Škrabáním později předěláno z plecyma; pleczoma U.
49 Pzyemluwa. We wſiech wieczech, ſynku 1) przyemyly, vkaz ſye przykladem dobrych ſkutkow, we wſyey ſwatoſty a dobrotye. Nebo kdyz hlawa ne- moczna ieſt, wſeczko tyelo vmdleno bywa. Protoz abych na kratczie tye navczyl, kdyz boha ſye budes baty, tehdy twogy ſkutkowe wſyczky budu dobrzy. XLII. Otczy memu przieP cztywemu Damoſowy, 2) byſkupu portunſkemu,3) kdyz budes pſaty, vczyn o mnye pamyet, aby mye w ſwych myel mo- dlytwach. A take at neprzypuſty tomu dyelu zetlety, kterez takym vſylym gſem w hromadu twrdyl, od lydy zloſtnych a leſtnych, od nychzto z me mlado�ty czaſto gſem wybygan byl 4) protywenſtwym, toczis 5) wykladow ſwateho pyſma abi branyl zkazyty kaczierziem. 6) Sboru wiery ſwate aby mudrzie oſtrziehal, wieda to, ze powzdwyhnu ſye zly, chtyecz oſſydlyty duſſye ſproſtnych lydy, gyezto wymeſty 7) na czie�tu prawu ſnazyl8) ſem ſye byl. Budut mluwyty vſty ſwymy a mecz magycze w ſwych rtech, nebo gſem onyemyel a vmlkl a vwrzen gſem w hrob, vssypuge.2) wiernyet vffamt v boha meho, nebo dobrotywy ieſt, zet neopusty wiernych ſwych. Radost giſtye welyku gmam, vtyeſſenye, dovffage do bozie mylosty, ze dywneho muzie a welykeho vmyenye a dobroty Auguſtyna, biſkupa yppo- nenſkeho, wſym ſwrchowanym y prawdu okraſleneho, po mnye oſtawugy, ſkrzie nyehozto welyke mamy dovffanye w gezu criſtowy, ze ten po- wzdwyhne 10) wiery waſſie. Gemuzto o mnye kdyz pſaty budes, teyto wieczi proſſ, At by iakzto wierny riczyerz, ſylny boiownyk, 11) aby zle wieczy ne- przyſly lydu naſſemu, gehoz buoh neday. Theodonyowy,12) rzymſkemu knyezety, a wſyem wiernym krzieſtanow 13) gezu criſtowym y bratrzi w ho- ſpodynu mye porucz. XLIII. DOkonaw ta ſlowa muz przieſwaty, yaſnym hlaſſem k bratrzi 14) ſye obratyw, y powiedye: Przyſtupte ſyem, at ſye waſſ dotknu, ſynaczkowe mogy, drziewe nezly od was poydu. Kdyz ſye pak przyblyzychu k nyemu, kazdeho z nych pleczma 15) k ſobie przyklyczyw, iakz naylepe mohl, kazdemu 1) ſynu U. — 2) M. Damaſowy. — 3) Portuensi. — 4) expugnatus sum. — 5) Za tím podtečkováno: wy. — 5) kaczyerzom O. — 7) M. wywefty. — 3) ſ předě- láno ze z. — ») dormiens. — 15) powzdwyhuge O. — 11) Vynecháno nejspíše: byl (pugnet) — 12) M. Theodoſyowy. — 13) M. krzieftanom. — 4) k bratrzim U. — 15) Škrabáním později předěláno z plecyma; pleczoma U.
Strana 50
50 pokoyne dal polybenye. Potom tyſſie pozwzdwyh hlaſſu ſweho, (26) lybeſnym a iaſnym oblycziegem, ſpen w nebeſſa ruczie a k hoſpodinu obraczyw oczi, genz radoſty w ſlzach plawachu, gie ſye mluwyty takto: K hoſpodynu wola ſwati Iero.1) Myloſtny iezyſſy, ſylo ma, vtoczyſcze me, przygymately moy y2) wy- ſwobotely 3) moy, ſlawo ma, w nyemz gſem nadiegy gmyel, wen gſem wierzyl y geho milowal, ſwrchowana ſladkoſty,4) twrzie wſye ſyly, y nadiege ma od me mladoſty. Powolay mne, wodcze zywota meho, a ya otpowiem tobye, ſtworzenye ruku twu, geſto gſy z gylu zemſkeho, ſtworzytely wſiech wieczi, ſtworzyl, gyezto gſy koſtmy a zylamy ſpogyl, gemuztos myloſt a my- loſrdenſtwie vmyrage dal. poday 5) prawiczie twe myloſty, przikaz a ne- meſkay, hoſpodyne, nebo czaſſ ieſt, aby ſye prach v prach obratyl, a duch aby ſye k ſpaſſytely nawratyl, genz gey ſem poſlal. Otworz gemu wrata zywota, Nebo kdyz gſy za mye na krzyzy iako lotr pnyel, ty gſy ſlybyl mnye, aby gyey przygal. Protoz zawitay, moy myly choty, drziety tye budu a nepuſtymt, vwed mye w dom twoy, ty przygymately moy a chwala ma a powzdwyzenye hlawy me, ty gſy ſpaſſenye me y pozehnanye 6) me. przygmy mye, myloſrdny boze, podle mno�twie myloſrdenſtwy twich, Nebo wſak lotra k tobie vczyekagyczieho na krzyzi vmyerage przygal gſy. Ieronymus ſwaty prawy: Drziety tye budu, blahoſlawenſtwie me! 7) Slepczie podle czie�ty wo- lagiczieho a rzkuczieho: ſmyluy ſye nade mnu, gezyſſy, ſynu dawidow, ofwiet ſwietlem wydyenye tweho wieczneho. O ſwietloſty neopatina, 8) gezto onen dobes,9) muz doſtoyny, nemage, wolaſſe a rzka: I ktera mnye ieſt radoſt, kdyz w temnoſty ſedym a ſwietla nebeſkeho newyzi? |O ſwiet- loſty zaduczie, bez nyezto nyenye ſprawedlnoſty, bez nyezto nynye 10) y zadne pocztywuofty, be 11) nyezto nenye dobroty any mudrofty, oſwiet oczy mogy, abych nykdy w ſmrty nevſnul, aby nyekdy nerzekl neprzietel moy: prziemohl gſem proty nyemu. Teſklywa ieſt duſſye ma w zywotye mem mluwyty budu w horzkoſti duſſye me. Neduzyw gſem, nemoczen gſem, w chudobye zywot moy, ko�ty me iakzto na ſwarzydle 12) rozkrzwyely 13) gſu ſye, pro nyezto k tobie ſye, lekarzy, vtyekagy, vzdraw mye, hoſpodyne, 1) M. Ieronym (nedopsáno). — 2) ſlawo ma y U. — 2) M. wyſwoboditely, jak v Oa U. — *) Prvé ſ předěláno ze z. — 3) Psáno původně: podday. — *) dobrorze- czenie U. — 7) Vynecháno neb nepřeloženo: sempiterna. — 3) invisibilis. — *) Tho- bias U. — 19) M. nenye. 21) M. bez, jak v O a U. — 12) in frixorio ; na ſkwarzydle O a U. — 13) rozſſkrzwyely O, rozſkrzwieli U; confrixa sunt.
50 pokoyne dal polybenye. Potom tyſſie pozwzdwyh hlaſſu ſweho, (26) lybeſnym a iaſnym oblycziegem, ſpen w nebeſſa ruczie a k hoſpodinu obraczyw oczi, genz radoſty w ſlzach plawachu, gie ſye mluwyty takto: K hoſpodynu wola ſwati Iero.1) Myloſtny iezyſſy, ſylo ma, vtoczyſcze me, przygymately moy y2) wy- ſwobotely 3) moy, ſlawo ma, w nyemz gſem nadiegy gmyel, wen gſem wierzyl y geho milowal, ſwrchowana ſladkoſty,4) twrzie wſye ſyly, y nadiege ma od me mladoſty. Powolay mne, wodcze zywota meho, a ya otpowiem tobye, ſtworzenye ruku twu, geſto gſy z gylu zemſkeho, ſtworzytely wſiech wieczi, ſtworzyl, gyezto gſy koſtmy a zylamy ſpogyl, gemuztos myloſt a my- loſrdenſtwie vmyrage dal. poday 5) prawiczie twe myloſty, przikaz a ne- meſkay, hoſpodyne, nebo czaſſ ieſt, aby ſye prach v prach obratyl, a duch aby ſye k ſpaſſytely nawratyl, genz gey ſem poſlal. Otworz gemu wrata zywota, Nebo kdyz gſy za mye na krzyzy iako lotr pnyel, ty gſy ſlybyl mnye, aby gyey przygal. Protoz zawitay, moy myly choty, drziety tye budu a nepuſtymt, vwed mye w dom twoy, ty przygymately moy a chwala ma a powzdwyzenye hlawy me, ty gſy ſpaſſenye me y pozehnanye 6) me. przygmy mye, myloſrdny boze, podle mno�twie myloſrdenſtwy twich, Nebo wſak lotra k tobie vczyekagyczieho na krzyzi vmyerage przygal gſy. Ieronymus ſwaty prawy: Drziety tye budu, blahoſlawenſtwie me! 7) Slepczie podle czie�ty wo- lagiczieho a rzkuczieho: ſmyluy ſye nade mnu, gezyſſy, ſynu dawidow, ofwiet ſwietlem wydyenye tweho wieczneho. O ſwietloſty neopatina, 8) gezto onen dobes,9) muz doſtoyny, nemage, wolaſſe a rzka: I ktera mnye ieſt radoſt, kdyz w temnoſty ſedym a ſwietla nebeſkeho newyzi? |O ſwiet- loſty zaduczie, bez nyezto nyenye ſprawedlnoſty, bez nyezto nynye 10) y zadne pocztywuofty, be 11) nyezto nenye dobroty any mudrofty, oſwiet oczy mogy, abych nykdy w ſmrty nevſnul, aby nyekdy nerzekl neprzietel moy: prziemohl gſem proty nyemu. Teſklywa ieſt duſſye ma w zywotye mem mluwyty budu w horzkoſti duſſye me. Neduzyw gſem, nemoczen gſem, w chudobye zywot moy, ko�ty me iakzto na ſwarzydle 12) rozkrzwyely 13) gſu ſye, pro nyezto k tobie ſye, lekarzy, vtyekagy, vzdraw mye, hoſpodyne, 1) M. Ieronym (nedopsáno). — 2) ſlawo ma y U. — 2) M. wyſwoboditely, jak v Oa U. — *) Prvé ſ předěláno ze z. — 3) Psáno původně: podday. — *) dobrorze- czenie U. — 7) Vynecháno neb nepřeloženo: sempiterna. — 3) invisibilis. — *) Tho- bias U. — 19) M. nenye. 21) M. bez, jak v O a U. — 12) in frixorio ; na ſkwarzydle O a U. — 13) rozſſkrzwyely O, rozſkrzwieli U; confrixa sunt.
Strana 51
51 a vzdrawen budu, ſpaſſyz myel a ſpaſſen budu, a proto ze w tye dovffam, nebudu ſye ſtydiety. Ba y kto ia gſem, prziemyloſtny 1) boze, genz tak ſmyele mluwym k tobie? Hrzieſnyk gſem, w hrzieſſiech weſken porozen gſem y wykrmen gſem, mrcha gſem zhnyla, ſud ſem ſmrduty, krmye gſem crwom. XLIV. Bieda mnye, hoſpodyne, odpuſt mnye, ktere by wytyezſtwie tobie bylo, by bogygie ſe mnu, y prziemohl mye, genz ſyrotek a chudy gſem iakzto mrwa przied wichrowym wyenym? ODpuſt wſyeczky hrziechy me a powzdwyhny z layna chudeho. za- giſte, hoſpodyne, acz ſye lyby, tehdy rzku: Nerod mne k tobye vtyeka- giczieho honyty, nebo ty gſy buoh moy; tyelo twe z tiela meho a koſty twe z ko�ty mich. proto wſak neopuſtyeye 2) prawiczie otczowy, przigednals mye czlowieczenſtwy, vczynyw ſye czlowiek a buoh prawy tyem, gymztos byl, oſtaw w gednoſtayne a w gedney oſobie. A to zes tak mudru a ne- domyſlygyczy3) wiecz vczynyls, Proto gyedyne abych ſye k tobie vtyekal yakzto bratru, aby mnye tweho bozſtwie myloſrdnye vdyelyl vczaſten- ſtwym? Pro nyezto powſtan, pomozyz my, hoſpodyne; powſtan, neodpulzyg mne az do ſkonanye. iakzto gelen zada k wodam ſtudnycznym, tak ziezywa4) ieſ duſſie ma k zyewey ſtudnyczi, proſſit tebe, abi naczierala 5) wody z �tud- nyczie w radoſty z �tudnycz ſpaſſytelowych, aby wiecze zyezywa 6) nebyla, kdyz przide a zyewy fye przied twym oblyczyegem. Pane myly, kdy 7 nawratyſſ duſſu mu od zloczynſtwie gych a od lwow gedynku mu? Ieronymus mluwy: E bi hrzieſſy mogy wazeny byly, gym'zto 8) ſem hnyewu zaſluſyl, na wazie, a ta truchloſt a ſmutek, ktere gſy pro mye trpiel, iako pieſſek morzky me zawynyenye wieczſye ieſt Pro nyezto budeſly a zdaly 3) ſnad wiecze czakaty, toczis mym prodlenym, ſmutek naleznu a boleſt. Przied, 10) radoſty duchu meho, abich w tobie bil vtieſſen. ziew czie�tu 11) twu, meho ſrdcze radoſty, nalezny ſrdcze w tobie zado�t mu. Iakez ſluha czaka do- konanye dyela ſweho, takez y ia czakam tebe. Przid zadoſt ma przied opatrnoſt 12) twu, hoſpodyne, aby byla wztye na ruka twa, aby mye ſpa- 1) przyemyloſtywy O a U. — 2) Psáno původně neodpuſtycye, a podtečkováno. — — 3) inopinabile. — 6) zyznywa O a U. — *) hauriat. — *) zyznywa O a U. M. Przid. — *) kdyz 0 a U. — s) gymſto O a U. — 2) M. zadaſſly, jak v O. — 16) 11) misericordiam. — 13) in conspectu.
51 a vzdrawen budu, ſpaſſyz myel a ſpaſſen budu, a proto ze w tye dovffam, nebudu ſye ſtydiety. Ba y kto ia gſem, prziemyloſtny 1) boze, genz tak ſmyele mluwym k tobie? Hrzieſnyk gſem, w hrzieſſiech weſken porozen gſem y wykrmen gſem, mrcha gſem zhnyla, ſud ſem ſmrduty, krmye gſem crwom. XLIV. Bieda mnye, hoſpodyne, odpuſt mnye, ktere by wytyezſtwie tobie bylo, by bogygie ſe mnu, y prziemohl mye, genz ſyrotek a chudy gſem iakzto mrwa przied wichrowym wyenym? ODpuſt wſyeczky hrziechy me a powzdwyhny z layna chudeho. za- giſte, hoſpodyne, acz ſye lyby, tehdy rzku: Nerod mne k tobye vtyeka- giczieho honyty, nebo ty gſy buoh moy; tyelo twe z tiela meho a koſty twe z ko�ty mich. proto wſak neopuſtyeye 2) prawiczie otczowy, przigednals mye czlowieczenſtwy, vczynyw ſye czlowiek a buoh prawy tyem, gymztos byl, oſtaw w gednoſtayne a w gedney oſobie. A to zes tak mudru a ne- domyſlygyczy3) wiecz vczynyls, Proto gyedyne abych ſye k tobie vtyekal yakzto bratru, aby mnye tweho bozſtwie myloſrdnye vdyelyl vczaſten- ſtwym? Pro nyezto powſtan, pomozyz my, hoſpodyne; powſtan, neodpulzyg mne az do ſkonanye. iakzto gelen zada k wodam ſtudnycznym, tak ziezywa4) ieſ duſſie ma k zyewey ſtudnyczi, proſſit tebe, abi naczierala 5) wody z �tud- nyczie w radoſty z �tudnycz ſpaſſytelowych, aby wiecze zyezywa 6) nebyla, kdyz przide a zyewy fye przied twym oblyczyegem. Pane myly, kdy 7 nawratyſſ duſſu mu od zloczynſtwie gych a od lwow gedynku mu? Ieronymus mluwy: E bi hrzieſſy mogy wazeny byly, gym'zto 8) ſem hnyewu zaſluſyl, na wazie, a ta truchloſt a ſmutek, ktere gſy pro mye trpiel, iako pieſſek morzky me zawynyenye wieczſye ieſt Pro nyezto budeſly a zdaly 3) ſnad wiecze czakaty, toczis mym prodlenym, ſmutek naleznu a boleſt. Przied, 10) radoſty duchu meho, abich w tobie bil vtieſſen. ziew czie�tu 11) twu, meho ſrdcze radoſty, nalezny ſrdcze w tobie zado�t mu. Iakez ſluha czaka do- konanye dyela ſweho, takez y ia czakam tebe. Przid zadoſt ma przied opatrnoſt 12) twu, hoſpodyne, aby byla wztye na ruka twa, aby mye ſpa- 1) przyemyloſtywy O a U. — 2) Psáno původně neodpuſtycye, a podtečkováno. — — 3) inopinabile. — 6) zyznywa O a U. — *) hauriat. — *) zyznywa O a U. M. Przid. — *) kdyz 0 a U. — s) gymſto O a U. — 2) M. zadaſſly, jak v O. — 16) 11) misericordiam. — 13) in conspectu.
Strana 52
52 ſſena vczynyla. Ay tot ſem czlowiek przychozy z ierycha, genzto iat, ra- nyen a za mrtwa puſczen od lotrow gſem. Ba ty, myloſtny famaritane, [27) przygmy mye, neb gſem przielyſ hrzieſſyl w zywotye mem A zle wieczy gſem vczynyl przied tebu. Nechtyel ſem tebe znaty, ze gſem tak welykemu twemu dobrodyeny nebyl wdyeczen. Tebe gſem nechwalyl, iakz ieſt do- ſtoyno bylo, ſnad mnohokrat prawdu zamlczaw w mem ſrdczi. kdyz gſy tlukl k dwerzyem meho ſrdcze, lenyw gſem byl, abych tye przygal na- wraczygyczyeho ke mye ſye. Tyelo ſmrdute a zhnyle iakzto ſtyeni 1) zhy- nugycze przielyſnu zado�ty gſem mylowal. Prazdnymy ſlowy ieſt2) mych gſem poſzwrnyl, myſl ma nebyla ieſt wzdy w ſwiedeczſtwy zakona tweho. neodwratyl gſem oczy mu tak, abich nykdy 3) geſſynoſty 4) newydyel. Uſſy mogy k negeſſytno�ty 5) ſlowom nyekdy gſem prziklonowal. Ruku mu ku pomoczi blyznyeho meho neztahl gſem. 6) Noham 7) gſem k zloſty biehal. I czo wiecze powie? od paty nozne az do wrchu nenye we mnye zdrawie, Nebo wiernye, by byl na drziewu ſwateho krzyzie vmyerage mnye ne- pomohl, Doſtoyna ieſt byla duſſie ma v pekle przibywaty. 8) Przyemluwa. laz, zmyloſtny ieziſſy, gſem vcza�ten mzdy drahe, ze� krew ſwu drahu prolyl pro mye, hrzieſſneho, prolyl; newzhrzey mny hrzieſſnym. Iat ſem owczye, geſto gſem bludyla na cye�tye; oſtrziehay gye, dobry paſtyrzy, a vwed gy w owczynecz twoy, aby ſprawedlyw byl w rzeczech twych. wſak ſlybyl gſy my, ze, kteruzkoly hodynu hrzieſny wzdechne na ſwe hrziechi, ſpaſſen bude. Boleſtny vczynyen gſem, zlosty me wyznawagy tobie, a hrzieſſy mogy przied tobu9) gſu. wyernye neygſem dostogen synem twym byty nazwan, nebo w neby y przied tobu gſem ſhrzieſſyl. Sluchu memu day radost a wesſele. Odwrat oblyczyey twoy od hrziechow mich. ſhlad zloſty me podle myloſrdenstwie tweho welykeho. Neodmyetay mne od oblycziege ſweho. ne podle hrziechow myeh vczyn mnye,10) Ale ſpomoz my, boze, ſpaſſytely moy, a pro czeſt gmene tweho wyſwobod mye. Dobrotywye vczyn w dobrey woly twey, abych przyebywal w domu twem wſeczky dny zywota meho, abych na wieky wyekom ſ przyebywagyczymy w nyem chwalyl tye. 1) M. ſtien, jak v U. — 1) M. vſt, jak v O a U. — ») M. nyekdy (aliquando). — *) M. geſſytnoſty. — 3) M. negeſſytnym (inutilibus). — *) Nepřeloženo aneb vynecháno: multoties. — ") M. Nohamy, jak v O a U. — 5) M. prsiebywaty. — *) V latině: coram me. — *) Vynecháno aneb nepřeloženo: neque secundum iniquitates meas retri- buas mihi.
52 ſſena vczynyla. Ay tot ſem czlowiek przychozy z ierycha, genzto iat, ra- nyen a za mrtwa puſczen od lotrow gſem. Ba ty, myloſtny famaritane, [27) przygmy mye, neb gſem przielyſ hrzieſſyl w zywotye mem A zle wieczy gſem vczynyl przied tebu. Nechtyel ſem tebe znaty, ze gſem tak welykemu twemu dobrodyeny nebyl wdyeczen. Tebe gſem nechwalyl, iakz ieſt do- ſtoyno bylo, ſnad mnohokrat prawdu zamlczaw w mem ſrdczi. kdyz gſy tlukl k dwerzyem meho ſrdcze, lenyw gſem byl, abych tye przygal na- wraczygyczyeho ke mye ſye. Tyelo ſmrdute a zhnyle iakzto ſtyeni 1) zhy- nugycze przielyſnu zado�ty gſem mylowal. Prazdnymy ſlowy ieſt2) mych gſem poſzwrnyl, myſl ma nebyla ieſt wzdy w ſwiedeczſtwy zakona tweho. neodwratyl gſem oczy mu tak, abich nykdy 3) geſſynoſty 4) newydyel. Uſſy mogy k negeſſytno�ty 5) ſlowom nyekdy gſem prziklonowal. Ruku mu ku pomoczi blyznyeho meho neztahl gſem. 6) Noham 7) gſem k zloſty biehal. I czo wiecze powie? od paty nozne az do wrchu nenye we mnye zdrawie, Nebo wiernye, by byl na drziewu ſwateho krzyzie vmyerage mnye ne- pomohl, Doſtoyna ieſt byla duſſie ma v pekle przibywaty. 8) Przyemluwa. laz, zmyloſtny ieziſſy, gſem vcza�ten mzdy drahe, ze� krew ſwu drahu prolyl pro mye, hrzieſſneho, prolyl; newzhrzey mny hrzieſſnym. Iat ſem owczye, geſto gſem bludyla na cye�tye; oſtrziehay gye, dobry paſtyrzy, a vwed gy w owczynecz twoy, aby ſprawedlyw byl w rzeczech twych. wſak ſlybyl gſy my, ze, kteruzkoly hodynu hrzieſny wzdechne na ſwe hrziechi, ſpaſſen bude. Boleſtny vczynyen gſem, zlosty me wyznawagy tobie, a hrzieſſy mogy przied tobu9) gſu. wyernye neygſem dostogen synem twym byty nazwan, nebo w neby y przied tobu gſem ſhrzieſſyl. Sluchu memu day radost a wesſele. Odwrat oblyczyey twoy od hrziechow mich. ſhlad zloſty me podle myloſrdenstwie tweho welykeho. Neodmyetay mne od oblycziege ſweho. ne podle hrziechow myeh vczyn mnye,10) Ale ſpomoz my, boze, ſpaſſytely moy, a pro czeſt gmene tweho wyſwobod mye. Dobrotywye vczyn w dobrey woly twey, abych przyebywal w domu twem wſeczky dny zywota meho, abych na wieky wyekom ſ przyebywagyczymy w nyem chwalyl tye. 1) M. ſtien, jak v U. — 1) M. vſt, jak v O a U. — ») M. nyekdy (aliquando). — *) M. geſſytnoſty. — 3) M. negeſſytnym (inutilibus). — *) Nepřeloženo aneb vynecháno: multoties. — ") M. Nohamy, jak v O a U. — 5) M. prsiebywaty. — *) V latině: coram me. — *) Vynecháno aneb nepřeloženo: neque secundum iniquitates meas retri- buas mihi.
Strana 53
53 Przyemluwa. POwſtan, przyblyz ſye, zenychu naymyleyſſy duſſye me, a nerod znamenaty, bych 1) czrn neb ſmyed byl mymy hrzi echy, vkaz mnye obiyczey twoy. powzny 2) zwuk twoy3) ſladky, a twarz twa okraſlena. Neodwraczuy geho ode mne, a odſtupuy“) w tuto hodynu od ſluhy tweho. Newyday mne w duſſye protywugyczie ſye mnye. Czakam tebe, hoſpodine. Douffam widyety dobre wieczy hoſpodynowy w zemy zywich. Pro nyezto zawytay, moy myly, wyndyem na pole, wezmy, 5) ktwely wynnyczie. Obrat placz moy mnye w radoſt. Przychyl ke mnie vcho twe, przyblyz ſye, aby z tohoto hubeneho a placzlyweho vdola wytrhl mye. XLV. Przyemluwa. Tyemy rzeczemy muz przieſwaty ſ uſtawicznym placzem a z rukama wzdwyzenyma na nebeſſa pomlczal ieſt. Potom pak wzezrzyew na bratry y weczie: Przykazugy wam, ſynowe mogy prziemyly, ſkrzie mocz a gmeno boha gezu criſta, aby tyelo me, kdyz vmrze, naho pohrzebly w zemy blyzko podle geſlyczek boziech, aby ſye tam nawratylo, odnyadwadz 6y ieſt prziflo. Nah gſem odtawad prziſſel, nah ſye tam nawratym zaſſye. ztowarziſſe zemye, przitowarzyſſyty kameny. 7) Ano wſak wſelyktera wiecz k ſobie podobna od | przyrozenye k ſwey podobnye8) ſye tyehne. Opiet proſſym was, pany mogy myly, abiſte tyelo krale nebeſkeho ſyem przyneſly, abich w ſwietle 3) geho ſwietlo widiel, at ſtwrdy na mye oczi ſwogy, at my da rozum a nauczy mye na teyto czyeſtye, genzto nynye, wygda, gyty mam. Przyemluwa. Tehdy geden z bratrow przyſtupyw k myeſtu, przyſtupíw k myeſtu 10) przieſwatemu, tu kdez tyelo bozie ſtaſſe, przyneſſe tyelo. Tehdy ynhed kdyz muz bozy to opatrzy, ynhed ſ pomoczy naſſy rozproſtrzie ſye na zemy, a hlaſſem y placzem, yakzto mozieſſe naywiecz, wolaſſe a rzka: Ey 1) Za tím podtečkováno: cr. — 2) Psáno původně: ppowznyk, načež prvé p a k podtečkováno. — *) Vynecháno aneb nepřeloženo: in auribus suis: vox tua. — *) M. neodſtupuy, jak v O a U; ne declines. — 5) M. wizmy (videamus, si floruit). — *) odnyewadz O, odkudz U. — ") Societur terra terrae: non licet terram sociari lapi- dibus. — 3) suum simile. — ) Na konci o škrábáním předěláno nedokonale v c. — 16) Podruhé zbytečno.
53 Przyemluwa. POwſtan, przyblyz ſye, zenychu naymyleyſſy duſſye me, a nerod znamenaty, bych 1) czrn neb ſmyed byl mymy hrzi echy, vkaz mnye obiyczey twoy. powzny 2) zwuk twoy3) ſladky, a twarz twa okraſlena. Neodwraczuy geho ode mne, a odſtupuy“) w tuto hodynu od ſluhy tweho. Newyday mne w duſſye protywugyczie ſye mnye. Czakam tebe, hoſpodine. Douffam widyety dobre wieczy hoſpodynowy w zemy zywich. Pro nyezto zawytay, moy myly, wyndyem na pole, wezmy, 5) ktwely wynnyczie. Obrat placz moy mnye w radoſt. Przychyl ke mnie vcho twe, przyblyz ſye, aby z tohoto hubeneho a placzlyweho vdola wytrhl mye. XLV. Przyemluwa. Tyemy rzeczemy muz przieſwaty ſ uſtawicznym placzem a z rukama wzdwyzenyma na nebeſſa pomlczal ieſt. Potom pak wzezrzyew na bratry y weczie: Przykazugy wam, ſynowe mogy prziemyly, ſkrzie mocz a gmeno boha gezu criſta, aby tyelo me, kdyz vmrze, naho pohrzebly w zemy blyzko podle geſlyczek boziech, aby ſye tam nawratylo, odnyadwadz 6y ieſt prziflo. Nah gſem odtawad prziſſel, nah ſye tam nawratym zaſſye. ztowarziſſe zemye, przitowarzyſſyty kameny. 7) Ano wſak wſelyktera wiecz k ſobie podobna od | przyrozenye k ſwey podobnye8) ſye tyehne. Opiet proſſym was, pany mogy myly, abiſte tyelo krale nebeſkeho ſyem przyneſly, abich w ſwietle 3) geho ſwietlo widiel, at ſtwrdy na mye oczi ſwogy, at my da rozum a nauczy mye na teyto czyeſtye, genzto nynye, wygda, gyty mam. Przyemluwa. Tehdy geden z bratrow przyſtupyw k myeſtu, przyſtupíw k myeſtu 10) przieſwatemu, tu kdez tyelo bozie ſtaſſe, przyneſſe tyelo. Tehdy ynhed kdyz muz bozy to opatrzy, ynhed ſ pomoczy naſſy rozproſtrzie ſye na zemy, a hlaſſem y placzem, yakzto mozieſſe naywiecz, wolaſſe a rzka: Ey 1) Za tím podtečkováno: cr. — 2) Psáno původně: ppowznyk, načež prvé p a k podtečkováno. — *) Vynecháno aneb nepřeloženo: in auribus suis: vox tua. — *) M. neodſtupuy, jak v O a U; ne declines. — 5) M. wizmy (videamus, si floruit). — *) odnyewadz O, odkudz U. — ") Societur terra terrae: non licet terram sociari lapi- dibus. — 3) suum simile. — ) Na konci o škrábáním předěláno nedokonale v c. — 16) Podruhé zbytečno.
Strana 54
54 moy myly pane, gezu criſte, y kto gſem ya, ze bych doſtogen byl, aby ty wſel pod mu ſtrziechu? y zdaly ieſt toho zaſlulyl 1) hrzieſſny czlowiek? wſak" ty moyzyeſowy nechtyels tebe w gednom mzeny oka vkazaty; procz nynye tolyk ſye pokorzygeſ, aby trpiel k czlowieku ſtupity neprawemu2) a hrzieſnemu? a netolyk ſ nym gieſty chczeſſ, nye ſameho ſye dawaſſ a giesty sye welyfs gemu. zagiste, pane, neyssem dostogen toho; Nebo y czyly ia lepſy gſem nezly wſyczkny otczowe mogy, gymzto ſye to neſtalo? XLVI. A kdyz [28] ſye knyez k nyemu przyblyzi, powzdwyh ſebe muz ſlawny3) na ſwogy kolenye, ano gey drzie wſyczkny, welykymy ſſzamy a wzdychanym, a yakzto naywiecze moha, w ſwe prſy ſye tluka, y wecze tak: Ty gſy buoh moy a pan moy myly, genzto pro mye vkrutnu ſmrt trpiel. czyly zda ſnad gyny? Ba wiernye, ty gſy ten, genz ſam przied czaſſy 4) bohem gſa a bez poczatka porozen gſa wiecznye od boha otczie newzpy- tawym 6) porozenym, genz z otczem a ſ duchem ſwatym geden a gedno- ſtayny gſy buoh, tymz oſtawage, gymztoz byl y gſy, w ſchranye a w ohradye matky gedynke dyewky marye zawrz'en gſa, czlowiekems ſye vczynyl, iakzto ya ſem nynye. Ale ty wiernie y czlowiek gſy prawy y buoh gſy; Nebo zawyerne taks w zywotie dyewczyem czlowieczſtwie przygal, ze bez czlowieczſtwie nebils buoh, any bez bozſtwie czlowiek, tocziſ ze by roz- dyelnoſt byla ktera, Ale ſpolecznyes byl weſken ſobogym. 6) Nebo kterak- koly czlowieczſtwie 7) nebylo by bozſtwye any8) czlowieczſtwie,9) neyſu pohanyeny natury proto neb porod, kakzkolywek byla by y ieſt w tobie taazz a gednoſtayna oſſoba, toczys tyem przygetym bozſtwie| y czlowiecz- ſtwie9) nynye 10) nyzadny rozdyel, Ale gednoſpoynoſt gednoho bozstwie y czlowieczſtwie 11) ſtala ſye ieſt bozkym czynem, ze boh y czlowiek gſy w gednoſtagenſtwi gedne geſsczby;12) Pro nyezto czlowiek gſy a bratr moy. zawierne tak ſy 13) hlad trpiel, taks zyezyw 14) bil, taks plakal a me nemoczy na ſſobye gmyel, iakzto y ia. Ale wſak w tobie nemocz hrzie- ſſenye a nedoſtatek nebil ieſt, yakzto we mnye; w tobie tyeleſtnye neb w twem tyeleſenſtwie bila ieſt y ieſt plnoſt wſye myloſty. Neb zagiste ne v myeru myloſt tobie byla dana, ale ſpolecznye. Zawierne duſfie twa, iak 15) ieſt ſgyednana a ſpogena bila ſ bozſtwym nerozlyczne, 16) ſwrchowanye, wſeczko ieſt vmyela a wſeczko ieſt mohla to, czoz bozſtwie mohlo. gelykoz k boz- kemu przyrozeny, ieſto w tobie ieſt, bohu otczy wiecznemu rowen gſy, Ale pro to czlowieczſtwie, 17) kterak przygal 18) pro naſſe ſpaſſenye, menſi 1) M. zaſluzyl. — 1) publicanum. — 3) przyeſlawny O a U. — *) czaffem U. — 5) ininvestigabili. — 3) w obogym O a U. — 1) czlowieczenſtwie U. — Za tím vy- necháno: boz�twye (divinitas). — *) czlowieczenſtwie U. — 16) M. nenye — 11) czlowie- czenstwie U. — 11) substantia. — 13) Po straně později připsáno. — 14) zyznyw O a U. 15) tat 0 a U. — 16) M. nerozlucznye. — 17) czlowieczenſtwie U. — 15) M. przygals.
54 moy myly pane, gezu criſte, y kto gſem ya, ze bych doſtogen byl, aby ty wſel pod mu ſtrziechu? y zdaly ieſt toho zaſlulyl 1) hrzieſſny czlowiek? wſak" ty moyzyeſowy nechtyels tebe w gednom mzeny oka vkazaty; procz nynye tolyk ſye pokorzygeſ, aby trpiel k czlowieku ſtupity neprawemu2) a hrzieſnemu? a netolyk ſ nym gieſty chczeſſ, nye ſameho ſye dawaſſ a giesty sye welyfs gemu. zagiste, pane, neyssem dostogen toho; Nebo y czyly ia lepſy gſem nezly wſyczkny otczowe mogy, gymzto ſye to neſtalo? XLVI. A kdyz [28] ſye knyez k nyemu przyblyzi, powzdwyh ſebe muz ſlawny3) na ſwogy kolenye, ano gey drzie wſyczkny, welykymy ſſzamy a wzdychanym, a yakzto naywiecze moha, w ſwe prſy ſye tluka, y wecze tak: Ty gſy buoh moy a pan moy myly, genzto pro mye vkrutnu ſmrt trpiel. czyly zda ſnad gyny? Ba wiernye, ty gſy ten, genz ſam przied czaſſy 4) bohem gſa a bez poczatka porozen gſa wiecznye od boha otczie newzpy- tawym 6) porozenym, genz z otczem a ſ duchem ſwatym geden a gedno- ſtayny gſy buoh, tymz oſtawage, gymztoz byl y gſy, w ſchranye a w ohradye matky gedynke dyewky marye zawrz'en gſa, czlowiekems ſye vczynyl, iakzto ya ſem nynye. Ale ty wiernie y czlowiek gſy prawy y buoh gſy; Nebo zawyerne taks w zywotie dyewczyem czlowieczſtwie przygal, ze bez czlowieczſtwie nebils buoh, any bez bozſtwie czlowiek, tocziſ ze by roz- dyelnoſt byla ktera, Ale ſpolecznyes byl weſken ſobogym. 6) Nebo kterak- koly czlowieczſtwie 7) nebylo by bozſtwye any8) czlowieczſtwie,9) neyſu pohanyeny natury proto neb porod, kakzkolywek byla by y ieſt w tobie taazz a gednoſtayna oſſoba, toczys tyem przygetym bozſtwie| y czlowiecz- ſtwie9) nynye 10) nyzadny rozdyel, Ale gednoſpoynoſt gednoho bozstwie y czlowieczſtwie 11) ſtala ſye ieſt bozkym czynem, ze boh y czlowiek gſy w gednoſtagenſtwi gedne geſsczby;12) Pro nyezto czlowiek gſy a bratr moy. zawierne tak ſy 13) hlad trpiel, taks zyezyw 14) bil, taks plakal a me nemoczy na ſſobye gmyel, iakzto y ia. Ale wſak w tobie nemocz hrzie- ſſenye a nedoſtatek nebil ieſt, yakzto we mnye; w tobie tyeleſtnye neb w twem tyeleſenſtwie bila ieſt y ieſt plnoſt wſye myloſty. Neb zagiste ne v myeru myloſt tobie byla dana, ale ſpolecznye. Zawierne duſfie twa, iak 15) ieſt ſgyednana a ſpogena bila ſ bozſtwym nerozlyczne, 16) ſwrchowanye, wſeczko ieſt vmyela a wſeczko ieſt mohla to, czoz bozſtwie mohlo. gelykoz k boz- kemu przyrozeny, ieſto w tobie ieſt, bohu otczy wiecznemu rowen gſy, Ale pro to czlowieczſtwie, 17) kterak przygal 18) pro naſſe ſpaſſenye, menſi 1) M. zaſluzyl. — 1) publicanum. — 3) przyeſlawny O a U. — *) czaffem U. — 5) ininvestigabili. — 3) w obogym O a U. — 1) czlowieczenſtwie U. — Za tím vy- necháno: boz�twye (divinitas). — *) czlowieczenſtwie U. — 16) M. nenye — 11) czlowie- czenstwie U. — 11) substantia. — 13) Po straně později připsáno. — 14) zyznyw O a U. 15) tat 0 a U. — 16) M. nerozlucznye. — 17) czlowieczenſtwie U. — 15) M. przygals.
Strana 55
55 gſy. Any wſak proto ſ nym w ktere vbyehuges ponyzenye. Nebo ty ten gſy zawierne, nad nymzto, kdyz Ian tye w iordanye krzſtyeſſe, ſ rychlo�ty hlas otczie nebeſkeho powznyel ieſt a rzka takto: Totot iest syn moy mily, I w nymzto my ſye ieſt dobrzie ſlybyl, geho poſluſny budte. A duch ſwaty na tye sſtupyl iakzto holubyczka a tye ſ otczem bohem w gedney podſtaty 1) neb geſſczbie rowna gſucze vkazal a wyliczyl. mluwy ſwaty Ierony. TI zagiſte, myly gezyſſy, hroznus ſmrt w tomto tyele, geſto tuto nynie opatrugy,3) na ſwatem krzyzy gſi przygal, aby tu ſmrt, kteruz 4) gſem ya mymy hrziechi vpadl, zkazil, aby ſtarich otczow duſſie, genzto mocz dya- belſka v prziebitcziech prziedpekelnych drzyeſſe, nawratyl, a wſeczko lydſke pokolenye, geſto v wiecznu smrt padlo bieſſe, prolytym krwe twe drahe za mye k zywotu wiecznemu aby przywolal. kterez tyelo twe ſwate z toho hrobu, w nyemz hrzbyelo,5) trziety den wſtalo a prziegiſtu giſtost 5 vkazalo ſweho wzkrzieſſenye, kteruzto gyſtoſty naſſie wiera ſtw°rzena ieſt a nadyege przyſporzena tak, iakz ſy ty neporuſſeny a neſmrtedlny wſtal,7) takez y my wſtaty mamy. Ty zawierne, mylo�tywy a dobry hoſpodyne, po twem dywnem a oblaſtnyem 8) wzkrzieſſeny, cztyrzydczyety dnow do- konaw, gyſtymy a zrziedlnymy 9) y mnohymy | znamenymy ſwe giſte a wierne wzkrzſyeſſeny gſy y plnoſty vkazal. Day, by zadna temnoſt negy- ſtoty newznykla na nebeſſa, wſyeczky na tye apo�oly patrzygycz�e y gyne 10) k tomu ſwu moczy welebnu a zwlaſty gſy wſtupyl, mnye gſy wrata rayſka otewrziel, na prawyczy v boha otczie gſy ſye 11) poſſadyl tu, kdez bez ſkonanye na wieky prziebywaſſ. XLVII. wiecze nad toſ ty, dobry gezyſſy, od boha otczie ſudczis vczynyen zywych y mrtwych. Iakzto w ten den wſtupyl gſy na nebeſſa, takez w ten tr�aſſuty 12) den a hrozny ſudny ſtupis, 13) nawraczuge kazdemu podle vczynkow 14) gych, ktere gſu przied tobu czynyly. Tehdit padnu kraly przied tobu, mocz twu wyducze. nye take bude panstwie twe, ze ty, gesto tobu nynye wzhrzegi, tebe ſye wſyczkny tehdy budu baty. 1) M. podſtatye; d a y z čehosi předěláno a na konci vyškrábáno y. — 2) M. Ieronym. — 3) opatrzugy O; cerno. — 4) M. w kteruz. — 5) jacuisti barathro. — *) certitudinem. — 7) wſftals O a U. — 3) singularem. — *) M. zrzietedlnymy, jak v U; Iucida. — 15) cernentibus discipulis. — 11) Po straně připsáno. — 12) tremendo. — 15) T. j. ſſtupis (descendes). — 14) opera.
55 gſy. Any wſak proto ſ nym w ktere vbyehuges ponyzenye. Nebo ty ten gſy zawierne, nad nymzto, kdyz Ian tye w iordanye krzſtyeſſe, ſ rychlo�ty hlas otczie nebeſkeho powznyel ieſt a rzka takto: Totot iest syn moy mily, I w nymzto my ſye ieſt dobrzie ſlybyl, geho poſluſny budte. A duch ſwaty na tye sſtupyl iakzto holubyczka a tye ſ otczem bohem w gedney podſtaty 1) neb geſſczbie rowna gſucze vkazal a wyliczyl. mluwy ſwaty Ierony. TI zagiſte, myly gezyſſy, hroznus ſmrt w tomto tyele, geſto tuto nynie opatrugy,3) na ſwatem krzyzy gſi przygal, aby tu ſmrt, kteruz 4) gſem ya mymy hrziechi vpadl, zkazil, aby ſtarich otczow duſſie, genzto mocz dya- belſka v prziebitcziech prziedpekelnych drzyeſſe, nawratyl, a wſeczko lydſke pokolenye, geſto v wiecznu smrt padlo bieſſe, prolytym krwe twe drahe za mye k zywotu wiecznemu aby przywolal. kterez tyelo twe ſwate z toho hrobu, w nyemz hrzbyelo,5) trziety den wſtalo a prziegiſtu giſtost 5 vkazalo ſweho wzkrzieſſenye, kteruzto gyſtoſty naſſie wiera ſtw°rzena ieſt a nadyege przyſporzena tak, iakz ſy ty neporuſſeny a neſmrtedlny wſtal,7) takez y my wſtaty mamy. Ty zawierne, mylo�tywy a dobry hoſpodyne, po twem dywnem a oblaſtnyem 8) wzkrzieſſeny, cztyrzydczyety dnow do- konaw, gyſtymy a zrziedlnymy 9) y mnohymy | znamenymy ſwe giſte a wierne wzkrzſyeſſeny gſy y plnoſty vkazal. Day, by zadna temnoſt negy- ſtoty newznykla na nebeſſa, wſyeczky na tye apo�oly patrzygycz�e y gyne 10) k tomu ſwu moczy welebnu a zwlaſty gſy wſtupyl, mnye gſy wrata rayſka otewrziel, na prawyczy v boha otczie gſy ſye 11) poſſadyl tu, kdez bez ſkonanye na wieky prziebywaſſ. XLVII. wiecze nad toſ ty, dobry gezyſſy, od boha otczie ſudczis vczynyen zywych y mrtwych. Iakzto w ten den wſtupyl gſy na nebeſſa, takez w ten tr�aſſuty 12) den a hrozny ſudny ſtupis, 13) nawraczuge kazdemu podle vczynkow 14) gych, ktere gſu przied tobu czynyly. Tehdit padnu kraly przied tobu, mocz twu wyducze. nye take bude panstwie twe, ze ty, gesto tobu nynye wzhrzegi, tebe ſye wſyczkny tehdy budu baty. 1) M. podſtatye; d a y z čehosi předěláno a na konci vyškrábáno y. — 2) M. Ieronym. — 3) opatrzugy O; cerno. — 4) M. w kteruz. — 5) jacuisti barathro. — *) certitudinem. — 7) wſftals O a U. — 3) singularem. — *) M. zrzietedlnymy, jak v U; Iucida. — 15) cernentibus discipulis. — 11) Po straně připsáno. — 12) tremendo. — 15) T. j. ſſtupis (descendes). — 14) opera.
Strana 56
56 O zuffalſtwy lydy zyi 1) ſwieta tohoto, ge�o ſye zlym chlubye, tato ieſt capytola. czoz pak nezczaſtny lyde2) tehdy rzku, genzto nynye, kdyz czo zleho vczynye, chlubie ſſye, wieducz tye wſeczko opatrzigyczieho, gymzto wiecz potom nyzadneho lekarſtwie myloſrdenstwie od tebe nebude vkazano? I czo rzku hubeny hubenczy a nezczaſtny [29] przied twym oblyczyegem mocznym wſeczko ſpatrzigyczym 3) a, czoz ſprawedlneho geſt, ſudygyczym, gesto weſken czaſſ ſwoy w hrzieſſyech tohoto ſwieta a w gessytnoſtech ſu ztrawyly, wiecz bohaſtwie4), wiecz klamow marnych nezly tebe ſye na- drziecz,5) wiecze ſyny a dczery a ſwieta tohoto chwalu czaſnu nezly tye mylugycz. Ach bieda, bieda, y czo tomu rzku, kdyz twuoy oblyczyey proty nym hnywywy6) opatrzie, kdyz tak vkrutneho ſudu budu czakaty, kdyz gye z naymenſieho pomyſlenye gych wlaſtnyeho 7) ſwiedomye bude treſktaty, kdyz zaſtup dyabelſky a wſelyktere ſtworzenye ſpolu na nye budu zalowaty, ze tye, boha myloſtneho, ſwymy hrziechy hnyewagicz rozhnyewaly, kdyz ynhed vzrzie, iakz ſud wydan bude, ze muky pekelne na wieky gmyety budu, gychzto tyela ſpolu ſ duſſemy ſ dyablem bez ſkonanye muczena budu, y zadneho 8) otawad na wieky ſmylowanye neczakagycz? Ey bieda, bieda tyem, genzto toto9) tak w kratkem czaſku ſbozym tyemto zemſkym opo- gywſe ſye nebo zbohatywſe ſye, mrzkym tyem ſwym ſbozym chudobu od chudych neodzenu, gyem tyem gmenym10) pomahagycz, nye brzo nad to ſwym zameſkanym gy zameſkawagycz, chudoby 11) gym przyczynygycz zuffale, a tak w hlupa howada ſye promyenygy, ſwu nemyloſty toczis. bieda, bieda tyem, genzto afſa ponye bazny pekelnu a strachem tyem neprzieſtanu hrzieſſyty a tweho hnyewu proty ſobye wzbuzowaty,12) kdyz nechtye pro myloſrdenſtwie twe toho vczynyty, iakz gſu dluzny. O bozyem tyele, ze tyz buoh na oltarzy ieſt, iako wſudy panugyczy, 13) tato przyemlu. ALe kterak, myloſrdny gezyſſy, gehozto taka ieſt welebnoſt, tak ze gye nyzadne ſtworzenye nemoz wymluwyty: nebe, morze y wſeczko, czoz w gych obklyku 14) lpy, tebe ſtyehnuty 15) nemoze, genzto tyzz 16) a gedno- 1) zvi zbytečno. — 2) newyerny lyde a nefſczaſtny O. — ) Na hořejším okraji připsáno s patřičným odkazem — 4) M. bvhatſtwie. — 3) nadrzecy O. — *) M. hnyewywy, jak v O a U. — 7) M. wlaftnye. — 3) Za tím podtečkováno: o toho. — 3) toto přeby- tečno. - 1°) Snad m. gmyenym; gmenem O a U. — 11) ne brzo nad to ſwym chu- doby U. — 21) Za u vyškrabáno podtečkované o. — 13) Nedopsáno, m. przyemluwa. — 14) ambitu. — 15) capere. — 16) Za tím podtečkováno: ty.
56 O zuffalſtwy lydy zyi 1) ſwieta tohoto, ge�o ſye zlym chlubye, tato ieſt capytola. czoz pak nezczaſtny lyde2) tehdy rzku, genzto nynye, kdyz czo zleho vczynye, chlubie ſſye, wieducz tye wſeczko opatrzigyczieho, gymzto wiecz potom nyzadneho lekarſtwie myloſrdenstwie od tebe nebude vkazano? I czo rzku hubeny hubenczy a nezczaſtny [29] przied twym oblyczyegem mocznym wſeczko ſpatrzigyczym 3) a, czoz ſprawedlneho geſt, ſudygyczym, gesto weſken czaſſ ſwoy w hrzieſſyech tohoto ſwieta a w gessytnoſtech ſu ztrawyly, wiecz bohaſtwie4), wiecz klamow marnych nezly tebe ſye na- drziecz,5) wiecze ſyny a dczery a ſwieta tohoto chwalu czaſnu nezly tye mylugycz. Ach bieda, bieda, y czo tomu rzku, kdyz twuoy oblyczyey proty nym hnywywy6) opatrzie, kdyz tak vkrutneho ſudu budu czakaty, kdyz gye z naymenſieho pomyſlenye gych wlaſtnyeho 7) ſwiedomye bude treſktaty, kdyz zaſtup dyabelſky a wſelyktere ſtworzenye ſpolu na nye budu zalowaty, ze tye, boha myloſtneho, ſwymy hrziechy hnyewagicz rozhnyewaly, kdyz ynhed vzrzie, iakz ſud wydan bude, ze muky pekelne na wieky gmyety budu, gychzto tyela ſpolu ſ duſſemy ſ dyablem bez ſkonanye muczena budu, y zadneho 8) otawad na wieky ſmylowanye neczakagycz? Ey bieda, bieda tyem, genzto toto9) tak w kratkem czaſku ſbozym tyemto zemſkym opo- gywſe ſye nebo zbohatywſe ſye, mrzkym tyem ſwym ſbozym chudobu od chudych neodzenu, gyem tyem gmenym10) pomahagycz, nye brzo nad to ſwym zameſkanym gy zameſkawagycz, chudoby 11) gym przyczynygycz zuffale, a tak w hlupa howada ſye promyenygy, ſwu nemyloſty toczis. bieda, bieda tyem, genzto afſa ponye bazny pekelnu a strachem tyem neprzieſtanu hrzieſſyty a tweho hnyewu proty ſobye wzbuzowaty,12) kdyz nechtye pro myloſrdenſtwie twe toho vczynyty, iakz gſu dluzny. O bozyem tyele, ze tyz buoh na oltarzy ieſt, iako wſudy panugyczy, 13) tato przyemlu. ALe kterak, myloſrdny gezyſſy, gehozto taka ieſt welebnoſt, tak ze gye nyzadne ſtworzenye nemoz wymluwyty: nebe, morze y wſeczko, czoz w gych obklyku 14) lpy, tebe ſtyehnuty 15) nemoze, genzto tyzz 16) a gedno- 1) zvi zbytečno. — 2) newyerny lyde a nefſczaſtny O. — ) Na hořejším okraji připsáno s patřičným odkazem — 4) M. bvhatſtwie. — 3) nadrzecy O. — *) M. hnyewywy, jak v O a U. — 7) M. wlaftnye. — 3) Za tím podtečkováno: o toho. — 3) toto přeby- tečno. - 1°) Snad m. gmyenym; gmenem O a U. — 11) ne brzo nad to ſwym chu- doby U. — 21) Za u vyškrabáno podtečkované o. — 13) Nedopsáno, m. przyemluwa. — 14) ambitu. — 15) capere. — 16) Za tím podtečkováno: ty.
Strana 57
57 ſtayny wſudy, w kazdem myeſtye przitomnyeiſſy,1) any wnytrſ zawrzyen moha byty any zewna2) odluczen, Ale takaz3) na prawycy otczowie blahaſlawnoſt4) a chwala wſyech myeſczan nebeſkych gſy, genzto twe wyſſoſty twarz opatrzigy; yakyz na zemy gſy pyedy gy5) obklyczygye, zawierage, Tyzz a gednoſtayny na morzy a 6) na hlubynach bezednywych 7) wſeczko k ſwey lybo�ty zachowawage a zprawuge, tyzz v pekle mocznye panuge gſy, pod tak ſkrownu a kratku kratkoſty ſmyeſtnawas ſſye, ne- dyelnye,8) Ale cz'ele, ſwrchownye a nerozlucznye. XLVIII. O tom, kterak ſrdczem ma byty wierzeno, ze na olta2) weſken criſtus ieſt. O newymluweni dywow, wſyech nowyn nowyno! oczy w tobie byelo�t wydyta,10) okuſſenye czyge chutnoſt, 11) powonyenye wony, a dotczenye tenkoſt12) naleza, Ale ſluch ſkrzie wieru ſrdczy znamenawa ty gyſte wieczy 13) nepaſtne 14) gſucze. Ty wieci zagiſte ſkrzie ſamy ſye gſu przypadne neb napaſtne 15) bez podlohy, 16) nebo ne yako lydſkym ſmyſlem chleb gſy tu na oltarzy przipaſtnye, ale weſken criſtus, genz cziely iakzto na neby na pra- wycy v boha otczie przyebywas buoh a czlowiek. zdraw bud, chlebe zywota wieczneho, genzto gſy ſ nebe ſtupil, dawage ſye doſtoynye przygymagyczym zywot wieczny ne iako manny, geſto na puſczy otczom naſſym dal gſy, ot nyehozto wſyczkny, ktoz gyedly, zemrziely gſu ſmrty; Ale zagiſte ktoz tye doſtoynye gedye a przygymagy, aczly ſmrty tieleſnu duſſye od tyela ſye rozdiely, wſak nevmrze na wieky, nebo to giſte rozluczenye nenye ſmrt, ale z ſmrty do zywota ieſt prochod. Protoz ktoz tye duoſtoynye przygyma, vmyrage tepr 17) ſ tebu wiecznye poczne zyw byty. O kterak prziedraha ta ſmrt ieft tu, kdez drziewe, nezly lyde vmrziely by, zywy byty poczy- nagy ] tepr 17) znowa wiecznye. O doſtoynem przygymany tyela bozieho. Ty gſy chleb angeliky, ty twym wydyenym angely krmyſſ, ty oſlawu- geſſ. ty gſy krmye duſſye, a ne tyela; naſſyczuges myíl, ne brzycho. 1) Za tím vynecháno: gſy. — 2) extra. — 5) takz O. — 4) beatitudo — 5) yakyz — pyedy gy připsáno po straně s patřičným odkazem. — *) y O a U. — 1) in abyssis. — *) non particulariter. — *) M. oltarzy, jak v O a U. — 10) Psáno: wydycta, později e podtečkováno a částečně vyškrabáno; widie U. — 11) saporem. — 13) subtilitatem. — 13) znamenawa... wieczy připsáno po straně s patřičným odkazem. — 14) non fore accidentia. — 15) nepaſtne O a U; accidentia. — 16) sine subjecto. — 17) te- pruw O a U.
57 ſtayny wſudy, w kazdem myeſtye przitomnyeiſſy,1) any wnytrſ zawrzyen moha byty any zewna2) odluczen, Ale takaz3) na prawycy otczowie blahaſlawnoſt4) a chwala wſyech myeſczan nebeſkych gſy, genzto twe wyſſoſty twarz opatrzigy; yakyz na zemy gſy pyedy gy5) obklyczygye, zawierage, Tyzz a gednoſtayny na morzy a 6) na hlubynach bezednywych 7) wſeczko k ſwey lybo�ty zachowawage a zprawuge, tyzz v pekle mocznye panuge gſy, pod tak ſkrownu a kratku kratkoſty ſmyeſtnawas ſſye, ne- dyelnye,8) Ale cz'ele, ſwrchownye a nerozlucznye. XLVIII. O tom, kterak ſrdczem ma byty wierzeno, ze na olta2) weſken criſtus ieſt. O newymluweni dywow, wſyech nowyn nowyno! oczy w tobie byelo�t wydyta,10) okuſſenye czyge chutnoſt, 11) powonyenye wony, a dotczenye tenkoſt12) naleza, Ale ſluch ſkrzie wieru ſrdczy znamenawa ty gyſte wieczy 13) nepaſtne 14) gſucze. Ty wieci zagiſte ſkrzie ſamy ſye gſu przypadne neb napaſtne 15) bez podlohy, 16) nebo ne yako lydſkym ſmyſlem chleb gſy tu na oltarzy przipaſtnye, ale weſken criſtus, genz cziely iakzto na neby na pra- wycy v boha otczie przyebywas buoh a czlowiek. zdraw bud, chlebe zywota wieczneho, genzto gſy ſ nebe ſtupil, dawage ſye doſtoynye przygymagyczym zywot wieczny ne iako manny, geſto na puſczy otczom naſſym dal gſy, ot nyehozto wſyczkny, ktoz gyedly, zemrziely gſu ſmrty; Ale zagiſte ktoz tye doſtoynye gedye a przygymagy, aczly ſmrty tieleſnu duſſye od tyela ſye rozdiely, wſak nevmrze na wieky, nebo to giſte rozluczenye nenye ſmrt, ale z ſmrty do zywota ieſt prochod. Protoz ktoz tye duoſtoynye przygyma, vmyrage tepr 17) ſ tebu wiecznye poczne zyw byty. O kterak prziedraha ta ſmrt ieft tu, kdez drziewe, nezly lyde vmrziely by, zywy byty poczy- nagy ] tepr 17) znowa wiecznye. O doſtoynem przygymany tyela bozieho. Ty gſy chleb angeliky, ty twym wydyenym angely krmyſſ, ty oſlawu- geſſ. ty gſy krmye duſſye, a ne tyela; naſſyczuges myíl, ne brzycho. 1) Za tím vynecháno: gſy. — 2) extra. — 5) takz O. — 4) beatitudo — 5) yakyz — pyedy gy připsáno po straně s patřičným odkazem. — *) y O a U. — 1) in abyssis. — *) non particulariter. — *) M. oltarzy, jak v O a U. — 10) Psáno: wydycta, později e podtečkováno a částečně vyškrabáno; widie U. — 11) saporem. — 13) subtilitatem. — 13) znamenawa... wieczy připsáno po straně s patřičným odkazem. — 14) non fore accidentia. — 15) nepaſtne O a U; accidentia. — 16) sine subjecto. — 17) te- pruw O a U.
Strana 58
58 ktoz w tobie nebywa naſſyczen ten rozlycznymy cztnoſtmy, padenym, hrzie- ſſenym nemoczen gſa lezie w hrzieſſyech. ktoz tye gye, iakz ſluſſye, wſye 1) geho promyenyges, aby twu vczaſtnoſty bohem byl. Ale wſak w nyeho ſye nepromenyges, iakto2) gyna czyny krmye tyeleſna, Ale ktoz tye nedo- ſtoynie przygymagy, zawierne k ſwemu pohorſeny a k ſwey muczie tye druhe 3) krzyzygy, ne proto, abi tye to gedenye rozſudylo, nebo gyz owſem neſmrtedlny a netrpyegyczy ſy ty, toczis gych zlym przigymanym mocz twa nenye mensye, ale gich muka iest wieczssy. XLIX. Ey bieda, myly pane, hoſpodíne, czoz pak rzku o tyech wiecze? Ba kolyk 4) dnes knyezy tye na ſwatem oltarzy gyedie, iakzto maſſo dobitczie a ptaczie, nye wiecze geſto horſye geſt, w noczy zenſkych mrzkych 5) ſkutkow pozywagicz, a tye pak zytra poſkwrnyemy 6) vſty gyedye. Ba y kde ſſye tagiſſ, hoſpodine, ſpyſly zda, czy 7) bdyſſ? y zdaly [30] ieſt ta obiet tobie wzaczna y zdaly vſlyſſys modlytwu gych ſ nebe a ſtolyczie twe welebnoſty? zawierne, chtyelly by tey obiety, lez 8) by byl a towarzyff hrzieſnych. O tey obyety. Ro nyezto kdyz gſu ſprawedlne rzieczi twe, o9) hoſpodyne, kterez gſy mluwyl ſkrzie vſta proroczie, a kdyz take ſprawedlne proſby gedynke vſlyſſyety hotow gſy, a kdyz take ſprawedlne proſby 10) a kdyz take prawda lyby ſie tobie, ta giſta obyet ma 11) prziekazena byty, aby nebila, kakz- kolywek w ſobie a y 12) przyrozeny wſem ge�t dobra, a od nyzadnych knyezy zlych poſkwornyena 13) nemoz byty. Nebo zloſt nyzadneho knyezye zleho neb gyneho nerozſu�ige te ſwatoſty a obiety, toczis nepohor'ſuge. Pro nyezto ta giſta obiet bywa ku pohorſeny a k zatraczeny knyezie zleho, nye geſczy wiecze any tyem, za nyezto ſye ta obiet obietuge, przie- ſprawedlnye mluwiecze, proſpieſna ieſt. Nebo ty, kteryz znagicze knyeze toho prziebitek a obicziey, y nutye gey za ſlye tu obiet obietowaty, gſu gych hrziechow y muk vcza�tny. O prziewelyka a newzpitagyczye 14) ſwa- toſty! chlebe 15) nepasty, toczis to zgednanye k chlebu przichodne na czatky16) zlamany bywagy, wſak w kazdey cza�tczye cziely, weſken a neroz- 1) wſſieho U. — 3) yakzto O; iakozto U. — 3) iterum. — 4) kolyk gych O. — *) Za tím psáno: hrziechow, což později podtečkováno. — *) M. poſſkwrnycnymy jak v O a U. — 7) czyly O a U. — 8) M. lhars (mendax). — 3) o po straně při- psáno. — 10) a kdyz .. . proſby zbytečně se opakuje podruhé. — 11) M. maly, jak v U. — 11) M. w, jak v O. — 13) M. poſkwrnyena. — 14) inscrutabile. — 15) Snad m. chlebne; nepaſtny O a U; panis accidentia. — 1e) M. czaftky, jak O a U. Za tím podtečko- váno: lamaty.
58 ktoz w tobie nebywa naſſyczen ten rozlycznymy cztnoſtmy, padenym, hrzie- ſſenym nemoczen gſa lezie w hrzieſſyech. ktoz tye gye, iakz ſluſſye, wſye 1) geho promyenyges, aby twu vczaſtnoſty bohem byl. Ale wſak w nyeho ſye nepromenyges, iakto2) gyna czyny krmye tyeleſna, Ale ktoz tye nedo- ſtoynie przygymagy, zawierne k ſwemu pohorſeny a k ſwey muczie tye druhe 3) krzyzygy, ne proto, abi tye to gedenye rozſudylo, nebo gyz owſem neſmrtedlny a netrpyegyczy ſy ty, toczis gych zlym przigymanym mocz twa nenye mensye, ale gich muka iest wieczssy. XLIX. Ey bieda, myly pane, hoſpodíne, czoz pak rzku o tyech wiecze? Ba kolyk 4) dnes knyezy tye na ſwatem oltarzy gyedie, iakzto maſſo dobitczie a ptaczie, nye wiecze geſto horſye geſt, w noczy zenſkych mrzkych 5) ſkutkow pozywagicz, a tye pak zytra poſkwrnyemy 6) vſty gyedye. Ba y kde ſſye tagiſſ, hoſpodine, ſpyſly zda, czy 7) bdyſſ? y zdaly [30] ieſt ta obiet tobie wzaczna y zdaly vſlyſſys modlytwu gych ſ nebe a ſtolyczie twe welebnoſty? zawierne, chtyelly by tey obiety, lez 8) by byl a towarzyff hrzieſnych. O tey obyety. Ro nyezto kdyz gſu ſprawedlne rzieczi twe, o9) hoſpodyne, kterez gſy mluwyl ſkrzie vſta proroczie, a kdyz take ſprawedlne proſby gedynke vſlyſſyety hotow gſy, a kdyz take ſprawedlne proſby 10) a kdyz take prawda lyby ſie tobie, ta giſta obyet ma 11) prziekazena byty, aby nebila, kakz- kolywek w ſobie a y 12) przyrozeny wſem ge�t dobra, a od nyzadnych knyezy zlych poſkwornyena 13) nemoz byty. Nebo zloſt nyzadneho knyezye zleho neb gyneho nerozſu�ige te ſwatoſty a obiety, toczis nepohor'ſuge. Pro nyezto ta giſta obiet bywa ku pohorſeny a k zatraczeny knyezie zleho, nye geſczy wiecze any tyem, za nyezto ſye ta obiet obietuge, przie- ſprawedlnye mluwiecze, proſpieſna ieſt. Nebo ty, kteryz znagicze knyeze toho prziebitek a obicziey, y nutye gey za ſlye tu obiet obietowaty, gſu gych hrziechow y muk vcza�tny. O prziewelyka a newzpitagyczye 14) ſwa- toſty! chlebe 15) nepasty, toczis to zgednanye k chlebu przichodne na czatky16) zlamany bywagy, wſak w kazdey cza�tczye cziely, weſken a neroz- 1) wſſieho U. — 3) yakzto O; iakozto U. — 3) iterum. — 4) kolyk gych O. — *) Za tím psáno: hrziechow, což později podtečkováno. — *) M. poſſkwrnycnymy jak v O a U. — 7) czyly O a U. — 8) M. lhars (mendax). — 3) o po straně při- psáno. — 10) a kdyz .. . proſby zbytečně se opakuje podruhé. — 11) M. maly, jak v U. — 11) M. w, jak v O. — 13) M. poſkwrnyena. — 14) inscrutabile. — 15) Snad m. chlebne; nepaſtny O a U; panis accidentia. — 1e) M. czaftky, jak O a U. Za tím podtečko- váno: lamaty.
Strana 59
59 dyeleny tu iest criſtus, yakzto ieſt y drziewe byl. O klamanye ſmyſlow lydſkych! ty czaſtky, geſto zlamany bywagy, zadagy 1) ſye w tobie na- paſty 2) gſucze, to wiez przyhodne,3) ale wſak any zlaman any poruſſen bywa proto. Tye 4) zubom ſye zda,5) by tye gyedly iakzto chleb tyeleſny, ale wſak nykdy nebywa ſnyeden. O tom, ze tu czyely buoh ieſt w tom chlebe, 6) iako na neby ieſt, capytola. Ohody prziedrahe, na nychzto pod twarnoſty 7) chleba a wyna cziely criſtus, boh a czlowiek przygat bywa. A tak weſken w chlebney twarzy8) a weſken w cza�tkach geho, a v wynney twarnoſty a w kazdey kropy ieho, iakzto w chlebie weſken y w czaſtkach geho, tak v wynney twarnoſty a w kazdey kropy geho ſpolu weſken a cziely ieſt criſtus. zagiſte, wſeczek ſwrchowany a cziely, pod chlebuowu twarnoſty a pod kazdu kteruzkoly naymenſy czaſtku ieſt prawy boh a prawy cziowiek. A take weſken w twar- noſty wynney a w kazdey kropy geho czielle a bytedlnye prziebywa, tak ze tam y tuto weſken iest weleſlawenſtwym moczy ſwe przieſwate, nykdyez menſy, nykdyez wieczſy, nykdyez wyſſy. O krmye przieſwata, genzto, ktoz ſprawedlnye gye, bohem bywa, toczis podle vczastenstwie, podle propowiedenye onoho ſlowa,geſto prawy: Ia gſem rzekl, ze bohowe ſte a ſynowe naywieczſſieho wſyczkny wy. Ba wiernye, ktoz tye ſprawedlnye gye, wyſwobozen bywa od zleho, naplnyen bywa dobreho, a neſmrtedlnym giſtie vczynyen bude. O przie- ſwata naſſeho putowanye czieſto, genzto czieſtu z neſlechetneho tohoto ſwieta gda czlowiek y doyde towarziſtwie w nebeſkem ieruzalemye. Otczy naſſy, mannv na puſczy gedſe, do ſlybene zemye neprziſly gſu, Ale ktoz tye ſprawedlnye gedye, budu chodyty w tey 9) ſyle az do hory bozye oreb, toczis do nebes. O gyedlo przerozkoſne, w nyemzto wſye chut y wſwie 10) wonye ſladkoſt ieſt, pochutna wſyczku lahodu, wſeczko lekarzſtwie, wſeczko obzywenye y wſeczko po vſſyly odpoczynutye, nye y wſeczko, czoz ſye moz zadaty, zadanye gmagycy w ſobie. Ot chleba tohoto vzytku przyemluwa toto ieſt. O myly criſte, ty zagiſte gſy zywot zywy, ſladky, myly a yaſny, bitnoſt zywota dawage. Nye ty gſy ten zywot prziedrahy, gymzto wſely- ktere ſtworzenye ieſt zywo, bez nyehozto ieſt mrtwo. Twe wonye chutnoſt 11) 1) M zdagy, jak v O a U. — 3 accenditia. — ») Psáno vlastně: przychodne. — *) Snad m. Tyem; Ty O, Tu U. — 3) Nadepsané a a b znamenají, že se má čísti: zda ſye. — ") M. chlebye, jak v O a U. — 7) sub specie. — 3) specie. — ") M. w twey. — 15) M. wſye. — 11) suavitas.
59 dyeleny tu iest criſtus, yakzto ieſt y drziewe byl. O klamanye ſmyſlow lydſkych! ty czaſtky, geſto zlamany bywagy, zadagy 1) ſye w tobie na- paſty 2) gſucze, to wiez przyhodne,3) ale wſak any zlaman any poruſſen bywa proto. Tye 4) zubom ſye zda,5) by tye gyedly iakzto chleb tyeleſny, ale wſak nykdy nebywa ſnyeden. O tom, ze tu czyely buoh ieſt w tom chlebe, 6) iako na neby ieſt, capytola. Ohody prziedrahe, na nychzto pod twarnoſty 7) chleba a wyna cziely criſtus, boh a czlowiek przygat bywa. A tak weſken w chlebney twarzy8) a weſken w cza�tkach geho, a v wynney twarnoſty a w kazdey kropy ieho, iakzto w chlebie weſken y w czaſtkach geho, tak v wynney twarnoſty a w kazdey kropy geho ſpolu weſken a cziely ieſt criſtus. zagiſte, wſeczek ſwrchowany a cziely, pod chlebuowu twarnoſty a pod kazdu kteruzkoly naymenſy czaſtku ieſt prawy boh a prawy cziowiek. A take weſken w twar- noſty wynney a w kazdey kropy geho czielle a bytedlnye prziebywa, tak ze tam y tuto weſken iest weleſlawenſtwym moczy ſwe przieſwate, nykdyez menſy, nykdyez wieczſy, nykdyez wyſſy. O krmye przieſwata, genzto, ktoz ſprawedlnye gye, bohem bywa, toczis podle vczastenstwie, podle propowiedenye onoho ſlowa,geſto prawy: Ia gſem rzekl, ze bohowe ſte a ſynowe naywieczſſieho wſyczkny wy. Ba wiernye, ktoz tye ſprawedlnye gye, wyſwobozen bywa od zleho, naplnyen bywa dobreho, a neſmrtedlnym giſtie vczynyen bude. O przie- ſwata naſſeho putowanye czieſto, genzto czieſtu z neſlechetneho tohoto ſwieta gda czlowiek y doyde towarziſtwie w nebeſkem ieruzalemye. Otczy naſſy, mannv na puſczy gedſe, do ſlybene zemye neprziſly gſu, Ale ktoz tye ſprawedlnye gedye, budu chodyty w tey 9) ſyle az do hory bozye oreb, toczis do nebes. O gyedlo przerozkoſne, w nyemzto wſye chut y wſwie 10) wonye ſladkoſt ieſt, pochutna wſyczku lahodu, wſeczko lekarzſtwie, wſeczko obzywenye y wſeczko po vſſyly odpoczynutye, nye y wſeczko, czoz ſye moz zadaty, zadanye gmagycy w ſobie. Ot chleba tohoto vzytku przyemluwa toto ieſt. O myly criſte, ty zagiſte gſy zywot zywy, ſladky, myly a yaſny, bitnoſt zywota dawage. Nye ty gſy ten zywot prziedrahy, gymzto wſely- ktere ſtworzenye ieſt zywo, bez nyehozto ieſt mrtwo. Twe wonye chutnoſt 11) 1) M zdagy, jak v O a U. — 3 accenditia. — ») Psáno vlastně: przychodne. — *) Snad m. Tyem; Ty O, Tu U. — 3) Nadepsané a a b znamenají, že se má čísti: zda ſye. — ") M. chlebye, jak v O a U. — 7) sub specie. — 3) specie. — ") M. w twey. — 15) M. wſye. — 11) suavitas.
Strana 60
60 nemoczne a mdle obzywuge, a twe pochotno�ty ſladkoſt zdrawy a przieſylny czyny zemdlenye hrziechem. Ty gſy to ſwietlo nepochiczigiczie, 1) geſto wſelyktereho czlowieka na tento ſwiet przichozygiczieho oſſwieczuges. L. Tobiet ieſt, myly pane, wſeczka mocz wſudy, twet ieſt wſelyktere kralewſtwie na wſe ſtrany. Przied tebu wſelyktere ſtworzenye kolenye ſwogy klanye. wſeczko, czoz chcze�, y na neby y na zemy, mocznye y na morzy y na propa�tech czynyſ. Nyczehoz nycz nenye toho, czo by woly twey ſye protywilo. w tobie a z tebe a ſkrzie tye wſeczko a ſkrzie tye? ieſt, a bez tebe nycze. Pro nyezto ey nu, wierna duſſie, raduy ſye, ba raduy ſye, nemeſkagicz tyechto rozkoſſy paſtwamy. Nebud lenywa krmyty ſye, tyechto hodow kwaſſu pozywaty, na nychzto ne maſſo bykowe any kozlowe, iakzto nyekdy w zakonye bieſſe, Ale tyelo ſpaſlytele tweho k gedney 3) klade ſye przied tye. O znamenye [31] nedomnyenye myloſty, Ay tot tijz dawatel iako y danye, tijz darcze iako y darowanye. O kterak welyka ſladkoſt ieſt, hoſpodyne, genzto gſy ſchowal bogyczym tebe a dokonal gſy nadyegi gma- giczym w tobie. O bozyem tyele*) toto capytolu. O krmye przienaywyſſie, wſye chwały, wſeho naſledowanye, wſeho modlenye, wſye welebnoſty, wſeho powiſſenye, wſeho do kazdeho wierneho obklyczenye, a k tomu wſyech chwal, od kazdeho prziedoſtoyna a wzwy- ſena 5) wſyemy chwalamy, twrdye wnytrznoſty 6) ſrdeczney gmagyczi byty zawazana! Vpadl czlowiek ſkrzie zapowiedyenu 7) krmy v pſotu wiecznu, a ſkrzie tye powzdwyzen k chwale wieczney. Ty zawierne w ſprawedlnych a v bazlywych 8) prziebywaſ myfleny. Ty hubeneho, pyſneho a purneho ?) nenawidiſſ, a 10) bohateho a tobu nenaſſyczeneho w geſſytnoſt vpuſczuges precz od tebe, toczis zamyetage. Ty chudeho, ſprawedlneho, mylostneho a tycheho ſytoſty domu tweho ſczedreho y wſym bohatſtwym naſyczuges w tobie, a ſkrzie tye ieſt ſud prawy a ſprawedlny. S tobu mudroſt a ſſyla a wſeczko wytyezſtwie, ſkrzie tye ſwiety kralugy.11) ſkrzie tye ſprawedlny proty neprzatelom i muznye bogygy. 1) Psáno vlastně: nepochigiczigiczie, ale prvé gi vyškrábáno; incomprehensi- bilis. — 3) a ſkrzie tye podruhé zbytečno. — 3) M. gedenye. — *) chlebye O a U. — *) y předěláno z u. — 6) T. j. w wnytrzynofty (in visceribus). — 3) Škrábáním z čehosi předěláno. — 6) eruditis. — 5) superbum. — 15) a zbytečno. — 11) Nepřeloženo anebo vynecháno: in coelestibus. Per te doctores praedicant.
60 nemoczne a mdle obzywuge, a twe pochotno�ty ſladkoſt zdrawy a przieſylny czyny zemdlenye hrziechem. Ty gſy to ſwietlo nepochiczigiczie, 1) geſto wſelyktereho czlowieka na tento ſwiet przichozygiczieho oſſwieczuges. L. Tobiet ieſt, myly pane, wſeczka mocz wſudy, twet ieſt wſelyktere kralewſtwie na wſe ſtrany. Przied tebu wſelyktere ſtworzenye kolenye ſwogy klanye. wſeczko, czoz chcze�, y na neby y na zemy, mocznye y na morzy y na propa�tech czynyſ. Nyczehoz nycz nenye toho, czo by woly twey ſye protywilo. w tobie a z tebe a ſkrzie tye wſeczko a ſkrzie tye? ieſt, a bez tebe nycze. Pro nyezto ey nu, wierna duſſie, raduy ſye, ba raduy ſye, nemeſkagicz tyechto rozkoſſy paſtwamy. Nebud lenywa krmyty ſye, tyechto hodow kwaſſu pozywaty, na nychzto ne maſſo bykowe any kozlowe, iakzto nyekdy w zakonye bieſſe, Ale tyelo ſpaſlytele tweho k gedney 3) klade ſye przied tye. O znamenye [31] nedomnyenye myloſty, Ay tot tijz dawatel iako y danye, tijz darcze iako y darowanye. O kterak welyka ſladkoſt ieſt, hoſpodyne, genzto gſy ſchowal bogyczym tebe a dokonal gſy nadyegi gma- giczym w tobie. O bozyem tyele*) toto capytolu. O krmye przienaywyſſie, wſye chwały, wſeho naſledowanye, wſeho modlenye, wſye welebnoſty, wſeho powiſſenye, wſeho do kazdeho wierneho obklyczenye, a k tomu wſyech chwal, od kazdeho prziedoſtoyna a wzwy- ſena 5) wſyemy chwalamy, twrdye wnytrznoſty 6) ſrdeczney gmagyczi byty zawazana! Vpadl czlowiek ſkrzie zapowiedyenu 7) krmy v pſotu wiecznu, a ſkrzie tye powzdwyzen k chwale wieczney. Ty zawierne w ſprawedlnych a v bazlywych 8) prziebywaſ myfleny. Ty hubeneho, pyſneho a purneho ?) nenawidiſſ, a 10) bohateho a tobu nenaſſyczeneho w geſſytnoſt vpuſczuges precz od tebe, toczis zamyetage. Ty chudeho, ſprawedlneho, mylostneho a tycheho ſytoſty domu tweho ſczedreho y wſym bohatſtwym naſyczuges w tobie, a ſkrzie tye ieſt ſud prawy a ſprawedlny. S tobu mudroſt a ſſyla a wſeczko wytyezſtwie, ſkrzie tye ſwiety kralugy.11) ſkrzie tye ſprawedlny proty neprzatelom i muznye bogygy. 1) Psáno vlastně: nepochigiczigiczie, ale prvé gi vyškrábáno; incomprehensi- bilis. — 3) a ſkrzie tye podruhé zbytečno. — 3) M. gedenye. — *) chlebye O a U. — *) y předěláno z u. — 6) T. j. w wnytrzynofty (in visceribus). — 3) Škrábáním z čehosi předěláno. — 6) eruditis. — 5) superbum. — 15) a zbytečno. — 11) Nepřeloženo anebo vynecháno: in coelestibus. Per te doctores praedicant.
Strana 61
61 O tom, kterak pyſne tupy tento chleb ſwati a pokorne wyſly. Ty piſneho a moczneho sſazuges stolyczie geho pychy, ty pokor- neho a ſpraweldlneho 1) powyſſyges. S tebut gſu wſeczka bohatstwye, ty, ktoz tye mylugy, ty myluges. ktoz k tobie czyſtym ſrdczem bdye, ty tye nale- zagy, nebo ſproſtnymy 2) a ſ tychymy ſrdczi ti chodyſ.3) Tis ſam prziede wſym poczatkem, wſiech wieczy bils y gſy ſkonanye y poczatek. Ty ſam wiecznye od boha otcze poczatek 4) gſy. O kterak welmy blahoſlawenye gſu ty wſyczkny, ktoz tye mylugy, geſto nycz gyneho mymo tye nezadagy, geſto vſtawycznie o tobie myſle, geſto tye doſtoynie gedye, geſto ſ tobu bydlecze po wſye czaſſy twich czieſt oſtrziehagy. Nebo ktoz tye nalezagy, zywot wieczny nalezagy, a naczieragy ſobie ſpaſſienye zywota neſkonaneho 5) w nebeſſiech. O dywny pokrme a ſtrachugiczy zlym, toczis vtyeſſeny prziemyly y prziegyſty a nade wſy czky wieczy zadagyczy dobrym, w nyemzto tolyk obno- weno znameny, toczis ſtareho zakona, a dywnoſty zmyenyeno ieſt,6) toczis noveho 7) zakona. w nyemzto wſyczky lahody gmamy, a we wſyech myloſtech prziſporzenym proſpiewamy. O kterak | oblaſtnye a neſlychana gſy ty ſwobodnoſt! chlebe nebeſky, kterak prziemnozna a hoyna twa ſtyedroſt, tak ze nyzadneho zwyſſena 8) tebe nechczes vczynyty, gedno lecz by zhrdiel k tobie przygity. O temz. Rotoz geſtly kto malyczky, bezpecznye k tobie przid, a tye geda bude welyky, a opuſtye ſtezky mladoſty, po czieſtach mudroſty chodyty bude. Gestly kto mdly, k tobie sye przyblyz, a ynhed bude sylen. Gestly nemoczen kto, vzdrawen bude. Geſtly kto mrtew, vzdrawen bude,3) a bude tye ſlyſſyety chtyety, zywota neſkona 'czieho ſobye doſyehne. Ale wſak, acz kto ieſt weliky a ſylny, any ten tebe oſtawag, 10) nebo wzdy hoynye w tobie na- lezne. 11) nyzadny na naymenſy chwyly bez tebe zyw byty nemoze. LI. Ty ſam wſemu ſtworzeny zywot dawaſ. Pro nyezto omdlewa ſrdcze me y tyelo me, boze moy ſrdczie meho, a czaſtko ma na wieky. w tobie gedynkem ſamem kocha ſye ſrdcze me, w tobie ſye raduge duſſye ma. 1) M. ſprawedlneho. — 2) T. j. ſ ſproftnymy. — 3) Předěláno škrábáním z cho- dyły. — “) genitus. — *) neſkonaleho U. — *) a dywnoſty ... ieft po straně připsáno s patřičným odkazem; v textu přeškrtnuto: w nyemzto tolyk obnoweno znameny. — 7) nov z čehosi předěláno — 3) M. zlyſſena; exsortem. — *) vzdrawen bude zby- tečno. — 1) Na konci y vyškrábáno; oftawi U. — 11) Vynecháno: quo pascatur.
61 O tom, kterak pyſne tupy tento chleb ſwati a pokorne wyſly. Ty piſneho a moczneho sſazuges stolyczie geho pychy, ty pokor- neho a ſpraweldlneho 1) powyſſyges. S tebut gſu wſeczka bohatstwye, ty, ktoz tye mylugy, ty myluges. ktoz k tobie czyſtym ſrdczem bdye, ty tye nale- zagy, nebo ſproſtnymy 2) a ſ tychymy ſrdczi ti chodyſ.3) Tis ſam prziede wſym poczatkem, wſiech wieczy bils y gſy ſkonanye y poczatek. Ty ſam wiecznye od boha otcze poczatek 4) gſy. O kterak welmy blahoſlawenye gſu ty wſyczkny, ktoz tye mylugy, geſto nycz gyneho mymo tye nezadagy, geſto vſtawycznie o tobie myſle, geſto tye doſtoynie gedye, geſto ſ tobu bydlecze po wſye czaſſy twich czieſt oſtrziehagy. Nebo ktoz tye nalezagy, zywot wieczny nalezagy, a naczieragy ſobie ſpaſſienye zywota neſkonaneho 5) w nebeſſiech. O dywny pokrme a ſtrachugiczy zlym, toczis vtyeſſeny prziemyly y prziegyſty a nade wſy czky wieczy zadagyczy dobrym, w nyemzto tolyk obno- weno znameny, toczis ſtareho zakona, a dywnoſty zmyenyeno ieſt,6) toczis noveho 7) zakona. w nyemzto wſyczky lahody gmamy, a we wſyech myloſtech prziſporzenym proſpiewamy. O kterak | oblaſtnye a neſlychana gſy ty ſwobodnoſt! chlebe nebeſky, kterak prziemnozna a hoyna twa ſtyedroſt, tak ze nyzadneho zwyſſena 8) tebe nechczes vczynyty, gedno lecz by zhrdiel k tobie przygity. O temz. Rotoz geſtly kto malyczky, bezpecznye k tobie przid, a tye geda bude welyky, a opuſtye ſtezky mladoſty, po czieſtach mudroſty chodyty bude. Gestly kto mdly, k tobie sye przyblyz, a ynhed bude sylen. Gestly nemoczen kto, vzdrawen bude. Geſtly kto mrtew, vzdrawen bude,3) a bude tye ſlyſſyety chtyety, zywota neſkona 'czieho ſobye doſyehne. Ale wſak, acz kto ieſt weliky a ſylny, any ten tebe oſtawag, 10) nebo wzdy hoynye w tobie na- lezne. 11) nyzadny na naymenſy chwyly bez tebe zyw byty nemoze. LI. Ty ſam wſemu ſtworzeny zywot dawaſ. Pro nyezto omdlewa ſrdcze me y tyelo me, boze moy ſrdczie meho, a czaſtko ma na wieky. w tobie gedynkem ſamem kocha ſye ſrdcze me, w tobie ſye raduge duſſye ma. 1) M. ſprawedlneho. — 2) T. j. ſ ſproftnymy. — 3) Předěláno škrábáním z cho- dyły. — “) genitus. — *) neſkonaleho U. — *) a dywnoſty ... ieft po straně připsáno s patřičným odkazem; v textu přeškrtnuto: w nyemzto tolyk obnoweno znameny. — 7) nov z čehosi předěláno — 3) M. zlyſſena; exsortem. — *) vzdrawen bude zby- tečno. — 1) Na konci y vyškrábáno; oftawi U. — 11) Vynecháno: quo pascatur.
Strana 62
62 Tebe ſameho zada ſye nadrziety myſl ma, Nebo ktoz ſye 1) od tebe wzdalygy, ty zahynu. Pro nyezto ty, hoſpodyne, newzdalys pomoczi twe ote mne, Ale tweho myloſrdenstwie vcho naklon ke mnye. Tebe pozyway chudy a nedoſtateczny, aby naſſiczen byl; a tehdy zywo gſa ſrdcze me, chwalyty tye bude. Swaty Ieronym wola k tomuto nebeſkemu chlebu, aby nakrmyl a napogyl geho myloſty ſwu. O ſwietlo�ty newydoma a nezhaſſygiczye, wſeczko oſwietlvgyczie! Tomuto ſlepemu podle czie�ty: ſmyluy ſye nade mnu, ſynu dawidow, wola- gycziemu, ſwietlo day, gymzto by tye wiediel.2) Proſſym, hoſpodyne, mylo�tyw bud mnye hrzieſnemu, aby my byl na pomocz a w myeſto vtociſcz,3) aby mye ſpaſſena vczynyl. A tehdyz pak, buduly proſtrzied ſtyenye4) chodyty, nebudu ſye zleho baty, neb ty ſe mnu budes. Ay tot, myloſtny geziſſy, mrtew lezzym, 5) powſtan a wzkrzyes mye, y budu ſye zpowiedaty tobie. Neduzyw a nemoczen gſem, w gehozto tyele nyzadneho zdrawie nenye wiecze. Lekarz gſy, vzdraw mye. Nah gſa zymu trpym; bohat gſy ty hoſpodyne, oblecz mye. Hladem v puſczy tohoto ſwieta mru; krmye gſy, nakrm mye, zyezyw gſem; zdrawy napoy mye. Vſtrnul 6) ſem w gilu hlu- byny, a nenye podſtaty,7) toczis vwazl gſem w tohoto ſwieta hlubyny, 8) w nyemz nenye mymo tye zadne pomoczy. Przid [32] na wyſſot 2) morzku, neb nechwile 10) pohruzyla mye, vfſilowal gſem wolage, y zmlkly 11) gſu daſnye me. Gyz weſly gſu wody az do me duſſie. wywed mye z uoſſydla toho ſwieta, obranczie moy, zpoſſobytely 12) moy, twrdoſty 13) ma a vtocziſcze me, wodczye moy, kraly moy a boze moy. w twogit ruczie duſſy mu po- ruczugy 16) ya, gehozto gſy na ſwatem krzyzy wikupil, genzto 15) gſy zywot a myloſrdenſtwie dal. wzezzrzy, hoſpodyne, na mu pokoru, a neſklopuy 16) mne w ruku neprzatelſku. dnes ſ tobu weydu v mieſto ſtanku dywneho, abych prziebywal w domu twem dluhoſty 17) dnow na wieki wiekom amen. 1) Zatím psáno: k tobie, ale pak podtečkováno. — 2) M. widiel, jak v 0 a U. — 3) M. vtocziſczye. — 4) Vynecháno: ſmrty — 3) Zatím podtečkované a. — *) Infixus. — 1) substantia. — 1) M. klubynye, jak v O. — 9) M. wysfoft, jak v 0 a U. — 15) tempestas. — 11) raucae factae sunt. — 12) gubernator. —3) Prvé t z čehosi předěláno — 14) poruczegi U. — 15) M. gemusto. — 16) nec concludas. — 27) M. w dlukoſty.
62 Tebe ſameho zada ſye nadrziety myſl ma, Nebo ktoz ſye 1) od tebe wzdalygy, ty zahynu. Pro nyezto ty, hoſpodyne, newzdalys pomoczi twe ote mne, Ale tweho myloſrdenstwie vcho naklon ke mnye. Tebe pozyway chudy a nedoſtateczny, aby naſſiczen byl; a tehdy zywo gſa ſrdcze me, chwalyty tye bude. Swaty Ieronym wola k tomuto nebeſkemu chlebu, aby nakrmyl a napogyl geho myloſty ſwu. O ſwietlo�ty newydoma a nezhaſſygiczye, wſeczko oſwietlvgyczie! Tomuto ſlepemu podle czie�ty: ſmyluy ſye nade mnu, ſynu dawidow, wola- gycziemu, ſwietlo day, gymzto by tye wiediel.2) Proſſym, hoſpodyne, mylo�tyw bud mnye hrzieſnemu, aby my byl na pomocz a w myeſto vtociſcz,3) aby mye ſpaſſena vczynyl. A tehdyz pak, buduly proſtrzied ſtyenye4) chodyty, nebudu ſye zleho baty, neb ty ſe mnu budes. Ay tot, myloſtny geziſſy, mrtew lezzym, 5) powſtan a wzkrzyes mye, y budu ſye zpowiedaty tobie. Neduzyw a nemoczen gſem, w gehozto tyele nyzadneho zdrawie nenye wiecze. Lekarz gſy, vzdraw mye. Nah gſa zymu trpym; bohat gſy ty hoſpodyne, oblecz mye. Hladem v puſczy tohoto ſwieta mru; krmye gſy, nakrm mye, zyezyw gſem; zdrawy napoy mye. Vſtrnul 6) ſem w gilu hlu- byny, a nenye podſtaty,7) toczis vwazl gſem w tohoto ſwieta hlubyny, 8) w nyemz nenye mymo tye zadne pomoczy. Przid [32] na wyſſot 2) morzku, neb nechwile 10) pohruzyla mye, vfſilowal gſem wolage, y zmlkly 11) gſu daſnye me. Gyz weſly gſu wody az do me duſſie. wywed mye z uoſſydla toho ſwieta, obranczie moy, zpoſſobytely 12) moy, twrdoſty 13) ma a vtocziſcze me, wodczye moy, kraly moy a boze moy. w twogit ruczie duſſy mu po- ruczugy 16) ya, gehozto gſy na ſwatem krzyzy wikupil, genzto 15) gſy zywot a myloſrdenſtwie dal. wzezzrzy, hoſpodyne, na mu pokoru, a neſklopuy 16) mne w ruku neprzatelſku. dnes ſ tobu weydu v mieſto ſtanku dywneho, abych prziebywal w domu twem dluhoſty 17) dnow na wieki wiekom amen. 1) Zatím psáno: k tobie, ale pak podtečkováno. — 2) M. widiel, jak v 0 a U. — 3) M. vtocziſczye. — 4) Vynecháno: ſmrty — 3) Zatím podtečkované a. — *) Infixus. — 1) substantia. — 1) M. klubynye, jak v O. — 9) M. wysfoft, jak v 0 a U. — 15) tempestas. — 11) raucae factae sunt. — 12) gubernator. —3) Prvé t z čehosi předěláno — 14) poruczegi U. — 15) M. gemusto. — 16) nec concludas. — 27) M. w dlukoſty.
Strana 63
63 LII. Kterak ſwietlo nebeſke po geho ſmrty wydyeno ieſt tu, a hlaſſ nebeſky ſlyſſan. Rzieczy ty giſte dokonaw muz bozy ſlawny, ſwate bozye tyelo przigem, na zemy ſklonyw ſye, pade. Potom ruczie na krzyz ſlozyw, na prſy polozyw gye, proroczſtwie ſymeona proroka rziekal ieſt a rzka takto: Nenye 1) gyz puſtyz, hoſpodyne, ſluhu ſweho v pokoy, aby toczis pokoy myel wieczny. kteruz 2) pieſſnu 3) nebo rziecz dokonaw, ynhed w rychloſty tyem wſyem, geſto na to hlediechu w tom myeſtye, w nyemzto lezieſſe, ſ nebes neb nebeſke ſwietlo zaſtkwie ſye tak, iako tlunecznym poprſlkem przieſwietlym, kazdemu z nych oczy obramy, aby vmyeragicze muzye4) ſlawneho nykaz 5) newi- dyely. To ſwietlo kdyz tu za chwyly tak przietraty,6) geſto tu ſtogiechu, wydiely gſu wſudy angelſke za�tupy ſe wſiech ſtran ſywagicz 7) ſie iako giſkły od ſlun’czneho wedra. Nyekterzy pak angelow gſu newydiely, Ale hlaſſ ſ nebes ſtupeny 8) ſlyſſyely gſu, tak rzkucze. Pod, moy myly ſynu, czaſ zagiſte ieſt, aby odplatu wzal za vſyle, w nyemzto gſy pro mye muznye vſſylowal. 2) Nyekterzy pak any gſu angelow wydiely any toho hlaſſu ſly- ſſiely, Ale gedyne od ſwateho leronima, kdyz ten hlaſſ ſye ſkonal, tato ſu ſlyſſiely ſlowa: Przyemluwa. Ay tot k tobie gdu, myloſrdny 10) gezu criſte, przygmy toho k ſobie, gehozto gſy ſwu drahu krwy wykupil. A ynhed ſ tyem ten hlaſſ zmiſſa,11) a ta przieſwata duſſye tak iakzto ſtkwuczie hwiezda, wſyemy 12) cztnoſtmy ſtkwiegiczi ſye, obtyezenye zbywſy tyeleſneho, w nebeſke prziebitky przie- ſlawnye ſye nawratyla, w nychzto giſtye łakzto zrziedlne 13) ſwietlo ſtkwie ſye, a oſwieczenym 14) bezczyſlneho blahoſlawenſtwie i mnohych 15) dywow ſtkwienym ſwietle ſye. Nebo nemoz ſchowaty mieſto na horzie poſſazene, by geho toczis newydiely. Takez nechtyel ieſt hoſpodyn, aby geho ſwatost na ſmrty tagyla ſye, gehozto zywota prziebitek y ſwatoſt byla ieſt przi- czynek 16) ſpaſſenye wſie czierkwy ſwate y na tomto ſwietye bogygicze. Potom pak, kdyz ta duſſye przieſwata odgyde za mnohe dny, taka ieſt po nyey wonye bila, ze nyzadny wyek take wonye nepamatowal. Po 17) nyezto za- 1) nynye O a U. — 2) kteruzto O. — 1 u na konci částečně vyškrabáno; pyeſn O. — *) Psáno původně muznyc. — 5) M. nykakz. — 5) permanente. — 7) discurrentium; ſyewagycz O a U. — 3) lapsam. — ") supportasti. — 10) myly O. — 11) disparuit. — 12) Zatím částečně vyškrabáno: czto. — 15) conspicuum. — 14) Psáno vlastně: oſwieczenyem. — 15) Zatím částečně vyškrabáno: dnow. — 16) przyczyna U; causa. — 17) M. Pro, jak v O a U.
63 LII. Kterak ſwietlo nebeſke po geho ſmrty wydyeno ieſt tu, a hlaſſ nebeſky ſlyſſan. Rzieczy ty giſte dokonaw muz bozy ſlawny, ſwate bozye tyelo przigem, na zemy ſklonyw ſye, pade. Potom ruczie na krzyz ſlozyw, na prſy polozyw gye, proroczſtwie ſymeona proroka rziekal ieſt a rzka takto: Nenye 1) gyz puſtyz, hoſpodyne, ſluhu ſweho v pokoy, aby toczis pokoy myel wieczny. kteruz 2) pieſſnu 3) nebo rziecz dokonaw, ynhed w rychloſty tyem wſyem, geſto na to hlediechu w tom myeſtye, w nyemzto lezieſſe, ſ nebes neb nebeſke ſwietlo zaſtkwie ſye tak, iako tlunecznym poprſlkem przieſwietlym, kazdemu z nych oczy obramy, aby vmyeragicze muzye4) ſlawneho nykaz 5) newi- dyely. To ſwietlo kdyz tu za chwyly tak przietraty,6) geſto tu ſtogiechu, wydiely gſu wſudy angelſke za�tupy ſe wſiech ſtran ſywagicz 7) ſie iako giſkły od ſlun’czneho wedra. Nyekterzy pak angelow gſu newydiely, Ale hlaſſ ſ nebes ſtupeny 8) ſlyſſyely gſu, tak rzkucze. Pod, moy myly ſynu, czaſ zagiſte ieſt, aby odplatu wzal za vſyle, w nyemzto gſy pro mye muznye vſſylowal. 2) Nyekterzy pak any gſu angelow wydiely any toho hlaſſu ſly- ſſiely, Ale gedyne od ſwateho leronima, kdyz ten hlaſſ ſye ſkonal, tato ſu ſlyſſiely ſlowa: Przyemluwa. Ay tot k tobie gdu, myloſrdny 10) gezu criſte, przygmy toho k ſobie, gehozto gſy ſwu drahu krwy wykupil. A ynhed ſ tyem ten hlaſſ zmiſſa,11) a ta przieſwata duſſye tak iakzto ſtkwuczie hwiezda, wſyemy 12) cztnoſtmy ſtkwiegiczi ſye, obtyezenye zbywſy tyeleſneho, w nebeſke prziebitky przie- ſlawnye ſye nawratyla, w nychzto giſtye łakzto zrziedlne 13) ſwietlo ſtkwie ſye, a oſwieczenym 14) bezczyſlneho blahoſlawenſtwie i mnohych 15) dywow ſtkwienym ſwietle ſye. Nebo nemoz ſchowaty mieſto na horzie poſſazene, by geho toczis newydiely. Takez nechtyel ieſt hoſpodyn, aby geho ſwatost na ſmrty tagyla ſye, gehozto zywota prziebitek y ſwatoſt byla ieſt przi- czynek 16) ſpaſſenye wſie czierkwy ſwate y na tomto ſwietye bogygicze. Potom pak, kdyz ta duſſye przieſwata odgyde za mnohe dny, taka ieſt po nyey wonye bila, ze nyzadny wyek take wonye nepamatowal. Po 17) nyezto za- 1) nynye O a U. — 2) kteruzto O. — 1 u na konci částečně vyškrabáno; pyeſn O. — *) Psáno původně muznyc. — 5) M. nykakz. — 5) permanente. — 7) discurrentium; ſyewagycz O a U. — 3) lapsam. — ") supportasti. — 10) myly O. — 11) disparuit. — 12) Zatím částečně vyškrabáno: czto. — 15) conspicuum. — 14) Psáno vlastně: oſwieczenyem. — 15) Zatím částečně vyškrabáno: dnow. — 16) przyczyna U; causa. — 17) M. Pro, jak v O a U.
Strana 64
64 wierne duoſtoyno ieſt bilo, aby geho dobrzy vczenykowe1) zwlaſtnye won- nymy znamenymy sye stkwiely, kteryzto iest k gednostagenstwy2) swate wiery ſmrdute vdy, toczis kaczierze a bludne lydy, wonyenym ſwich drahich ſlow odwolal. O hodynye, w kterey ieſt vmrziel ſwaty Ieronym. Zagiſte, pany myli a otczowe, poſlednye hodyna dennye bila ieſt gyz, w nyezto ſ tohoto ſwieta muz tento ſwaty vmrziel ieſt, toczis hodyna kvmpletnye bila ieſt, w nyezto zawierne3) myloſrdny hoſpodyn ſluhy ſweho chwalu 4) vkazal, aby wſyem, genzto w domu czierkwy ſwate przie- bywagy, ſwietlo ſwietle geho | ſwato�ty wypuſczeno bilo na gawo.5) Pro nyezto tyemto czynem Czyrollowy 6) byſkupowy vmrzyenye ſlawne I tohoto ſwieta tohoto ſwateho muzie Ieronyma hoſpodyn ieſt ziewyl. LIII. kdyz, iakzto gyz rzeczeno ieſt, te hodyny Czyryllus na ſwych mod- lytwach naboznych bieſſe w ſwem pokogyku, ynhed w duchu powzdwyzen gſa wzhoru, na ruczeſt 7) iako w kakems otrapeny,8) od klaſtera od toho w nyemzto przieſwaty muz vmrziel byl, widiel ieſt czie�u dywnu a przie- kraſnu, az prawie do nebe wztyezenu.2) gyezto czie�ty taka okra�a a dy- wno�t ieſt byla, tak iakz ſmy potom od nyeho wzwiediely, ze iako w otrapye 10) omamen myſly ſwe, ſyemo tamo dywye ſye, ſam ſebe byl zapomnyel. w tom giſtem miſly ſwe otrapie 11) wzdwyze oczy ſwogy: Nalyt ay tot 12) prziewelyky zaſtup angelow od klaſtera gducze geden po druhem zladkymy a plowoſt ſtreduczymy 18) hlaſſy ſpyewagy, od gychzto hlaſſow nebe y zemye y wſeczko wſudy, czoz w nych ieſt, vzrziewſe. Neſſyeſſe take kazdy z angelow w ſwey ruczie po�tawnyk 14) zazeny, gichzto zwietloſt ſluneczne ſwietlo [33]15) (przyemahaſſye.16) Ale czoz pak wyecze dyw nadywy 17) wynykaſſye? Obratyw Czyryllus oczy ſwogy k nebeſom, wydyel geſt tolyko zaſtupupuow angelow. tymz oblyczegem 18) vtkawſlye angely, gehoz ſnaznye czekaſſye, chtye wzwyedyety, czſo by to bylo. A kdyz pak otaza, czſo by to bylo, tak geho otrap byeffye otrapyl 19) toho wydyenye, ze, czo by rzekl, newye- dyeſſye radoſſczemy. A kdyz tak dluho czekaſſye, w tom wydyel ſlawnu duſſy Ieronymowu, gducze nade w�eczky angely, genzto y ſ przedu y ſ zadu 1) M. vczynkowe, jak v O a U; merita. — 2) ad unitatem. — 3) zagyſte O a U. — 4) Psáno původně: chwalyu. — 5) na gewo 0 a U. — 3) M. Czyryllowy, jak v O a U. — 1) subito. — 3) in extasi. — 3) wytyczenu U. — 10) stupore. — 11) anxietate. — 11) et ecce. — 12) mellifluorum. — 14) cereos. — 13) ſwyetloſt O. Za tím jest v musejním rukopise mezera jednoho listu, kterážto doplněna dle rukopisu Olomuckého. — 15) repellebat. — 17) T. j. nad dywy. — 13) M. obycsegem (modo simili). — 12) stupor oppresserat.
64 wierne duoſtoyno ieſt bilo, aby geho dobrzy vczenykowe1) zwlaſtnye won- nymy znamenymy sye stkwiely, kteryzto iest k gednostagenstwy2) swate wiery ſmrdute vdy, toczis kaczierze a bludne lydy, wonyenym ſwich drahich ſlow odwolal. O hodynye, w kterey ieſt vmrziel ſwaty Ieronym. Zagiſte, pany myli a otczowe, poſlednye hodyna dennye bila ieſt gyz, w nyezto ſ tohoto ſwieta muz tento ſwaty vmrziel ieſt, toczis hodyna kvmpletnye bila ieſt, w nyezto zawierne3) myloſrdny hoſpodyn ſluhy ſweho chwalu 4) vkazal, aby wſyem, genzto w domu czierkwy ſwate przie- bywagy, ſwietlo ſwietle geho | ſwato�ty wypuſczeno bilo na gawo.5) Pro nyezto tyemto czynem Czyrollowy 6) byſkupowy vmrzyenye ſlawne I tohoto ſwieta tohoto ſwateho muzie Ieronyma hoſpodyn ieſt ziewyl. LIII. kdyz, iakzto gyz rzeczeno ieſt, te hodyny Czyryllus na ſwych mod- lytwach naboznych bieſſe w ſwem pokogyku, ynhed w duchu powzdwyzen gſa wzhoru, na ruczeſt 7) iako w kakems otrapeny,8) od klaſtera od toho w nyemzto przieſwaty muz vmrziel byl, widiel ieſt czie�u dywnu a przie- kraſnu, az prawie do nebe wztyezenu.2) gyezto czie�ty taka okra�a a dy- wno�t ieſt byla, tak iakz ſmy potom od nyeho wzwiediely, ze iako w otrapye 10) omamen myſly ſwe, ſyemo tamo dywye ſye, ſam ſebe byl zapomnyel. w tom giſtem miſly ſwe otrapie 11) wzdwyze oczy ſwogy: Nalyt ay tot 12) prziewelyky zaſtup angelow od klaſtera gducze geden po druhem zladkymy a plowoſt ſtreduczymy 18) hlaſſy ſpyewagy, od gychzto hlaſſow nebe y zemye y wſeczko wſudy, czoz w nych ieſt, vzrziewſe. Neſſyeſſe take kazdy z angelow w ſwey ruczie po�tawnyk 14) zazeny, gichzto zwietloſt ſluneczne ſwietlo [33]15) (przyemahaſſye.16) Ale czoz pak wyecze dyw nadywy 17) wynykaſſye? Obratyw Czyryllus oczy ſwogy k nebeſom, wydyel geſt tolyko zaſtupupuow angelow. tymz oblyczegem 18) vtkawſlye angely, gehoz ſnaznye czekaſſye, chtye wzwyedyety, czſo by to bylo. A kdyz pak otaza, czſo by to bylo, tak geho otrap byeffye otrapyl 19) toho wydyenye, ze, czo by rzekl, newye- dyeſſye radoſſczemy. A kdyz tak dluho czekaſſye, w tom wydyel ſlawnu duſſy Ieronymowu, gducze nade w�eczky angely, genzto y ſ przedu y ſ zadu 1) M. vczynkowe, jak v O a U; merita. — 2) ad unitatem. — 3) zagyſte O a U. — 4) Psáno původně: chwalyu. — 5) na gewo 0 a U. — 3) M. Czyryllowy, jak v O a U. — 1) subito. — 3) in extasi. — 3) wytyczenu U. — 10) stupore. — 11) anxietate. — 11) et ecce. — 12) mellifluorum. — 14) cereos. — 13) ſwyetloſt O. Za tím jest v musejním rukopise mezera jednoho listu, kterážto doplněna dle rukopisu Olomuckého. — 15) repellebat. — 17) T. j. nad dywy. — 13) M. obycsegem (modo simili). — 12) stupor oppresserat.
Strana 65
65 gdychu 1), Welyku kraſu okraſſlenu, W gehozto prawycze ſpaſytel ſ nym ſpolu gdyeſſye. genzto w tom 2) myeſtye, w ktere3) byeſſye Czyryllus, ſye vſtanowywſſy, yako powſtawſy, k nyemu k nyemu 4) promluwyla geſt takto rzkuczy: I znaſſly zda mne? k nyezto on wecze: zagyſte nyczs. Ba y kto gſy ty, moy pane, genzto taku czſty nad gyne wynykaſſ? An odpowyedye: I bylaly geſt ktera kdy znamoſt 5) Ieronymowy?6) An wecze: Zawyerne toho, kohoz 7) ty menugeſ, zwlaſſtny zadoſty 8) gey mylugy. I proſymt ſrdecznye, powyez, gſyly ty ten? Ana wecze: geho gſem duſſye, geſto gyz mam chwalu tu, kterezto gſem nadyegy gmyel. k mym ſye berz ſynom a gym zwye�tugeſſ, czoz gſy wydyel, at plakaty przyeſtanu a memu ſye radugy ſtawu, geyz ſobye ſem zwolyl. 2) A kdyz wſſeczky wyeczy ſye tak dokonachu, weſſken ten zbor blazeneho wydyeny z geho oczy zmyſſa, 10) a on ynhed ſam k ſobye nawraty ſye. Czyryllus pak w tey newymluweney radoſty kocha ſye czelu tu nocz, pro welyku ſwey myſly radoſt od placzye nemohl ſye zdrzyety. LIV. O bozyey mylo�y, moczy a o geho ſwatoſy y ſſczedro�y. O kterak zagyſte dywny buoh geſt w ſwatych ſwych, kterak dywny v weleſlawenſtwy 11) ſwem, czynye zazraky. Prawycze bozy vczynyla mocz, Prawycze bozy powyſſyla geho. 12) O mylo�ty bozye neſmyerno�ty przyewelyka O ſwata bozy ſczedro�ty pryemnozna! 13) Czoz zawyerne tomuto ſwemu ſynu myloſty a czasty 14) vczynyla, ze netolyk w zywotye tohoto ſwyeta, ale y na wygdeny duſsye z tyela kterak welyke ſ nym darowany vczynyla? Dal zagyſte gemu hoſpodyn ſwyetloſt wyecznu, a gmenem wyecznym dyedyl 15) geho a uczynyl gey dyedyczem w radoſtnych przybytczych, w nychzto przyebywaty bude na wyeky. Nebt to zawyerne wlaſtny 16) czeſt a przye- dywna chwala geſt, a gednak nad gynych ſwatych chwala 17) a czeſt wy- chody tu, kdez netolyk weſſken ſbor nebeſſky, ale ſam gegy ſpaſytel tuto przyeſwatu duſſy prowodyl Tak, ze netolyk na neby ſtkwy ſye doo�toy- nymy znamenymy ta blazena duſſye, Ale tyelo gegy na zemy neprzyeſtawa ſtkwyety ſye dywy rozlycznymy, k nymzto prawenye obratyty geſt hodne. 1) gdiechu U. — 2) w tomto U. — 3) M. kterem, jak v U. — 4) k nyemu podruhé zbytečno. — 5) znamoſt tobie U. — 5) M. o Ieronymowy. — 7 gehoz U. - s) zadoſti a miloſti U. — *) Před tím předchází v O: zgewyl, což však jest přeškrtnuto. — 10) evanuit. — 11) majestate. — 12) Vynecháno neb nepřeloženo: notam faciens in populis virtutem ejus.— 13) affluentia.— 14) M. czfti (honoris); czti U. — 15) haereditavit. — 16) singularis. — 17) M. chwalu.
65 gdychu 1), Welyku kraſu okraſſlenu, W gehozto prawycze ſpaſytel ſ nym ſpolu gdyeſſye. genzto w tom 2) myeſtye, w ktere3) byeſſye Czyryllus, ſye vſtanowywſſy, yako powſtawſy, k nyemu k nyemu 4) promluwyla geſt takto rzkuczy: I znaſſly zda mne? k nyezto on wecze: zagyſte nyczs. Ba y kto gſy ty, moy pane, genzto taku czſty nad gyne wynykaſſ? An odpowyedye: I bylaly geſt ktera kdy znamoſt 5) Ieronymowy?6) An wecze: Zawyerne toho, kohoz 7) ty menugeſ, zwlaſſtny zadoſty 8) gey mylugy. I proſymt ſrdecznye, powyez, gſyly ty ten? Ana wecze: geho gſem duſſye, geſto gyz mam chwalu tu, kterezto gſem nadyegy gmyel. k mym ſye berz ſynom a gym zwye�tugeſſ, czoz gſy wydyel, at plakaty przyeſtanu a memu ſye radugy ſtawu, geyz ſobye ſem zwolyl. 2) A kdyz wſſeczky wyeczy ſye tak dokonachu, weſſken ten zbor blazeneho wydyeny z geho oczy zmyſſa, 10) a on ynhed ſam k ſobye nawraty ſye. Czyryllus pak w tey newymluweney radoſty kocha ſye czelu tu nocz, pro welyku ſwey myſly radoſt od placzye nemohl ſye zdrzyety. LIV. O bozyey mylo�y, moczy a o geho ſwatoſy y ſſczedro�y. O kterak zagyſte dywny buoh geſt w ſwatych ſwych, kterak dywny v weleſlawenſtwy 11) ſwem, czynye zazraky. Prawycze bozy vczynyla mocz, Prawycze bozy powyſſyla geho. 12) O mylo�ty bozye neſmyerno�ty przyewelyka O ſwata bozy ſczedro�ty pryemnozna! 13) Czoz zawyerne tomuto ſwemu ſynu myloſty a czasty 14) vczynyla, ze netolyk w zywotye tohoto ſwyeta, ale y na wygdeny duſsye z tyela kterak welyke ſ nym darowany vczynyla? Dal zagyſte gemu hoſpodyn ſwyetloſt wyecznu, a gmenem wyecznym dyedyl 15) geho a uczynyl gey dyedyczem w radoſtnych przybytczych, w nychzto przyebywaty bude na wyeky. Nebt to zawyerne wlaſtny 16) czeſt a przye- dywna chwala geſt, a gednak nad gynych ſwatych chwala 17) a czeſt wy- chody tu, kdez netolyk weſſken ſbor nebeſſky, ale ſam gegy ſpaſytel tuto przyeſwatu duſſy prowodyl Tak, ze netolyk na neby ſtkwy ſye doo�toy- nymy znamenymy ta blazena duſſye, Ale tyelo gegy na zemy neprzyeſtawa ſtkwyety ſye dywy rozlycznymy, k nymzto prawenye obratyty geſt hodne. 1) gdiechu U. — 2) w tomto U. — 3) M. kterem, jak v U. — 4) k nyemu podruhé zbytečno. — 5) znamoſt tobie U. — 5) M. o Ieronymowy. — 7 gehoz U. - s) zadoſti a miloſti U. — *) Před tím předchází v O: zgewyl, což však jest přeškrtnuto. — 10) evanuit. — 11) majestate. — 12) Vynecháno neb nepřeloženo: notam faciens in populis virtutem ejus.— 13) affluentia.— 14) M. czfti (honoris); czti U. — 15) haereditavit. — 16) singularis. — 17) M. chwalu.
Strana 66
66 O dywech ſwateho Ieronyma. ZAgyſte, yakz gyz rzeczeno ge�t, muz tento przyeſwaty w hodynu kumpletny kdyz geſt vmrzel, czelu tu nocz w neſpany ſmy ztrawyly v nyeho, tyela toho przyeſwateho oſtrzyhagycz, ano przyewelmy drahymy wonyemy wony przyerozkoſſnye. Pro tu take ſſkodu, geſto wſſym 1) ſkrzye geho ſmrt przyſſla byeſſye, y pro geho take rado�t radugycz ſye, w plakany bdyely ſme tu wſſyczku nocz. Zytra pak kdyz bylo, bozy ſluzbu a ty wſſyeczky hodne a dooſtoyne wyeczy y czty takz, yakz ſluſſalo, ſ welyku pocztynoſty?) dokonawſſye, to przyeſlawne tyelo podle geſlyczek, w nychzto kryſtus, z czyſtey dyewky narodyw ſye, polozen byl, v betleemy pytlowym przy- krowem obynuto, w zemy, yakz vgednal byl za zywa, pochowaly ſme. kterak zagyſte ſlawymy3) toho dne y nynye dywy hoſpodyn ſwateho ſweho a ſyna ſweho Ieronyma geſt wzwelyczyl, neſtatczyl by yazyk czlowyeczy toho wyprawyty, Ale wſſak z mnohych nyektere, aby rzecz naſſye przylyſ ſye neprodlyla, powyedye. LV. O gednom ſlepczy od przyrozeny ſlepem, kterak wydyeny obdrzal, kapytola. GEden od przyrozeny ſlepecz toho dne, kterehoz tyelo geho ſcho- wano, dotek ſye tyela geho ſwateho, dar ſweho wydyeny przygal. Gednomu take mladenczy hluchemu a nyememu, kdyz tyela ſwateho ſye dotekl a ge czelowal, ſlyſſyeny a mluwenye gemu nawraczeno. A zagyſte dooſtogno geſt bylo, aby hluchym a nyemym, w ſwatych ſkutczych temnoſty newye- rzeny oſlepenym, ſwym przyeſwatym vczenym a przyklady, poprſlkem pra- weho ſwyetla, genzto kryſtus geſt, oſwyetyl a zdrawy dal prawe, aby ſwatemu bozymu nauczeny rozumyely a czlanky ſwatey czyer) [34|kwe wyznawaly, gymzto w den geho w hrziechu. 4) Prziemnoſy take, iakz prawie ty, geſto gſu widiely, geſto od necziſtych duchow biechu zamraczeny, bily gſu wi- ſwobozeny z gich moczy na tom gyſtem myeſtye, kdez tyelo geho odpoczy- waſſe, Ande z nych gducze dyablowe wen, vkrutnymy hlaſſy krzicziechu a wolachu, a rzkucze: O ſwaty Ieronime, procz ſye nam tak protywiſſ, procz ny tak mucziſſ? ty gſſy geſcze za ſweho zdrawie naſſe bilo muczenye a, geſcze mrtew gſa, wzdy gſy. Geden take kaczierz kdyz ſwatemu Ieronymu ſye poruhaſſe, prawie tak, ze tyelo geho doſtoyno by bilo vzzenye,5) Inhed 1) M. wfſyem. — 2 M. pocztywoſty. — 3) M. ſlawnymy. — 3) Snad m. gymyzło t den geho ſlawne ſmrty w krziecku opowrhowaly (quas spernebant in die sui obitus gloriosi). — *) incendio.
66 O dywech ſwateho Ieronyma. ZAgyſte, yakz gyz rzeczeno ge�t, muz tento przyeſwaty w hodynu kumpletny kdyz geſt vmrzel, czelu tu nocz w neſpany ſmy ztrawyly v nyeho, tyela toho przyeſwateho oſtrzyhagycz, ano przyewelmy drahymy wonyemy wony przyerozkoſſnye. Pro tu take ſſkodu, geſto wſſym 1) ſkrzye geho ſmrt przyſſla byeſſye, y pro geho take rado�t radugycz ſye, w plakany bdyely ſme tu wſſyczku nocz. Zytra pak kdyz bylo, bozy ſluzbu a ty wſſyeczky hodne a dooſtoyne wyeczy y czty takz, yakz ſluſſalo, ſ welyku pocztynoſty?) dokonawſſye, to przyeſlawne tyelo podle geſlyczek, w nychzto kryſtus, z czyſtey dyewky narodyw ſye, polozen byl, v betleemy pytlowym przy- krowem obynuto, w zemy, yakz vgednal byl za zywa, pochowaly ſme. kterak zagyſte ſlawymy3) toho dne y nynye dywy hoſpodyn ſwateho ſweho a ſyna ſweho Ieronyma geſt wzwelyczyl, neſtatczyl by yazyk czlowyeczy toho wyprawyty, Ale wſſak z mnohych nyektere, aby rzecz naſſye przylyſ ſye neprodlyla, powyedye. LV. O gednom ſlepczy od przyrozeny ſlepem, kterak wydyeny obdrzal, kapytola. GEden od przyrozeny ſlepecz toho dne, kterehoz tyelo geho ſcho- wano, dotek ſye tyela geho ſwateho, dar ſweho wydyeny przygal. Gednomu take mladenczy hluchemu a nyememu, kdyz tyela ſwateho ſye dotekl a ge czelowal, ſlyſſyeny a mluwenye gemu nawraczeno. A zagyſte dooſtogno geſt bylo, aby hluchym a nyemym, w ſwatych ſkutczych temnoſty newye- rzeny oſlepenym, ſwym przyeſwatym vczenym a przyklady, poprſlkem pra- weho ſwyetla, genzto kryſtus geſt, oſwyetyl a zdrawy dal prawe, aby ſwatemu bozymu nauczeny rozumyely a czlanky ſwatey czyer) [34|kwe wyznawaly, gymzto w den geho w hrziechu. 4) Prziemnoſy take, iakz prawie ty, geſto gſu widiely, geſto od necziſtych duchow biechu zamraczeny, bily gſu wi- ſwobozeny z gich moczy na tom gyſtem myeſtye, kdez tyelo geho odpoczy- waſſe, Ande z nych gducze dyablowe wen, vkrutnymy hlaſſy krzicziechu a wolachu, a rzkucze: O ſwaty Ieronime, procz ſye nam tak protywiſſ, procz ny tak mucziſſ? ty gſſy geſcze za ſweho zdrawie naſſe bilo muczenye a, geſcze mrtew gſa, wzdy gſy. Geden take kaczierz kdyz ſwatemu Ieronymu ſye poruhaſſe, prawie tak, ze tyelo geho doſtoyno by bilo vzzenye,5) Inhed 1) M. wfſyem. — 2 M. pocztywoſty. — 3) M. ſlawnymy. — 3) Snad m. gymyzło t den geho ſlawne ſmrty w krziecku opowrhowaly (quas spernebant in die sui obitus gloriosi). — *) incendio.
Strana 67
67 pomſtu bozi k gynych kaczierzow hrozie w drz�ewo ſye ieſt obratyl neb zdrzyewenyl. a ynhed, ano wſyczkny wydye, genz tu biechu, ohen nebeſky drzyewo to poſſyede a gye tak ſpalyl, ie 1) ſye wſeczko v popel obratyl.2) Pro tento dyw gyſty mnoſtwie kaczerzow, kdyz taku geho oczitye ſwatoſt widyely a tolyk znamenye, 3) k ſprawedlnoſty 4) ſwate wiery a k ſwietlu ſwate czierekwe gſu ſye nawratyly. LVI. Czoz pak wiecze rzku? Nebo od wieku a v wiek a nad wiek ledwa bich wyprawyl, czoz ſkrzie nyeho buoh chtyel vczynyty dywow, aby geho wzwelebil a czeſt gemv ode wſzech dal. O kterak welyky ieſt tento, tolyk czynye dywnych wieczy, gemuzto zawierne nenye rowneho podle ſkutkow geho. welyka powie�t welykych ſkutkow o tom ſwatem Ieronymowy po wſem ſwietu zwuczy; geho przieſlawneho bogye rozhlaſſenye wyſſlo we wſyczku zemy, a az do konczy 5) zemſkych geho ſkutkowe ſwietle ſie ſtkwiegy, kdyz takymy dywy a tak mnohymy ſwata wyera nepoſkwrnna 6) ſye rozſyrzila y ſtwrdyla welmy pewnye. kolyko 7) ieſt zagiſte nemocznych, pracznych y gynych rozſlycznych vzdrawil bezczyſlnye, teſkno by bilo rozprawiety. Nye y czaſſowe y zywot y weſken czlowieczy ſmyſl potuchl 8) by a ne�taczil by, by wſeczko chtiel wypitaty, czo ieſt za naſſych dnow vczynyl. Protoz, czoz vſſyma ſlyſſyely gſmy, nema to ot ſynow czlowieczich zatageno byty. Rozlyczne rzieczy tuto mluwy takto a rzka: Rotoz weſſel ſye wſeczken ſbor wiernych, a pieſſn 9) weſſelu a vtie- ſſienu bohu wyſſokym hlaſſem ſpolu wyſpiewaty, 10) ze z ſboru lidſkeho wyſſla hwiezda na nebeſſiech ſye ſtkwiegiczy, gegye poprſlkowe, toczis orudowanye przied hoſpodynem, czieſtu gym vkazuge a gye poſſyela do prziebytka nebeſkeho. Geho zagiſte prziebitek przieſwaty ieſt wſyem, bazen a 11) navczenye. nrawowe geho wſyem wiernym gſu na prziklad. Ba naſtoyte, dnes ſwatey matczie czierkwy pro takeho ſyna ſmrt placz myly, A pro taku geho chwalu naſtan nam newymiſlygiczie 12) rado�t. Sluſno bud nam ku podobenſtwy myle matky myloſtne placze gemu wzdawaty, kdyz takeho ſyna wydy ſye zbawena, gſuczy owdowena bez muzie, o�tawena, bez boyow- nyka, kdyz gy ta ſrziezana ratolaſl, 13) kterazto v poly ſwate wiery byla 1) M. ze. — 2) M. obratylo, jak v O a U. — 3) Nepřeloženo aneb vynecháno: tanquam quibusdam clamantibus praeconibus vocarentur. - “) ad veritatem. — *) M. konczow (in extrema). — *) M. nepoſſkwrnyena, jak v O a U. Psáno původně: nepo- ſkwarnyna, načež a a y vyškrabána. — 7) kolik U. - 5) deficeret. — 3) Psáno pů- vodně: pieſsen. — 1°) M. wyſpieway, jak v U. — 11) y U. — 13) inaestimabile. — 3) ratoraſl O.
67 pomſtu bozi k gynych kaczierzow hrozie w drz�ewo ſye ieſt obratyl neb zdrzyewenyl. a ynhed, ano wſyczkny wydye, genz tu biechu, ohen nebeſky drzyewo to poſſyede a gye tak ſpalyl, ie 1) ſye wſeczko v popel obratyl.2) Pro tento dyw gyſty mnoſtwie kaczerzow, kdyz taku geho oczitye ſwatoſt widyely a tolyk znamenye, 3) k ſprawedlnoſty 4) ſwate wiery a k ſwietlu ſwate czierekwe gſu ſye nawratyly. LVI. Czoz pak wiecze rzku? Nebo od wieku a v wiek a nad wiek ledwa bich wyprawyl, czoz ſkrzie nyeho buoh chtyel vczynyty dywow, aby geho wzwelebil a czeſt gemv ode wſzech dal. O kterak welyky ieſt tento, tolyk czynye dywnych wieczy, gemuzto zawierne nenye rowneho podle ſkutkow geho. welyka powie�t welykych ſkutkow o tom ſwatem Ieronymowy po wſem ſwietu zwuczy; geho przieſlawneho bogye rozhlaſſenye wyſſlo we wſyczku zemy, a az do konczy 5) zemſkych geho ſkutkowe ſwietle ſie ſtkwiegy, kdyz takymy dywy a tak mnohymy ſwata wyera nepoſkwrnna 6) ſye rozſyrzila y ſtwrdyla welmy pewnye. kolyko 7) ieſt zagiſte nemocznych, pracznych y gynych rozſlycznych vzdrawil bezczyſlnye, teſkno by bilo rozprawiety. Nye y czaſſowe y zywot y weſken czlowieczy ſmyſl potuchl 8) by a ne�taczil by, by wſeczko chtiel wypitaty, czo ieſt za naſſych dnow vczynyl. Protoz, czoz vſſyma ſlyſſyely gſmy, nema to ot ſynow czlowieczich zatageno byty. Rozlyczne rzieczy tuto mluwy takto a rzka: Rotoz weſſel ſye wſeczken ſbor wiernych, a pieſſn 9) weſſelu a vtie- ſſienu bohu wyſſokym hlaſſem ſpolu wyſpiewaty, 10) ze z ſboru lidſkeho wyſſla hwiezda na nebeſſiech ſye ſtkwiegiczy, gegye poprſlkowe, toczis orudowanye przied hoſpodynem, czieſtu gym vkazuge a gye poſſyela do prziebytka nebeſkeho. Geho zagiſte prziebitek przieſwaty ieſt wſyem, bazen a 11) navczenye. nrawowe geho wſyem wiernym gſu na prziklad. Ba naſtoyte, dnes ſwatey matczie czierkwy pro takeho ſyna ſmrt placz myly, A pro taku geho chwalu naſtan nam newymiſlygiczie 12) rado�t. Sluſno bud nam ku podobenſtwy myle matky myloſtne placze gemu wzdawaty, kdyz takeho ſyna wydy ſye zbawena, gſuczy owdowena bez muzie, o�tawena, bez boyow- nyka, kdyz gy ta ſrziezana ratolaſl, 13) kterazto v poly ſwate wiery byla 1) M. ze. — 2) M. obratylo, jak v O a U. — 3) Nepřeloženo aneb vynecháno: tanquam quibusdam clamantibus praeconibus vocarentur. - “) ad veritatem. — *) M. konczow (in extrema). — *) M. nepoſſkwrnyena, jak v O a U. Psáno původně: nepo- ſkwarnyna, načež a a y vyškrabána. — 7) kolik U. - 5) deficeret. — 3) Psáno pů- vodně: pieſsen. — 1°) M. wyſpieway, jak v U. — 11) y U. — 13) inaestimabile. — 3) ratoraſl O.
Strana 68
68 wſazena y wzorana. Ne mnye zagiſte, proſſym, y matczie po takem otczi oſſyrzaley bud porokowano, 1) ze pro bole�t bezprziemne 2) ſkody to po- wiedye, geſto by iako neſluſſalo, Neb zagiſte czaſto z welykeho mnozſtwye ſrdeczneho 3) wiecz czlowiek mluwy, nezly by chtiel. Bieda, bieda, y czo nynye, otczowe myly y pany, wam powiedye? ſe wſiech ſtran gda, opatrzygy ſye, zdaly bych ſnad, gehozto vkrutna ſmrt wzala, otczie meho Ieronyma nalezl. I newyzy geho any nalezagy, gehozto my luge duſſye ma, w gehozto mylowany neduzyw gſem. LVII. Teſklywa ieſt duſſye ma w tyele mem, nebo ode mne 4) zywot moy wzat ieſt, a wyetr ſhlaſſen 5) gſem yako bylyna polſka. 6) I poſwadla ieſt mocz ma, a ſwietloſt oczy mu zhaſlo 7) ieſt. Ey naſtoyte, y ktera mnye bude wiecze radoſt na tomto ſwietye, kdyz ſwietla meho wiedyty nemohu? zamraczilo ſye ſluncze me, a myeſſyecz neſtogy 8) w ſwem porzadu. I czo vczynye owczie, gyz paſtyrzowy obrany gſuczy zbawena, kdyz wlk ſye na nye rzyty? I kterak drziewo korzene negmage w ſwey moczy oſtane? Ey bieda, bieda, lyta ſmrty, czo gſſy vczynyla? Procz otczie wzemſy ſyna chudeho a biedneho y wſeho dobreho zbaweneho gſy nechala? O vkrutna ſmrty, ne gemu, ale mnye a gednak wſyey ſwatey czierkwy toho,9) kte- reho gſy pochmatla,10) wzwolenczie, ſkodu gſy vczynyla. I procz gſy ne- pomeſkala wziety geho? I procz nyekterak neotwratyla gſy oblycziege tweho od nyeho? I wyeſly, czo gſy vczynyla? I zdaly gſy neznamenala, o ſmrty, gehozto tak brzczie pochnyla, 11) ze by nebyl w ſwietye gemu rownye w moczy, w uczeny y w ſwatoſty? Tent ieſt bil zawiernye kny[35Jeze pokoge, ſprawedlnoſty wodczie, vczenyk 12) vprziemnoſty a prawdy, odyenecz wiery, Proty kaczierzom boyownyk ſylny, gehozto ſtrziela za ſſye ſye nykdy ſye neobratyla w bogy, 13) a geho kopye nykdy ſye neotwratylo. 14) O wy wſyczkny ſboru krzieſtanſkeho wierny lyde, kwielte a placzte, nebo padl wodczie waſ. Prowznyey hlaſſ a15) v rama, toczis w placzywem mieſtye, pro takeho ſyna vmrzenye. Placz matka myloſtna, czierkew ſwata, po tak ſrdecznem ſynaczku. Ay tot gy giz obklyczie pſy mnozy, a rada zlobywych 16) oblehne gy, nebo daleko wzdalyl ſye pomocznyk gegye od nye. Gyzt kaczierzy newierny iako pſy necziſty budu ſye ſpulaty 17) ſyemo y tamo, 18) 1) imputetur. — 1) inaestimabilis. — 3) frdecz O a U. — 4) Psáno původně: mnye. — 3) Snad m. wyetrem; ſhlaſſen předěláno později z čehosi; ſhlazen U. — °) V la- tině jiný text: et excussus sum sicut locusta. — 7) M. zhaſla. — 3) Za tím podtečko- váno: wſem. — *) Před toho k podtečkováno. — 16) pochwatla U; surripuisti. — 11) Snad m. pockwatla; pohltyla, O a U; surripuisti. — 12) doctor. —1) V této větě české znění zkomoleno: cujus sagitta nunquam abiit retrorsum, nec declinat clypeus ejus in bello. — ) w bogy — neotwratylo připsáno na hořejším okraji s patřičným odkazem. — 13) a zbytečno. — 13) zlobywych lydy 0 a U. — 17) tulati ſe U. — 16) ſpulaty . . . tamo připsáno po straně s patřičným odkazem.
68 wſazena y wzorana. Ne mnye zagiſte, proſſym, y matczie po takem otczi oſſyrzaley bud porokowano, 1) ze pro bole�t bezprziemne 2) ſkody to po- wiedye, geſto by iako neſluſſalo, Neb zagiſte czaſto z welykeho mnozſtwye ſrdeczneho 3) wiecz czlowiek mluwy, nezly by chtiel. Bieda, bieda, y czo nynye, otczowe myly y pany, wam powiedye? ſe wſiech ſtran gda, opatrzygy ſye, zdaly bych ſnad, gehozto vkrutna ſmrt wzala, otczie meho Ieronyma nalezl. I newyzy geho any nalezagy, gehozto my luge duſſye ma, w gehozto mylowany neduzyw gſem. LVII. Teſklywa ieſt duſſye ma w tyele mem, nebo ode mne 4) zywot moy wzat ieſt, a wyetr ſhlaſſen 5) gſem yako bylyna polſka. 6) I poſwadla ieſt mocz ma, a ſwietloſt oczy mu zhaſlo 7) ieſt. Ey naſtoyte, y ktera mnye bude wiecze radoſt na tomto ſwietye, kdyz ſwietla meho wiedyty nemohu? zamraczilo ſye ſluncze me, a myeſſyecz neſtogy 8) w ſwem porzadu. I czo vczynye owczie, gyz paſtyrzowy obrany gſuczy zbawena, kdyz wlk ſye na nye rzyty? I kterak drziewo korzene negmage w ſwey moczy oſtane? Ey bieda, bieda, lyta ſmrty, czo gſſy vczynyla? Procz otczie wzemſy ſyna chudeho a biedneho y wſeho dobreho zbaweneho gſy nechala? O vkrutna ſmrty, ne gemu, ale mnye a gednak wſyey ſwatey czierkwy toho,9) kte- reho gſy pochmatla,10) wzwolenczie, ſkodu gſy vczynyla. I procz gſy ne- pomeſkala wziety geho? I procz nyekterak neotwratyla gſy oblycziege tweho od nyeho? I wyeſly, czo gſy vczynyla? I zdaly gſy neznamenala, o ſmrty, gehozto tak brzczie pochnyla, 11) ze by nebyl w ſwietye gemu rownye w moczy, w uczeny y w ſwatoſty? Tent ieſt bil zawiernye kny[35Jeze pokoge, ſprawedlnoſty wodczie, vczenyk 12) vprziemnoſty a prawdy, odyenecz wiery, Proty kaczierzom boyownyk ſylny, gehozto ſtrziela za ſſye ſye nykdy ſye neobratyla w bogy, 13) a geho kopye nykdy ſye neotwratylo. 14) O wy wſyczkny ſboru krzieſtanſkeho wierny lyde, kwielte a placzte, nebo padl wodczie waſ. Prowznyey hlaſſ a15) v rama, toczis w placzywem mieſtye, pro takeho ſyna vmrzenye. Placz matka myloſtna, czierkew ſwata, po tak ſrdecznem ſynaczku. Ay tot gy giz obklyczie pſy mnozy, a rada zlobywych 16) oblehne gy, nebo daleko wzdalyl ſye pomocznyk gegye od nye. Gyzt kaczierzy newierny iako pſy necziſty budu ſye ſpulaty 17) ſyemo y tamo, 18) 1) imputetur. — 1) inaestimabilis. — 3) frdecz O a U. — 4) Psáno původně: mnye. — 3) Snad m. wyetrem; ſhlaſſen předěláno později z čehosi; ſhlazen U. — °) V la- tině jiný text: et excussus sum sicut locusta. — 7) M. zhaſla. — 3) Za tím podtečko- váno: wſem. — *) Před toho k podtečkováno. — 16) pochwatla U; surripuisti. — 11) Snad m. pockwatla; pohltyla, O a U; surripuisti. — 12) doctor. —1) V této větě české znění zkomoleno: cujus sagitta nunquam abiit retrorsum, nec declinat clypeus ejus in bello. — ) w bogy — neotwratylo připsáno na hořejším okraji s patřičným odkazem. — 13) a zbytečno. — 13) zlobywych lydy 0 a U. — 17) tulati ſe U. — 16) ſpulaty . . . tamo připsáno po straně s patřičným odkazem.
Strana 69
69 ridaty a zlobyty w ſwem ſrdczy proty teyto myley matczie, ſwate wierze. Ay tot gyz blyzko ſmutek, ano nenye, kto by ſpomohl. Gyzt pomocznyk1) w hrobye lezy2) gegye obyczieny, 3) nepowſtanet zagiſte proty zloft- nykom gegye wiecze, toczis tyeleſtnye, Ale orudowanym ſwym ſwatynym. Pro nyezto wolaty, 4) w zyny ſye oblekucz a v placz ſie daducz, o myla matko, oblecz ſye wdowye 5) rucho, kdyz wdowu po takem ſynu oſtala gſy. Ey bieda, bieda, budu prorokowaty krzywy prorokowe widyenye lzywa a Iſtywa wſyeczky a ſwozo wanye ſ dobrich czieſt a ſlepotu ſrdczie ſweho w tobie, 6) y nebude zagiſte, kto by ſye wzpieczil 7) gym. Nebo wiſchla 8) ieſt ſtudnyczie zywota, a pramen zmiſſal9) wod ziwich. LVIII mluwy o ſſobie a o ſwatey czyrekwy, y obraczuge rziecz k da- maſowy welmy kraſnu: O ſmrty ſwateho Ieronyma, vczennyka wyborneho. ALe y ty czoz dyes pak, mily otcze damaſſy? kde ieſt, gehoz gſy wiecze nezly ſam ſye milowal, Ieronimus? kde ieſt twe czieſty zrzienye 10) kde navczitel a wuodczie? kam ſye ieſt podiel radcie y wodczie twoy ? Powiez my, kdyz gyz budes pſaty gemu? gyz bez twe rady, myly Ieronime, gſem iakzto vd odrzyezany od tyela. Proſſym, neoblenyg ſie pſaty tak, acz tweho prziezadagyczieho 11) widyenye nemohl gmyety pro dalekoſt czie�ty, aſſa ponye 12) twa czaſtka 13) pamiet twymy czaſtymy a myloſtnymy lyſty bud. Nebo boh my ieſt ſwiedek, ze w nyzadnem zywem meho dovffanye nadyege tak twrdye nepolozyl gſem iakzto w tobie pro nyezto placz wy- dayte oczi twogy dnem y noczy, ſlzy, neb zhynulo ieſt dovffanye nadyege twe. Poſwadla ieſt ruka toho, genz tobie piſſal, iakzto kwi et ſzenny. 14) Gyz tobie nebude wiecz pamyet geho, Nebo hlaſſ geho ſladky a vtieſſeny bil ieſt wſyem wiernym krzie�tankom, 15) a ſtred przieſladky bil ieſt iazyk geho a gyz pak vmlkl. Ey bieda, bieda, kterakeho pomocznyka a radczy ztratyl gſſy? Gyz zawierne we mnoſtwy rad twych pohynul g�y. Nebude gyz, kto by vlomyl tobie chleba zywota wieczneho. vhaſl ieſt ſwieczen proſtrzied chramu ſtkwiege ſye, 16) aby ne ne nam, 17) ale ſobie ſwietyl, ne ſwietu, Ale neby ſye ſtkwiel. Czoz pak rzku? komu budu zalowaty? Odkowad my w teyto wieczi przide pomocz, abich ſye vtieſſyl? zagiſte, iakzto ia zname- nagy, od boha ſtallo ſie ieſt toto, a protoz gemu y rzku: *) protector. — 2) Gyzt... lezy. Připsáno na dolejším okraji s patřičným od- kazem. — 3) gegy obklyczenyene O a U, solitus. — 4) M. wolay, jak v U — 3) T. j. w wdowye. — 5) M. w nas (in nobis) — 7 resistat. — 3) wyſla O. — *) disparuit. — 10) norma. — 11) przezaducieho U, peroptata. — 13) saltem. — 13) M. czaſta. — 14) foeni. — 15) krzieftanom U; fidelium. — 1*) Za tím podtečkováno: byl. — 17) ne na male U.
69 ridaty a zlobyty w ſwem ſrdczy proty teyto myley matczie, ſwate wierze. Ay tot gyz blyzko ſmutek, ano nenye, kto by ſpomohl. Gyzt pomocznyk1) w hrobye lezy2) gegye obyczieny, 3) nepowſtanet zagiſte proty zloft- nykom gegye wiecze, toczis tyeleſtnye, Ale orudowanym ſwym ſwatynym. Pro nyezto wolaty, 4) w zyny ſye oblekucz a v placz ſie daducz, o myla matko, oblecz ſye wdowye 5) rucho, kdyz wdowu po takem ſynu oſtala gſy. Ey bieda, bieda, budu prorokowaty krzywy prorokowe widyenye lzywa a Iſtywa wſyeczky a ſwozo wanye ſ dobrich czieſt a ſlepotu ſrdczie ſweho w tobie, 6) y nebude zagiſte, kto by ſye wzpieczil 7) gym. Nebo wiſchla 8) ieſt ſtudnyczie zywota, a pramen zmiſſal9) wod ziwich. LVIII mluwy o ſſobie a o ſwatey czyrekwy, y obraczuge rziecz k da- maſowy welmy kraſnu: O ſmrty ſwateho Ieronyma, vczennyka wyborneho. ALe y ty czoz dyes pak, mily otcze damaſſy? kde ieſt, gehoz gſy wiecze nezly ſam ſye milowal, Ieronimus? kde ieſt twe czieſty zrzienye 10) kde navczitel a wuodczie? kam ſye ieſt podiel radcie y wodczie twoy ? Powiez my, kdyz gyz budes pſaty gemu? gyz bez twe rady, myly Ieronime, gſem iakzto vd odrzyezany od tyela. Proſſym, neoblenyg ſie pſaty tak, acz tweho prziezadagyczieho 11) widyenye nemohl gmyety pro dalekoſt czie�ty, aſſa ponye 12) twa czaſtka 13) pamiet twymy czaſtymy a myloſtnymy lyſty bud. Nebo boh my ieſt ſwiedek, ze w nyzadnem zywem meho dovffanye nadyege tak twrdye nepolozyl gſem iakzto w tobie pro nyezto placz wy- dayte oczi twogy dnem y noczy, ſlzy, neb zhynulo ieſt dovffanye nadyege twe. Poſwadla ieſt ruka toho, genz tobie piſſal, iakzto kwi et ſzenny. 14) Gyz tobie nebude wiecz pamyet geho, Nebo hlaſſ geho ſladky a vtieſſeny bil ieſt wſyem wiernym krzie�tankom, 15) a ſtred przieſladky bil ieſt iazyk geho a gyz pak vmlkl. Ey bieda, bieda, kterakeho pomocznyka a radczy ztratyl gſſy? Gyz zawierne we mnoſtwy rad twych pohynul g�y. Nebude gyz, kto by vlomyl tobie chleba zywota wieczneho. vhaſl ieſt ſwieczen proſtrzied chramu ſtkwiege ſye, 16) aby ne ne nam, 17) ale ſobie ſwietyl, ne ſwietu, Ale neby ſye ſtkwiel. Czoz pak rzku? komu budu zalowaty? Odkowad my w teyto wieczi przide pomocz, abich ſye vtieſſyl? zagiſte, iakzto ia zname- nagy, od boha ſtallo ſie ieſt toto, a protoz gemu y rzku: *) protector. — 2) Gyzt... lezy. Připsáno na dolejším okraji s patřičným od- kazem. — 3) gegy obklyczenyene O a U, solitus. — 4) M. wolay, jak v U — 3) T. j. w wdowye. — 5) M. w nas (in nobis) — 7 resistat. — 3) wyſla O. — *) disparuit. — 10) norma. — 11) przezaducieho U, peroptata. — 13) saltem. — 13) M. czaſta. — 14) foeni. — 15) krzieftanom U; fidelium. — 1*) Za tím podtečkováno: byl. — 17) ne na male U.
Strana 70
70 Przyemluwa. PRocz, myly gezyſſy, tak brzczie od twe choty, genztos na krzyzy wykupil, vmyerage, y dal a oblybyl gſſy ſobie ſwatu czierkew, toczis takeho ſyna wzal gſſy, obranczi a proty gegie neprzatelom ſylneho boyownyka? chtyels ſnad, aby ſ tobu kralowal? zawierne, hoſpodyne, nebils geho tak potrzeben, iakoz ona. Nebo gemu gſſy dobrze ſpomohl, ale naſſ gſy ſyrotky o�tawyl. Nezalugy proto, ze by nye czſo gyneho, nezly czoz praweho a ſprawedlneho ieſt, vczynyl, Nebo on giſtye zaſluzil ieſt, aby ſ tobu 1) a, ſ uſſylym prziebitek tohoto 2) zywota ſkonagye, y bil ſ tobu. Ale zyel my ieſt y zyelegy toho, ze w taku ſkodu ſbor wiernych vpadl pro geho vmrzeníe ſ tohoto ſwieta. Ey, by geho nawratyl, aby twoy owczynecz a twu ſtagy, ſwatu czierkew, zprawowal a obranowal iakzto drzyewe. I czo, myly pane, potom gyz vczynie ſynowe, lezyecze, laczny gſucze, hladowyty mieſto ob- chodyecze iako pſy, nemagycz, kto by gym chleba vlomyl vczenye ſwateho, iako owczie bludyecze bez paſtuchy, vczennyczi bez miſtra, ſlepy bez w odczye? LIX. O ſmutku wzdy mlu.3) Bieda, otcze Ieronſme mylo�tywy, podpieradlo naſſie 4) prziebywanye, I kde gſy, kde? I czo vczyny bez tebe twuoy wuoz, myloſtywy wozatagy, bez tebe? kde bydlyfi, kde odpoczywas, vkaz nam. Procz gſy ſye nynye towarzyſſ vczynil zemye, geſto gſy w ſobie nycz nechtiel zemſkeho gmyety? Betleheme, bethleme, 5) myeſto zydowſke, procz zadrzyges w ſobie toho, gesto nemenſy ieſt knyezat koſtelnych, ale gym rowny, I czo gſy vczynylo nahle? nawrat [36] nam toho otczie, kterehoz w ſobie chowaſſ. Ale y ty take zemye, procz ſmyes drziety czloweka ne tweho, geſto ieſt na ſſobie nycz neymyel zemſkeho any tyeleſneho, nebo tyelo geho wonyalo iest se wsiech stran 6 wonyemy prziedrahymy? Pro nyezto y ty take, prziemyloſtny Theodony, 6) zawiez twe warhany v wrby, toczis twa vtieſſenye, neprzieſtaway od tebe myloſtny placz, kdyz na tweho myleho Ieronyma wzpomynaſ, gehoz gſy ztratyl. Tolykafſ zadoſt boleſty bud tobie giz potom, iakez ieſt biio mylo- wanye w nyem, Tak welyke bud narziekanye, yakaz ſkoda. Ale ktery iazyk ſmrtedlny mohl by wyprawyty, kteraky vzytek za geho zdrawie wſyey ſwatei czierekwy byl ieſt, kterake krzieſtanom zwlaſcze bilo ſpaſſenye, kterake hadanye a kaczierzſke zkazenye y rozpraſſenye? Ont zagiſte bil 1) f tobu a zbytečno. — 2) Za tím částečně vyškrabáno: ſwieta. — 3) M. mluwi. — *) M. nafſycho, jak v O a U. — *) Poslední e předěláno škrábáním z ye. ) M. Theodosy.
70 Przyemluwa. PRocz, myly gezyſſy, tak brzczie od twe choty, genztos na krzyzy wykupil, vmyerage, y dal a oblybyl gſſy ſobie ſwatu czierkew, toczis takeho ſyna wzal gſſy, obranczi a proty gegie neprzatelom ſylneho boyownyka? chtyels ſnad, aby ſ tobu kralowal? zawierne, hoſpodyne, nebils geho tak potrzeben, iakoz ona. Nebo gemu gſſy dobrze ſpomohl, ale naſſ gſy ſyrotky o�tawyl. Nezalugy proto, ze by nye czſo gyneho, nezly czoz praweho a ſprawedlneho ieſt, vczynyl, Nebo on giſtye zaſluzil ieſt, aby ſ tobu 1) a, ſ uſſylym prziebitek tohoto 2) zywota ſkonagye, y bil ſ tobu. Ale zyel my ieſt y zyelegy toho, ze w taku ſkodu ſbor wiernych vpadl pro geho vmrzeníe ſ tohoto ſwieta. Ey, by geho nawratyl, aby twoy owczynecz a twu ſtagy, ſwatu czierkew, zprawowal a obranowal iakzto drzyewe. I czo, myly pane, potom gyz vczynie ſynowe, lezyecze, laczny gſucze, hladowyty mieſto ob- chodyecze iako pſy, nemagycz, kto by gym chleba vlomyl vczenye ſwateho, iako owczie bludyecze bez paſtuchy, vczennyczi bez miſtra, ſlepy bez w odczye? LIX. O ſmutku wzdy mlu.3) Bieda, otcze Ieronſme mylo�tywy, podpieradlo naſſie 4) prziebywanye, I kde gſy, kde? I czo vczyny bez tebe twuoy wuoz, myloſtywy wozatagy, bez tebe? kde bydlyfi, kde odpoczywas, vkaz nam. Procz gſy ſye nynye towarzyſſ vczynil zemye, geſto gſy w ſobie nycz nechtiel zemſkeho gmyety? Betleheme, bethleme, 5) myeſto zydowſke, procz zadrzyges w ſobie toho, gesto nemenſy ieſt knyezat koſtelnych, ale gym rowny, I czo gſy vczynylo nahle? nawrat [36] nam toho otczie, kterehoz w ſobie chowaſſ. Ale y ty take zemye, procz ſmyes drziety czloweka ne tweho, geſto ieſt na ſſobie nycz neymyel zemſkeho any tyeleſneho, nebo tyelo geho wonyalo iest se wsiech stran 6 wonyemy prziedrahymy? Pro nyezto y ty take, prziemyloſtny Theodony, 6) zawiez twe warhany v wrby, toczis twa vtieſſenye, neprzieſtaway od tebe myloſtny placz, kdyz na tweho myleho Ieronyma wzpomynaſ, gehoz gſy ztratyl. Tolykafſ zadoſt boleſty bud tobie giz potom, iakez ieſt biio mylo- wanye w nyem, Tak welyke bud narziekanye, yakaz ſkoda. Ale ktery iazyk ſmrtedlny mohl by wyprawyty, kteraky vzytek za geho zdrawie wſyey ſwatei czierekwy byl ieſt, kterake krzieſtanom zwlaſcze bilo ſpaſſenye, kterake hadanye a kaczierzſke zkazenye y rozpraſſenye? Ont zagiſte bil 1) f tobu a zbytečno. — 2) Za tím částečně vyškrabáno: ſwieta. — 3) M. mluwi. — *) M. nafſycho, jak v O a U. — *) Poslední e předěláno škrábáním z ye. ) M. Theodosy.
Strana 71
71 ieſt wſiem wiernym krzieſtanom myly a okraſleny w prziebitku ſwem, A protoz pro geho ſmrt hodne ieſt wſyem plakaty, any ieſt, kto by ſye odmluwity mohl. Aby gyz ſmutek odſel a weſſele przyſſlo, toto ieſt. ALe wſak, aby naſſie rziecz ſye neprodlyjla, na kratczie ſkonam ty wieczi, genzto ſ boleſty a k zeleny pro naſſ ſmutek prziſlu�yegy 1) tyemto czynem. Tak iakyz vzytek a radowanye prziechodylo ieſt wſyem geho przyebitkem na tomto ſwietye newyprawnye, 2) Takez boleſt a plakanye y narziekanye nemoz ſye wrownaty tey ſkodye bezcziſlney. Pro nyezto przieſtan gyz boleſt, oteydy ſmutek, gymzto zagiſte nemozemy do�yeczy, czehoz bychom chtyely, kteryzto placz a ſmutek netolyko nyzadneho pro- ſpiechu k ukogeny boleſty nedawa, Ale brzo wieczye boleſty prziſporzyge. zawierne, kdyz otczie naſſeho mylugemy, geho rado�ty ſye raduymy, Nebo neſprawedlnyet ten myluge, ktoz gedynke pro ſwoy vzitek myluge. Pro nyezto pro ten nevzytek, kteryſſ nam prziſſel, zalo�t myeymy, Ale pro ty radoſty, kterez ieſt przygal w nebeſſiech, ſpolu ſye raduymy. Naſtanyz nam dnes przyczyna welykeho weſſele! zpyeway kazdy z naſſ nowu pieſſn 3) hoſpodynu. zwucznymy hlaſſy weſſel ſye, matka myla, ſwata czierkew, w zpyewany a w zpowiedech raduy a tyeſſ ſye dnes ſbor wſyech wiernych wſudy a ſe wſyech stran, radoſt gmyey ſ nym krziestansky. LX. nebo dneſt ieſt Iero nimus obdrzal to, po nyemz tak welyku zadoſty horzieſſe, Dnes prziemohl neprzately, geſto wityeſtwie obdrzal; Nebo wſyeczka vſſyle a roboty dokonaw, pokoy ſobie oſſobyw bez ſkonanye. Gyz nebude laczen, gyz wiecze nebude zyezyw, any ſluncze any nyzadne wedro na nyeho gyz wiecze nepadne. odiata ieſt gyz od oczi geho wſyeczka ſlza, odſel od nyeho take weſken ſmutek, Nebo gyz boleſty gemu wiecz potom nebudu, nebo gyz gma tu odplatu, za kterehoz4) ieſt ſweho 5) czaſſu zywota ſweho vſſylowal. Abychom ſye weſſelyly a bohu chwalu wzdaly, toto ieſt. PRo nyezto vtyeſmyz ſye, wzdaymy welebenſtwie6) a chwalu bohu naſſemu, Nebo ſkutkowe bozy ſwrchowany gſu, a wſyeczky czie�ty geho ſudowe ſprawedlny. zpowiedaymy 7) ſye hoſpodynu, a ſpolu chwalmy boha, 1) przychafſegi U — 2) newyprawenye O. — 3) Psáno původně: pieſſen, načež a podtečkováno. — 4) M. kteruz, jak v O a U. — 5) M. wſſeho, jak v U. — 6) magni- ficentiam. — 7 wyznawagme U.
71 ieſt wſiem wiernym krzieſtanom myly a okraſleny w prziebitku ſwem, A protoz pro geho ſmrt hodne ieſt wſyem plakaty, any ieſt, kto by ſye odmluwity mohl. Aby gyz ſmutek odſel a weſſele przyſſlo, toto ieſt. ALe wſak, aby naſſie rziecz ſye neprodlyjla, na kratczie ſkonam ty wieczi, genzto ſ boleſty a k zeleny pro naſſ ſmutek prziſlu�yegy 1) tyemto czynem. Tak iakyz vzytek a radowanye prziechodylo ieſt wſyem geho przyebitkem na tomto ſwietye newyprawnye, 2) Takez boleſt a plakanye y narziekanye nemoz ſye wrownaty tey ſkodye bezcziſlney. Pro nyezto przieſtan gyz boleſt, oteydy ſmutek, gymzto zagiſte nemozemy do�yeczy, czehoz bychom chtyely, kteryzto placz a ſmutek netolyko nyzadneho pro- ſpiechu k ukogeny boleſty nedawa, Ale brzo wieczye boleſty prziſporzyge. zawierne, kdyz otczie naſſeho mylugemy, geho rado�ty ſye raduymy, Nebo neſprawedlnyet ten myluge, ktoz gedynke pro ſwoy vzitek myluge. Pro nyezto pro ten nevzytek, kteryſſ nam prziſſel, zalo�t myeymy, Ale pro ty radoſty, kterez ieſt przygal w nebeſſiech, ſpolu ſye raduymy. Naſtanyz nam dnes przyczyna welykeho weſſele! zpyeway kazdy z naſſ nowu pieſſn 3) hoſpodynu. zwucznymy hlaſſy weſſel ſye, matka myla, ſwata czierkew, w zpyewany a w zpowiedech raduy a tyeſſ ſye dnes ſbor wſyech wiernych wſudy a ſe wſyech stran, radoſt gmyey ſ nym krziestansky. LX. nebo dneſt ieſt Iero nimus obdrzal to, po nyemz tak welyku zadoſty horzieſſe, Dnes prziemohl neprzately, geſto wityeſtwie obdrzal; Nebo wſyeczka vſſyle a roboty dokonaw, pokoy ſobie oſſobyw bez ſkonanye. Gyz nebude laczen, gyz wiecze nebude zyezyw, any ſluncze any nyzadne wedro na nyeho gyz wiecze nepadne. odiata ieſt gyz od oczi geho wſyeczka ſlza, odſel od nyeho take weſken ſmutek, Nebo gyz boleſty gemu wiecz potom nebudu, nebo gyz gma tu odplatu, za kterehoz4) ieſt ſweho 5) czaſſu zywota ſweho vſſylowal. Abychom ſye weſſelyly a bohu chwalu wzdaly, toto ieſt. PRo nyezto vtyeſmyz ſye, wzdaymy welebenſtwie6) a chwalu bohu naſſemu, Nebo ſkutkowe bozy ſwrchowany gſu, a wſyeczky czie�ty geho ſudowe ſprawedlny. zpowiedaymy 7) ſye hoſpodynu, a ſpolu chwalmy boha, 1) przychafſegi U — 2) newyprawenye O. — 3) Psáno původně: pieſſen, načež a podtečkováno. — 4) M. kteruz, jak v O a U. — 5) M. wſſeho, jak v U. — 6) magni- ficentiam. — 7 wyznawagme U.
Strana 72
72 ſpaſſitele naſſeho, ze neopuſtyl ſwateho ſweho w zſmu|cziech bez pomoczi, kteryzto ſmutkowe na hubenſtwie 1) toho ſwieta obklyczyly geho biechu; Ale pomocznyk a obranczie vczynyw ſye hoſpodyn, wyſwobodyl gey od ztraty a od iazyku zlobyweho a ode rtow czynygiczich lez y powiſſyl ieſt geho wiſſoczie w prziebit|cziech otczie nebeſkeho tu, kdez ie�t wſyeczka radoſt, kde ieſt wſyeczka chut, kde ieſt wſeczko to, czoz ſye moz zadaty, kde po hubenſtwy a po vſſyly tohoto ſwieta zczaſtny pokrm duſſy'm ieſt, kde ieſt ſladke hodowanye angelſke, kde ieſt gedno towarzystwie a mylost wſyech nebeſkych myesczan. Tut zagiste nyzadneho any bazen any boleft ohromy, Tut nyzadna owſem zaloſt, ſmutek aneb protywenstwie nebywa poznano, Tut nyzadna nebywa2) gmenowana, Nyzadnyt take w ſwem za- dany nebywa przielſtyen. Daleko ieſt odtawad ſmrt. zadne vbywanye owſem te ſlawy, geſto ieſt tu, nebywa czakano, ale brzo przieſporzienye. 3) ALe pak, kdyz wſyech mrtwich obeczne wzkrzieſſenye bude, tehdy duſſye ſ tyelem ſpolu ſegduczi ſye nedokonagyczi radoſt obapolny 4) gmyety bude. LXI. Pro nyezto y kto z andyelow nebo z lydy byl by doſpieſſen 5) wi- prawity, kterak by byla naymenſy czaſtka radoſty te nebeſke? zagiste, y ktery by rozum hodny a duo�toyny k rozumyeny tyechto wieczy, gychzto any oko widielo, any vcho ſlyſſalo, any w ſrdcze czlowieczie wſtupylo? zagiſte, kdyz ty ra[37]doſty, kterake gſu w nebeſyech, od czlowieka budu prawie znamenany, wſeczko, czoz ieſt na tomto ſwietye, zdaty ſye bude mrzczyeſſe a ohawnyeyſie, nezly ktere layno. Take budely tohoto ſwieta prziebytek onomu prawie rownan, kazdy czlowiek, iakz by nayſpieſſe mohl, chtiel by tento dokonaty a k onomu ſye tahnuty, abi vczaſten geho mohl byty. Nebo wſak tento prziebytek brzczie zmynugiczy proty onomu przie- bitku lepe a ſprawnyegye ſmrt ma nazwana byty, nezly zywot. wſieczka chwala ſwieta tohoto omylna a geſſitna ieſt, brzieme prziehorzke a nuoſlye 6) tyezka. Pro nyezto ſlozyw tuto giſtu nuoſſy Ieronimus przieſwaty ſ ſebe prziedobry dyel ten ſobie wzwolyl, geſto o 7) nyeho czaſſu8) odnoſſen nebude. Przyemluwa. PRoſſym, raduyte a weſſelte ſye, zpiewayte a ſlawte, ze otecz naſ ſlawny plnu lody nebeſkych bohatſtwy a wiecznych kupeczſtwy gyz na zadagicziem brziehu kralewstwie nebeſkeho postawil, Twrdost nadyege swe v pokoynem ſtanu gyz vtwrdyl. Gyz zagiſte odplatu obdrzal, za nyzto 1) in agone. — 2) Vynechano: nemocz (infirmitas). — *) augmentum. — 4) M. obapolnye. — 5) sufficiens. — " sarcina. — 1) M. od jak v U. — a) nullo tempore.
72 ſpaſſitele naſſeho, ze neopuſtyl ſwateho ſweho w zſmu|cziech bez pomoczi, kteryzto ſmutkowe na hubenſtwie 1) toho ſwieta obklyczyly geho biechu; Ale pomocznyk a obranczie vczynyw ſye hoſpodyn, wyſwobodyl gey od ztraty a od iazyku zlobyweho a ode rtow czynygiczich lez y powiſſyl ieſt geho wiſſoczie w prziebit|cziech otczie nebeſkeho tu, kdez ie�t wſyeczka radoſt, kde ieſt wſyeczka chut, kde ieſt wſeczko to, czoz ſye moz zadaty, kde po hubenſtwy a po vſſyly tohoto ſwieta zczaſtny pokrm duſſy'm ieſt, kde ieſt ſladke hodowanye angelſke, kde ieſt gedno towarzystwie a mylost wſyech nebeſkych myesczan. Tut zagiste nyzadneho any bazen any boleft ohromy, Tut nyzadna owſem zaloſt, ſmutek aneb protywenstwie nebywa poznano, Tut nyzadna nebywa2) gmenowana, Nyzadnyt take w ſwem za- dany nebywa przielſtyen. Daleko ieſt odtawad ſmrt. zadne vbywanye owſem te ſlawy, geſto ieſt tu, nebywa czakano, ale brzo przieſporzienye. 3) ALe pak, kdyz wſyech mrtwich obeczne wzkrzieſſenye bude, tehdy duſſye ſ tyelem ſpolu ſegduczi ſye nedokonagyczi radoſt obapolny 4) gmyety bude. LXI. Pro nyezto y kto z andyelow nebo z lydy byl by doſpieſſen 5) wi- prawity, kterak by byla naymenſy czaſtka radoſty te nebeſke? zagiste, y ktery by rozum hodny a duo�toyny k rozumyeny tyechto wieczy, gychzto any oko widielo, any vcho ſlyſſalo, any w ſrdcze czlowieczie wſtupylo? zagiſte, kdyz ty ra[37]doſty, kterake gſu w nebeſyech, od czlowieka budu prawie znamenany, wſeczko, czoz ieſt na tomto ſwietye, zdaty ſye bude mrzczyeſſe a ohawnyeyſie, nezly ktere layno. Take budely tohoto ſwieta prziebytek onomu prawie rownan, kazdy czlowiek, iakz by nayſpieſſe mohl, chtiel by tento dokonaty a k onomu ſye tahnuty, abi vczaſten geho mohl byty. Nebo wſak tento prziebytek brzczie zmynugiczy proty onomu przie- bitku lepe a ſprawnyegye ſmrt ma nazwana byty, nezly zywot. wſieczka chwala ſwieta tohoto omylna a geſſitna ieſt, brzieme prziehorzke a nuoſlye 6) tyezka. Pro nyezto ſlozyw tuto giſtu nuoſſy Ieronimus przieſwaty ſ ſebe prziedobry dyel ten ſobie wzwolyl, geſto o 7) nyeho czaſſu8) odnoſſen nebude. Przyemluwa. PRoſſym, raduyte a weſſelte ſye, zpiewayte a ſlawte, ze otecz naſ ſlawny plnu lody nebeſkych bohatſtwy a wiecznych kupeczſtwy gyz na zadagicziem brziehu kralewstwie nebeſkeho postawil, Twrdost nadyege swe v pokoynem ſtanu gyz vtwrdyl. Gyz zagiſte odplatu obdrzal, za nyzto 1) in agone. — 2) Vynechano: nemocz (infirmitas). — *) augmentum. — 4) M. obapolnye. — 5) sufficiens. — " sarcina. — 1) M. od jak v U. — a) nullo tempore.
Strana 73
73 w hadany 1) tohoto ſwieta ode wſyech nehodnych wieczy ſſye zadrzege biehal. gyz nad ſwymy neprzately ſwietyezyl, ſ nymzto 2), ſczitem bazny bozie gſa obhrazen, muznye ieſt boyowal. Gyz ieſt ten penyez wzal, zanzto takym vſſylym a prawiczy 3) v wynnyczy ſwatey czierekwy vſſylowal. Gyz tento zawazie nebo fvnt, 4) gymz tyezal, dwakrat wieczſye panu ſwemu,5) hoſpodynu, wratyl ieſt, ſkrzie gehozto odplatu w radoſt wgyty zaſluzyl iest. protoz radowaty ſye budu a zpiewaty mylemu otczy memu pieſſen nowu, aby byla ſlawa geho w ſboru ſwatych geho. Ay tot myly otecz moy, ſtkwuczy a kraſny, wyborny ſ ty�yczow, na nyemzto nenye nyzadne po- ſkwrny, paſtwy ſſye 6) mezy lylium a v wynnyczy boha naywieczſyeho ſabaoth. Ay tot kwiet polſky a rozie przielyſnu wony wonyegiczy zahrady?) ſwate czierekwe, nynye, tohoto czaſſu, do ſcziepownyczie bozie ieſt przieneſſen a prziſcziepen. Ay tot czyprziſ v wyſſot8) nebeſku ſye powzdwyhl. Protoz do oſtrowow daleko wyhlaſſeno bud gmeno geho, aby byla na wieky pamíet geho v pozehnany. LXII. Wiernym ſye wely radowaty a kaczierzom zlym �tydyety. PRotoz weſſeltez ſye, otczowe myly, a raduyte ſye, pany molgy, a chwalte, ze ſluſſye chwalyty hoſpydyna, genz dywny ieft, zgiewuge ſye w ſwich ſwatich. weſſel ſye weſken ſwiet. Stydte ſye Iſtywy kaczierzy a gyz poznayte ſye, k nyczemuz gſucze dowedeny. Nevmrzielt ieſt zagiſte, yakz mnyegy neprzietele geho, Ale wiernye wityezem gſa kraluge w zemy zywich, Nebo nynye ſtkwie ſye geho ſwietloſt po wiecznych ſyenech. Gyz ſlozyw ſtare odyenye krzehke oblekl ſie w nowe a v wieczne. Bud9) ſe wſyech ſtran wſudy radoſt w lydu krz�eſtanſkem! zwlaſcze raduy ſie ſwata matka, czierkew, gegyezto dnes ſlawny ſyn, naſledowník, mylownyk y wyboynyk 10) zwlaſczy, wiplew a wiprazdnyw wſeczka kaczierzſka vczenye ſe wſyech [11) gych ltywymy potwrzowanymy ſ polle ſwate czierkwy, przieſwatym vczenym a znamenymy przie�tkwuczymy y zazraky iakzto ſluncze w za�tu- piech wſech blahoſlawenych ſtkwie ſye ſlawnye. Pro nyezto boh tye zehnay, ſlawny Ieroníme, przied hoſpodynem pamyet twu za ny wzdy racz czynyty, abychom mohly twym prziemyloſtnym orudowanym ode wſyech ſkodlywych wieczy obranyeny byly. 12) amen. Dokonala ſye epyſtola ſwateho Euſebya o13) ſmrty ſwateho Ieronyma. 1) wladany O; agone. — 2) M. ſ nymyzto. — 3) M. praczy, jak w O a U. — *) libru U; talentum. — 5) Připsáno po straně. — 6 pascitur. — 3) T. j. z zahrady. — 5) M. wyſsoft. — *) M. Bud dnes (hodie). — 10) propugnator. — 11) M. ſe wſyemy. — 12) M. byty jak v O. a U; vynechano a nepřeloženo: in praesenti et in ſuturo, gaudia (quac, jam tu possides) adipisci. — 13) po U.
73 w hadany 1) tohoto ſwieta ode wſyech nehodnych wieczy ſſye zadrzege biehal. gyz nad ſwymy neprzately ſwietyezyl, ſ nymzto 2), ſczitem bazny bozie gſa obhrazen, muznye ieſt boyowal. Gyz ieſt ten penyez wzal, zanzto takym vſſylym a prawiczy 3) v wynnyczy ſwatey czierekwy vſſylowal. Gyz tento zawazie nebo fvnt, 4) gymz tyezal, dwakrat wieczſye panu ſwemu,5) hoſpodynu, wratyl ieſt, ſkrzie gehozto odplatu w radoſt wgyty zaſluzyl iest. protoz radowaty ſye budu a zpiewaty mylemu otczy memu pieſſen nowu, aby byla ſlawa geho w ſboru ſwatych geho. Ay tot myly otecz moy, ſtkwuczy a kraſny, wyborny ſ ty�yczow, na nyemzto nenye nyzadne po- ſkwrny, paſtwy ſſye 6) mezy lylium a v wynnyczy boha naywieczſyeho ſabaoth. Ay tot kwiet polſky a rozie przielyſnu wony wonyegiczy zahrady?) ſwate czierekwe, nynye, tohoto czaſſu, do ſcziepownyczie bozie ieſt przieneſſen a prziſcziepen. Ay tot czyprziſ v wyſſot8) nebeſku ſye powzdwyhl. Protoz do oſtrowow daleko wyhlaſſeno bud gmeno geho, aby byla na wieky pamíet geho v pozehnany. LXII. Wiernym ſye wely radowaty a kaczierzom zlym �tydyety. PRotoz weſſeltez ſye, otczowe myly, a raduyte ſye, pany molgy, a chwalte, ze ſluſſye chwalyty hoſpydyna, genz dywny ieft, zgiewuge ſye w ſwich ſwatich. weſſel ſye weſken ſwiet. Stydte ſye Iſtywy kaczierzy a gyz poznayte ſye, k nyczemuz gſucze dowedeny. Nevmrzielt ieſt zagiſte, yakz mnyegy neprzietele geho, Ale wiernye wityezem gſa kraluge w zemy zywich, Nebo nynye ſtkwie ſye geho ſwietloſt po wiecznych ſyenech. Gyz ſlozyw ſtare odyenye krzehke oblekl ſie w nowe a v wieczne. Bud9) ſe wſyech ſtran wſudy radoſt w lydu krz�eſtanſkem! zwlaſcze raduy ſie ſwata matka, czierkew, gegyezto dnes ſlawny ſyn, naſledowník, mylownyk y wyboynyk 10) zwlaſczy, wiplew a wiprazdnyw wſeczka kaczierzſka vczenye ſe wſyech [11) gych ltywymy potwrzowanymy ſ polle ſwate czierkwy, przieſwatym vczenym a znamenymy przie�tkwuczymy y zazraky iakzto ſluncze w za�tu- piech wſech blahoſlawenych ſtkwie ſye ſlawnye. Pro nyezto boh tye zehnay, ſlawny Ieroníme, przied hoſpodynem pamyet twu za ny wzdy racz czynyty, abychom mohly twym prziemyloſtnym orudowanym ode wſyech ſkodlywych wieczy obranyeny byly. 12) amen. Dokonala ſye epyſtola ſwateho Euſebya o13) ſmrty ſwateho Ieronyma. 1) wladany O; agone. — 2) M. ſ nymyzto. — 3) M. praczy, jak w O a U. — *) libru U; talentum. — 5) Připsáno po straně. — 6 pascitur. — 3) T. j. z zahrady. — 5) M. wyſsoft. — *) M. Bud dnes (hodie). — 10) propugnator. — 11) M. ſe wſyemy. — 12) M. byty jak v O. a U; vynechano a nepřeloženo: in praesenti et in ſuturo, gaudia (quac, jam tu possides) adipisci. — 13) po U.
Strana 74
74 Poczyna ſye pak gyna ſwateho Auguſtyna, vczennyka wyborneho, k blazenemu Cyryllowy, druhemu biſkupowy Ieruzalemſkemu, o welykoſty a o doſtogenſtwy doſtoyneho vczennyka, ſwateho Ieronyma, knyezie, a nayprwe poczyna ſye tyemto 1) ſlowy kratkymy. Rzieſlawneho wityeze 2) wyery krzieſtanſke, ſwate matky czierkwe kamenye 3) vhelneho, na nyemzto iako na twrdem kameny vtwrzena ſtogy, Gyz pak nynye, tohoto czaſſu, w nebeſkey ſlawie ſwietlem ſye ſtkwiegiczieho nyekdy Ieronyma, knyeze, doſtoyneho4) otczie Czyrille, nemny5) chwa- lenye zamlczenu bity, Nemny 5) take iako zagyekaweho dyetete neb5) muzie ſ pokſkwrnymy?) vſty mye mluwyty chtyecze? Ano wſak nebeſſa wyprawugy chwalu bozy, a ſkutkowe, kterez ieſt vczynyl hoſpodyn ſwatemu Ieronymowy, chwale geho w ſwatich geho, Nemat mlcziety rozumyetedlne 8) stworzenye od chwaly bozie, kdyz nerozumnyetedlnye2) nemlczy. Mluwytylyz, [38] czy mlcziety budu, newyem; Ale wſak buduly ia mlcziety, przypuzeno bude 10) kamenye k mluweny. Pro nyezto 11) mluwyty budu a nebudu mlcyety, wyborneho chwalyty 12) Ieronyma, genzto, kakzkolywek nedoſtyyny 13) a nedoſtateczny chwalytel budu, Protoz ze nenye kraſna chwala hrzieſneho, wſak od geho chwalenye neprzieſtanu. Protoz vtwrd ſye ruka naſſye a iazyk naſſ neprzilypny k daſnyem, Nebo zagiſte welyky ieſt muz tento przieſwaty, dywny a magyczij ſye baty nade wſieczky gyne, ktoz w okoly naſſem ſu, welyky zawiernye v prziepowyſſenyeho zywota ſwatoſty, welyky v mudroſty newymluwne hlubokoſty, welyky nynye v wyeczſſyey chwaly ſlawnoſty,14) Dywny w zazratcziech 15) neobyczeynych, bogyczy 16) pro mocz od hoſpodyna gemu danu. Przyemluwa. kterak welyky tento przieſlawny Ieronimus ieſt w prziepowiſſeny ſwatoſty zywota y 17) prziebitka ſweho, I kterak by iazyk moy mohl to zyewyty, ano by gednak wſyech lydy iazykowe neſtaczyly, aby geho po- wyſſeny“ a ſwatoſt wylyczyly? hodne y ſluſne ieft rzeczy: Tot 18) druhy ſamuel, toczis w dostogen stwie, Tot druhy yan krztytel w przyepowyſſeneho zywota ſwatofty. Tot helyaff a muz bozy, A tot Ian pustennyk, genzto w ruſſye a v pokrmu welykymy. trpkoſczemy a vkrutenſtwym ſwe tyele- ſſenſtwie mrtwyla a churawily 19). genzto ne menſyeho zywota a prziebitka 1) M. tyemyto, jak v U. — 2) athletae. — 3) kamene U. - *) M. doſtoyny. — 5) nemnye U. — *) ut. — 7) M. poſkwrnyenymy, jak v O. — 8) rationalis — 3) M. ne- rozumyetedlne; irrationabilis. — 16) jubetur. — 11) Za tim bylo psáno: mlczyty, což pod- tečkováno. — 13) Vynecháno aneb nepřeloženo: totis nisibus. — 13) M. uedostoyny. — 16) quantitate. — 13) M. zazraczieck. — 36) metuendus. — 17) v U. — 13) Vynecháno a nepřeloženo: alter hic Elias. — 13) M. mrtwyl a churawyl, jako v O a U.
74 Poczyna ſye pak gyna ſwateho Auguſtyna, vczennyka wyborneho, k blazenemu Cyryllowy, druhemu biſkupowy Ieruzalemſkemu, o welykoſty a o doſtogenſtwy doſtoyneho vczennyka, ſwateho Ieronyma, knyezie, a nayprwe poczyna ſye tyemto 1) ſlowy kratkymy. Rzieſlawneho wityeze 2) wyery krzieſtanſke, ſwate matky czierkwe kamenye 3) vhelneho, na nyemzto iako na twrdem kameny vtwrzena ſtogy, Gyz pak nynye, tohoto czaſſu, w nebeſkey ſlawie ſwietlem ſye ſtkwiegiczieho nyekdy Ieronyma, knyeze, doſtoyneho4) otczie Czyrille, nemny5) chwa- lenye zamlczenu bity, Nemny 5) take iako zagyekaweho dyetete neb5) muzie ſ pokſkwrnymy?) vſty mye mluwyty chtyecze? Ano wſak nebeſſa wyprawugy chwalu bozy, a ſkutkowe, kterez ieſt vczynyl hoſpodyn ſwatemu Ieronymowy, chwale geho w ſwatich geho, Nemat mlcziety rozumyetedlne 8) stworzenye od chwaly bozie, kdyz nerozumnyetedlnye2) nemlczy. Mluwytylyz, [38] czy mlcziety budu, newyem; Ale wſak buduly ia mlcziety, przypuzeno bude 10) kamenye k mluweny. Pro nyezto 11) mluwyty budu a nebudu mlcyety, wyborneho chwalyty 12) Ieronyma, genzto, kakzkolywek nedoſtyyny 13) a nedoſtateczny chwalytel budu, Protoz ze nenye kraſna chwala hrzieſneho, wſak od geho chwalenye neprzieſtanu. Protoz vtwrd ſye ruka naſſye a iazyk naſſ neprzilypny k daſnyem, Nebo zagiſte welyky ieſt muz tento przieſwaty, dywny a magyczij ſye baty nade wſieczky gyne, ktoz w okoly naſſem ſu, welyky zawiernye v prziepowyſſenyeho zywota ſwatoſty, welyky v mudroſty newymluwne hlubokoſty, welyky nynye v wyeczſſyey chwaly ſlawnoſty,14) Dywny w zazratcziech 15) neobyczeynych, bogyczy 16) pro mocz od hoſpodyna gemu danu. Przyemluwa. kterak welyky tento przieſlawny Ieronimus ieſt w prziepowiſſeny ſwatoſty zywota y 17) prziebitka ſweho, I kterak by iazyk moy mohl to zyewyty, ano by gednak wſyech lydy iazykowe neſtaczyly, aby geho po- wyſſeny“ a ſwatoſt wylyczyly? hodne y ſluſne ieft rzeczy: Tot 18) druhy ſamuel, toczis w dostogen stwie, Tot druhy yan krztytel w przyepowyſſeneho zywota ſwatofty. Tot helyaff a muz bozy, A tot Ian pustennyk, genzto w ruſſye a v pokrmu welykymy. trpkoſczemy a vkrutenſtwym ſwe tyele- ſſenſtwie mrtwyla a churawily 19). genzto ne menſyeho zywota a prziebitka 1) M. tyemyto, jak v U. — 2) athletae. — 3) kamene U. - *) M. doſtoyny. — 5) nemnye U. — *) ut. — 7) M. poſkwrnyenymy, jak v O. — 8) rationalis — 3) M. ne- rozumyetedlne; irrationabilis. — 16) jubetur. — 11) Za tim bylo psáno: mlczyty, což pod- tečkováno. — 13) Vynecháno aneb nepřeloženo: totis nisibus. — 13) M. uedostoyny. — 16) quantitate. — 13) M. zazraczieck. — 36) metuendus. — 17) v U. — 13) Vynecháno a nepřeloženo: alter hic Elias. — 13) M. mrtwyl a churawyl, jako v O a U.
Strana 75
75 ieſt ſlawny Ieronimus, puſtennyk, Neb on za cztyrzy leta na puſczi gedynke f zwierzaty towarzyſtwie gmyel. Paddeffat let, iakzto pocztyweho Euſebia ly�towe 1) lyczie, a iakz ty 2) ty take ſam lepe wyes, wyna napytye wſelyktereho opyleho nykakz ieſt neokuſſyl. Ode wſeho gyedla maſſyteho a rybieho vtrpenye ieſt gmyel, 3) tak ze ledwa gmenowaty to chtiel. warze- neho nycz ieſt negedl gedynke dwakrat na poſlednyey ſwey nemoczy. Pytlem zynyenym tyelo ſwe iakzto murzenynowe zczernale mrtwyl a churawil,4) Ano to ſwrchu ſproſtnym a mrzkym y welmy chudym ſukenczem ſye odyewal. Poſtele gyne nykdy ieſt neymyel any wiedyel,5) gedynke zemy. Nycz wiecz gedynku ob den owocze nebo lupenye nyekakeho,6) geſto k ſnyedu 7) bilo hodne, aneb nyekakeho korzenye ieſt pozywal; Po meſporziech na modlytwy ſie dada, potom az do druhe hodyny nocznye vſtawycznye bdyel. Potom pak ſnem gſſa nadtrapen 8) na holey zemy podrzyemal az kuo puol noczy. v puol noczi pak wſtana w czteny na knyhach a prziewſwatem3) vczeny 10) a v pyſmyech, — gymlzto pyſmy a tyem vczenym wſieczka ſwata czierkew ſtkwi ſye iako kamenym prziedrahym, — az prawie do pogedenye tral iest. 11) Tak iest nassylnye 12) welmy naylehczieyssych wsiednich hrziechow plakal, ze by nyekto mnyel, by on czlowieka zabyl. Kterak bohu tyeleſſenſtwie ſwe mrtwyl, tato przye. 13) rzykrat vſtawycznye ob den 14) tyeleſſenstwie ſwe vkrutnymy ranamy biczowaſſe, tak ze z gieho tyela potoczkowe krwe plowiechu. Nye 15) take ſlawa 16) nyekakeho ieſſytneho chowal ſye iako neduha welykeho. Gemu nyzadney prazdno�ty 17) nykdy nebylo, wzdyczky anebo ſwatym na knyhach cztenym anebo pyſſanym anebo vczenym gynym 18) wſyeczky vczye, pra- czowaſſe. Czoz pak wiecze mluwyl bich? wſiech 19) ſwatich zywot neb prziebitky kazdeho zwlaſcze wzpytal, gemu wyeczſyeho, iakz mnye ſe zda, iakz | mnym, nyzadne 20) nenalezl bich. Ale ze gſmy drziewe naprzied gmenowaly Samuele, tohoto Ieroníma ſamuelem gſucz vkazmy. Tento za- giſte ieſt ten ſamuel, genzto z marneho a ieſſytneho piſma21) ranamy a byczowanym ieſt odwolan hoſpodynem a ſwateho piſma ſluzbie przygednan, gehozto oblycziey ſwietlem mylo�ty boziey vlytym, obogeho zakona noweho y ſtareho ſwietlo ſmy widiely, toczis ze on oboy zakon w latynu przielozil; w geho take ramene ſylno�ty wydyely gſmy welyky dyel kaczierzow rozpraſſenu22) gſucze. 1) Vynecháno aneb nepřeloženo: quas prîdîe recepî, plenius. — 2) M. y, jak v O a U — 2) se abstinuit. — *) macerans. — 5) widiel U. — 6) nyekake U. — 7) ſnyedku U. — s) fessus. — 9) M. przieſwatem, jako v U. — 10) na knyhach . . . vczeny po straně připsáno s odkazem. — 11) perdurabat. — 12) nayſylnyegy O; nafil- niegi U. — 13) Nedopsáno: przyemluwa. - 14) in die. — 15) Quin. — 16) M. ſlowa, jak v O. — 17) otium. — 13) M. gyne, jak v O a U. — 19) M. Bych wſſiech. — 30) M. ny- zadneho. — 21) ſwieta U. — 25) w rozpraſſenu O.
75 ieſt ſlawny Ieronimus, puſtennyk, Neb on za cztyrzy leta na puſczi gedynke f zwierzaty towarzyſtwie gmyel. Paddeffat let, iakzto pocztyweho Euſebia ly�towe 1) lyczie, a iakz ty 2) ty take ſam lepe wyes, wyna napytye wſelyktereho opyleho nykakz ieſt neokuſſyl. Ode wſeho gyedla maſſyteho a rybieho vtrpenye ieſt gmyel, 3) tak ze ledwa gmenowaty to chtiel. warze- neho nycz ieſt negedl gedynke dwakrat na poſlednyey ſwey nemoczy. Pytlem zynyenym tyelo ſwe iakzto murzenynowe zczernale mrtwyl a churawil,4) Ano to ſwrchu ſproſtnym a mrzkym y welmy chudym ſukenczem ſye odyewal. Poſtele gyne nykdy ieſt neymyel any wiedyel,5) gedynke zemy. Nycz wiecz gedynku ob den owocze nebo lupenye nyekakeho,6) geſto k ſnyedu 7) bilo hodne, aneb nyekakeho korzenye ieſt pozywal; Po meſporziech na modlytwy ſie dada, potom az do druhe hodyny nocznye vſtawycznye bdyel. Potom pak ſnem gſſa nadtrapen 8) na holey zemy podrzyemal az kuo puol noczy. v puol noczi pak wſtana w czteny na knyhach a prziewſwatem3) vczeny 10) a v pyſmyech, — gymlzto pyſmy a tyem vczenym wſieczka ſwata czierkew ſtkwi ſye iako kamenym prziedrahym, — az prawie do pogedenye tral iest. 11) Tak iest nassylnye 12) welmy naylehczieyssych wsiednich hrziechow plakal, ze by nyekto mnyel, by on czlowieka zabyl. Kterak bohu tyeleſſenſtwie ſwe mrtwyl, tato przye. 13) rzykrat vſtawycznye ob den 14) tyeleſſenstwie ſwe vkrutnymy ranamy biczowaſſe, tak ze z gieho tyela potoczkowe krwe plowiechu. Nye 15) take ſlawa 16) nyekakeho ieſſytneho chowal ſye iako neduha welykeho. Gemu nyzadney prazdno�ty 17) nykdy nebylo, wzdyczky anebo ſwatym na knyhach cztenym anebo pyſſanym anebo vczenym gynym 18) wſyeczky vczye, pra- czowaſſe. Czoz pak wiecze mluwyl bich? wſiech 19) ſwatich zywot neb prziebitky kazdeho zwlaſcze wzpytal, gemu wyeczſyeho, iakz mnye ſe zda, iakz | mnym, nyzadne 20) nenalezl bich. Ale ze gſmy drziewe naprzied gmenowaly Samuele, tohoto Ieroníma ſamuelem gſucz vkazmy. Tento za- giſte ieſt ten ſamuel, genzto z marneho a ieſſytneho piſma21) ranamy a byczowanym ieſt odwolan hoſpodynem a ſwateho piſma ſluzbie przygednan, gehozto oblycziey ſwietlem mylo�ty boziey vlytym, obogeho zakona noweho y ſtareho ſwietlo ſmy widiely, toczis ze on oboy zakon w latynu przielozil; w geho take ramene ſylno�ty wydyely gſmy welyky dyel kaczierzow rozpraſſenu22) gſucze. 1) Vynecháno aneb nepřeloženo: quas prîdîe recepî, plenius. — 2) M. y, jak v O a U — 2) se abstinuit. — *) macerans. — 5) widiel U. — 6) nyekake U. — 7) ſnyedku U. — s) fessus. — 9) M. przieſwatem, jako v U. — 10) na knyhach . . . vczeny po straně připsáno s odkazem. — 11) perdurabat. — 12) nayſylnyegy O; nafil- niegi U. — 13) Nedopsáno: przyemluwa. - 14) in die. — 15) Quin. — 16) M. ſlowa, jak v O. — 17) otium. — 13) M. gyne, jak v O a U. — 19) M. Bych wſſiech. — 30) M. ny- zadneho. — 21) ſwieta U. — 25) w rozpraſſenu O.
Strana 76
76 O geho ſwatych ſkutczych ſye prawy toto : 1) Tentot zagiste Ieronimus iest slawa nassye moczy, genz ieft oboy zakon, ſtary y nowy, zydowſkeho 2) iazyka w rzyeczſky y take w latynſky przielozyl a gey zpoſſobyl buducziemu ſſczyedy3) na wieky. wyprawyl Take pyſma ſwateho ſkryte neſnadnoſty, tyezke a mlne,4) y take neſnadnoſtmy zawazane ſmyſly, zpoſſobyl porzadek wſyem ſluham koſtelnym w ſluzbach 5) bozich, wſyczku gednak ſwatu czierkew ieſt zgednal a oblepſyl. Pro nyezto welyky ieſt w hlubokoſty newymluwene 6) mudroſty, neb ſedmero vczenye tak prawie a ſwrchowanye ieſt [39] vmyel, ze tak, iakz wſyczkny prawie, nyzadny rowny ieſcze gemu nenye w pyſmyech zawierne ſwatych, iakzto mnohymy epyſtolamy geho, ktere ieſt ke mnye poſſyelal, pogiſczenym ſwiedomym 7) gſem ſye navczyl, rowneho gemu nyzadneho nykdy gſem neznal. 8) zydowſky, rzieczky, Caldeyſky, Perſſky, arabſky a medſky, a gednak wſyech pokolenye pyſma a iazyky vmyel ieſt, iako by ſye w nych narodyl. I czo wiecze rzku? Toho, gehoz ieſt Ieronimus nevmyel, toho ieſt v przyrozeny lydſkem nyzadny nykdy czlowiek vmyel. Omluwa ſye ſwaty auguſyn tuto rziecy: NEmny mne, doſtoyny otczye, tyechto wieczi mluwyty proto, ze bych mnyel tye owſem prziebytka a cztnoſty Jeronymowych ne newyedyty,2) a tyſſ gemu byl towarzys czaſſu mnoheho. Ale boha beru na ſwiedeczſtwie, ze pro tak newymluwne ſwatoſty toho muzie przieſwateho, acz bych chtyel mlcziety, nemohl bich, Ano wſak y ſſama nebeſſa wyznawagy dywy a ſwatoſt geho, w nychzto, welykym g�a, wieczſſy chwalu, nezly mnozy z ſwatych, prziebywa bez ſkonanye. Nyzadnemu zagiſte pochybenye nenye w tom, by v prziebitcziech otczie nebeſkeho gedne z naywieczich 10) ſtolicz ſtolicze neobdrzal, kdyz zagiſte czlowiek tam w nebeſſyech podle zaſluzenye bral by odplatu, a tento ſwrchowanyeſſieho zywota byl by y geſt, tehdy to wiecz zyewna, ze on z naywieczſych z nebeſkeho yeruſalema y myeſczanow myeſ- czenyn geden. To take, iakz od tebe plnyegye a gistyegye wierzeno iest na ſwietye, nade wſieczky, geſto naſſ wiek pamatugye, tento welmy dywny ieft w neznamych zazracziech a w dywyech bezczyſlnych, kterezto dywy a zazraky nyektere doſtoyny Euzebius ſwymy lyſty mnye ieſt wylyczil. O gynych pak zazracziech, geſto na kazdy den dywnye ſye tu dyegy, iakzto z mnoheho rozprawenye mnohich lydy vſtawnye ſly, 11) pylen a znazen gſem gich przie- 1) tuto U. — 2) T. j. z zydowſkeho. — 3) posteris; lidu U. — *) M. mylne, jak v O a U. — 3) Za tím: dobrich častečně vyškrabáno. — *) ineffabilis. — 1) expe- rientia. — 3) Po straně připsáno později v XVI. stol.: o de li[nlgwis. — ") newidieti U. — 15) z naywyſſych O. — 11) Snad ſlyſſym ; continue intelligo.
76 O geho ſwatych ſkutczych ſye prawy toto : 1) Tentot zagiste Ieronimus iest slawa nassye moczy, genz ieft oboy zakon, ſtary y nowy, zydowſkeho 2) iazyka w rzyeczſky y take w latynſky przielozyl a gey zpoſſobyl buducziemu ſſczyedy3) na wieky. wyprawyl Take pyſma ſwateho ſkryte neſnadnoſty, tyezke a mlne,4) y take neſnadnoſtmy zawazane ſmyſly, zpoſſobyl porzadek wſyem ſluham koſtelnym w ſluzbach 5) bozich, wſyczku gednak ſwatu czierkew ieſt zgednal a oblepſyl. Pro nyezto welyky ieſt w hlubokoſty newymluwene 6) mudroſty, neb ſedmero vczenye tak prawie a ſwrchowanye ieſt [39] vmyel, ze tak, iakz wſyczkny prawie, nyzadny rowny ieſcze gemu nenye w pyſmyech zawierne ſwatych, iakzto mnohymy epyſtolamy geho, ktere ieſt ke mnye poſſyelal, pogiſczenym ſwiedomym 7) gſem ſye navczyl, rowneho gemu nyzadneho nykdy gſem neznal. 8) zydowſky, rzieczky, Caldeyſky, Perſſky, arabſky a medſky, a gednak wſyech pokolenye pyſma a iazyky vmyel ieſt, iako by ſye w nych narodyl. I czo wiecze rzku? Toho, gehoz ieſt Ieronimus nevmyel, toho ieſt v przyrozeny lydſkem nyzadny nykdy czlowiek vmyel. Omluwa ſye ſwaty auguſyn tuto rziecy: NEmny mne, doſtoyny otczye, tyechto wieczi mluwyty proto, ze bych mnyel tye owſem prziebytka a cztnoſty Jeronymowych ne newyedyty,2) a tyſſ gemu byl towarzys czaſſu mnoheho. Ale boha beru na ſwiedeczſtwie, ze pro tak newymluwne ſwatoſty toho muzie przieſwateho, acz bych chtyel mlcziety, nemohl bich, Ano wſak y ſſama nebeſſa wyznawagy dywy a ſwatoſt geho, w nychzto, welykym g�a, wieczſſy chwalu, nezly mnozy z ſwatych, prziebywa bez ſkonanye. Nyzadnemu zagiſte pochybenye nenye w tom, by v prziebitcziech otczie nebeſkeho gedne z naywieczich 10) ſtolicz ſtolicze neobdrzal, kdyz zagiſte czlowiek tam w nebeſſyech podle zaſluzenye bral by odplatu, a tento ſwrchowanyeſſieho zywota byl by y geſt, tehdy to wiecz zyewna, ze on z naywieczſych z nebeſkeho yeruſalema y myeſczanow myeſ- czenyn geden. To take, iakz od tebe plnyegye a gistyegye wierzeno iest na ſwietye, nade wſieczky, geſto naſſ wiek pamatugye, tento welmy dywny ieft w neznamych zazracziech a w dywyech bezczyſlnych, kterezto dywy a zazraky nyektere doſtoyny Euzebius ſwymy lyſty mnye ieſt wylyczil. O gynych pak zazracziech, geſto na kazdy den dywnye ſye tu dyegy, iakzto z mnoheho rozprawenye mnohich lydy vſtawnye ſly, 11) pylen a znazen gſem gich przie- 1) tuto U. — 2) T. j. z zydowſkeho. — 3) posteris; lidu U. — *) M. mylne, jak v O a U. — 3) Za tím: dobrich častečně vyškrabáno. — *) ineffabilis. — 1) expe- rientia. — 3) Po straně připsáno později v XVI. stol.: o de li[nlgwis. — ") newidieti U. — 15) z naywyſſych O. — 11) Snad ſlyſſym ; continue intelligo.
Strana 77
77 ſlyſſiety, by ſye mohlo ſtaty, Pro nyezto y tebe ſameho, myly otcze, proſſym take, aby mnye w kratkych knyezkach, kterezkoly moczy budes, prawe a vzyteczne dywy ſebral, A yakz nayſpyeſſ mozenye tobie bude, pro ſwa- teho Ieronyma nabozenſtwye poſlaty mnye neodpowieday. 1) O tom widyeny, ktere ie� widyel ſwaty auguſtyn w den vmrzyenye ſwateho Ieronyma, vczennyka wyborneho. ALe aby przieſwateho leroníma zaſluzenye a doſtogenſtwie ſye netagylo, ze 2) ſye ieſt ſe mnu bozym chtyenym w czaſſ ieho vmrzenye ſtal,3) roz- prawym. zawierne toho dne a te hodyny, w nyez przieſwaty Ieronimus, wywleczen gſa z rucha tyeleſneho, w rucho wieczne neſmrtedinoſty oblekl ſye byl, kdyz ia w yponenſkem myeſtye w mem pokogyku, 4) ſnaznye a pylnye myſlech, kteraka welykoſt a mnoznoſt ſlawy bozie duſſyem blahoſlawenym bila by tyem, geſto ſ kriſtem ſye radugy, zadage o tey radoſty nyekaku kratku rziecz vczynyty, naweden gſa proſbamy naſſeho ſewera, 5) poczty- weho ma�tyna, byſkupa turonenſkeho, vczennyka, wziech v mogi ruczie prziſtroy piſarzky, 6) chtye kratke poſelſtwye nebo epiſtolu przieſwatemu Ieronymowy pſaty, aby on, czoz bi kolywek o tey wieczy rozumyel, mnye odepſal, Neb wydiel 7) ſem to, ze tak w neſnadney pohadczie od nyzadneho zyweho tak prawie nemohl bich navczen byty. O poczatku toho pſanye k nyemu. Kdyz gyz pak poczatek pſach, pozdrawenye prziedepſaw Ieronyma naprzied, Inhed richle ſwietlo newymluwne, za naſſych czaſſow newidane, any take naſſymy iazyky mohugiczie wylyczeno byty, ſ newymluwnym 8) a ſ neſlychanu wony wſiech wony drahich v pokogiczek ten, w nyemzto by'ch, wnyde a wſtupy, Ano hodyna kvmpletnye gíz bieſſe. kteruzto ſwietloſt kdyz ya vzrziech, vzeſſenym y dywanym 9) lek ſye, ſmyſla y wſyech vdow moczy potratyl biech. Neb tehdy gſem zagiſte newiedyel, ze bozie prawyczie dywna powyſſyla ſluhy 10) ſweho, znamu czynyecz' w lydu mocz geho. Ne- wyedyel gſem take, ze buoh myloſrdny a myloſtywy ſluhu ſweho wierneho od tyeleſnych necziſtot rozwazal byl a tak wyſſoku ſtolyczy na neby gemu przich�ſtal. Newiediel ſem pokladow bezcziſlne 11) mudro�ty bozie a tayno�y vmrzenye geho y taynych ſudow bozych nepoznal gſem; Nebo kterymz chcze, tyem vkazuge, aby k poznany geho newymluwne mudroſty mohly 1) non deneges. — 3) M. czo (quid). — 3) M ſtalo, jak v O. a U — 4) Vyne- cháno aneb nepřeloženo: quiescens. 5) Za tím vynecháno aneb nepřeloženo: quondam. — *) charta, calamo, pugillarique. — 7) M. wyediel. — 5) M. newymluwnu, jak v O. — *) M. dywenym (admiratione). — 13) y předěláno z v. — 11) infinitac.
77 ſlyſſiety, by ſye mohlo ſtaty, Pro nyezto y tebe ſameho, myly otcze, proſſym take, aby mnye w kratkych knyezkach, kterezkoly moczy budes, prawe a vzyteczne dywy ſebral, A yakz nayſpyeſſ mozenye tobie bude, pro ſwa- teho Ieronyma nabozenſtwye poſlaty mnye neodpowieday. 1) O tom widyeny, ktere ie� widyel ſwaty auguſtyn w den vmrzyenye ſwateho Ieronyma, vczennyka wyborneho. ALe aby przieſwateho leroníma zaſluzenye a doſtogenſtwie ſye netagylo, ze 2) ſye ieſt ſe mnu bozym chtyenym w czaſſ ieho vmrzenye ſtal,3) roz- prawym. zawierne toho dne a te hodyny, w nyez przieſwaty Ieronimus, wywleczen gſa z rucha tyeleſneho, w rucho wieczne neſmrtedinoſty oblekl ſye byl, kdyz ia w yponenſkem myeſtye w mem pokogyku, 4) ſnaznye a pylnye myſlech, kteraka welykoſt a mnoznoſt ſlawy bozie duſſyem blahoſlawenym bila by tyem, geſto ſ kriſtem ſye radugy, zadage o tey radoſty nyekaku kratku rziecz vczynyty, naweden gſa proſbamy naſſeho ſewera, 5) poczty- weho ma�tyna, byſkupa turonenſkeho, vczennyka, wziech v mogi ruczie prziſtroy piſarzky, 6) chtye kratke poſelſtwye nebo epiſtolu przieſwatemu Ieronymowy pſaty, aby on, czoz bi kolywek o tey wieczy rozumyel, mnye odepſal, Neb wydiel 7) ſem to, ze tak w neſnadney pohadczie od nyzadneho zyweho tak prawie nemohl bich navczen byty. O poczatku toho pſanye k nyemu. Kdyz gyz pak poczatek pſach, pozdrawenye prziedepſaw Ieronyma naprzied, Inhed richle ſwietlo newymluwne, za naſſych czaſſow newidane, any take naſſymy iazyky mohugiczie wylyczeno byty, ſ newymluwnym 8) a ſ neſlychanu wony wſiech wony drahich v pokogiczek ten, w nyemzto by'ch, wnyde a wſtupy, Ano hodyna kvmpletnye gíz bieſſe. kteruzto ſwietloſt kdyz ya vzrziech, vzeſſenym y dywanym 9) lek ſye, ſmyſla y wſyech vdow moczy potratyl biech. Neb tehdy gſem zagiſte newiedyel, ze bozie prawyczie dywna powyſſyla ſluhy 10) ſweho, znamu czynyecz' w lydu mocz geho. Ne- wyedyel gſem take, ze buoh myloſrdny a myloſtywy ſluhu ſweho wierneho od tyeleſnych necziſtot rozwazal byl a tak wyſſoku ſtolyczy na neby gemu przich�ſtal. Newiediel ſem pokladow bezcziſlne 11) mudro�ty bozie a tayno�y vmrzenye geho y taynych ſudow bozych nepoznal gſem; Nebo kterymz chcze, tyem vkazuge, aby k poznany geho newymluwne mudroſty mohly 1) non deneges. — 3) M. czo (quid). — 3) M ſtalo, jak v O. a U — 4) Vyne- cháno aneb nepřeloženo: quiescens. 5) Za tím vynecháno aneb nepřeloženo: quondam. — *) charta, calamo, pugillarique. — 7) M. wyediel. — 5) M. newymluwnu, jak v O. — *) M. dywenym (admiratione). — 13) y předěláno z v. — 11) infinitac.
Strana 78
78 dogyty, Nebo wſak, kterychz on powolawa, ty prziedwieduge, 1) oſprawedl- nuge y blahoſlawuge, iakzto ieſt zpoſſobyl hodnu a ſlycznu byty. Proto zagiſte ze takeho ſwietla oczi mogy nykda ſta nebile ſpatrzyle, any nie won-e- nye take wonye [40] nykdy reſt nebilo czilo, tak nowymy a neſlychanymy dywy zaſſal gſem ſye. Przyemluwa. Mezy tyem, kdyz ma myſlenye radoſtnye trzepetachu, czo bi to bylo, o tom ſwietle myſiecze, Inhed tuto rzieczy hlaſſ ſye ke mnye zgyewy a rzka takto: O Auguſtine, auguſtine, czo hledas? y zdaly mnys, by w maly ſudecz 2) wſeczko mohlo vpuſcziczy morze? I zdaly mnys, by mohl okrſlek zemſky w hrſty ſklopyty? I zdaly mnys, by mohl nebe ſkrotyty, aby obyczenich 3) biehow nedyelalo, y zdaly, gehozto nyzadneho czlowieka oko nemohlo widyety, twe vzrzy? gehozto nyzadne vcho ſkrzie zwuk neſlyſſalo, twe vſlyſſy ? gehozto nyzadne ſrdczie lydſke nykakz ieſt nerozumyelo any take pomyſlylo, mnys ſye ty moha rozumyety? Ba v bezczíſlney wieczi ktere bude dokonanye, toczis nyzadne? w tey myerze, kterak ſye moz myerzyty, budes take y ty myerzyty? welmy bi 4) ſpieſſe wſeczko morze y prziev"zkem 5) ſudeczku za- klopil, weſken okrſlek zemye malitku hrſku drzal by, Spieſſe by nebe od ſwich biehow przieſtane, 6) nezly tyech radoſty a te ſlawy, genzto duſfye blazenych bez dokonanye pozywagy, naymenſy czaſtku zrozumyel, gedno acz by | oczitu giſtotu, yako ya, nauczen bil. Prziebiehnyz geſcze na tomto ſwietye kratkeho czaſſu chwyly, a nemohuczich wieczi nebudt 7) pyle doko- naty, donydz prziebitek tweho biehu dokonanye newezme na ſſem 8) ſwietye. zde na ſwietye nehleday tyech wieczi, gezto gynde nemohu nalezany byty, nez tu, kamz ya nynye y czyeſtnye9) ſye beru. Tuto zde w ſwietye ſnaz ſye takym ſkutkom czynyty, aby pak potom tam, czoz zde rozumyety zadaff, owſem gmyety na wieky mohl w nebeſſiech, Neb tam ktozkoly wendu, zaſſie nykakz newyndu wen. O otazany ſwateho augyſtyna, geſto ſmyeloſt wzem tazal. K Tyem ſlowom ſtrachem ia ſye vzaſ, y dywanym take tak newydanym gednak z umy wyſtupyw, iako beze wſye ſyly gſa, kterakuſſy matku 10) wzem ſmyeloſt, tyemito ſlowy zaſſawym hlaſſem powediech takto: Ey moy myli pane, 11) by mnye ſluſſalo a hodne bylo, abich wzwyedyel, kto gſy 1) praedestinat — 2) vasculo. — 3) M. obyczeynich (usitatos), jak v U. — 3) bi později z čehosi předěláno. — 3) M. w przievzkem, u nadepsáno později a zby- tečno; in arctissimo vasculo. — *) M. przieſtalo, jak v 0 a U. — 7) t připsáno později. — 3) na wſſem O a U. — 3) M. Ssczastnye (felicier); vczaſtnie U. — 1°) M. malytku, jak v O a U. — 11) ne připsáno později.
78 dogyty, Nebo wſak, kterychz on powolawa, ty prziedwieduge, 1) oſprawedl- nuge y blahoſlawuge, iakzto ieſt zpoſſobyl hodnu a ſlycznu byty. Proto zagiſte ze takeho ſwietla oczi mogy nykda ſta nebile ſpatrzyle, any nie won-e- nye take wonye [40] nykdy reſt nebilo czilo, tak nowymy a neſlychanymy dywy zaſſal gſem ſye. Przyemluwa. Mezy tyem, kdyz ma myſlenye radoſtnye trzepetachu, czo bi to bylo, o tom ſwietle myſiecze, Inhed tuto rzieczy hlaſſ ſye ke mnye zgyewy a rzka takto: O Auguſtine, auguſtine, czo hledas? y zdaly mnys, by w maly ſudecz 2) wſeczko mohlo vpuſcziczy morze? I zdaly mnys, by mohl okrſlek zemſky w hrſty ſklopyty? I zdaly mnys, by mohl nebe ſkrotyty, aby obyczenich 3) biehow nedyelalo, y zdaly, gehozto nyzadneho czlowieka oko nemohlo widyety, twe vzrzy? gehozto nyzadne vcho ſkrzie zwuk neſlyſſalo, twe vſlyſſy ? gehozto nyzadne ſrdczie lydſke nykakz ieſt nerozumyelo any take pomyſlylo, mnys ſye ty moha rozumyety? Ba v bezczíſlney wieczi ktere bude dokonanye, toczis nyzadne? w tey myerze, kterak ſye moz myerzyty, budes take y ty myerzyty? welmy bi 4) ſpieſſe wſeczko morze y prziev"zkem 5) ſudeczku za- klopil, weſken okrſlek zemye malitku hrſku drzal by, Spieſſe by nebe od ſwich biehow przieſtane, 6) nezly tyech radoſty a te ſlawy, genzto duſfye blazenych bez dokonanye pozywagy, naymenſy czaſtku zrozumyel, gedno acz by | oczitu giſtotu, yako ya, nauczen bil. Prziebiehnyz geſcze na tomto ſwietye kratkeho czaſſu chwyly, a nemohuczich wieczi nebudt 7) pyle doko- naty, donydz prziebitek tweho biehu dokonanye newezme na ſſem 8) ſwietye. zde na ſwietye nehleday tyech wieczi, gezto gynde nemohu nalezany byty, nez tu, kamz ya nynye y czyeſtnye9) ſye beru. Tuto zde w ſwietye ſnaz ſye takym ſkutkom czynyty, aby pak potom tam, czoz zde rozumyety zadaff, owſem gmyety na wieky mohl w nebeſſiech, Neb tam ktozkoly wendu, zaſſie nykakz newyndu wen. O otazany ſwateho augyſtyna, geſto ſmyeloſt wzem tazal. K Tyem ſlowom ſtrachem ia ſye vzaſ, y dywanym take tak newydanym gednak z umy wyſtupyw, iako beze wſye ſyly gſa, kterakuſſy matku 10) wzem ſmyeloſt, tyemito ſlowy zaſſawym hlaſſem powediech takto: Ey moy myli pane, 11) by mnye ſluſſalo a hodne bylo, abich wzwyedyel, kto gſy 1) praedestinat — 2) vasculo. — 3) M. obyczeynich (usitatos), jak v U. — 3) bi později z čehosi předěláno. — 3) M. w przievzkem, u nadepsáno později a zby- tečno; in arctissimo vasculo. — *) M. przieſtalo, jak v 0 a U. — 7) t připsáno později. — 3) na wſſem O a U. — 3) M. Ssczastnye (felicier); vczaſtnie U. — 1°) M. malytku, jak v O a U. — 11) ne připsáno později.
Strana 79
79 ty tak poczeſtny, acz ty duoſtoyny k tyem radoſtem blyze ſye, geſto tak ſladka mluwenye mym vſtom mluwiff, chtyel bich to wzwyedyety. A on pak wecze: Na ygmeno, 1) prawy, me ptaſly ſſye? Ieronymowat, toho knyeze, duſſye ſem, ge muzto gſy gyz poſſelſtwie poczal pſaty, k nyemu chtye po- ſlaty, geſto w teyto hodynye v betlemye brziemye ſ ſebe tyeleſſne ſlozywſy, ſ prowozenym gezu criſtowich 2) y wſeho nebeſkeho ſboru, wſy kraſſu okraſlena, wſyelykterym ſwietlem oſwieczena, tyem pozlaczenym ruchem neſmrtedlnym 3) obleczena, wſeczka odyena wſeho dobreho y wſyech rado�ty rozlyczno�tmy, nade wſy zemſku wieczi ſwytyezywſy,4) wſyelykteru korunu koronowana gſuczí. A wſelykteru zczaſtnoſty a blahoſlawenſtwym obſtupena, tak ſlawnye a tak newymluwnye gdu do kralewſtwie nebeſkeho, bez dokonanye tam gmagiczy prziebywaty. Nebo zagiſte, potom gyz wiecz nyzadneho nedoſtatka w ſlawie neczakam, alebrz przyſporzenye, 5) Nebo opiet przigednana budu tyelu oſlawenemu a nykdy wiecz neygmagicziemu vmrziety, Neb tuto giſtu ſlawu, kteruz nynye gmam, w den wzkrzieſſenye obeczneho obapolny 6) budu gmyety. kterak k ſobie nenawratyw,7) mluwyl ſwati Ieronymus.8) Tehdy ia ſebraw wyecheknye 2) duſſie me we mnye ſilu, pro radoſt od placzie przie�taty nemoha, tak gſem odpowiediel a rzka gemu: O muzy wyborny a ſwrchowany, E bich toho zaſluſyl, abich twich ſlepyegy byl naſledownyk, po tobie chodye. Ale proſſymt, moy pane,10) aby na tweho ſluzebnyka, kazkoly neſtoyneho,11) gehozto gſy, na ſwietye gſa, przieſyln'e zadoſty mylowal, wzpomanul, abich twym orudowanym od hrziechow bil ocziſczen, twym zprawowanym vprziemnu czieſtu bez vraza mych noh chodyl, Abich od mych neprzatel, geſto mnye ſye vſtawnye protywie, obranyen bil twymy obranamy, A abich twym ſwatym wedenym brzihu 12) doſtal ſpaſſenye meho. Ey moy myly, bi ſſye twey 13) woly a twemu chtyeny libilo, aby nyektere wieczi nynye, kterich bich tebe tazal, odpowiediel. ana gemu odpowiedye: Czoz zadaſſ, powieſſ; Nebt wſyey twey woly budu od- powiedaty. Tehdy on weczie: wzwieda y chtyel bich zrozumyety, zdaly by duſsie blazenych lydy nyektere tomu, gemuzto ty 14) chtyely obdrziety, nemohly toho. k tomu ona weczie: Auguſtine, tot tobie prawy, a to wiez, zet duſſie ſwatich w tey wieczey 15) ſlawie tak gſu v bozie ſgednany, ſpo- geny a stwrzeny, zet nyzadne gyne wole neb chtyenye gym nenye, gedyne 1) Za tím podtečkováno: pta. — 2) M. gezu kryftowym, jak v O. a U. — 3) Psáno původně: naſmrtedlnym, načež a podtečkováno a e nadepsáno. — 4) Psáno původně ſwyetyczywſſy. — 5) augmentum. — 6) M. obapolnye. — 7) ſye nawratyw, jak v O a U. — *) Auguftyn O a U. — *) Za tím psáno: gye a podtečkováno; wyechetnye O a U. — 16) mily pane U. — 11) M. nedostoyneho, jak v O a U. — 13) M. brzichu (portum). — 15) twey připsáno po straně s patřičným odkazem. — 14) M. by, jako v 0 a V. — 15) M. wieczney (aeterna).
79 ty tak poczeſtny, acz ty duoſtoyny k tyem radoſtem blyze ſye, geſto tak ſladka mluwenye mym vſtom mluwiff, chtyel bich to wzwyedyety. A on pak wecze: Na ygmeno, 1) prawy, me ptaſly ſſye? Ieronymowat, toho knyeze, duſſye ſem, ge muzto gſy gyz poſſelſtwie poczal pſaty, k nyemu chtye po- ſlaty, geſto w teyto hodynye v betlemye brziemye ſ ſebe tyeleſſne ſlozywſy, ſ prowozenym gezu criſtowich 2) y wſeho nebeſkeho ſboru, wſy kraſſu okraſlena, wſyelykterym ſwietlem oſwieczena, tyem pozlaczenym ruchem neſmrtedlnym 3) obleczena, wſeczka odyena wſeho dobreho y wſyech rado�ty rozlyczno�tmy, nade wſy zemſku wieczi ſwytyezywſy,4) wſyelykteru korunu koronowana gſuczí. A wſelykteru zczaſtnoſty a blahoſlawenſtwym obſtupena, tak ſlawnye a tak newymluwnye gdu do kralewſtwie nebeſkeho, bez dokonanye tam gmagiczy prziebywaty. Nebo zagiſte, potom gyz wiecz nyzadneho nedoſtatka w ſlawie neczakam, alebrz przyſporzenye, 5) Nebo opiet przigednana budu tyelu oſlawenemu a nykdy wiecz neygmagicziemu vmrziety, Neb tuto giſtu ſlawu, kteruz nynye gmam, w den wzkrzieſſenye obeczneho obapolny 6) budu gmyety. kterak k ſobie nenawratyw,7) mluwyl ſwati Ieronymus.8) Tehdy ia ſebraw wyecheknye 2) duſſie me we mnye ſilu, pro radoſt od placzie przie�taty nemoha, tak gſem odpowiediel a rzka gemu: O muzy wyborny a ſwrchowany, E bich toho zaſluſyl, abich twich ſlepyegy byl naſledownyk, po tobie chodye. Ale proſſymt, moy pane,10) aby na tweho ſluzebnyka, kazkoly neſtoyneho,11) gehozto gſy, na ſwietye gſa, przieſyln'e zadoſty mylowal, wzpomanul, abich twym orudowanym od hrziechow bil ocziſczen, twym zprawowanym vprziemnu czieſtu bez vraza mych noh chodyl, Abich od mych neprzatel, geſto mnye ſye vſtawnye protywie, obranyen bil twymy obranamy, A abich twym ſwatym wedenym brzihu 12) doſtal ſpaſſenye meho. Ey moy myly, bi ſſye twey 13) woly a twemu chtyeny libilo, aby nyektere wieczi nynye, kterich bich tebe tazal, odpowiediel. ana gemu odpowiedye: Czoz zadaſſ, powieſſ; Nebt wſyey twey woly budu od- powiedaty. Tehdy on weczie: wzwieda y chtyel bich zrozumyety, zdaly by duſsie blazenych lydy nyektere tomu, gemuzto ty 14) chtyely obdrziety, nemohly toho. k tomu ona weczie: Auguſtine, tot tobie prawy, a to wiez, zet duſſie ſwatich w tey wieczey 15) ſlawie tak gſu v bozie ſgednany, ſpo- geny a stwrzeny, zet nyzadne gyne wole neb chtyenye gym nenye, gedyne 1) Za tím podtečkováno: pta. — 2) M. gezu kryftowym, jak v O. a U. — 3) Psáno původně: naſmrtedlnym, načež a podtečkováno a e nadepsáno. — 4) Psáno původně ſwyetyczywſſy. — 5) augmentum. — 6) M. obapolnye. — 7) ſye nawratyw, jak v O a U. — *) Auguftyn O a U. — *) Za tím psáno: gye a podtečkováno; wyechetnye O a U. — 16) mily pane U. — 11) M. nedostoyneho, jak v O a U. — 13) M. brzichu (portum). — 15) twey připsáno po straně s patřičným odkazem. — 14) M. by, jako v 0 a V. — 15) M. wieczney (aeterna).
Strana 80
80 chtyenye v bozie, Nebo nycz [41] gyneho mohu chtyety, gedno czoz boh chcze; Protoz czoz chtye, obdrziety mohu. Nebo zagiſte, czemuzkolywek chtye, y buoh chcze y naplnyge. Nebo nyzadny z na� nebywa przielſczen w ſwych zadoſtech, neb kromye boha nyzadny z na� nycz nezada. tak wzdiczky, iakz chczemy bohu, tak boha mamy; A takz pak proto, ze w nyem wſeczko zadanye ie�t, naſſye zado�ty wzdy przieplnie naplnyeny gſu. Kterak mnohe wieczy tu mluwyl gemu. OTcze Cyrille! Dluhy zagiſte rzad a rozprawenye rzieczy bylo by, kdyz by wſeczko w tomto w mem poſſelſtwy popſano bilo, czoz mu 1 ieſt wzpitagicziemu 2) ta ſlawna duſſye zgyewila. Nadyegy ſye, zze ſ bozy po- moczi k nawſczyeweny te ſwatoſty ne po mnohych letech do bethlema przydu, kdezto tehdy to, geſto gſem ſlyſſal a v pyſſany rozdal gynym, ſwietle a zrziemye vzrzym. Mnohych zawierne hodyn ta duſſie przieoſlawena tu ſe mny gſuczí, przieſwata 3) trogiczie gednotu a gednoſty troynoſty, ſyna od otczie porodnoſt4), ducha ſwateho od otczie a ot ſyna pochodnoſt, 5) Angelſke prziebitky a rzady, a tyech gyſtych blazenych duchow| angelſkych tayne ſwatoſty, y blahoſlawenych take duſſy ſczaſtne prziebitky, a gyne wieczi vzyteczne a tyezke rozumom lydſkym rozumyety, tak mudrzie, tak zyewnye, tak dywnye mnye ieſt zgyewyla, ze, bich proto gyz wſyech lydy iazyky mluwyl, nemohl bich tyech wieczij a te rzieczy nykakz wylyty 6) any wypra- wyty. Potom pak to giſte ſwietlo z woczy zmy�alo ie�t, 7) Ale mnohych dnow potom newymluwnych wony chutnoſt oſtal 8) ieſt tu na tom myeſtye. Pro nyezto o kterak dywny ie�t tento, tolyko dywow a takych neobycze- nych 3) zazrakow lydem czynye? Protoz wſyczkny k nyemu wolaymy a raduymy ſye a daymy slawu chwaleny geho, Nebo zagiste dostogen iest wſye chwaly. Any gſmy doſtaneczny 10) chwalety geho, nebo wſelt ieſt w dom bozy ſtkwuczy a prziekraſny, w nymzto 11) giſtye w naywyſſych a w naywiſwietleyſſych 12) prziebitcziech �olyczi ſlawu 13) gma. A aby opiet ſwietlegie prawda zyewena byla o tomto widyeny, Seuerus drziewe rze- czeny, muz vczeny a mudry, ſe trzyſmy14) a ſ gynymy w ten den a w tu hodynu vmrzenye Ieronymowa w turonenſkem myelſtye przy tomto przy mem wydyeny bil, gye bozym zpoſſobenym 15) widiel, a tak prziſſed ſam on ke mnye gedynky, mnye bil iest w tom swiedek. 1) M. mnye, jak v O a U. — 2) perscrutanti. — 3) M. przieſwate. — ") genera- tionem. — 3) processionem. — *) M. wylyczyty, jak v O a U; explicarem. " disparuit. — 3) M. oſtala, jak v O a U. — *) M. neobyczeynych. — 10) M. doftateczny sufficientes). — 11) M. nyemzto. — 11) M. w nayſwietleyſſych, jak v O a U. — 13) M. ſlawnu. — 14) M. trzmy, jak v O a U. — 13) c předěláno z o.
80 chtyenye v bozie, Nebo nycz [41] gyneho mohu chtyety, gedno czoz boh chcze; Protoz czoz chtye, obdrziety mohu. Nebo zagiſte, czemuzkolywek chtye, y buoh chcze y naplnyge. Nebo nyzadny z na� nebywa przielſczen w ſwych zadoſtech, neb kromye boha nyzadny z na� nycz nezada. tak wzdiczky, iakz chczemy bohu, tak boha mamy; A takz pak proto, ze w nyem wſeczko zadanye ie�t, naſſye zado�ty wzdy przieplnie naplnyeny gſu. Kterak mnohe wieczy tu mluwyl gemu. OTcze Cyrille! Dluhy zagiſte rzad a rozprawenye rzieczy bylo by, kdyz by wſeczko w tomto w mem poſſelſtwy popſano bilo, czoz mu 1 ieſt wzpitagicziemu 2) ta ſlawna duſſye zgyewila. Nadyegy ſye, zze ſ bozy po- moczi k nawſczyeweny te ſwatoſty ne po mnohych letech do bethlema przydu, kdezto tehdy to, geſto gſem ſlyſſal a v pyſſany rozdal gynym, ſwietle a zrziemye vzrzym. Mnohych zawierne hodyn ta duſſie przieoſlawena tu ſe mny gſuczí, przieſwata 3) trogiczie gednotu a gednoſty troynoſty, ſyna od otczie porodnoſt4), ducha ſwateho od otczie a ot ſyna pochodnoſt, 5) Angelſke prziebitky a rzady, a tyech gyſtych blazenych duchow| angelſkych tayne ſwatoſty, y blahoſlawenych take duſſy ſczaſtne prziebitky, a gyne wieczi vzyteczne a tyezke rozumom lydſkym rozumyety, tak mudrzie, tak zyewnye, tak dywnye mnye ieſt zgyewyla, ze, bich proto gyz wſyech lydy iazyky mluwyl, nemohl bich tyech wieczij a te rzieczy nykakz wylyty 6) any wypra- wyty. Potom pak to giſte ſwietlo z woczy zmy�alo ie�t, 7) Ale mnohych dnow potom newymluwnych wony chutnoſt oſtal 8) ieſt tu na tom myeſtye. Pro nyezto o kterak dywny ie�t tento, tolyko dywow a takych neobycze- nych 3) zazrakow lydem czynye? Protoz wſyczkny k nyemu wolaymy a raduymy ſye a daymy slawu chwaleny geho, Nebo zagiste dostogen iest wſye chwaly. Any gſmy doſtaneczny 10) chwalety geho, nebo wſelt ieſt w dom bozy ſtkwuczy a prziekraſny, w nymzto 11) giſtye w naywyſſych a w naywiſwietleyſſych 12) prziebitcziech �olyczi ſlawu 13) gma. A aby opiet ſwietlegie prawda zyewena byla o tomto widyeny, Seuerus drziewe rze- czeny, muz vczeny a mudry, ſe trzyſmy14) a ſ gynymy w ten den a w tu hodynu vmrzenye Ieronymowa w turonenſkem myelſtye przy tomto przy mem wydyeny bil, gye bozym zpoſſobenym 15) widiel, a tak prziſſed ſam on ke mnye gedynky, mnye bil iest w tom swiedek. 1) M. mnye, jak v O a U. — 2) perscrutanti. — 3) M. przieſwate. — ") genera- tionem. — 3) processionem. — *) M. wylyczyty, jak v O a U; explicarem. " disparuit. — 3) M. oſtala, jak v O a U. — *) M. neobyczeynych. — 10) M. doftateczny sufficientes). — 11) M. nyemzto. — 11) M. w nayſwietleyſſych, jak v O a U. — 13) M. ſlawnu. — 14) M. trzmy, jak v O a U. — 13) c předěláno z o.
Strana 81
81 O wydyeny k tomto 1) podobnem, geſo ſeuerus ſ gynymy ſe trzmy wydyel. Zagiſte chtye buoh, aby powyſſena ſlawa Ieronymowa od ſwieta za- tagena nebila iakozto ſwatoſt powiſſena a gednak ze wſiech zywych nay- powiſſenyeyſſye proto, aby ty, kterzyz geho do�oynoſty gmyegiechu lyboſt ſlepiegíj naſledowaty, nepochybowaly ſye w tom, zze by on odplaty ney- myel ſweho zaſluzenye, A tak ſnad nyekdy ſkrzie to bludyly by, pochy- benye w tey geho ſwatoſty gmagicze; A take proto, aby gyny wydyely tolykem a takymy odplatamy gey darowana gſucze, tyem pak ſna- myegye 2) aby ſye ſwatoſty nadrzely a geho cztnoſtíj naſledownyczy byly, Neb zagiſte nadyegye w uſyly czyny polechczenye kazdemu czlowieku. Toho dne a te hodyny,3) kteruz ſlawny Ieronymus zczaſtnye vmrziel, chwalu gemu od hoſpodyna danu Sewerowy a gynym ſ nym trzem takto ieſt zgyewyl: w kympletny hodynu toho dne, kdyz ſeuerus| w ſwem domu ſe trzymy ſ gynymy czlowieky dobrymy bieſſe, z nychzto dwa mnychy z klaſtera doſtoyneho martyna bie�ta, na ſwateho czteny na knyhach zpokogywſe ſye v pokogyku, ay tot ynhed w tom na neby, v powietry y na zemy tak prziechutnych a neſlychanych, tak nemluwnych4) y tak neumyegiczich, 5) bezcziſlnych hlaſſow ſ rychlo 6) ſlyſſyely gſu zwuky y warhanow y bubnow y wſyech zwucznych ſladkoſty 7) y wſiech hla- �ſownych nadob, gymzto 8) nebe y zemye y wſeczko, zdaſſe ſye gym, wſudy by wznyelo a zwuczalo, gychzto chutnoſczemy 9) gednak gych duſſye z tyel z gich newiſkoczily pro welyku pochotnoſt tyech zwukow. w otrapye 10) w tom iako wſyczkny oczi ſwu powzdwyzechu w nebeſſa, wſyeczko po- wyetrzye y wſeczko nebe y to wſeczko, czoz w gich okolku lpy, opatrzywſſe, wydyely gſu gedno ſwietlo ſedmkrat ſwietleyſſye nezly ſluncze ſwietyecze ſye, z kterehozto ſwietla wſiech wony wychaziechu wonye przierozkoſne. Tehdy ony kdyz tak dywne wieczy opatrziechu, poproſſychu hoſpodyna prozbamy ſwymy, aby ſye przied nymy netagylo, procz by ſye toto przi[ 42Jied 11) nymy dalo. k nymzto hlaſ z nebes rziekl ieſt takto: O geho ſlawne duſly prowozenye od angelow do nebes. Nyzadne dywanye 12) nehybay wamy, nycz dywneho nezday ſye wam, ze toto wydyte y ſlyſſyte, Neb dnes kral nad kraly a pan nad pany, criſtus hoſpodyn, w ſtrzieczi duſſy przieſlawneho Ieronyma, z neſlechetneho 1) M. k tomuto, jak v U. — 2) Snad m. ſnaznyegyc. — 3) Za tím podtečkováno: kte. — 4) M. newymluwenych, jak v O; newymluwnych U; ineffabilium. — 5) incredi- bilium. Snad se má čísti nemnyegiczych, jak v U. — 6) M. ſ rychloſty, jak v O a U; repente. — 7) symphoniae. — 5) M. gymyzto. — 3) suavitatibus. — 10) Stupefacti. — 11) M. przijed. — 13) admiratio.
81 O wydyeny k tomto 1) podobnem, geſo ſeuerus ſ gynymy ſe trzmy wydyel. Zagiſte chtye buoh, aby powyſſena ſlawa Ieronymowa od ſwieta za- tagena nebila iakozto ſwatoſt powiſſena a gednak ze wſiech zywych nay- powiſſenyeyſſye proto, aby ty, kterzyz geho do�oynoſty gmyegiechu lyboſt ſlepiegíj naſledowaty, nepochybowaly ſye w tom, zze by on odplaty ney- myel ſweho zaſluzenye, A tak ſnad nyekdy ſkrzie to bludyly by, pochy- benye w tey geho ſwatoſty gmagicze; A take proto, aby gyny wydyely tolykem a takymy odplatamy gey darowana gſucze, tyem pak ſna- myegye 2) aby ſye ſwatoſty nadrzely a geho cztnoſtíj naſledownyczy byly, Neb zagiſte nadyegye w uſyly czyny polechczenye kazdemu czlowieku. Toho dne a te hodyny,3) kteruz ſlawny Ieronymus zczaſtnye vmrziel, chwalu gemu od hoſpodyna danu Sewerowy a gynym ſ nym trzem takto ieſt zgyewyl: w kympletny hodynu toho dne, kdyz ſeuerus| w ſwem domu ſe trzymy ſ gynymy czlowieky dobrymy bieſſe, z nychzto dwa mnychy z klaſtera doſtoyneho martyna bie�ta, na ſwateho czteny na knyhach zpokogywſe ſye v pokogyku, ay tot ynhed w tom na neby, v powietry y na zemy tak prziechutnych a neſlychanych, tak nemluwnych4) y tak neumyegiczich, 5) bezcziſlnych hlaſſow ſ rychlo 6) ſlyſſyely gſu zwuky y warhanow y bubnow y wſyech zwucznych ſladkoſty 7) y wſiech hla- �ſownych nadob, gymzto 8) nebe y zemye y wſeczko, zdaſſe ſye gym, wſudy by wznyelo a zwuczalo, gychzto chutnoſczemy 9) gednak gych duſſye z tyel z gich newiſkoczily pro welyku pochotnoſt tyech zwukow. w otrapye 10) w tom iako wſyczkny oczi ſwu powzdwyzechu w nebeſſa, wſyeczko po- wyetrzye y wſeczko nebe y to wſeczko, czoz w gich okolku lpy, opatrzywſſe, wydyely gſu gedno ſwietlo ſedmkrat ſwietleyſſye nezly ſluncze ſwietyecze ſye, z kterehozto ſwietla wſiech wony wychaziechu wonye przierozkoſne. Tehdy ony kdyz tak dywne wieczy opatrziechu, poproſſychu hoſpodyna prozbamy ſwymy, aby ſye przied nymy netagylo, procz by ſye toto przi[ 42Jied 11) nymy dalo. k nymzto hlaſ z nebes rziekl ieſt takto: O geho ſlawne duſly prowozenye od angelow do nebes. Nyzadne dywanye 12) nehybay wamy, nycz dywneho nezday ſye wam, ze toto wydyte y ſlyſſyte, Neb dnes kral nad kraly a pan nad pany, criſtus hoſpodyn, w ſtrzieczi duſſy przieſlawneho Ieronyma, z neſlechetneho 1) M. k tomuto, jak v U. — 2) Snad m. ſnaznyegyc. — 3) Za tím podtečkováno: kte. — 4) M. newymluwenych, jak v O; newymluwnych U; ineffabilium. — 5) incredi- bilium. Snad se má čísti nemnyegiczych, jak v U. — 6) M. ſ rychloſty, jak v O a U; repente. — 7) symphoniae. — 5) M. gymyzto. — 3) suavitatibus. — 10) Stupefacti. — 11) M. przijed. — 13) admiratio.
Strana 82
82 ſwieta tohoto wichozigiczi, genz v bethlemye zydowſkem bidlyl, wiſſel ieſt, abi gy nad gyne tak pocztywegye, tak wzwelyczenygie1) a powiſſenyegie w ſwe kralewſtwie vwedl tak, iakz nad gyne powiſſenyey�yeho zywota zaſluzenym ſtkwiel ſye y ſtkwie ſye. Dnes wſyczkny korowe angelſczy weſſelecz a takymy hlaſſy den 2) po druhem ſladczye zpiewagycz ſweho pana k ſobie przietowarzyſſygy, Dneſſ wſſyech patriarch a prorokow ſbor,3) Dnes wſyech apoſtolow a vczennykow ſnyem,4) Dnes wſyczkny ſwieczy muczenyczy, Dnes wſyczkny zpowiednyczi, dnes ſlawila 5) bozie matka, ſe wſiemy dyewicziemy ſwatymy �towarzywſy ſye, y wſyech blahoſlawenich duſſye weſſelle a ſlawnye ſwemu kragyenynu 6) w ſtrzieczi gdu. Ty wieczy kdyz ſlyſſany biechu, hlaſſ ynhed vmlcze, Ale wſak ſwietlo a zpyewanye y wonyenye za | chwyly ieſt tralo 7) a potom pak y przie�talo. Pro nyezto, otcze myly, zgeweno ieſt, ze on z naywyſſich a z naywieczſych myeſczan nebeſkych iest geden, Protoz y dywny y welyky iest on, a take gmagiczij ſye baty 8) gednak nade wſyeczky ſwate pro mocz2) od boha gemu danu. Kterak ſwatemu krzytely10) ieft rowen. Nyzadnemu nebyway pochybenye w tom, ze on nad gyne, czozkoly chcze, obdrzy przied hoſdynem, 11) tak iakzto geho wole nad gyne bozie wole wiecz ſye nadrzala. 12) Nyzadny nemny mne tak welyke ſmyeloſty gſucze, bych ya chtyel to znaty, by on Iana krzſtytele, gemuz ſwiedeczſtwymy ſpaſſytelowym13) nyzadny wieczſy newſtal, Petra a pawla a gynych14) dwa- nadczte apoſtolow, genz od hoſpodyna wzwoleny a poſwieczeny gſu, w ſlawie wieczſyeho gſucze nazwal. Ale pakly wſak dolyczenye poziczilo by toho, ze by on menſy ſlawu w nebeſſiech gmyel, ſmyel bych nyekterak rzeczi toto: kdyz nyzadneho newyzy w tom dolyczenye 15) ſlyczneho, procz by nebilo ſlyczno, ſluſno rzeczy toho, zze Ieronimus rowen gym w ſlawie, kdyz ieſt gym take w ſwatoſty zywota bil rowen. Nebo buoh nenye wzbieruch 16) ofſob [lydſkych, Ale zaſluzenye kazdeho rozeznawage, kazdemu nawraczuge to, gehozto ieſt zaſluſyl. A pakly by nyekomu zdalo ſye, by Ieronimus menſy ſlawu obdrzal, nezly Ian a apoſtolowe, tehdy wiez to, ze malem menſy obdrzal ieſt nezly ony. Nebo wſak kdyz geho ſwatoſty zaſluzenye y geho tyezke vſſylye a przieſlawne, ſprawedlne v pyſmye praczowanye w przielozenie obogyeho zakona, noweho y ſtareho, w zgyednany wſyech bozych ſluzeb y ty vzytky, genzto netolyk nynyeiſſym, 1) M. poczływyegye, tak wzwelyczenyegie. — 1) M. geden, jak v O a U; alternatim. — 3) Dneff . . . ſbor na dolejším okraji připsáno s odkazem. — ) V XVI. stol. e pod- tečkováno a přeškrtnuto; chorus. — 5) M. ſlawna; gloriosa. — 3) compatriotac. — 1) perdurantes. — 3) metuendus. — *) pomocz U. — 14) M. krzſtytely; Ianu krztytely O a U. — 11) M. koſpodynem. — 13) cohacret. — 13) M. ſpaffytelowymi. — 4) Zatím podtečkováno: da. — 13) rationes. — 16) acceptor; zbiernych U.
82 ſwieta tohoto wichozigiczi, genz v bethlemye zydowſkem bidlyl, wiſſel ieſt, abi gy nad gyne tak pocztywegye, tak wzwelyczenygie1) a powiſſenyegie w ſwe kralewſtwie vwedl tak, iakz nad gyne powiſſenyey�yeho zywota zaſluzenym ſtkwiel ſye y ſtkwie ſye. Dnes wſyczkny korowe angelſczy weſſelecz a takymy hlaſſy den 2) po druhem ſladczye zpiewagycz ſweho pana k ſobie przietowarzyſſygy, Dneſſ wſſyech patriarch a prorokow ſbor,3) Dnes wſyech apoſtolow a vczennykow ſnyem,4) Dnes wſyczkny ſwieczy muczenyczy, Dnes wſyczkny zpowiednyczi, dnes ſlawila 5) bozie matka, ſe wſiemy dyewicziemy ſwatymy �towarzywſy ſye, y wſyech blahoſlawenich duſſye weſſelle a ſlawnye ſwemu kragyenynu 6) w ſtrzieczi gdu. Ty wieczy kdyz ſlyſſany biechu, hlaſſ ynhed vmlcze, Ale wſak ſwietlo a zpyewanye y wonyenye za | chwyly ieſt tralo 7) a potom pak y przie�talo. Pro nyezto, otcze myly, zgeweno ieſt, ze on z naywyſſich a z naywieczſych myeſczan nebeſkych iest geden, Protoz y dywny y welyky iest on, a take gmagiczij ſye baty 8) gednak nade wſyeczky ſwate pro mocz2) od boha gemu danu. Kterak ſwatemu krzytely10) ieft rowen. Nyzadnemu nebyway pochybenye w tom, ze on nad gyne, czozkoly chcze, obdrzy przied hoſdynem, 11) tak iakzto geho wole nad gyne bozie wole wiecz ſye nadrzala. 12) Nyzadny nemny mne tak welyke ſmyeloſty gſucze, bych ya chtyel to znaty, by on Iana krzſtytele, gemuz ſwiedeczſtwymy ſpaſſytelowym13) nyzadny wieczſy newſtal, Petra a pawla a gynych14) dwa- nadczte apoſtolow, genz od hoſpodyna wzwoleny a poſwieczeny gſu, w ſlawie wieczſyeho gſucze nazwal. Ale pakly wſak dolyczenye poziczilo by toho, ze by on menſy ſlawu w nebeſſiech gmyel, ſmyel bych nyekterak rzeczi toto: kdyz nyzadneho newyzy w tom dolyczenye 15) ſlyczneho, procz by nebilo ſlyczno, ſluſno rzeczy toho, zze Ieronimus rowen gym w ſlawie, kdyz ieſt gym take w ſwatoſty zywota bil rowen. Nebo buoh nenye wzbieruch 16) ofſob [lydſkych, Ale zaſluzenye kazdeho rozeznawage, kazdemu nawraczuge to, gehozto ieſt zaſluſyl. A pakly by nyekomu zdalo ſye, by Ieronimus menſy ſlawu obdrzal, nezly Ian a apoſtolowe, tehdy wiez to, ze malem menſy obdrzal ieſt nezly ony. Nebo wſak kdyz geho ſwatoſty zaſluzenye y geho tyezke vſſylye a przieſlawne, ſprawedlne v pyſmye praczowanye w przielozenie obogyeho zakona, noweho y ſtareho, w zgyednany wſyech bozych ſluzeb y ty vzytky, genzto netolyk nynyeiſſym, 1) M. poczływyegye, tak wzwelyczenyegie. — 1) M. geden, jak v O a U; alternatim. — 3) Dneff . . . ſbor na dolejším okraji připsáno s odkazem. — ) V XVI. stol. e pod- tečkováno a přeškrtnuto; chorus. — 5) M. ſlawna; gloriosa. — 3) compatriotac. — 1) perdurantes. — 3) metuendus. — *) pomocz U. — 14) M. krzſtytely; Ianu krztytely O a U. — 11) M. koſpodynem. — 13) cohacret. — 13) M. ſpaffytelowymi. — 4) Zatím podtečkováno: da. — 13) rationes. — 16) acceptor; zbiernych U.
Strana 83
83 Ale take potom y budyczym 1) vczynyl, zgiewnye opatrzi kto a 2) ge bude znamenaty, prawie malem menye, menſſy ſlawu, prawdu rzkucze, nebo tak welyku gyey gmagycze, ſ nymy zagedno ſudyti bude, iakz ia mnym. O wydyeny, kterak y ſwateho Iana I ſwateho Ieronyma ſwati Auguſtyn wydyel. ALe wſak abich nyekterym nebyl wyedien 3) zapletenye 4) ſmyechu w tuto rziecz vwrczy, kdyz Ianowy a apoſtolom w ſwatoſty a w ſlawie Ieronyma przieſwateho rowna gſucze wyznawagy, gednu wiecz, genzto ieſt geſcze cztyrz dnow nemynulo, kteruz gſem v wydieny widiel, wyprawym, aby ſye ſprawedlnoſt netagyla, a take I aby nyekto namnyel, bich to chwa- lenye ſam od ſebe ſlozyl nebo ſnad pro tyeleſnu myloſt, kteruzto myloſty tyeleſnu czaſtokrat czlowiek od poznanye ſprawedlnoſty neyſpieſſe poblu- zuge, Aneb ſnad pro nevmenye ſmyſla meho, anebo pro kteruzkolywek gynu prziczynu. Ale wiernye w tiechto gyſtich wyeczech nepochybuyte ſye, 5) bich gym od czlowieka zrozumyel, Ale ſkrzie zewenye 6) bozie, gezto buoh dawa lydem, genz ſwatych ſwych powyſſyge, A tak tyem czynem y gynym gye wzwelyczige. 7) Cztwrta gyz tomuto nocz mynula, kdyz ia ſnaznye a pylnye ſmyſlech, kteraku chwalu, kteraku ſlycznu a doſtoynu czeſt a welykoſt ſwato�y Ieronymowy w kratke8) poſelſtwy w hromadu tobie napſal bych, to poſſelſtwie tobie ynhed vkaze tyemto czynem. w tom tak myſleny kdyz ia, iako gſem gyz rzekl, k pſany bich ſye gyz zpoſſobyl, chczle ſlycznu przyczynu k tomu chwaleny gyz9) nalezty, Puolnocznye hodyna w tom myſleny mem kdyz przigyde, ſen mye vtrapy. 10) A takz pak w tom ſnu prziewelyke mnozſtwie angelow mnye ſye zgyewy, mezy nymzto bieſta dwa muzie bezczyſlnye nad ſluncze �tkwucz 43|nyeyſſy, tak rowna a podobna k ſobie, ze nyzadne rozeznanye mezy nyma nezdaſſe ſye, gymzto geden ot druheho rozeznan mohl by byty, Gedynke wſak tyemto, ze geden trzy koruny zlate z draheho kamenye na hlawie neſſyeſſe, Ale druhy dwie. Ty gyſty przieſtkwuczymy 11) obleczeny biechu ſe wſyech ſtran zlatem a drahym kamenym wiſſywanymy, tak biechu welmy okraſleny, ze by nyzadny nemohl toho wymyſlyty, zagiſte ke mnye ta oba przyſtu- pywſſe, v mne vtagywſe ſye, malyczko poſtaſta. Potom pak ten, geſto trzy koruny na ſſobie neſſyeſſe, tyemto 12) ſlowy ke mnye ieſt promluwyl: 1) M. buduczym. — 2) a není v U. — 3) M. wydien. — 4) laqueum. — 5) am- bigant. — *) M. zgewenye jak v U (relationem). — 7) zwelebuge U. — Na konci zdá se býti m vyškrábáno. — 3) M. w kratkem, jak v O a U. — *) V originale následuje: rzeczy, což však podtečkováno. — 19) oppressit. — 11) Za tím mezera skoro celého řádku. — 13) M. tyemyto jak v U.
83 Ale take potom y budyczym 1) vczynyl, zgiewnye opatrzi kto a 2) ge bude znamenaty, prawie malem menye, menſſy ſlawu, prawdu rzkucze, nebo tak welyku gyey gmagycze, ſ nymy zagedno ſudyti bude, iakz ia mnym. O wydyeny, kterak y ſwateho Iana I ſwateho Ieronyma ſwati Auguſtyn wydyel. ALe wſak abich nyekterym nebyl wyedien 3) zapletenye 4) ſmyechu w tuto rziecz vwrczy, kdyz Ianowy a apoſtolom w ſwatoſty a w ſlawie Ieronyma przieſwateho rowna gſucze wyznawagy, gednu wiecz, genzto ieſt geſcze cztyrz dnow nemynulo, kteruz gſem v wydieny widiel, wyprawym, aby ſye ſprawedlnoſt netagyla, a take I aby nyekto namnyel, bich to chwa- lenye ſam od ſebe ſlozyl nebo ſnad pro tyeleſnu myloſt, kteruzto myloſty tyeleſnu czaſtokrat czlowiek od poznanye ſprawedlnoſty neyſpieſſe poblu- zuge, Aneb ſnad pro nevmenye ſmyſla meho, anebo pro kteruzkolywek gynu prziczynu. Ale wiernye w tiechto gyſtich wyeczech nepochybuyte ſye, 5) bich gym od czlowieka zrozumyel, Ale ſkrzie zewenye 6) bozie, gezto buoh dawa lydem, genz ſwatych ſwych powyſſyge, A tak tyem czynem y gynym gye wzwelyczige. 7) Cztwrta gyz tomuto nocz mynula, kdyz ia ſnaznye a pylnye ſmyſlech, kteraku chwalu, kteraku ſlycznu a doſtoynu czeſt a welykoſt ſwato�y Ieronymowy w kratke8) poſelſtwy w hromadu tobie napſal bych, to poſſelſtwie tobie ynhed vkaze tyemto czynem. w tom tak myſleny kdyz ia, iako gſem gyz rzekl, k pſany bich ſye gyz zpoſſobyl, chczle ſlycznu przyczynu k tomu chwaleny gyz9) nalezty, Puolnocznye hodyna w tom myſleny mem kdyz przigyde, ſen mye vtrapy. 10) A takz pak w tom ſnu prziewelyke mnozſtwie angelow mnye ſye zgyewy, mezy nymzto bieſta dwa muzie bezczyſlnye nad ſluncze �tkwucz 43|nyeyſſy, tak rowna a podobna k ſobie, ze nyzadne rozeznanye mezy nyma nezdaſſe ſye, gymzto geden ot druheho rozeznan mohl by byty, Gedynke wſak tyemto, ze geden trzy koruny zlate z draheho kamenye na hlawie neſſyeſſe, Ale druhy dwie. Ty gyſty przieſtkwuczymy 11) obleczeny biechu ſe wſyech ſtran zlatem a drahym kamenym wiſſywanymy, tak biechu welmy okraſleny, ze by nyzadny nemohl toho wymyſlyty, zagiſte ke mnye ta oba przyſtu- pywſſe, v mne vtagywſe ſye, malyczko poſtaſta. Potom pak ten, geſto trzy koruny na ſſobie neſſyeſſe, tyemto 12) ſlowy ke mnye ieſt promluwyl: 1) M. buduczym. — 2) a není v U. — 3) M. wydien. — 4) laqueum. — 5) am- bigant. — *) M. zgewenye jak v U (relationem). — 7) zwelebuge U. — Na konci zdá se býti m vyškrábáno. — 3) M. w kratkem, jak v O a U. — *) V originale následuje: rzeczy, což však podtečkováno. — 19) oppressit. — 11) Za tím mezera skoro celého řádku. — 13) M. tyemyto jak v U.
Strana 84
84 Kterak ſwati Ian k ſwatemu Auguſtynu mluwyl. Ba, auguſtine, y pomnyſly, pomnyſly,1) mnoholy by gmyel chwaly o Ie- ronymowy v prawdie wypowiedyty? Ale wſak zagiſte dluho myſlyw, geſcze newies. Protoz pak oba ſwie ſyem k tobie przyſla, abychom wye geho ſlawu tobie vkazala. Tentot zagiste wierne ieft moy towarzyff, gehoz ty wydyſf, Ieronymus ont ieſt, genzto iako mnye w prziebitku a w ſwatoſty rowen bil, takezt wſiemy | czyny w ſlawie kralewſtwie nebeſkeho rowen mnye ieſft. A czoz ia mohu, tez on muze, a czemut ia chczi, temuzt y on chcze. A iakozt yaz boha wyzy, takezt y on wydy y zna y rozumye, w kteremzto bohu wſeczko naſſye y wſyech gynych ſwatich ieſt blahoſla- wenſtwie y ſlawa. Anyt take wieczſſy any menſy ſlawu gma geden mymo druheho mezy ſwatymy, gedne tyemto czinem, gelykoz 2) ktery wiecze a menye twarnofty3) bozy opatrzyge nebo poznawa, korunv tuto trzyety, genzto wiecze, nezly on, gmam, ieft koruna vmuczenye meho, gymzto prziebitek zywota meho dokonal gſem. Ale tento wſak moy towarzyff, acz na tomto ſwyetye pro vſſylowanye, pro hubenſtwie, pro trpenye, pro biedu, pro ſnuzenye, 4) pro rany, pro poruhanye y pro gyne welmy tyezke wyeczy a trpke, gezto on pokornye a radoſtnye trpiel pro hoſpodyna, iako by ſye wzdy radowal w nemoczech,5) prawi ieſt muczennyk a odplaty muczenny- kowe neztratyl by nykakz, wſak ze ieſt zywota ſweho meczem nekonal, 6) koruny tee gifte, genzto na znamenye vmuczenye takoweho dana bywa, yakzto ya gmam, on neyma. Ale gyne dwie korunye, gezto gmamy, gſta tye korunye, I gyezto ſamyem pannam a vczennykom dany bywagy, aby od gynich mohly byty rozeznany. Kterak odpowydyel ſwati Auguſtyn ſwatemu Ianu k geho rzieczy: K Tomu gſem tak, iakz mnye ſye zdaſſe, odpowiediel: y kto gſy ty, moy myly pane? A on prawi: Ian, prawy, krzyſtytel 7) gſem, genz gſem k tobie prziſſel ſyem, abich zwyeſtowal tobie Ieronymowu chwalu, aby ty gy lydem powiediel a ohlaſſyl. Tuto wiecz wyez:8) czeſt a chwala, geſto ſye kazdemu ſwatemu dyegye, wſyem gynym diege ſye ſpolu. Any take toho mny ſobie, ze by byla na neby ktera nenawyſt, yakzto ieſt na ſwietye, Neb tam wſyczkny gednomu chtyeny9) chtye w gedney a w gedne za- doſty bydlecze. Nebo zde na ſwietye kazdy czlowiek chtyel bi wladnuty radyegy, nezly poddan byty, Ale tam na neby pro horuczy a newymlu- 1) Podruhé zbytečno. — 1) iakoz U. — 3) speciem. — 4) mrzenye O a U.; afflic- tiones. — 1) Psáno původně: nemocziech, později i vyškrábáno. — ) M. neſkonal, jak v O a U: non finivit. — 7) M. krztytel. — *) Za tím vyškrabáno z. — *) Na konci
84 Kterak ſwati Ian k ſwatemu Auguſtynu mluwyl. Ba, auguſtine, y pomnyſly, pomnyſly,1) mnoholy by gmyel chwaly o Ie- ronymowy v prawdie wypowiedyty? Ale wſak zagiſte dluho myſlyw, geſcze newies. Protoz pak oba ſwie ſyem k tobie przyſla, abychom wye geho ſlawu tobie vkazala. Tentot zagiste wierne ieft moy towarzyff, gehoz ty wydyſf, Ieronymus ont ieſt, genzto iako mnye w prziebitku a w ſwatoſty rowen bil, takezt wſiemy | czyny w ſlawie kralewſtwie nebeſkeho rowen mnye ieſft. A czoz ia mohu, tez on muze, a czemut ia chczi, temuzt y on chcze. A iakozt yaz boha wyzy, takezt y on wydy y zna y rozumye, w kteremzto bohu wſeczko naſſye y wſyech gynych ſwatich ieſt blahoſla- wenſtwie y ſlawa. Anyt take wieczſſy any menſy ſlawu gma geden mymo druheho mezy ſwatymy, gedne tyemto czinem, gelykoz 2) ktery wiecze a menye twarnofty3) bozy opatrzyge nebo poznawa, korunv tuto trzyety, genzto wiecze, nezly on, gmam, ieft koruna vmuczenye meho, gymzto prziebitek zywota meho dokonal gſem. Ale tento wſak moy towarzyff, acz na tomto ſwyetye pro vſſylowanye, pro hubenſtwie, pro trpenye, pro biedu, pro ſnuzenye, 4) pro rany, pro poruhanye y pro gyne welmy tyezke wyeczy a trpke, gezto on pokornye a radoſtnye trpiel pro hoſpodyna, iako by ſye wzdy radowal w nemoczech,5) prawi ieſt muczennyk a odplaty muczenny- kowe neztratyl by nykakz, wſak ze ieſt zywota ſweho meczem nekonal, 6) koruny tee gifte, genzto na znamenye vmuczenye takoweho dana bywa, yakzto ya gmam, on neyma. Ale gyne dwie korunye, gezto gmamy, gſta tye korunye, I gyezto ſamyem pannam a vczennykom dany bywagy, aby od gynich mohly byty rozeznany. Kterak odpowydyel ſwati Auguſtyn ſwatemu Ianu k geho rzieczy: K Tomu gſem tak, iakz mnye ſye zdaſſe, odpowiediel: y kto gſy ty, moy myly pane? A on prawi: Ian, prawy, krzyſtytel 7) gſem, genz gſem k tobie prziſſel ſyem, abich zwyeſtowal tobie Ieronymowu chwalu, aby ty gy lydem powiediel a ohlaſſyl. Tuto wiecz wyez:8) czeſt a chwala, geſto ſye kazdemu ſwatemu dyegye, wſyem gynym diege ſye ſpolu. Any take toho mny ſobie, ze by byla na neby ktera nenawyſt, yakzto ieſt na ſwietye, Neb tam wſyczkny gednomu chtyeny9) chtye w gedney a w gedne za- doſty bydlecze. Nebo zde na ſwietye kazdy czlowiek chtyel bi wladnuty radyegy, nezly poddan byty, Ale tam na neby pro horuczy a newymlu- 1) Podruhé zbytečno. — 1) iakoz U. — 3) speciem. — 4) mrzenye O a U.; afflic- tiones. — 1) Psáno původně: nemocziech, později i vyškrábáno. — ) M. neſkonal, jak v O a U: non finivit. — 7) M. krztytel. — *) Za tím vyškrabáno z. — *) Na konci
Strana 85
85 wugyczy myloſt, genzto ſye we ſpolczie blazene duſſye 1) mylugy, kazdy ſwaty druheho ſwateho ſlawie raduge ſye, iako ſwey. Nebo kazdy wieczſy chtiel by, aby kazdy menſy gemu rowen byl, a gednak aby wieczſy bil, chtyel by; nebo geho ſlawa byla by iako geho. Tak ſye menſy wieczſieho ſlawie raduge, iako by | gy ſam gmyel, nye welym ſpieſſe, 2) by hodne bylo, ſwe ſlawy gemu by vdal. Protoz kazdeho ſlawa, wſyech ieſt ſlawa; a wſyech ſlawa, ieſt kazdeho ſlawa. A take po tey rzieczy to wſeczko towarzyſtwo precz odgyde. Kterak ſkrzye to wydyenye myloſt ſye w nyem roznyetila. Tehdy ia probraw ſye z tohoto ſnu, take myloſty zadoſt ynhed ſem we mnye poczil, 3) iakez ſem we mnye nykda drziewe nebyl czyl. Nynye y potom nyzadne we mnye any pychy any ktere pury,") nebilo ieſt po- zadanye any ktere myſlenye. 5) Geſt mnye buoh ſwiedek, genzto wſyeczky wieczy drziewe, nezly ſie ſtanu, zna a wye, ze od tohoto czaſſu take ho- rzeny 6) myloſty we mnye bylo ieſt y ieſt, ze wiecze czyzyemu dobremu, nezly ſwemu, radugy ſye, A wiecze ponyzen zadam byty, nezly powiſſen. Protot ſem toto rzekl, ne abych ſobie ſkrzie to dobyl, 7) Ale aby chwaly nyzadne nemnyel, by ſnowe tyto były marny, gymzto 3) ſny myſl czlowieczye czaſto obluzena9) bywa. Ale wiernye, czaſtot buoh ſkryte a welyke wieczy ſkrzie ſny z�ewuge. Protoz welyczmy10) a chwalmy hoſpodyna w geho ſwatem, welyczmy 10) diela geho a ſkut[44]ky, nebo ſwrchowany gſu a neníe w nych nyzadne poſkwrny. Swateho pana Ieronyma welyczmy, 10) nebo za ſweho zywota 11) welyke wieczy vczynyl ie�t A na ſwe ſmrty take welyke wieczy za odplatu wzal ieſt. Pro nyezto welyky 12) ieſt proſtrzied naſſ, a ſwaty a v powiſſeny w prziepowiſſeneho zywota ſwatoſty, welyky ſwaty a po- wyſſeny w hluboko�ty newymluweny mudroſty, welyky ſwaty a prziepo- wiſſeny, y wieczſyey chwaly gſa mnozno�ty, Dywny a ſlawny y chwalny w zazraczyech newydanych a w neſlychanych y take w neobyczienich, gmagycij ſye baty, gmagicíj czten a chwalen byty pro mocz, pro czeſt a ſlawu wiecznu, gemu od hoſpodyna danu. Napomyna, aby Ieronym chwalen byl ode wſyech. Ro nyezto, proſſym, welyczmy 13) geho, neprzie�tawaymy, nebo wſye chwaly ieſt doſtogen, znamu czynme mezy lydmy chwalu geho. Nedyw ſye czlowiek tomu, ze toho, kterehoz ieſt buoh wzwelebil, chwalyme a powy- 1) Na konci vyškrábáno e částečně. — 2) Toto místo jest zkomoleno místo la- tinského: nec vellet eam habere; ut ille non haberet: imo potius de sua. — 3) sensi. — 4) arrogantiae. — 3) pomyſſlenie U. — 5) fervor. — 7) M. chwaly dobyl, jak v O a U, v originale následuje chwaly teprv za: Ale aby. — 3) M. gymyzto. — *) deluditur. Za tím podtečkováno: byla. — 16) welebmy U. — 1) zyweho zywota U. — 12) Psáno původně: welykey. — 13) welebmy U.
85 wugyczy myloſt, genzto ſye we ſpolczie blazene duſſye 1) mylugy, kazdy ſwaty druheho ſwateho ſlawie raduge ſye, iako ſwey. Nebo kazdy wieczſy chtiel by, aby kazdy menſy gemu rowen byl, a gednak aby wieczſy bil, chtyel by; nebo geho ſlawa byla by iako geho. Tak ſye menſy wieczſieho ſlawie raduge, iako by | gy ſam gmyel, nye welym ſpieſſe, 2) by hodne bylo, ſwe ſlawy gemu by vdal. Protoz kazdeho ſlawa, wſyech ieſt ſlawa; a wſyech ſlawa, ieſt kazdeho ſlawa. A take po tey rzieczy to wſeczko towarzyſtwo precz odgyde. Kterak ſkrzye to wydyenye myloſt ſye w nyem roznyetila. Tehdy ia probraw ſye z tohoto ſnu, take myloſty zadoſt ynhed ſem we mnye poczil, 3) iakez ſem we mnye nykda drziewe nebyl czyl. Nynye y potom nyzadne we mnye any pychy any ktere pury,") nebilo ieſt po- zadanye any ktere myſlenye. 5) Geſt mnye buoh ſwiedek, genzto wſyeczky wieczy drziewe, nezly ſie ſtanu, zna a wye, ze od tohoto czaſſu take ho- rzeny 6) myloſty we mnye bylo ieſt y ieſt, ze wiecze czyzyemu dobremu, nezly ſwemu, radugy ſye, A wiecze ponyzen zadam byty, nezly powiſſen. Protot ſem toto rzekl, ne abych ſobie ſkrzie to dobyl, 7) Ale aby chwaly nyzadne nemnyel, by ſnowe tyto były marny, gymzto 3) ſny myſl czlowieczye czaſto obluzena9) bywa. Ale wiernye, czaſtot buoh ſkryte a welyke wieczy ſkrzie ſny z�ewuge. Protoz welyczmy10) a chwalmy hoſpodyna w geho ſwatem, welyczmy 10) diela geho a ſkut[44]ky, nebo ſwrchowany gſu a neníe w nych nyzadne poſkwrny. Swateho pana Ieronyma welyczmy, 10) nebo za ſweho zywota 11) welyke wieczy vczynyl ie�t A na ſwe ſmrty take welyke wieczy za odplatu wzal ieſt. Pro nyezto welyky 12) ieſt proſtrzied naſſ, a ſwaty a v powiſſeny w prziepowiſſeneho zywota ſwatoſty, welyky ſwaty a po- wyſſeny w hluboko�ty newymluweny mudroſty, welyky ſwaty a prziepo- wiſſeny, y wieczſyey chwaly gſa mnozno�ty, Dywny a ſlawny y chwalny w zazraczyech newydanych a w neſlychanych y take w neobyczienich, gmagycij ſye baty, gmagicíj czten a chwalen byty pro mocz, pro czeſt a ſlawu wiecznu, gemu od hoſpodyna danu. Napomyna, aby Ieronym chwalen byl ode wſyech. Ro nyezto, proſſym, welyczmy 13) geho, neprzie�tawaymy, nebo wſye chwaly ieſt doſtogen, znamu czynme mezy lydmy chwalu geho. Nedyw ſye czlowiek tomu, ze toho, kterehoz ieſt buoh wzwelebil, chwalyme a powy- 1) Na konci vyškrábáno e částečně. — 2) Toto místo jest zkomoleno místo la- tinského: nec vellet eam habere; ut ille non haberet: imo potius de sua. — 3) sensi. — 4) arrogantiae. — 3) pomyſſlenie U. — 5) fervor. — 7) M. chwaly dobyl, jak v O a U, v originale následuje chwaly teprv za: Ale aby. — 3) M. gymyzto. — *) deluditur. Za tím podtečkováno: byla. — 16) welebmy U. — 1) zyweho zywota U. — 12) Psáno původně: welykey. — 13) welebmy U.
Strana 86
86 ſſygeme. Nebud lenywo czlowieku toho cztyty, gehozto buoh pocztyty chtyel. Nemny nyzadny take toho, by przierownawage 1) Ieronyma| w ſlawie a w ſwatoſty k yanowy a k apoſtolom, by yanowy a apoſtolom krzywdu w tom vkazal; Nebo ony geho y ſlawu y ſwatoſty chtiely by y zadaly by, kdyz by mohly rowna ſobie vczynyty, Nebo ſlawa a blahoſlawenſtwie geho, ieſt ſlawa gych, a blahoſlawenstwie gych, ieſt blahoſlawenstwie geho. Chwala y cze�t, kteruz my Ieronymowy vkazugemy, gym wſyem vkazugemy a czynymy, a czozkolywek gym kazdemu zwlaſcze czynymy, to take le- ronymowy czynymy. Napomyna naſſ, abychom cztyly ſwateho Ieronyma, ze ſwatemu Ianu y wſyem apoſtolom ieſt rowen. PRo nyezto zadaſly Iana krzſtyle2) a apoſtoly cztyty, cztyzz ſpolu ſ nymy y ſwateho Ieronyma, nebt wſyemy czyny rowen ieſt gym. Proto giſtye a ſmyele, weſken ſtrach zapudiecz, Ianowy krzſtytelowy Ieronyma rowna gſucze A iana ne wieczſe ſucze Ieronyma, mymo nyehoz nyzadny wieczſy newſtal, wſym nabozenſtwym y wſy pocztywuo�ty 3) w'znawaymy; zdaly pak ſnad menſyeho czynymy Ieronyma, tyem ſlawye Ianowie vtrhugem a wiecze krzywdy czynymy w tom, nezly chwaly. Teto rzieczy neumyele 4) dyelo kakzkoly nedoſtateczne, i ſproſtne y mrzke, a iako nykakez, wſakz naboznye a pocztywye 5) dokonane, k tobie, doſtoyny otcze, czy�tym ſrdczem a welyku zado�ty nabozne míſly poſlal gſem, genzto z chudoby meho vmenye k chwale wyborneho Ieronyma obietowal gſem tobie, nepoſmye- wage ſye, ale ſlycznu a hodnu mylo�ty me nevmenye przietrpie, prziecztyz gye. A ty wieczi, geſto gſem neſlycznye a neprziehodnye k takeho muzie chwale powiediel, y mey nevmyeloſty y tohoto pſanye kratkoſty y geho chwaleny nezmyerney nezmyernoſty, toczis, ze nykaz 6) nemoz wychwalen byty, neporokuy. Nebo zagiſte, by wſyech lydy y ſmrtedlnych lydy iazy- kowe gedno geho chwaly wymluwowaty,7 geſcze by doſty k tomu przyhodny nebyly. O mnye hrzieſnem, pocztywy otcze, pamyetlyw bud, Aby, kdyz na tom ſtanes myeſtye, na nyemzto to ſwate tyelo ſlawneho a wyborneho le- ronyma odpoczywa, nye8) geho orudowanye poruczyl; Nebo nyzadneho nenye w tom pochybenye, bi tiech wieczíj, gychzto zada, ynhed obdrziety nemohl, Neb on gyz w ſwem zadany nykaz9) przielſczen byty nemoze. Dokonala 10) ſye epyſtola neb poſſelſtwie ſwateho Auguſtyna. 1) M. przirownawage. — 2 M. krzflytele. — 3) devotione et reverentia. — 4) M. mne neumyeleko (mei imperiti). — 5) Vynecháno: od nas (a nobis) — *) M. nykakz jak v U. — 7) M. wymluwowaly. — 3) M. mye; odpoczywa nynye O a U. — ") M. nykakz, jak v U. — 1°. Rubrikator vlastně napsal: Poczyna, což podtečkoval a po straně při- psal: Dokonala. Na hořejším okraji připsáno později: Swaty Augustyn, doctor welyky.
86 ſſygeme. Nebud lenywo czlowieku toho cztyty, gehozto buoh pocztyty chtyel. Nemny nyzadny take toho, by przierownawage 1) Ieronyma| w ſlawie a w ſwatoſty k yanowy a k apoſtolom, by yanowy a apoſtolom krzywdu w tom vkazal; Nebo ony geho y ſlawu y ſwatoſty chtiely by y zadaly by, kdyz by mohly rowna ſobie vczynyty, Nebo ſlawa a blahoſlawenſtwie geho, ieſt ſlawa gych, a blahoſlawenstwie gych, ieſt blahoſlawenstwie geho. Chwala y cze�t, kteruz my Ieronymowy vkazugemy, gym wſyem vkazugemy a czynymy, a czozkolywek gym kazdemu zwlaſcze czynymy, to take le- ronymowy czynymy. Napomyna naſſ, abychom cztyly ſwateho Ieronyma, ze ſwatemu Ianu y wſyem apoſtolom ieſt rowen. PRo nyezto zadaſly Iana krzſtyle2) a apoſtoly cztyty, cztyzz ſpolu ſ nymy y ſwateho Ieronyma, nebt wſyemy czyny rowen ieſt gym. Proto giſtye a ſmyele, weſken ſtrach zapudiecz, Ianowy krzſtytelowy Ieronyma rowna gſucze A iana ne wieczſe ſucze Ieronyma, mymo nyehoz nyzadny wieczſy newſtal, wſym nabozenſtwym y wſy pocztywuo�ty 3) w'znawaymy; zdaly pak ſnad menſyeho czynymy Ieronyma, tyem ſlawye Ianowie vtrhugem a wiecze krzywdy czynymy w tom, nezly chwaly. Teto rzieczy neumyele 4) dyelo kakzkoly nedoſtateczne, i ſproſtne y mrzke, a iako nykakez, wſakz naboznye a pocztywye 5) dokonane, k tobie, doſtoyny otcze, czy�tym ſrdczem a welyku zado�ty nabozne míſly poſlal gſem, genzto z chudoby meho vmenye k chwale wyborneho Ieronyma obietowal gſem tobie, nepoſmye- wage ſye, ale ſlycznu a hodnu mylo�ty me nevmenye przietrpie, prziecztyz gye. A ty wieczi, geſto gſem neſlycznye a neprziehodnye k takeho muzie chwale powiediel, y mey nevmyeloſty y tohoto pſanye kratkoſty y geho chwaleny nezmyerney nezmyernoſty, toczis, ze nykaz 6) nemoz wychwalen byty, neporokuy. Nebo zagiſte, by wſyech lydy y ſmrtedlnych lydy iazy- kowe gedno geho chwaly wymluwowaty,7 geſcze by doſty k tomu przyhodny nebyly. O mnye hrzieſnem, pocztywy otcze, pamyetlyw bud, Aby, kdyz na tom ſtanes myeſtye, na nyemzto to ſwate tyelo ſlawneho a wyborneho le- ronyma odpoczywa, nye8) geho orudowanye poruczyl; Nebo nyzadneho nenye w tom pochybenye, bi tiech wieczíj, gychzto zada, ynhed obdrziety nemohl, Neb on gyz w ſwem zadany nykaz9) przielſczen byty nemoze. Dokonala 10) ſye epyſtola neb poſſelſtwie ſwateho Auguſtyna. 1) M. przirownawage. — 2 M. krzflytele. — 3) devotione et reverentia. — 4) M. mne neumyeleko (mei imperiti). — 5) Vynecháno: od nas (a nobis) — *) M. nykakz jak v U. — 7) M. wymluwowaly. — 3) M. mye; odpoczywa nynye O a U. — ") M. nykakz, jak v U. — 1°. Rubrikator vlastně napsal: Poczyna, což podtečkoval a po straně při- psal: Dokonala. Na hořejším okraji připsáno později: Swaty Augustyn, doctor welyky.
Strana 87
87 Poczyna ſye gyna ſwateho Cyrylla, byſkupa Ieruzalemſkeho, k ſwatemu Au guſtynowy: O dywiech, geſto gſſu ſye ſtaly, ſwateho Ieronyma, vczennyka welebneho.1) POcztywemu muzy, z byſkupow wybornemu, Auguſtynowy, byſkupu yponenſkemu, Cyryllus, byſkup Ieruzalemſky, a wſyech knyezy naynyzſy. I. toho ſlepiegy wzkazuge naſledowaty, gehozto ſwatoſt na zemy ſtkwiety ſye neprzieſtawa, Toho, toczis Ieronyma ſwateho, gehozto pamyet bude v pozehnany na wieky wiekom; Genzto, kteraky ieſt, y ty take dobrzye wyeſſ y znaſ, geho mluwenie y vczenye cza�to pozywaw. O nyemzto chtye mluwyty, mnym iako kakus ſmyeloſt marnu, Protoze zawrzeny a nedoſtyny 2) owſem gſem. Ale wſakz, ze twe mylowanye nuty mye, abich tobie pſal nyektere wieczi o zazracziech neobyklych a neznamych lydem, geſto ieſt za naſſych dnow ſkzie3) nyeho vczynyl buoh, aby gyey ſlowutna vczynyl na ſwietye a wſyem lydem ſlawna, Pro nyezto, twym gedno modlytwam dovffage, k tomu dyelu przyſtupym4) a kratku rzieczy z mnoha malo ſhromazdym, vmrzyenye ſlawne 45]ho muzie tohoto a me wydyenye y gyne dywne wieczi, gez gſu ſye ſtaly toho czaſſu, nepochybugy ſie, 5) w tom bity gich ne newyedyel. Nebo muz owſem pocztywy a ſprawnye neygmagicíj zapomnyen byty, Vrozeny eusebius, kremoczenſky 6) vczennyk geho, w nyemzto ſwatoſt a vczenye myſtra geho ſtkwielo ſye ieſt, gehozto mudroſt, ſlechetnoſt a powyſnoſt 7) dobrzie znaf, genz po dwu letu z hu- benſtwie naſſye ſmrtedlno�ty wyzwobozen gſa, ſweho myſtra prziemileho Ieronyma w kralewſtwy8) nebeſkem naſledugye, iakzto vkazugy nam geho dywowe cza�ty, O nychzto take dolegye rozprawiety budu. On take po- cztywemu otczy damaſſowy, byſkupu Portunſkemu, a Theodyonowy, knyezety Rzymſkemu, bratru geho, Prziecztnemu muzy Sewerowy, Euſtachíj, zenye przieſwatey, y tobie take y gynym prziemnohym, gychzto zwlaſcze gmenowaty potrziebie nenye, Toho czaſſu ſkrzie lyſty ſwe geho vmrzenye rzad ieſt rozprawyl. Pro nyezto nenie hodne ty wieczy, gezto znaſ, po drube prawyty pro przielyſſenſtwie rzeczy y pro przyekazu 10) tomu, gezto praweno gma byty. Protoz toho nechayte, k geho dy|wom, geſto vſtawycznye dyely 11) ſye neprzieſtawagy, naſſye rziecz ſye nawrat, tak iakz twe zada nabozenſtwie.12) A nayprwe od euſebia, muzie przieſwateho, 13) poczato bud. 1) wyborneho O a U. — 3) M nedo�oyny. — 3) M. ſkrzie. — ) Za tím nepře- loženo aneb vynecháno: ut tua poscit devotio. — 5) non ambigo. — 6) M. kremo- nenſky. — 7) excellentiam. — 3) Na konci e vyškrabáno. - 3) M. Theodoſyowy. — 16) impedimentum; przekazku U. — 11) M. dyety. — 12) devotio. — 13) Vynecháno neb nepřeloženo: ejusdem Hieronymi sanctissimo discipulo.
87 Poczyna ſye gyna ſwateho Cyrylla, byſkupa Ieruzalemſkeho, k ſwatemu Au guſtynowy: O dywiech, geſto gſſu ſye ſtaly, ſwateho Ieronyma, vczennyka welebneho.1) POcztywemu muzy, z byſkupow wybornemu, Auguſtynowy, byſkupu yponenſkemu, Cyryllus, byſkup Ieruzalemſky, a wſyech knyezy naynyzſy. I. toho ſlepiegy wzkazuge naſledowaty, gehozto ſwatoſt na zemy ſtkwiety ſye neprzieſtawa, Toho, toczis Ieronyma ſwateho, gehozto pamyet bude v pozehnany na wieky wiekom; Genzto, kteraky ieſt, y ty take dobrzye wyeſſ y znaſ, geho mluwenie y vczenye cza�to pozywaw. O nyemzto chtye mluwyty, mnym iako kakus ſmyeloſt marnu, Protoze zawrzeny a nedoſtyny 2) owſem gſem. Ale wſakz, ze twe mylowanye nuty mye, abich tobie pſal nyektere wieczi o zazracziech neobyklych a neznamych lydem, geſto ieſt za naſſych dnow ſkzie3) nyeho vczynyl buoh, aby gyey ſlowutna vczynyl na ſwietye a wſyem lydem ſlawna, Pro nyezto, twym gedno modlytwam dovffage, k tomu dyelu przyſtupym4) a kratku rzieczy z mnoha malo ſhromazdym, vmrzyenye ſlawne 45]ho muzie tohoto a me wydyenye y gyne dywne wieczi, gez gſu ſye ſtaly toho czaſſu, nepochybugy ſie, 5) w tom bity gich ne newyedyel. Nebo muz owſem pocztywy a ſprawnye neygmagicíj zapomnyen byty, Vrozeny eusebius, kremoczenſky 6) vczennyk geho, w nyemzto ſwatoſt a vczenye myſtra geho ſtkwielo ſye ieſt, gehozto mudroſt, ſlechetnoſt a powyſnoſt 7) dobrzie znaf, genz po dwu letu z hu- benſtwie naſſye ſmrtedlno�ty wyzwobozen gſa, ſweho myſtra prziemileho Ieronyma w kralewſtwy8) nebeſkem naſledugye, iakzto vkazugy nam geho dywowe cza�ty, O nychzto take dolegye rozprawiety budu. On take po- cztywemu otczy damaſſowy, byſkupu Portunſkemu, a Theodyonowy, knyezety Rzymſkemu, bratru geho, Prziecztnemu muzy Sewerowy, Euſtachíj, zenye przieſwatey, y tobie take y gynym prziemnohym, gychzto zwlaſcze gmenowaty potrziebie nenye, Toho czaſſu ſkrzie lyſty ſwe geho vmrzenye rzad ieſt rozprawyl. Pro nyezto nenie hodne ty wieczy, gezto znaſ, po drube prawyty pro przielyſſenſtwie rzeczy y pro przyekazu 10) tomu, gezto praweno gma byty. Protoz toho nechayte, k geho dy|wom, geſto vſtawycznye dyely 11) ſye neprzieſtawagy, naſſye rziecz ſye nawrat, tak iakz twe zada nabozenſtwie.12) A nayprwe od euſebia, muzie przieſwateho, 13) poczato bud. 1) wyborneho O a U. — 3) M nedo�oyny. — 3) M. ſkrzie. — ) Za tím nepře- loženo aneb vynecháno: ut tua poscit devotio. — 5) non ambigo. — 6) M. kremo- nenſky. — 7) excellentiam. — 3) Na konci e vyškrabáno. - 3) M. Theodoſyowy. — 16) impedimentum; przekazku U. — 11) M. dyety. — 12) devotio. — 13) Vynecháno neb nepřeloženo: ejusdem Hieronymi sanctissimo discipulo.
Strana 88
88 II. O gednyech kaczyerzych, geſto prawiechu, by duſſye dobrych y zlych tak myely oſtaty bez nawraczenye k tyelom. PO ſmrty ſlawneho Ieronyma gedno ſchuczenye neb ſmluwa hroz- neho kaczierzſtwie 1) mezy rzieky wſtalo ieſt, kterezto az do latynſkych lydy ieſt doſlo; kterezto zloſynſtwie ſwymy neſlechetnymy dolyczowanymy 2) ſnazowachu ſye dolyczyty, tak rzkucz, ze duſſye blahoſlawenych az do ſudneho dne,3) y w nyemzto k tyelom opiet przigednany magy byty, ze wydyenye a znamo�ty bozie, na nyemzto wſeczka blahoſlawnoſt ſwatych ie�t, myely by zbawenv4) byty, a duſſye ztraczenych takez 5) az do toho dne nyzadnymy mukamy muczeny byty nemohly by, Gehozto dolyczowa- nye 6) bylo ieſt takoweto: Iakz ieſt duſſye z tyelem zpolu zaſluſyla neb ſhrzieſſyla, takez y z tyelem odplatu 7) neb muky wezme ſpolu. Potwrzo- wachu 8) take toho zchuſſenye9) zloſtnyczy te wieczy tyemto czynem, ze myeſta oczyſczoweho nyzadneho nebylo by, w nymzto10) by duſſye geſcze za ſwe hrziechy plneho pokanye nevczynyly na ſwyetye, oczyſczowaly by ſye. Ta gyſta ſmluwa gedowata kdyz ſye rozmahaſſe, taka boleſt a zaloſt na ny ſye ieſt rzytyla, ze ſye nam wiecze zywu byty �tyſkaſſe.11) Tehdy proto wſyeczky me byſkupy y podbyſkupye y gyne wſyeczky lydy krzie- ſtanſke ſwolaw, poſty a modlytwy gym ſem czynyty kazal, Aby twe ſwate wyery bozie dobrota zamutyty neprziepuſtyla. Dywna wiecz a ſnad k tey podobna nykdy newydana! trzie dnowe poſtu a modlytew 12) kdyz ſye konachu, Druhe noczy ſlawny Ieronymus ſwemu prziemylemu ſynu Euſebyowi na modlytwach odpoczywagycziemu zgyewnye zgyewyw ſye, a prziemluwu 13) dobrotywu geho poſylnyw, gemu weczie: w tomto w ſchuczeny 14) neboy ſye, nebo gemu konecz gyz vlozen bude. Nanzto euſebius wzerziew,15) an przielyſnym ſwietlem ſtkwie ſye, tak ze na nyeho oko czlowieczie patrzyty nemohlo by, iako z tyezkeho ſna proczytyw, 16) pro radoſt ſladke ſlzy oczy ſwu wylewage 17), tak ze ledwa hla�ſ wypuſtyty mohl, iakz mozieſſe naywiecz, pocze wolaty k nyemu a rzka: Otecz moy Ieronymus ty gſy? A ta ſlowa czaſto y wecze wiecze: Procz mye opustys, Procz mym towarzyſtwym wzhrzie�? zagiſte drziety tye budu a nepu�tym tebe, any bez tweho, gehozto ty gſy mylowal, ſyna poydeſſ. 1) haeresis, id est, secta. — 2) rationibus. — 3) Předcházi v originale: ſedmeho dne, což podtečkováno. — ) M. zbaweny, jak v O a U. 5) Předchází v originale: byty, což podtečkováno. — *) ratio. — 7) M. odplaty, jak v 0 a U. — 9) Asserebant. — *) sectac. — 10) M. nyemzto. — 11) pigeret. — 13) Původně psana modltwutew; twu částečně vyškrábáno a podtečkováno. — 13) allocutione. — 14) M. ſchuzeny; secta. — 13. M. wsezriew. 14) Před tím psáno po, což podtečkováno. — 17) wylewaffye O.
88 II. O gednyech kaczyerzych, geſto prawiechu, by duſſye dobrych y zlych tak myely oſtaty bez nawraczenye k tyelom. PO ſmrty ſlawneho Ieronyma gedno ſchuczenye neb ſmluwa hroz- neho kaczierzſtwie 1) mezy rzieky wſtalo ieſt, kterezto az do latynſkych lydy ieſt doſlo; kterezto zloſynſtwie ſwymy neſlechetnymy dolyczowanymy 2) ſnazowachu ſye dolyczyty, tak rzkucz, ze duſſye blahoſlawenych az do ſudneho dne,3) y w nyemzto k tyelom opiet przigednany magy byty, ze wydyenye a znamo�ty bozie, na nyemzto wſeczka blahoſlawnoſt ſwatych ie�t, myely by zbawenv4) byty, a duſſye ztraczenych takez 5) az do toho dne nyzadnymy mukamy muczeny byty nemohly by, Gehozto dolyczowa- nye 6) bylo ieſt takoweto: Iakz ieſt duſſye z tyelem zpolu zaſluſyla neb ſhrzieſſyla, takez y z tyelem odplatu 7) neb muky wezme ſpolu. Potwrzo- wachu 8) take toho zchuſſenye9) zloſtnyczy te wieczy tyemto czynem, ze myeſta oczyſczoweho nyzadneho nebylo by, w nymzto10) by duſſye geſcze za ſwe hrziechy plneho pokanye nevczynyly na ſwyetye, oczyſczowaly by ſye. Ta gyſta ſmluwa gedowata kdyz ſye rozmahaſſe, taka boleſt a zaloſt na ny ſye ieſt rzytyla, ze ſye nam wiecze zywu byty �tyſkaſſe.11) Tehdy proto wſyeczky me byſkupy y podbyſkupye y gyne wſyeczky lydy krzie- ſtanſke ſwolaw, poſty a modlytwy gym ſem czynyty kazal, Aby twe ſwate wyery bozie dobrota zamutyty neprziepuſtyla. Dywna wiecz a ſnad k tey podobna nykdy newydana! trzie dnowe poſtu a modlytew 12) kdyz ſye konachu, Druhe noczy ſlawny Ieronymus ſwemu prziemylemu ſynu Euſebyowi na modlytwach odpoczywagycziemu zgyewnye zgyewyw ſye, a prziemluwu 13) dobrotywu geho poſylnyw, gemu weczie: w tomto w ſchuczeny 14) neboy ſye, nebo gemu konecz gyz vlozen bude. Nanzto euſebius wzerziew,15) an przielyſnym ſwietlem ſtkwie ſye, tak ze na nyeho oko czlowieczie patrzyty nemohlo by, iako z tyezkeho ſna proczytyw, 16) pro radoſt ſladke ſlzy oczy ſwu wylewage 17), tak ze ledwa hla�ſ wypuſtyty mohl, iakz mozieſſe naywiecz, pocze wolaty k nyemu a rzka: Otecz moy Ieronymus ty gſy? A ta ſlowa czaſto y wecze wiecze: Procz mye opustys, Procz mym towarzyſtwym wzhrzie�? zagiſte drziety tye budu a nepu�tym tebe, any bez tweho, gehozto ty gſy mylowal, ſyna poydeſſ. 1) haeresis, id est, secta. — 2) rationibus. — 3) Předcházi v originale: ſedmeho dne, což podtečkováno. — ) M. zbaweny, jak v O a U. 5) Předchází v originale: byty, což podtečkováno. — *) ratio. — 7) M. odplaty, jak v 0 a U. — 9) Asserebant. — *) sectac. — 10) M. nyemzto. — 11) pigeret. — 13) Původně psana modltwutew; twu částečně vyškrábáno a podtečkováno. — 13) allocutione. — 14) M. ſchuzeny; secta. — 13. M. wsezriew. 14) Před tím psáno po, což podtečkováno. — 17) wylewaffye O.
Strana 89
89 Kterak ſwaty Ieronym Euſchyowy mluwyl. K nyemuzto Ieronym wecze Neopuſtymt tebe, moy prziemyly ſy- naczku. poſylny ſebe, nebo po dwunaczty 1) dnech poydeſſ po mnye, y budewye3) ſpolu prziebywaty w radoſty bez dokonanye. Ale tyto wiecy Cyryllowy a gynym b'atrzy 3) wſiem zwie�tuy a powiez, at zaytrzieſſy den podle geſlyczek bozych, tu kdez me tyelo odpoczywa, tak krzieſtene yakez te ſmluwy 4) kaczierzy wſyczkny ſpolu za gedno tam ſye ſeygdu. A ty pak tyech trzy czlowyekow, geſto w tomto myeſtye teto noczy zemrziely, tyela geſcze nepohrabrana 5) na to myeſto, na nyemzto me tyelo pohrabano ieſt, kazes doneſty; Na kterazto pitel ten, w nyemzto ſem chodyl, poloziſſ, a ynhed k zdrawi 6) ſye nawratyecz, a to kaczierſtwo z korzen 7) owſem precz zkazye a wyplewu. Od nyehozto wzem odpuſczenye ſlawny Ierony- mus y zmyſſa.8) z gytra kdyz by ke mnye przyſſed doſtoyny Euſebius do bethlemye, genz tehdy tu biech, wſeczko, czoz widiel, rozprawyl ieſt, Pro- nyezto nez[46]myerne a welyke dyeky ſtworzitely a ſlawnemu Ieronymowy wzdal gſem, Tehdy ya wſyeczki na to myeſto, na nyemzto z cziſte dyewky ſpaſſytel za ny narodil ſye, kdez tyelo Ieronymowo pohrabano ieſt, ſhro- mazdyw, tyech mrtwych tyel a przieneſty ſem kazal. O wzkrzyeſſeny trzy mrtwych pro zkazenve kaczyerſtwie. O Dywna moczy a o dywne zprawowanye 2) myloſty bozie proty lydem! kolyk10) czyny w ſie vffagyczym vmye ſpomahaty, a kterakymy a koly- kem poczeſtmi 11) ſwatych ſwych wye powyſſowaty, za tyem od tyech naſledow- nykow tee ſmluwy 12) dyegyeſſe ſye welyke poſmyewanye y poſpilenye, 18) ſnad mnyegycze to, by ruka bozie wyprazdnyena byla. Ale zagiſte, czo ſye ſtalo, weſſel ſie ſbor wſyech wiernych, a bohu w hlaſſu vtyeſſenem zpiewayte, Nebo myloſrdenſtwie bozie przigely ſmy proſtrzied chramu geho. Tehdy prziſtupyw muz do�toyny Euſebius k tyem tyelom, poklek na ſwu kolenu a ruczie ſwogy zdwih na nebeſſa, ano wſyczkny ſlyſſie, y modlyl ſye a rzka: hoſpodyne wſſyemohuczy, gemuzto nycz nenye neſnadno, ge- muzto nycz nenye tyezko, boze, gehozto moczy| a ſyly nyzadny prziemoczy nemuoze, nebo gſy ty neprziehugyczie ſyly,14) genzto czynyſſ dywy welyke ſam, a nyzadnym w tye vffagiczym newzhrzieſ, Nynye w tento czaſſ mod- 1) M. dwaczyety; vicesimo — 2) budewa U. — 3) Snad vynechána zde skratka nad y, tedy m. bratrzim. — 6) sectae. — 5 M. nepohrabana, jak v U; inhumata. — *) Na konci vyškrábáno c. — 7 radicitus. — 3) disparuit. — 3) dispensatio; rozprawo- wanye 0 a U. — 10) Quot; tolyk O a U. — 11) Před e vyškrabáno i; quot hono- ribus. — 12) Před ſmluwy cosi vyškrabáno; sectae. — 13) derisio. — ) nyzadny, — ſyly připsáno na hořejším okraji s patřičním odkazem; m. neprziemokugyczie, jak v U (invictae).
89 Kterak ſwaty Ieronym Euſchyowy mluwyl. K nyemuzto Ieronym wecze Neopuſtymt tebe, moy prziemyly ſy- naczku. poſylny ſebe, nebo po dwunaczty 1) dnech poydeſſ po mnye, y budewye3) ſpolu prziebywaty w radoſty bez dokonanye. Ale tyto wiecy Cyryllowy a gynym b'atrzy 3) wſiem zwie�tuy a powiez, at zaytrzieſſy den podle geſlyczek bozych, tu kdez me tyelo odpoczywa, tak krzieſtene yakez te ſmluwy 4) kaczierzy wſyczkny ſpolu za gedno tam ſye ſeygdu. A ty pak tyech trzy czlowyekow, geſto w tomto myeſtye teto noczy zemrziely, tyela geſcze nepohrabrana 5) na to myeſto, na nyemzto me tyelo pohrabano ieſt, kazes doneſty; Na kterazto pitel ten, w nyemzto ſem chodyl, poloziſſ, a ynhed k zdrawi 6) ſye nawratyecz, a to kaczierſtwo z korzen 7) owſem precz zkazye a wyplewu. Od nyehozto wzem odpuſczenye ſlawny Ierony- mus y zmyſſa.8) z gytra kdyz by ke mnye przyſſed doſtoyny Euſebius do bethlemye, genz tehdy tu biech, wſeczko, czoz widiel, rozprawyl ieſt, Pro- nyezto nez[46]myerne a welyke dyeky ſtworzitely a ſlawnemu Ieronymowy wzdal gſem, Tehdy ya wſyeczki na to myeſto, na nyemzto z cziſte dyewky ſpaſſytel za ny narodil ſye, kdez tyelo Ieronymowo pohrabano ieſt, ſhro- mazdyw, tyech mrtwych tyel a przieneſty ſem kazal. O wzkrzyeſſeny trzy mrtwych pro zkazenve kaczyerſtwie. O Dywna moczy a o dywne zprawowanye 2) myloſty bozie proty lydem! kolyk10) czyny w ſie vffagyczym vmye ſpomahaty, a kterakymy a koly- kem poczeſtmi 11) ſwatych ſwych wye powyſſowaty, za tyem od tyech naſledow- nykow tee ſmluwy 12) dyegyeſſe ſye welyke poſmyewanye y poſpilenye, 18) ſnad mnyegycze to, by ruka bozie wyprazdnyena byla. Ale zagiſte, czo ſye ſtalo, weſſel ſie ſbor wſyech wiernych, a bohu w hlaſſu vtyeſſenem zpiewayte, Nebo myloſrdenſtwie bozie przigely ſmy proſtrzied chramu geho. Tehdy prziſtupyw muz do�toyny Euſebius k tyem tyelom, poklek na ſwu kolenu a ruczie ſwogy zdwih na nebeſſa, ano wſyczkny ſlyſſie, y modlyl ſye a rzka: hoſpodyne wſſyemohuczy, gemuzto nycz nenye neſnadno, ge- muzto nycz nenye tyezko, boze, gehozto moczy| a ſyly nyzadny prziemoczy nemuoze, nebo gſy ty neprziehugyczie ſyly,14) genzto czynyſſ dywy welyke ſam, a nyzadnym w tye vffagiczym newzhrzieſ, Nynye w tento czaſſ mod- 1) M. dwaczyety; vicesimo — 2) budewa U. — 3) Snad vynechána zde skratka nad y, tedy m. bratrzim. — 6) sectae. — 5 M. nepohrabana, jak v U; inhumata. — *) Na konci vyškrábáno c. — 7 radicitus. — 3) disparuit. — 3) dispensatio; rozprawo- wanye 0 a U. — 10) Quot; tolyk O a U. — 11) Před e vyškrabáno i; quot hono- ribus. — 12) Před ſmluwy cosi vyškrabáno; sectae. — 13) derisio. — ) nyzadny, — ſyly připsáno na hořejším okraji s patřičním odkazem; m. neprziemokugyczie, jak v U (invictae).
Strana 90
90 lytwu twych wiernych vſlyſf, aby tento twoy ſbor wiernych krzieſtanow, geyzto gſſy dal ne poſkwrneíj, 1) a ne na kazeníj, oſtal na wieky, aby tento blud tiechto kaczierzow zgyewen bil. ſkrzie zaſluzenye przietlawneho tweho myleho Ieronyma Day tyemto tyelom duſſie, gymzto gſy z nych wynyty kazal. Tu gyſtu modlytwu kdyz ſkona, kazdeho tyelo tyech mrtwych tyem pitlem, w nyemzto ſwaty Ieronymus chodyl, dotekl ſye, a ynhed zywy byly a wſyeczka znamenye, oczi otewrzyewſe, praweho wzkrzieſſenye gſu vkaly, 2) a tyem tak poczyely gſu ynhed ſlawu blazenych duſſy, I take muku hrzieſnych tak w ocziſczy iakz v pekle zgyewnym hlaſſem wſyem rozprawiety. Nebo iak potom mnye, kdyz gſem gych tazal, powie- diely gſu. Blahoſlaweny Ieronymus vwedl gye byl ſ ſobu do ragye, do ocziſczie y do pekla, aby ty wieczi, kterez ſye tam dyegyechu, wſyem roz- prawyly, a tak y prziekazal gym byl, aby ſye k tyelom nawratyly a za ſwe hrziechi pokanye vczynyly, Nebo tohoz dne a tez hodyny ony vm- rziely yako y doſtoyny Euſebius. A rzekl gym take byl, kdyz by doſty vczynyly za ſwe hrziechy, ze by ſ nym do ſlawy wieczne myely wnyty; yakzto y ſtalo ſye ieſt, iakz rozprawym dolegye. Ty giſte wieczy ty wzkrzieſſenye kdyz rozprawichu,3) welyke mnozſtwye lydu tak wiernych iakez take te ſmluwy4) obrancíj, genzto ſye k tomu welykemu prziehla- dany 5) ſbiehly biechu, tak gyſte znamenye a vkazanye bludu a ſprawe- dlnoſty dolyczenye, 8) y take blahoſlaweneho Ieronyma zaſluzenye opa- trzywſſe, welykymy hlaſſy prziewelyke dyeky hoſpodynu wzdachu, genzto ſwych wiernych w ſye vffagyczych neopuſczie v potrziebu. Pzyemluwa. A Takz, myly auguſtine, myloſtywy hoſpodyn czaſto ſwey lody�czie, toczis wierzie ſwatey, na tomto ſwietye rozlycznym protywenſtwym przie- puſtye prziekazety. Ale nykakz w nebezpeczenſtwy neda gyty 7) oſtaty bez pomoczy. Pro nyezto 8) proſſym, tyemto dywem poſylny ſebe a czyn muznye, a neboy ſye proty protywnykom ſwatey wiery boyowaty pod obranu tak myloſtneho otczie, genzto profſeb ſwych wiernych nadarme 9) nenechawa, kdyz plnu nadyegy a czilſtym ſrdczem czynyeny bywagy ty gyſte modlytwy k nyemu. Nebo proſby naſſe proto vſlyſſany nebywagy czaſtokrat, ze prawe a plne nadyegye v bozie negmamy, Anebo ſnad ze toho proſſymy, gehozto proſſyty ſ prawem negmamy. Protoz k ſamemu hoſpodynu netolyk vſty, ale wſym ſrdczem naſſym, kdyz ſmuczeny gſmy,10) wolaymy, A on, genz w ſyey 11) moczy panuge a naz na kazdy den myloft- 1) Snad m. ne na nepoſkwrnyenic, jak v U; intemerata inviolataque. — 2) M. vkazaly, jak v O a U. — 3) Po i podtečkováno a částečně vyškrabáno e. - 4) sectae. — *) spe- ctaculum. — *) experimentum. — 7) M. gyey, jak v 0 a U. — 3) Za tím: wyc, což však podtečkováno — 3) nadarmo U. — 1°) affligimur. — 11) M. w ſwey (sua).
90 lytwu twych wiernych vſlyſf, aby tento twoy ſbor wiernych krzieſtanow, geyzto gſſy dal ne poſkwrneíj, 1) a ne na kazeníj, oſtal na wieky, aby tento blud tiechto kaczierzow zgyewen bil. ſkrzie zaſluzenye przietlawneho tweho myleho Ieronyma Day tyemto tyelom duſſie, gymzto gſy z nych wynyty kazal. Tu gyſtu modlytwu kdyz ſkona, kazdeho tyelo tyech mrtwych tyem pitlem, w nyemzto ſwaty Ieronymus chodyl, dotekl ſye, a ynhed zywy byly a wſyeczka znamenye, oczi otewrzyewſe, praweho wzkrzieſſenye gſu vkaly, 2) a tyem tak poczyely gſu ynhed ſlawu blazenych duſſy, I take muku hrzieſnych tak w ocziſczy iakz v pekle zgyewnym hlaſſem wſyem rozprawiety. Nebo iak potom mnye, kdyz gſem gych tazal, powie- diely gſu. Blahoſlaweny Ieronymus vwedl gye byl ſ ſobu do ragye, do ocziſczie y do pekla, aby ty wieczi, kterez ſye tam dyegyechu, wſyem roz- prawyly, a tak y prziekazal gym byl, aby ſye k tyelom nawratyly a za ſwe hrziechi pokanye vczynyly, Nebo tohoz dne a tez hodyny ony vm- rziely yako y doſtoyny Euſebius. A rzekl gym take byl, kdyz by doſty vczynyly za ſwe hrziechy, ze by ſ nym do ſlawy wieczne myely wnyty; yakzto y ſtalo ſye ieſt, iakz rozprawym dolegye. Ty giſte wieczy ty wzkrzieſſenye kdyz rozprawichu,3) welyke mnozſtwye lydu tak wiernych iakez take te ſmluwy4) obrancíj, genzto ſye k tomu welykemu prziehla- dany 5) ſbiehly biechu, tak gyſte znamenye a vkazanye bludu a ſprawe- dlnoſty dolyczenye, 8) y take blahoſlaweneho Ieronyma zaſluzenye opa- trzywſſe, welykymy hlaſſy prziewelyke dyeky hoſpodynu wzdachu, genzto ſwych wiernych w ſye vffagyczych neopuſczie v potrziebu. Pzyemluwa. A Takz, myly auguſtine, myloſtywy hoſpodyn czaſto ſwey lody�czie, toczis wierzie ſwatey, na tomto ſwietye rozlycznym protywenſtwym przie- puſtye prziekazety. Ale nykakz w nebezpeczenſtwy neda gyty 7) oſtaty bez pomoczy. Pro nyezto 8) proſſym, tyemto dywem poſylny ſebe a czyn muznye, a neboy ſye proty protywnykom ſwatey wiery boyowaty pod obranu tak myloſtneho otczie, genzto profſeb ſwych wiernych nadarme 9) nenechawa, kdyz plnu nadyegy a czilſtym ſrdczem czynyeny bywagy ty gyſte modlytwy k nyemu. Nebo proſby naſſe proto vſlyſſany nebywagy czaſtokrat, ze prawe a plne nadyegye v bozie negmamy, Anebo ſnad ze toho proſſymy, gehozto proſſyty ſ prawem negmamy. Protoz k ſamemu hoſpodynu netolyk vſty, ale wſym ſrdczem naſſym, kdyz ſmuczeny gſmy,10) wolaymy, A on, genz w ſyey 11) moczy panuge a naz na kazdy den myloft- 1) Snad m. ne na nepoſkwrnyenic, jak v U; intemerata inviolataque. — 2) M. vkazaly, jak v O a U. — 3) Po i podtečkováno a částečně vyškrabáno e. - 4) sectae. — *) spe- ctaculum. — *) experimentum. — 7) M. gyey, jak v 0 a U. — 3) Za tím: wyc, což však podtečkováno — 3) nadarmo U. — 1°) affligimur. — 11) M. w ſwey (sua).
Strana 91
91 nym okem ſweho myloſrdenstwye opatruge, nenecha naſſ pokuffowanu byty nad tyem, gehozto ſneſty nemozem. Ale abychom od vmiſla naſſeho przielyſſ uezaſly, ku poczatym wieczem ſye gyz nawratym, A takz vm- rzyenye doſtoyneho euſebia a nych trzy muzow wzkrzyeſſenych wypra- wye, genzto tu w tuz hodynu vmrzieli, z mnohych dywow nyektere dywy o Ieronymowy wyprawym. III. Przyemlu.1) KDy pak ten den, gehoz duostoyny Eusebius od Ieronyma v wiedye- nye, gez ſem drziewe mluwyl, vmrzietym ſye prziedwzwyedyel, prziſſel, ynhed po trzietyem dny ſtudenyczy2) naſyl 3) welyku welmy byl ieſt nad- trapen, a takz ynhed na zemy bratrzy ſwey kazal ſye we�ty obnazena, pamyetlyw gſa myſtra [47] ſweho Ieronyma, a take pak kazdeho bratra polybyw, dobrotywym vtyeſſenym gych poſylnyw a, aby w ſwatem vmiſle prziebywaly, gie napomanul. Potom pak pytel, w nyemz blahoſlaweny Ieronymus chodyl, przyneſty a na fſye wlozity kazal, a tak vgednal a przy- kazal, aby geho naha podle przyklada myſtra geho na hrzbitowie toho koſtela, w nyemz tyelo ſwateho Ieronyma lezieſſe, pohrzebly. Potom przy- getym tyela bozieho poſylnyw ſſebe, hoſpodynu a ſwatemu Ieronymu ſye poruczyl A ſ tyem za trzy dny any mluwyl any widiel. Bratrzie okolo nyeho �tachu, zaltarz piegyce a gyne ſwate wieczi k tomu prziſluſne, an tak lezieſſe. O tom pachany, geſo Euſebius na ſmrty czynyl. DIwna zagiſte wiecz a wſyem lydem na ſwietye ſtraſſywa a hrozna tato ieſt, Nebo zagiſte toho dne, kterehoz vmrziety gmyel, za dwye hodyne przied wydyenym 4) blazene duſſye duoſtoyny euſebius tak hrozne czyny pachal, ze wſyczkny mnyſſye, okolo nyeho �ogyecze, ſtrachem zdyeſſyly ſye biechu, a tak iako bez ſmyſla na zemy letyechu. Nebo nyekdy przie- wraczenyma oczyma a rukama ſpolu ſlozenyma, hroznym oblyczegem, vkrutnym hlaſſem iako hnyewage ſye a zabywage ſye, krzyczieſſe a wolaſſe a rzka: nevczynym, nevczynym; lzes, lzes. Potom pak obratyw ſye k zemy, a twarz w zemy vpra, iakz naywiecz mozieſſe, wolaſſe a rzka: Pomoztez my, bratrzycze, at nezahynu. To kdyz mnyſſye widyely, placzycze a tr�a- ſucze ſye, geho ſu otazaly: I czo wydyff, myly otcze? k nymzto on wecze: 1) M. Przyemluwa (nedopsáno). — 2) languore febrium. — 3) M. naſylnyc, jak v Oa U. — *) M. wygdyenym (exitum).
91 nym okem ſweho myloſrdenstwye opatruge, nenecha naſſ pokuffowanu byty nad tyem, gehozto ſneſty nemozem. Ale abychom od vmiſla naſſeho przielyſſ uezaſly, ku poczatym wieczem ſye gyz nawratym, A takz vm- rzyenye doſtoyneho euſebia a nych trzy muzow wzkrzyeſſenych wypra- wye, genzto tu w tuz hodynu vmrzieli, z mnohych dywow nyektere dywy o Ieronymowy wyprawym. III. Przyemlu.1) KDy pak ten den, gehoz duostoyny Eusebius od Ieronyma v wiedye- nye, gez ſem drziewe mluwyl, vmrzietym ſye prziedwzwyedyel, prziſſel, ynhed po trzietyem dny ſtudenyczy2) naſyl 3) welyku welmy byl ieſt nad- trapen, a takz ynhed na zemy bratrzy ſwey kazal ſye we�ty obnazena, pamyetlyw gſa myſtra [47] ſweho Ieronyma, a take pak kazdeho bratra polybyw, dobrotywym vtyeſſenym gych poſylnyw a, aby w ſwatem vmiſle prziebywaly, gie napomanul. Potom pak pytel, w nyemz blahoſlaweny Ieronymus chodyl, przyneſty a na fſye wlozity kazal, a tak vgednal a przy- kazal, aby geho naha podle przyklada myſtra geho na hrzbitowie toho koſtela, w nyemz tyelo ſwateho Ieronyma lezieſſe, pohrzebly. Potom przy- getym tyela bozieho poſylnyw ſſebe, hoſpodynu a ſwatemu Ieronymu ſye poruczyl A ſ tyem za trzy dny any mluwyl any widiel. Bratrzie okolo nyeho �tachu, zaltarz piegyce a gyne ſwate wieczi k tomu prziſluſne, an tak lezieſſe. O tom pachany, geſo Euſebius na ſmrty czynyl. DIwna zagiſte wiecz a wſyem lydem na ſwietye ſtraſſywa a hrozna tato ieſt, Nebo zagiſte toho dne, kterehoz vmrziety gmyel, za dwye hodyne przied wydyenym 4) blazene duſſye duoſtoyny euſebius tak hrozne czyny pachal, ze wſyczkny mnyſſye, okolo nyeho �ogyecze, ſtrachem zdyeſſyly ſye biechu, a tak iako bez ſmyſla na zemy letyechu. Nebo nyekdy przie- wraczenyma oczyma a rukama ſpolu ſlozenyma, hroznym oblyczegem, vkrutnym hlaſſem iako hnyewage ſye a zabywage ſye, krzyczieſſe a wolaſſe a rzka: nevczynym, nevczynym; lzes, lzes. Potom pak obratyw ſye k zemy, a twarz w zemy vpra, iakz naywiecz mozieſſe, wolaſſe a rzka: Pomoztez my, bratrzycze, at nezahynu. To kdyz mnyſſye widyely, placzycze a tr�a- ſucze ſye, geho ſu otazaly: I czo wydyff, myly otcze? k nymzto on wecze: 1) M. Przyemluwa (nedopsáno). — 2) languore febrium. — 3) M. naſylnyc, jak v Oa U. — *) M. wygdyenym (exitum).
Strana 92
92 I zdaly wy newydyte zaſtupow dyabelſkych, geſto mye wyborwaty zadagy? tehdy ony k nyemu: I czot gſu chtyely, aby vczynyl, kdyz mluwieſſe: ne- vczynym, nevczynym toho? A on k nym weczie: Zagiſte nwtyechu 1) mye, abych bozyeho gmene poruhacz byl, A protoz y wolach, toho vczynyty nechtye. Tehdy ony opiet weczechu k nyemu: Otcze, procz twarz twu krigieſſe w zemy? A on gym powiedye: Abych gych oblycziegye newiedyel, genzto tak hrozny ieſ, ze wſyeczky muky, czoz gych na ſwietye ieſt, proty tomu iako nycz neyſu. Mezy tyemy pak ſlowy ſ tyem pachanym az ku po- ſlednyey hodyne 2) ſmrty ſwe przyblyſyl ſye ieſt. Bratrzye pak, genzto tu ſtogiechu, ſtrachem ſye trzyeſſyechu, iakzto mrtwy zdyeſſeny gſucz, czoz by vczynyly, newi ducz. Slawny buoh w ſwatych ſwych, dywny wſyemy wele|bnoſty.3) Dobrotywy, a myloſrdny tyem wſyem, ktoz ſye geho bogie. neb ſwatych ſwych neoſtawa w czaſſ potrziebny. Takz pak ku poſlednyey hodye hodyenye4) duoſtoyny Euſebius kdyz ſye przyblyzy, Slawny Ieronymus gemu ſye zgyewyw, dobrotywye gyey poſylnyw, k gehozto przyſty weſken ten dyabelſky zaſtup bezczylny bazny a ſtrachem iako dym od nyeho ynhed zmyſſa.5) To mnozy mnyſſie licziechu, genzto wlaſtyma 6) ſwyma oczyma bozym zpo�obenym wydiely, nye geſcze wiecze ieſt zgyewno k do- lyczeny, wſyczkny okolo �ogyecze ſlyſſyely ſu od Euſebia tyto hlaſſy: Otkad gdes, otczie moy? procz tak dluho meſkaſſ? Proſſymt, tweho ſyna nepuſtyey.") Gemuzto ynhed rychle, ano wſyczkny ſlyſſye, gyny hlaſſ odpowiedyel: Poczakay, ſynaczku, neboy ſye, nebot tebe neopuſtym, gehozto tak welmy mylugy. Ten hlaſſ kdyz ſye ſkona, A kdyz mala chwylka potom prziemynu, duo�toyny Euſebius puſty duſſy. w kteruzto hodynu y ony trzie, genzto wzkrzie- ſſeny byly, vmrziely gſu, A iakz mnym, ze ſ euſebyem do wieczne rado�ty ſly, Nebo wſyech tyech dwaczyety dnow, w nychzto, wzkrzieſſeny gſucz zywy byly, w take pokanye gſu ſye byly oddaly, ze, daly buoh, bez po- chybe|nye blahoſlawenſtwye wyeczneho pozywagy. O tom tazany tyech trzy mrtwych wzkrzieſſenych. PRo nyezto nykaz8) toho nechczy zamlczyety, czoz gſem o2) tyech wzkrzieſſenich po trzy10) dny, kterez zywy byly, wzwiedyel, Nebo vſtawicznye toho wſeho czaſſu z nychz ſ nykterym 11) o tagenſtwy onoho prziebitka, gehozto po tomto kratkem a brzo zhynugycziem czakamy,12) ſ nymy mluwenye, Od trzietye denne hodyny13) az do weczera den ztrawowach. Ale kakzkolywek mnohym wieczem od nych ſem ſye navczyl a wzwiediel, wſak pro vkraczenye nyeczſo toho nynye powiedye a gyne pak gynde. 1) w = u. — 2) M. hodynye. jak v U — 3) M. welebnoftmy, jak v O a U. — 4) M kodynye. — 3) evanuit — 5) propriis, wlaſtnima U — 7) M.. neopuſsczey, jak v O. a U — 5) M. nykakz, jak v U — *) T. j. ot tyech. — 10) Škrabáním předěláno v ti. — 11) M ſ nyekterym, jak v O a U — 12) M. czakany —3) Poslední v předě- láno z e.
92 I zdaly wy newydyte zaſtupow dyabelſkych, geſto mye wyborwaty zadagy? tehdy ony k nyemu: I czot gſu chtyely, aby vczynyl, kdyz mluwieſſe: ne- vczynym, nevczynym toho? A on k nym weczie: Zagiſte nwtyechu 1) mye, abych bozyeho gmene poruhacz byl, A protoz y wolach, toho vczynyty nechtye. Tehdy ony opiet weczechu k nyemu: Otcze, procz twarz twu krigieſſe w zemy? A on gym powiedye: Abych gych oblycziegye newiedyel, genzto tak hrozny ieſ, ze wſyeczky muky, czoz gych na ſwietye ieſt, proty tomu iako nycz neyſu. Mezy tyemy pak ſlowy ſ tyem pachanym az ku po- ſlednyey hodyne 2) ſmrty ſwe przyblyſyl ſye ieſt. Bratrzye pak, genzto tu ſtogiechu, ſtrachem ſye trzyeſſyechu, iakzto mrtwy zdyeſſeny gſucz, czoz by vczynyly, newi ducz. Slawny buoh w ſwatych ſwych, dywny wſyemy wele|bnoſty.3) Dobrotywy, a myloſrdny tyem wſyem, ktoz ſye geho bogie. neb ſwatych ſwych neoſtawa w czaſſ potrziebny. Takz pak ku poſlednyey hodye hodyenye4) duoſtoyny Euſebius kdyz ſye przyblyzy, Slawny Ieronymus gemu ſye zgyewyw, dobrotywye gyey poſylnyw, k gehozto przyſty weſken ten dyabelſky zaſtup bezczylny bazny a ſtrachem iako dym od nyeho ynhed zmyſſa.5) To mnozy mnyſſie licziechu, genzto wlaſtyma 6) ſwyma oczyma bozym zpo�obenym wydiely, nye geſcze wiecze ieſt zgyewno k do- lyczeny, wſyczkny okolo �ogyecze ſlyſſyely ſu od Euſebia tyto hlaſſy: Otkad gdes, otczie moy? procz tak dluho meſkaſſ? Proſſymt, tweho ſyna nepuſtyey.") Gemuzto ynhed rychle, ano wſyczkny ſlyſſye, gyny hlaſſ odpowiedyel: Poczakay, ſynaczku, neboy ſye, nebot tebe neopuſtym, gehozto tak welmy mylugy. Ten hlaſſ kdyz ſye ſkona, A kdyz mala chwylka potom prziemynu, duo�toyny Euſebius puſty duſſy. w kteruzto hodynu y ony trzie, genzto wzkrzie- ſſeny byly, vmrziely gſu, A iakz mnym, ze ſ euſebyem do wieczne rado�ty ſly, Nebo wſyech tyech dwaczyety dnow, w nychzto, wzkrzieſſeny gſucz zywy byly, w take pokanye gſu ſye byly oddaly, ze, daly buoh, bez po- chybe|nye blahoſlawenſtwye wyeczneho pozywagy. O tom tazany tyech trzy mrtwych wzkrzieſſenych. PRo nyezto nykaz8) toho nechczy zamlczyety, czoz gſem o2) tyech wzkrzieſſenich po trzy10) dny, kterez zywy byly, wzwiedyel, Nebo vſtawicznye toho wſeho czaſſu z nychz ſ nykterym 11) o tagenſtwy onoho prziebitka, gehozto po tomto kratkem a brzo zhynugycziem czakamy,12) ſ nymy mluwenye, Od trzietye denne hodyny13) az do weczera den ztrawowach. Ale kakzkolywek mnohym wieczem od nych ſem ſye navczyl a wzwiediel, wſak pro vkraczenye nyeczſo toho nynye powiedye a gyne pak gynde. 1) w = u. — 2) M. hodynye. jak v U — 3) M. welebnoftmy, jak v O a U. — 4) M kodynye. — 3) evanuit — 5) propriis, wlaſtnima U — 7) M.. neopuſsczey, jak v O. a U — 5) M. nykakz, jak v U — *) T. j. ot tyech. — 10) Škrabáním předěláno v ti. — 11) M ſ nyekterym, jak v O a U — 12) M. czakany —3) Poslední v předě- láno z e.
Strana 93
93 Gednoho czaſſu k gednomu z nych kdyz mnye ſye wgyty vda, na- lezech geho, an vkrutnye placze, a k mey rzieczy 1) any k memu przyſty nyzadneho vtyeſſenye nechcze gmyety. Pro nyezto ynhed yal ſem ſye ſnaznye wzpitaty na nyem, procz by tak welmy plakal, Ale wſak memu otazany nechtiel odpowiediety tehdy; Potom wſak, kdyz ia naſtach tomu, chutnye k tomu geho nutye, tako ieſt mnye odpowiediel: By ty wiediel ty giſte wieczi, gezto ſem iaz wzwyedyel nynye a gymy ſye pogyſtyl, wzdyczky by poplakal. k nyemuzto ya weczech: [48] Proſſym tebe, aby, czoz gſy wydyel, mnye rozprawyl. Tehdy on, pomlczaw malyczko, wecze ke mnye: I czo ſye tobie zda, kterak welyke muky netolyk tyem, geſto v pekle gſu, Ale take geſto w oczyſcy bidle, gſu przypraweny? k tomu ya odpowiedech: Od neznamych2) wieczech prawy ſud wyneſſen nemoze byty, zagiſte, iakz mnye ſye zda, o tyech mukach, k naſſym mukam, gymzto3) muczeny bywamy zde na ſwyetye, przyrownaty ſye nemohu. Przyemluwa. K Tomu on odpowiedye: wſyeczky muky, nuzie y muczenye, 4) roz- lycznye wymyſleny mohly byty, k naymenſyey muczie, geſto tam ieſt, ne- mohly by ſye przyrownaty. To wſeczko, czoz ſie zde muky zdagy a trpenye welmy welyke, tam budu iako vtyeſſenye. Nebo kazdy czlowiek, kdyz by ty muky 5) giſtu znal gyſtoſty, chtiel by radyegy az do ſkonany ſwieta wſyemy mukamy ſpolu bez oblechczenye muczen byty, genzto wſyczky6) lyde, zwlaſcze od adama kazdy ſam, trpiely gſu, nezly gedynky den v pekle neb w oczyſczy naymenſy muku muczen byty. A protoz kdyz, procz bych plakal, wzpytaſ ſie, ta bazen a ten strach tyech gyſtych muk, geſto hrzieſnym ſprawedlnye dana bywa, nuty mye k tomu, neb wyem, ze gſem hrzieſſyl proty bohu memu, A wyem, ze ieſt on ſſudczy gſucze, znagy, genz kazdemu, iakz zaſluzy, dawa podle ſprawedlnoſty. Pro nyezto nedyw ſye tomu, ze ia placzy, neb gſem ſhrzieſſyl a boha meho rozhnyewal, Nye ſpieſſe myel bych7) ſye dywyty naſylnye8) welmy tomu, kdyz bych neplakal, to wydyew; Alebrz procz lyde wierzyecze tomu, ze magy vmrziety, aſſa ponye2) gynych lydy nehodamy gyſtymy nekazy ſſye, Ale ſ taku bezpeczno�ty gſu zywy, ze nykakz nemyſle o tom, kterak by tyech muk hroznych mohly vgyty. nye tak gſucz bezpecznye zywy, nechtye o tom nycz wydyety, nez iako ze ſſna probye- ragycz ſye, kterakoſſ tomu rozumyegy bezpeczlywie, iako by nykdy vmrziety nemyely. 1) Předchází: rucz, což však podtečkováno. — 2) incertis. — 2) M. gymyzto. — 6) Před cz vy- *) Za tím nejspíše vynecháno: geſſto (quae). — 5) tu muku O a U. — škrabáno a přeškrtnuto e. — 7) M. bys. - 3) vehementer. — 3) saltem.
93 Gednoho czaſſu k gednomu z nych kdyz mnye ſye wgyty vda, na- lezech geho, an vkrutnye placze, a k mey rzieczy 1) any k memu przyſty nyzadneho vtyeſſenye nechcze gmyety. Pro nyezto ynhed yal ſem ſye ſnaznye wzpitaty na nyem, procz by tak welmy plakal, Ale wſak memu otazany nechtiel odpowiediety tehdy; Potom wſak, kdyz ia naſtach tomu, chutnye k tomu geho nutye, tako ieſt mnye odpowiediel: By ty wiediel ty giſte wieczi, gezto ſem iaz wzwyedyel nynye a gymy ſye pogyſtyl, wzdyczky by poplakal. k nyemuzto ya weczech: [48] Proſſym tebe, aby, czoz gſy wydyel, mnye rozprawyl. Tehdy on, pomlczaw malyczko, wecze ke mnye: I czo ſye tobie zda, kterak welyke muky netolyk tyem, geſto v pekle gſu, Ale take geſto w oczyſcy bidle, gſu przypraweny? k tomu ya odpowiedech: Od neznamych2) wieczech prawy ſud wyneſſen nemoze byty, zagiſte, iakz mnye ſye zda, o tyech mukach, k naſſym mukam, gymzto3) muczeny bywamy zde na ſwyetye, przyrownaty ſye nemohu. Przyemluwa. K Tomu on odpowiedye: wſyeczky muky, nuzie y muczenye, 4) roz- lycznye wymyſleny mohly byty, k naymenſyey muczie, geſto tam ieſt, ne- mohly by ſye przyrownaty. To wſeczko, czoz ſie zde muky zdagy a trpenye welmy welyke, tam budu iako vtyeſſenye. Nebo kazdy czlowiek, kdyz by ty muky 5) giſtu znal gyſtoſty, chtiel by radyegy az do ſkonany ſwieta wſyemy mukamy ſpolu bez oblechczenye muczen byty, genzto wſyczky6) lyde, zwlaſcze od adama kazdy ſam, trpiely gſu, nezly gedynky den v pekle neb w oczyſczy naymenſy muku muczen byty. A protoz kdyz, procz bych plakal, wzpytaſ ſie, ta bazen a ten strach tyech gyſtych muk, geſto hrzieſnym ſprawedlnye dana bywa, nuty mye k tomu, neb wyem, ze gſem hrzieſſyl proty bohu memu, A wyem, ze ieſt on ſſudczy gſucze, znagy, genz kazdemu, iakz zaſluzy, dawa podle ſprawedlnoſty. Pro nyezto nedyw ſye tomu, ze ia placzy, neb gſem ſhrzieſſyl a boha meho rozhnyewal, Nye ſpieſſe myel bych7) ſye dywyty naſylnye8) welmy tomu, kdyz bych neplakal, to wydyew; Alebrz procz lyde wierzyecze tomu, ze magy vmrziety, aſſa ponye2) gynych lydy nehodamy gyſtymy nekazy ſſye, Ale ſ taku bezpeczno�ty gſu zywy, ze nykakz nemyſle o tom, kterak by tyech muk hroznych mohly vgyty. nye tak gſucz bezpecznye zywy, nechtye o tom nycz wydyety, nez iako ze ſſna probye- ragycz ſye, kterakoſſ tomu rozumyegy bezpeczlywie, iako by nykdy vmrziety nemyely. 1) Předchází: rucz, což však podtečkováno. — 2) incertis. — 2) M. gymyzto. — 6) Před cz vy- *) Za tím nejspíše vynecháno: geſſto (quae). — 5) tu muku O a U. — škrabáno a přeškrtnuto e. — 7) M. bys. - 3) vehementer. — 3) saltem.
Strana 94
94 O otazany. O kdyz mnye on rozprawieſſe, k tey rzieczy wnytrzny bole�ty ia, zarmutyw 1) ſye tak, iakz ledwa mluwyty moziech, rzekl gſem k nyemu: Ey bieda, czo ia ſlyſſym od tebe? Ale wſak proſſym tebe, Powiez my to, w czem magy rozeznanye muky pekelne od muk oczyſczowych ? A on ke mnye wecze: Nycz w ſobie negmagy rozezna|nye, neb tak welyke muky oczyſczowe iako y pekelne w ſwey welykoſti. Ale gednot wſak ie�t, gymzto rozeznany byty mohu, ze pekelne muky dokonanye neczakagy, ale prziſporzenye,2) to wiez den ſudny, kdyz tyela tudyez3) muczena budu ſ duſſyemy gednoſtaynu muku, Ale oczyſczowe muky gſu ſ dokonanym, Nebo kdyz pokanye dokonano bywa tu tyemy mukamy, w radoſt poydu blaho- ſlawenych, k tomu iaz powiedyech: Gſulyſſ pak wſyem bydlygiczym w ocziſczy muky zagedno rowne, czyly rozlyczne? k tomu on powiedye: Zagiſte roz- lyczne, nyektere wieczſye a w nyekterych lechczyeyſſye, podle mnozſtwie4) hrziechow. Nebo y w nebeſſyech wſyeczky duſſye ſlawne buozy twarnoſt 5) neb wydyenye opatrugy,6) w nyemz ieſt wſyeczka radoſt, genzto gmagy, iakz chtye kto z nych, wſak tyemy radoſtmy zagedno neyſu rowny, Neb tento wieczſy gma, a onen menſy, a to wſe podle ſkutkow, kterez gſu czynyly. O otazany mezy ſwatych chwalu.7) ALe geſtly tobie ktere pochybowanye 8) w tom, ze by ſwatym roz- lycznoſt radoſty mohla byty, kterychzto radoſty ſam buoh gym ieſt poczatek,9) czoz gych gmagy, toczis ze ieſt wſe ſkrze nyeho, a w bohu zadna roz- licznoſt any promyena moz byty, tehdy dolyczenye to zgewne ieſt, ze kdyz bozie widyenye neb poznanye ieſt wſyeczka mzda ſwatych y rado�t, w nye- kterem wſak z ſwatych moz byty menſye a w nyekterem wieczſye. Protoz kdyz ſpolu duſſie widie a znagy boha, iakzto ieſt, nyektera wſak menye wydy a rozumye A tak gyey menſſye ſlawa ieſt, Nyektera pak ſwietlegye a zſlechtyelegye 10) wydy a rozumye a tak wieczſy gma ſlawu. Takezt ieſt y o tyech hubenych ztraczenczow11) mukach rozumyety, Nebo kdyz wſyeczky duſſye ztraczenych w gednom myeſtye muk gſu, wſak proto rozlycznymy mukamy muczeny bywagy podle ſwich hrziechow welyko�ty a mnozſtwie. zagiſte, mezy krzyeſtanſkymy mukamy a pohanſkymy take to ieſt rozeznanye a rozdiel, ze pohanowy muky proty mukam zlych krzieſtanow a neprawych gſu iako nyzadne a iako nycz, kakzkolywek ty muky pohanſke newy- mluwne, any od zywych lydy newymluwugiczy gſu any mohu byty. a toho 1) zamutyw O. — ") augmentum. — 3) ibidem. — 4) magnitudinem. — 5) spe- ciem. — ") contemplantur. — 1) flawu O. — 3) admiratio. — ") causa. — 1°) subti- lius. — 11) damnatorum.
94 O otazany. O kdyz mnye on rozprawieſſe, k tey rzieczy wnytrzny bole�ty ia, zarmutyw 1) ſye tak, iakz ledwa mluwyty moziech, rzekl gſem k nyemu: Ey bieda, czo ia ſlyſſym od tebe? Ale wſak proſſym tebe, Powiez my to, w czem magy rozeznanye muky pekelne od muk oczyſczowych ? A on ke mnye wecze: Nycz w ſobie negmagy rozezna|nye, neb tak welyke muky oczyſczowe iako y pekelne w ſwey welykoſti. Ale gednot wſak ie�t, gymzto rozeznany byty mohu, ze pekelne muky dokonanye neczakagy, ale prziſporzenye,2) to wiez den ſudny, kdyz tyela tudyez3) muczena budu ſ duſſyemy gednoſtaynu muku, Ale oczyſczowe muky gſu ſ dokonanym, Nebo kdyz pokanye dokonano bywa tu tyemy mukamy, w radoſt poydu blaho- ſlawenych, k tomu iaz powiedyech: Gſulyſſ pak wſyem bydlygiczym w ocziſczy muky zagedno rowne, czyly rozlyczne? k tomu on powiedye: Zagiſte roz- lyczne, nyektere wieczſye a w nyekterych lechczyeyſſye, podle mnozſtwie4) hrziechow. Nebo y w nebeſſyech wſyeczky duſſye ſlawne buozy twarnoſt 5) neb wydyenye opatrugy,6) w nyemz ieſt wſyeczka radoſt, genzto gmagy, iakz chtye kto z nych, wſak tyemy radoſtmy zagedno neyſu rowny, Neb tento wieczſy gma, a onen menſy, a to wſe podle ſkutkow, kterez gſu czynyly. O otazany mezy ſwatych chwalu.7) ALe geſtly tobie ktere pochybowanye 8) w tom, ze by ſwatym roz- lycznoſt radoſty mohla byty, kterychzto radoſty ſam buoh gym ieſt poczatek,9) czoz gych gmagy, toczis ze ieſt wſe ſkrze nyeho, a w bohu zadna roz- licznoſt any promyena moz byty, tehdy dolyczenye to zgewne ieſt, ze kdyz bozie widyenye neb poznanye ieſt wſyeczka mzda ſwatych y rado�t, w nye- kterem wſak z ſwatych moz byty menſye a w nyekterem wieczſye. Protoz kdyz ſpolu duſſie widie a znagy boha, iakzto ieſt, nyektera wſak menye wydy a rozumye A tak gyey menſſye ſlawa ieſt, Nyektera pak ſwietlegye a zſlechtyelegye 10) wydy a rozumye a tak wieczſy gma ſlawu. Takezt ieſt y o tyech hubenych ztraczenczow11) mukach rozumyety, Nebo kdyz wſyeczky duſſye ztraczenych w gednom myeſtye muk gſu, wſak proto rozlycznymy mukamy muczeny bywagy podle ſwich hrziechow welyko�ty a mnozſtwie. zagiſte, mezy krzyeſtanſkymy mukamy a pohanſkymy take to ieſt rozeznanye a rozdiel, ze pohanowy muky proty mukam zlych krzieſtanow a neprawych gſu iako nyzadne a iako nycz, kakzkolywek ty muky pohanſke newy- mluwne, any od zywych lydy newymluwugiczy gſu any mohu byty. a toho 1) zamutyw O. — ") augmentum. — 3) ibidem. — 4) magnitudinem. — 5) spe- ciem. — ") contemplantur. — 1) flawu O. — 3) admiratio. — ") causa. — 1°) subti- lius. — 11) damnatorum.
Strana 95
95 ieſt doſtoyno. Nebo gſu krzieſtane mylo�t bozie na prazdno a na darmo przygely, any gſu ſye chtyely w ſwich [49] hrzyeſſiech poznaty neb oblepſyty, kdyz gſu zywy byly, ano vſtawnye ſwata piſma na nye 1) wolagy, any gych znaty ſobie gmyety nechtyely. Tuto geho tyeze, czo ſye gemu przyhodylo na wygdeny duſſye z tyela. Tehdy iaz wecziech: hrozno mie ieſt toho, czo ty rozprawies, Ale wſak e buoh day, vſtawicznye ty wieczy na myſly ſmrtedlnych lydy bily, 2) abi aſſa ponye ſtrachem takych muk od ſlych ſkutkow przieſtaly, kdyz nechtye 3) pro myloſt bozí4) przieſtaty. Pro nyezto proſymt toho, czo ſye geſt tobie przyhodilo, geſto duſſye geſcze w tyele na kratczie,5) zgyew mnye to. kterezto 6) wieczi on weczie: kdyz prziſla hodyna me ſmrty, na tom myeſtye, na kteremz ſem lezal, gmagye vmrziety, tak welyke mnozſtwie zlych duchow bylo ie�t, ze pro mnozſtwie zeczteny by nykakz nemohly by byty, gychzto opatrnoſt 7) tak ieſt byla hrozna, ze nycz vkrutnyeſſyeho any wieczſyeho w muczeny, any hroznyeſyeho czo wymyſleno moze byty. Radiegy by zagiſte kazdy czlowiek horuczymy plameny mohl zzen byty a horzieczi, nezly gych twarnoſt8) w okem mzenye gedynku widiety. Ty dyablowe ke mnye prziſſedſſe, wſeczko, czoz gſem vczynyl proty bohu, k mey pa myety ob- nowowachu, radiecze my a nutyecze mye k tomu, abich od bozie myloſty gyz wiecze zuffal, gehozto tak tyezcze byl gſem rozhnyewal. Pro nyezto wiez to, ze gedno, by bozie ſmylowanye a myloſrdye mnye nepomohlo,3) gym ſie oprziety nykakz nemoziech. O tom, kterak ſwati Ieronymus zgyewyl ſye gemu na ſmrty. Za tyem pak, kdyz gyz wſie ſyly zbawen biech a gyz gednak gym powolyl, Slawny Ieronimus tu przygyde, welykym zaſtupem andyelſkym gſa obſtupen, ſedmkrat 10) nezly ſluncze ſwietleyſſy, mne poſſylnygye. genz kdyz na ty duchy mrzke wzhlede, any mye tak tyezcze nutye, 11) na nye ſye welmy rozhnyewaw, hroznym hlaſſem weczie gym: I procz ſte k tomuto, wy mrzcy dyablowe, zlorzeczeny, mrzczy przyſly? I zdaly ſte newiediely, ze ia tomuto chczy ſpomocznykem byty? ruczez 12) nechaygycze geho, precz oteygdete, a waſſye zloſty od nyeho precz wzdalte tak daleko, iako wſchod 1) na nyc po straně připsáno s patřičným odkazem. — 2) M, by bily. Předchází v originale podtečkované bity. — 3) Na konci vyškrabáno: ly — 4) na konci e vy- škrábáno. — 5) byla na krátce U. — *) T. j. k kterezto. — 7) species. — 3) formarum visione. — 3) a — nepomohlo po straně připsáno s odkazem. — 16) Český překladatel četl: septies m. species. — 11) exacerbantes. — 3) protinus.
95 ieſt doſtoyno. Nebo gſu krzieſtane mylo�t bozie na prazdno a na darmo przygely, any gſu ſye chtyely w ſwich [49] hrzyeſſiech poznaty neb oblepſyty, kdyz gſu zywy byly, ano vſtawnye ſwata piſma na nye 1) wolagy, any gych znaty ſobie gmyety nechtyely. Tuto geho tyeze, czo ſye gemu przyhodylo na wygdeny duſſye z tyela. Tehdy iaz wecziech: hrozno mie ieſt toho, czo ty rozprawies, Ale wſak e buoh day, vſtawicznye ty wieczy na myſly ſmrtedlnych lydy bily, 2) abi aſſa ponye ſtrachem takych muk od ſlych ſkutkow przieſtaly, kdyz nechtye 3) pro myloſt bozí4) przieſtaty. Pro nyezto proſymt toho, czo ſye geſt tobie przyhodilo, geſto duſſye geſcze w tyele na kratczie,5) zgyew mnye to. kterezto 6) wieczi on weczie: kdyz prziſla hodyna me ſmrty, na tom myeſtye, na kteremz ſem lezal, gmagye vmrziety, tak welyke mnozſtwie zlych duchow bylo ie�t, ze pro mnozſtwie zeczteny by nykakz nemohly by byty, gychzto opatrnoſt 7) tak ieſt byla hrozna, ze nycz vkrutnyeſſyeho any wieczſyeho w muczeny, any hroznyeſyeho czo wymyſleno moze byty. Radiegy by zagiſte kazdy czlowiek horuczymy plameny mohl zzen byty a horzieczi, nezly gych twarnoſt8) w okem mzenye gedynku widiety. Ty dyablowe ke mnye prziſſedſſe, wſeczko, czoz gſem vczynyl proty bohu, k mey pa myety ob- nowowachu, radiecze my a nutyecze mye k tomu, abich od bozie myloſty gyz wiecze zuffal, gehozto tak tyezcze byl gſem rozhnyewal. Pro nyezto wiez to, ze gedno, by bozie ſmylowanye a myloſrdye mnye nepomohlo,3) gym ſie oprziety nykakz nemoziech. O tom, kterak ſwati Ieronymus zgyewyl ſye gemu na ſmrty. Za tyem pak, kdyz gyz wſie ſyly zbawen biech a gyz gednak gym powolyl, Slawny Ieronimus tu przygyde, welykym zaſtupem andyelſkym gſa obſtupen, ſedmkrat 10) nezly ſluncze ſwietleyſſy, mne poſſylnygye. genz kdyz na ty duchy mrzke wzhlede, any mye tak tyezcze nutye, 11) na nye ſye welmy rozhnyewaw, hroznym hlaſſem weczie gym: I procz ſte k tomuto, wy mrzcy dyablowe, zlorzeczeny, mrzczy przyſly? I zdaly ſte newiediely, ze ia tomuto chczy ſpomocznykem byty? ruczez 12) nechaygycze geho, precz oteygdete, a waſſye zloſty od nyeho precz wzdalte tak daleko, iako wſchod 1) na nyc po straně připsáno s patřičným odkazem. — 2) M, by bily. Předchází v originale podtečkované bity. — 3) Na konci vyškrabáno: ly — 4) na konci e vy- škrábáno. — 5) byla na krátce U. — *) T. j. k kterezto. — 7) species. — 3) formarum visione. — 3) a — nepomohlo po straně připsáno s odkazem. — 16) Český překladatel četl: septies m. species. — 11) exacerbantes. — 3) protinus.
Strana 96
96 ſluneczny od zapadneho ieſt. Tyem vkłutnym ohromenym to towarzyſtwo zloſtnych duchow prziedeſſeneno gſa, 1) odtawad precz odgide, za tyem pak ſlawny Ieronimus nyekterym przykazaw andyelom, aby ote mne ne- odchodyly, Ale, do nyawadz by ſye newratyl, czakaly ſmy, ſ gynymy an- dyely precz chwatawie odſel. Tu pak kdyz otgyde ote mne, ty andyely, genzto ſe mnu oſtaly, gely ſye mne poſylowaty, lahodne, dobre wieczi mnye ſlybugycze, kdyz bich w ſylnem vmyſle oſtal. O druhem zgyeweny ſwateho Ieronyma tyem wzkrzieſſenym. Mezy tyemy vtyeſſenymy pomluwamy kdyz iako hodyna tomu zmynu, tehdy druhe, toczis ſlawny Ieronymus, rychle prziſſed, w ſwietlosty stogye, powiedye takto. Podtez! tehdy ynhed duſſye nechawſy tyela, tak tyezcze a horzci wen wypuſty; 2) Neb zagiſte, kterake ieſt bolenye bylo a truchloſt, rozum czlowieczy ſmyſlem nemoz toho rozumyety, gedno acz by oczytu gyſtotu toho ſye pogyſtyl, yako ya. Nebo by wſyech lydy rozum boleſty a ſmutky wſyeczky na ſwietye znamenal a ge ſycz y onak rozwrhl, proty rozluczenye duſſye ſ tyelem yako nycz nenye, na to gyſte rozluczenye3 kdyz by kto pamatowal, neſnadnye by weſſel byl. Tyto wieczi y gyne tak hrozlywe a ſmrtedlnym ſtraſſywie 4) mnye ieſt rozprawyl, gychzto pro- dluhoſt gſem nepopſal, Nebo on geſcze mluwieſſe, ano gyz mrkaty poczy- naſſe. 5) Czo ſye ieſt gemu po ſmrty przyhodylo, toho ieſt nedoplnyl, Ale ze gſem tohoto mymo gyne zadal, ona gyna dwa prziwed, k toho rozprawenye porzadu gſem ſye nawratyl, zadage toho od tu dwu take przieſlyſſiety, abich gych ſwiedeczſtwym giſtyegye navczen byl. Kterak ſwali Ieronymus dyably ohromyl, ze precz gſu vtekly. Gymzto gſem rzekl takto: kakzkoly tyto wieczy nevziteczne gſu, neb wam teſklywo czaſto gye mluwiety. Pro nyezto tohoto nechagicze, czoz gſem gyz ſlyſlal, proſym, aby ty wieczi, kterez po rozluczeny duſſye ſ tyelem przihodyly ſye wam, nye 6) rozprawte, k tomu ten weczie, kteryzto mnye wczera byl rozprawiel ono drzyewnye: Ba y czo, prawi, Cyrille, tyezeſſ? Nenyet ſnadno dobrzie mluwyty, Nebot duchowne wieczi naſſymy ſmyſly nemohut poſtyzeny byty. wiemy zagiſte, ze gmaſſ ſmyſl a rozum dobry, awſak, czo ieſt duſfye, newieff any znaff. zagiste boha znaff, ze iest wsyech wieczi poczatek a dokonanye, a od nyehozto wſyeczky wieczy ſye poczy- 1) M. prziedieſſeno. Za tím nepřeloženo: diris ululatibus et clamoribus, limen loci, in quo jacebam. — 2) wyſtupi U. — 3) duſſye — — rozluczenyc připsáno po straně s odkazem. — 4) ſtrafflywe O. a U. — 3) Původně psáno na konci: ie. — ") M. mnye.
96 ſluneczny od zapadneho ieſt. Tyem vkłutnym ohromenym to towarzyſtwo zloſtnych duchow prziedeſſeneno gſa, 1) odtawad precz odgide, za tyem pak ſlawny Ieronimus nyekterym przykazaw andyelom, aby ote mne ne- odchodyly, Ale, do nyawadz by ſye newratyl, czakaly ſmy, ſ gynymy an- dyely precz chwatawie odſel. Tu pak kdyz otgyde ote mne, ty andyely, genzto ſe mnu oſtaly, gely ſye mne poſylowaty, lahodne, dobre wieczi mnye ſlybugycze, kdyz bich w ſylnem vmyſle oſtal. O druhem zgyeweny ſwateho Ieronyma tyem wzkrzieſſenym. Mezy tyemy vtyeſſenymy pomluwamy kdyz iako hodyna tomu zmynu, tehdy druhe, toczis ſlawny Ieronymus, rychle prziſſed, w ſwietlosty stogye, powiedye takto. Podtez! tehdy ynhed duſſye nechawſy tyela, tak tyezcze a horzci wen wypuſty; 2) Neb zagiſte, kterake ieſt bolenye bylo a truchloſt, rozum czlowieczy ſmyſlem nemoz toho rozumyety, gedno acz by oczytu gyſtotu toho ſye pogyſtyl, yako ya. Nebo by wſyech lydy rozum boleſty a ſmutky wſyeczky na ſwietye znamenal a ge ſycz y onak rozwrhl, proty rozluczenye duſſye ſ tyelem yako nycz nenye, na to gyſte rozluczenye3 kdyz by kto pamatowal, neſnadnye by weſſel byl. Tyto wieczi y gyne tak hrozlywe a ſmrtedlnym ſtraſſywie 4) mnye ieſt rozprawyl, gychzto pro- dluhoſt gſem nepopſal, Nebo on geſcze mluwieſſe, ano gyz mrkaty poczy- naſſe. 5) Czo ſye ieſt gemu po ſmrty przyhodylo, toho ieſt nedoplnyl, Ale ze gſem tohoto mymo gyne zadal, ona gyna dwa prziwed, k toho rozprawenye porzadu gſem ſye nawratyl, zadage toho od tu dwu take przieſlyſſiety, abich gych ſwiedeczſtwym giſtyegye navczen byl. Kterak ſwali Ieronymus dyably ohromyl, ze precz gſu vtekly. Gymzto gſem rzekl takto: kakzkoly tyto wieczy nevziteczne gſu, neb wam teſklywo czaſto gye mluwiety. Pro nyezto tohoto nechagicze, czoz gſem gyz ſlyſlal, proſym, aby ty wieczi, kterez po rozluczeny duſſye ſ tyelem przihodyly ſye wam, nye 6) rozprawte, k tomu ten weczie, kteryzto mnye wczera byl rozprawiel ono drzyewnye: Ba y czo, prawi, Cyrille, tyezeſſ? Nenyet ſnadno dobrzie mluwyty, Nebot duchowne wieczi naſſymy ſmyſly nemohut poſtyzeny byty. wiemy zagiſte, ze gmaſſ ſmyſl a rozum dobry, awſak, czo ieſt duſfye, newieff any znaff. zagiste boha znaff, ze iest wsyech wieczi poczatek a dokonanye, a od nyehozto wſyeczky wieczy ſye poczy- 1) M. prziedieſſeno. Za tím nepřeloženo: diris ululatibus et clamoribus, limen loci, in quo jacebam. — 2) wyſtupi U. — 3) duſſye — — rozluczenyc připsáno po straně s odkazem. — 4) ſtrafflywe O. a U. — 3) Původně psáno na konci: ie. — ") M. mnye.
Strana 97
97 nagy a pochodye. Awſak czo by byl buoh nebo kteraky ieſt, donydz gſy w uobtyezeny tohoto zetleleho a hrubeho1) tyela, newieſſ gedno 2) [50) (yako ſkrze zrcadlo. Takez geſt y o angelech y o gynych netyeleſnych duſſych taz wyecz zgewena.3) Ano wſſak zde na ſwyetye gſu przyemnohe wyeczy welmy zname, gychzto wſſak pro nedoſtatek naſſyeho mdleho rozumu roze- znaty nemozemy prawye, Pro nyezto nebeſſke a duchownye owſſem pak od poznanye naſſyeho przyrozenye wzdaleny gſu, kterak my gym pak rozumyety mozem? Tehdy ya weczech: jakz prawyff, tak gest gyſtye; Ale wſſak yakz mozeſ, proſym, powyez my. O tom rozprawenye, geſſto okolkem rozprawyely, nemohucze neſnad- noſty doſtyhnuty. TEhdy on wecze: okolkem prawy to gyſtye, gehoz zadaſſ, budu mluwyty, gehoz bezmal pro neſnadnoſt tyech neznamych wyeczy nemohu tyemto ſmyſlem tyeleſnym dogyty, aby tyto, gehoz ſye tehoz pogyſtyly, ſe mnu gſucz tam, geſtly to tak, ſwyedkowe byly. Duſſye ma, kdyz tolykymy boleſtmy przyehroznymy od tyela ſye rozluczyla, ynhed ſ rychloſty w okem mzenye newymluwenye, gehoz ya nykakz wymluwyty nemohu, kterak ſye to ſtalo, byla geſt przy- neſena przyed oblyczey boha na ſudye ſedyegyczyho. Ale od kterych nebo od koho byla geſt doneſena, anebo kterako, toho newyedye, any take tomu rozumyegy. Nebo zagyſte to dyw nenye nyzadny: nynye tyezko�ty tyeleſnu gſem obtyzen, Ale tehdy, toho czaſu, byla geſt duſſye bez tyela, Pro nyezto tyezkoſt tyeleſna lehoſty“) duchownye brany tak zyapnye a ſlechtyle ta- kowych wyeczy rozprawyety. Byli gſu take tudyz tyechto gyſtych duſſye hrozamy a ſtrachy newymluwenymy ſtrachugycze ſye, czſo by ſudcze ſ nymy vczynyl, czakagycze. E naſtoyte, byeda, procz ſmrtedlny lyde na ſwyetye, gymzto ſye toto przyhodyty gma, newyedye, any wyedyety chtye, yakoz nam przyhodylo ſye geſt. Zagyſte, by tohoto gyſteho ſudcze gym nye- ktera znamoſt byla, nehrzeſſyly by tak mnoho a tolykrat, kdyz by gey wydyely bez pochybenye takym hroznym ſudczy gſucze proty hrzyſſnym. Nebo nyzadny hrzychowe, ktere ſmy ſweho czaſu vczynyly, przyed tyemto ſudczy tagyty ſye nemohu. Nye 5) wſſeczko, czſo ſmy vczynyly, tak ſwyetle zgewno geſt tu bylo przyede wſſyemy, geſto tu ſtachu, yako by ty ſkutkowe wſyczkny tu byly, yakz gſu vczynyeny, przytomnye, Tak ze naymenſſye myſſlenye naſſych myſſlenye, yakz ſye ſtalo, zgewno bylo, yako napſane, beze wſſye omylnoſty. Ba czſo geſt tu ſtrachu a hrozy bylo, nelze toho, by to rozum czlowyeczy mohl wyprawyty. 1) Předěláno škrabáním z hubeneho. — 3) Za tím list padesátý vyříznut, jehož text otištěn zde dle rukopisu Olomouckého. — 3) zgewna U. — 4) M. lehkoſty, jak v U. — 5) imo.
97 nagy a pochodye. Awſak czo by byl buoh nebo kteraky ieſt, donydz gſy w uobtyezeny tohoto zetleleho a hrubeho1) tyela, newieſſ gedno 2) [50) (yako ſkrze zrcadlo. Takez geſt y o angelech y o gynych netyeleſnych duſſych taz wyecz zgewena.3) Ano wſſak zde na ſwyetye gſu przyemnohe wyeczy welmy zname, gychzto wſſak pro nedoſtatek naſſyeho mdleho rozumu roze- znaty nemozemy prawye, Pro nyezto nebeſſke a duchownye owſſem pak od poznanye naſſyeho przyrozenye wzdaleny gſu, kterak my gym pak rozumyety mozem? Tehdy ya weczech: jakz prawyff, tak gest gyſtye; Ale wſſak yakz mozeſ, proſym, powyez my. O tom rozprawenye, geſſto okolkem rozprawyely, nemohucze neſnad- noſty doſtyhnuty. TEhdy on wecze: okolkem prawy to gyſtye, gehoz zadaſſ, budu mluwyty, gehoz bezmal pro neſnadnoſt tyech neznamych wyeczy nemohu tyemto ſmyſlem tyeleſnym dogyty, aby tyto, gehoz ſye tehoz pogyſtyly, ſe mnu gſucz tam, geſtly to tak, ſwyedkowe byly. Duſſye ma, kdyz tolykymy boleſtmy przyehroznymy od tyela ſye rozluczyla, ynhed ſ rychloſty w okem mzenye newymluwenye, gehoz ya nykakz wymluwyty nemohu, kterak ſye to ſtalo, byla geſt przy- neſena przyed oblyczey boha na ſudye ſedyegyczyho. Ale od kterych nebo od koho byla geſt doneſena, anebo kterako, toho newyedye, any take tomu rozumyegy. Nebo zagyſte to dyw nenye nyzadny: nynye tyezko�ty tyeleſnu gſem obtyzen, Ale tehdy, toho czaſu, byla geſt duſſye bez tyela, Pro nyezto tyezkoſt tyeleſna lehoſty“) duchownye brany tak zyapnye a ſlechtyle ta- kowych wyeczy rozprawyety. Byli gſu take tudyz tyechto gyſtych duſſye hrozamy a ſtrachy newymluwenymy ſtrachugycze ſye, czſo by ſudcze ſ nymy vczynyl, czakagycze. E naſtoyte, byeda, procz ſmrtedlny lyde na ſwyetye, gymzto ſye toto przyhodyty gma, newyedye, any wyedyety chtye, yakoz nam przyhodylo ſye geſt. Zagyſte, by tohoto gyſteho ſudcze gym nye- ktera znamoſt byla, nehrzeſſyly by tak mnoho a tolykrat, kdyz by gey wydyely bez pochybenye takym hroznym ſudczy gſucze proty hrzyſſnym. Nebo nyzadny hrzychowe, ktere ſmy ſweho czaſu vczynyly, przyed tyemto ſudczy tagyty ſye nemohu. Nye 5) wſſeczko, czſo ſmy vczynyly, tak ſwyetle zgewno geſt tu bylo przyede wſſyemy, geſto tu ſtachu, yako by ty ſkutkowe wſyczkny tu byly, yakz gſu vczynyeny, przytomnye, Tak ze naymenſſye myſſlenye naſſych myſſlenye, yakz ſye ſtalo, zgewno bylo, yako napſane, beze wſſye omylnoſty. Ba czſo geſt tu ſtrachu a hrozy bylo, nelze toho, by to rozum czlowyeczy mohl wyprawyty. 1) Předěláno škrabáním z hubeneho. — 3) Za tím list padesátý vyříznut, jehož text otištěn zde dle rukopisu Olomouckého. — 3) zgewna U. — 4) M. lehkoſty, jak v U. — 5) imo.
Strana 98
98 O tom ſtrachu tuto rozprawye, geſſto gſu gmyely na wygdeny duſlye z tyela. ZNamenayz zagyſte, kterakymy ſtrachy byly ſmy ſnuzeny, Neb ay, tot ſ gedney strany mnozstwye welyke dyablow staffye; ty zle ſkutky, kterez ſmy czynyly, protyw nam ſwyedczye, to myeſto, obyczey a czas tyech zlych ſkutkow nam wyprawugycze, kdely, kterakly, ſ kymly, ktereholy czaſu ſmy to czynyly. A tot z druhey ſtrany my ſamy nykakz tomu odpyraty nemo- zechom, tak proto ze ſmy gmyely ſudczy, gemuzto wſſyeczko ſwyedomo byeſſye, yakz take proto, ze kazdy z nas znal geho ſudczy gſucz ſprawedlnym. E byeda, byeda, czſoz pak potom wyecze mluwyty geſt? kterakeho ſudu na ny czakamy? Ba wyernye, pro toho gyſteho ſudu pamyet nynye ſye welmy ſtrachugy. Ay tot zly ſkutkowe ſe wſſech ſtran na ſprawedlnoſt, aby pomstyla, wolachu. Nye gednak nyczehoz nyczs dobreho nebylo geſt tu, gymzto bychom k kteremu myloſrdenstwy nadyegy gmyely. Ay tot wſyczkny, geſlto tu byechu, nas dooftoyny tyech muk wywolawachu. Kdyz pak nyczs gyneho nebyeſye, gedno aby ſud wydan byl, kteryzto hrzyſſnykom dooſtoy- nye a ſprawedlnye dan bywa, Ay tot myly ſlawny Ieronymus, wſſech ſwyetleyſſy hwyezd, ſ blahoſlawenym Ianem krztytelem a ſ naywyſſym apo- tolſkym knyezetem petrem, I take ſ przyewelykym ſborem angelſkym k ſtolyczy, na nyez ſudcze ſedyeſſye, przye�tupyw, naſſyeho ſudu prodlyty maly czas, a ny ſobye dany byty pro czeſt a pro nabozenſtwye, geſſto ſmy gemu czynyly, yakz geſt chtyel, tak geſt obdrzal przyed tym ſudczy. Take pro zkazenye toho bludu to geſt vczynyl. Potom pak nas ſ ſobu weda, tyem wſſyem blahoſlawenym towarzyſtwem gſa obſtupen tu, kdez duſſye wyernych bezczyſlne chwaly 1) wyecznye pozywagy, a ty wyeczy wſſechny, kterez ſye tu dyegychu, abychom ſwyedeczſtwye wydaly, nam geſt rozprawyl. Potom pak do oczyſtcze y do pekla ny vwedl, a netolyk ty wyeczy, geſto tu byly, nam vkazal, Ale chtyel tomu, abychom gyſtoty tyech muk zkuſyly. Przyemluwa gyna. To pak wſſeczko kdyz ſye to 2) [51] ſtalo tet hodyny, kterez naſſych tyel tyem pitlem, gehoz blahoſlaweny 3) Ieronymus pozwal,4) Euſebius ſſye dotekl, ſlawny Ieronimus nam przikazal, abychom w tyela ſſye nawra- tyly, a przykazal nam, abychom o tyech wieczyech, ktere ſmy wi- dyely, 5) ſwyedczyly; a take ſlybyl nam dwadcziety den, kdyz za hrziechi pokanye duoſtoyne vczynymy, ze ſ euzebiem, genz tehoz czaſſu vmrziety 1) ſlawy U. — 2) tak U. — 3) ſlawny U. — 4) Původně správně psáno: pozywal. neporozuměním později v vyškrábáno; pozywal O a U; usus fuit. — 3) Psáno pů- vodně: wie, avšak e podtečkováno.
98 O tom ſtrachu tuto rozprawye, geſſto gſu gmyely na wygdeny duſlye z tyela. ZNamenayz zagyſte, kterakymy ſtrachy byly ſmy ſnuzeny, Neb ay, tot ſ gedney strany mnozstwye welyke dyablow staffye; ty zle ſkutky, kterez ſmy czynyly, protyw nam ſwyedczye, to myeſto, obyczey a czas tyech zlych ſkutkow nam wyprawugycze, kdely, kterakly, ſ kymly, ktereholy czaſu ſmy to czynyly. A tot z druhey ſtrany my ſamy nykakz tomu odpyraty nemo- zechom, tak proto ze ſmy gmyely ſudczy, gemuzto wſſyeczko ſwyedomo byeſſye, yakz take proto, ze kazdy z nas znal geho ſudczy gſucz ſprawedlnym. E byeda, byeda, czſoz pak potom wyecze mluwyty geſt? kterakeho ſudu na ny czakamy? Ba wyernye, pro toho gyſteho ſudu pamyet nynye ſye welmy ſtrachugy. Ay tot zly ſkutkowe ſe wſſech ſtran na ſprawedlnoſt, aby pomstyla, wolachu. Nye gednak nyczehoz nyczs dobreho nebylo geſt tu, gymzto bychom k kteremu myloſrdenstwy nadyegy gmyely. Ay tot wſyczkny, geſlto tu byechu, nas dooftoyny tyech muk wywolawachu. Kdyz pak nyczs gyneho nebyeſye, gedno aby ſud wydan byl, kteryzto hrzyſſnykom dooſtoy- nye a ſprawedlnye dan bywa, Ay tot myly ſlawny Ieronymus, wſſech ſwyetleyſſy hwyezd, ſ blahoſlawenym Ianem krztytelem a ſ naywyſſym apo- tolſkym knyezetem petrem, I take ſ przyewelykym ſborem angelſkym k ſtolyczy, na nyez ſudcze ſedyeſſye, przye�tupyw, naſſyeho ſudu prodlyty maly czas, a ny ſobye dany byty pro czeſt a pro nabozenſtwye, geſſto ſmy gemu czynyly, yakz geſt chtyel, tak geſt obdrzal przyed tym ſudczy. Take pro zkazenye toho bludu to geſt vczynyl. Potom pak nas ſ ſobu weda, tyem wſſyem blahoſlawenym towarzyſtwem gſa obſtupen tu, kdez duſſye wyernych bezczyſlne chwaly 1) wyecznye pozywagy, a ty wyeczy wſſechny, kterez ſye tu dyegychu, abychom ſwyedeczſtwye wydaly, nam geſt rozprawyl. Potom pak do oczyſtcze y do pekla ny vwedl, a netolyk ty wyeczy, geſto tu byly, nam vkazal, Ale chtyel tomu, abychom gyſtoty tyech muk zkuſyly. Przyemluwa gyna. To pak wſſeczko kdyz ſye to 2) [51] ſtalo tet hodyny, kterez naſſych tyel tyem pitlem, gehoz blahoſlaweny 3) Ieronymus pozwal,4) Euſebius ſſye dotekl, ſlawny Ieronimus nam przikazal, abychom w tyela ſſye nawra- tyly, a przykazal nam, abychom o tyech wieczyech, ktere ſmy wi- dyely, 5) ſwyedczyly; a take ſlybyl nam dwadcziety den, kdyz za hrziechi pokanye duoſtoyne vczynymy, ze ſ euzebiem, genz tehoz czaſſu vmrziety 1) ſlawy U. — 2) tak U. — 3) ſlawny U. — 4) Původně správně psáno: pozywal. neporozuměním později v vyškrábáno; pozywal O a U; usus fuit. — 3) Psáno pů- vodně: wie, avšak e podtečkováno.
Strana 99
99 myel, wieczne chwaly myely bichom dogyty. A protoz, aby to wiedyel, duſſye naſſye tyelom y gſu przygednany, mnoho wieczi, Auguſtine myle,1) welmy hrozne od nych zgyewnye, 2) ſem wzwiedyel, kterezto, kdyz by na myſl ſmrtedlnych lydy weſly, tyechto czaſnych wieczi lybofty a bedlywe peczie, genzto lyde mnohokrat bludye, iakz mnye zda ſye, opuſtyly by; kterezto wieczy kdyz bich wſyeczky popſal, prodlyl bych przielyſ ſwu rzyecz, any bych take rozumyetedlen 3) bich byl tyech wieczy pſaty, gez ſem ſlybyl. Nebo ſkoro tebe czakam, genz chcze� hrobu ſlawneho Ieronyma nawſczyewyty, iakzto twogy lyſtowe, geztoſſ pſal ke mnye, ſwiedczyly gſu. 4) Tyto wſyeczky dokonam, dotkna ſye pohrzieby duoſtoy- neho Euſebia, a ſ tyem dywy gyne rozprawiety, iakz ſem ſlybyl. O dywyech ſwateho Euſebia tato przye. 5) POrzad vmrzenye doſto neho Euſebia a onyech trzy czlowieku wzkrzyeſſenych, iakz kratczie ſem mohl, wyprawyl ſem, nyktere 6) wieczi tobie, iakz mnym, lybe mezy tyem vmyeſſyw. Neb kdyz vmrziel 7) duoſtoyny Euſebius trzetye 8) hodyny, mnoho dywow ode wſyech iest widyeno, kte- ryzto ſwatoſt zywota geho wylyczowachu, z nychzto nynye gedynke dwa powiedye. O gednom mnychu dyw. MNych geden toho klaſtera pro plakanye a pro bdyenye oſnul byl, ynhed pak, iakz tyela duoſtoyneho euſebia twarzy ſwu ieſt dotekl, pro- rziel9) ieſt. O gednom byeſſownyku 10) toto ieſt. Geden, genz 11) dyabla w ſobie gmyegyeſſe, kdyz to tyelo ſwate 12) k koſtelu wezyechom, geho vtka, rychle ynhed zproſczen ieſt od toho dyabla. Podle koſtela, w nyemz ſwateho Ieronyma tyelo przieſwate ieſt pohrabano, duoſtoyneho Euſebia tielo naho przykladem myſtra geho pohrzebly ſme pocztywye, iakz ieſt ſluſalo. w toho take koſtela hrzbytowie ony czlowiekowe trzie pohrabany gſu; pro nyezto konecz wſemu tomu tuto gyz bud, aby dywowe wyborneho Ieronyma a zazrakowe myeſto k roz- praweny mohly gmyety. 1) M. myly. — 1) Původně psáno: zgyewenye, později druhé e podtečkováno; zgewene O. zgewnie U. — 3) Následující bich zbytečno. — 4) Za tím vynecháno aneb nepřeloženo: caetera, quae tunc ad meam reducere potero memoriam, declarabo. — *) Nedopsáno: przyemluwa. — 9) M. nyektere. — 7) vmrzyety chtyel O a U. — 3) Psáno původně: trzyetyc, avšak prvé y později vyškrabáno. — 3) M. prozrziel. — 16) daemo- niacus. — 11) pak O a U. — 13) ſwateho Euzebya O.
99 myel, wieczne chwaly myely bichom dogyty. A protoz, aby to wiedyel, duſſye naſſye tyelom y gſu przygednany, mnoho wieczi, Auguſtine myle,1) welmy hrozne od nych zgyewnye, 2) ſem wzwiedyel, kterezto, kdyz by na myſl ſmrtedlnych lydy weſly, tyechto czaſnych wieczi lybofty a bedlywe peczie, genzto lyde mnohokrat bludye, iakz mnye zda ſye, opuſtyly by; kterezto wieczy kdyz bich wſyeczky popſal, prodlyl bych przielyſ ſwu rzyecz, any bych take rozumyetedlen 3) bich byl tyech wieczy pſaty, gez ſem ſlybyl. Nebo ſkoro tebe czakam, genz chcze� hrobu ſlawneho Ieronyma nawſczyewyty, iakzto twogy lyſtowe, geztoſſ pſal ke mnye, ſwiedczyly gſu. 4) Tyto wſyeczky dokonam, dotkna ſye pohrzieby duoſtoy- neho Euſebia, a ſ tyem dywy gyne rozprawiety, iakz ſem ſlybyl. O dywyech ſwateho Euſebia tato przye. 5) POrzad vmrzenye doſto neho Euſebia a onyech trzy czlowieku wzkrzyeſſenych, iakz kratczie ſem mohl, wyprawyl ſem, nyktere 6) wieczi tobie, iakz mnym, lybe mezy tyem vmyeſſyw. Neb kdyz vmrziel 7) duoſtoyny Euſebius trzetye 8) hodyny, mnoho dywow ode wſyech iest widyeno, kte- ryzto ſwatoſt zywota geho wylyczowachu, z nychzto nynye gedynke dwa powiedye. O gednom mnychu dyw. MNych geden toho klaſtera pro plakanye a pro bdyenye oſnul byl, ynhed pak, iakz tyela duoſtoyneho euſebia twarzy ſwu ieſt dotekl, pro- rziel9) ieſt. O gednom byeſſownyku 10) toto ieſt. Geden, genz 11) dyabla w ſobie gmyegyeſſe, kdyz to tyelo ſwate 12) k koſtelu wezyechom, geho vtka, rychle ynhed zproſczen ieſt od toho dyabla. Podle koſtela, w nyemz ſwateho Ieronyma tyelo przieſwate ieſt pohrabano, duoſtoyneho Euſebia tielo naho przykladem myſtra geho pohrzebly ſme pocztywye, iakz ieſt ſluſalo. w toho take koſtela hrzbytowie ony czlowiekowe trzie pohrabany gſu; pro nyezto konecz wſemu tomu tuto gyz bud, aby dywowe wyborneho Ieronyma a zazrakowe myeſto k roz- praweny mohly gmyety. 1) M. myly. — 1) Původně psáno: zgyewenye, později druhé e podtečkováno; zgewene O. zgewnie U. — 3) Následující bich zbytečno. — 4) Za tím vynecháno aneb nepřeloženo: caetera, quae tunc ad meam reducere potero memoriam, declarabo. — *) Nedopsáno: przyemluwa. — 9) M. nyektere. — 7) vmrzyety chtyel O a U. — 3) Psáno původně: trzyetyc, avšak prvé y později vyškrabáno. — 3) M. prozrziel. — 16) daemo- niacus. — 11) pak O a U. — 13) ſwateho Euzebya O.
Strana 100
100 IV. Na rozkoſſney przieſwateho Ieronyma luczie, toczis na rozkoſnem myeſtye rozprawenye dywow rozlycznych, gſa poſſazen, iakzto wienecz dyelage, pylnu a kraſnu rziecz tyech gyſtych dywow w tomto v mem roz- praweny k waſſemu vzytku y gynych buduczych wieczy waſſych podle mozenye meho tak, iakz moczy budu, ſberu a ſhledam. O ſabymyanowy, 1) knyezyety kaczierſkem, toto ieſt. Z kterychzto dywow ze wſyech nayprwe powiem o neſlechetnem ſabymyanowy 1), gehoz znaſſ dobrzie, knyzety kaczirzkem, czo ſſye geſt ſtalo. Nebo ten gy�ty Sabymyanus,2) przietel gſa kaczierzſky, prawieſſe 3) a potwrzo- waſſe toho, ze by dwie wuoly nebo dwie chtyeny v bohu byly, A geſto geſcze horſye ieſt, ze tye giſtye dwie wuoly mezy ſobu nyekdy rozny�ti by gmyele, dwogicze ſſye na dwe. A na tu gyſtu wiecz a na tu horutnu4) krzywdu wywodiechu onu gyſtu rziecz, geſto criſtus we czteny byl rziekl: Otcze, muozly bity, myn kalych tento ote mne, toczís vmuczenye toto; y wzbierachu z toho welmy przietyezke przye a gednak ku oprzyeny newiprawugiczie, 5) A to tak lycziechu, ze by toczis criſtus gednu wuoly chtyel ſchowaty ſye vmuczenye, a druhu pak woly to giſte vmuczenye ze by bezdyeky odſtupity muſſyl. A z tyech giſtych wyeczy wymyetaſſe a prawieſſe ten giſty neſlechetnyk, zze by mnohym wieczem criſtus chtyel, gychzto by obdrziety nemohl. O auguſtine, kterak welyku boleſt a zaloft w naſſ zbudyl ten giſty neſlechetny kaczierz, pro welykoft te boleſty toho wyprawyty nemozem. Nebo zagiſte ten giſty gedowaty beran a wlk chwa- tawy oblek ſye w rucho owczie, �tado nam poruczene neczſtnye przie- wraczuge a przny. Aby zlobu a rydanye ſweho vmyſla vkrutneho ſnad- nyegie mohl pachaty, z gyednyech knyzek, toczis o tom vczynyenych, abychom gemu, to wiez, lepe wierzity, 5) ſlawnemu Ieronimowy, wſye prawdy zrcadlu, wynu dawaſſe. Ano wſak przyed tyem drzyewe, kdyz byl wzwiedyel te neprawoſty krzywdu hroznu, blahoſlaweny Ierony[52]mus pro zkazenye tohu 7) bludu nedawno przied ſwu ſmrty vczynyl byl gednu epiſtolu, y pozwa toho giſteho zloſtnyka ſe wſyemy geho naſledownyky do geruſalemſkeho koſtela w gednu nedyely k hadany a k zkazeny geho bluda neſlechetneho, kterehoz dne ſwymy podbyſkupymy y byſkupy pomoczy y ſ gynymy wiernymy krzieſtanow pomoczy ſ tyem knyezetem a ſ geho vczennyky mrzkymy bylo ieſt hadanye Od nony neb od poledne az prawie do meſpora, a tuz pak owſem to giſte kaczierzſtwo zkazeno a pohanyeno bylo ieſt konecznye. 1) M. ſabynyanowy. — 2) M. Sabynyanus. — 3) Psáno původně: prawieſſye. — *) inopinabilis. — 5) inextricabiles. — *) M. uwyerzyly, jak v O a U. — 7) M. toko.
100 IV. Na rozkoſſney przieſwateho Ieronyma luczie, toczis na rozkoſnem myeſtye rozprawenye dywow rozlycznych, gſa poſſazen, iakzto wienecz dyelage, pylnu a kraſnu rziecz tyech gyſtych dywow w tomto v mem roz- praweny k waſſemu vzytku y gynych buduczych wieczy waſſych podle mozenye meho tak, iakz moczy budu, ſberu a ſhledam. O ſabymyanowy, 1) knyezyety kaczierſkem, toto ieſt. Z kterychzto dywow ze wſyech nayprwe powiem o neſlechetnem ſabymyanowy 1), gehoz znaſſ dobrzie, knyzety kaczirzkem, czo ſſye geſt ſtalo. Nebo ten gy�ty Sabymyanus,2) przietel gſa kaczierzſky, prawieſſe 3) a potwrzo- waſſe toho, ze by dwie wuoly nebo dwie chtyeny v bohu byly, A geſto geſcze horſye ieſt, ze tye giſtye dwie wuoly mezy ſobu nyekdy rozny�ti by gmyele, dwogicze ſſye na dwe. A na tu gyſtu wiecz a na tu horutnu4) krzywdu wywodiechu onu gyſtu rziecz, geſto criſtus we czteny byl rziekl: Otcze, muozly bity, myn kalych tento ote mne, toczís vmuczenye toto; y wzbierachu z toho welmy przietyezke przye a gednak ku oprzyeny newiprawugiczie, 5) A to tak lycziechu, ze by toczis criſtus gednu wuoly chtyel ſchowaty ſye vmuczenye, a druhu pak woly to giſte vmuczenye ze by bezdyeky odſtupity muſſyl. A z tyech giſtych wyeczy wymyetaſſe a prawieſſe ten giſty neſlechetnyk, zze by mnohym wieczem criſtus chtyel, gychzto by obdrziety nemohl. O auguſtine, kterak welyku boleſt a zaloft w naſſ zbudyl ten giſty neſlechetny kaczierz, pro welykoft te boleſty toho wyprawyty nemozem. Nebo zagiſte ten giſty gedowaty beran a wlk chwa- tawy oblek ſye w rucho owczie, �tado nam poruczene neczſtnye przie- wraczuge a przny. Aby zlobu a rydanye ſweho vmyſla vkrutneho ſnad- nyegie mohl pachaty, z gyednyech knyzek, toczis o tom vczynyenych, abychom gemu, to wiez, lepe wierzity, 5) ſlawnemu Ieronimowy, wſye prawdy zrcadlu, wynu dawaſſe. Ano wſak przyed tyem drzyewe, kdyz byl wzwiedyel te neprawoſty krzywdu hroznu, blahoſlaweny Ierony[52]mus pro zkazenye tohu 7) bludu nedawno przied ſwu ſmrty vczynyl byl gednu epiſtolu, y pozwa toho giſteho zloſtnyka ſe wſyemy geho naſledownyky do geruſalemſkeho koſtela w gednu nedyely k hadany a k zkazeny geho bluda neſlechetneho, kterehoz dne ſwymy podbyſkupymy y byſkupy pomoczy y ſ gynymy wiernymy krzieſtanow pomoczy ſ tyem knyezetem a ſ geho vczennyky mrzkymy bylo ieſt hadanye Od nony neb od poledne az prawie do meſpora, a tuz pak owſem to giſte kaczierzſtwo zkazeno a pohanyeno bylo ieſt konecznye. 1) M. ſabynyanowy. — 2) M. Sabynyanus. — 3) Psáno původně: prawieſſye. — *) inopinabilis. — 5) inextricabiles. — *) M. uwyerzyly, jak v O a U. — 7) M. toko.
Strana 101
101 Kterak ſwati ſylwanus proty kaczyerzom ſye oprzyel, douffanye giſte gmage w ſwatem Ieronymowy, tato ieſt capytola. KDyz pak to giſte knyeze 1) zloſtne proty nam knyzky, geſto ne- prawie ſlozyl byl, z nych ſlawnemu Ieronymowy wynu dawaſſe, nam opaczowal a proty nam lyczyl, Te tak welyke krzywdy ſtrpyety nemoha blazene pamyety Syluanus, nazaretſkeho koſtela arcypyſkup,2) genzto tak we- lyku zadoſty a mylowanym y nabozenſtwym cztyeſſe a mylowaſſe, ze czokoli- wzek kdy czynyl, bozie gmye a | ſwateho Ieronyma wzdy naprzied prziedkladal, Pro nyezto iako ode wſiech lydy druhym Ieronymen 3) byl nazwan. Protoz proty tomu knyezety kaczerzſkemu ynhed chutnye4) powſtal ieſt, lage gemu welmy vkrutnye, ze tak mnoho mezy lydmy zloſty wzburzyl. kdyz pak mezy nyma dluhy byl ſwar a hadanye, ande geden druhemu, 6) iakz na- wiecze moz, zlorzieczy a vkara, S tyem pak napoſledy oba ſpolu vſtawi�ta toto ſobie: kdyz by az do zaytrzyeſſyeho dne dewate hodyny blahoſlaweny Ieronymus tyech giſtich knyh ſkrzywedlnych 6) gſſucz nevkazal zgyewnye, aby arczybiſk Powy hlawa ſtata byla. Tu ſmluwu kdyz dokonachu, kazdy ſye domow wratyl. Pro nyezto przyeſ tu przyeſ czyelu nocz kazdy z na� na modlytwy ſye oddal, aby nam w tak welykych potrzyebach pomocz prziſla od hoſpodyna, genzto nyzadnym w ſye vffagyczym newzhrdye. O welykem dywu, kdyz ſye byl ſwati Ieronym zgewyl a toho kaczierzie zloſt vkazal. WElyky hoſpodyn a przy'lyſſ chwalny, gehozto zagiſte mudroſty nenye poczta! Toho pak vrczeneho dne w tom miſtye, te hodyny, to knyeze zloſtne ka|czyerzſke ſwymy naſledownyky prziſſed do ko�tela, ſyemo tamo tyekage, hledaſſe iako lew rzwawy7) ſluhu bozieho, chtye rad ſezraty, iako by to gyz bylo, ze by buoh proſby ſwich ſluh gyz zapomnyel a ſlyſſyety nechtyel. Pro nyezto ſielnecz8) nemudry, kdyz mnyegyeſſe, by naybezpecz- nyegye stal, tehdi iest pak padl. Stogiesse tu w kostele wesken sbor wiernych, kazdi na gmeno ſwateho Ieronyma wolage. zawrziel bieſſe toho czaſſu ſlawny Ieronymus vſſy ſwogy, czynye ſie, iako by ſpal, k modlytwie gych neprzychylyw ſye, aby tyem dywnyeſſy potom vkazan bil. Ia weſken gſa mokr9) ſlzamy, za�ach ſye, 10) nye dywyech ſye tomu, Procz by Iero- nymus tak dluho tu ſye nezyewyl, czo by pak potom przyhodyty ſye myelo, ſmutnye czakach. Takz pak kdyz ſye tu nycz dywneho nezyewy, Poczie ſrſfat 11) byty ten neſlechetnyk iako pes wztekly, aby ſyluanus, czoz ſlybyl, gyz naplnyl. 1) haeresiarcha. — 2) M. arcybyſkup. — 3) M. Ieronymem. — 4) protinus. — *) Před tím vyškrábáno: po. — 6) falso compositum. — 7) rugiens. — 3) Psáno správně původně: fielenecz; fatuus; fylnecz U. — 3) Za tím vyškrabáno, jak se zdá: ſly. — 10) stupens. — 11) saevire.
101 Kterak ſwati ſylwanus proty kaczyerzom ſye oprzyel, douffanye giſte gmage w ſwatem Ieronymowy, tato ieſt capytola. KDyz pak to giſte knyeze 1) zloſtne proty nam knyzky, geſto ne- prawie ſlozyl byl, z nych ſlawnemu Ieronymowy wynu dawaſſe, nam opaczowal a proty nam lyczyl, Te tak welyke krzywdy ſtrpyety nemoha blazene pamyety Syluanus, nazaretſkeho koſtela arcypyſkup,2) genzto tak we- lyku zadoſty a mylowanym y nabozenſtwym cztyeſſe a mylowaſſe, ze czokoli- wzek kdy czynyl, bozie gmye a | ſwateho Ieronyma wzdy naprzied prziedkladal, Pro nyezto iako ode wſiech lydy druhym Ieronymen 3) byl nazwan. Protoz proty tomu knyezety kaczerzſkemu ynhed chutnye4) powſtal ieſt, lage gemu welmy vkrutnye, ze tak mnoho mezy lydmy zloſty wzburzyl. kdyz pak mezy nyma dluhy byl ſwar a hadanye, ande geden druhemu, 6) iakz na- wiecze moz, zlorzieczy a vkara, S tyem pak napoſledy oba ſpolu vſtawi�ta toto ſobie: kdyz by az do zaytrzyeſſyeho dne dewate hodyny blahoſlaweny Ieronymus tyech giſtich knyh ſkrzywedlnych 6) gſſucz nevkazal zgyewnye, aby arczybiſk Powy hlawa ſtata byla. Tu ſmluwu kdyz dokonachu, kazdy ſye domow wratyl. Pro nyezto przyeſ tu przyeſ czyelu nocz kazdy z na� na modlytwy ſye oddal, aby nam w tak welykych potrzyebach pomocz prziſla od hoſpodyna, genzto nyzadnym w ſye vffagyczym newzhrdye. O welykem dywu, kdyz ſye byl ſwati Ieronym zgewyl a toho kaczierzie zloſt vkazal. WElyky hoſpodyn a przy'lyſſ chwalny, gehozto zagiſte mudroſty nenye poczta! Toho pak vrczeneho dne w tom miſtye, te hodyny, to knyeze zloſtne ka|czyerzſke ſwymy naſledownyky prziſſed do ko�tela, ſyemo tamo tyekage, hledaſſe iako lew rzwawy7) ſluhu bozieho, chtye rad ſezraty, iako by to gyz bylo, ze by buoh proſby ſwich ſluh gyz zapomnyel a ſlyſſyety nechtyel. Pro nyezto ſielnecz8) nemudry, kdyz mnyegyeſſe, by naybezpecz- nyegye stal, tehdi iest pak padl. Stogiesse tu w kostele wesken sbor wiernych, kazdi na gmeno ſwateho Ieronyma wolage. zawrziel bieſſe toho czaſſu ſlawny Ieronymus vſſy ſwogy, czynye ſie, iako by ſpal, k modlytwie gych neprzychylyw ſye, aby tyem dywnyeſſy potom vkazan bil. Ia weſken gſa mokr9) ſlzamy, za�ach ſye, 10) nye dywyech ſye tomu, Procz by Iero- nymus tak dluho tu ſye nezyewyl, czo by pak potom przyhodyty ſye myelo, ſmutnye czakach. Takz pak kdyz ſye tu nycz dywneho nezyewy, Poczie ſrſfat 11) byty ten neſlechetnyk iako pes wztekly, aby ſyluanus, czoz ſlybyl, gyz naplnyl. 1) haeresiarcha. — 2) M. arcybyſkup. — 3) M. Ieronymem. — 4) protinus. — *) Před tím vyškrábáno: po. — 6) falso compositum. — 7) rugiens. — 3) Psáno správně původně: fielenecz; fatuus; fylnecz U. — 3) Za tím vyškrabáno, jak se zdá: ſly. — 10) stupens. — 11) saevire.
Strana 102
102 Przyemluwa. K Tomu myeſtu, na nyemz ſwati ſyluanus ſtat myel byty, radoſtnye a ſwietle iako na ſwatbu ſel ieſt, ſlzye a placzye, A tak ſ tyem byſkupow y gynych wſyech wiernych, geſto k tomu ſbiehly ſye biechu, tuto rzyeczy poſyl nyl ieſt a rzka: Raduyte ſye ſe mnu, myly mogy, weſſelte ſye a ne- rodte ſye mutyty, nebot neopuſtye buoh w ſye dovffagyczych. Nebo nebil 1) vſlyſſan, wieczet ſem mymy zloſtmy zaſluſyl. Potom pak poklek na ſwu kolenu, wecze: ſwaty Ieronyme, racz przy mnye byty, acz ſye twe myloſty lyby; kakzkoly teyto y wyeczſſye muky zaſluſyl ſem, Ale wſak, aby krzywda myeſta negmyela, ſpomoz prawdye. A ponyewadz toto nenye krzywda, ſpomozyz prawdye, a mnye myloſtyw bud w czaſſ me ſmrty, Abych te ſlawy, genzto bez dokonanye ieſt, nebil zlyſſen. To rzek, y naklonyl ka- ttowy ſwu hlawu, aby vderzyl, geho proſſye. Ale kdyz kat wzdwyze mecz, gednu ranu duoſtoyneho ſyluana hlawu chtye ſtyety, Inhed ſ rychlofty ſwaty Ieronymus zgiewil ſye ieſt, ano nan wſyczkny hledye, ſwu ruku zzta- zenu mecz drzie a ſylwanowy przykazuge, aby wſtal na horu, a knyezety kaczierzkemu lal, A ta giſta pyſma neprawie gſucz ſlozena vkazal ieſt. ſ tyem tak, horze tomu neſlechetnykowy, z lydſkeho wydyenye ieſt zmynul. Ey hoſpodine, by ſye k tomu podobne wſyem [53] takowym przyhodylo, iako tomuto lhaczy2) ſtalo ſye. Ay tot netaze ſwaty Ieronym precz zmy- nuty,3) az ynhed toho kaczyerze hlawa od tyela, iako by gy ſtal, na zemy pada. V. Tu tak dywnu wiecz kdyz vzrziechu, genzto tu biechu, przyezeſſyly gſu ſſye4) Inhed a bohu chwalu wzdaly y ſwatemu Ieronymowy, A takz ty naíledownycy toho knyezete kaczierſkeho ſwatey wierze ſye nawratyly. O auguſtine, znamenay, kterak tohoto duoſtoyneho biſkupa w hoſpodynu a w blazenem Ieronymowy wyera byla ieſt ſylna, genzto pro prawdu vmrziety ſye nebal. zawierne przyklad ieſt vczynyen tento duoſtoyny muz wſyem gynym krzieſtanom; Nebo nenye ten prawy krzieſtan, ktoz pro prawdu vmrziety bogy ſye. kdyz yeſt 5) criſtuſ duſſy ſwu za ny polozyl, aby naſſ ode wſye praczie dyabelſke wykupyl, I my take za nyeho, kdyz cza� ieſt, duſſy ſwich daty neboymy ſye; Nebo nyzadny, gedno ktoz prawie pro prawdu hadaty ſye bude, korunu ſlawnoſty obdrzy w nebeſſyech. Ale ey bieda, czo gich dnes ieſt w ſwatey czierekwy, geſto iako meczem ſ ſobu ſtranu ſyeku, bohu y wſyetu 8) chtyecze ſye ſlybyty, nebo powanely na 1) Předěláno škrabáním z čehosi; m. nebylly bych, jak v O a U. — 1) lharzy U. — 3) conffestim ut disparuit. — 4) stupefacti. — 5) yet připsáno po straně s odkazem. — 1) M. ſwyetu : wſſyem O. a U.
102 Przyemluwa. K Tomu myeſtu, na nyemz ſwati ſyluanus ſtat myel byty, radoſtnye a ſwietle iako na ſwatbu ſel ieſt, ſlzye a placzye, A tak ſ tyem byſkupow y gynych wſyech wiernych, geſto k tomu ſbiehly ſye biechu, tuto rzyeczy poſyl nyl ieſt a rzka: Raduyte ſye ſe mnu, myly mogy, weſſelte ſye a ne- rodte ſye mutyty, nebot neopuſtye buoh w ſye dovffagyczych. Nebo nebil 1) vſlyſſan, wieczet ſem mymy zloſtmy zaſluſyl. Potom pak poklek na ſwu kolenu, wecze: ſwaty Ieronyme, racz przy mnye byty, acz ſye twe myloſty lyby; kakzkoly teyto y wyeczſſye muky zaſluſyl ſem, Ale wſak, aby krzywda myeſta negmyela, ſpomoz prawdye. A ponyewadz toto nenye krzywda, ſpomozyz prawdye, a mnye myloſtyw bud w czaſſ me ſmrty, Abych te ſlawy, genzto bez dokonanye ieſt, nebil zlyſſen. To rzek, y naklonyl ka- ttowy ſwu hlawu, aby vderzyl, geho proſſye. Ale kdyz kat wzdwyze mecz, gednu ranu duoſtoyneho ſyluana hlawu chtye ſtyety, Inhed ſ rychlofty ſwaty Ieronymus zgiewil ſye ieſt, ano nan wſyczkny hledye, ſwu ruku zzta- zenu mecz drzie a ſylwanowy przykazuge, aby wſtal na horu, a knyezety kaczierzkemu lal, A ta giſta pyſma neprawie gſucz ſlozena vkazal ieſt. ſ tyem tak, horze tomu neſlechetnykowy, z lydſkeho wydyenye ieſt zmynul. Ey hoſpodine, by ſye k tomu podobne wſyem [53] takowym przyhodylo, iako tomuto lhaczy2) ſtalo ſye. Ay tot netaze ſwaty Ieronym precz zmy- nuty,3) az ynhed toho kaczyerze hlawa od tyela, iako by gy ſtal, na zemy pada. V. Tu tak dywnu wiecz kdyz vzrziechu, genzto tu biechu, przyezeſſyly gſu ſſye4) Inhed a bohu chwalu wzdaly y ſwatemu Ieronymowy, A takz ty naíledownycy toho knyezete kaczierſkeho ſwatey wierze ſye nawratyly. O auguſtine, znamenay, kterak tohoto duoſtoyneho biſkupa w hoſpodynu a w blazenem Ieronymowy wyera byla ieſt ſylna, genzto pro prawdu vmrziety ſye nebal. zawierne przyklad ieſt vczynyen tento duoſtoyny muz wſyem gynym krzieſtanom; Nebo nenye ten prawy krzieſtan, ktoz pro prawdu vmrziety bogy ſye. kdyz yeſt 5) criſtuſ duſſy ſwu za ny polozyl, aby naſſ ode wſye praczie dyabelſke wykupyl, I my take za nyeho, kdyz cza� ieſt, duſſy ſwich daty neboymy ſye; Nebo nyzadny, gedno ktoz prawie pro prawdu hadaty ſye bude, korunu ſlawnoſty obdrzy w nebeſſyech. Ale ey bieda, czo gich dnes ieſt w ſwatey czierekwy, geſto iako meczem ſ ſobu ſtranu ſyeku, bohu y wſyetu 8) chtyecze ſye ſlybyty, nebo powanely na 1) Předěláno škrabáním z čehosi; m. nebylly bych, jak v O a U. — 1) lharzy U. — 3) conffestim ut disparuit. — 4) stupefacti. — 5) yet připsáno po straně s odkazem. — 1) M. ſwyetu : wſſyem O. a U.
Strana 103
103 nye kdy 1) wicher protywenstwie, nechtye sye radowaty nye ſwietem, Inhed ſye zamutye, nechtyecz toho wyedyetye,2) ze ſkrzie mnohe ſmutky a praczy do nebes ieſt wgyty. Prziepuſtyly kdy buoh kdy protywenſtwie, neopustyt czlowieka do ſkonanye nechaty w nyem. Ale wzdy ſpomoz a odplatu rozſyrzy. Gyny dyw o ſylwanowy k tomuto do�y podobny, kterak dyabel k lydem geho byl zhyzdyl. O Syluanowy nyeczo gyneho dywneho tobie chczy powiedyety, geſto ſye gemu przyhodylo, yakz mnye fye zda, geſto ieſt tak dywne, iako toto, czoz gſem prawil, O nyemzto tolyko ieſt ſwiedkow, kolyk w nazaretye a w betlemye lydy ieſt, genzto oczyma ſwyma wlaſtnyma to yſu widyely. Had, ten stary dyabel, pro swu pychu genzto iest strczen3) do hlubyny pe- kelne, ſwatoſty ſwateho ſylwana prziely� welmy zawidye, proty nyemu, iakzto zlotnyeyſſy 4) wſiech twarzy, w zlobye zloſtnyk wzburzyl ſye ieſt; kteryzto newierny dyabel aby muzye bozieho ohyzdna vczynyl, y aby ty, kteryz 5) dobrymy przyklady dobreho naſledowaly geho, pak tuto przihodu a zhyzdyenym aby ſye w nyem pohorſyly. Ay tot gedne noczy neſlechetny diabel wzem na ſſye twarnoſt tohoto czlowieka ſwateho, gedney zenye, dobrzie vrozeney, genz na ſwem pokoyku lezieſſe, zgyewyl ſye ieſt, A tak k nyeí iako chtye przyſtupyty, ſmylny ſkutek ſ ny chtyeſſe vczynyty. Pro nyezto ta giſta pany prziedyeſſyla 6) ſye naſylnye welmy, neznagycy toho czlowieka, kto by byl; A kdyz ſye ſ muzem na lozy 7) ſama vznamena gſuczy, newieduczy, czo by gmyla 8) vczynyty, gye ſye welmy wolaty, tak ze krzyky tyemy wſyczky, geſto ſpachu, wzbudychu ſye, a ne tolyk z toho domu, ale take y kolny 3) ſuſſyede ſbyezechu ſye k tomu. genzto kdyz tam prziebie�echu k lozy, czo by ſye to dalo, te zeny otazachu. A zatyem pak dyabel pod lozem ſye pocze tagyty, iako kryge ſie. Tehdy tyto powie- diechu, ba y ktery ieſt czlowiek tuto zde, y poczechu wſudy hledaty. Tehdyſi pak dluho hledawſſe, k tomu mieſtu potom przygydechu, kdez hubeny dyabel v pyſkupowie 10) twarno�ty ſye tagyeſſe. genz kdyz ſwietlo rozzezechu a toho dyabla zmynyeho 11) opatrzychu, mnyely gſu, by byl arczybyſkup, an ſye nekoſnyk| promyenyl. Pro nyezto wſyczkny lekſe ſye vzye�ty welyku, iako bez ſmyſla biechu, newieducz, czo by vczynyly, czoly by k tomu rzekly; Nebo wiediechu, ze tento ſwaty muz y gmenem y dobrym przyebytkem duoſtoyny ieſt, y diwiechu ſye tomu, opatrzywſe, kterak ten ohawny ſkutek a hrziech ſpachal by. S tyemz pak tak y otazaly gſu geho, procz by 1) kdy připsáno po straně. — 2) M. wyedyety. — 3) dejectus. — 4) M. zloftnyeyſsy, jak v O a U. - 3) M. kterzyz. — *) przezaſila U. — 7 na lozy po straně připsáno s odkazem. — ) M. myela. — *) Na konci e vyškrábáno; m. okolnyc, jak v O a U. — 16) M. byſkupowie. — 13) Snad m. zmyenyeneho; z mnycha O a U.
103 nye kdy 1) wicher protywenstwie, nechtye sye radowaty nye ſwietem, Inhed ſye zamutye, nechtyecz toho wyedyetye,2) ze ſkrzie mnohe ſmutky a praczy do nebes ieſt wgyty. Prziepuſtyly kdy buoh kdy protywenſtwie, neopustyt czlowieka do ſkonanye nechaty w nyem. Ale wzdy ſpomoz a odplatu rozſyrzy. Gyny dyw o ſylwanowy k tomuto do�y podobny, kterak dyabel k lydem geho byl zhyzdyl. O Syluanowy nyeczo gyneho dywneho tobie chczy powiedyety, geſto ſye gemu przyhodylo, yakz mnye fye zda, geſto ieſt tak dywne, iako toto, czoz gſem prawil, O nyemzto tolyko ieſt ſwiedkow, kolyk w nazaretye a w betlemye lydy ieſt, genzto oczyma ſwyma wlaſtnyma to yſu widyely. Had, ten stary dyabel, pro swu pychu genzto iest strczen3) do hlubyny pe- kelne, ſwatoſty ſwateho ſylwana prziely� welmy zawidye, proty nyemu, iakzto zlotnyeyſſy 4) wſiech twarzy, w zlobye zloſtnyk wzburzyl ſye ieſt; kteryzto newierny dyabel aby muzye bozieho ohyzdna vczynyl, y aby ty, kteryz 5) dobrymy przyklady dobreho naſledowaly geho, pak tuto przihodu a zhyzdyenym aby ſye w nyem pohorſyly. Ay tot gedne noczy neſlechetny diabel wzem na ſſye twarnoſt tohoto czlowieka ſwateho, gedney zenye, dobrzie vrozeney, genz na ſwem pokoyku lezieſſe, zgyewyl ſye ieſt, A tak k nyeí iako chtye przyſtupyty, ſmylny ſkutek ſ ny chtyeſſe vczynyty. Pro nyezto ta giſta pany prziedyeſſyla 6) ſye naſylnye welmy, neznagycy toho czlowieka, kto by byl; A kdyz ſye ſ muzem na lozy 7) ſama vznamena gſuczy, newieduczy, czo by gmyla 8) vczynyty, gye ſye welmy wolaty, tak ze krzyky tyemy wſyczky, geſto ſpachu, wzbudychu ſye, a ne tolyk z toho domu, ale take y kolny 3) ſuſſyede ſbyezechu ſye k tomu. genzto kdyz tam prziebie�echu k lozy, czo by ſye to dalo, te zeny otazachu. A zatyem pak dyabel pod lozem ſye pocze tagyty, iako kryge ſie. Tehdy tyto powie- diechu, ba y ktery ieſt czlowiek tuto zde, y poczechu wſudy hledaty. Tehdyſi pak dluho hledawſſe, k tomu mieſtu potom przygydechu, kdez hubeny dyabel v pyſkupowie 10) twarno�ty ſye tagyeſſe. genz kdyz ſwietlo rozzezechu a toho dyabla zmynyeho 11) opatrzychu, mnyely gſu, by byl arczybyſkup, an ſye nekoſnyk| promyenyl. Pro nyezto wſyczkny lekſe ſye vzye�ty welyku, iako bez ſmyſla biechu, newieducz, czo by vczynyly, czoly by k tomu rzekly; Nebo wiediechu, ze tento ſwaty muz y gmenem y dobrym przyebytkem duoſtoyny ieſt, y diwiechu ſye tomu, opatrzywſe, kterak ten ohawny ſkutek a hrziech ſpachal by. S tyemz pak tak y otazaly gſu geho, procz by 1) kdy připsáno po straně. — 2) M. wyedyety. — 3) dejectus. — 4) M. zloftnyeyſsy, jak v O a U. - 3) M. kterzyz. — *) przezaſila U. — 7 na lozy po straně připsáno s odkazem. — ) M. myela. — *) Na konci e vyškrábáno; m. okolnyc, jak v O a U. — 16) M. byſkupowie. — 13) Snad m. zmyenyeneho; z mnycha O a U.
Strana 104
104 tu neſlechetnoſt vczynyl. A on gym weczie: Ba y czo gſem zleho vczyny) tyem, ze tato gyſta zena pozwala mne na to, abych ſ ny woly gmyel? genz ta zena toho giſteho lhaczie 1) dyabla vſlyſſyewſſy, placzycy, proty nyemu weczie: lzes, lzes, ohawny neflechetnyku! Tehdy ten nekoznyk, mrzky dyabel, aby ty lydy proty muzy boziemu k wieczſyey nenawyſty wzbudyl, aby gyey ſpieſſe z tyem zhyzdyl, tak necztnymy ſlowy a hroznymy yal ſye ieſt laty, ze nyzadny pro zamuczenye a pro hrozu nemohl toho ſlyſſyety any ſtrpyety. Pro nyezto lagycze gemu, bezdieky z domu geho wen wy- pudychu. z gytra pak kdyz bylo, ty wieczy ſſye ohlaſſychu, a tak ſylwana lyczomyernyka 2) gſucze a ohnyem ſpalena gmagicze byty 154] wſyczkny wolachu pro ten ſkutek. Pro nyezto wſeczko myeſto nazaretſke proty to- muto muzy ſwatemu wzburzylo ſye ieſt, tak ze ſlyſſyecze to geho gmye, kazdy złorzeczyeſſe a gym poſpylewaſſe. O dywna pokora tohoto czlowieka a welyka znamenye ſwatoſty! kdyz ta rzyecz take neſlechetnoſty arczyby- ſkupa dogyde, toho muzye newynneho, vmyſl geho k tyem krywdam 3) nepohnul ſye ieſt. nye mezy tyem wſym protywenſtwym ſrdczie geho k ny- zadney nepokornoſty nenachylylo ſye ieſt, ale twrdye ſtalo w tom, Nebo- wzdy boziemu gmenu dyekowal ieſt, a ze ieſt tyech hrziech") zaſluzyl, w tom ſye wyznawal. Ey bieda, Auguſtine, czoz pak rzku o ſſobie, geſto netolyko vkor5) strpiety vtyekam podle mozenye meho 6) a krzywdy, ale ſlowecz kterychkolywek malych nemohu pokornye ſneſty, iakz by toczis ſluſfalo; zadam odplatu gmyety, ale o vſyly netbagy, kakzkolywek wyedyel bych y wyem, ze do kralewſtwie nebeſkeho nyzadny gynak przygyty ne- moze, gedynke ſkrzie ſmutky a protywenſtwie a ſkrzie vſſyle a rozlyczna hubenſtwie. zagiſte, czo gyneho mam ſudity o ſſobie, kdyz ſye v przie- bytku a w dobrych obyczyegych ſ ſwatymy nerowen nalezagy, gedno take den 7) ſkonczenye meho ne odplatye 8) nerowen ſye naleznu ſ nymy? Placz- tywe a tyezke wieczy mnye naſtawagy, kdyz na prziebytek ſwatych a na moy ſye rozpynagy.9) wiernye, dywym ſye tomu, ze lyde ſlyſſenym 10) ſkutki ſwatych mluwie vſty, yakto y ia czynym,11) Awſak nycz iako ony vczynyty nechtye. Toto, czoz mluwym, k zgyeweny mey nemudroſty ieſt, Neb ſem czaſto z ſylwanowich vſt �lyſſal, ze nykdy tak welmy ſczaſten nebyl na tomto ſwietye, yako toho czaſfu, kdyz ot lydy potupen bywal a zhyzden. Toto geho ohyzdenye tak ſye welmy proneſlo, ze ten gysty wtyp12) a ta hodyna az do alexandrye a do Czypru, y po gynych po okolnych myeſtech mezy wſyemy lydmy prohlaſſielo ſye tak, ze nyzadny w geho dom krocyty nechtyel, an newynen muz bozí.13) Ale hoſpodyn na wyffofty, opatrzytel 14) gſa wſyech, przyepuſtye ſwym fwatym w hubenſtwíe ſmutkow czaſtokrat wgity, aby gye ſkrzie to v pokorzie vſtawyczny vczynyl, Ale wſak neopuſty tych v potrziebach bez pomoczy. 2) lharze U. — 2) zakonnika U. - 3) M. krzywdam. — 4) M krzywd; noxa. — 5) injurias. — °) ut possum. — 7) M. w den. — s) Snad m. na odplatye. — *) M. rospomynagy, jak v 0 a U. — 1°) M. ſlyſfenymi, jak v U. — 11) vczinim U. — 11) opinio. — 13) Na konci e vyškrábáno. — 14) spectator.
104 tu neſlechetnoſt vczynyl. A on gym weczie: Ba y czo gſem zleho vczyny) tyem, ze tato gyſta zena pozwala mne na to, abych ſ ny woly gmyel? genz ta zena toho giſteho lhaczie 1) dyabla vſlyſſyewſſy, placzycy, proty nyemu weczie: lzes, lzes, ohawny neflechetnyku! Tehdy ten nekoznyk, mrzky dyabel, aby ty lydy proty muzy boziemu k wieczſyey nenawyſty wzbudyl, aby gyey ſpieſſe z tyem zhyzdyl, tak necztnymy ſlowy a hroznymy yal ſye ieſt laty, ze nyzadny pro zamuczenye a pro hrozu nemohl toho ſlyſſyety any ſtrpyety. Pro nyezto lagycze gemu, bezdieky z domu geho wen wy- pudychu. z gytra pak kdyz bylo, ty wieczy ſſye ohlaſſychu, a tak ſylwana lyczomyernyka 2) gſucze a ohnyem ſpalena gmagicze byty 154] wſyczkny wolachu pro ten ſkutek. Pro nyezto wſeczko myeſto nazaretſke proty to- muto muzy ſwatemu wzburzylo ſye ieſt, tak ze ſlyſſyecze to geho gmye, kazdy złorzeczyeſſe a gym poſpylewaſſe. O dywna pokora tohoto czlowieka a welyka znamenye ſwatoſty! kdyz ta rzyecz take neſlechetnoſty arczyby- ſkupa dogyde, toho muzye newynneho, vmyſl geho k tyem krywdam 3) nepohnul ſye ieſt. nye mezy tyem wſym protywenſtwym ſrdczie geho k ny- zadney nepokornoſty nenachylylo ſye ieſt, ale twrdye ſtalo w tom, Nebo- wzdy boziemu gmenu dyekowal ieſt, a ze ieſt tyech hrziech") zaſluzyl, w tom ſye wyznawal. Ey bieda, Auguſtine, czoz pak rzku o ſſobie, geſto netolyko vkor5) strpiety vtyekam podle mozenye meho 6) a krzywdy, ale ſlowecz kterychkolywek malych nemohu pokornye ſneſty, iakz by toczis ſluſfalo; zadam odplatu gmyety, ale o vſyly netbagy, kakzkolywek wyedyel bych y wyem, ze do kralewſtwie nebeſkeho nyzadny gynak przygyty ne- moze, gedynke ſkrzie ſmutky a protywenſtwie a ſkrzie vſſyle a rozlyczna hubenſtwie. zagiſte, czo gyneho mam ſudity o ſſobie, kdyz ſye v przie- bytku a w dobrych obyczyegych ſ ſwatymy nerowen nalezagy, gedno take den 7) ſkonczenye meho ne odplatye 8) nerowen ſye naleznu ſ nymy? Placz- tywe a tyezke wieczy mnye naſtawagy, kdyz na prziebytek ſwatych a na moy ſye rozpynagy.9) wiernye, dywym ſye tomu, ze lyde ſlyſſenym 10) ſkutki ſwatych mluwie vſty, yakto y ia czynym,11) Awſak nycz iako ony vczynyty nechtye. Toto, czoz mluwym, k zgyeweny mey nemudroſty ieſt, Neb ſem czaſto z ſylwanowich vſt �lyſſal, ze nykdy tak welmy ſczaſten nebyl na tomto ſwietye, yako toho czaſfu, kdyz ot lydy potupen bywal a zhyzden. Toto geho ohyzdenye tak ſye welmy proneſlo, ze ten gysty wtyp12) a ta hodyna az do alexandrye a do Czypru, y po gynych po okolnych myeſtech mezy wſyemy lydmy prohlaſſielo ſye tak, ze nyzadny w geho dom krocyty nechtyel, an newynen muz bozí.13) Ale hoſpodyn na wyffofty, opatrzytel 14) gſa wſyech, przyepuſtye ſwym fwatym w hubenſtwíe ſmutkow czaſtokrat wgity, aby gye ſkrzie to v pokorzie vſtawyczny vczynyl, Ale wſak neopuſty tych v potrziebach bez pomoczy. 2) lharze U. — 2) zakonnika U. - 3) M. krzywdam. — 4) M krzywd; noxa. — 5) injurias. — °) ut possum. — 7) M. w den. — s) Snad m. na odplatye. — *) M. rospomynagy, jak v 0 a U. — 1°) M. ſlyſfenymi, jak v U. — 11) vczinim U. — 11) opinio. — 13) Na konci e vyškrábáno. — 14) spectator.
Strana 105
105 Kterak geden lotr ſwateho ſylwa na zabyty chtyel, tato capytola. LEto tomu czaſſu kdyz prziemynu,1) w nyemz dyabel tu chytroſt proty muzy boziemu ſpachal bieſſe, tyech lydy pohorſowanye ſkrzie tu ohyzdu na ſobie chtye vtyſſyty, gymz wſak newynen bieſſe, tayne z naza- retſkeho myeſta k hrobu ſlawneho Ieronyma bral ſye, tu kdez on odpoczy- waſſe, vtyekage ſye k nyemu iako k brziehu vtocziſtnemu. Takz pak prziſſed tam, na hrob ſwateho Ieronyma polozyl ſye, modlyty ſye chtye gemu. A kdyz iako za dwie hodynye tu ſye modly, muz geden zloſtny wſel w ten koſtel y nalezl geho, an ſye modlyl, y byezal k nyemu iako drak wztekly, lage gemu, ze zeny k ſwey ſmylnoſty oklamawa a k ſwey rozkoſſy gye wzbuzuge. Tu rziecz ſylwanus iako beranek newynny vſlyſſaw, radosten byl tyem, ze byl vzhrzyen od nyeho, a tak lahodnu a dobroty- wu rzieczy mluwyl ieſt gemu, aby gemu ty wieczy opaczowal, kterez mlu- wieſſe. Pro nyezto ten mrzky a neſlechtny2) lotr rozhnyewaw ſye, mecz z noznycz wytrhl, chtyel neſtydlywu ſwu ruku hrdlo geho prodruzyty.3) To vzrzyew ſylwanus, tato ſlowa gelmu opaczyl a rzka: Pomoz, pomoz, ſlawny Ieronyme. A tak ynhed mecz ten gyfty obratyw ſye, w geho v wlaſtnye hrdlo wklopotal ieſt.4) A tak, iakz ieſt ſluſſalo, ten lotr ne- ſlechetny ſam ſye ieſt zabil a w tu ſſachtu 5) vpadl, genzto muzy ſwatemu byl wykopal. Dywna ieſt to wiecz,6) tak dworne mnohe dywna, genzto chczy rozprawiety. Dyw tento ku onomu ie� podobny: O ſwatem Sylwanowy. Za tyem pak przyhodu gyny prziemrzky muz prziſſel tu na to mieſto, geſto toto pomſtu bozy ſtalo ſye ieſt bylo, iakz byl widyel, ale on mnye, ſudu boziemu nerozumege, by onen czlowiek od ſylwana byl zabit, ynhed vchopyw mecz ſwoy, ſylwana zabyty chtyeſe. a abych mnoho rzieczy ne- ploſtyl,7) to, czoz ſye onomu prwemu lotru przyhodylo, tez ſye tomuto neſlechetnyku ſtallo, kdyz tento muz druhy na zemy 8) ieſcze padl nebieſſe, az ynhed dwa muzy gyna do koſtela wnydeſta, genzto ſkutek tento wy- ducze a bozie taynoſty newieduczie, mnyely ſu, by to muz tento ſwaty vczynyl, z nychzto geden przied druhym tyezczye ſobie to neſſucze, za- byltwym a 3) rydanym 9) ſe wſy 55]ech stran gſucze roznyeczenye, gely ſye, iakz naywiecze mohly, krzycziety a wolaty: I odkowad dowad 10) twa zloſt bude traty? Ty zeny k ſmylſtwu przipuzyes, a ty lydy w taynych mieſtech zabigieſſ. Dneſt zagiſte twym zloſtem konecz bude. a tak ynhed ſ rychlofty, 1) Psáno vlastně: prziemyenu, e vyškrabáno. — 2) M. neſleehetny. — 3) immergeret. — *) immersit. — 5) lacum. — 5) wiecz připsáno po straně s odkazem. — 7) neplodyl, O; loquar. — 5) Na konci e vyškrábáno. — *) Předchází: a rada, což však podtečko- váno; m. zabylſtwym, jak v U. — 10) furia vesaniae. — 1°) usquequo; m. dokawad, jak v U.
105 Kterak geden lotr ſwateho ſylwa na zabyty chtyel, tato capytola. LEto tomu czaſſu kdyz prziemynu,1) w nyemz dyabel tu chytroſt proty muzy boziemu ſpachal bieſſe, tyech lydy pohorſowanye ſkrzie tu ohyzdu na ſobie chtye vtyſſyty, gymz wſak newynen bieſſe, tayne z naza- retſkeho myeſta k hrobu ſlawneho Ieronyma bral ſye, tu kdez on odpoczy- waſſe, vtyekage ſye k nyemu iako k brziehu vtocziſtnemu. Takz pak prziſſed tam, na hrob ſwateho Ieronyma polozyl ſye, modlyty ſye chtye gemu. A kdyz iako za dwie hodynye tu ſye modly, muz geden zloſtny wſel w ten koſtel y nalezl geho, an ſye modlyl, y byezal k nyemu iako drak wztekly, lage gemu, ze zeny k ſwey ſmylnoſty oklamawa a k ſwey rozkoſſy gye wzbuzuge. Tu rziecz ſylwanus iako beranek newynny vſlyſſaw, radosten byl tyem, ze byl vzhrzyen od nyeho, a tak lahodnu a dobroty- wu rzieczy mluwyl ieſt gemu, aby gemu ty wieczy opaczowal, kterez mlu- wieſſe. Pro nyezto ten mrzky a neſlechtny2) lotr rozhnyewaw ſye, mecz z noznycz wytrhl, chtyel neſtydlywu ſwu ruku hrdlo geho prodruzyty.3) To vzrzyew ſylwanus, tato ſlowa gelmu opaczyl a rzka: Pomoz, pomoz, ſlawny Ieronyme. A tak ynhed mecz ten gyfty obratyw ſye, w geho v wlaſtnye hrdlo wklopotal ieſt.4) A tak, iakz ieſt ſluſſalo, ten lotr ne- ſlechetny ſam ſye ieſt zabil a w tu ſſachtu 5) vpadl, genzto muzy ſwatemu byl wykopal. Dywna ieſt to wiecz,6) tak dworne mnohe dywna, genzto chczy rozprawiety. Dyw tento ku onomu ie� podobny: O ſwatem Sylwanowy. Za tyem pak przyhodu gyny prziemrzky muz prziſſel tu na to mieſto, geſto toto pomſtu bozy ſtalo ſye ieſt bylo, iakz byl widyel, ale on mnye, ſudu boziemu nerozumege, by onen czlowiek od ſylwana byl zabit, ynhed vchopyw mecz ſwoy, ſylwana zabyty chtyeſe. a abych mnoho rzieczy ne- ploſtyl,7) to, czoz ſye onomu prwemu lotru przyhodylo, tez ſye tomuto neſlechetnyku ſtallo, kdyz tento muz druhy na zemy 8) ieſcze padl nebieſſe, az ynhed dwa muzy gyna do koſtela wnydeſta, genzto ſkutek tento wy- ducze a bozie taynoſty newieduczie, mnyely ſu, by to muz tento ſwaty vczynyl, z nychzto geden przied druhym tyezczye ſobie to neſſucze, za- byltwym a 3) rydanym 9) ſe wſy 55]ech stran gſucze roznyeczenye, gely ſye, iakz naywiecze mohly, krzycziety a wolaty: I odkowad dowad 10) twa zloſt bude traty? Ty zeny k ſmylſtwu przipuzyes, a ty lydy w taynych mieſtech zabigieſſ. Dneſt zagiſte twym zloſtem konecz bude. a tak ynhed ſ rychlofty, 1) Psáno vlastně: prziemyenu, e vyškrabáno. — 2) M. neſleehetny. — 3) immergeret. — *) immersit. — 5) lacum. — 5) wiecz připsáno po straně s odkazem. — 7) neplodyl, O; loquar. — 5) Na konci e vyškrábáno. — *) Předchází: a rada, což však podtečko- váno; m. zabylſtwym, jak v U. — 10) furia vesaniae. — 1°) usquequo; m. dokawad, jak v U.
Strana 106
106 iakz naywiecze mohl, biezal, aby gyey witrzenym ſwym meczem zabyl. A ſylwanus pak obyczyenym obyczyegem iakz ie�t zakrzykl a zawolal: Pomoz, pomoz, ſalwny 1) Ieronyme; muz ten gy�ty yako y prwa dwa ſwu ruku wlaſtny, ſwym wlaſtnym meczem, zabyl ſye ieſt. Towarzyſ druhy geho, genzto ſ nym byl prziſſel, vzrziew to widyenye, ke dwerzom, trzaſſa ſye, biezal,2) mnye, by czarodiegenſtwym to ſye �tallo. Takz pak, iakz naywiecz mohl, ial ſye krzyczyety a wolaty a rzka: Byezte ſyem wſyczkny, biezte syem, Ay tot neſlechetny a zloftny3) fylwanus, netolyk zeny hyzdy, ale ſwymy czary lydy, iakz naywiecze moze, zabiegye Mnoho muzow y zen zbygie,4) mluwie, a krzyczyecze, ze by ſylwanus ſezzenye byl dostogen. Tyto wieczy kdyz iaz wzwiedyech, ſmutyw ſye welmy a placzye, k tey odywie5) gydech nalyt, beranek tento przietychy mezi wlky welmy lytymy, genz nan ſrſſaty biechu ſwym rydanym 6) iako pſy laczny, �togy, weſſel gſa, iako by ſczaſtnych wieezy pozywal, nycz gyneho nerzka, gedno toto: Sprawnyet 7) trpym, trpym tyto wieczy, nebot ſem ſhrzyeſſyl proty memu bohu. zbychu geho naſl 8) welmy a potom gechu. genz, czymz muku gemu wyeczſſy czynyechu, tyem weſſelegy gſa, na muky chtye weden by2) byty. Kterak ſye zgyewyl ſwati Ieronym ſylwanowy. KDyz kywach ruku, wele 10) lydu mlcziety, chtye, aby ſye to vtyſſylo hnyewanye mezy nymy, tyem ony wiecze ſye hnyewem roznyeczowachu. A kdyz pak gyz, iat gſſa, z koſtela by wiweden, Inhed rychle ſlawny Ieronymus, iakzto gſu wiedyely,11) ſ toho mieſta, na nyemzto lezieſſe, wſtaw, takym ſwietlem gſla obklyczen, ze oczy na nyeho pro bleſk patrzyty ne- mozie�ta, wſyem zgyewil ſye ieſt, ſwemu przyenaboznemu arczybyſkupu od- platu za ſluzbu chtye daty, genzto ynhed prawycy ſwu ruku ſylwanowy prawu wzem, tyem, geſto geho iata glucze drziechu, hlaſſem hroznym pry- kazal ieſt, aby geho puſtyly, zagiſte toto widienye tak welyke moczy bilo yest, 12) ze drzyew, nezly hlaſſ ten sye dokonal, ze ynhed rychle taky strach a taka bazen 13) popade wſyeczky ty giſte lydy, ze wſye tyeleſne ſyly gſucze zbaweny, na zemy iakzto mrtwy padly ſu. Zatyem pak gedna zena, w nyezto dyabel bieſſe, rzetyezy gſuczy ſwazana, do koſtela tohoto byeſſe 14) przyneſſena, ano gy mnozy lyde drziechu. A kdyz na prah wſtupy nohu ſwu ta zena, pocze ieczenye 15) a hlaſſy hrozne ten dyabel z ſebe wypuſczo- waty bez przieſtanye a rzka takto: Smyluy ſye, ſlawny Ieronyme, nebot ſkrzie tye przied czaſſem muczym ſye. 1) M. ſlawny. — 1) Před tím be přeškrtnuto — neczny U. — 4) Místo toto zkomoleno a zní v latinském originale takto: Fit his audîtis nimius vírorum et mu- lierum concursus, verberant aera voces. — *) monstrum. — 5) saevientes rabie. — 7) Sprawedlniet U. — 5) M. nafylnye, jak v O a U. — ") by zb tečno. — 10) welege U. — 11) M widyely — 12) yet připsáno na okraji s odkazem. — 11) hroza O a U. — 14) rzetyczy . . . bieffe připsáno po straně s odkazem. — 15) ululatus.
106 iakz naywiecze mohl, biezal, aby gyey witrzenym ſwym meczem zabyl. A ſylwanus pak obyczyenym obyczyegem iakz ie�t zakrzykl a zawolal: Pomoz, pomoz, ſalwny 1) Ieronyme; muz ten gy�ty yako y prwa dwa ſwu ruku wlaſtny, ſwym wlaſtnym meczem, zabyl ſye ieſt. Towarzyſ druhy geho, genzto ſ nym byl prziſſel, vzrziew to widyenye, ke dwerzom, trzaſſa ſye, biezal,2) mnye, by czarodiegenſtwym to ſye �tallo. Takz pak, iakz naywiecz mohl, ial ſye krzyczyety a wolaty a rzka: Byezte ſyem wſyczkny, biezte syem, Ay tot neſlechetny a zloftny3) fylwanus, netolyk zeny hyzdy, ale ſwymy czary lydy, iakz naywiecze moze, zabiegye Mnoho muzow y zen zbygie,4) mluwie, a krzyczyecze, ze by ſylwanus ſezzenye byl dostogen. Tyto wieczy kdyz iaz wzwiedyech, ſmutyw ſye welmy a placzye, k tey odywie5) gydech nalyt, beranek tento przietychy mezi wlky welmy lytymy, genz nan ſrſſaty biechu ſwym rydanym 6) iako pſy laczny, �togy, weſſel gſa, iako by ſczaſtnych wieezy pozywal, nycz gyneho nerzka, gedno toto: Sprawnyet 7) trpym, trpym tyto wieczy, nebot ſem ſhrzyeſſyl proty memu bohu. zbychu geho naſl 8) welmy a potom gechu. genz, czymz muku gemu wyeczſſy czynyechu, tyem weſſelegy gſa, na muky chtye weden by2) byty. Kterak ſye zgyewyl ſwati Ieronym ſylwanowy. KDyz kywach ruku, wele 10) lydu mlcziety, chtye, aby ſye to vtyſſylo hnyewanye mezy nymy, tyem ony wiecze ſye hnyewem roznyeczowachu. A kdyz pak gyz, iat gſſa, z koſtela by wiweden, Inhed rychle ſlawny Ieronymus, iakzto gſu wiedyely,11) ſ toho mieſta, na nyemzto lezieſſe, wſtaw, takym ſwietlem gſla obklyczen, ze oczy na nyeho pro bleſk patrzyty ne- mozie�ta, wſyem zgyewil ſye ieſt, ſwemu przyenaboznemu arczybyſkupu od- platu za ſluzbu chtye daty, genzto ynhed prawycy ſwu ruku ſylwanowy prawu wzem, tyem, geſto geho iata glucze drziechu, hlaſſem hroznym pry- kazal ieſt, aby geho puſtyly, zagiſte toto widienye tak welyke moczy bilo yest, 12) ze drzyew, nezly hlaſſ ten sye dokonal, ze ynhed rychle taky strach a taka bazen 13) popade wſyeczky ty giſte lydy, ze wſye tyeleſne ſyly gſucze zbaweny, na zemy iakzto mrtwy padly ſu. Zatyem pak gedna zena, w nyezto dyabel bieſſe, rzetyezy gſuczy ſwazana, do koſtela tohoto byeſſe 14) przyneſſena, ano gy mnozy lyde drziechu. A kdyz na prah wſtupy nohu ſwu ta zena, pocze ieczenye 15) a hlaſſy hrozne ten dyabel z ſebe wypuſczo- waty bez przieſtanye a rzka takto: Smyluy ſye, ſlawny Ieronyme, nebot ſkrzie tye przied czaſſem muczym ſye. 1) M. ſlawny. — 1) Před tím be přeškrtnuto — neczny U. — 4) Místo toto zkomoleno a zní v latinském originale takto: Fit his audîtis nimius vírorum et mu- lierum concursus, verberant aera voces. — *) monstrum. — 5) saevientes rabie. — 7) Sprawedlniet U. — 5) M. nafylnye, jak v O a U. — ") by zb tečno. — 10) welege U. — 11) M widyely — 12) yet připsáno na okraji s odkazem. — 11) hroza O a U. — 14) rzetyczy . . . bieffe připsáno po straně s odkazem. — 15) ululatus.
Strana 107
107 Przyemluwa. Gemuzto to ſlawny Ieronymus powiedye: Ba, mrzky dyable, wigdy z teto zeny a zgyew twe zloſty, genzto gſy proty ſylwanowy ſpachal, kdyz gſy ſye w twarnoſty 1) geho lydem pokazal. Tehdy dyabel ynhed, iakz gemu przykazano bylo, v podobenſtwy2) ſylwanowye lydem ſye vkazal, yako ondy byl vczynyl, tak ze ote wſyech ſylwanus mnyen ieſt bil; A tak tyem to wſeczko wyprawyl, czo proty nyemu vczynyl byl. To wſeczko wyprawyw ten dyabel zloſtny, ſ welykym ieczenym z chramu wen zmyſſa.3) Czoz pak wiecze dywneho �ta ſſye? Ay tot ſlawny Ieronymus,| nezpuſtyw prawicze ſweho arczybyſkupa, Lehkym hlaſſem wecze gemu: I czo zadaſſ, myly ſylwane? wiez, zet vczynym twu lyboſt. A on pak wecze: myly moy pane, proſſymt, aby mne zde wiecze na 4) ſwietye neoſtawyl. Gemuzto ſlawny Ieronymus odpowiedie: Iakz zadaff, tak stan ſye tobye. Pro nyezto poydyz po mnye richle. To rzka, ze wſyech lydy wydienye ynhed brzczie zmynu. ſ tyem tak iako po gedney hodynie puſty duſſy. Pro tu gyſtu wiecz by ſtrach welyky a neſlychane dywenye mezy wſyemy lydmy ſe wſwiech 5) ſtran, Nebo mnoho lydy, rozlycznych lydy ſbiehlo ſye bilo tu, a tak we- lykym plakanym zemye gednak mokra bieſſe. narziekanye, lkanye, ieczenye w tom ſmutnem mieſtye wſudy wznyelo ie�t, kazdy wolaſſe a krzyczyeſſe. wynna ſye dawagye Protoz, czoz nad ſylwanem vczynyly biechu, proſſyecze ſmylowanye. Przyeſ czielu pak przieſ druhu nocz mnozſtwie lydy welike od koſtela neotgyde, z gytra pak, kdyz by zakowſtwo ku pohrzyeby przypra- wylo ſye, a takz tyelo geho do koſtela do�toynye ieſt przyeneſſeno, ano gye y toho mieſta y betlemſkeho welyke [56] mnozſtwie lydy prowody, ) w kteremuzto 7) koſtele zagiſte nazaretſkem tyelo to pohrzebly ſmy, a yakz ſluſſelo. Dluha zagiſte rziecz muſſyla by byty, kdyby tohoto byſkupa dywna zaſluzenye kto chtyel wyprawyty, Ale ze gyneho mnoho ieſt k mluweny, konecz tomuto tuto bud; A takz gyne wieczy budu rozprawiety tak we- lyke, yako tyto. VI. O dwu putnyku, kterak ſwaty Ieronym gyma ſpomohl y gynym lupeznykom. GEdnu wiecz dywnu tuto wyprawym, genzto dyel od prawych ſwiedkow a dyel ſam ſwyma oczyma wlaſtnyma.8) Muzye dwa, dobrz�e vrozena, w zbozy doſty bohata, ale w krzie�tanſke wierze neſwyedoma, 9) wſakz, iako 1) forma. — 2) forma. — 3) disparuît — *) na tomto O. — 5) M. wſiech. — *) prowody y 0 a U. — 7) M. kteremzto, jak v O a U. — 3) Za tím vynecháno: ſem wydyel, jak v O a U. — ») inscii.
107 Przyemluwa. Gemuzto to ſlawny Ieronymus powiedye: Ba, mrzky dyable, wigdy z teto zeny a zgyew twe zloſty, genzto gſy proty ſylwanowy ſpachal, kdyz gſy ſye w twarnoſty 1) geho lydem pokazal. Tehdy dyabel ynhed, iakz gemu przykazano bylo, v podobenſtwy2) ſylwanowye lydem ſye vkazal, yako ondy byl vczynyl, tak ze ote wſyech ſylwanus mnyen ieſt bil; A tak tyem to wſeczko wyprawyl, czo proty nyemu vczynyl byl. To wſeczko wyprawyw ten dyabel zloſtny, ſ welykym ieczenym z chramu wen zmyſſa.3) Czoz pak wiecze dywneho �ta ſſye? Ay tot ſlawny Ieronymus,| nezpuſtyw prawicze ſweho arczybyſkupa, Lehkym hlaſſem wecze gemu: I czo zadaſſ, myly ſylwane? wiez, zet vczynym twu lyboſt. A on pak wecze: myly moy pane, proſſymt, aby mne zde wiecze na 4) ſwietye neoſtawyl. Gemuzto ſlawny Ieronymus odpowiedie: Iakz zadaff, tak stan ſye tobye. Pro nyezto poydyz po mnye richle. To rzka, ze wſyech lydy wydienye ynhed brzczie zmynu. ſ tyem tak iako po gedney hodynie puſty duſſy. Pro tu gyſtu wiecz by ſtrach welyky a neſlychane dywenye mezy wſyemy lydmy ſe wſwiech 5) ſtran, Nebo mnoho lydy, rozlycznych lydy ſbiehlo ſye bilo tu, a tak we- lykym plakanym zemye gednak mokra bieſſe. narziekanye, lkanye, ieczenye w tom ſmutnem mieſtye wſudy wznyelo ie�t, kazdy wolaſſe a krzyczyeſſe. wynna ſye dawagye Protoz, czoz nad ſylwanem vczynyly biechu, proſſyecze ſmylowanye. Przyeſ czielu pak przieſ druhu nocz mnozſtwie lydy welike od koſtela neotgyde, z gytra pak, kdyz by zakowſtwo ku pohrzyeby przypra- wylo ſye, a takz tyelo geho do koſtela do�toynye ieſt przyeneſſeno, ano gye y toho mieſta y betlemſkeho welyke [56] mnozſtwie lydy prowody, ) w kteremuzto 7) koſtele zagiſte nazaretſkem tyelo to pohrzebly ſmy, a yakz ſluſſelo. Dluha zagiſte rziecz muſſyla by byty, kdyby tohoto byſkupa dywna zaſluzenye kto chtyel wyprawyty, Ale ze gyneho mnoho ieſt k mluweny, konecz tomuto tuto bud; A takz gyne wieczy budu rozprawiety tak we- lyke, yako tyto. VI. O dwu putnyku, kterak ſwaty Ieronym gyma ſpomohl y gynym lupeznykom. GEdnu wiecz dywnu tuto wyprawym, genzto dyel od prawych ſwiedkow a dyel ſam ſwyma oczyma wlaſtnyma.8) Muzye dwa, dobrz�e vrozena, w zbozy doſty bohata, ale w krzie�tanſke wierze neſwyedoma, 9) wſakz, iako 1) forma. — 2) forma. — 3) disparuît — *) na tomto O. — 5) M. wſiech. — *) prowody y 0 a U. — 7) M. kteremzto, jak v O a U. — 3) Za tím vynecháno: ſem wydyel, jak v O a U. — ») inscii.
Strana 108
108 na tom 1) obycziey pohanſky ſluſſy“, doſty dobra, dywy ſlawneho Ieronyma ſlyſſyecze, z allexandryge z myeſta, mnoho ſhromazdywſſe ſbozie, na put k geho hrobu wzdwyhly ſu ſſye, chtyecz geho ſwato�ty nawſtyewyty. kdyz gyz gdyeſta gednu bludnu czieſtu, w les wgyde�ta, w nyemzto nyzadnych ſlepiegy any konſkych any lydſkych widyety nemozieſta, ſ tyem tak ſwa- teho Ieronyma wzywagicze, w geho ſta ſye ſtrazy poruczyla. w tom giſtem leſſye knyeze gedlno lotrowſke prziebywaſſe, gmagie pod ſobu wiecze nez piet ſſet lotrow, ſyemo y tamo na czieſty wyſſyelage gye, aby po czie�tach lydy mordowaly a lupezye k nyemu przynoſſyly, kdyz pak tyto opatrzy, any gdu, kazal trzem lotrom, aby gye zamordowaly. genz oruzie 2) ſwe wzemſe, tady, kadyz ony diechu, byehem gſu ſye wzdwyhly po nych. Przyemluwa. Welyke zawierne Ieronyma zaſluzenye I welyczy zagiſte zazrakowe, 3) a od nynyeyſſych ſwatych taczyz nykdy newydany! kdyz lotrowe przybie- zechu, aby gye zamordowaly, blyzko gyz gſucze, ta dwa, genz gedynka ſpatrzyly biechu, bez poczta ynhed przyemnoho widiely ſu gych ſ nymy, mezy nyemzto4) muz jeden naprzied gdyeſſe, takym ſwietlem ſa obklyczen, ze na nyeho patrzyty lzye nebiſſe. Pro nyezto ty lotry ſtrach welyky popade y dywanye, 5) tak ze, czo by gyneho mohly vczynyty, newiediechu, gedno aby k gynym lotrom wratyly ſye. A kdyz gyz biechu daleko zagiſte, wraczigicze ſye, opiet gedynke dwa widiely gſu. Dywiechu ſye tomu przyely� lotrowe, mnyegycze, by oklamany byly, y gechu ſye take k nyma opiet zaſſie wraczowaty. A kdyz ſye prziblyzychu, iako y drzyewe, takez y nynye wydyely gſu, a tyem wiecze wſraſſywſſe ſye, wyducze, ze ſu ſye nadarmo wratyly, chrzebty gſu obratyly. A tak k ſwemu knyezety, genz gych czakaſſe, czo by czynyly tak dluho, rucze przyſſly gſu. Pro nyezto lagieſe gym, procz by tak dluho wahaly, czoly by tam tak dluho czynyly. A kdyz tu wiecz vſlyſſye, czo ony rozprawiechu, mnye, by ony blazny a nemudrzy byly, dwanadczt gynych lotrow przywolaw, f tyemto 6) proty onyem lydem poſlal ieſt. genzto ty giſty z daleka bieziecze, gedynke ſu dwa wydiely, Ale prziblyzywſſe 7) ſye ty gyſty, iakzto y prwy ony wiediely byly, takez tyto ſpatrzyly biechu. ſ tyem tak wydyenym tyela gich trzieſſiechu ſye na nych, a ſrdcze gych w nych trzepetachu, tak iako bez vma 8) gſſucze, wſye ſyly biechu zbaweny, zatyem pak k ſobie ſye nawratywſſe, y gydechu tayne po nych, zadagycze, czo by ſye potom przyhodylo. Ale ze onych newidiechu, lekachu ſye welmy, tato gedynka dwa widucze poczeſtna czlowieky, a tak mezy ſobu gechu ſye wzpytaty9) pylníe, kam by ſye 1) M. na ten,jak v O. — 2) orudye O. — 3) Před tím podtečkováno: zaſluze- nye. — 4) M. nymyzto, jak v V. — 3) admiratio. — 3) M. ſ tyemyto, jak v O a U. — 1) Psáno vlastně: przieblyzywffe, prvé e vyškrábáno. — 5) ſmyſla U. — *) percunctantur.
108 na tom 1) obycziey pohanſky ſluſſy“, doſty dobra, dywy ſlawneho Ieronyma ſlyſſyecze, z allexandryge z myeſta, mnoho ſhromazdywſſe ſbozie, na put k geho hrobu wzdwyhly ſu ſſye, chtyecz geho ſwato�ty nawſtyewyty. kdyz gyz gdyeſta gednu bludnu czieſtu, w les wgyde�ta, w nyemzto nyzadnych ſlepiegy any konſkych any lydſkych widyety nemozieſta, ſ tyem tak ſwa- teho Ieronyma wzywagicze, w geho ſta ſye ſtrazy poruczyla. w tom giſtem leſſye knyeze gedlno lotrowſke prziebywaſſe, gmagie pod ſobu wiecze nez piet ſſet lotrow, ſyemo y tamo na czieſty wyſſyelage gye, aby po czie�tach lydy mordowaly a lupezye k nyemu przynoſſyly, kdyz pak tyto opatrzy, any gdu, kazal trzem lotrom, aby gye zamordowaly. genz oruzie 2) ſwe wzemſe, tady, kadyz ony diechu, byehem gſu ſye wzdwyhly po nych. Przyemluwa. Welyke zawierne Ieronyma zaſluzenye I welyczy zagiſte zazrakowe, 3) a od nynyeyſſych ſwatych taczyz nykdy newydany! kdyz lotrowe przybie- zechu, aby gye zamordowaly, blyzko gyz gſucze, ta dwa, genz gedynka ſpatrzyly biechu, bez poczta ynhed przyemnoho widiely ſu gych ſ nymy, mezy nyemzto4) muz jeden naprzied gdyeſſe, takym ſwietlem ſa obklyczen, ze na nyeho patrzyty lzye nebiſſe. Pro nyezto ty lotry ſtrach welyky popade y dywanye, 5) tak ze, czo by gyneho mohly vczynyty, newiediechu, gedno aby k gynym lotrom wratyly ſye. A kdyz gyz biechu daleko zagiſte, wraczigicze ſye, opiet gedynke dwa widiely gſu. Dywiechu ſye tomu przyely� lotrowe, mnyegycze, by oklamany byly, y gechu ſye take k nyma opiet zaſſie wraczowaty. A kdyz ſye prziblyzychu, iako y drzyewe, takez y nynye wydyely gſu, a tyem wiecze wſraſſywſſe ſye, wyducze, ze ſu ſye nadarmo wratyly, chrzebty gſu obratyly. A tak k ſwemu knyezety, genz gych czakaſſe, czo by czynyly tak dluho, rucze przyſſly gſu. Pro nyezto lagieſe gym, procz by tak dluho wahaly, czoly by tam tak dluho czynyly. A kdyz tu wiecz vſlyſſye, czo ony rozprawiechu, mnye, by ony blazny a nemudrzy byly, dwanadczt gynych lotrow przywolaw, f tyemto 6) proty onyem lydem poſlal ieſt. genzto ty giſty z daleka bieziecze, gedynke ſu dwa wydiely, Ale prziblyzywſſe 7) ſye ty gyſty, iakzto y prwy ony wiediely byly, takez tyto ſpatrzyly biechu. ſ tyem tak wydyenym tyela gich trzieſſiechu ſye na nych, a ſrdcze gych w nych trzepetachu, tak iako bez vma 8) gſſucze, wſye ſyly biechu zbaweny, zatyem pak k ſobie ſye nawratywſſe, y gydechu tayne po nych, zadagycze, czo by ſye potom przyhodylo. Ale ze onych newidiechu, lekachu ſye welmy, tato gedynka dwa widucze poczeſtna czlowieky, a tak mezy ſobu gechu ſye wzpytaty9) pylníe, kam by ſye 1) M. na ten,jak v O. — 2) orudye O. — 3) Před tím podtečkováno: zaſluze- nye. — 4) M. nymyzto, jak v V. — 3) admiratio. — 3) M. ſ tyemyto, jak v O a U. — 1) Psáno vlastně: przieblyzywffe, prvé e vyškrábáno. — 5) ſmyſla U. — *) percunctantur.
Strana 109
109 dyely ony, geſto ſ nymy ſly. Potom kdyz ſluncze za horu ſye chyleſſe, ta czlowieky poczieſtna newieducz, czo by vczinyla, ſ tyemy lotry vmyſlyli ſye radyty, mnyegycze, by ony take poczeſtnycy 1) byly. Przyemluwa. A kdyz k lotrom przygidechu ty lydye, lotrowe gedynke dwa widucze, ſmyeloſ wzemſe, wſyczkny ſpolu w ſtrziecy ſobie chutnye gidechu a tak w hromadu ſye ſſedſe, Pozdrawiechu weſpolek ſebe, pro nyezto lotrowe otazachu gych, kto by byly, odkowadly by ſly, kamly by chtyely. A ony gym powiediechu a rzkucze: Gſmy z alexandryge a gdem do betlema, abychom ſlawneho Ieronyma hrobu nawſcziewyly, k tomu lotrowe weczechu: a kterzy ono muzye biechu ſ wamy, genzto az do tohoto mye�ta ſ wamy gidechu? Tato poczleſtnyky dywieſta sye tomu, czo ony mluwiechu, y pogy- deſta a rzkucz: kdys ſmy w les weſly, nyzadneho, gedynke my ſamy a trzy gyne przied tyem drziewe wydiely ſmy; genzto take ieſt bilo, iakz ony rozprawiely. Tehdy lotrowe rozprawyly, czoz widiely, [57] y proſſyly gich p'lnye, aby ony take powidyely,2) procz by ſye to przyhodylo, czoz ony podle nych widyely. Gymzto tato czlowieky weczle�ta: Pro nyzadnu gynu wiecz, gedynke ze w ſtraz ſlawneho Ieronyma ſmy ſye poruczyly, newiemy toho ſye przyhodywſſe. Pro nyezto ty lotrowe ſwatym duchem rychle 3) gſucze nadſſeny, genz, kde chcze, tu dyſſe, 4) wſeho 5) vkrutenſtwye, genz drzywe gmyely, nechawſe, padly na zemy k gych noham, profſyecze. aby gym odpuſtyly to, czoz biechu nad nymy zamyſlyly. S tyem tak pak k gynym lotrom gye prziewedechu. Protoz toto ieſt tak dywne, gednak iako ono, kdyz k lotrom v prwoſpie 6) ku onym, genzto gych czakachu, przyſly gſu, tyto wſy'czky wieczy, czo ſye gym przyhodylo, rozlyczly 7) ſu gym y proſſyly gych ſnaznye a pokornye, abi, zloſt ſwu mymo ſye puſtyecze, genzto ſu drzyewe czynyly, k hrobu ſwateho Ieronyma ſ nymy ſie braly Ro tu rziecz gyny lotrowe ſmiegyechu ſye y ſlybichu ſwemu knyezety y onyem gynym lotrom vkrutnu ſmrt vczynyty, acz by tyech wieczy mlu- wyty neprzieſtaly. A kdyz ony toho mluwyty neprzieſtachu, prziemnoho lotrowſtwa iako pſy wztekly rozlytywſſe ſye, ynhed na nye ſ nahymy meczy rzytychu ſye. zagiſte oruzie8) ſweho od zemye nemohly ſu wzdwy- hnuty, kdyz ony na pomocz ſlawneho Ieronyma wolachu, any take meczow tyech zaſſye ſlozyty nykakz nemoziechu, az tyto proſbu ſwu gym to obdrzyely. O newymluwna ſpaſſytele naſſeho myloſty, kolykem3) obycziegy, 1) viatores. — 2) M. powiedyely. — 3) rucze O. a U. — 4) spirat; diffeſe U. — 5) wſſieczko U. — 3) hora prima noctis. — 7) M. rozlyczyly, jak v O. a U.; declarant. — 1) romphacos. — *) M. kolikymi.
109 dyely ony, geſto ſ nymy ſly. Potom kdyz ſluncze za horu ſye chyleſſe, ta czlowieky poczieſtna newieducz, czo by vczinyla, ſ tyemy lotry vmyſlyli ſye radyty, mnyegycze, by ony take poczeſtnycy 1) byly. Przyemluwa. A kdyz k lotrom przygidechu ty lydye, lotrowe gedynke dwa widucze, ſmyeloſ wzemſe, wſyczkny ſpolu w ſtrziecy ſobie chutnye gidechu a tak w hromadu ſye ſſedſe, Pozdrawiechu weſpolek ſebe, pro nyezto lotrowe otazachu gych, kto by byly, odkowadly by ſly, kamly by chtyely. A ony gym powiediechu a rzkucze: Gſmy z alexandryge a gdem do betlema, abychom ſlawneho Ieronyma hrobu nawſcziewyly, k tomu lotrowe weczechu: a kterzy ono muzye biechu ſ wamy, genzto az do tohoto mye�ta ſ wamy gidechu? Tato poczleſtnyky dywieſta sye tomu, czo ony mluwiechu, y pogy- deſta a rzkucz: kdys ſmy w les weſly, nyzadneho, gedynke my ſamy a trzy gyne przied tyem drziewe wydiely ſmy; genzto take ieſt bilo, iakz ony rozprawiely. Tehdy lotrowe rozprawyly, czoz widiely, [57] y proſſyly gich p'lnye, aby ony take powidyely,2) procz by ſye to przyhodylo, czoz ony podle nych widyely. Gymzto tato czlowieky weczle�ta: Pro nyzadnu gynu wiecz, gedynke ze w ſtraz ſlawneho Ieronyma ſmy ſye poruczyly, newiemy toho ſye przyhodywſſe. Pro nyezto ty lotrowe ſwatym duchem rychle 3) gſucze nadſſeny, genz, kde chcze, tu dyſſe, 4) wſeho 5) vkrutenſtwye, genz drzywe gmyely, nechawſe, padly na zemy k gych noham, profſyecze. aby gym odpuſtyly to, czoz biechu nad nymy zamyſlyly. S tyem tak pak k gynym lotrom gye prziewedechu. Protoz toto ieſt tak dywne, gednak iako ono, kdyz k lotrom v prwoſpie 6) ku onym, genzto gych czakachu, przyſly gſu, tyto wſy'czky wieczy, czo ſye gym przyhodylo, rozlyczly 7) ſu gym y proſſyly gych ſnaznye a pokornye, abi, zloſt ſwu mymo ſye puſtyecze, genzto ſu drzyewe czynyly, k hrobu ſwateho Ieronyma ſ nymy ſie braly Ro tu rziecz gyny lotrowe ſmiegyechu ſye y ſlybichu ſwemu knyezety y onyem gynym lotrom vkrutnu ſmrt vczynyty, acz by tyech wieczy mlu- wyty neprzieſtaly. A kdyz ony toho mluwyty neprzieſtachu, prziemnoho lotrowſtwa iako pſy wztekly rozlytywſſe ſye, ynhed na nye ſ nahymy meczy rzytychu ſye. zagiſte oruzie8) ſweho od zemye nemohly ſu wzdwy- hnuty, kdyz ony na pomocz ſlawneho Ieronyma wolachu, any take meczow tyech zaſſye ſlozyty nykakz nemoziechu, az tyto proſbu ſwu gym to obdrzyely. O newymluwna ſpaſſytele naſſeho myloſty, kolykem3) obycziegy, 1) viatores. — 2) M. powiedyely. — 3) rucze O. a U. — 4) spirat; diffeſe U. — 5) wſſieczko U. — 3) hora prima noctis. — 7) M. rozlyczyly, jak v O. a U.; declarant. — 1) romphacos. — *) M. kolikymi.
Strana 110
110 kterymz chczes,1) k znamoſty ſweho gmene przigyty kazes! Inhed ten hluk 2) weſken toho lotrowſtwa, widucze tak nezname wieczi, giez ſye stally biechu, hlaſſy wyſſokymy bohu a ſwatemu Ieronymowy chwalu wzdachu, ſlybugycze geho hrobu nawſtyewyty. z gytra pak kdyz bilo, wiecze nez trzi ſta lotrow, genzto toho czaſſu tu biechu, ty neſlechetne wieczy paſſyecze, ſ tyemy giſtymy alexandrſkymy wyſſedſſe z toho leſſv,3) k hrobu ſwateho Ieronyma przigydechu, wſyem lydem tak nezname zazraky rozprawywſſe. A ty pohanowe alexandrſczy krztychu ſye, marnoſtij ſwieta tohoto nechawſſe, dobry a zakony zywot w gednom klaſterzie wedly gſu. lotrzy pak ty ku poznany4) bozie ſprawedlnoſty a k ſawu ſwateho zywota ſkrzie bozi 4) myloſt a ſkrzie zaſluzeny ſwateho Ieronyma doſly gſul. VII. O dwu mladenczy, kterak gye ſlawny Ieronymus newynne ſmrty zbawil, tato capytola ieſt. lakzto ſkrzie lyſty Conſtantynopolytanſke, gyezto nedawno mnye o tom byly poſlany, wzwiediel gſem dyw gednak onomu dywu podobny, iakz na kratczie moczy budu rozprawym, genz v myeſtye conſtantynopolytanſkem dwiema 5) mladczyema rzymſkyma, gyez do betlema k hrobu ſwateho Iero- nyma gdyeſta, Przyhodylo ſye, kdyz ta gyſta dwa mladcze 6) k gedney wſy przigyde�ta, 7) od mie�ta za dwanaczte myl wzdaly, drzyewe nezly do wſy wgideſta, toho czaſſu przyhodylo ſye, ze dwa czlowieky tu na tom mi�ſtye byla gſta zabyta, gychzto ſmrty powieſt w tey wſy ſie ieſt rozneſl. 8) Pro nyezto ſedlakowe, ſebrawſe ſye ſpolu, gechu ſye ſe wſyech stran zpitaty,2) kto by ty lydy zmordowal. A kdyz ſye znazníe poczechu ptaty, nyzadneho tu okolo nych nenalezly, 10) gedyne ta dwa mladencze, gez ſye przyhodyla, bieſta tu. Po nyez ynhed ſu gye gyely, mnyegicze, by ony to vczynyly.11) Tyto mladenczy dywiechu ſie tomu welmy, o tom nycze newieducze, klnucze ſye a przyſſahagycze, ze o tom nyczehoz 12) nycz newie�ta.13) Ale ony, neobratywſſe ſye na to, gemſe gye, do wſy rychle wedechu. Potom pak ze wſy, ze k nym prawo neprziſluſſieſſe, ſ gych wynu ku panítwy Conſtantynopolytanſkemu ſwazany gye poſlachu. Na nychzto, — abych mnoho nemiuwyl, — czehoz nebiechu vczynyly, hrozu muk wymuczychu, ze ſſye poznaſta. A tak y by ſud wydan, aby gym hlawy ſtyely. Ey bieda, ktere ſrdcze od plakanye ſdrziety by ſye mohlo, tolyk ſlyſſye narziekanye newynnych tyechto mladczow genzto kraſny y vrozeny biechu zagiſte? Placzycze tyezkym placzem tato 1) Za slovem chczes podtečkováno: kza. - 2) concio. — ) Předěláno škrabáním z leſſye. — *) Na konci vyškrabáno e. — 3) Před tím podtečkováno: dwna. — 6) Za tím cosi vyškrábáno; mladencze O. a U. — 7) gideſta U. — 3) M. rozneſla, rozneſ U. — *) inquirere. — 10) newydyely O. a U.; cernunt. — 11) Škrabáním předěláno později z vczynyla. — 12) Na konci připsáno později z. — 18) newiedieſta U.
110 kterymz chczes,1) k znamoſty ſweho gmene przigyty kazes! Inhed ten hluk 2) weſken toho lotrowſtwa, widucze tak nezname wieczi, giez ſye stally biechu, hlaſſy wyſſokymy bohu a ſwatemu Ieronymowy chwalu wzdachu, ſlybugycze geho hrobu nawſtyewyty. z gytra pak kdyz bilo, wiecze nez trzi ſta lotrow, genzto toho czaſſu tu biechu, ty neſlechetne wieczy paſſyecze, ſ tyemy giſtymy alexandrſkymy wyſſedſſe z toho leſſv,3) k hrobu ſwateho Ieronyma przigydechu, wſyem lydem tak nezname zazraky rozprawywſſe. A ty pohanowe alexandrſczy krztychu ſye, marnoſtij ſwieta tohoto nechawſſe, dobry a zakony zywot w gednom klaſterzie wedly gſu. lotrzy pak ty ku poznany4) bozie ſprawedlnoſty a k ſawu ſwateho zywota ſkrzie bozi 4) myloſt a ſkrzie zaſluzeny ſwateho Ieronyma doſly gſul. VII. O dwu mladenczy, kterak gye ſlawny Ieronymus newynne ſmrty zbawil, tato capytola ieſt. lakzto ſkrzie lyſty Conſtantynopolytanſke, gyezto nedawno mnye o tom byly poſlany, wzwiediel gſem dyw gednak onomu dywu podobny, iakz na kratczie moczy budu rozprawym, genz v myeſtye conſtantynopolytanſkem dwiema 5) mladczyema rzymſkyma, gyez do betlema k hrobu ſwateho Iero- nyma gdyeſta, Przyhodylo ſye, kdyz ta gyſta dwa mladcze 6) k gedney wſy przigyde�ta, 7) od mie�ta za dwanaczte myl wzdaly, drzyewe nezly do wſy wgideſta, toho czaſſu przyhodylo ſye, ze dwa czlowieky tu na tom mi�ſtye byla gſta zabyta, gychzto ſmrty powieſt w tey wſy ſie ieſt rozneſl. 8) Pro nyezto ſedlakowe, ſebrawſe ſye ſpolu, gechu ſye ſe wſyech stran zpitaty,2) kto by ty lydy zmordowal. A kdyz ſye znazníe poczechu ptaty, nyzadneho tu okolo nych nenalezly, 10) gedyne ta dwa mladencze, gez ſye przyhodyla, bieſta tu. Po nyez ynhed ſu gye gyely, mnyegicze, by ony to vczynyly.11) Tyto mladenczy dywiechu ſie tomu welmy, o tom nycze newieducze, klnucze ſye a przyſſahagycze, ze o tom nyczehoz 12) nycz newie�ta.13) Ale ony, neobratywſſe ſye na to, gemſe gye, do wſy rychle wedechu. Potom pak ze wſy, ze k nym prawo neprziſluſſieſſe, ſ gych wynu ku panítwy Conſtantynopolytanſkemu ſwazany gye poſlachu. Na nychzto, — abych mnoho nemiuwyl, — czehoz nebiechu vczynyly, hrozu muk wymuczychu, ze ſſye poznaſta. A tak y by ſud wydan, aby gym hlawy ſtyely. Ey bieda, ktere ſrdcze od plakanye ſdrziety by ſye mohlo, tolyk ſlyſſye narziekanye newynnych tyechto mladczow genzto kraſny y vrozeny biechu zagiſte? Placzycze tyezkym placzem tato 1) Za slovem chczes podtečkováno: kza. - 2) concio. — ) Předěláno škrabáním z leſſye. — *) Na konci vyškrabáno e. — 3) Před tím podtečkováno: dwna. — 6) Za tím cosi vyškrábáno; mladencze O. a U. — 7) gideſta U. — 3) M. rozneſla, rozneſ U. — *) inquirere. — 10) newydyely O. a U.; cernunt. — 11) Škrabáním předěláno později z vczynyla. — 12) Na konci připsáno později z. — 18) newiedieſta U.
Strana 111
111 mladenczie, wzdychagicze bez przie�tanye, takto mluwieſta: O ſalwny 1) Ieronyme, tot nenye taka odplata, genzto tebe naſledugyczym dawaſf! A tot take nenye to zaſluzenye, gehozto ſmy vſſylym naſſym zaſluſſyly! Ey bieda, mieſto rzymſke, naſſeho porozenye poczatku, ne tak ſmy tobie douffaly, aby ty newielo 2) naſſye ſmrty! k tomu mſeſtu zagiſte ſwe ſmrty bieſta przy- wedena, ano gich welyke mnozſtwie lydy czakagicze ſtaſſe. O newymluwena myloſty boha naſſeho, genzto nebe y zemye plna ieſt, any zadnemu k tobie vtyekagyczemu ſmylowaty ſye nezapomynaſ! Poklekſe na kolenu na tom mieſtye, kdez gmyegiechu ſtyety byty, ruku ſwu [58] na nebe powzdwyhſe, welykym hlaſſem takto ſta ſye modlyla: O ſlawny Ieronyme, naſſeho ſpaſſenye pomoczy, naſſye vtoczyſcze, naſſye nadyege plna y dovffanye, w tento czaſ nynye naklon myloſtnye3) twogy vſſy k naſſym nedoſtoynym proſbam, aby, ponyawadz ſmy tohoto nevczynyly, nam ſpomohl, A pakly ze ſmy vczynyly, podle ſprawedlnoſty budmy potupeny. Przye. *) TO kdyz powiediechu, hrdla gſu ztahly k tomu, aby gye ſtyely, nycz gyneho nerzkucz gedno : pomoz, pomoz, ſlawny Ieronyme! I kteraky dyw, acz tolykem plakanye k ſobie ſye vtyekagyczich myloſrdny pomocznyk Ieronymus od ſmylowanye ſye nemohl wzdrziety, nebo wſiech, genz okolo ſtachu, y katow ſrdczye k zeleny wzbudyla ſye byla! wzdwyhſe pak meczie katy, giechu ſye gych ſtynaty. Ale kdyz gym rany nycz nemohly vczynyty, gedynke na gych hrdlach znamenye bieſſe iako ſluge neb pramyk 5) v mramorowem kameny, Dywiechu ſye katowe tomu welmy, mnyegicze, by ſſye omylyly vderzenym. Opiet, y iakz naywiecze moziechu, vderzyechu, ale wſak hrdla gych nepoczywſe te rany, yakzto y drſziewe oſtala gſu. Tehdy ony opiet y opiet w zapyetye vderzyechu, Ale ony meczow nepoczychu iako prawye plewy. Pro ty wieczy bilo ieſt mezy lydmy welike dywanye, nye wſyeczky 6) ſtrach welyky popade. Inhed rychle ſe wſyech ſtran pro tak welyky dyw nemaly hluk lydy ſye ſbyeze. vſlyſſyew to rych'arz, gyenz gye odſudyl, take przybiehl y kazal katom, aby opiet vderzyly, an na to hledy. A kdyz hrdla gych cziela oſtala, wiecze, wiecze zaſſage ſye rychtarz, tomu welykemu dywu nerozumyegye, nycz newidyel 7) gyneho, procz ſye to dalo, gedynke ial ſye ieſt myſlyty, ze by czarodyeyne wieczy byly. Pro nyezto przykaza ſluham, aby beze wſyeho pomeſkanye ty mladencze na ohen wzwrhly. Protoz ohen welyky ynhed tu zapalychu, olege a ſmoly nakladſſe na drziewie, aby ſpieſſe ſhorziely. 1) M ſlawny, jak v O. a U. — ») M. newiedyelo; nesciam; newydyelo O. a U. — 3) pias; myloſtywye O. a U. — *) Nedopsáno: Przyemluwa. — *) porphyretici lapides; mramyk O a U. — *) wſſech O, wſſiczky U. — ) M. newiedyel.
111 mladenczie, wzdychagicze bez przie�tanye, takto mluwieſta: O ſalwny 1) Ieronyme, tot nenye taka odplata, genzto tebe naſledugyczym dawaſf! A tot take nenye to zaſluzenye, gehozto ſmy vſſylym naſſym zaſluſſyly! Ey bieda, mieſto rzymſke, naſſeho porozenye poczatku, ne tak ſmy tobie douffaly, aby ty newielo 2) naſſye ſmrty! k tomu mſeſtu zagiſte ſwe ſmrty bieſta przy- wedena, ano gich welyke mnozſtwie lydy czakagicze ſtaſſe. O newymluwena myloſty boha naſſeho, genzto nebe y zemye plna ieſt, any zadnemu k tobie vtyekagyczemu ſmylowaty ſye nezapomynaſ! Poklekſe na kolenu na tom mieſtye, kdez gmyegiechu ſtyety byty, ruku ſwu [58] na nebe powzdwyhſe, welykym hlaſſem takto ſta ſye modlyla: O ſlawny Ieronyme, naſſeho ſpaſſenye pomoczy, naſſye vtoczyſcze, naſſye nadyege plna y dovffanye, w tento czaſ nynye naklon myloſtnye3) twogy vſſy k naſſym nedoſtoynym proſbam, aby, ponyawadz ſmy tohoto nevczynyly, nam ſpomohl, A pakly ze ſmy vczynyly, podle ſprawedlnoſty budmy potupeny. Przye. *) TO kdyz powiediechu, hrdla gſu ztahly k tomu, aby gye ſtyely, nycz gyneho nerzkucz gedno : pomoz, pomoz, ſlawny Ieronyme! I kteraky dyw, acz tolykem plakanye k ſobie ſye vtyekagyczich myloſrdny pomocznyk Ieronymus od ſmylowanye ſye nemohl wzdrziety, nebo wſiech, genz okolo ſtachu, y katow ſrdczye k zeleny wzbudyla ſye byla! wzdwyhſe pak meczie katy, giechu ſye gych ſtynaty. Ale kdyz gym rany nycz nemohly vczynyty, gedynke na gych hrdlach znamenye bieſſe iako ſluge neb pramyk 5) v mramorowem kameny, Dywiechu ſye katowe tomu welmy, mnyegicze, by ſſye omylyly vderzenym. Opiet, y iakz naywiecze moziechu, vderzyechu, ale wſak hrdla gych nepoczywſe te rany, yakzto y drſziewe oſtala gſu. Tehdy ony opiet y opiet w zapyetye vderzyechu, Ale ony meczow nepoczychu iako prawye plewy. Pro ty wieczy bilo ieſt mezy lydmy welike dywanye, nye wſyeczky 6) ſtrach welyky popade. Inhed rychle ſe wſyech ſtran pro tak welyky dyw nemaly hluk lydy ſye ſbyeze. vſlyſſyew to rych'arz, gyenz gye odſudyl, take przybiehl y kazal katom, aby opiet vderzyly, an na to hledy. A kdyz hrdla gych cziela oſtala, wiecze, wiecze zaſſage ſye rychtarz, tomu welykemu dywu nerozumyegye, nycz newidyel 7) gyneho, procz ſye to dalo, gedynke ial ſye ieſt myſlyty, ze by czarodyeyne wieczy byly. Pro nyezto przykaza ſluham, aby beze wſyeho pomeſkanye ty mladencze na ohen wzwrhly. Protoz ohen welyky ynhed tu zapalychu, olege a ſmoly nakladſſe na drziewie, aby ſpieſſe ſhorziely. 1) M ſlawny, jak v O. a U. — ») M. newiedyelo; nesciam; newydyelo O. a U. — 3) pias; myloſtywye O. a U. — *) Nedopsáno: Przyemluwa. — *) porphyretici lapides; mramyk O a U. — *) wſſech O, wſſiczky U. — ) M. newiedyel.
Strana 112
112 Przyemluwa gyna. Nenye to nyzadny dyw, kdyz ieſt moczen byl ſlawny Ieronymus od meczow obranyty ſwe ſluhy, genz k nyemu wolachu, mohl ieſt take y ot ohnye gie zproſtyty. plamen ohnyewy wzhoru wyſſoczye plapolaſſe, Ale ony pod obranu ſlawneho Ieronyma bezpecznye przyebywachu, iako by odpoczywaly w rozkoſnem ſadu. Napoſled 1) pak rychtarz chtie ſye vgiſtyty, dywomly czyly czarom 2) myelo to przypſano byty, wypowidiel 3) toto: Byly by4) za oſm dny po obieſſeny zywy, aby ſwobodnye chutnye precz oteſly. 5) kdyz pak biechu obieſſeny, Inhed ſlawny Ieronymus ſ nymy byl, genz ſwyma rukama nohy gych dywnye drzal az prawye do urczenych dnow. Oſmeho dne wſyczkny z mie�ta wibiehly y z okolnych weſnycz; przybyehl bieſſe rychtarz, a ten dyw ſlawny opatrzychu, ano ſtrazny gych, geſto gym dany byly, ty wieczy, kterez ſye tu ſtaly, zgiewugy a lyczie, dywiechu ſye wſychny, A takz welykymy hlaſſy bohu a ſwatemu Ieronímowy chwalu wzdachu. A tak ynhed newynna ta dwa mladczie ſ ſybenyczie bieſta ſnata, ſ tyemy welykymy dary ſucze darowany a ode wſeho lydu vcztyena. tak iakz ſmutnye v mieſto weſly byly, takez pak ſwobodnye a pocztywie ſ welyku radoſty precz gſu ſye braly. Pro nyezto ſ mnohymy lydmy toho 6. mieſta wzdwyhly ſye do betlema y nawſtyewyly hrobu ſwateho Ieronyma doſtoynym nabozenſtwym. Tak pak nechawſe ſwieta tohoto, w geden klaster], w nyemz bydlyl ſwaty Ieronymus, weſly gfu, pokanye czynyecze we dne y w noczy, dobrym przy bitkem w tom klaſterzye bydlely gſu. VIII. O gednyech gyepczyſkach, gvſty *) ye ſwaty Ieronym napomynal, aby ſye oblepſyly, any nechtyely. Ro radowanye welykeho dywu y pro nabozenſtwie tento dyw ſem wyprawil, Ale tento potomny pro przyczinu welykeho ſtrachu a hrozy wyprawym, klaſter geden panenſky, zrzyezeny w ſwatem rzadu, bil ieſt podle ſhorzyeyſye tebhaydy, wſelykteru 'kraſſu okraſleny, w nyemz gednak dwie ſtye panen prziebytkem y czſtnoſty zawrzieny ſucz, zakonczky bydlechu. k tomuto wſyczkny przichylte8) ſye, aby ſnad, gednyem przygmucz, druhym wen newypustyly teto rziecy. kdyz kto chcye na wyſſokem morzy plawaty a lody ma9) ſe wſech ſtran czielu, 1) Napoſledy U. — 1) Před tím podtečkováno: czary. — 3) M. wypowiediel. — *) Bylyly by Oa U. — *) Před tím podtečkováno: vtekly. — 3) z toho U. — 7) M. geſto, jak v U. — 3) Psáno bylo vlastně: prziechylte, však později e vyškrábáno. — 3) Psáno původně ma dvakráte, avšak prvé od korrektora částečně vyškrabáno.
112 Przyemluwa gyna. Nenye to nyzadny dyw, kdyz ieſt moczen byl ſlawny Ieronymus od meczow obranyty ſwe ſluhy, genz k nyemu wolachu, mohl ieſt take y ot ohnye gie zproſtyty. plamen ohnyewy wzhoru wyſſoczye plapolaſſe, Ale ony pod obranu ſlawneho Ieronyma bezpecznye przyebywachu, iako by odpoczywaly w rozkoſnem ſadu. Napoſled 1) pak rychtarz chtie ſye vgiſtyty, dywomly czyly czarom 2) myelo to przypſano byty, wypowidiel 3) toto: Byly by4) za oſm dny po obieſſeny zywy, aby ſwobodnye chutnye precz oteſly. 5) kdyz pak biechu obieſſeny, Inhed ſlawny Ieronymus ſ nymy byl, genz ſwyma rukama nohy gych dywnye drzal az prawye do urczenych dnow. Oſmeho dne wſyczkny z mie�ta wibiehly y z okolnych weſnycz; przybyehl bieſſe rychtarz, a ten dyw ſlawny opatrzychu, ano ſtrazny gych, geſto gym dany byly, ty wieczy, kterez ſye tu ſtaly, zgiewugy a lyczie, dywiechu ſye wſychny, A takz welykymy hlaſſy bohu a ſwatemu Ieronímowy chwalu wzdachu. A tak ynhed newynna ta dwa mladczie ſ ſybenyczie bieſta ſnata, ſ tyemy welykymy dary ſucze darowany a ode wſeho lydu vcztyena. tak iakz ſmutnye v mieſto weſly byly, takez pak ſwobodnye a pocztywie ſ welyku radoſty precz gſu ſye braly. Pro nyezto ſ mnohymy lydmy toho 6. mieſta wzdwyhly ſye do betlema y nawſtyewyly hrobu ſwateho Ieronyma doſtoynym nabozenſtwym. Tak pak nechawſe ſwieta tohoto, w geden klaster], w nyemz bydlyl ſwaty Ieronymus, weſly gfu, pokanye czynyecze we dne y w noczy, dobrym przy bitkem w tom klaſterzye bydlely gſu. VIII. O gednyech gyepczyſkach, gvſty *) ye ſwaty Ieronym napomynal, aby ſye oblepſyly, any nechtyely. Ro radowanye welykeho dywu y pro nabozenſtwie tento dyw ſem wyprawil, Ale tento potomny pro przyczinu welykeho ſtrachu a hrozy wyprawym, klaſter geden panenſky, zrzyezeny w ſwatem rzadu, bil ieſt podle ſhorzyeyſye tebhaydy, wſelykteru 'kraſſu okraſleny, w nyemz gednak dwie ſtye panen prziebytkem y czſtnoſty zawrzieny ſucz, zakonczky bydlechu. k tomuto wſyczkny przichylte8) ſye, aby ſnad, gednyem przygmucz, druhym wen newypustyly teto rziecy. kdyz kto chcye na wyſſokem morzy plawaty a lody ma9) ſe wſech ſtran czielu, 1) Napoſledy U. — 1) Před tím podtečkováno: czary. — 3) M. wypowiediel. — *) Bylyly by Oa U. — *) Před tím podtečkováno: vtekly. — 3) z toho U. — 7) M. geſto, jak v U. — 3) Psáno bylo vlastně: prziechylte, však později e vyškrábáno. — 3) Psáno původně ma dvakráte, avšak prvé od korrektora částečně vyškrabáno.
Strana 113
113 nez gedynku ſnad dyerku na dnye oſtawy, hibiet, 1) an nebezpeczneho tapanie morzkeho dopuſty ſye, iakez 2) gedyny mrzky ſkutek mnohe cziſto�ty zatraty. Procz ſem to powiedyel, tohoto dywu rozprawenye vkaze. Ten giſty klaſter mnoho cztnoſty w sobie gmyegyeſse, wſak gednu mrzkost nehodnu, to[59]czif ſwatokupeczſtwie, w ſobie bíl zadrzal. Nebo nauczenym dyabelſkym w tyech pannach tato bieſſe mrzkoſt zachowana: kdyz kteru yeptyſku w klaſter prziegyty3) chtyely, toho gſu pro myloſrdenſtwie neczyly 4) a pro odplatu bozy, Ale pro penyeznu zadoſt braly ſu ſye. w tom kla- ſterzye byla ieſt gedna geptyſka oſtaruzna, genzto od ſwe mladoſty w poſtech a w modlytwach ſwiet tento opuſtywſy, bohu ieſt zywa byla a tohoto hrziechu ſwatokupeczſtwie welmy nenawidieſſe, ſtrachugycz ſye geho; genzto gedne noczy, ana na modlytwie bieſſe, iakz myela obiczyey, Slawny Ieronymus zgyewyw ſye, mieſto to ſwietlem oſwietyw, przykazal gyey, aby opatycy y gyne wſyeczky yeptyſky z gytra ſwolala a gym to po- wiediela, ze, neoſtanuly toho hrziechu zaſtaraleho ſwatokupeczstwie, aby ynhed pomſty bozie rychle 5) czakaly. To gyey rozprawyw y zmynu precz. tyem widyenym neznamym lekſy ſye ta giſta geptyſka, pylnye ieſt myſlyla ſama w ſobie, kto by ten bil, genz ty wieczy przykazuge zwieſtowaty, a tak czielu tu nocz neſpala. Switaty kdyz ieſt poczalo, we zwonecz pozwonywſy, do kapytoly y wſwieczky 6) ſwolala. Genzto kdyz dywiechu ſye, procz by tak rychle do kapytoly ſwolany byly, gyeptyſka ta wyſtupywſy 7) mezy nye to, czoz wydiela a ſlyſſala, wſiem ieſt rozprawyla. Pro nyezto ynhed poſmyewaly ſu ſye gyeł, klewetachu, rzkucz, ze ſnad z welykeho opylſtwie to ſnad kolotalo ſye gyey. ALe ona, bywſy tu pohanyena, pokoru ſwatu ſye ohradyla a gych zuffalſtwie welmy zelela a, ze wzhrzena od nych byla, tyem ſye radowala a ſ tyem nawratyla ſye k drziewnym ſwym modlytwam, proſſyeczy, aby ſſye towarzyſkam gegye to neprzyhodylo. Opiet po deſſyety dnech y 8) pol- noczy tey gyeptyſcze,3) ana na modlytwach bieſſe, ſlawny Ieronymus zgyewyl ſye a gyey dobrotywu rzieczy przykazal, aby bez ſtrachu gym ty wieczy zwie�towalla, iako y drziewe. k nyemuzto ona powiedye: kto yſy ty, myly pane, genz mnye toto przykazugefſ? A on k nyey powiedie: 10) Ieronymus ia gſem; a ſ tyem zmyſſa z gegye oczy. Ona pak zuffalſtwie 11) gych wieduczy, newiedyeſſe, czo by vczynyty gmyela, Ale wſak radyeyſſy ieſt blaznyczy a opylu chtyela ſluty od nych, nezly boziemu przykazany ſye wzprotywyty. Swolawſy opiet gyelptyſky gym, czoz widyela, opiet 12) zgyewila. A kdyz wſtawſe opatrzychu gy ty zlobywe gyeptyſky, ſudu 1) hybčti = perire. — ") yakoz U. — 3) M. przigety. — ") M. neczynyly, jak v U. — *) na ſye rychle O. — 5) M. wſieczky. — 7) wztupywffy O. — s) M v, jak v O a U. — *) Psáno vlastně: gegyeptyſcze, ge později částečně vyškrabáno. — 10) wece U — 11) duritiam. — 12) Opiet připsáno po straně s odkazem.
113 nez gedynku ſnad dyerku na dnye oſtawy, hibiet, 1) an nebezpeczneho tapanie morzkeho dopuſty ſye, iakez 2) gedyny mrzky ſkutek mnohe cziſto�ty zatraty. Procz ſem to powiedyel, tohoto dywu rozprawenye vkaze. Ten giſty klaſter mnoho cztnoſty w sobie gmyegyeſse, wſak gednu mrzkost nehodnu, to[59]czif ſwatokupeczſtwie, w ſobie bíl zadrzal. Nebo nauczenym dyabelſkym w tyech pannach tato bieſſe mrzkoſt zachowana: kdyz kteru yeptyſku w klaſter prziegyty3) chtyely, toho gſu pro myloſrdenſtwie neczyly 4) a pro odplatu bozy, Ale pro penyeznu zadoſt braly ſu ſye. w tom kla- ſterzye byla ieſt gedna geptyſka oſtaruzna, genzto od ſwe mladoſty w poſtech a w modlytwach ſwiet tento opuſtywſy, bohu ieſt zywa byla a tohoto hrziechu ſwatokupeczſtwie welmy nenawidieſſe, ſtrachugycz ſye geho; genzto gedne noczy, ana na modlytwie bieſſe, iakz myela obiczyey, Slawny Ieronymus zgyewyw ſye, mieſto to ſwietlem oſwietyw, przykazal gyey, aby opatycy y gyne wſyeczky yeptyſky z gytra ſwolala a gym to po- wiediela, ze, neoſtanuly toho hrziechu zaſtaraleho ſwatokupeczstwie, aby ynhed pomſty bozie rychle 5) czakaly. To gyey rozprawyw y zmynu precz. tyem widyenym neznamym lekſy ſye ta giſta geptyſka, pylnye ieſt myſlyla ſama w ſobie, kto by ten bil, genz ty wieczy przykazuge zwieſtowaty, a tak czielu tu nocz neſpala. Switaty kdyz ieſt poczalo, we zwonecz pozwonywſy, do kapytoly y wſwieczky 6) ſwolala. Genzto kdyz dywiechu ſye, procz by tak rychle do kapytoly ſwolany byly, gyeptyſka ta wyſtupywſy 7) mezy nye to, czoz wydiela a ſlyſſala, wſiem ieſt rozprawyla. Pro nyezto ynhed poſmyewaly ſu ſye gyeł, klewetachu, rzkucz, ze ſnad z welykeho opylſtwie to ſnad kolotalo ſye gyey. ALe ona, bywſy tu pohanyena, pokoru ſwatu ſye ohradyla a gych zuffalſtwie welmy zelela a, ze wzhrzena od nych byla, tyem ſye radowala a ſ tyem nawratyla ſye k drziewnym ſwym modlytwam, proſſyeczy, aby ſſye towarzyſkam gegye to neprzyhodylo. Opiet po deſſyety dnech y 8) pol- noczy tey gyeptyſcze,3) ana na modlytwach bieſſe, ſlawny Ieronymus zgyewyl ſye a gyey dobrotywu rzieczy przykazal, aby bez ſtrachu gym ty wieczy zwie�towalla, iako y drziewe. k nyemuzto ona powiedye: kto yſy ty, myly pane, genz mnye toto przykazugefſ? A on k nyey powiedie: 10) Ieronymus ia gſem; a ſ tyem zmyſſa z gegye oczy. Ona pak zuffalſtwie 11) gych wieduczy, newiedyeſſe, czo by vczynyty gmyela, Ale wſak radyeyſſy ieſt blaznyczy a opylu chtyela ſluty od nych, nezly boziemu przykazany ſye wzprotywyty. Swolawſy opiet gyelptyſky gym, czoz widyela, opiet 12) zgyewila. A kdyz wſtawſe opatrzychu gy ty zlobywe gyeptyſky, ſudu 1) hybčti = perire. — ") yakoz U. — 3) M. przigety. — ") M. neczynyly, jak v U. — *) na ſye rychle O. — 5) M. wſieczky. — 7) wztupywffy O. — s) M v, jak v O a U. — *) Psáno vlastně: gegyeptyſcze, ge později částečně vyškrabáno. — 10) wece U — 11) duritiam. — 12) Opiet připsáno po straně s odkazem.
Strana 114
114 bozieho, genz na nye ſpadnuty myel, ſkoro nechtyecze wiedyety, drzyewe, nezly ona poczye mluwyty, az ony ſ welykym chochtanym wen ſu z kapy- toly wybiehly. A kdyz tomu opiet trzie dnowe zmynuly, ſlawny Ieronymus v welykey ſwietlo�ty tey geptyſczye, ana ſpy, v puol noczy zgyewyw ſye, wzbudyl gy ieſt a gyey kazal, aby ynhed wen wyſla a ſudu bozieho, genz ſye myel ſtaty, tu nedoczakala. A kdyz ona ſ mnohym placzem gie ſye proſſyty, aby ſye to neſtalo, Powiedye gyey ſlawny Ieronymus : beze wſeho obmeſkanye gdy ku opatyczy y k gynym, powiez gym, ze nepokagyly ſye teto noczy, nad ſobu pomſtu bozy vzrzye. A pakly ze w ſwem zuffany oſtanu, ynhed wygdy wen z klaſtera a wiecz w nyem neprzyebyway a nemeſkay. ſ tyem to rziek y otgyde. Przyemluw. 1) Uſſlyſſyewſy to ona, by tyem ſmutna I wgyde w kapytolu y gye ſye we zwon chutnye 2) zwonyty, aby ſye ſeſly w hromadu. Pro nyezto opa- tyczye ze ſna procytywſſy a, ze ona zwony, porozumyewſy, hnyewagyczy ſye do kapytoly poſpieſſyla, a ſ tyem tak ynhed, vzrziewſy gy, lala gyey welmy, a nyzadneho ſlowa od nye nechtye ſlyſſyety; nye ſlybyla gy'y, ze, neprzieſtanely toho pachaty, w klaſterzye ſ ny nechcze wiecze oſtaty. A ona k tomu ynhed powyedye: Proſſymt, nemeſkay tyem, czoz ſlybuges. zagiſte wiez to, zet zde wiecz nechczy prziebywaty, Nebo ſlawny Ieronymus zgyewyw ſye mnye, wen my z tohoto klaſtera wygyty kazal, abych budu- czieho ſudu bozieho neczakala. Slyſſyecz to opatycze, gye ſye ſmyety, mnyegyczy, by blaznowſtwie to mluwila. A tak wratney przykazawſſy, kazala gyel, aby gy wen z klaſtera wypudyla a gy za nyekteru chwyly tam ponechala, kdyz by przieſtala pachaty tyech wieczy. Ta gyeptyſka weſſela gſuczy, iakz nayſpies mohla, wen wyſla, wſyeczka te�myerz placzem mokra gſſuczy a boleſtmy naplnyena pro ty wieczíj, kterez klaſteru myely przygyty. Przyemluwa. Zagiſte hrozny buoh ſylny y moczny, a nyzadny ſye newzprotywy gemu! E nastoyte, bieda, procz lyde boha ſye nebogye any ſye strachugy ? Ba y procz tolyk geho hnyew5) drazdye, wieducz, ze z geho ruku nykakz nemohu vteczy, Aby gych4) geho [60] welyky ſud, genz nemoz zmynuty, nepopadl? Ey by aſſa ponye pſotnycy hubeny tyemto5) przykladi ſye przyedyeſſyly! Slyſtez to wſyczkny, kteryz 6) w ſwe ſbozie doufate, kteryſ ? 1) Nedopsáno: Przyemluwa. — 5) vehementer. — 3) hniewy U. — *) Předěláno z gech. — *) M. tyemita, jak v U. — 9) M. kterzyz. — 1) w ſwe — ktery připsáno na hořejším okraji s patřičním odkazem; m. kterzyſſ-
114 bozieho, genz na nye ſpadnuty myel, ſkoro nechtyecze wiedyety, drzyewe, nezly ona poczye mluwyty, az ony ſ welykym chochtanym wen ſu z kapy- toly wybiehly. A kdyz tomu opiet trzie dnowe zmynuly, ſlawny Ieronymus v welykey ſwietlo�ty tey geptyſczye, ana ſpy, v puol noczy zgyewyw ſye, wzbudyl gy ieſt a gyey kazal, aby ynhed wen wyſla a ſudu bozieho, genz ſye myel ſtaty, tu nedoczakala. A kdyz ona ſ mnohym placzem gie ſye proſſyty, aby ſye to neſtalo, Powiedye gyey ſlawny Ieronymus : beze wſeho obmeſkanye gdy ku opatyczy y k gynym, powiez gym, ze nepokagyly ſye teto noczy, nad ſobu pomſtu bozy vzrzye. A pakly ze w ſwem zuffany oſtanu, ynhed wygdy wen z klaſtera a wiecz w nyem neprzyebyway a nemeſkay. ſ tyem to rziek y otgyde. Przyemluw. 1) Uſſlyſſyewſy to ona, by tyem ſmutna I wgyde w kapytolu y gye ſye we zwon chutnye 2) zwonyty, aby ſye ſeſly w hromadu. Pro nyezto opa- tyczye ze ſna procytywſſy a, ze ona zwony, porozumyewſy, hnyewagyczy ſye do kapytoly poſpieſſyla, a ſ tyem tak ynhed, vzrziewſy gy, lala gyey welmy, a nyzadneho ſlowa od nye nechtye ſlyſſyety; nye ſlybyla gy'y, ze, neprzieſtanely toho pachaty, w klaſterzye ſ ny nechcze wiecze oſtaty. A ona k tomu ynhed powyedye: Proſſymt, nemeſkay tyem, czoz ſlybuges. zagiſte wiez to, zet zde wiecz nechczy prziebywaty, Nebo ſlawny Ieronymus zgyewyw ſye mnye, wen my z tohoto klaſtera wygyty kazal, abych budu- czieho ſudu bozieho neczakala. Slyſſyecz to opatycze, gye ſye ſmyety, mnyegyczy, by blaznowſtwie to mluwila. A tak wratney przykazawſſy, kazala gyel, aby gy wen z klaſtera wypudyla a gy za nyekteru chwyly tam ponechala, kdyz by przieſtala pachaty tyech wieczy. Ta gyeptyſka weſſela gſuczy, iakz nayſpies mohla, wen wyſla, wſyeczka te�myerz placzem mokra gſſuczy a boleſtmy naplnyena pro ty wieczíj, kterez klaſteru myely przygyty. Przyemluwa. Zagiſte hrozny buoh ſylny y moczny, a nyzadny ſye newzprotywy gemu! E nastoyte, bieda, procz lyde boha ſye nebogye any ſye strachugy ? Ba y procz tolyk geho hnyew5) drazdye, wieducz, ze z geho ruku nykakz nemohu vteczy, Aby gych4) geho [60] welyky ſud, genz nemoz zmynuty, nepopadl? Ey by aſſa ponye pſotnycy hubeny tyemto5) przykladi ſye przyedyeſſyly! Slyſtez to wſyczkny, kteryz 6) w ſwe ſbozie doufate, kteryſ ? 1) Nedopsáno: Przyemluwa. — 5) vehementer. — 3) hniewy U. — *) Předěláno z gech. — *) M. tyemita, jak v U. — 9) M. kterzyz. — 1) w ſwe — ktery připsáno na hořejším okraji s patřičním odkazem; m. kterzyſſ-
Strana 115
115 z ſweho lakomſtwie hnyew wzbuzugete naywy�ſyeho pana, hoſpodyna, kterakyk1) ieſt ſud od boha tomuto klaſteru, genz pro penyeze od boha ſie odwratyl, ſ nebes przyſſel. ledwa ze przieſ prah ta geptyſka przieſtupy, az ynhed weſken klaſter padl ieſt a tak gyeptyſky wſyeczky zdawyl, ze nyzadna z nych neoſtalo3) mymo tuto gedynu, genz w gednom duostoynem klaſterzye panenſkem, genzto podle doleyssye tebaydy vdyelan iest, y dnes zywa ieſt v mnohey ſwato�ty prziebitka ſweho bydleczi. IX. Przyemluwa. K Tyemto dywow*) nyektere gyne dywy*) vmyſlyl ſem przyczynyty proty hrzieſnym o zgyewnem bozyem ſudu, aby zda ſnad tyech bozych ſudow mnozſtwym hrzieſnych lydy ſrdczie twrda wiecze nezly kamen w tyeleſna ſye obratyla5), Nebo kdyz pro ſwe hrziechy te�myerz iako hlupymy zwierzaty znamenaly by ſye, rozumem pak ſweho poznanye aby lydmy rozumyetedlnymy byty ſie ſnazyly. Nebo kdłyz ſamy ſebe nechtye znaty ten rozum, kterymz ſlowu lyde, w hlupa zwierzata ſye obraczygy; Neb tak opomyetagycz rozumyetedlnoſt8), kteruz lydmy gſſu, ſ hlupymy zwierzaty ſye ſgednawagy. O gednom kaczierzy, ge�o ſye protywyl ſwatemu Ierononywmowy 7). GEden kaczierz rzieczſky gednoho dne kdyz 1 kny zem gednym w koſtele ieruzalemſkem zgyewnye ſye hadaſe, A knyez pro obranu ſweho lyczenye gednu rzyecz ſlawncho Ieronyma lyczyeſſe, aby przy toho rzyeka zkazyl, marnymy vſty ten neſlechetnyk ſlawneho Ieronyma, genz wſye prawdy ieſt ſwietlo, prawyeſſe zgewnym hlaſſem, ne�ydlywymy vſty taku zloſt bieſſe ſpachal, mluwyty potom nykakz nemohl ieſt. X. Gyny take kaczierz zloſtny, arryanſky, w gednom hadany, kdyz geden proty nyemu potwrzowanye8) gedno ſlawneho Ieronyma przywodyeſſe, an pak ſwu zloſty odpowiedaſſe, ze by ſelhal ſwaty Ieronymus, Inhed pomſtu bozy gſſa porazen, geſcze iako ſlow nedokonaw, przyefſ) cziely den 1) M. kterakyt, jak v U. — 2) M. neoftala, jak v U. — 3) M. dywom. — *) Před tím podtečkováno: dywe. — 5) obratyly O. — 3) ratione. — 7) M. Ieronymowy. — *) auctoritatem. — předěláno ze zſ.
115 z ſweho lakomſtwie hnyew wzbuzugete naywy�ſyeho pana, hoſpodyna, kterakyk1) ieſt ſud od boha tomuto klaſteru, genz pro penyeze od boha ſie odwratyl, ſ nebes przyſſel. ledwa ze przieſ prah ta geptyſka przieſtupy, az ynhed weſken klaſter padl ieſt a tak gyeptyſky wſyeczky zdawyl, ze nyzadna z nych neoſtalo3) mymo tuto gedynu, genz w gednom duostoynem klaſterzye panenſkem, genzto podle doleyssye tebaydy vdyelan iest, y dnes zywa ieſt v mnohey ſwato�ty prziebitka ſweho bydleczi. IX. Przyemluwa. K Tyemto dywow*) nyektere gyne dywy*) vmyſlyl ſem przyczynyty proty hrzieſnym o zgyewnem bozyem ſudu, aby zda ſnad tyech bozych ſudow mnozſtwym hrzieſnych lydy ſrdczie twrda wiecze nezly kamen w tyeleſna ſye obratyla5), Nebo kdyz pro ſwe hrziechy te�myerz iako hlupymy zwierzaty znamenaly by ſye, rozumem pak ſweho poznanye aby lydmy rozumyetedlnymy byty ſie ſnazyly. Nebo kdłyz ſamy ſebe nechtye znaty ten rozum, kterymz ſlowu lyde, w hlupa zwierzata ſye obraczygy; Neb tak opomyetagycz rozumyetedlnoſt8), kteruz lydmy gſſu, ſ hlupymy zwierzaty ſye ſgednawagy. O gednom kaczierzy, ge�o ſye protywyl ſwatemu Ierononywmowy 7). GEden kaczierz rzieczſky gednoho dne kdyz 1 kny zem gednym w koſtele ieruzalemſkem zgyewnye ſye hadaſe, A knyez pro obranu ſweho lyczenye gednu rzyecz ſlawncho Ieronyma lyczyeſſe, aby przy toho rzyeka zkazyl, marnymy vſty ten neſlechetnyk ſlawneho Ieronyma, genz wſye prawdy ieſt ſwietlo, prawyeſſe zgewnym hlaſſem, ne�ydlywymy vſty taku zloſt bieſſe ſpachal, mluwyty potom nykakz nemohl ieſt. X. Gyny take kaczierz zloſtny, arryanſky, w gednom hadany, kdyz geden proty nyemu potwrzowanye8) gedno ſlawneho Ieronyma przywodyeſſe, an pak ſwu zloſty odpowiedaſſe, ze by ſelhal ſwaty Ieronymus, Inhed pomſtu bozy gſſa porazen, geſcze iako ſlow nedokonaw, przyefſ) cziely den 1) M. kterakyt, jak v U. — 2) M. neoftala, jak v U. — 3) M. dywom. — *) Před tím podtečkováno: dywe. — 5) obratyly O. — 3) ratione. — 7) M. Ieronymowy. — *) auctoritatem. — předěláno ze zſ.
Strana 116
116 krzyczyety neprzieſtal: ſmyluy ſye, ſmyluy ſye, ſlawny Ieronyme, nebt od tebe mukamy przyetyezſkymy muczym ſye. A tak tu| rzieczy cziely den wolagye, iakz naywiecz mohl, v kumpletny hodynu prziede wſyemy vmrziel ieſt. XI. O gednom kaczyerzy, geſto w obraz ſwateho Ieronyma mecz wſtrczyl, a zaſlye a zaſſye1) winyety nemohl. KAczierz gyny geden, a te zloſtne ſmluwy arryanſke, kterezto przied mu ſmrty myloſtywy hoſpodyn E by dokonanye vczynyty raczyl, w ſyonſkem koſtele, ten gyſty, kdyz vzrziel obraz ſlawneho Ieronyma, rzekl ieſt: E bych tye za zywa myma rukama drzal, ynhed bych tye meczem mym zabil. To kdyz powye2), wytrh mecz, obrazu w hrdlo wdruzy3). O kterak welyky tento ieft Ieronymus, tolyk dywow czynye neſlychanych, gemuzto podle ſkutkow geho rownye nenye! zagiſte mohl ieſt mecz obrazu w hrdlo wſtrczyty, Ale zaſſie nykakz nemohl meczie wytrhnuty, Donyewazd4) ſye neohlaſſylo to, zatyem z tohoto míeſta proklaneho iako z czlowieka zyweho krew a mleko a woda*) ieſt tekla, A ta giſta krew az do tohoto czaſſu pro gewenye6) dywu teczy neprzyſtawa. 7) Te hodyny kdyz ſye to dalo, rychtarzowy, an w domu ſudem ſedy, ſ meczem w hrdlo vbodenym8) ſlawny Ieronymus zgyewyl ſye a, to gemu vkazaw, za to pomſty zadal ieſt. To rozprawyw y odſel. Lek ſye rychtarz welmy y ſ gynymy, geſto tu biechu, chwatawie do koſtela biezal y nalezl toho kaczierze, an obrazu mecz w hrdlo wſtrczil, genz nykakz ruku ſwu od mecze nemohl otrhnuty. kdyz ony vzrziely, iako y drzyewe, ynhed iat byl kaczierz a w ſwem zuffalſtwi?) oſtaw, gyneho nycz nezeleſſye, nez to wzdy klektaſſe10), ze Ieronyma za zywa drziety nemohl, ſ tyem kamenym, drzyewym, meczy a kopymy ohawnye iest zamordowan. XII. Kterak ſwaty Ieronym Ianowy z wiezenye ie�t pomohl. IAn, wnuk moy, gehoz znaſſ, welmy kraſny, gehoz ſem ſobie za ſyna byl zwolyl, tak iakz mnym, O nyem ſſem drziewe tobie prawil, Ale wſak, aby lepe ſye to v pamyet wlozylo, nezamlczym toho. Przyed dwyema letma 1) a zaſſye pvdruhe zbytečno; a zaſſye geho O a U. — 2) M. powyedye, jak v O a U. — 3) inficit. — 4) M. Donyewadz. — 5) a mleko a woda jest nejspiše interpolace překladatele neb přepisovače pozdějšího, neb není v latinském originale. — *) g pře- děláno ze s; zgewenye O a U. — 7) M. neprzyeftawa. — 6) Psáno původně: vbode nyem; e později vyškrábáno. — ) Na konci e vyškrábáno. — 1) garriens.
116 krzyczyety neprzieſtal: ſmyluy ſye, ſmyluy ſye, ſlawny Ieronyme, nebt od tebe mukamy przyetyezſkymy muczym ſye. A tak tu| rzieczy cziely den wolagye, iakz naywiecz mohl, v kumpletny hodynu prziede wſyemy vmrziel ieſt. XI. O gednom kaczyerzy, geſto w obraz ſwateho Ieronyma mecz wſtrczyl, a zaſlye a zaſſye1) winyety nemohl. KAczierz gyny geden, a te zloſtne ſmluwy arryanſke, kterezto przied mu ſmrty myloſtywy hoſpodyn E by dokonanye vczynyty raczyl, w ſyonſkem koſtele, ten gyſty, kdyz vzrziel obraz ſlawneho Ieronyma, rzekl ieſt: E bych tye za zywa myma rukama drzal, ynhed bych tye meczem mym zabil. To kdyz powye2), wytrh mecz, obrazu w hrdlo wdruzy3). O kterak welyky tento ieft Ieronymus, tolyk dywow czynye neſlychanych, gemuzto podle ſkutkow geho rownye nenye! zagiſte mohl ieſt mecz obrazu w hrdlo wſtrczyty, Ale zaſſie nykakz nemohl meczie wytrhnuty, Donyewazd4) ſye neohlaſſylo to, zatyem z tohoto míeſta proklaneho iako z czlowieka zyweho krew a mleko a woda*) ieſt tekla, A ta giſta krew az do tohoto czaſſu pro gewenye6) dywu teczy neprzyſtawa. 7) Te hodyny kdyz ſye to dalo, rychtarzowy, an w domu ſudem ſedy, ſ meczem w hrdlo vbodenym8) ſlawny Ieronymus zgyewyl ſye a, to gemu vkazaw, za to pomſty zadal ieſt. To rozprawyw y odſel. Lek ſye rychtarz welmy y ſ gynymy, geſto tu biechu, chwatawie do koſtela biezal y nalezl toho kaczierze, an obrazu mecz w hrdlo wſtrczil, genz nykakz ruku ſwu od mecze nemohl otrhnuty. kdyz ony vzrziely, iako y drzyewe, ynhed iat byl kaczierz a w ſwem zuffalſtwi?) oſtaw, gyneho nycz nezeleſſye, nez to wzdy klektaſſe10), ze Ieronyma za zywa drziety nemohl, ſ tyem kamenym, drzyewym, meczy a kopymy ohawnye iest zamordowan. XII. Kterak ſwaty Ieronym Ianowy z wiezenye ie�t pomohl. IAn, wnuk moy, gehoz znaſſ, welmy kraſny, gehoz ſem ſobie za ſyna byl zwolyl, tak iakz mnym, O nyem ſſem drziewe tobie prawil, Ale wſak, aby lepe ſye to v pamyet wlozylo, nezamlczym toho. Przyed dwyema letma 1) a zaſſye pvdruhe zbytečno; a zaſſye geho O a U. — 2) M. powyedye, jak v O a U. — 3) inficit. — 4) M. Donyewadz. — 5) a mleko a woda jest nejspiše interpolace překladatele neb přepisovače pozdějšího, neb není v latinském originale. — *) g pře- děláno ze s; zgewenye O a U. — 7) M. neprzyeftawa. — 6) Psáno původně: vbode nyem; e později vyškrábáno. — ) Na konci e vyškrábáno. — 1) garriens.
Strana 117
117 lyde z perſye tak rzieczeny byly geho gely y prodaly ſluham ſweho krale; A tak pro geho kraſu w kralowu ſluzbu byl ieſt przygednan. A kdyz rok tu bydlel ſ welyku teſknoſty y boleſty, tehoz dne, kterehoz tam prodan byl, ſluzye kralowy, pro ſmutek od plakanye wzdrzieti ſye nemohl. vzrziew to kral, ial ſye pylnye tazaty, procz placze. Pro nyezto wzwye[61]dyew to, procz by plakal, na gednom hradye ſwym ryczierzom geho ſtrziecy przy- kazal. Druhe noczy na tom hradye kdyz bieſſe, placzem welken mokr ieſt byl, k nyemuz ſlawny leronymus we ſnye prziſſed, ruku geho wzem, do ieruſalema ſ ſobu wedl. z gytra procytyw, mnyel, by na hradye drzan byl Ale w mem domu poznal ſye gſucze. wſak iako dywyenym otrapen1) gſa, mylyl ſye, nemoha rozeznaty, na hradyely czyly v mem domu byl by, Ale potom k ſobie ſye nawratyw, hlaſſ wypuſtyw, wſieczku czeled wzbudyw. Pro nyez ſluhy ke mnye pobiezychu, ſ welyku radoſty prawiecze, ze Ian przyſſel. Iaz pak neyſa tyem giſt, biezal ſem tam take y opatrzyl ſem geho; zatyem pak on rozprawowaſſe to, czoz ſye gyemu przyhodylo. Bohu a ſlawnemu Ieronymowy ode wſiech welyke dyeky2) wdany3) biechu. XIII. O gednom czarodyenyku a o gedney geptyſczie a o genom*) mladenczy dyw welmy kraſny. Gedna gyeptyſka welmy kraſna, mlada, ale mudroſty welmy ſtara, w gednom klaſterzie bidleſſe, ſwateho Ieroníma mnohu ſwato�ty nad gyne przienabozna5), a iakz mnym, ieſcze ieſt zywa, gyezto6) czo ſye ieſt przy- hodylo, vſlyſſyſſ. Byla ieſt zena tato gynym na przyklad, geſto po vlyczyech ſyemo tamo tyekagy, ſwym wydyenym blaznywych lydy duſſye oſydlygycz"), Nebo zagiſte nyzadnu ſyety dyabel tolyko duſſy nelapa, iako tuto ſyety mrzku zenſku. Tato gyeptyſka, iakz wſyech panen ſwiedeczſtwym dolyczeno ie�, bez welmy pylne potrzieby przieſ prah z celly newiſtupyla a wzdy na modlytwach bila nebo ſwate pyſmo cztla nebo w dobrych ſye obchodyla" a nyekdy take poſpala anebo nyektere dyelo dyelala, A czoz czynyla wzdy pyſmo na pamyety myela. gegye dobrym czynom neſlechetny dyabel zawydye, aby gy od dobreho vmyſla rozpaczyl8), Gednoho dobrzye vro- zeneho w gegy3) zado�ty vmyſl wzbudyl, ze wzdy myſlyl za obyczyey, kterak by k nyey mohl przygyty. A takz oſlepen gſa hubenecz podle klaſtera wzdy chodyefſe, gyne odtuchy gmyety nemoha. Taky ſmutek a zaloſt10) geho nadtrapowal, ze mnohokrat wyda ſye gſucze zawazana tu mrzku zadoſty, chtyel] ſye ſam vtopyty. 1) amens. — 2) Psáno původně: dyckey; druhé e podtečkováno. — 3) M. wzdany, jak v O a U. — *) M. gednom. — 5) beati Hieronymi devotissima — 6) M gyeyzto, jak v O s U. — ") illaqueantes. — *) revocaret. — ") Na konci e vyškrábáno. — 1°) zadoſt O.
117 lyde z perſye tak rzieczeny byly geho gely y prodaly ſluham ſweho krale; A tak pro geho kraſu w kralowu ſluzbu byl ieſt przygednan. A kdyz rok tu bydlel ſ welyku teſknoſty y boleſty, tehoz dne, kterehoz tam prodan byl, ſluzye kralowy, pro ſmutek od plakanye wzdrzieti ſye nemohl. vzrziew to kral, ial ſye pylnye tazaty, procz placze. Pro nyezto wzwye[61]dyew to, procz by plakal, na gednom hradye ſwym ryczierzom geho ſtrziecy przy- kazal. Druhe noczy na tom hradye kdyz bieſſe, placzem welken mokr ieſt byl, k nyemuz ſlawny leronymus we ſnye prziſſed, ruku geho wzem, do ieruſalema ſ ſobu wedl. z gytra procytyw, mnyel, by na hradye drzan byl Ale w mem domu poznal ſye gſucze. wſak iako dywyenym otrapen1) gſa, mylyl ſye, nemoha rozeznaty, na hradyely czyly v mem domu byl by, Ale potom k ſobie ſye nawratyw, hlaſſ wypuſtyw, wſieczku czeled wzbudyw. Pro nyez ſluhy ke mnye pobiezychu, ſ welyku radoſty prawiecze, ze Ian przyſſel. Iaz pak neyſa tyem giſt, biezal ſem tam take y opatrzyl ſem geho; zatyem pak on rozprawowaſſe to, czoz ſye gyemu przyhodylo. Bohu a ſlawnemu Ieronymowy ode wſiech welyke dyeky2) wdany3) biechu. XIII. O gednom czarodyenyku a o gedney geptyſczie a o genom*) mladenczy dyw welmy kraſny. Gedna gyeptyſka welmy kraſna, mlada, ale mudroſty welmy ſtara, w gednom klaſterzie bidleſſe, ſwateho Ieroníma mnohu ſwato�ty nad gyne przienabozna5), a iakz mnym, ieſcze ieſt zywa, gyezto6) czo ſye ieſt przy- hodylo, vſlyſſyſſ. Byla ieſt zena tato gynym na przyklad, geſto po vlyczyech ſyemo tamo tyekagy, ſwym wydyenym blaznywych lydy duſſye oſydlygycz"), Nebo zagiſte nyzadnu ſyety dyabel tolyko duſſy nelapa, iako tuto ſyety mrzku zenſku. Tato gyeptyſka, iakz wſyech panen ſwiedeczſtwym dolyczeno ie�, bez welmy pylne potrzieby przieſ prah z celly newiſtupyla a wzdy na modlytwach bila nebo ſwate pyſmo cztla nebo w dobrych ſye obchodyla" a nyekdy take poſpala anebo nyektere dyelo dyelala, A czoz czynyla wzdy pyſmo na pamyety myela. gegye dobrym czynom neſlechetny dyabel zawydye, aby gy od dobreho vmyſla rozpaczyl8), Gednoho dobrzye vro- zeneho w gegy3) zado�ty vmyſl wzbudyl, ze wzdy myſlyl za obyczyey, kterak by k nyey mohl przygyty. A takz oſlepen gſa hubenecz podle klaſtera wzdy chodyefſe, gyne odtuchy gmyety nemoha. Taky ſmutek a zaloſt10) geho nadtrapowal, ze mnohokrat wyda ſye gſucze zawazana tu mrzku zadoſty, chtyel] ſye ſam vtopyty. 1) amens. — 2) Psáno původně: dyckey; druhé e podtečkováno. — 3) M. wzdany, jak v O a U. — *) M. gednom. — 5) beati Hieronymi devotissima — 6) M gyeyzto, jak v O s U. — ") illaqueantes. — *) revocaret. — ") Na konci e vyškrábáno. — 1°) zadoſt O.
Strana 118
118 Przyemluwa. BLaznywe mylo�y zawazanye toho blazna den ote dne wzdy wazaſſe, myſle o tom, kterak mylowanye ſwe gyey by zgyewyl, wſak pro ſtud nykakz neſmyel ieſt. Protoz gyz gednak wſſy ſylu nalezl gednoho czaro- dyeynyka w dyabelſkych zaklynanych vmyeleho, A takz pak ſlybyl gemu welyke penyeze daty, acz by geho zadost chtyel dokonaty. A ten czaro- dyeynyk ſwym zaklynanym przywolaw dyabla v puol noczy, rychle k tey geptyſczye poſlal. Przyſtupyw dyabel k czelle, pro obraz ſlawneho Ieronyma, genz na celle napſan bieſſe, przieſ prah prziegyty neſmyel. Dywna wiecz, myly auguſtine, iakzto mnohymy prziklady zgyewno ieſt, kterak welyky ſtrach a bazen pro ſlawneho Ieronyma dyablom ieſt, tak ze obrazom geho zgyewyty ſie neſmyegy, Nebo kdyz kteremu bie�ownyku1) ten ſlawny obraz vkazan by byl, ynhed z nyeho dyabel wyſtupyl. Pro nyezto ten dyabel zloſtny pro obraz ſwateho Ieronyma k tey geptyſczie nemoha przygyty, wratyl ſye, gemuzto poſmyew ſye czarodyeynyk, puſtyl geho, a gyneho przywolaw, poſlal tam ſpieſſnye2) geho, gehoz poſſelſtwie nycz neproſpielo iako y prweho. Ale wſak druhy pomeſkal tam y byl przypuzen, ze welykym hlaſſem ial ſye wolaty a rzka: Przy puſtyſly my, Ieronyme, odſawad odgyty,3) ſlybugyt, zet ſye ſiem wiecz newratym. Przyemluwa. K Tomu ona, genz na modlytwach bieſſe, vzaſla ſye welmy y iala ſye wzpytaty“) welmy, kto by to wolal. A kdyz neprzie�ta dyabel wolaty, geptyſky procytywſe, ſtrachem otrapeny gſucze, pobiezechu k tey celle, krzyzem bozym ſie znamenawſſe. A yakz toho dyabla poczychu 5) mrzkeho, zaklechu gyey, aby powiedyel, procz ieſt przyſſel. A on rozprawyl weſken ten porzad a ſ tyem geczal a ſtonal a ohnyewymy rzyetyezy od Ieronyma gſſa ſwazan a huben ſye znagye. I proſſyl gych dyabel, aby ſwymy proſ- bamy oteydenye gemu vproſſyly. To vſlyſſyewſe geptyſky, bohu a ſwatemu Ieronymowy chwalu wzdachu, y proſyly naboznye, aby ten dyabel wypuzen byl z klaſtera a wiecz ſie tam newratyl. Ledwa ze modlytwu dokonachu, az ynhed dyabel welykymy krzyky odtad wyſſed w czarodyeynyka ſye vwazal a gey takymy ranamy [62] byczowal, tak ze za dluhy czaſ ny- zadneho znamenye k zywotu na nyem nebieſſe znaty. A tak muczie gyey, krzyczyeſſe a rzka: tyſ poczatek me muky, tam mye poſſylage; nad tobu ſye ranamy pomſtym. ſ tyemy ranamy kdyz gednak gyz na ſſotnych“) bieſſe, wyda, ze geho vmyenye nyzadne pomoczy gemu nedawagy, tapage 1) obsesso corpori. — 1) Psáno původně ſpieffenye; e později vyškrabáno. — ) wygyty O a U; recedere. — ") percunctatur. — 5) scinnt. — 5) pene perniciei propinquum.
118 Przyemluwa. BLaznywe mylo�y zawazanye toho blazna den ote dne wzdy wazaſſe, myſle o tom, kterak mylowanye ſwe gyey by zgyewyl, wſak pro ſtud nykakz neſmyel ieſt. Protoz gyz gednak wſſy ſylu nalezl gednoho czaro- dyeynyka w dyabelſkych zaklynanych vmyeleho, A takz pak ſlybyl gemu welyke penyeze daty, acz by geho zadost chtyel dokonaty. A ten czaro- dyeynyk ſwym zaklynanym przywolaw dyabla v puol noczy, rychle k tey geptyſczye poſlal. Przyſtupyw dyabel k czelle, pro obraz ſlawneho Ieronyma, genz na celle napſan bieſſe, przieſ prah prziegyty neſmyel. Dywna wiecz, myly auguſtine, iakzto mnohymy prziklady zgyewno ieſt, kterak welyky ſtrach a bazen pro ſlawneho Ieronyma dyablom ieſt, tak ze obrazom geho zgyewyty ſie neſmyegy, Nebo kdyz kteremu bie�ownyku1) ten ſlawny obraz vkazan by byl, ynhed z nyeho dyabel wyſtupyl. Pro nyezto ten dyabel zloſtny pro obraz ſwateho Ieronyma k tey geptyſczie nemoha przygyty, wratyl ſye, gemuzto poſmyew ſye czarodyeynyk, puſtyl geho, a gyneho przywolaw, poſlal tam ſpieſſnye2) geho, gehoz poſſelſtwie nycz neproſpielo iako y prweho. Ale wſak druhy pomeſkal tam y byl przypuzen, ze welykym hlaſſem ial ſye wolaty a rzka: Przy puſtyſly my, Ieronyme, odſawad odgyty,3) ſlybugyt, zet ſye ſiem wiecz newratym. Przyemluwa. K Tomu ona, genz na modlytwach bieſſe, vzaſla ſye welmy y iala ſye wzpytaty“) welmy, kto by to wolal. A kdyz neprzie�ta dyabel wolaty, geptyſky procytywſe, ſtrachem otrapeny gſucze, pobiezechu k tey celle, krzyzem bozym ſie znamenawſſe. A yakz toho dyabla poczychu 5) mrzkeho, zaklechu gyey, aby powiedyel, procz ieſt przyſſel. A on rozprawyl weſken ten porzad a ſ tyem geczal a ſtonal a ohnyewymy rzyetyezy od Ieronyma gſſa ſwazan a huben ſye znagye. I proſſyl gych dyabel, aby ſwymy proſ- bamy oteydenye gemu vproſſyly. To vſlyſſyewſe geptyſky, bohu a ſwatemu Ieronymowy chwalu wzdachu, y proſyly naboznye, aby ten dyabel wypuzen byl z klaſtera a wiecz ſie tam newratyl. Ledwa ze modlytwu dokonachu, az ynhed dyabel welykymy krzyky odtad wyſſed w czarodyeynyka ſye vwazal a gey takymy ranamy [62] byczowal, tak ze za dluhy czaſ ny- zadneho znamenye k zywotu na nyem nebieſſe znaty. A tak muczie gyey, krzyczyeſſe a rzka: tyſ poczatek me muky, tam mye poſſylage; nad tobu ſye ranamy pomſtym. ſ tyemy ranamy kdyz gednak gyz na ſſotnych“) bieſſe, wyda, ze geho vmyenye nyzadne pomoczy gemu nedawagy, tapage 1) obsesso corpori. — 1) Psáno původně ſpieffenye; e později vyškrabáno. — ) wygyty O a U; recedere. — ") percunctatur. — 5) scinnt. — 5) pene perniciei propinquum.
Strana 119
119 w negyſtotye zywota ſweho, k tomuto vtoczyſczy, ſwatemu Ieronymowy, ſye nawratyl a rzekl: O ſlawny Ieronyme, ſpomoz mnye hubenemu, k tobie vtyekagyczemu, a ſwe myloſty mnye neodpowieday, geſtoff dawaty obykl; ſlibugyt1) to, kdyz twu pomoczy teto hrozne ſmrty zbawen budu, zet potom wiecz wſyeczky hrziechy opowrha, od twe ſluzbi neodſtupym. Przyemluwa. Tu rziecz kdyz dokona, zly duch od nyeho precz otgyde. Ten czarodyeynyk czyele leto lezal ieſt zbit gſſa; tak welmy 'bit bil, ze bez lydſke pomocy hnuty ſobu nemohl. Potom pak przygem pokanye drzyewe, nez ſlozye wſtal, knyhy ſpalyl, gymyz czary pachal a, czoz myel, chudym wſeczko rozdal. A tak kdyz rok tomu pomynu, w gedney ſkale na puſcy zawr|zyel ſye, pokanye chtye vczynyty, w kterezto ſlawny Ieronymus cztyrzy leta przyebywal, A tuz mnohe dobre a ſwate ſkutky czynyl ieſt. k tomuto przykladu byezte wſyczky mlady a kazte ſye tyemto nemudrym mladenczem, Aby ſye wam tez neprzyhodylo, iako tomuto tey nemudroſty a neſlechetney myloſty. Ten blaznywy mladenecz tu mylo�ty gſa obwazan, wida ſye owſem gſucze oklamana, gedne noczy ſam ſye obyeſyl, a tak neſczaſtny hubenecz y tohoto przyebytka czaſſneho y nebeſkeho pro myloſt neſlechetnu zbawen ieſt. Znamenay, ay tot kolyk zlych wieczy mrzke ſmylſtwo przywody, to dobrzie zgewno ie�t, neb nycz tak brzkeho nemnym k zatraczeny duſſye y tyela, iako tento przieohawny hrziech, z tohott hrziechu wrazda a opylſtwie, obzerſtwie, vtrhowanye blyznyemu, ſwarowe, hanyenye, zawy�t y zuffanye a gednak wſyczkny gyny hrzieſſy wzplozygy ſye a wſeczko zle odtowad wychody, iakz bezczyſlnymy przyklady �tareho y noweho za- kona to ieſt zgyewno, 2) y take wzdyczky tohoto czaſſu gy�tymy gy�oſtmy moz vkazano byty, nye nad to] prawy a to ku opatrnoſty tyech lydy mladych, aby ſye wiſtrzyehaly: Nyzadny ſtaw nenye negiſtyeyſy gyz nynye w tomto czaſſu, nezly �taw nemudre mlado�ty. Gyny przyklad o Ruffowy, mem wnu- kowy, kakzkolywek ſ welikym ſmutkem, vmyſlyly 3) gſem przyczyniczy, genz osmnadczet let w starzy byesse. XIV. O ruffowy, kterak pro geſſytnoſt tohoto ſwieta hrozne muky trpy.*) Zagiſte tyemto rozprawenym welyke ſmutky mey myſly obnowugy, Ale wſak proto nechczy toho zamlczyty, aby wſyem mladym to ſlo na przyklad. wnuk moy gmenem ruffynus, 5) ſſyrotek, bez otczie y bez ma- * 1) Původně psáno: ſlubugyt. — 3) zgeweno U. — 3) M. vmſlyl, jak v O a U. — trpiel U. — 3) M. ruffus.
119 w negyſtotye zywota ſweho, k tomuto vtoczyſczy, ſwatemu Ieronymowy, ſye nawratyl a rzekl: O ſlawny Ieronyme, ſpomoz mnye hubenemu, k tobie vtyekagyczemu, a ſwe myloſty mnye neodpowieday, geſtoff dawaty obykl; ſlibugyt1) to, kdyz twu pomoczy teto hrozne ſmrty zbawen budu, zet potom wiecz wſyeczky hrziechy opowrha, od twe ſluzbi neodſtupym. Przyemluwa. Tu rziecz kdyz dokona, zly duch od nyeho precz otgyde. Ten czarodyeynyk czyele leto lezal ieſt zbit gſſa; tak welmy 'bit bil, ze bez lydſke pomocy hnuty ſobu nemohl. Potom pak przygem pokanye drzyewe, nez ſlozye wſtal, knyhy ſpalyl, gymyz czary pachal a, czoz myel, chudym wſeczko rozdal. A tak kdyz rok tomu pomynu, w gedney ſkale na puſcy zawr|zyel ſye, pokanye chtye vczynyty, w kterezto ſlawny Ieronymus cztyrzy leta przyebywal, A tuz mnohe dobre a ſwate ſkutky czynyl ieſt. k tomuto przykladu byezte wſyczky mlady a kazte ſye tyemto nemudrym mladenczem, Aby ſye wam tez neprzyhodylo, iako tomuto tey nemudroſty a neſlechetney myloſty. Ten blaznywy mladenecz tu mylo�ty gſa obwazan, wida ſye owſem gſucze oklamana, gedne noczy ſam ſye obyeſyl, a tak neſczaſtny hubenecz y tohoto przyebytka czaſſneho y nebeſkeho pro myloſt neſlechetnu zbawen ieſt. Znamenay, ay tot kolyk zlych wieczy mrzke ſmylſtwo przywody, to dobrzie zgewno ie�t, neb nycz tak brzkeho nemnym k zatraczeny duſſye y tyela, iako tento przieohawny hrziech, z tohott hrziechu wrazda a opylſtwie, obzerſtwie, vtrhowanye blyznyemu, ſwarowe, hanyenye, zawy�t y zuffanye a gednak wſyczkny gyny hrzieſſy wzplozygy ſye a wſeczko zle odtowad wychody, iakz bezczyſlnymy przyklady �tareho y noweho za- kona to ieſt zgyewno, 2) y take wzdyczky tohoto czaſſu gy�tymy gy�oſtmy moz vkazano byty, nye nad to] prawy a to ku opatrnoſty tyech lydy mladych, aby ſye wiſtrzyehaly: Nyzadny ſtaw nenye negiſtyeyſy gyz nynye w tomto czaſſu, nezly �taw nemudre mlado�ty. Gyny przyklad o Ruffowy, mem wnu- kowy, kakzkolywek ſ welikym ſmutkem, vmyſlyly 3) gſem przyczyniczy, genz osmnadczet let w starzy byesse. XIV. O ruffowy, kterak pro geſſytnoſt tohoto ſwieta hrozne muky trpy.*) Zagiſte tyemto rozprawenym welyke ſmutky mey myſly obnowugy, Ale wſak proto nechczy toho zamlczyty, aby wſyem mladym to ſlo na przyklad. wnuk moy gmenem ruffynus, 5) ſſyrotek, bez otczie y bez ma- * 1) Původně psáno: ſlubugyt. — 3) zgeweno U. — 3) M. vmſlyl, jak v O a U. — trpiel U. — 3) M. ruffus.
Strana 120
120 terze, mladyczky k myma ieſt doſſel rukama; Ale radyegy bych, by ſye z zywota ſwe materze nenarodyl, aby ſye gemu neprzyhodylo to, czoz trpy. gehozto gſſem tak ſ welyku ſnaznoſty 1) k geho ſnad neſczieſty chowal, ze od mnohych ſynem mym mnyen ieſt byl. To dyetye giste nezczaſtne na wzroſtu rozſtyeſſe, ale ne na mudroſty, na przyelyſney kraſſye tyeleſney, Ale 3) na duſſy, tyemyto wſyemy dary okraſlen byl, toczis kraſu, ſlechet- noſty, dobrymy nrawy, cztnoſty, dobrotu a mnohe mudroſty wybornoſty. kte rakzkolywek to marne ozdobenye na nyem bieſſe, ode wſyech wſak przielyſnym mylowanym bil mylowan pro geho toczyſ tak kraſne zpoſo- benye. Ten gyſty zagiſte nedoftatecznyk prziepſotny 3) w ozmnacztem letye ſtaroſty ſwe vmrziel ieſt. Pro nyezto ode wſyech lydy placz byl welyky a ſmutek, tak ze ledwa przieſ cziely myeſſyecz dokonanye mohl gmyety. Ale zagiſte na tom ſmutku, geſto pro geho ſmrt przyſſel ieſt bil, nebylo bi doſty, Ale ia take welyke mylowanye przylozyw k nyemu, mnohokrat proſſyl ſem ſlawneho Ieronyma, aby my zgyewyl, czo by ſye memu wnuku przyhodylo. Pro nyezto ſlawny Ieronymus kdyz mym powolyl modlytwam a proſbam, obdrzal gſem, czo ſem zadal. zagyſte kdyz ſye iaz modlech, dne gednoho w poledne taky ſmrad w chrzyepy mogy wſel, ze gehozto trpyety gſem nykakz nemohl. To kdyz mlczye ſam w ſobie rozkladach, kde by ſye tuto taky ſmrad wzal, dywyl ſem ſye; A takz pak wzdwyh mogy oczy, wnuka meho nezczaſtneho wydyel gſem, hrozneho gſucz wy- dyenye, tak iakz na [63] nyeho meho zraku neſmyel gſem otewrzyew, Nebo rzietyezy ohnyewymy ſwazan gſa, wokol yako z nyeſtyege 5) giſkry przyeſmrdute z ſebe wypuſczowaſſe. w tom zagiſte wydyeny ynhed velmy rychle tak brzky ſtrach mye popade, ze, kdyz mnohokrat mluwyty chtyech, hlaſſu wypuſtyty nemozyech. w 5) tom ſtrachu, geſo Cyryllus przy ſwem wnuku wydyel, kdy?) gemu ſye zgyewyl. POtom pak nyekterako ſam k ſobie ſye nawratyw, moyly by to bil wnuk, hlaſſem ſwym ſtraſſywym 8) giech ſie zadaty, k tomu on huhla- nymy 3) a wzdichanym powiedye: Ey bich byl nykdy nebywal na ſwietye, abych mukam takymto nebil poddan! zagiſte wiez to, ze czaſſow wiecznych v prziebytczyech pekelnych prziebywaty mam. Ty wieczy kdyz powiedie, taka boleſt ieſt mye rozeſla, ze ſem ſye czaſtokrat dywyl, kterak ynhed tu zyw gſem mohl oſtaty. rzieczy pak dluhe mluwieſe mezy ſobu, Otazal gſem byl geho, procz bi tak bozyey myloſty ohawen a mrzek byl, kdyz na ſwietye tak mnohymy cztnoſtnymy 10) ſtkwiel ſye y okraſſu? Tehdy on 1) zadoſty a ſnaznoſty O. — 2) M. ale ne (sed non). — 3) imbecillis et miser- rimus. — 4) Za otewrsycti, jak v U. — 3) fornacis instar. — 3) M. O. — 7) kdyz U. — 3) tremebunda. — ") ululatibus. — 13) M. cstnofimy.
120 terze, mladyczky k myma ieſt doſſel rukama; Ale radyegy bych, by ſye z zywota ſwe materze nenarodyl, aby ſye gemu neprzyhodylo to, czoz trpy. gehozto gſſem tak ſ welyku ſnaznoſty 1) k geho ſnad neſczieſty chowal, ze od mnohych ſynem mym mnyen ieſt byl. To dyetye giste nezczaſtne na wzroſtu rozſtyeſſe, ale ne na mudroſty, na przyelyſney kraſſye tyeleſney, Ale 3) na duſſy, tyemyto wſyemy dary okraſlen byl, toczis kraſu, ſlechet- noſty, dobrymy nrawy, cztnoſty, dobrotu a mnohe mudroſty wybornoſty. kte rakzkolywek to marne ozdobenye na nyem bieſſe, ode wſyech wſak przielyſnym mylowanym bil mylowan pro geho toczyſ tak kraſne zpoſo- benye. Ten gyſty zagiſte nedoftatecznyk prziepſotny 3) w ozmnacztem letye ſtaroſty ſwe vmrziel ieſt. Pro nyezto ode wſyech lydy placz byl welyky a ſmutek, tak ze ledwa przieſ cziely myeſſyecz dokonanye mohl gmyety. Ale zagiſte na tom ſmutku, geſto pro geho ſmrt przyſſel ieſt bil, nebylo bi doſty, Ale ia take welyke mylowanye przylozyw k nyemu, mnohokrat proſſyl ſem ſlawneho Ieronyma, aby my zgyewyl, czo by ſye memu wnuku przyhodylo. Pro nyezto ſlawny Ieronymus kdyz mym powolyl modlytwam a proſbam, obdrzal gſem, czo ſem zadal. zagyſte kdyz ſye iaz modlech, dne gednoho w poledne taky ſmrad w chrzyepy mogy wſel, ze gehozto trpyety gſem nykakz nemohl. To kdyz mlczye ſam w ſobie rozkladach, kde by ſye tuto taky ſmrad wzal, dywyl ſem ſye; A takz pak wzdwyh mogy oczy, wnuka meho nezczaſtneho wydyel gſem, hrozneho gſucz wy- dyenye, tak iakz na [63] nyeho meho zraku neſmyel gſem otewrzyew, Nebo rzietyezy ohnyewymy ſwazan gſa, wokol yako z nyeſtyege 5) giſkry przyeſmrdute z ſebe wypuſczowaſſe. w tom zagiſte wydyeny ynhed velmy rychle tak brzky ſtrach mye popade, ze, kdyz mnohokrat mluwyty chtyech, hlaſſu wypuſtyty nemozyech. w 5) tom ſtrachu, geſo Cyryllus przy ſwem wnuku wydyel, kdy?) gemu ſye zgyewyl. POtom pak nyekterako ſam k ſobie ſye nawratyw, moyly by to bil wnuk, hlaſſem ſwym ſtraſſywym 8) giech ſie zadaty, k tomu on huhla- nymy 3) a wzdichanym powiedye: Ey bich byl nykdy nebywal na ſwietye, abych mukam takymto nebil poddan! zagiſte wiez to, ze czaſſow wiecznych v prziebytczyech pekelnych prziebywaty mam. Ty wieczy kdyz powiedie, taka boleſt ieſt mye rozeſla, ze ſem ſye czaſtokrat dywyl, kterak ynhed tu zyw gſem mohl oſtaty. rzieczy pak dluhe mluwieſe mezy ſobu, Otazal gſem byl geho, procz bi tak bozyey myloſty ohawen a mrzek byl, kdyz na ſwietye tak mnohymy cztnoſtnymy 10) ſtkwiel ſye y okraſſu? Tehdy on 1) zadoſty a ſnaznoſty O. — 2) M. ale ne (sed non). — 3) imbecillis et miser- rimus. — 4) Za otewrsycti, jak v U. — 3) fornacis instar. — 3) M. O. — 7) kdyz U. — 3) tremebunda. — ") ululatibus. — 13) M. cstnofimy.
Strana 121
121 weczie: nycz pro gyne, prawy, wiez gſucze poczatek a przyczynu meho zatra- czenye gedyne we yhrach rozlycz nych, neb welmy ſem ſye kochal a lyboſt ſem myel, A tak ze na ſmrty opuſtyl ſem ſye zpowiedaty, iakz ſem ſprawnye gmyel, pokanye przygma, iako nemudrym a blaznywym newye- dyenym oſlepen gſa, bozyeho ſmylowanye nezaſluzil ſem gmyety. A to rzek, z mu oczy zhynu. 1) Po geho odeydenye2) taky pak ſmrad tu oſtal, ze do toho mieſta az doſawad nyzadny nemohl wgyty tam. Ay tot zna- menay, kterak welmy bozyey myloſty wydyenye ohawneho tohoto hrziechu nenawydye, toczys hry przyemrzke! ktoz gy pachagy a w nyey ſye ko- chagy, ba hybiet gym ſ ohnyem pekelnym, w nyemz horziety neprzyeſtanu. Pro nyezto ſtrachuymy ſye, aby naſí bez odyenye dobrych ſkutkow tak brzka ſmrt nepochwatla, abychom take, kdyz czaſſ gmamy, ſwych hrziechow ſye kaly, Nebo potom pokanye ieſt marne a daremne. Protoz aby od krzyeſtanow taky pohrom pro mrzku a ohawnu hru precz ſye wzdaly! a odluczyl, nye 3) aby wſyczkny na pamyet to braly, gyne przyklady, iakz naykratczie moczy budu, tuto wyprawym. XV. Kterak gednoho koſtkarzye, geſto ſwatemu Ieronymowy lal, ohen ſpalyl. PIetynaczte dnow tomu geſcze nezmynulo, iakz geden pſotnyk hubeny 4) w ſſamarygy hragye, kdyz gyz iako wſyeczky,5) czoz gmyety mozieſſe, ztrawyl bieſſe, ial ſye marnu ſmyelo�ty gmenu ſlawneho Ieronyma laty; kterazto muka 6) ſlowa lanye ledwa kdyz dokona, ano wſyczkny wydye, strachugicz ſye, ynhed rychle prziſfed ohen f nebes, y ſpalyl gyey. XVI. Kterak opiet gyne koſtkarzye zemye pohltyla. Ba bieda wam, koſtkarzy./ Gyny trzie pak w tyru kdyz hrachu, toto ſye gym przyhodylo, czoz rozprawiegy: kdyz zagiſte ty gyſtíj ſwu ghru chtyechu poczyety, iakz ty prawie a wyznawagy, geſto gſu od tyech gyſtich ſlyffyely y tey giftey wieczi weſken porzad a ſtanye take, iakz ſye ſtalo, widyely, rziekly ſu takto: iakz naywieczie mozes, vkaz mocz ſwu Jeronyme, wſak bez twe 1) M. zmynu, jak v O. a U. — 1) Předcházející odye podtečkováno. — 6) imo. — 4) miser. — 5) M. wſſeczko, jak v O. — 6) M. mrzka, jak v O a U. — 6) o předěláno z y.
121 weczie: nycz pro gyne, prawy, wiez gſucze poczatek a przyczynu meho zatra- czenye gedyne we yhrach rozlycz nych, neb welmy ſem ſye kochal a lyboſt ſem myel, A tak ze na ſmrty opuſtyl ſem ſye zpowiedaty, iakz ſem ſprawnye gmyel, pokanye przygma, iako nemudrym a blaznywym newye- dyenym oſlepen gſa, bozyeho ſmylowanye nezaſluzil ſem gmyety. A to rzek, z mu oczy zhynu. 1) Po geho odeydenye2) taky pak ſmrad tu oſtal, ze do toho mieſta az doſawad nyzadny nemohl wgyty tam. Ay tot zna- menay, kterak welmy bozyey myloſty wydyenye ohawneho tohoto hrziechu nenawydye, toczys hry przyemrzke! ktoz gy pachagy a w nyey ſye ko- chagy, ba hybiet gym ſ ohnyem pekelnym, w nyemz horziety neprzyeſtanu. Pro nyezto ſtrachuymy ſye, aby naſí bez odyenye dobrych ſkutkow tak brzka ſmrt nepochwatla, abychom take, kdyz czaſſ gmamy, ſwych hrziechow ſye kaly, Nebo potom pokanye ieſt marne a daremne. Protoz aby od krzyeſtanow taky pohrom pro mrzku a ohawnu hru precz ſye wzdaly! a odluczyl, nye 3) aby wſyczkny na pamyet to braly, gyne przyklady, iakz naykratczie moczy budu, tuto wyprawym. XV. Kterak gednoho koſtkarzye, geſto ſwatemu Ieronymowy lal, ohen ſpalyl. PIetynaczte dnow tomu geſcze nezmynulo, iakz geden pſotnyk hubeny 4) w ſſamarygy hragye, kdyz gyz iako wſyeczky,5) czoz gmyety mozieſſe, ztrawyl bieſſe, ial ſye marnu ſmyelo�ty gmenu ſlawneho Ieronyma laty; kterazto muka 6) ſlowa lanye ledwa kdyz dokona, ano wſyczkny wydye, strachugicz ſye, ynhed rychle prziſfed ohen f nebes, y ſpalyl gyey. XVI. Kterak opiet gyne koſtkarzye zemye pohltyla. Ba bieda wam, koſtkarzy./ Gyny trzie pak w tyru kdyz hrachu, toto ſye gym przyhodylo, czoz rozprawiegy: kdyz zagiſte ty gyſtíj ſwu ghru chtyechu poczyety, iakz ty prawie a wyznawagy, geſto gſu od tyech gyſtich ſlyffyely y tey giftey wieczi weſken porzad a ſtanye take, iakz ſye ſtalo, widyely, rziekly ſu takto: iakz naywieczie mozes, vkaz mocz ſwu Jeronyme, wſak bez twe 1) M. zmynu, jak v O. a U. — 1) Předcházející odye podtečkováno. — 6) imo. — 4) miser. — 5) M. wſſeczko, jak v O. — 6) M. mrzka, jak v O a U. — 6) o předěláno z y.
Strana 122
122 dyeky 1) tuto hru rychle dokonamy. Ta ſlowa zagiſte kdyz propowiedyechu, pocziely ſwu hru gſu. 2) kdyz pocziechu ſwu hru, iako po gedney chwyly otewrziewſy ſye zemye, pohlty gye zemye, tak ze gich potom wiecz y znamek nebyl wydyen. XVII. Kterak opiet gyneho koſtkarze dyabel pochwatyl, any wſyczkny wydye. TO, czoz przieſpraweldlnym 3) widyenym znamo ieſt, ſwiedeczſtwie k dolyczeny nepotrzebugel. Pro nyezto to, czoz rozprawiegy, kakzkoly mno- hymy ſwiedky mohl bich toho dolyczyty, wſak ſam tomu gſa ſwiedek, genz ſwym wlaſtnym wydyenym ty wieczy wydyel gſem, lyczyty a ſwied- czyty budu. Tyem przykladem otczowe i matery vczye4) ſyny ſwe dobrym ſkutkom, tato prziemlu. 5) Odle domu meho w geruzalemye, w nyemzto bydlym, bil ieſt geden dobrzye vrozeny rytyerz, czaſnym tyemto ſbozym prziely� bohaty, kteryzto gednoho mage ſyna, w gehozto przyeblaznywey myloſty tak ieſt bil oſlepen, ze ne tolyk pro zle wieczy treſktal geho, Ale take ſam on geho zlym wieczem gey vczieſſe. Proſſymt wſak, otczowe blaznywy a k tomuto otczy podobny, myſl waſſy a rozum ſyem k tyemto wieczem przychylte, Aby, ktere dokonanye w tom przyhodylo ſye, wzwiediely, Nebo zagiſte lyde na tyele y na duſſy v welyke ſkody vpadly pro nemudroſt zlych otczow y mater, geſto ſynow ſwich nekazy, yakz ſluſſye ſwym czaſſem. wzroſtl zagiſte ſyn toho rytyerze, wſyech dobrych nrawow zlyſſen gſa, den ote dne wzdy pohorſyge ſye, weſken ſwoy czaſſ w lany y we yhrach ztrawyw a ztratyw a w gynych take neczyſtotach, a to wſe 164) otczowym poczatkem a wynu, k druhemunadcztemu letu gyz ſahl bil. kteryzto gednoho dne v weczer na obyczyeynych hrach ſ uotczem na- stogye,s) ghry tee giſte, iakz ieſt zadal, neymage po ſwe woly, tyemyto ſlowy proſtrorzyeczity 7) ſye ial a rzka : Iakz gſem gynde nalezl, mozly czo ten Ieronymus, gesto gher brany; 8) vczyn to nynye, nebt bez geho dyeky ſ teto ghry newſtanu, az y zyſczy. Ale kdyz gedno on to mluwieſſe, zlo�tny duch, dyabel, w twarzy prziemrzuteho czlowieka, ano wſyczkny wydye, w mye- 1) te invito. — ") Nadepsaná p smena b a znamenají, že se má čisti: gſu pocziely. — 3) M. przieſprawedlnym, l prvé podtečkováno. — “) vozte O a U. — 3) Ne- dopsáno: prziemluwa. — *) naftroge O a U; insistens. — 1) M. proſtorzeczyty, jak v O a U. — *) ludos prohibet exerceri.
122 dyeky 1) tuto hru rychle dokonamy. Ta ſlowa zagiſte kdyz propowiedyechu, pocziely ſwu hru gſu. 2) kdyz pocziechu ſwu hru, iako po gedney chwyly otewrziewſy ſye zemye, pohlty gye zemye, tak ze gich potom wiecz y znamek nebyl wydyen. XVII. Kterak opiet gyneho koſtkarze dyabel pochwatyl, any wſyczkny wydye. TO, czoz przieſpraweldlnym 3) widyenym znamo ieſt, ſwiedeczſtwie k dolyczeny nepotrzebugel. Pro nyezto to, czoz rozprawiegy, kakzkoly mno- hymy ſwiedky mohl bich toho dolyczyty, wſak ſam tomu gſa ſwiedek, genz ſwym wlaſtnym wydyenym ty wieczy wydyel gſem, lyczyty a ſwied- czyty budu. Tyem przykladem otczowe i matery vczye4) ſyny ſwe dobrym ſkutkom, tato prziemlu. 5) Odle domu meho w geruzalemye, w nyemzto bydlym, bil ieſt geden dobrzye vrozeny rytyerz, czaſnym tyemto ſbozym prziely� bohaty, kteryzto gednoho mage ſyna, w gehozto przyeblaznywey myloſty tak ieſt bil oſlepen, ze ne tolyk pro zle wieczy treſktal geho, Ale take ſam on geho zlym wieczem gey vczieſſe. Proſſymt wſak, otczowe blaznywy a k tomuto otczy podobny, myſl waſſy a rozum ſyem k tyemto wieczem przychylte, Aby, ktere dokonanye w tom przyhodylo ſye, wzwiediely, Nebo zagiſte lyde na tyele y na duſſy v welyke ſkody vpadly pro nemudroſt zlych otczow y mater, geſto ſynow ſwich nekazy, yakz ſluſſye ſwym czaſſem. wzroſtl zagiſte ſyn toho rytyerze, wſyech dobrych nrawow zlyſſen gſa, den ote dne wzdy pohorſyge ſye, weſken ſwoy czaſſ w lany y we yhrach ztrawyw a ztratyw a w gynych take neczyſtotach, a to wſe 164) otczowym poczatkem a wynu, k druhemunadcztemu letu gyz ſahl bil. kteryzto gednoho dne v weczer na obyczyeynych hrach ſ uotczem na- stogye,s) ghry tee giſte, iakz ieſt zadal, neymage po ſwe woly, tyemyto ſlowy proſtrorzyeczity 7) ſye ial a rzka : Iakz gſem gynde nalezl, mozly czo ten Ieronymus, gesto gher brany; 8) vczyn to nynye, nebt bez geho dyeky ſ teto ghry newſtanu, az y zyſczy. Ale kdyz gedno on to mluwieſſe, zlo�tny duch, dyabel, w twarzy prziemrzuteho czlowieka, ano wſyczkny wydye, w mye- 1) te invito. — ") Nadepsaná p smena b a znamenají, že se má čisti: gſu pocziely. — 3) M. przieſprawedlnym, l prvé podtečkováno. — “) vozte O a U. — 3) Ne- dopsáno: prziemluwa. — *) naftroge O a U; insistens. — 1) M. proſtorzeczyty, jak v O a U. — *) ludos prohibet exerceri.
Strana 123
123 ſto, w kteremz hragyechu, ruczym chodem wstupyw, to giſte dyetye ne- ſczaſtne 1) vchwatl ieſt, Ale kam byl gye neſl, nynye, tohoto czaſſu, nyzadnemu czlowieku ieſt zgyeweno, Ale iakz mnym, do pekla gey neſl ieſt. Tez zagiſte hodyny nahodu k gednomu okenczy meho domu, kterezto ob czieſtu proty onomu okenczy bieſſe, na tom myeſtye, na kteremz ghra- gyczie otecz ſynem biechu, ſyem ſye poſſadyl, Neb my toho wyedyety tak hrozneho ſkutka, genz ſye dyegyeſſe, pro dolyczenye prawdy byeſſe potrzyebie. Pro nyezto vczte ſye mlady w czaſſ ſwe mladoſty, geſto nad gyne ieſt draſfye, wzacznymy a dobrymy nrawy obhradyty, aby ſmyſl a rozumy mlady mrzkymy a zhynuczymy2) nrawy gſſa navczen, na ſtaroſt gych zmyenyty nemohi, Neb zagiſte, czoz na nowy lyſt napyſſano bude, neſnadnye ſye ſhlady. Vczte ſye take, otczowe y matery blaznywy a ne- mudrzy, ſyny treſktanym a bytym dobrym ſkutkom vczyty a trnye ne- ſlechetnoſty a hrzyechow neprziepuſtyeyte za korzen gyty, at by zde na tomto ſwietye y na onom gym przyhoda plakanye neprzyhodyla ſye wieczna. O tom, kterak vzka cyeſta do nebeſſ a ſſyroka do pekla, toto ieſt. LEcz gedno, acz iaz mylym ſie, do wiecznych rado�ty kralewſtwie nebeſkeho dogyty przievzka czie�ta ieſt, a beze wſeho omyla od przie- rzyedkych ta czieſta ieſ ſwiedoma a znama, Nebo acz on gedno gyz gmyety bude czlowiek protywnych wieczi, pak druhe ynhed ſye wzpacy. Ale na ztraczenye3) czieſta ieſt przyeſyroka, Neb zagiſte kazdy ſmrtedlny hrziech na ztraczenye4) ſwu czieſtu dyela kazdych lydy, netolyk pohanow, ale take y tyech, geſto ſwateho krztu wodu gſu oplakany, — Ale o pohanech nyzadneho nenye pochybenye any pohadky, by zatraczeny nebyly, — nebo welyke czyſlo gich ieſt i rozlycznym hrziechem naſtogiecze, gychzto zagiſte gednak nyzadne oſlepenye nenye ſwiedomo. welym wiecze zagiste iaz rzku wtypnye, nechage wſeho, na gedno y na druhe chylecz wſyeczky lydy, znamenagícz w gych ſtawich dobre ſpolu y zle. Nenye, kto by dobre vczynyl, nenye az do gednoho, Ale wſychny po neſlechetnych a przyemrzkych ſwych rozkoſſech chody'. Pro nyezto ynhed takto ieſt rzeczy, ze k radoſtem wieczneho blahoſlawenſtwie przierzyedczy du, gehozto bezcziſlnye, nye gednak 5) wſyeczka potwrzowanye ſwateho pyſma doly- czygy a ſwiedczye. Zagiſte bezczyſlne take przyklady o tom zyewnye mozem wydyety doſtatecznyegye a lepe k teyto gyſtey prawdy vkazany, ze wſyech toto gedno ſluſſie wſak znamenaty, any od toho ſluſſie ſye komu wzpyetyty6) neb protywyty, to wiez, ze k nebeſkym radoſtem ny- zadnym doydeno moz byty czynem, gedno wſyeczky hrziechy ne po 1) Prvé ſ připsáno později. — 2) caducis; zhynugycymi U. — 3) perditionem zatraczenye O a U. — 4) zatraczenye 0 a U. — 5) quin imo. — 3) discrepari.
123 ſto, w kteremz hragyechu, ruczym chodem wstupyw, to giſte dyetye ne- ſczaſtne 1) vchwatl ieſt, Ale kam byl gye neſl, nynye, tohoto czaſſu, nyzadnemu czlowieku ieſt zgyeweno, Ale iakz mnym, do pekla gey neſl ieſt. Tez zagiſte hodyny nahodu k gednomu okenczy meho domu, kterezto ob czieſtu proty onomu okenczy bieſſe, na tom myeſtye, na kteremz ghra- gyczie otecz ſynem biechu, ſyem ſye poſſadyl, Neb my toho wyedyety tak hrozneho ſkutka, genz ſye dyegyeſſe, pro dolyczenye prawdy byeſſe potrzyebie. Pro nyezto vczte ſye mlady w czaſſ ſwe mladoſty, geſto nad gyne ieſt draſfye, wzacznymy a dobrymy nrawy obhradyty, aby ſmyſl a rozumy mlady mrzkymy a zhynuczymy2) nrawy gſſa navczen, na ſtaroſt gych zmyenyty nemohi, Neb zagiſte, czoz na nowy lyſt napyſſano bude, neſnadnye ſye ſhlady. Vczte ſye take, otczowe y matery blaznywy a ne- mudrzy, ſyny treſktanym a bytym dobrym ſkutkom vczyty a trnye ne- ſlechetnoſty a hrzyechow neprziepuſtyeyte za korzen gyty, at by zde na tomto ſwietye y na onom gym przyhoda plakanye neprzyhodyla ſye wieczna. O tom, kterak vzka cyeſta do nebeſſ a ſſyroka do pekla, toto ieſt. LEcz gedno, acz iaz mylym ſie, do wiecznych rado�ty kralewſtwie nebeſkeho dogyty przievzka czie�ta ieſt, a beze wſeho omyla od przie- rzyedkych ta czieſta ieſ ſwiedoma a znama, Nebo acz on gedno gyz gmyety bude czlowiek protywnych wieczi, pak druhe ynhed ſye wzpacy. Ale na ztraczenye3) czieſta ieſt przyeſyroka, Neb zagiſte kazdy ſmrtedlny hrziech na ztraczenye4) ſwu czieſtu dyela kazdych lydy, netolyk pohanow, ale take y tyech, geſto ſwateho krztu wodu gſu oplakany, — Ale o pohanech nyzadneho nenye pochybenye any pohadky, by zatraczeny nebyly, — nebo welyke czyſlo gich ieſt i rozlycznym hrziechem naſtogiecze, gychzto zagiſte gednak nyzadne oſlepenye nenye ſwiedomo. welym wiecze zagiste iaz rzku wtypnye, nechage wſeho, na gedno y na druhe chylecz wſyeczky lydy, znamenagícz w gych ſtawich dobre ſpolu y zle. Nenye, kto by dobre vczynyl, nenye az do gednoho, Ale wſychny po neſlechetnych a przyemrzkych ſwych rozkoſſech chody'. Pro nyezto ynhed takto ieſt rzeczy, ze k radoſtem wieczneho blahoſlawenſtwie przierzyedczy du, gehozto bezcziſlnye, nye gednak 5) wſyeczka potwrzowanye ſwateho pyſma doly- czygy a ſwiedczye. Zagiſte bezczyſlne take przyklady o tom zyewnye mozem wydyety doſtatecznyegye a lepe k teyto gyſtey prawdy vkazany, ze wſyech toto gedno ſluſſie wſak znamenaty, any od toho ſluſſie ſye komu wzpyetyty6) neb protywyty, to wiez, ze k nebeſkym radoſtem ny- zadnym doydeno moz byty czynem, gedno wſyeczky hrziechy ne po 1) Prvé ſ připsáno později. — 2) caducis; zhynugycymi U. — 3) perditionem zatraczenye O a U. — 4) zatraczenye 0 a U. — 5) quin imo. — 3) discrepari.
Strana 124
124 czaſtkach any dyelnye, Ale czyele a vplnye wyplenyecze a wywrhucze, y ſnaſyty ſye po czie�tach cztno�ty a dobrych ſkutkow tam blyzyty. Tomu gyz konecz vczinyecz, przyklady a zazraky giz malle na konczy to tyech 1) knyh powiem, a zwlaſcze dwa dywy powyem: na yprwe, gez ſem wzwyedye a 3) doſtoyneho muzye mykſſye, oſtrowa Treczenſkeho arczypiſkupa.) XVIII. O gednom zlem knyczy, kterak ho zemye ſchowaty nechtyela. DOſtoyny ten arczybyſkup przied tyem drziewe pro nabozenſtwie przyelyſne a welyke ſlawneho Ieronyma do betlemye przibral ſye, aby geho ſwatoſty doſtoynye nawſtyewil. A tak pak myloſtij weſken zazten gſſa, wratyty ſye nechtyel, gyelyz by mye wybornym vtyeſſenym ſweho prziewieczneho nawſtyewenye naplnyl. kteryzto, iakzto pylny darczie pylen a ſnazen gſa darow dawaty, darowanye mnye przy hoynye obyczyenym obyczyegem dal ieft, kdyz mne nawſtyewyty newzhrdyew, ſe mny gyz przyeſ drahnye dnow bydlyty ieſt raczil y geſcze wzdy bidly, a, boh day, dluhy czaſſ tral tu ſe imnu. zagiſte, auguſtine myly, ten giſty biſkup do- ſoyny w hoſpodynu tebe ieſt pozdrawyl. Pro nyezto kdyz pylen biech geho rzieczy, ten gy�ty biſkup tuto przyhodu, w myeſtye Candya tak rzeczenem przyhodywſe ſye, mnye rozprawil ieſt. knyez geden, geho wieczſſyeho 4) kuſtr, neſtydlywy, w uopilſtwie y neſmyerny a weſken we Iſty poddany, geſcze tomu rok ſie [65] neſkonal, S tohoto ſwieta pſotnye a hanebnye ieſt vmrziel, Gehozto tyelo w hrobu gynych knyezy ieſt ſcho- wano. Ale aby nad nym pomſta wſyem gynym na przyklad zgyewyla ſſye, Druhe noczy takey pohrom 5) w koſtele y na hrzbytowye 6) byl ieſt, ze tyem ohromem 7) welykym, ktoz tu bydlechu, welykym ſtrachem zzyeſſywſe ſye,8) iako zmameny do koſtela pobiezechu. Stogyechu zagiſte wſychny podle koſtela, ten ſczekot, zwonyenye brzſke9) ſlyſſiecze, Ale, czo by to bylo, nycz newieducze, bogiechu ſye zagiſte bozye myloſty proſſyty, czo by to bylo, vkazaty 10) raczyl, Ale nyzadne pomoczy neymyechu vſlyſſenye ſweho. w ſwytanye kdyz to przie�ta, nalezly gſu wſyeczko, czoz ieſt w koſtele bylo, ano gym hnuto a iako ſe wſyech ſtran a wſudy iako plamenem ohnyewym poſwadlo.11) Pro tu wiecz 12) byſkup drzyewe rzeczeny modlytwy ſkazaw lydu, czo by ſſye druhe noczy przyhodylo, czakaty przykazal. abych przyelyſſen w ſlowyech nebyl, Druhu nocz dwakrat wieczſy pohrom a ſtraſſywy ſmutek byl ieſt. Pro kteruzto wiecz lyd weſken ſmutku a boleſtij gſſa naplnyen, wyda, ze gym od boha nyzadna pomocz neprzyſla, iako 1) M. tyeckto, jak v Ota U. — 2) M. od. — 3) M. kretenſkeko arczybiſkupa. — *) Zatím vynecháno: koftela (ecclesiae). — 5) strepitus. — *) Psáno původně: krzy- bytowye, coemeterio. — 1) rumore. — s) excitati. — ") brzce U. — 1°) M. by vkazaty, jak v UI. — 11) violata; popaleno a poſwadlo O. —12) rzecz U
124 czaſtkach any dyelnye, Ale czyele a vplnye wyplenyecze a wywrhucze, y ſnaſyty ſye po czie�tach cztno�ty a dobrych ſkutkow tam blyzyty. Tomu gyz konecz vczinyecz, przyklady a zazraky giz malle na konczy to tyech 1) knyh powiem, a zwlaſcze dwa dywy powyem: na yprwe, gez ſem wzwyedye a 3) doſtoyneho muzye mykſſye, oſtrowa Treczenſkeho arczypiſkupa.) XVIII. O gednom zlem knyczy, kterak ho zemye ſchowaty nechtyela. DOſtoyny ten arczybyſkup przied tyem drziewe pro nabozenſtwie przyelyſne a welyke ſlawneho Ieronyma do betlemye przibral ſye, aby geho ſwatoſty doſtoynye nawſtyewil. A tak pak myloſtij weſken zazten gſſa, wratyty ſye nechtyel, gyelyz by mye wybornym vtyeſſenym ſweho prziewieczneho nawſtyewenye naplnyl. kteryzto, iakzto pylny darczie pylen a ſnazen gſa darow dawaty, darowanye mnye przy hoynye obyczyenym obyczyegem dal ieft, kdyz mne nawſtyewyty newzhrdyew, ſe mny gyz przyeſ drahnye dnow bydlyty ieſt raczil y geſcze wzdy bidly, a, boh day, dluhy czaſſ tral tu ſe imnu. zagiſte, auguſtine myly, ten giſty biſkup do- ſoyny w hoſpodynu tebe ieſt pozdrawyl. Pro nyezto kdyz pylen biech geho rzieczy, ten gy�ty biſkup tuto przyhodu, w myeſtye Candya tak rzeczenem przyhodywſe ſye, mnye rozprawil ieſt. knyez geden, geho wieczſſyeho 4) kuſtr, neſtydlywy, w uopilſtwie y neſmyerny a weſken we Iſty poddany, geſcze tomu rok ſie [65] neſkonal, S tohoto ſwieta pſotnye a hanebnye ieſt vmrziel, Gehozto tyelo w hrobu gynych knyezy ieſt ſcho- wano. Ale aby nad nym pomſta wſyem gynym na przyklad zgyewyla ſſye, Druhe noczy takey pohrom 5) w koſtele y na hrzbytowye 6) byl ieſt, ze tyem ohromem 7) welykym, ktoz tu bydlechu, welykym ſtrachem zzyeſſywſe ſye,8) iako zmameny do koſtela pobiezechu. Stogyechu zagiſte wſychny podle koſtela, ten ſczekot, zwonyenye brzſke9) ſlyſſiecze, Ale, czo by to bylo, nycz newieducze, bogiechu ſye zagiſte bozye myloſty proſſyty, czo by to bylo, vkazaty 10) raczyl, Ale nyzadne pomoczy neymyechu vſlyſſenye ſweho. w ſwytanye kdyz to przie�ta, nalezly gſu wſyeczko, czoz ieſt w koſtele bylo, ano gym hnuto a iako ſe wſyech ſtran a wſudy iako plamenem ohnyewym poſwadlo.11) Pro tu wiecz 12) byſkup drzyewe rzeczeny modlytwy ſkazaw lydu, czo by ſſye druhe noczy przyhodylo, czakaty przykazal. abych przyelyſſen w ſlowyech nebyl, Druhu nocz dwakrat wieczſy pohrom a ſtraſſywy ſmutek byl ieſt. Pro kteruzto wiecz lyd weſken ſmutku a boleſtij gſſa naplnyen, wyda, ze gym od boha nyzadna pomocz neprzyſla, iako 1) M. tyeckto, jak v Ota U. — 2) M. od. — 3) M. kretenſkeko arczybiſkupa. — *) Zatím vynecháno: koftela (ecclesiae). — 5) strepitus. — *) Psáno původně: krzy- bytowye, coemeterio. — 1) rumore. — s) excitati. — ") brzce U. — 1°) M. by vkazaty, jak v UI. — 11) violata; popaleno a poſwadlo O. —12) rzecz U
Strana 125
125 ranyeny, genzto w hrobu wrzeny ſucz lezyely, gſu ztrapeny, kdyz pak gye ſye ſwytaty, ano wſyczkny w koſtele na modlytwu ſhromazdyly ſye, Slawny Ieronymus ynhed, ſedmkrat neſly fluncze ſwietleyſy, do koſtela wſed a k oltarzy przyſtupyw, Ano gyey wſyczky wydye a gemu ſye dywye, za chwylku prziemlczaw, ſtraſſywemu 1) lydu tyto wieczi ieſt powiedyel a rzka: Pro onoho knyeze przyepſotneho 2) tyelo, geſto ieſt na ſwatem myeſtye nedoſtoynye przyhrabano,3) k ſtrachu wſyech hrzieſnych lydy to ſye prziehody. wſe rozprawyl A gym przykazal, aby tyelo prziepſotne, geſo potom po wzkrzyeſſeny pekelnym prziebitkom myelo ſye do�taty, wyhra- bagicz wen, w ohny ynhed ſpalyly, neb gynak ten pohrom nemohl by prziemynuty. A to rzek, 4) z uoczy wſyech ynhed ieſt zhynul 5) Iero- nymus6) ſlawny, A to, czoz byl vgednal a przykazal, wſyczkny lyde ſ weſſelym ynhed gſſu czynyly, bohu i ſlawnemu Ieronymowy chwaly ſnaznye wzdawagicze. A tak ieſt ten giſty pohrom a nehoda przyeſtala, Pro nyezto przyeſlawneho Ieronyma potom wſyczkny lyde gedno�taynym nabozenſtwym welmy gſu ſye cztyty gyely. XIX. Kterak gednomu mladenczy ſye przyhodylo, geſo bydlyw") y byl zmyenyl ſtaw ſwoy, tato ieſt capytola. Nad to w temz gyſtem myeſtye geden byl welmy kraſny mladenecz, gmenem Tytus, cztnych a flechetnych nrawow, okraſlenych tyeleſnym vrozenym, doſty dobrze vrozeny, prziebohaty welmy, wſeczko ſwe dovffanye y nabozenſtwie w ſlawnem gmyel Ieronymowy. zagiſte ten giſty mladenecz panenſku czyſtotu ſtwyegie 8) ſye, w tom giſtem ſwate czyſtoty vmyſl3) az do dwunadczet 10) let zywota ſweho bral ieſt, Az pak potom gednoho bratra ſweho neſlechetneho radu wzbuzen gſa, vzhrzyew tak przyedrahym ka- menem ſwate czyſtoty, zlato tak prziedrahe potlaczyw cziſteho vmyſla, k tyeleſnym neczyſtotam a k ſmradu a k blatu mrzkeho ſmylſtwy rychle poſtupyw, dyeweczky w gedney wſy, tyeleſnu okraſſu okraſleny, v v man- zeſtwie 11) ſobye ieſt pozadal, w gyegyezto mylo�ty obwazanym myloſtnym tak ſye ieſt byl zapletl, ze nycz gyneho gedno na ny wzdy myſlyl A tak den ote dne ſluzeb bozych zapomynaty ſye gal. Pro nyezto ze hubenecz pſotny opuſtyl ſprawedlnoſt a zapomnyel boha, genz geho krmyeſſe a zywieſſe, zapomnyel ſye ieft take nad nym hoſpodyn ſmylowaty, kdyz tomu zagiſte leto przy mynu cziele, w nyemz ten mladenecz blaznywy przyebywal, 1) obstupenti; ſtraffliwemu U. Za tím podtečkováno: lydy. 3 miserrimi. — 2) conditum — 4) Psáno původně: rziek. — 5) M. zmynul, jak v O. — *) Předchází v originale: Jero, což bylo opomenuto podtečkovati. — 7) Psáno původně: bydlylyw, avšak prvé ly podtečkováno. — 3) M. ſtkwycſſye ſyc, jak v O. a U. — 3) M. vmyſlu, jak v O. a U. — 10) M dwadczet (vicesimum). — 11) M. okraſlency, w manzelftwie.
125 ranyeny, genzto w hrobu wrzeny ſucz lezyely, gſu ztrapeny, kdyz pak gye ſye ſwytaty, ano wſyczkny w koſtele na modlytwu ſhromazdyly ſye, Slawny Ieronymus ynhed, ſedmkrat neſly fluncze ſwietleyſy, do koſtela wſed a k oltarzy przyſtupyw, Ano gyey wſyczky wydye a gemu ſye dywye, za chwylku prziemlczaw, ſtraſſywemu 1) lydu tyto wieczi ieſt powiedyel a rzka: Pro onoho knyeze przyepſotneho 2) tyelo, geſto ieſt na ſwatem myeſtye nedoſtoynye przyhrabano,3) k ſtrachu wſyech hrzieſnych lydy to ſye prziehody. wſe rozprawyl A gym przykazal, aby tyelo prziepſotne, geſo potom po wzkrzyeſſeny pekelnym prziebitkom myelo ſye do�taty, wyhra- bagicz wen, w ohny ynhed ſpalyly, neb gynak ten pohrom nemohl by prziemynuty. A to rzek, 4) z uoczy wſyech ynhed ieſt zhynul 5) Iero- nymus6) ſlawny, A to, czoz byl vgednal a przykazal, wſyczkny lyde ſ weſſelym ynhed gſſu czynyly, bohu i ſlawnemu Ieronymowy chwaly ſnaznye wzdawagicze. A tak ieſt ten giſty pohrom a nehoda przyeſtala, Pro nyezto przyeſlawneho Ieronyma potom wſyczkny lyde gedno�taynym nabozenſtwym welmy gſu ſye cztyty gyely. XIX. Kterak gednomu mladenczy ſye przyhodylo, geſo bydlyw") y byl zmyenyl ſtaw ſwoy, tato ieſt capytola. Nad to w temz gyſtem myeſtye geden byl welmy kraſny mladenecz, gmenem Tytus, cztnych a flechetnych nrawow, okraſlenych tyeleſnym vrozenym, doſty dobrze vrozeny, prziebohaty welmy, wſeczko ſwe dovffanye y nabozenſtwie w ſlawnem gmyel Ieronymowy. zagiſte ten giſty mladenecz panenſku czyſtotu ſtwyegie 8) ſye, w tom giſtem ſwate czyſtoty vmyſl3) az do dwunadczet 10) let zywota ſweho bral ieſt, Az pak potom gednoho bratra ſweho neſlechetneho radu wzbuzen gſa, vzhrzyew tak przyedrahym ka- menem ſwate czyſtoty, zlato tak prziedrahe potlaczyw cziſteho vmyſla, k tyeleſnym neczyſtotam a k ſmradu a k blatu mrzkeho ſmylſtwy rychle poſtupyw, dyeweczky w gedney wſy, tyeleſnu okraſſu okraſleny, v v man- zeſtwie 11) ſobye ieſt pozadal, w gyegyezto mylo�ty obwazanym myloſtnym tak ſye ieſt byl zapletl, ze nycz gyneho gedno na ny wzdy myſlyl A tak den ote dne ſluzeb bozych zapomynaty ſye gal. Pro nyezto ze hubenecz pſotny opuſtyl ſprawedlnoſt a zapomnyel boha, genz geho krmyeſſe a zywieſſe, zapomnyel ſye ieft take nad nym hoſpodyn ſmylowaty, kdyz tomu zagiſte leto przy mynu cziele, w nyemz ten mladenecz blaznywy przyebywal, 1) obstupenti; ſtraffliwemu U. Za tím podtečkováno: lydy. 3 miserrimi. — 2) conditum — 4) Psáno původně: rziek. — 5) M. zmynul, jak v O. — *) Předchází v originale: Jero, což bylo opomenuto podtečkovati. — 7) Psáno původně: bydlylyw, avšak prvé ly podtečkováno. — 3) M. ſtkwycſſye ſyc, jak v O. a U. — 3) M. vmyſlu, jak v O. a U. — 10) M dwadczet (vicesimum). — 11) M. okraſlency, w manzelftwie.
Strana 126
126 ſ dyewku odan 1) gſſa ne pro manzelſtwie, ale pro mrzke ſmylſtwo, chytro�ty a ponuczenym dyablowym toho gyſteho mladenczie bratr, ofſydlen gſa myloſty tee dyewky, pylnye toho dluho hledal, aby ſ ny ſkutek ſwoy mohl myety. Takz pak toho, gehoz ieſt hledal, y doſel ieſt. k tomuto poſpieſte mlady, aby to ſlyſſyely a znamenaly, chwatayte a przykladem toho mladenczie ſye kazte, a budete mudrzy. Bychu pak potom ohlaſſeny te dyewky neſlechetnoſty, tak gſucze ſpachany, iakz mladczy bylo na- powyedyeno, mlczie ten gy�ty mladenecz, pylnye a ſnaznye myſleſſe, kterym by czynem gy�oty mohl dogyty. Gye ſſye czakaty po mnoho dnow, czynye ſſye, iako by toho newiedyel. Takz pak gednoho dne porzekl ſye ieſt z myeſta prycz wygyety a, tak den czyely tagyw ſye v myeſtye, v puol noczy w dom wſel, Odmek zamky tee ſwe zeny ſluzebnyczy, taynye, iakzto drziewe vgednaly biechu ſpolu, k komorzye, w nyezto bratr geho a zena na lozy leziechu, wſel a ſſobie otewrzyety kazal. Dywiechu [66] ſye ony tomu, lezyecz a ſtrachem brzczye przezeſſeny gſucz, an tlucze, gemu otewrziety nechtyechu. Potom pak mladenecz hnyewem a prchanym przielyſnym iakzto ohen we wſem zywotye zazzen gſa, zamky v komory zlamaw, wytrh ſwoy wlaſtny mecz, 2) zenu zaby. potom bratra ſweho wlaſt- nyeho nalez, an ſye pod lozem tagy, take zabyl ieſt vrutnye. 3) Kterak ſye ten mlady lupyty yal. TO zagiſte kdyz ſye tak ſta, wyſſed z myeſta, mnoho czaſſow ſyemo tamo bludyw, ſ gynymy lydmy po czieſtach lupyty y take mordowaty ynhed ial sye gest. kdyz zagiste ten gisty Tytus, f tyemy wieczmy“) obcho- dyeſſe, tral let deſſiet, ſlawny Ieronymus, ſpaſſytedlne gſſa vtoczyſtye kazdemu, kto geho naſledugy, Gednoho dne v weczer, w kupczowu poſtawu ſie zmyenyw, vkazal ſye, aby ten gyſty Tytus odplat5) tohoto nabozenstwie, kterez byl vczynyl �lawnemu Ieronymowy, nebyl zlyſſen. zagiſte ten gyſty Tytus, kterakzkolywek tolyk a tak mnoho vſtawycznye wzdy neſlechetnych a mrzkych ſkutkow ſpachal, wſak ſlawneho Ieronyma nabozenſtwie wzdyczky nyektere gmyegyeſſe, tak iakz wzdy gemu na | kazdy den poruczye ſye, dobreho nyeczo k geho czty neopuſtyl. Vzrziew pak Tytus kupczie tohoto, genz ſlawny Ieronymus bil, towarzyſtwo ſwe mrzke k neſlechetnym ſkutkom obyczienym przywolaw, rychlym biehem ſ nymy teka ſ naprzyezenymy ſudlycziemy5) k Ieronymowy, genzto iako kupecz gdyeſſe, w ſtrziecy biezal a ynhed na nyeho ſye rzytyty towarzyſtwu kazal, gyey drzyety, donydz by bok geho nebyl proklan meczem?). Potom wzdyh8) ruku, k zabyty mecz drzal, aby taku zloſt, hrzyech gyz poczaty, ſpachaty mohl. 1) M. oddan. — 2) Psáno původně wlaſtnym meczem. — 3) M. vkrutnyc, jako v U — *) Psáno původně: wieczemy, e později vyškrabáno. — 5) odplaty U. —*) lanceis. — ) mecsem po straně připsáno s odkazem. — 3) M. wzdwyk, jak v U.
126 ſ dyewku odan 1) gſſa ne pro manzelſtwie, ale pro mrzke ſmylſtwo, chytro�ty a ponuczenym dyablowym toho gyſteho mladenczie bratr, ofſydlen gſa myloſty tee dyewky, pylnye toho dluho hledal, aby ſ ny ſkutek ſwoy mohl myety. Takz pak toho, gehoz ieſt hledal, y doſel ieſt. k tomuto poſpieſte mlady, aby to ſlyſſyely a znamenaly, chwatayte a przykladem toho mladenczie ſye kazte, a budete mudrzy. Bychu pak potom ohlaſſeny te dyewky neſlechetnoſty, tak gſucze ſpachany, iakz mladczy bylo na- powyedyeno, mlczie ten gy�ty mladenecz, pylnye a ſnaznye myſleſſe, kterym by czynem gy�oty mohl dogyty. Gye ſſye czakaty po mnoho dnow, czynye ſſye, iako by toho newiedyel. Takz pak gednoho dne porzekl ſye ieſt z myeſta prycz wygyety a, tak den czyely tagyw ſye v myeſtye, v puol noczy w dom wſel, Odmek zamky tee ſwe zeny ſluzebnyczy, taynye, iakzto drziewe vgednaly biechu ſpolu, k komorzye, w nyezto bratr geho a zena na lozy leziechu, wſel a ſſobie otewrzyety kazal. Dywiechu [66] ſye ony tomu, lezyecz a ſtrachem brzczye przezeſſeny gſucz, an tlucze, gemu otewrziety nechtyechu. Potom pak mladenecz hnyewem a prchanym przielyſnym iakzto ohen we wſem zywotye zazzen gſa, zamky v komory zlamaw, wytrh ſwoy wlaſtny mecz, 2) zenu zaby. potom bratra ſweho wlaſt- nyeho nalez, an ſye pod lozem tagy, take zabyl ieſt vrutnye. 3) Kterak ſye ten mlady lupyty yal. TO zagiſte kdyz ſye tak ſta, wyſſed z myeſta, mnoho czaſſow ſyemo tamo bludyw, ſ gynymy lydmy po czieſtach lupyty y take mordowaty ynhed ial sye gest. kdyz zagiste ten gisty Tytus, f tyemy wieczmy“) obcho- dyeſſe, tral let deſſiet, ſlawny Ieronymus, ſpaſſytedlne gſſa vtoczyſtye kazdemu, kto geho naſledugy, Gednoho dne v weczer, w kupczowu poſtawu ſie zmyenyw, vkazal ſye, aby ten gyſty Tytus odplat5) tohoto nabozenstwie, kterez byl vczynyl �lawnemu Ieronymowy, nebyl zlyſſen. zagiſte ten gyſty Tytus, kterakzkolywek tolyk a tak mnoho vſtawycznye wzdy neſlechetnych a mrzkych ſkutkow ſpachal, wſak ſlawneho Ieronyma nabozenſtwie wzdyczky nyektere gmyegyeſſe, tak iakz wzdy gemu na | kazdy den poruczye ſye, dobreho nyeczo k geho czty neopuſtyl. Vzrziew pak Tytus kupczie tohoto, genz ſlawny Ieronymus bil, towarzyſtwo ſwe mrzke k neſlechetnym ſkutkom obyczienym przywolaw, rychlym biehem ſ nymy teka ſ naprzyezenymy ſudlycziemy5) k Ieronymowy, genzto iako kupecz gdyeſſe, w ſtrziecy biezal a ynhed na nyeho ſye rzytyty towarzyſtwu kazal, gyey drzyety, donydz by bok geho nebyl proklan meczem?). Potom wzdyh8) ruku, k zabyty mecz drzal, aby taku zloſt, hrzyech gyz poczaty, ſpachaty mohl. 1) M. oddan. — 2) Psáno původně wlaſtnym meczem. — 3) M. vkrutnyc, jako v U — *) Psáno původně: wieczemy, e později vyškrabáno. — 5) odplaty U. —*) lanceis. — ) mecsem po straně připsáno s odkazem. — 3) M. wzdwyk, jak v U.
Strana 127
127 Kterak gemu ſwaty Ieronym ſpomohl pro ſluzbu, geſto gemu czynyeſſe, tato capytola prawy. K Tomu ſlawny Ieronymus odpowiedyel takto a rzka: Pro myloſt Ieronynowu1), kterehozto ty mylugeſſ, nyektere odpuſcenye male a kratke dano my bud od tebe; Potom pak, budeſly chtyety, vczyn to, gehoz zadaſſ. k tomu Tytus wecze: Proto, gehoz gſſy gmenowal, y mluwyty y zywu byty odpuſcyenye gmyey, gedynke, kterez kupczenye neſſes, to poloz, at wezmem. Tehdy ſlawny Ieronymus powiedye: Ia ten gsem Iero- nymus, ſyemt ſem pro twe zproſczenye od teto zloſty prziſſel, aby ty ſluzby a na| bozenſtwie, kterez gſy ty my czynyl2), a nawrat ſye ſam k ſobie a neſtrachuy ſye od teto chwyle; wiez to, zet iaz pro 3) twe duſſie ſpa- ſſenye y tweho tyela przied bozy ſprawedlnoſty chczy orudowaty a proſſyty, aby nad tobu doſtoynye pomſty neuczynyla, yak gſy zaſluzyl. Protoz iakz nayſpieſſe mozes, biez na czieſtu ſwateho pokanye a gyz brzyemye hrziechow ſloz ſ ſebe, Gynak, nevczynyſly toho, orudownykem a ſtrazy twym mne gmyety nebudes. To rzek ſlawny Ieronymus y zmynu precz. k tyem wieczem Tytus a geho towarzyſtwo ſtrachem y dywem vzeſſe ſye, padly k zemy a tak pakz dluho ſſebe powzdwynuty nemohly. Inhed pak na tyta a na geho towarzyſſe myloſt ducha ſwateho gest wlyta, a ſwietlo ne- beſke gie oſwietylo, Pro nyezto nechawſſe mrzko�ty wſiech ſwich hrziechow, ku pokany ſye nawratyly. ſ tyem pak na daleku put ſedſe, welykym vtrpenym tyela ſwa trudyly gſu. XX. O gednom mnychu, kterak geho dyabel k ſmylſtwy przywedl ſwu zloſty. DIw tento gyſtym ſwiedeczſtwym od ſprawedlnych lydy wzwiediel sem, genz w zhorzyeyſſyem egyptu w gednom klasterzie ne przied mnohem4) dny ſtal ſye ieſt, A to proto, aby wſyem a naywiecze mladym, kakzkolywek czyſtym przyklad 5) ſſel, aby ſie zenſkych obyczeyow a gych mluwenye tuto przyhodu chowaly. Mnych geden mlady, kraſny, ale dobrymy nrawy ſtary, w ſwey cziſtoczie zachowaly, wſyem gynym bil ieſt na przyklad mnychom, ſlawneho Ieronyma przienabozny mylownyk. dwanaczt let w ſtarzy gſſa6), vſtawnye na modlytwach bil a navczeny ſwateho piſma. chtye czyſtotu ſwu zachowaty, bogie ſye, aby wydyenym zenſkym vmyſla 1) M. Ironymowu. —2) Vynecháno a snad nepřeloženo: in vanum praeterirent. Te tot, quae gessisti peccaminum, jam poeniteat. — 3) Před tím psáno a podtečko- váno: prow. — *) mnohymy O. — 3) przykladem O. — *) Nesprávně přeloženo: in monasterio degens.
127 Kterak gemu ſwaty Ieronym ſpomohl pro ſluzbu, geſto gemu czynyeſſe, tato capytola prawy. K Tomu ſlawny Ieronymus odpowiedyel takto a rzka: Pro myloſt Ieronynowu1), kterehozto ty mylugeſſ, nyektere odpuſcenye male a kratke dano my bud od tebe; Potom pak, budeſly chtyety, vczyn to, gehoz zadaſſ. k tomu Tytus wecze: Proto, gehoz gſſy gmenowal, y mluwyty y zywu byty odpuſcyenye gmyey, gedynke, kterez kupczenye neſſes, to poloz, at wezmem. Tehdy ſlawny Ieronymus powiedye: Ia ten gsem Iero- nymus, ſyemt ſem pro twe zproſczenye od teto zloſty prziſſel, aby ty ſluzby a na| bozenſtwie, kterez gſy ty my czynyl2), a nawrat ſye ſam k ſobie a neſtrachuy ſye od teto chwyle; wiez to, zet iaz pro 3) twe duſſie ſpa- ſſenye y tweho tyela przied bozy ſprawedlnoſty chczy orudowaty a proſſyty, aby nad tobu doſtoynye pomſty neuczynyla, yak gſy zaſluzyl. Protoz iakz nayſpieſſe mozes, biez na czieſtu ſwateho pokanye a gyz brzyemye hrziechow ſloz ſ ſebe, Gynak, nevczynyſly toho, orudownykem a ſtrazy twym mne gmyety nebudes. To rzek ſlawny Ieronymus y zmynu precz. k tyem wieczem Tytus a geho towarzyſtwo ſtrachem y dywem vzeſſe ſye, padly k zemy a tak pakz dluho ſſebe powzdwynuty nemohly. Inhed pak na tyta a na geho towarzyſſe myloſt ducha ſwateho gest wlyta, a ſwietlo ne- beſke gie oſwietylo, Pro nyezto nechawſſe mrzko�ty wſiech ſwich hrziechow, ku pokany ſye nawratyly. ſ tyem pak na daleku put ſedſe, welykym vtrpenym tyela ſwa trudyly gſu. XX. O gednom mnychu, kterak geho dyabel k ſmylſtwy przywedl ſwu zloſty. DIw tento gyſtym ſwiedeczſtwym od ſprawedlnych lydy wzwiediel sem, genz w zhorzyeyſſyem egyptu w gednom klasterzie ne przied mnohem4) dny ſtal ſye ieſt, A to proto, aby wſyem a naywiecze mladym, kakzkolywek czyſtym przyklad 5) ſſel, aby ſie zenſkych obyczeyow a gych mluwenye tuto przyhodu chowaly. Mnych geden mlady, kraſny, ale dobrymy nrawy ſtary, w ſwey cziſtoczie zachowaly, wſyem gynym bil ieſt na przyklad mnychom, ſlawneho Ieronyma przienabozny mylownyk. dwanaczt let w ſtarzy gſſa6), vſtawnye na modlytwach bil a navczeny ſwateho piſma. chtye czyſtotu ſwu zachowaty, bogie ſye, aby wydyenym zenſkym vmyſla 1) M. Ironymowu. —2) Vynecháno a snad nepřeloženo: in vanum praeterirent. Te tot, quae gessisti peccaminum, jam poeniteat. — 3) Před tím psáno a podtečko- váno: prow. — *) mnohymy O. — 3) przykladem O. — *) Nesprávně přeloženo: in monasterio degens.
Strana 128
128 ſweho nenaprznyl, nye tak ſye1) toho ſtrachowaſſe, ze, na to wzpomana, traſn2) ſie ieſt. Pro nyezto geho vmyſlu dyabel, lydſky neprzietel, zawidye, ſwe ſtare zloſty proty nyemu zbudyl ie�t, mrzky zgyadownyk3) lydſky we dne y w noczy toho mladencze wzbuzowanym rozlycznym a myſlenym ſkarzedym nutyeſſe a toho czynyczy za dwa myeſſiecye neprzieſtal. Mnych pak ten mudry v bozie a w blahoſlaweneho Ieronyma oſtrzyehanye po- ruczyl ſye ieſt, A tak wytyeznu ſylu, to ieſt po�ty a modlytwamy ſye obradyw 4) nad pokuſſenym dyabelſkym ieſt ſwie[67 tyezyl. Przyemluwa toto ieſt. PrOſſym, ſlyſſte tuto rziecz, mlady y �tarzy, a gye ſnaznye poſluchayte a wyzte, 5) kterakeho nebezpeczſtwie myla 6) okaſſa 7) ieſt zenſka, a tyemto ſye przykladem vczte. Ay tot vzrzyew ſye dyabel przyemozena gſucze, Iakzto lew rzewa, chytrzyeyſſych chytroſty ial ſye hledaty k ſkſodye 8) toho mladencze, aby geho pohltyty mohl. Byl ieſt mezy nyma boy ſſ obu ſtranu, Nebo dyabel ſ gedne ſtrany ſwu chytroſtry") Istywe poſſadky proty mladenczy strogyeſſe, Ay tot mladenecz ſ druhe strany modlytwy a obranu ſlawneho Ieronyma dyablowy wzpaczowaſſe, w tom bogy rozkoſnem ſyly mezy ſobu nelytowachu wazyty. Sta ſye pak potom, ze zatyem przypade potrzieba, aby tento mnych k uotczy domow iako tezmyerz bezdyeky bral ſye, genz na ſmrtedlney po�tely lezieſſe. Nebo otecz welyku boleſt gmagie, krzyczyeſſe a rzka: Nevzrzymly ſyna meho, beze mne bude. Bogye ſye mnych, aby zenſkym wydyenym ſrdcze ſweho nepoſkwornyl, 10) radyegy proty otczy nezly proty buohu nemyloſt chtye ſpachaty; Ale wſak proſbamy bratrſkymy gſa naweden, myſlyl to vczynyty, ze, wyſſed z klaſtera, otczie nawſtyewil. Neb zagifte wydyel 11) ieft on to, ze nycz mnychu nenye ſko- dly wyeyſyeho, nez po vlyczyech a po zakutnyech a po mnoſtwy lydy ſiemo tamo tkymaty12) ſye, Nebo nyzadny pokoy nenye w tom czlowieku, ktoz ſ mnohymy lydmy geſſytnym mluwenym ſie zapletugye, iako prawie woda rybam w rziecz�e zdrawie dawa, takez mnychom w klaſterzie mlczenye a klaſterzſke bydlenye zywot wieczny dawa. w otczowie domu trzy dny prziebyw, mnych welmy ſobie zateſkl 13), ze by ſye byl v wiecznem zalarzy widiel 14) okowana. 1) ze ſe U. — 2) M. trzaſl, jak v O a U. — 1) tentator. — 4) M. okradyw. — *) wyezte O. — *) Za tím podtečkováno: ak. — 7) M. okraffa, jak v O a U. — 8) M. ſſkodye, jak v O a U. — ") M. chytroſty. — 16) M. nepoſkwrnyl, jak v U. — 22) M. wyedyel (sciebat), jak v U. — 12) circumire; ſkymati U. — 15) zateſklil U. — 24) M. radyegy wydyel, jak v O a U.
128 ſweho nenaprznyl, nye tak ſye1) toho ſtrachowaſſe, ze, na to wzpomana, traſn2) ſie ieſt. Pro nyezto geho vmyſlu dyabel, lydſky neprzietel, zawidye, ſwe ſtare zloſty proty nyemu zbudyl ie�t, mrzky zgyadownyk3) lydſky we dne y w noczy toho mladencze wzbuzowanym rozlycznym a myſlenym ſkarzedym nutyeſſe a toho czynyczy za dwa myeſſiecye neprzieſtal. Mnych pak ten mudry v bozie a w blahoſlaweneho Ieronyma oſtrzyehanye po- ruczyl ſye ieſt, A tak wytyeznu ſylu, to ieſt po�ty a modlytwamy ſye obradyw 4) nad pokuſſenym dyabelſkym ieſt ſwie[67 tyezyl. Przyemluwa toto ieſt. PrOſſym, ſlyſſte tuto rziecz, mlady y �tarzy, a gye ſnaznye poſluchayte a wyzte, 5) kterakeho nebezpeczſtwie myla 6) okaſſa 7) ieſt zenſka, a tyemto ſye przykladem vczte. Ay tot vzrzyew ſye dyabel przyemozena gſucze, Iakzto lew rzewa, chytrzyeyſſych chytroſty ial ſye hledaty k ſkſodye 8) toho mladencze, aby geho pohltyty mohl. Byl ieſt mezy nyma boy ſſ obu ſtranu, Nebo dyabel ſ gedne ſtrany ſwu chytroſtry") Istywe poſſadky proty mladenczy strogyeſſe, Ay tot mladenecz ſ druhe strany modlytwy a obranu ſlawneho Ieronyma dyablowy wzpaczowaſſe, w tom bogy rozkoſnem ſyly mezy ſobu nelytowachu wazyty. Sta ſye pak potom, ze zatyem przypade potrzieba, aby tento mnych k uotczy domow iako tezmyerz bezdyeky bral ſye, genz na ſmrtedlney po�tely lezieſſe. Nebo otecz welyku boleſt gmagie, krzyczyeſſe a rzka: Nevzrzymly ſyna meho, beze mne bude. Bogye ſye mnych, aby zenſkym wydyenym ſrdcze ſweho nepoſkwornyl, 10) radyegy proty otczy nezly proty buohu nemyloſt chtye ſpachaty; Ale wſak proſbamy bratrſkymy gſa naweden, myſlyl to vczynyty, ze, wyſſed z klaſtera, otczie nawſtyewil. Neb zagifte wydyel 11) ieft on to, ze nycz mnychu nenye ſko- dly wyeyſyeho, nez po vlyczyech a po zakutnyech a po mnoſtwy lydy ſiemo tamo tkymaty12) ſye, Nebo nyzadny pokoy nenye w tom czlowieku, ktoz ſ mnohymy lydmy geſſytnym mluwenym ſie zapletugye, iako prawie woda rybam w rziecz�e zdrawie dawa, takez mnychom w klaſterzie mlczenye a klaſterzſke bydlenye zywot wieczny dawa. w otczowie domu trzy dny prziebyw, mnych welmy ſobie zateſkl 13), ze by ſye byl v wiecznem zalarzy widiel 14) okowana. 1) ze ſe U. — 2) M. trzaſl, jak v O a U. — 1) tentator. — 4) M. okradyw. — *) wyezte O. — *) Za tím podtečkováno: ak. — 7) M. okraffa, jak v O a U. — 8) M. ſſkodye, jak v O a U. — ") M. chytroſty. — 16) M. nepoſkwrnyl, jak v U. — 22) M. wyedyel (sciebat), jak v U. — 12) circumire; ſkymati U. — 15) zateſklil U. — 24) M. radyegy wydyel, jak v O a U.
Strana 129
129 Przyemluwa. PO trzech dnech pak ſ geho ſeſtru welmy kraſnu vda ſye gemu nohy czeſaty otczowy. takz pak nyekterak nechtyecy ſeſtra geho dotkla ſye ieſt, Pro nyezto ynhed tak welmy w ſmylney horkoſty ſeſtry ſwe ſrdcze geho ranyeno bilo a przynuczenym dyabelſkym zaſtrzieleno, ze gednak ynhed, by pro hanbu nebylo, k tomu vczynku byl by gy myel 1). E bieda, byeda, czo pak rzku potom o tyech, kteryz2) gednak vſtawycznye v mluwenye zenſkych pozywagy obiczyeow?3) Ba ktere tyem mnychom cztyſtoty4) bude zachowanye tak tyekagycz a ſ zenamy mluwiecz czaſto? Takt prawie czlowiek hledye na zemy5), moz w czyſtotye oſtaty, iako plewa w ohny leziecy neſhorzyety, Nebo brzka ſkoda a takmyerz nevczyekage6) nehody nebezpecz noſt kazdemu czlowieku newyerna kraſſa zenſka ieſt. Tomu mnychu ten ſtrach przygyde, gehozto ſye ſeſtrachowaſſe 7), a to ſye gemu przyhodylo, gehozto ſye ſtydyeſſe, a to ſnad wſyem gynym na przyklad welyky. Protoz nenye to prawa wiecz w tom otczowa8) a materam po- ſluſnu byty, w nyemzto duſſy ſkoda mohla by byty. Przyem.9) TEnto mnych z klaſtera welmy nerad wygyde, Ale mrzkym ſmyl- ſtwem ſeſtry ſwe zazeh ſye, nycz gyneho nemyſle, nez ne�tydlywym wzdy na ny hledyenym gednak nykdy na klaſter ieſt nezwzpomanul 10). Zatyem otecz bil zdraw a mnych, kakes omluwy ſobie nalezagye, den ote dne do klaſtera wratyty ſſye wztahowaſſe 11). kdyz przyby trzy myeſſyecye doma, ſ gedne 12) ſtrany w klaſterzye a z druhe otecz y wſſyeczka czeled welmy ſye tomu dywiechu, procz by na toho mnycha tak welyka promyena ſpadla; Ale proto ze przyczyny, procz by to bylo, newiedyechu, ten gyſty czyn te wieczi nebieſſe gym znam neb ſwiedom, procz by ſye dlyl wratyti. 18) Se dwiema zatiem 14) gynyma mnychoma, genz pon poſlana bieſta, wratyl ſye ieſt, teſknoſt rozprawuge gyma, wraczuge ſye, kteruz, wiſ ſed z domu otczie ſweho, przygal na ſſye. w klaſtrzie 15) gſa, gye ſye tu zyty, ande ſrdcze od mylowanye ſeſtrzyny neodſtupylo, gyz gyneho nycz neczynyeſſe, nez te mrzkoſty dogyty zadaſſe. tot ieſt geho gyz bylo v bozych ſluſbach my- ſlenye, aby tu czieſtu nalezl, genzto by 16) ſwoy vmyſl naplnyty mohl. tak od bozie ſprawednoſty 17) byeſſe ſye wzbludyl, ze ſam ſobie nerozzumyeſſe; 1) Později předěláno v nutil. — 3) M. kterzyz. — 3) M. obiczyegow. — *) M. czy- ſtoty. — 5) M. zeny, — 5) neutyekage O a U. — 7) M. ſtrachowaſſe, jak v U. — 8) M. otczom, jak v O a U. — *) Nedopsáno: Przyemluwa. — 10) M. newzpomanul. — 11) tardat. — 11) Před tím psáno a podtečkováno: ſgede. — 13) Předěláno i z y. — 16) zagyste O. — 16) M. klasterzic. — 15) genz by O. — 17) M. ſprawedlnosty.
129 Przyemluwa. PO trzech dnech pak ſ geho ſeſtru welmy kraſnu vda ſye gemu nohy czeſaty otczowy. takz pak nyekterak nechtyecy ſeſtra geho dotkla ſye ieſt, Pro nyezto ynhed tak welmy w ſmylney horkoſty ſeſtry ſwe ſrdcze geho ranyeno bilo a przynuczenym dyabelſkym zaſtrzieleno, ze gednak ynhed, by pro hanbu nebylo, k tomu vczynku byl by gy myel 1). E bieda, byeda, czo pak rzku potom o tyech, kteryz2) gednak vſtawycznye v mluwenye zenſkych pozywagy obiczyeow?3) Ba ktere tyem mnychom cztyſtoty4) bude zachowanye tak tyekagycz a ſ zenamy mluwiecz czaſto? Takt prawie czlowiek hledye na zemy5), moz w czyſtotye oſtaty, iako plewa w ohny leziecy neſhorzyety, Nebo brzka ſkoda a takmyerz nevczyekage6) nehody nebezpecz noſt kazdemu czlowieku newyerna kraſſa zenſka ieſt. Tomu mnychu ten ſtrach przygyde, gehozto ſye ſeſtrachowaſſe 7), a to ſye gemu przyhodylo, gehozto ſye ſtydyeſſe, a to ſnad wſyem gynym na przyklad welyky. Protoz nenye to prawa wiecz w tom otczowa8) a materam po- ſluſnu byty, w nyemzto duſſy ſkoda mohla by byty. Przyem.9) TEnto mnych z klaſtera welmy nerad wygyde, Ale mrzkym ſmyl- ſtwem ſeſtry ſwe zazeh ſye, nycz gyneho nemyſle, nez ne�tydlywym wzdy na ny hledyenym gednak nykdy na klaſter ieſt nezwzpomanul 10). Zatyem otecz bil zdraw a mnych, kakes omluwy ſobie nalezagye, den ote dne do klaſtera wratyty ſſye wztahowaſſe 11). kdyz przyby trzy myeſſyecye doma, ſ gedne 12) ſtrany w klaſterzye a z druhe otecz y wſſyeczka czeled welmy ſye tomu dywiechu, procz by na toho mnycha tak welyka promyena ſpadla; Ale proto ze przyczyny, procz by to bylo, newiedyechu, ten gyſty czyn te wieczi nebieſſe gym znam neb ſwiedom, procz by ſye dlyl wratyti. 18) Se dwiema zatiem 14) gynyma mnychoma, genz pon poſlana bieſta, wratyl ſye ieſt, teſknoſt rozprawuge gyma, wraczuge ſye, kteruz, wiſ ſed z domu otczie ſweho, przygal na ſſye. w klaſtrzie 15) gſa, gye ſye tu zyty, ande ſrdcze od mylowanye ſeſtrzyny neodſtupylo, gyz gyneho nycz neczynyeſſe, nez te mrzkoſty dogyty zadaſſe. tot ieſt geho gyz bylo v bozych ſluſbach my- ſlenye, aby tu czieſtu nalezl, genzto by 16) ſwoy vmyſl naplnyty mohl. tak od bozie ſprawednoſty 17) byeſſe ſye wzbludyl, ze ſam ſobie nerozzumyeſſe; 1) Později předěláno v nutil. — 3) M. kterzyz. — 3) M. obiczyegow. — *) M. czy- ſtoty. — 5) M. zeny, — 5) neutyekage O a U. — 7) M. ſtrachowaſſe, jak v U. — 8) M. otczom, jak v O a U. — *) Nedopsáno: Przyemluwa. — 10) M. newzpomanul. — 11) tardat. — 11) Před tím psáno a podtečkováno: ſgede. — 13) Předěláno i z y. — 16) zagyste O. — 16) M. klasterzic. — 15) genz by O. — 17) M. ſprawedlnosty.
Strana 130
130 Nebo vſtawicznye nowymy ſtrzielamy ſmylne zado�ty dyabel geho ſtrzye- leſſye. iakzto dym zhynowachu dnowe geho, ztroſkotawachu ſye iakto na ochly koſty geho neb na ſkwarzydle 1), a zywot geho nemoczen biefſe, byl ieft gyz rowen hlupey twarzy. myloſty bozye naſledowaty duſſyem 2) gyz zapomanul bieſſe, wzdyczky myſlyl, kterak by przyſtup przyhodny mohl gmyety, aby toho napoge napyty ſye mohl ſmrtedlneho. Przyemluwa. Ey bieda, bieda, kterak ſu chudy a pſotny 3) ty wſyczkny, ktoz ſye od hoſpodyna wzdalygy! tyem 4) wiecze ten czlowiek, genz w hrzieſſyech bydly, horſſy ieſt nezly zwierzata hlupa, czym ſye duſſye od boha wiecznym wzdalenym wzdaly! iakz nebe od zemye a wzchod ſluneczny od zapadu dalek ieft, [68] tolyk obrany buoh dawa tomu czlowieku, ktoz w geho myloſty nadyegy gma. Takz pak myſleſſye mnych, kak by ſwoy mrzky zamyſl mohl dokonaty. Tento neſlechetny radczye, dyabel, zatyem tuto gemu radu w geho geſſytne ſrdczye wtanul 5) ieſt, aby v puol noczy rucho mnychowe ſ ſebe ſlozye y wzal na ſſye rucho ſwieczſke, a ſ tyem z kla- ſtera wygda y wſſel w dom otczow a tak w komoru weyda w noczy y tagyl ſye pod lozem ſeſtry ſwe, a tak kdyz ona ſpala, aby ſye k nyey polozyl a ſwu mrzku zadoſt ſmylnu naplnyl, tato rada lybieſſe ſye mnychu tomuto, Pro nyez wſym ſnazenſtwym ial ſye ſnazyty, aby ten ſkutek ſpieſſnyegie mohl ſkonaty a tu radu dokonaty. S tyem vmyſlem v puol noczy, ano ſye wſeczko ztagylo, podle rozkazanye dyablowa prziſſed k wratom klaſternym, klyczye neſſa, gie ſie chwataty k tomu vczynku; Ale k wratom ſye przyblyzyw, czielu tu nocz biehal ſyem tamo 6), newieda, kde ſu wrata. Strachem y dywem omawyw7) ſye, procz by to bylo, newiediel ieſt; w gytrſnye muſſyl ſye zaſſie do ſwe celly wratyty. w celle gyz gſſa, przyeſ cyely ten den by dywye ſye. Tez ieſt druhv3) nocz vmyſlyl vczynyty, ia|kzto ieſt vczynyl, k tomu bieſſe ſahl nedoſtateczny ſwym vmyſlem a ſwu ſylu, gehozto vczynyty nemozyeſſe, Gmyegyeſſe radyegy hlupy blazen proty lwu ſylnemu boy, gmage chwalu boyownu obdrzyety. Kterak wzdy myſlyl, chtye zamyſl ſpachaty2) nemudry. Ba y czo, nemudry, bezſmylny 10) blazne, myſlys? Ba y czo, hlupy hlupcze marny, ſpachaty chczeff, Gehozto przyelyſny lew Ieronymus vczy- nyty brany? przieſtan, przieſtan myſlenye ſweho, ſyelencze! Opuſt a nechay 1) in frixorio. — 2) M. owffem, jak v 0 a U. — 3) miseri — ") cziem U. — *) insinuat. — *) ſyem y tam O. — 7) M. omamyw. — *) v z čehosi předěláno. — *) vczynyty a ſpachaty O. — 1°) M. bezſmyſlny, jak v O a U.
130 Nebo vſtawicznye nowymy ſtrzielamy ſmylne zado�ty dyabel geho ſtrzye- leſſye. iakzto dym zhynowachu dnowe geho, ztroſkotawachu ſye iakto na ochly koſty geho neb na ſkwarzydle 1), a zywot geho nemoczen biefſe, byl ieft gyz rowen hlupey twarzy. myloſty bozye naſledowaty duſſyem 2) gyz zapomanul bieſſe, wzdyczky myſlyl, kterak by przyſtup przyhodny mohl gmyety, aby toho napoge napyty ſye mohl ſmrtedlneho. Przyemluwa. Ey bieda, bieda, kterak ſu chudy a pſotny 3) ty wſyczkny, ktoz ſye od hoſpodyna wzdalygy! tyem 4) wiecze ten czlowiek, genz w hrzieſſyech bydly, horſſy ieſt nezly zwierzata hlupa, czym ſye duſſye od boha wiecznym wzdalenym wzdaly! iakz nebe od zemye a wzchod ſluneczny od zapadu dalek ieft, [68] tolyk obrany buoh dawa tomu czlowieku, ktoz w geho myloſty nadyegy gma. Takz pak myſleſſye mnych, kak by ſwoy mrzky zamyſl mohl dokonaty. Tento neſlechetny radczye, dyabel, zatyem tuto gemu radu w geho geſſytne ſrdczye wtanul 5) ieſt, aby v puol noczy rucho mnychowe ſ ſebe ſlozye y wzal na ſſye rucho ſwieczſke, a ſ tyem z kla- ſtera wygda y wſſel w dom otczow a tak w komoru weyda w noczy y tagyl ſye pod lozem ſeſtry ſwe, a tak kdyz ona ſpala, aby ſye k nyey polozyl a ſwu mrzku zadoſt ſmylnu naplnyl, tato rada lybieſſe ſye mnychu tomuto, Pro nyez wſym ſnazenſtwym ial ſye ſnazyty, aby ten ſkutek ſpieſſnyegie mohl ſkonaty a tu radu dokonaty. S tyem vmyſlem v puol noczy, ano ſye wſeczko ztagylo, podle rozkazanye dyablowa prziſſed k wratom klaſternym, klyczye neſſa, gie ſie chwataty k tomu vczynku; Ale k wratom ſye przyblyzyw, czielu tu nocz biehal ſyem tamo 6), newieda, kde ſu wrata. Strachem y dywem omawyw7) ſye, procz by to bylo, newiediel ieſt; w gytrſnye muſſyl ſye zaſſie do ſwe celly wratyty. w celle gyz gſſa, przyeſ cyely ten den by dywye ſye. Tez ieſt druhv3) nocz vmyſlyl vczynyty, ia|kzto ieſt vczynyl, k tomu bieſſe ſahl nedoſtateczny ſwym vmyſlem a ſwu ſylu, gehozto vczynyty nemozyeſſe, Gmyegyeſſe radyegy hlupy blazen proty lwu ſylnemu boy, gmage chwalu boyownu obdrzyety. Kterak wzdy myſlyl, chtye zamyſl ſpachaty2) nemudry. Ba y czo, nemudry, bezſmylny 10) blazne, myſlys? Ba y czo, hlupy hlupcze marny, ſpachaty chczeff, Gehozto przyelyſny lew Ieronymus vczy- nyty brany? przieſtan, przieſtan myſlenye ſweho, ſyelencze! Opuſt a nechay 1) in frixorio. — 2) M. owffem, jak v 0 a U. — 3) miseri — ") cziem U. — *) insinuat. — *) ſyem y tam O. — 7) M. omamyw. — *) v z čehosi předěláno. — *) vczynyty a ſpachaty O. — 1°) M. bezſmyſlny, jak v O a U.
Strana 131
131 przied obrazem ſlawneho Ieronyma klekaty a geho wiecze nepozdrawowaty a gemu neſluzyty, a ynhed tobie mozenye bude dano, aby w tu iamu vpadl, kteruz gſſy wykopal, aby nebezpecznych plawany gyz ſye dopuſtyl! Nebudte tobie proſpieſny ſluzby a nabozenſtwie przieſlawneho Ieronyma, gezto plny gſu odplat a myloſty, a ynhed hrziechu toho zamyſl gmyety budes, iako by rzekl. Nebo zagiſte myegyeſſe mnych ten bludny a blaznywy a moczy dyabelſku obwazany w celle ſwey wyborny obraz ſlawneho Iero- nyma na dſczye, przied nymzto na kazdy den dawnym obiczyegem po- klekna na ſwu kolenu, gemu ſye rozlycznye poruczowaſſe. Pro nyezto aby geho dywna myloſt wſyem ohlaſſena byla, Toho dne geho vchowal, aby tee zloſty neczynyl, genzto vczynyty chtyeſle. Tehdy newieda toho mnych ten, ze to dyegieſſe ſye proto, Druhu nocz opiet ke 1) drzwem2) klaſterz- ſkym przygyde a, czoz ſye one noczy bylo przyhodylo gemu, tez ſye gemu bylo zwedlo. Protoz abich w ſlowa dale nezahabal 3), przieſ czely myeſſyecz na kazdu nocz tez gemu wzdy przyhodylo ſye, iako one prwe noczy. kdyz pak zagiſte, iakz mnym, myeſſiecz tomu czyely prziemynu, Blahoſlaweny Ieronymus przieſwatemu gednomu mnychu toho klaſtera, an na lozy na ſwem w noczy odpoczywa, we ſnye zgyewy ſye, gemu rozprawuge, czo tento mnych czynyeſſe, A przykazuge gemu, aby to, czoz on gemu rozpra- wuge nynye, tez aby mnychu tomu bludnemu rozlyczyl 4), kterak on geho pro tu czeſt, genz ieſt gemu vczynyl, oſtrziehal, aby drzwy wydiety nemohl A tak toho mrzkeho, nanz zamyſlyl bieſſe, hrziecha neuczynyl, A take, acz gedno richle neoblepſy ſye, ze sye potom od geho ostrzyehanye chcze sye5) wzdalyty. A to rzek, ynhed od nyeho odgyde. z gytra pak, kdyz by ten mlnych to wſeczko, czoz wydyel a ſlyſal od ſlawneho Ieronyma, mnychu druhemu onomu ieſt rozprawyl a rozlyczyl, Ale mnych ten mluwieſſe, by tomu nerozumyel, czoz on mluwyl, Ial ſye ieſt mnohymy rotyty kletwamy ſycz y onak a rzka: pro mdlobu hlawy twe 6) tyto giſte wieczy ze ſnad gfu ſye tobie kolotaly. 7) Takz ten mnych to rozlyczyw, ſ tyem przycz y odgyde. Tehdy on vradowaw ſye welmy, nyzadne czty, iakzto drziewe czynyl, ſlawnemu Ieronymowy vczynyty y vmyſlyw, zamyſlyl druhe tee noczy drzwy klaſterzſke odmeknuty, Aby k ſkutku ſwemu neſlechetnemu, gehoz tak z dawna zadal, mohl przygyty a gyey podle ſwe wole pachaty. 8) A abich kratczie rzekl, czehoz hubenecz neſlechetny ſnaſnym vmyſlem vczynyty zadaſſe, kdyz ſluzbu obyczeynu a czeſt ſlawnemu Ieronymowy czynyty opuſtyl, moczen ieſt bil toho, czoz ieſt zadal, iakz chtyel, tak vczynyl; Ale wſak na ſkonany tohoto ſkutka przieſlawneho Ieronyma myloſt od nyeho neodſtupyla. 1) Předchází kde, což jest později přeškrtnuto. — 3) drzwom O; dwerzom U. — 5) inhaeream; nezabahal U. — 4) declarare. — 5) ſye podruhé zbytečno. — *) Před- chází podtečkováné: me. — 7) kolataly O a U. — 3) ſpachaty O.
131 przied obrazem ſlawneho Ieronyma klekaty a geho wiecze nepozdrawowaty a gemu neſluzyty, a ynhed tobie mozenye bude dano, aby w tu iamu vpadl, kteruz gſſy wykopal, aby nebezpecznych plawany gyz ſye dopuſtyl! Nebudte tobie proſpieſny ſluzby a nabozenſtwie przieſlawneho Ieronyma, gezto plny gſu odplat a myloſty, a ynhed hrziechu toho zamyſl gmyety budes, iako by rzekl. Nebo zagiſte myegyeſſe mnych ten bludny a blaznywy a moczy dyabelſku obwazany w celle ſwey wyborny obraz ſlawneho Iero- nyma na dſczye, przied nymzto na kazdy den dawnym obiczyegem po- klekna na ſwu kolenu, gemu ſye rozlycznye poruczowaſſe. Pro nyezto aby geho dywna myloſt wſyem ohlaſſena byla, Toho dne geho vchowal, aby tee zloſty neczynyl, genzto vczynyty chtyeſle. Tehdy newieda toho mnych ten, ze to dyegieſſe ſye proto, Druhu nocz opiet ke 1) drzwem2) klaſterz- ſkym przygyde a, czoz ſye one noczy bylo przyhodylo gemu, tez ſye gemu bylo zwedlo. Protoz abich w ſlowa dale nezahabal 3), przieſ czely myeſſyecz na kazdu nocz tez gemu wzdy przyhodylo ſye, iako one prwe noczy. kdyz pak zagiſte, iakz mnym, myeſſiecz tomu czyely prziemynu, Blahoſlaweny Ieronymus przieſwatemu gednomu mnychu toho klaſtera, an na lozy na ſwem w noczy odpoczywa, we ſnye zgyewy ſye, gemu rozprawuge, czo tento mnych czynyeſſe, A przykazuge gemu, aby to, czoz on gemu rozpra- wuge nynye, tez aby mnychu tomu bludnemu rozlyczyl 4), kterak on geho pro tu czeſt, genz ieſt gemu vczynyl, oſtrziehal, aby drzwy wydiety nemohl A tak toho mrzkeho, nanz zamyſlyl bieſſe, hrziecha neuczynyl, A take, acz gedno richle neoblepſy ſye, ze sye potom od geho ostrzyehanye chcze sye5) wzdalyty. A to rzek, ynhed od nyeho odgyde. z gytra pak, kdyz by ten mlnych to wſeczko, czoz wydyel a ſlyſal od ſlawneho Ieronyma, mnychu druhemu onomu ieſt rozprawyl a rozlyczyl, Ale mnych ten mluwieſſe, by tomu nerozumyel, czoz on mluwyl, Ial ſye ieſt mnohymy rotyty kletwamy ſycz y onak a rzka: pro mdlobu hlawy twe 6) tyto giſte wieczy ze ſnad gfu ſye tobie kolotaly. 7) Takz ten mnych to rozlyczyw, ſ tyem przycz y odgyde. Tehdy on vradowaw ſye welmy, nyzadne czty, iakzto drziewe czynyl, ſlawnemu Ieronymowy vczynyty y vmyſlyw, zamyſlyl druhe tee noczy drzwy klaſterzſke odmeknuty, Aby k ſkutku ſwemu neſlechetnemu, gehoz tak z dawna zadal, mohl przygyty a gyey podle ſwe wole pachaty. 8) A abich kratczie rzekl, czehoz hubenecz neſlechetny ſnaſnym vmyſlem vczynyty zadaſſe, kdyz ſluzbu obyczeynu a czeſt ſlawnemu Ieronymowy czynyty opuſtyl, moczen ieſt bil toho, czoz ieſt zadal, iakz chtyel, tak vczynyl; Ale wſak na ſkonany tohoto ſkutka przieſlawneho Ieronyma myloſt od nyeho neodſtupyla. 1) Předchází kde, což jest později přeškrtnuto. — 3) drzwom O; dwerzom U. — 5) inhaeream; nezabahal U. — 4) declarare. — 5) ſye podruhé zbytečno. — *) Před- chází podtečkováné: me. — 7) kolataly O a U. — 3) ſpachaty O.
Strana 132
132 Kterak gyz z klaſtera byl wyſſel, chtye zamyſl ſwoy dokonaty ſ ſeſtru ſwu. WIſſed pak zagiſte nocznyeho czaſſu mnych ten ſ klaſtera, w gyne rucho [69] zmy�nyw ſye, taynye otczowa domu doſſed, ten den cziely ſyemo tamo ſye ſpulal1) A, kdyz mrktyeſſe, w dom wſel, k lozy, na nyemzto dyewka, ſeſtra geho, ſpaty obyczyey gmyegieſſe, taynye przyſtupyw, pod lozem ſie tagyl tak prawie dluho, donyadz 2) gye vſnuwſe nevczytyl.3) Tehdy pak ten gyſty mnych ſwlek ſye, k boku prawemu ſeſtry ſwe przylehl ieſt. k tomu ſeſtra geho bedlywye ſpieczi ynhed ze ſna probrala ſye A, iakz muzye podle ſebe lezyecze poczytyla,4) welmy ſie przyezezyſſy, 5) welyky krzyk a wolanye wypuſtywſſy, wſyczku czeled obecznye k ſobie ſwolala. wſyczkny pobyezechu ſwietlem k lozy dyewczynu A takz hledagicz y nale- zechu tohoto mnycha na lozy lezyecze, dywiechu y take ſtrachowachu ſye przytele, k tomu vzrzyechu to wſyczkny, kteryz przybychly k tomu biechu y zelechu toho naſylnye, horlywye. Otaza otecz ſyna, ktera by byla gemu k takey neſlechetnoſty przyczyna? A ſyn pak ſweho czynu ohawnoſt lehuczky 6) ge ſye rozprawieczy, ſweho hrziechu 7) zawynyenye. Iakz za- giſte slawny Ieronymus powiediel byl gemu, chtiel ieft, aby ten mnych blaz- nowſtwie 8) ſweho ſye pogiſtyl 9) a potom pokornyegy a mudrzyegy byl k uoſtrzyezeny a k ranyeny 10) ſebe w bogy takem, A aby take przykladem toho mnycha potom wiecz nyzadny do ſwe 11) ſwatoſty tak welmy ne- douffal.12) Neb zagiſte, czym ktery czlowiek wieczſye ieſt ſwatoſty a lepſyeho zywota, kdyz na protywnem morzy ſwieta tohoto, plne 13) mnozſtwie ne- przatel, tyeleſenſtwym mdlym a nedoſtatecznym bydly, wieczſye ma byty bazen y mudroſty k uoſtrzyehany ſebe; Nebt bezczyſlne mrzky a neſle- chetny ten pokuſſytel dyabel a k ſkodye lydíke ma chytroſty. ktoz neopatrnye a nemudrzie chody na tomto ſwietye, prziewelmy lehczie popaden bude od dyabla. zawierne a zagiſte nyczt wiecze neſkody czlowieku, nezly wzhrzłe- gycze radu gynych 14) lydy dobrych, y bydlety, iakz wole geho gemu rady. Nebo ktoz gedynke ſwe woly douffa we wſyech wieczech, czozkoly czyny, mrzky konecz w tom wezme. welyky ſtrach a bazen tyemto przy- czynem15) przykladem o naſſyey welyke khrzehko�ty 16) a o dyabelkey zlo�ty a chytroſty nam wſyem ieſt vkazan, welyka y take nadyegye ſmylowanye hrzieſnym wſyem ieſt ohlaſſena a rozlyczena w tomto przykladye. Vzrzyew ſye zagiſte i mnych tak ohyzdyena a oklamana od dyabla A tak welyku 1) circumivit; tulal U. — ) donyewadz U. — 3) neuczy O; nevczil U. — 4) sen- tiens; poczyla O a U. — 5) expavescens; przyczyeſyla O; przezaſila ſe U. — *) silentio, lehky O a U. — 7) Za tím v originale psáno a podtečkováno: roz- prawenye. — * stultitiam. — 3) experiri. — 4) M. branyeny, jak v U. — 11) V originále předchází: od ſwe, což podtečkováno. — 12) douffal O a U. — 13) M. plnem (pleno). — 14) Předchází v originale: gich, což podtečkováno. — 15) przyczynnym U; finito. — 16) M. krzekkoſty.
132 Kterak gyz z klaſtera byl wyſſel, chtye zamyſl ſwoy dokonaty ſ ſeſtru ſwu. WIſſed pak zagiſte nocznyeho czaſſu mnych ten ſ klaſtera, w gyne rucho [69] zmy�nyw ſye, taynye otczowa domu doſſed, ten den cziely ſyemo tamo ſye ſpulal1) A, kdyz mrktyeſſe, w dom wſel, k lozy, na nyemzto dyewka, ſeſtra geho, ſpaty obyczyey gmyegieſſe, taynye przyſtupyw, pod lozem ſie tagyl tak prawie dluho, donyadz 2) gye vſnuwſe nevczytyl.3) Tehdy pak ten gyſty mnych ſwlek ſye, k boku prawemu ſeſtry ſwe przylehl ieſt. k tomu ſeſtra geho bedlywye ſpieczi ynhed ze ſna probrala ſye A, iakz muzye podle ſebe lezyecze poczytyla,4) welmy ſie przyezezyſſy, 5) welyky krzyk a wolanye wypuſtywſſy, wſyczku czeled obecznye k ſobie ſwolala. wſyczkny pobyezechu ſwietlem k lozy dyewczynu A takz hledagicz y nale- zechu tohoto mnycha na lozy lezyecze, dywiechu y take ſtrachowachu ſye przytele, k tomu vzrzyechu to wſyczkny, kteryz przybychly k tomu biechu y zelechu toho naſylnye, horlywye. Otaza otecz ſyna, ktera by byla gemu k takey neſlechetnoſty przyczyna? A ſyn pak ſweho czynu ohawnoſt lehuczky 6) ge ſye rozprawieczy, ſweho hrziechu 7) zawynyenye. Iakz za- giſte slawny Ieronymus powiediel byl gemu, chtiel ieft, aby ten mnych blaz- nowſtwie 8) ſweho ſye pogiſtyl 9) a potom pokornyegy a mudrzyegy byl k uoſtrzyezeny a k ranyeny 10) ſebe w bogy takem, A aby take przykladem toho mnycha potom wiecz nyzadny do ſwe 11) ſwatoſty tak welmy ne- douffal.12) Neb zagiſte, czym ktery czlowiek wieczſye ieſt ſwatoſty a lepſyeho zywota, kdyz na protywnem morzy ſwieta tohoto, plne 13) mnozſtwie ne- przatel, tyeleſenſtwym mdlym a nedoſtatecznym bydly, wieczſye ma byty bazen y mudroſty k uoſtrzyehany ſebe; Nebt bezczyſlne mrzky a neſle- chetny ten pokuſſytel dyabel a k ſkodye lydíke ma chytroſty. ktoz neopatrnye a nemudrzie chody na tomto ſwietye, prziewelmy lehczie popaden bude od dyabla. zawierne a zagiſte nyczt wiecze neſkody czlowieku, nezly wzhrzłe- gycze radu gynych 14) lydy dobrych, y bydlety, iakz wole geho gemu rady. Nebo ktoz gedynke ſwe woly douffa we wſyech wieczech, czozkoly czyny, mrzky konecz w tom wezme. welyky ſtrach a bazen tyemto przy- czynem15) przykladem o naſſyey welyke khrzehko�ty 16) a o dyabelkey zlo�ty a chytroſty nam wſyem ieſt vkazan, welyka y take nadyegye ſmylowanye hrzieſnym wſyem ieſt ohlaſſena a rozlyczena w tomto przykladye. Vzrzyew ſye zagiſte i mnych tak ohyzdyena a oklamana od dyabla A tak welyku 1) circumivit; tulal U. — ) donyewadz U. — 3) neuczy O; nevczil U. — 4) sen- tiens; poczyla O a U. — 5) expavescens; przyczyeſyla O; przezaſila ſe U. — *) silentio, lehky O a U. — 7) Za tím v originale psáno a podtečkováno: roz- prawenye. — * stultitiam. — 3) experiri. — 4) M. branyeny, jak v U. — 11) V originále předchází: od ſwe, což podtečkováno. — 12) douffal O a U. — 13) M. plnem (pleno). — 14) Předchází v originale: gich, což podtečkováno. — 15) przyczynnym U; finito. — 16) M. krzekkoſty.
Strana 133
133 pſotu a hubenſtwym iata gſucze, Inhed z pomoczi ſlawneho Ieronyma, gehoz ieſt wzdyczky ſluzebnyk byl nabozny, ſwu neſlechetnoſt a ſwu wynu przyerychle wyznaw, k ſobie ſye nawratyw a ſye opatrzyl, kterak ieſt vczynyl; z domu otczie ſweho beze wſeho pomeſkanye wyſſed, kwyle a ze- legye, k ſtudnyczy ſwateho pokanye ieſt poſpieſſyl. Potom pak w ſwem klaſterzie za dwie letye w takeho pokanye a trpenye vkrutnoſty ſye nuzyl a muczyl, 1) ze czlowieczie frdcze toho wymyſlyty nemohlo by, A kdyz ſie czaſſ dwu letu dokona, nedawno ſ tohoto ſwietu ſczaſtnye ieſt vmrziel. XXI. O tom, geſto geden kardynal nenawydyel ſwateho Ieronyma. DOſtoyneho damaſa, Byſkupa portunſkeho, przied tyem drziewe lyſty wzem, nyektere wieczy na nych pſane ſnaznym a pylnym rozumom2) zrozu- myel ſem, gychzto wiecíj pro czest a pro doſtogenstwie geho rozprawyty neopustym. Cardynal geden w rzymye, gmenem Celestinus, przieſlawneho3) Ieronyma nenawyſtnyk a vtrhacz welyky, kdyz dne gednoho w ſwemu“) gſſa kardynalſkem podle obyczyegye obyczieneho 5) marnymy a ſmylnymy vſty na nyeho neprawymy ſlowy | a zloſtnymy vtrhl ſye ieſt, Inhed w trzyewyech przypuzen gſa boleſty, k myeſtu taynemu przyrozeny czlo- wiecziemu obyczyenemu przyſſed, wſyeczka trzyewa z ſebe wylynul6) a drzyewe, nezly odtawad odſel, az zdechl. XXII. O gynem kardynalu, kterak gemu v boha myloſt vproſlyl ſwaty Ieronymus. GIny opiet knyez kardynal, ondrzyey gmenem, nerowny tomuto gyz gmenowanemu, Ale przieſlawneho Ieronyma przienabozny naſledownyk, Potom tu w myeſtye Rzymſkem, ano mnozy okolo nyeho �togie, ſkonczal 7 ieſt. kdyz gyz po ſlubach8) gemu vczynyenych, iakzto wiernych krzie- ſtanow przy pohrzeby?) obyczyegno ieſt czynyty, tyelem w koſtele bieſſe, an tu papez gednak ſe wſyem zakowſtwem y ſ lydem rzymſkym ſtaſſe, genzto ke czty tohoto giſteho ondrziege kardinala ſeſly ſye byechu, Tehdy on na parach 10) wypuſty huhlanye 11) a czaſte geczenye, ano ſſye wſychny 1) mutil U; se afflixit. — 1) M. rozumemi e předěláno v o. — 3) ſwateho U. — *) M. ſniemu (in conventu). — 5) M. obycziegneho, jak v U. — 9) emanavit. — 7) ſkonal U. — 3) M. ſluzbach, jak v U. — *) pohrzyebu O. — 10) in feretro. — 11) Psáno pů- vodně hluhlanye, načež prvé I vyškrábáno; ululatibus.
133 pſotu a hubenſtwym iata gſucze, Inhed z pomoczi ſlawneho Ieronyma, gehoz ieſt wzdyczky ſluzebnyk byl nabozny, ſwu neſlechetnoſt a ſwu wynu przyerychle wyznaw, k ſobie ſye nawratyw a ſye opatrzyl, kterak ieſt vczynyl; z domu otczie ſweho beze wſeho pomeſkanye wyſſed, kwyle a ze- legye, k ſtudnyczy ſwateho pokanye ieſt poſpieſſyl. Potom pak w ſwem klaſterzie za dwie letye w takeho pokanye a trpenye vkrutnoſty ſye nuzyl a muczyl, 1) ze czlowieczie frdcze toho wymyſlyty nemohlo by, A kdyz ſie czaſſ dwu letu dokona, nedawno ſ tohoto ſwietu ſczaſtnye ieſt vmrziel. XXI. O tom, geſto geden kardynal nenawydyel ſwateho Ieronyma. DOſtoyneho damaſa, Byſkupa portunſkeho, przied tyem drziewe lyſty wzem, nyektere wieczy na nych pſane ſnaznym a pylnym rozumom2) zrozu- myel ſem, gychzto wiecíj pro czest a pro doſtogenstwie geho rozprawyty neopustym. Cardynal geden w rzymye, gmenem Celestinus, przieſlawneho3) Ieronyma nenawyſtnyk a vtrhacz welyky, kdyz dne gednoho w ſwemu“) gſſa kardynalſkem podle obyczyegye obyczieneho 5) marnymy a ſmylnymy vſty na nyeho neprawymy ſlowy | a zloſtnymy vtrhl ſye ieſt, Inhed w trzyewyech przypuzen gſa boleſty, k myeſtu taynemu przyrozeny czlo- wiecziemu obyczyenemu przyſſed, wſyeczka trzyewa z ſebe wylynul6) a drzyewe, nezly odtawad odſel, az zdechl. XXII. O gynem kardynalu, kterak gemu v boha myloſt vproſlyl ſwaty Ieronymus. GIny opiet knyez kardynal, ondrzyey gmenem, nerowny tomuto gyz gmenowanemu, Ale przieſlawneho Ieronyma przienabozny naſledownyk, Potom tu w myeſtye Rzymſkem, ano mnozy okolo nyeho �togie, ſkonczal 7 ieſt. kdyz gyz po ſlubach8) gemu vczynyenych, iakzto wiernych krzie- ſtanow przy pohrzeby?) obyczyegno ieſt czynyty, tyelem w koſtele bieſſe, an tu papez gednak ſe wſyem zakowſtwem y ſ lydem rzymſkym ſtaſſe, genzto ke czty tohoto giſteho ondrziege kardinala ſeſly ſye byechu, Tehdy on na parach 10) wypuſty huhlanye 11) a czaſte geczenye, ano ſſye wſychny 1) mutil U; se afflixit. — 1) M. rozumemi e předěláno v o. — 3) ſwateho U. — *) M. ſniemu (in conventu). — 5) M. obycziegneho, jak v U. — 9) emanavit. — 7) ſkonal U. — 3) M. ſluzbach, jak v U. — *) pohrzyebu O. — 10) in feretro. — 11) Psáno pů- vodně hluhlanye, načež prvé I vyškrábáno; ululatibus.
Strana 134
134 ſtrachugy a iako zmameny 1) gſucze, iakzto iako by ſye z ſnowe 2) ſpanye probral a proczytyl, dywnye ieſt 3) powſtal. A kdyz od papezye rzymſkeho, wyhnawſe z wyeczſyeho koſtela ſwateho petra apoſtola wſieczky lydy 4) a drzwy zawrzywſe, Ota[70]zan by ten giſty kardinal, by czo 5) to bylo, ze ieſt wſtal, an odpowiedye tato ſlowa: kdyz ſem, prawy, na bozyem ſtal ſudye a gyz iako pro drahe rucho a pro krmye rozkoſne, gychzto ſem, nynye przielyſnu przelyſno�ty zyw gſa, pozywal, na pekelne muky biech odſuzen a potupen, Inhed prziſfed geden swietleysly nezly sluncze, stwyeiffy “) nezly ſnyeh, genz my ſye ieſt ſlawny Ieronymus zdal gſucze, iakz ſem od tyech porozumyel, geſto tu stogiecz to mezy ſobu rozprawiechu, Poklek na kolenu przied ſudcíj, proſby ſwe wzdaw, duſſy mu k tyelu opiet nawra- tyty ſye obdrzal ieſt. kterazto ſlowa dokona ſlawny Ieronymus, tu okem mzenye duſſye ma odtowad 7) odſedſſy, iako ted wydyte, k tyelu ſye przy- gednala. Pro ty wiecíj papez y wſychny, ktoz ſlyſſyechu, dywiechu ſye welmy, y biechu ty wiecíj take wſyeczkny lydu ohlaſſeny, genz przied koſtelem ſtachu, czakagycze, Ale ynhed rychle, zlamawſe drzwy, necza- kagicz otewrzenye, w koſtel ſye wſyeczkny whluczychu, welykymy hlaſſy boha a ſwateho Ieronyma ſpolu chwalecze. XXIII. Przyem. Welyky ny ſmutek myſly naſſye ſmuczuge| proto, ze, iakz rozumyegi a wyedye mnozy z byſkupow, take z gynych duchownych, boha a pana gezu criſta, mye�to nyehozto zde na ſwietye gſu, zapomynagicz, zemſkych wiecíj a tyeleſnych ſye nadrzye, gichzto boh ieſt brzycho gich, ſbozye lydy chudich A krmy prziedrahich, to ieſt, ze krwe gezu criſtowy ſ ghercy a ſ gynymy bohatczy hlubynu ſweho brzycha naplnygy k wzbuzeny ſmylſtwa mrzkeho, A ruchem drahym den ote dne przielyſnoſty ruch drahich den ote dne gym zbywa, Any nad nym mrzkoft magy,3) a chudych pak nebozatek, lydy 9) chude, gychzto vſyle a pot chwatlywu ruku lotrowſku a draczowu vchwatywſe zeru a ſkrzie hrdla ſwa zenu, any hladem a zymu mru, a nycz netbagy na nye. Ba tyt zagiſte neyſu byſkupowe any ducho- wnycy, ale dyablownycíj; Nebo biſkup zawierne Anebot przieſwaty anebot dyabelſky ieſt. Gyſtye welykeho doſtogenſtwie ſtaw ieſt 10) byſkupowy,11) ale bezczyſlnych nebezpeczenſtwie a przyhod plny, geſto prziemaly hrziech 1) Psáno původně: znameny. — 2) M. ſnoweho, jak v L. — 3) Předchází ſye, což částečně vyškrábáno. — ) Psáno původně: lydey, e vyškrabáno. — 5) Psáno pů- vodně by czo, ale nadepsaná písmena b a znamenají, že se má čísti: czo by. — *) splendidior; stkwyeyſſy 0 a U. — 7) to později z čehosi předěláno. — 3) Místo toto v českém překladě zkomoleno a zní v originale: vestimentorumque de die in diem superfluitabus abutuntur. — *) totiz lidi U. — 10) geſt byl U. — 11) byſkupuow O.
134 ſtrachugy a iako zmameny 1) gſucze, iakzto iako by ſye z ſnowe 2) ſpanye probral a proczytyl, dywnye ieſt 3) powſtal. A kdyz od papezye rzymſkeho, wyhnawſe z wyeczſyeho koſtela ſwateho petra apoſtola wſieczky lydy 4) a drzwy zawrzywſe, Ota[70]zan by ten giſty kardinal, by czo 5) to bylo, ze ieſt wſtal, an odpowiedye tato ſlowa: kdyz ſem, prawy, na bozyem ſtal ſudye a gyz iako pro drahe rucho a pro krmye rozkoſne, gychzto ſem, nynye przielyſnu przelyſno�ty zyw gſa, pozywal, na pekelne muky biech odſuzen a potupen, Inhed prziſfed geden swietleysly nezly sluncze, stwyeiffy “) nezly ſnyeh, genz my ſye ieſt ſlawny Ieronymus zdal gſucze, iakz ſem od tyech porozumyel, geſto tu stogiecz to mezy ſobu rozprawiechu, Poklek na kolenu przied ſudcíj, proſby ſwe wzdaw, duſſy mu k tyelu opiet nawra- tyty ſye obdrzal ieſt. kterazto ſlowa dokona ſlawny Ieronymus, tu okem mzenye duſſye ma odtowad 7) odſedſſy, iako ted wydyte, k tyelu ſye przy- gednala. Pro ty wiecíj papez y wſychny, ktoz ſlyſſyechu, dywiechu ſye welmy, y biechu ty wiecíj take wſyeczkny lydu ohlaſſeny, genz przied koſtelem ſtachu, czakagycze, Ale ynhed rychle, zlamawſe drzwy, necza- kagicz otewrzenye, w koſtel ſye wſyeczkny whluczychu, welykymy hlaſſy boha a ſwateho Ieronyma ſpolu chwalecze. XXIII. Przyem. Welyky ny ſmutek myſly naſſye ſmuczuge| proto, ze, iakz rozumyegi a wyedye mnozy z byſkupow, take z gynych duchownych, boha a pana gezu criſta, mye�to nyehozto zde na ſwietye gſu, zapomynagicz, zemſkych wiecíj a tyeleſnych ſye nadrzye, gichzto boh ieſt brzycho gich, ſbozye lydy chudich A krmy prziedrahich, to ieſt, ze krwe gezu criſtowy ſ ghercy a ſ gynymy bohatczy hlubynu ſweho brzycha naplnygy k wzbuzeny ſmylſtwa mrzkeho, A ruchem drahym den ote dne przielyſnoſty ruch drahich den ote dne gym zbywa, Any nad nym mrzkoft magy,3) a chudych pak nebozatek, lydy 9) chude, gychzto vſyle a pot chwatlywu ruku lotrowſku a draczowu vchwatywſe zeru a ſkrzie hrdla ſwa zenu, any hladem a zymu mru, a nycz netbagy na nye. Ba tyt zagiſte neyſu byſkupowe any ducho- wnycy, ale dyablownycíj; Nebo biſkup zawierne Anebot przieſwaty anebot dyabelſky ieſt. Gyſtye welykeho doſtogenſtwie ſtaw ieſt 10) byſkupowy,11) ale bezczyſlnych nebezpeczenſtwie a przyhod plny, geſto prziemaly hrziech 1) Psáno původně: znameny. — 2) M. ſnoweho, jak v L. — 3) Předchází ſye, což částečně vyškrábáno. — ) Psáno původně: lydey, e vyškrabáno. — 5) Psáno pů- vodně by czo, ale nadepsaná písmena b a znamenají, že se má čísti: czo by. — *) splendidior; stkwyeyſſy 0 a U. — 7) to později z čehosi předěláno. — 3) Místo toto v českém překladě zkomoleno a zní v originale: vestimentorumque de die in diem superfluitabus abutuntur. — *) totiz lidi U. — 10) geſt byl U. — 11) byſkupuow O.
Strana 135
135 gynym, przyetyezky pak byſkupu bywa poczten, hrziech zagiſte byſku- pow ſkrzie przyklad, to wiez zly, v poddanych lydech ſye rozmno- zyge. I tomu, ktoz wiecze przygyma, poczet wietczy roſte gemu przied bohem. kolykz wiernye owecz gezu criſtowych nebo obmeſkanym byſkupowym Nebo przykladem zlym w hrziechy zabludy, z tolyka hoſpo- dynu poczet wydaty ma. Ey bieda, bieda, auguſtine myly, co rzku? Tyezke nam naſtawa brzyemye, tyezka nuoſſye!1) Ale mdla ramena iaz gmage, y czoz pak na pleczij poneſſu? Gſſu zagiſte mnye, auguſtyne, nuzye ſe wſiech ſtran mye rmutyecze,2) kdyz tyezke przihody a nehody welyke opatrzygy, welykym ſtrachem a bazny, genz we mnye roſte, muczym a mutym ſye vſtawnye. Lepe ieſt od stawu byſkupoweho vtyekaty, nezly geho zadaty. Chwalyty budu byſkupowe3) zagiste to, genzto iest poruczen- stwie *) gezu criſta, pana naſſeho, Ale w tyech gistych, genzto ieft w tom byſkupowy zywot weden rytyerzow zemſkych, geſto ſwieta tohoto chluby a chwaly zadagy gmyety, nechwalym, nye radym gym, aby tyem byſku- powym wzhrzyely a od nyeho vtyekaly, iakz mohu naywiecze. Neb lepe by gym bylo, aby ſwietczſkymy zywot a prziebytek wedly ſwietſky, nezly v byſkupowem do�ogenſtwy take wieczy I czynyty a do hlubyn pekelnych ſtupyty, tam nad gyne muczeny byty gmagycze tyem wiecze, czym wiecze darow nad gyne przygyely, neb wiedie a znagy: Mnoho byſkupow radyeſſe 5) gmye gmagycze, nezly ſkutek, wiecze wlkow chwatawych, nezly paſtye- rzyew owecz gezu criſta; ſpieſſe ſboru ſwate czyerekwe zkazytelowe, nezly zprawczy, genzto almuzny krzieſtanſke lupyte a derucze vſſyle chudych przyelyſſenſtwym krmy a rucha hltagy a zeru ſwymy vſty, ze mrzka a ohawna a placztywa ieſt to wiez 6) o tom mluwyty. Tyto wieczy protot ſem rzekl, aby taka ohawnoſt ſwyem 7) lydem byla ohlaſſena, aby aſſa ponye, 6) kdyz ſye boha nebogye, lydy ſye ſtydyecze od ſwych ohaw- no�ty nyekterak ſye wzdalyly.9) Proſſymt, ſlyſte wſyczkny taczij byſkupowe, 10) gynych lydy ſmutky a horzem czoz chczmy rozprawiety, aby aſſa ponye ſye kazaly. XXIV. Kterak wydyenye geden puſtennyk wydyel, geſto gmu buch byl zgyewyl. Whorzyeyſſych kragynach egypſkych na gedney puſczy puſtey, pro nepokoge prziebytka od lydy gednak nebydlygicyey,11) prziebywal ieſt mnych geden, gmenem helyaff, welmy stary, welyku swatosty zywota sweho stkwye- 1) sarcina. — 1) mutycze O. — 3) Psáno původně: byſkupowye, y vyškrabáno. — *) vicariatum. — 5) potius; mnoho O a U. — 3) M. wiecz, jak správně předcházelo, ale pozdějším opravovatelem omylem podtečkováno. — 7) M. wſyem, jak v U. — 3) quatenus. *) retardentur. — 15) saltem. — 11) gicye čehosi předěláno; inhabitabili; nebydlegici U.
135 gynym, przyetyezky pak byſkupu bywa poczten, hrziech zagiſte byſku- pow ſkrzie przyklad, to wiez zly, v poddanych lydech ſye rozmno- zyge. I tomu, ktoz wiecze przygyma, poczet wietczy roſte gemu przied bohem. kolykz wiernye owecz gezu criſtowych nebo obmeſkanym byſkupowym Nebo przykladem zlym w hrziechy zabludy, z tolyka hoſpo- dynu poczet wydaty ma. Ey bieda, bieda, auguſtine myly, co rzku? Tyezke nam naſtawa brzyemye, tyezka nuoſſye!1) Ale mdla ramena iaz gmage, y czoz pak na pleczij poneſſu? Gſſu zagiſte mnye, auguſtyne, nuzye ſe wſiech ſtran mye rmutyecze,2) kdyz tyezke przihody a nehody welyke opatrzygy, welykym ſtrachem a bazny, genz we mnye roſte, muczym a mutym ſye vſtawnye. Lepe ieſt od stawu byſkupoweho vtyekaty, nezly geho zadaty. Chwalyty budu byſkupowe3) zagiste to, genzto iest poruczen- stwie *) gezu criſta, pana naſſeho, Ale w tyech gistych, genzto ieft w tom byſkupowy zywot weden rytyerzow zemſkych, geſto ſwieta tohoto chluby a chwaly zadagy gmyety, nechwalym, nye radym gym, aby tyem byſku- powym wzhrzyely a od nyeho vtyekaly, iakz mohu naywiecze. Neb lepe by gym bylo, aby ſwietczſkymy zywot a prziebytek wedly ſwietſky, nezly v byſkupowem do�ogenſtwy take wieczy I czynyty a do hlubyn pekelnych ſtupyty, tam nad gyne muczeny byty gmagycze tyem wiecze, czym wiecze darow nad gyne przygyely, neb wiedie a znagy: Mnoho byſkupow radyeſſe 5) gmye gmagycze, nezly ſkutek, wiecze wlkow chwatawych, nezly paſtye- rzyew owecz gezu criſta; ſpieſſe ſboru ſwate czyerekwe zkazytelowe, nezly zprawczy, genzto almuzny krzieſtanſke lupyte a derucze vſſyle chudych przyelyſſenſtwym krmy a rucha hltagy a zeru ſwymy vſty, ze mrzka a ohawna a placztywa ieſt to wiez 6) o tom mluwyty. Tyto wieczy protot ſem rzekl, aby taka ohawnoſt ſwyem 7) lydem byla ohlaſſena, aby aſſa ponye, 6) kdyz ſye boha nebogye, lydy ſye ſtydyecze od ſwych ohaw- no�ty nyekterak ſye wzdalyly.9) Proſſymt, ſlyſte wſyczkny taczij byſkupowe, 10) gynych lydy ſmutky a horzem czoz chczmy rozprawiety, aby aſſa ponye ſye kazaly. XXIV. Kterak wydyenye geden puſtennyk wydyel, geſto gmu buch byl zgyewyl. Whorzyeyſſych kragynach egypſkych na gedney puſczy puſtey, pro nepokoge prziebytka od lydy gednak nebydlygicyey,11) prziebywal ieſt mnych geden, gmenem helyaff, welmy stary, welyku swatosty zywota sweho stkwye- 1) sarcina. — 1) mutycze O. — 3) Psáno původně: byſkupowye, y vyškrabáno. — *) vicariatum. — 5) potius; mnoho O a U. — 3) M. wiecz, jak správně předcházelo, ale pozdějším opravovatelem omylem podtečkováno. — 7) M. wſyem, jak v U. — 3) quatenus. *) retardentur. — 15) saltem. — 11) gicye čehosi předěláno; inhabitabili; nebydlegici U.
Strana 136
136 [71]gye ſye, kteryzto za zywota przeſlawneho Ieronyma gemu w oby- czyeygy leten welmy byl ieſt, kteryzto 1) mnychu przieblazeny Ieronymus czaſto rozprawieſſe, ze duch proroczſtwie w ſobie gma. Ten giſty mnych dne gednoho, iakzto mnoho mnychow mnye ſwiedczylo a prawylo gyſtych a doſtoynych, k wierzye podobnych, geſto gſu z gyeho vſt ſlyſyely mno- hokrat ty wieczy od nyeho, kdyz na ſwych modlytwach obyczyeynych bdyeſſe, a prziſſed ſen gey iako otrapy, takz 2) on nyekterak tu y vſnu, ay tot v wiedyeny, kterymz czynem czaſtokrat buoh wſemohuczy welyke a tayne 3) ſwatoſty ſwym wiernym zgewne, 4) w gedney ſyeny welmy kraſney a newymluwney okraſſy a od ſmrtedlnych lydy nykdy take ſyeny newydaney, tak iakz ſye gemu zdalo wydyety. A kdyz pak ieſt za chwyly po tey giſtey ſyeny ſyemo tamo chodye, gegye okaſſye 5) tak welmy kraſney a rychley dywagye 6) ſye, vzrzyel od gednyech prziewelmy kraſnych mladenczow, nalyt dyelagy geden tron welmy welebny, kobercy a przie- drahymy zlatohlawy a gynymy rozlycznymy okraſſamy wſudy ſe wſwiech ?) stran po styenach oftyeragy a okraſlugy a newymluwne. 8) Na nyemlzto potom kral geden prziewelyky a kraſny, gehozto obezrzyenye take ieſt chutnoſty a lybeznoſty9) bylo, ze by nycz czlowiek wiecze mymo to ny- zadny gmyety nechtyel k radoſty, przyſſed poſſadyl ſye, aby ſudy ſudyl, Ande welyke mnozſtwie muzow, nezly ſluncze ſwietleyſſych, gey oklyczylo. zatyem pak duſsye gednoho, genzto ieft, iakz on od nyekterych tu stogyeczych potom wzwyedyel, Byſkup byl anconíjtanſkij, rzyetyezy ſwazana a ohnywymy okowy okowana, ſyrnee 19) gyſkry iako z komyna z ſebe wypuſtyegicz, od zlich duchow k kralowey ſtolyczy by przyneſſena kterazto duſſye, drzyewe nezly by otazana, gye ſſye vkrutnymy hlaſſy krzycyeczy, ze ieft muk pekelnych doſtoyna, tuto mezy gynymy naywiecze a na prwe przyczynu prawieczy a lyczyeczy, ze tohoto ſwieta geſſytnych pych a marnoſty ſnazen byl, w kwaſſyech rozkoznych a w ruſſyech drahych a w gynych rozlycznych blaznowſtwych ſye kochal a lyboſt gmyel. Ta kdyz dokona ſlowa, czo ſye ſta, Inhed ſud tyemto ſudcíj by wyneſſen, aby mukam pekelnym dana byla A, kdyz ſye ſ tyelem ſberze, aby pak na wieky obapolnye muky gmyela a trpiela. Inhed geden welyky zaſtup zlych duchow ſ ſolbu wzemſe odtawad hroznymy hlaſſy otgydechu. O theodonyowy, 11) kak gemu myloſt obdrzal v hoſpodyna ſlawny Ieronymus. POtom pak gednoho gyne12) dufsye, gesto ieft Theodonyowa, 13) iakz tomu take opiet rozumyel, pana Rzymſkeho, bratra drz�ewe rzeczeneho doſtoyneho Damaſſa byſkupa, byla ieſt Przied ſtolyczy kralewu przyne�ſena, 1) M. kteremuzto. — 7) yakz O a U. — 1) tayne wyeczy a O. — “) M. zgewuge; reserat. — 5) M. okraſſye. — *) dywye O; admiraretur. — 7) M. wſiech. — *) a newy- mluwne přidáno v českém překladě. — *) suavitatis. — 16) ſyrenee U. — 11) M. theo- doſyowy. — 11) M. gyneko. — 13) M. Theodoſyowa.
136 [71]gye ſye, kteryzto za zywota przeſlawneho Ieronyma gemu w oby- czyeygy leten welmy byl ieſt, kteryzto 1) mnychu przieblazeny Ieronymus czaſto rozprawieſſe, ze duch proroczſtwie w ſobie gma. Ten giſty mnych dne gednoho, iakzto mnoho mnychow mnye ſwiedczylo a prawylo gyſtych a doſtoynych, k wierzye podobnych, geſto gſu z gyeho vſt ſlyſyely mno- hokrat ty wieczy od nyeho, kdyz na ſwych modlytwach obyczyeynych bdyeſſe, a prziſſed ſen gey iako otrapy, takz 2) on nyekterak tu y vſnu, ay tot v wiedyeny, kterymz czynem czaſtokrat buoh wſemohuczy welyke a tayne 3) ſwatoſty ſwym wiernym zgewne, 4) w gedney ſyeny welmy kraſney a newymluwney okraſſy a od ſmrtedlnych lydy nykdy take ſyeny newydaney, tak iakz ſye gemu zdalo wydyety. A kdyz pak ieſt za chwyly po tey giſtey ſyeny ſyemo tamo chodye, gegye okaſſye 5) tak welmy kraſney a rychley dywagye 6) ſye, vzrzyel od gednyech prziewelmy kraſnych mladenczow, nalyt dyelagy geden tron welmy welebny, kobercy a przie- drahymy zlatohlawy a gynymy rozlycznymy okraſſamy wſudy ſe wſwiech ?) stran po styenach oftyeragy a okraſlugy a newymluwne. 8) Na nyemlzto potom kral geden prziewelyky a kraſny, gehozto obezrzyenye take ieſt chutnoſty a lybeznoſty9) bylo, ze by nycz czlowiek wiecze mymo to ny- zadny gmyety nechtyel k radoſty, przyſſed poſſadyl ſye, aby ſudy ſudyl, Ande welyke mnozſtwie muzow, nezly ſluncze ſwietleyſſych, gey oklyczylo. zatyem pak duſsye gednoho, genzto ieft, iakz on od nyekterych tu stogyeczych potom wzwyedyel, Byſkup byl anconíjtanſkij, rzyetyezy ſwazana a ohnywymy okowy okowana, ſyrnee 19) gyſkry iako z komyna z ſebe wypuſtyegicz, od zlich duchow k kralowey ſtolyczy by przyneſſena kterazto duſſye, drzyewe nezly by otazana, gye ſſye vkrutnymy hlaſſy krzycyeczy, ze ieft muk pekelnych doſtoyna, tuto mezy gynymy naywiecze a na prwe przyczynu prawieczy a lyczyeczy, ze tohoto ſwieta geſſytnych pych a marnoſty ſnazen byl, w kwaſſyech rozkoznych a w ruſſyech drahych a w gynych rozlycznych blaznowſtwych ſye kochal a lyboſt gmyel. Ta kdyz dokona ſlowa, czo ſye ſta, Inhed ſud tyemto ſudcíj by wyneſſen, aby mukam pekelnym dana byla A, kdyz ſye ſ tyelem ſberze, aby pak na wieky obapolnye muky gmyela a trpiela. Inhed geden welyky zaſtup zlych duchow ſ ſolbu wzemſe odtawad hroznymy hlaſſy otgydechu. O theodonyowy, 11) kak gemu myloſt obdrzal v hoſpodyna ſlawny Ieronymus. POtom pak gednoho gyne12) dufsye, gesto ieft Theodonyowa, 13) iakz tomu take opiet rozumyel, pana Rzymſkeho, bratra drz�ewe rzeczeneho doſtoyneho Damaſſa byſkupa, byla ieſt Przied ſtolyczy kralewu przyne�ſena, 1) M. kteremuzto. — 7) yakz O a U. — 1) tayne wyeczy a O. — “) M. zgewuge; reserat. — 5) M. okraſſye. — *) dywye O; admiraretur. — 7) M. wſiech. — *) a newy- mluwne přidáno v českém překladě. — *) suavitatis. — 16) ſyrenee U. — 11) M. theo- doſyowy. — 11) M. gyneko. — 13) M. Theodoſyowa.
Strana 137
137 ano gy mnoho zlych duchow przyneſlo y obklyczylo gy, przietyezczye mnohu wieczy gy vſtawnye wynyecze. A kdyz od tyech dyablow za dluhu chwylu zaloba by, a nyzadny proty tomu nycz neodpowiedie, Muz geden ſedmkrat kraſſy, nezly ſluncze, a tak, iakz ſye gemu zdalo, gednak nad gyne tu ſtogiecze powyſſenyeyſy, na kralewey ſedye prawycy, powstal ieft, kteryzto kdyz wſta, kral ruku ſwu gynym wſyem mlcziety kaza. Tehdy on wſtaw wſyem tyem, gymzto gymy geho wynyechu, oprziel ſye a rzek: totot ieſt moy wierny a nabozny, zwlaſczy ſluzebnyk, genzto my v�tawycznye czynyl iest czest; gymzto ynhed ſmyeloft mluwenye otgye a gym owsem mlczyety kazal. Potom pak on poklek przied kralem, tomuto ſwemu przie- wiernemu ſluzie obyczyenu ſwu mylo�ty a ſmylowanym bezczyſlnym| przie- mylo�tywie mylo�t a wieczny prziebytek obdrzal ſwym orudowanym 1) a proſbu. Iakz chtyel, tak obdrzal, tak wſak, aby za ty hrzyechy, czoz gych na ſwietye vczynyl, w oczyſczy byl oczyſczen. Tehdy ynhed ten weſken zaſtup duchow duchow 2) mrzkych iecziecze a huhlycze ſ toho myeſta ſye precz hnu. O chwyly pak gedne hodyny mladenecz geden przyekraſny, rychlem 3) krokem po ſyeny gda, k nyemu przyſtupyw, wecze gemu, ze ieſt od petra, patriczye 4) rzymſkeho, geho przyewyrneho 5) ſluzebnyka, poſlany, aby geho vſlyſſye, *) ſyna gemu v hoſpodina obdrziety raczyl. k tomu kral odpo- wiedye: Czehoz od ſlawneho Ieronyma petr zada a proſſy, ſtan ſye gemu wſeczko. To kdyz ſye tak wſeczko dokona, Inhed mnych ten ze ſna procytyw, welyke dyeky a chwalu bohu a ſwatemu Ieronymowy wzdal ieſt. kteryzto mnych den ten znamenaw, w ny'mzto tak dywne wiecy wydyel byl, Potom pak to wzwyedyel a tomu zrozumyel, ze tehoz dne byſkup anconijtanſky a theodonyus, 7) pan Rzymſky, ſ tohoto ſwieta vmrzyely gſu. Pro nyezto giſta a ſwiedoma ieſt to wiecz, ze ty ſnowe omylny neby[72] 8) (ly gſu. XXV. AVguſtine myly, welyke dywanye2) nyekterym, yako by nyetſo no- weho a neſlychaneho kto gym propowyedyel, zdals ſye, ze kdyz na twych drzewnych lyſtech, gefſto ſem od tebe przygal, Ianowy krztytelowy a gynym Apoſſtolom przyeſwateho Ieronyma w ſlawye a w ſwatoſty gyſtye ſwa- tecznymy doſwyedczowanymy a dywnymy wydyenymy dolyczowal. Zagyſte nenyet w tom nyzadne pochybenye, Ale przyeprawa, wſſye wyery y wſſeho 1) mylowanym O a U. — 1) Podruhé zbytečno a nepodtečkováno. — 3) M. rychlym, jak v O a U. — 4) patritio. — 5) M. przyewyerneho, jak v U. — 5) M. proſby vſlyſſye. — 7 M. theodoſyus. — 3) Za tím následující dva listy jsou vytrženy a text těchto ztracených listů otištěn dle rukopisu Olomouckého. — 3) admirationem.
137 ano gy mnoho zlych duchow przyneſlo y obklyczylo gy, przietyezczye mnohu wieczy gy vſtawnye wynyecze. A kdyz od tyech dyablow za dluhu chwylu zaloba by, a nyzadny proty tomu nycz neodpowiedie, Muz geden ſedmkrat kraſſy, nezly ſluncze, a tak, iakz ſye gemu zdalo, gednak nad gyne tu ſtogiecze powyſſenyeyſy, na kralewey ſedye prawycy, powstal ieft, kteryzto kdyz wſta, kral ruku ſwu gynym wſyem mlcziety kaza. Tehdy on wſtaw wſyem tyem, gymzto gymy geho wynyechu, oprziel ſye a rzek: totot ieſt moy wierny a nabozny, zwlaſczy ſluzebnyk, genzto my v�tawycznye czynyl iest czest; gymzto ynhed ſmyeloft mluwenye otgye a gym owsem mlczyety kazal. Potom pak on poklek przied kralem, tomuto ſwemu przie- wiernemu ſluzie obyczyenu ſwu mylo�ty a ſmylowanym bezczyſlnym| przie- mylo�tywie mylo�t a wieczny prziebytek obdrzal ſwym orudowanym 1) a proſbu. Iakz chtyel, tak obdrzal, tak wſak, aby za ty hrzyechy, czoz gych na ſwietye vczynyl, w oczyſczy byl oczyſczen. Tehdy ynhed ten weſken zaſtup duchow duchow 2) mrzkych iecziecze a huhlycze ſ toho myeſta ſye precz hnu. O chwyly pak gedne hodyny mladenecz geden przyekraſny, rychlem 3) krokem po ſyeny gda, k nyemu przyſtupyw, wecze gemu, ze ieſt od petra, patriczye 4) rzymſkeho, geho przyewyrneho 5) ſluzebnyka, poſlany, aby geho vſlyſſye, *) ſyna gemu v hoſpodina obdrziety raczyl. k tomu kral odpo- wiedye: Czehoz od ſlawneho Ieronyma petr zada a proſſy, ſtan ſye gemu wſeczko. To kdyz ſye tak wſeczko dokona, Inhed mnych ten ze ſna procytyw, welyke dyeky a chwalu bohu a ſwatemu Ieronymowy wzdal ieſt. kteryzto mnych den ten znamenaw, w ny'mzto tak dywne wiecy wydyel byl, Potom pak to wzwyedyel a tomu zrozumyel, ze tehoz dne byſkup anconijtanſky a theodonyus, 7) pan Rzymſky, ſ tohoto ſwieta vmrzyely gſu. Pro nyezto giſta a ſwiedoma ieſt to wiecz, ze ty ſnowe omylny neby[72] 8) (ly gſu. XXV. AVguſtine myly, welyke dywanye2) nyekterym, yako by nyetſo no- weho a neſlychaneho kto gym propowyedyel, zdals ſye, ze kdyz na twych drzewnych lyſtech, gefſto ſem od tebe przygal, Ianowy krztytelowy a gynym Apoſſtolom przyeſwateho Ieronyma w ſlawye a w ſwatoſty gyſtye ſwa- tecznymy doſwyedczowanymy a dywnymy wydyenymy dolyczowal. Zagyſte nenyet w tom nyzadne pochybenye, Ale przyeprawa, wſſye wyery y wſſeho 1) mylowanym O a U. — 1) Podruhé zbytečno a nepodtečkováno. — 3) M. rychlym, jak v O a U. — 4) patritio. — 5) M. przyewyerneho, jak v U. — 5) M. proſby vſlyſſye. — 7 M. theodoſyus. — 3) Za tím následující dva listy jsou vytrženy a text těchto ztracených listů otištěn dle rukopisu Olomouckého. — 3) admirationem.
Strana 138
138 nabozenſtwye przyedoo�toyna geſt to wyecz, yakoz gſy ty powyedyel; Ale wſſak mnymt, nyetſo dywanye nyekterym przychodye, gymz geho przye- ſwaty przybytek a zazrakowe neznamy a neſwyedomy gſu. Ale ze twa taka gſu bydla dolyczowanye k zgeweny teyto gyſtey prawdye a k ukazanye zgewenemu, 1) ze mych welmy lehkych a ſproſtnych nynye neſluſſalo przy- czynyty k nym, Ale wſſak gyne wſſeczko opuſtycze, dywne wydyenye, kterezto doo�toyny muz Czyryllus, byſku 2) alexanderſky, wydyel, na kratcze rozprawym, kterezto przyed nyekterym czaſem ſwymy lyſty ke mnye poſlanymy mnye rozlyczyl geſt.3) O gednom kraſnem wydyeny, kterak ſwaly Ieronymus ſwatemu Ianu rowen geſt. O umrzyeny blazeneho Ieronyma przyeſlawnem leto kdyz ſye ſkona, w den narozenye przyeſlawneho Iana krztytele bozyho, Po gytrzny, drzewe rze- czeny byſkup obyczeynym obyczegem ſam przyed oltarzem ſlawneho ſwateho Iana krztytele bozyho poklek na ſwu kolenu, o geho ſlawye a o geho wzwyſſeny welykym nabozenſtwym myſlyl geſt. Inhed pak rychlym ſnem tu geſt vſnul. Ano ay tot w koſtel, yakz gyſtye zdalo ſye gemu, w tom vſnuty wydyel geſt, po dwu a po dwu welmy welyky4) dywnym rzadem gdyſſye gednyech przyekraſnych lydy, nad wſſeczek lydſky rozum wynykagyczych, geden po druhem, zpye- wanye przyeſladka zpywagycz. Potom pak po dwu wſychny k oltarzy ſſedſſye, w koſtele zſadychu. kdyz tyech lydy koſtel gyz bye�ſye pln, Po wſſyech tyech pak dwa muzye nad gyne powyſſenyeyſſy, we wſſem k ſobye podobna, bezczyſlnye nezly ſluncze kraſſye, w rucho przyeſtkwuczye odyen, 5) zlatem a drahym kamenym wſſudy newymluwenye 6) ſtkwyegy ſye, przyſſed- ſſye, w koſtel ſpolu wgydeſſta. k gychzto przyſſczy 7) wſſychny, geſſto w koſtele byechu, ynhed poklekſye, gym przyewelyku pocze�t8) wzdachu. Tehdy dwa ta muzye geden druhemu poczeſt8) vczynyw, na zlatych ſtoly 9) dywnu rozlycznoſty a okraſu draheho kamenye okrafilenych, do 10) gednyech mladenczow gym przyprawenych, oba ſpolu ſedefſta a tak chwyly przye- mlczeſſta. O tom, kterak ſye czſtyla, kto by nayprwe mluwyty gmyel, kapytola. O 11) Tak za tyem, kdyz przyemlczeſta chwyly mezy ſobu, Pocze geden druheho k mluwenye ponuczety.12) a kdyz tak dluha roznycze13) by mezy 1) zgewnemu U. — 2) M. byſkup, jak v U. — 1 affirmabat. — ) Za tím vyne- cháno snad: zaſtup (turba). — 5) M. odiena, jak v U. — *) newymluwnie U. — 1) przigiſti U. — s) poczeſtnost U. — ") M. stolycieck, jak v U. — 10) M. od. — 11) A. U. — 11) impellere. — 15) alteratio.
138 nabozenſtwye przyedoo�toyna geſt to wyecz, yakoz gſy ty powyedyel; Ale wſſak mnymt, nyetſo dywanye nyekterym przychodye, gymz geho przye- ſwaty przybytek a zazrakowe neznamy a neſwyedomy gſu. Ale ze twa taka gſu bydla dolyczowanye k zgeweny teyto gyſtey prawdye a k ukazanye zgewenemu, 1) ze mych welmy lehkych a ſproſtnych nynye neſluſſalo przy- czynyty k nym, Ale wſſak gyne wſſeczko opuſtycze, dywne wydyenye, kterezto doo�toyny muz Czyryllus, byſku 2) alexanderſky, wydyel, na kratcze rozprawym, kterezto przyed nyekterym czaſem ſwymy lyſty ke mnye poſlanymy mnye rozlyczyl geſt.3) O gednom kraſnem wydyeny, kterak ſwaly Ieronymus ſwatemu Ianu rowen geſt. O umrzyeny blazeneho Ieronyma przyeſlawnem leto kdyz ſye ſkona, w den narozenye przyeſlawneho Iana krztytele bozyho, Po gytrzny, drzewe rze- czeny byſkup obyczeynym obyczegem ſam przyed oltarzem ſlawneho ſwateho Iana krztytele bozyho poklek na ſwu kolenu, o geho ſlawye a o geho wzwyſſeny welykym nabozenſtwym myſlyl geſt. Inhed pak rychlym ſnem tu geſt vſnul. Ano ay tot w koſtel, yakz gyſtye zdalo ſye gemu, w tom vſnuty wydyel geſt, po dwu a po dwu welmy welyky4) dywnym rzadem gdyſſye gednyech przyekraſnych lydy, nad wſſeczek lydſky rozum wynykagyczych, geden po druhem, zpye- wanye przyeſladka zpywagycz. Potom pak po dwu wſychny k oltarzy ſſedſſye, w koſtele zſadychu. kdyz tyech lydy koſtel gyz bye�ſye pln, Po wſſyech tyech pak dwa muzye nad gyne powyſſenyeyſſy, we wſſem k ſobye podobna, bezczyſlnye nezly ſluncze kraſſye, w rucho przyeſtkwuczye odyen, 5) zlatem a drahym kamenym wſſudy newymluwenye 6) ſtkwyegy ſye, przyſſed- ſſye, w koſtel ſpolu wgydeſſta. k gychzto przyſſczy 7) wſſychny, geſſto w koſtele byechu, ynhed poklekſye, gym przyewelyku pocze�t8) wzdachu. Tehdy dwa ta muzye geden druhemu poczeſt8) vczynyw, na zlatych ſtoly 9) dywnu rozlycznoſty a okraſu draheho kamenye okrafilenych, do 10) gednyech mladenczow gym przyprawenych, oba ſpolu ſedefſta a tak chwyly przye- mlczeſſta. O tom, kterak ſye czſtyla, kto by nayprwe mluwyty gmyel, kapytola. O 11) Tak za tyem, kdyz przyemlczeſta chwyly mezy ſobu, Pocze geden druheho k mluwenye ponuczety.12) a kdyz tak dluha roznycze13) by mezy 1) zgewnemu U. — 2) M. byſkup, jak v U. — 1 affirmabat. — ) Za tím vyne- cháno snad: zaſtup (turba). — 5) M. odiena, jak v U. — *) newymluwnie U. — 1) przigiſti U. — s) poczeſtnost U. — ") M. stolycieck, jak v U. — 10) M. od. — 11) A. U. — 11) impellere. — 15) alteratio.
Strana 139
139 nymy, kto by nayprwe myel mluwyty, Poczechu wſſyczkny hlaſy welykymy wolaty, aby Ieronymus Ianowu flawu a wzwelyczenye,1) gehozto toho dne hod byeffe, wylyczyl a wymluwyl. Pro nyezto ynhed rzecz poczem mlu- wyty, chwaly przyeblahoſlaweneho krztytele bozyho takey rzeczy ſladkoſty a taku okraſu ſlow A takym mudrym rozumem a ſſlechtylym yal ſye mluwyty, ze by nyzadny yazyk czlowyeczy rozlyczyty toho nemohl. kdyz pak tu rzecz dokona, druhy, gehozto Ianem krztytelem wſſychny, geſſto tu byechu, gmenowachu, gemu welmy podyekowachu, 2) tuto rzeczy k tyem, geſſto tu byechu, Ieronymowye czſty a ſlawye mluwyty ſye yal a rzka takto: TEntot gest towarzyff muoy, myly Ieronymus, mnye w ſlawye y w ſwa- toſty rowny, genzto porzad mey chwaly nynye geſt lyczyl; Pro nyezto doostoyno gest, abych geho chwalenye nynye mluwyl. Tentot gest zagyste ſwyetlo czerekwy3) ſwatey, tmy precz zapuzuge a wſſeczky ſlepe oſwye- czyge ſwyetlem ſprawedlnosty. Tentot gest studnycze wody mudrofty ſpa- ſytedlney, k nyezto zyezywy*) kdyz przyſtupugy, przyeſſczedrze napogeny bywagy. Tentot geſt ſtrom przyewyſoky, gehozto geſt wrch w nebe wſahl, pod gehozto vczeny lyſtym ſ chutneho owocze vſt geho ptaczy nebeſſczy, toczyz lyde ſmyſlem rozumnyeyſſy, a wſſeczek dobytek, to wyez lyde menye rozumyegycz, przyewelmy hoynye naſyczeny bywagy. Tentot gest ſe mnu na onom ſwyetye byl puſtennyk a zagy�te tak welmy tyelo ſwe vtrpenym trudyl, 5) yako ya. Tentot geſt ſe mnu byl stkwuczy a czyſta panna. Tentot geſt ſe mnu byl duchem prorokowym oſwyeczen. Tentot geſt ſe mnu vczennyk6) byl ſprawedlnoſty. yaz pro prawdu a ſprawedlnoſt muoy zywot dokonal ſem, A tento, acz tak zywota tyeleſneho, Ale wſſak pro prawdu a pro ſprawedlnoſt vczenye ſweho przyemudrzye wymyſleneho weſſken czas ſwuoy na onom ſwyetye w umuczenye, 7) w protywen- stwych a w boleſty wedl geſt. Iaz wyery krzeſtanſke poſel 8) gſa przyedbyehl ſem gy, zowa k nyey lydy; tento pak potom przyſſed, byl geſt pak tey wyery podpyeratel A od kaczyrzuow, genz gy trhagy, byl geſt obrancze. Geſſto ya gedynku na krztu myma rukama kryſta pana w yordanye ſem ſye dotekl, Tento pak kryſta netolyk gmyel geſt rukama ſwyma na oltarzy mnohokrat, ale y uſty ſwymy geho przygal. Tentot my geſt w ſwatoſty wſſy wyeczy rowen. Nynye zagyſte oba ſpolu rowen odplaty zywota wyeczneho ſpolu ſye radugycz pozywawye.9) Tytot wyeczy a gyne mnohe blahoſlaweny ſwaty Ian mluwyl geſt, gychzto ten byſkup gest 10) Czyryllus nemohl gest ſpamatowaty wſſyeho. 11) A tak za tyem, ano gyz prawa12) dennye hodyna, przyſſel kuſtr 13) do koſtela, vzrzew, ano byſkup 1) wzwelebenie U. — 2) M. podyckowach. — 3) cierkwie U. — 4) ziezliwi U. — *) maceravit. — *) doctor. — 7) muczenie U. — 5) poſlem U. — *) M. pozywame, ak v U. — 1*) geft zbytečno. — 11) wſſech U. — 13) M. prwa (prima). — 13) custos.
139 nymy, kto by nayprwe myel mluwyty, Poczechu wſſyczkny hlaſy welykymy wolaty, aby Ieronymus Ianowu flawu a wzwelyczenye,1) gehozto toho dne hod byeffe, wylyczyl a wymluwyl. Pro nyezto ynhed rzecz poczem mlu- wyty, chwaly przyeblahoſlaweneho krztytele bozyho takey rzeczy ſladkoſty a taku okraſu ſlow A takym mudrym rozumem a ſſlechtylym yal ſye mluwyty, ze by nyzadny yazyk czlowyeczy rozlyczyty toho nemohl. kdyz pak tu rzecz dokona, druhy, gehozto Ianem krztytelem wſſychny, geſſto tu byechu, gmenowachu, gemu welmy podyekowachu, 2) tuto rzeczy k tyem, geſſto tu byechu, Ieronymowye czſty a ſlawye mluwyty ſye yal a rzka takto: TEntot gest towarzyff muoy, myly Ieronymus, mnye w ſlawye y w ſwa- toſty rowny, genzto porzad mey chwaly nynye geſt lyczyl; Pro nyezto doostoyno gest, abych geho chwalenye nynye mluwyl. Tentot gest zagyste ſwyetlo czerekwy3) ſwatey, tmy precz zapuzuge a wſſeczky ſlepe oſwye- czyge ſwyetlem ſprawedlnosty. Tentot gest studnycze wody mudrofty ſpa- ſytedlney, k nyezto zyezywy*) kdyz przyſtupugy, przyeſſczedrze napogeny bywagy. Tentot geſt ſtrom przyewyſoky, gehozto geſt wrch w nebe wſahl, pod gehozto vczeny lyſtym ſ chutneho owocze vſt geho ptaczy nebeſſczy, toczyz lyde ſmyſlem rozumnyeyſſy, a wſſeczek dobytek, to wyez lyde menye rozumyegycz, przyewelmy hoynye naſyczeny bywagy. Tentot gest ſe mnu na onom ſwyetye byl puſtennyk a zagy�te tak welmy tyelo ſwe vtrpenym trudyl, 5) yako ya. Tentot geſt ſe mnu byl stkwuczy a czyſta panna. Tentot geſt ſe mnu byl duchem prorokowym oſwyeczen. Tentot geſt ſe mnu vczennyk6) byl ſprawedlnoſty. yaz pro prawdu a ſprawedlnoſt muoy zywot dokonal ſem, A tento, acz tak zywota tyeleſneho, Ale wſſak pro prawdu a pro ſprawedlnoſt vczenye ſweho przyemudrzye wymyſleneho weſſken czas ſwuoy na onom ſwyetye w umuczenye, 7) w protywen- stwych a w boleſty wedl geſt. Iaz wyery krzeſtanſke poſel 8) gſa przyedbyehl ſem gy, zowa k nyey lydy; tento pak potom przyſſed, byl geſt pak tey wyery podpyeratel A od kaczyrzuow, genz gy trhagy, byl geſt obrancze. Geſſto ya gedynku na krztu myma rukama kryſta pana w yordanye ſem ſye dotekl, Tento pak kryſta netolyk gmyel geſt rukama ſwyma na oltarzy mnohokrat, ale y uſty ſwymy geho przygal. Tentot my geſt w ſwatoſty wſſy wyeczy rowen. Nynye zagyſte oba ſpolu rowen odplaty zywota wyeczneho ſpolu ſye radugycz pozywawye.9) Tytot wyeczy a gyne mnohe blahoſlaweny ſwaty Ian mluwyl geſt, gychzto ten byſkup gest 10) Czyryllus nemohl gest ſpamatowaty wſſyeho. 11) A tak za tyem, ano gyz prawa12) dennye hodyna, przyſſel kuſtr 13) do koſtela, vzrzew, ano byſkup 1) wzwelebenie U. — 2) M. podyckowach. — 3) cierkwie U. — 4) ziezliwi U. — *) maceravit. — *) doctor. — 7) muczenie U. — 5) poſlem U. — *) M. pozywame, ak v U. — 1*) geft zbytečno. — 11) wſſech U. — 13) M. prwa (prima). — 13) custos.
Strana 140
140 ſpy, geho geſt wzbudyl. Proczytyw pak zagyſte byſkup, ſtrachem, dywem y radoſty welyku, czoz wydyel, ſ placzem kuſtrowy rozprawyl. Potom pak dne toho ſluzye mſſy przyeſlawnye, wydyenye toto dywne wſſemu lydu rozprawyl geſt. XXVI. O tom, geſto ſwateho Ieronyma tyelo z hrobu w gyny drahy przyelozyty chtyely. GEſt gynych bezczyſlnych dywuow wyecze, genzto mohly by roz- praweny byty, przyeprawych a uzytecznych a rozprawugyczych, nezly tyechto, kterzyzto w tyechto kratkych knyhach gſu napſany, Ale aby dluhoſty pſany teſknoſt 1) nyektera tyem, geſſto eztu, nebyla, gedynke gesscze s gedynkym dywem tomuto pyſanye konecz bude, genzto v betleemye stal sye gest, gemuz gest myesyecz gesscze nezmynul. po teyto nedyely, gesto nynye mynula, po ochtabech letnycz wſſyeczka ma podbyſkupye, byſkupy a welyke mnozſtwye tak muzy yakz zen do koſtela, w nyemz tyelo przye- ſlawneho Ieronyma odpoczywa, ſpolu ſwolaw czſty a 2) doo�toynoſty doo- ſtoynu a 2) naboznu, nayprwe yaz ſem w rucho poſwatne oblekl ſye, k hrobu, w nyemzto tyelo geho doo�toyne lezy, Przyſtupyw, hrobu ſye gech kopaty, abych odtowad wynma 3) tyelo przyeſwate, w hrobu mramorowem, dywnu okraſu wſſudy okraſſlenem, geſſto na to byl vczynyen, polozyl. A kdyz gyz hrob by odkopan, wſſyczkny na to hledyechu, ande tyelo przyeſwate proſtrzyed hrobu, yakzto v powyetrzy, ſ nyzadney ſtrany zemye ſye ne- dotykage, czelo a neporuſſeno, any kterak poſlkwrnyeno byeſſye. Genzto odtowad zdwyhſye, ſ przyewelmy welyku wony a chutnu, ze takey wonye wonyenye lydſkey 4) nykdy neczylo, na oltarzy ſmy polozyly, aby tu przye ſwata ſwatoſt od lydy byla wydyna. ALe kolyk ſye geſt toho dne ſlawnych dywuow stalo przede mnu a przyed gynymy przyede wſſemy, genz tu byechu, gych wylozyty a wy prawyty nykaz 5) bych nemohl: Seſtnadczte ſlepych twarzy ſwu ſwatoſty dotek ſye, wydyenye gſu ynhed przygely. Trze 6) byeſſownyczy 7) zlaſſcze rzyetyezy ſwazany gſucze, w ten koſtel od mnohych lydy wneſeny gſucze, ynhed gſu zprofſczeny byly. Zenky gedney, wdowy chudey, dyetatko, ſynaczek gegy gedynky, w koſtele pro mnozſtwy lydy byl geſt vdawen, kterehozto maty nalezſſy, zelegyczy a placzyczy, Inhed na rucze ſwogy tyelo wzemſſy, do hrobu, w nyemzto ſlawneho Ieronyma tyelo pohrabano bylo, przyneſla a w hrob gye wrhla, rzkuczy ſlowa tato: Slawny Ieronyme, 1) taedii. — ") y U. — 1) wygma U. — 4) M. lydſke. — *) nykakz, jak v U. — *) Trzie U. — ") daemoniaci.
140 ſpy, geho geſt wzbudyl. Proczytyw pak zagyſte byſkup, ſtrachem, dywem y radoſty welyku, czoz wydyel, ſ placzem kuſtrowy rozprawyl. Potom pak dne toho ſluzye mſſy przyeſlawnye, wydyenye toto dywne wſſemu lydu rozprawyl geſt. XXVI. O tom, geſto ſwateho Ieronyma tyelo z hrobu w gyny drahy przyelozyty chtyely. GEſt gynych bezczyſlnych dywuow wyecze, genzto mohly by roz- praweny byty, przyeprawych a uzytecznych a rozprawugyczych, nezly tyechto, kterzyzto w tyechto kratkych knyhach gſu napſany, Ale aby dluhoſty pſany teſknoſt 1) nyektera tyem, geſſto eztu, nebyla, gedynke gesscze s gedynkym dywem tomuto pyſanye konecz bude, genzto v betleemye stal sye gest, gemuz gest myesyecz gesscze nezmynul. po teyto nedyely, gesto nynye mynula, po ochtabech letnycz wſſyeczka ma podbyſkupye, byſkupy a welyke mnozſtwye tak muzy yakz zen do koſtela, w nyemz tyelo przye- ſlawneho Ieronyma odpoczywa, ſpolu ſwolaw czſty a 2) doo�toynoſty doo- ſtoynu a 2) naboznu, nayprwe yaz ſem w rucho poſwatne oblekl ſye, k hrobu, w nyemzto tyelo geho doo�toyne lezy, Przyſtupyw, hrobu ſye gech kopaty, abych odtowad wynma 3) tyelo przyeſwate, w hrobu mramorowem, dywnu okraſu wſſudy okraſſlenem, geſſto na to byl vczynyen, polozyl. A kdyz gyz hrob by odkopan, wſſyczkny na to hledyechu, ande tyelo przyeſwate proſtrzyed hrobu, yakzto v powyetrzy, ſ nyzadney ſtrany zemye ſye ne- dotykage, czelo a neporuſſeno, any kterak poſlkwrnyeno byeſſye. Genzto odtowad zdwyhſye, ſ przyewelmy welyku wony a chutnu, ze takey wonye wonyenye lydſkey 4) nykdy neczylo, na oltarzy ſmy polozyly, aby tu przye ſwata ſwatoſt od lydy byla wydyna. ALe kolyk ſye geſt toho dne ſlawnych dywuow stalo przede mnu a przyed gynymy przyede wſſemy, genz tu byechu, gych wylozyty a wy prawyty nykaz 5) bych nemohl: Seſtnadczte ſlepych twarzy ſwu ſwatoſty dotek ſye, wydyenye gſu ynhed przygely. Trze 6) byeſſownyczy 7) zlaſſcze rzyetyezy ſwazany gſucze, w ten koſtel od mnohych lydy wneſeny gſucze, ynhed gſu zprofſczeny byly. Zenky gedney, wdowy chudey, dyetatko, ſynaczek gegy gedynky, w koſtele pro mnozſtwy lydy byl geſt vdawen, kterehozto maty nalezſſy, zelegyczy a placzyczy, Inhed na rucze ſwogy tyelo wzemſſy, do hrobu, w nyemzto ſlawneho Ieronyma tyelo pohrabano bylo, przyneſla a w hrob gye wrhla, rzkuczy ſlowa tato: Slawny Ieronyme, 1) taedii. — ") y U. — 1) wygma U. — 4) M. lydſke. — *) nykakz, jak v U. — *) Trzie U. — ") daemoniaci.
Strana 141
141 odtadto neodeydu, donyewadz my nenawratyſſ ſyna meho gedyneho, 1) gehoz gſem ztratyla. Dywny zagyſte buoh w ſwych ſwatych, czynye tak zazraky nezname. Inhed yakz vmrleho dytyete tyelo zemye ſye dotklo, duſsye gemu gest nawraczena. Czlowyek opyet geden tyelo syna sweho, geſſto trzy dny pohrabano byeſſye w zemy, wynyem z zemye, Inhed k hrobu tomu byezaw, doneſl a ge w hrob vwrhl, kteryzto mrtwy mladenecz ten ynhed k zdrawye drzyewnymu byl geſt nawraczen. Przyemluwa. BEz poczta bylo geſt dywuow tu, genz ſu ſye ſtaly od gytra az do weczera, kterehozto zagyſte czaſu ſlawne tyelo Ieronymowo z hrobu wy- nyato, na oltarzy poſtaweno bylo. Ale kdyz o tyech gyſtych dywyech dale rozprawyety nebudu, Gednoho, geſſto tey noczy stal ſye, mlczety nebudu. XXVII. W neſſporny hodynu zagyſte tyelo to przyeſwate w hrob, geſſto ſmy vdyelaly byly, wlozyly ſmy, Ale zytra2) hrob prazdny nalezly ſmy A tyelo przyeſlawne w drzewnym hro)[74]bu nawraczeno gſucze nalezly ſmy. Gemuzto kdyz iaz prziewelmy ſie dywiech, Druhu nocz mnye, a ya ſpym, ſlawny Ieronymus zgyewyw ſye v wydyeny, mnoho welykych wieczy mnye ieſt zgyewyl, Ale mezy gynymy rzyeczmy tato my ieſt rzekl ſlowa: wyez to, Cyrylle, aby tyelo me z tohoto hrobu, w nyemzto lezy, nykakz wynyato nebylo, Donyawadz 3) myeſto Ieruzalemſke od newyernych lydy nebude iato, kterehozto zagiſte czaſſu do rzyma przyneſſeno ieſt, tam odpoczywaczy bude czaſſu mnoheho. k tomu iaz procytyw wſyem byſkupom a gynym krzyeſtanom wiernym rozprawyl ſem to; kterak nebo kdyly 4) ty wiecíj przydu, yaz tomu wiecz nerozumyegy. A zdaly pak czo vzyteczneho nebo dobreho w teyto ſem rzekl epyſtole, ne memu, Ale przyeſlawneho Iero- nyma zaſluzeny bud poczteno, A, pakly czo przielyſneho a nevzyteczneho a nedobreho, gedynkey nemudroſty a zamezkany ta wiecz przyhodywſy ſye ode wſyech ſuzena bud. Auguſtyne myly, pamyetlyw bud mny na modlytwach twych. amen, tako boh day.5) 1) gedynkeho U. — 1) z gytra U. — 3) donyewadz U. — ) kdeli U. — 5) V U rubrikatorem připsáno: Dokonana geſt kniha Ieronimowa.
141 odtadto neodeydu, donyewadz my nenawratyſſ ſyna meho gedyneho, 1) gehoz gſem ztratyla. Dywny zagyſte buoh w ſwych ſwatych, czynye tak zazraky nezname. Inhed yakz vmrleho dytyete tyelo zemye ſye dotklo, duſsye gemu gest nawraczena. Czlowyek opyet geden tyelo syna sweho, geſſto trzy dny pohrabano byeſſye w zemy, wynyem z zemye, Inhed k hrobu tomu byezaw, doneſl a ge w hrob vwrhl, kteryzto mrtwy mladenecz ten ynhed k zdrawye drzyewnymu byl geſt nawraczen. Przyemluwa. BEz poczta bylo geſt dywuow tu, genz ſu ſye ſtaly od gytra az do weczera, kterehozto zagyſte czaſu ſlawne tyelo Ieronymowo z hrobu wy- nyato, na oltarzy poſtaweno bylo. Ale kdyz o tyech gyſtych dywyech dale rozprawyety nebudu, Gednoho, geſſto tey noczy stal ſye, mlczety nebudu. XXVII. W neſſporny hodynu zagyſte tyelo to przyeſwate w hrob, geſſto ſmy vdyelaly byly, wlozyly ſmy, Ale zytra2) hrob prazdny nalezly ſmy A tyelo przyeſlawne w drzewnym hro)[74]bu nawraczeno gſucze nalezly ſmy. Gemuzto kdyz iaz prziewelmy ſie dywiech, Druhu nocz mnye, a ya ſpym, ſlawny Ieronymus zgyewyw ſye v wydyeny, mnoho welykych wieczy mnye ieſt zgyewyl, Ale mezy gynymy rzyeczmy tato my ieſt rzekl ſlowa: wyez to, Cyrylle, aby tyelo me z tohoto hrobu, w nyemzto lezy, nykakz wynyato nebylo, Donyawadz 3) myeſto Ieruzalemſke od newyernych lydy nebude iato, kterehozto zagiſte czaſſu do rzyma przyneſſeno ieſt, tam odpoczywaczy bude czaſſu mnoheho. k tomu iaz procytyw wſyem byſkupom a gynym krzyeſtanom wiernym rozprawyl ſem to; kterak nebo kdyly 4) ty wiecíj przydu, yaz tomu wiecz nerozumyegy. A zdaly pak czo vzyteczneho nebo dobreho w teyto ſem rzekl epyſtole, ne memu, Ale przyeſlawneho Iero- nyma zaſluzeny bud poczteno, A, pakly czo przielyſneho a nevzyteczneho a nedobreho, gedynkey nemudroſty a zamezkany ta wiecz przyhodywſy ſye ode wſyech ſuzena bud. Auguſtyne myly, pamyetlyw bud mny na modlytwach twych. amen, tako boh day.5) 1) gedynkeho U. — 1) z gytra U. — 3) donyewadz U. — ) kdeli U. — 5) V U rubrikatorem připsáno: Dokonana geſt kniha Ieronimowa.
Strana 142
SLOVNÍČEK. (Záhlavní slova otištěna jsou v transkripci, uvedené příklady však původním pravopisem. Připojená prvá arabská číslice značí stránku, druhá pak řádek stránky.) aj toť, ecce: Ay tot myly otecz 73, 8; Ay tot kwiet 75, 11; Ay tot czyprziíf 73, 13; ay tot kolyk zlych wieczy przywody 119, 19; Ay tot znamenay 7217, 7 atd. ale-brż, sed potius: Ale brz procz lyde nekazy ffye 97, 29. an, ana, ano, at: An odpowyedye 65, 5; An wecze 65, 6; ana gemu odpowiedye 79 28; any gdu 706, 10; an na to hledy III, 31 atd.; et: Ana wecze 65, 8; cum : ano by neftaczyly 74, 28. ande, jeżto: Ande z nych gducze dyablo- we wen 66, 30; ande geden druhemu zlorzieczy 707, 12; ande frdcze neodftu- pylo 729, 29; Ande welyke mnozítwie gey oklyczylo 736, 20 atd. anjel, angelus: angele zelegy 77, 2; angiel prwy 27, 26 ; angel 27. 29 atd antikrist, Antichristus: ieft antikrzit 26, 23; antikrzit prziffel 20, 24; antikrzy- ftowe 26, 25. asa-poné, tamen: affa ponye lydy zda bi ffe ftydyal 78, 34, 35; saltem: affa ponie bal by fie 27, 22; affa ponve bazny 56, 24; affa. ponye pamiet bud 69, 21; affa ponye nekazy ifye 95, 30; abi affa ponye przieftaly 95, 9 atd.; quatenus: affa ponye 735, 26. aspidovy, aspidum: ged afpidowy 6, 20. ba: Ba bludilit gfu 8, 14: Ba wy zo, 32; Ba nayprwe 73, 35; Ba wiernye (Ita quidem) 75, 14; Ba nafleduytez ieho 76, 10; Ba bieda (vae) 20, 12: Ba y kde pÿcha, ba y kde fmylftwo 2r, 22 atd. báseň, fabula: bafnyemy leftnymy 7, 19. bázeň, timor: bez bazny 7, 18; bazen bozie rr, 26: bozie bazen, bazen marnu zapuzie 72, 13: bazen bozie 72, 14 atd.; disciplina: Pochopte bazen geho 75, 18. bázlivý: v bazlywych (eruditis) myfleny 60, 25. bdénie, vigiliae: na bdyeny 2, 1. bdéti, incumbere: na modlytwach bdyeffe 136, 7. béda, heu: Ey bieda nam 45, 33; A bieda, bieda 46, 7; Bieda mnye 57, 7; Bieda, bieda ó$, 4; Bieda 70, 19 atd.; vae, vae: bieda, bieda tyem 56, 23. bedlivě : feftra bedlywie fpieczi (levi somno dormiens) 732, 9. bedry, lumbi: Budte bedry wailye pod- paffany 36, 27. bésovnik, daemoniacus: O gednom bye- ffownyku 99, 22; Trze byeflownyczy 740, 30; obsessus: kdyz kteremu bie- flownyku obraz vkazan by byl 776, 12. bezóisiny, innumerabilis: bezcziflne po- twory 9, 17: ofwieczenym bezczyflneho blahoflawenftwie 63, 26; infinitus: po- kladow bezcziflne mudrofty 77, 31; v bezcziflney wieczi 74, 15; bezczyflne chytrofty 732, 26; bezczyflnych nebez- peczenftwie plny 734, 34; bezczyfinym fmylowanym 737, 11 atd. — bezčísině : bezczyflnye ftkwucznyeyffye 87, 25. bezdéóné : bezdyecznye gy k tomu i przi- prawiefs 36, 21. bezdéky, violenter: viyle bezdieky oy magy 27, 24; coacte: bezdyeky odftu- pity muffyl 700, 19; bezdieky z domu geho wen wypudychu 704, 8: iako tezmyerz bezdyeky bral fye 726, 19. bezednivÿ, bezednÿ: na hlubynach beze- ywych 57, 5. bezmál, paulominus: gehoz bezmal ne- mohu d 97, 13. bezpečenstvie, securitas: z nebezpeczen- ftwie do bezpeczenftwie 47, 4.
SLOVNÍČEK. (Záhlavní slova otištěna jsou v transkripci, uvedené příklady však původním pravopisem. Připojená prvá arabská číslice značí stránku, druhá pak řádek stránky.) aj toť, ecce: Ay tot myly otecz 73, 8; Ay tot kwiet 75, 11; Ay tot czyprziíf 73, 13; ay tot kolyk zlych wieczy przywody 119, 19; Ay tot znamenay 7217, 7 atd. ale-brż, sed potius: Ale brz procz lyde nekazy ffye 97, 29. an, ana, ano, at: An odpowyedye 65, 5; An wecze 65, 6; ana gemu odpowiedye 79 28; any gdu 706, 10; an na to hledy III, 31 atd.; et: Ana wecze 65, 8; cum : ano by neftaczyly 74, 28. ande, jeżto: Ande z nych gducze dyablo- we wen 66, 30; ande geden druhemu zlorzieczy 707, 12; ande frdcze neodftu- pylo 729, 29; Ande welyke mnozítwie gey oklyczylo 736, 20 atd. anjel, angelus: angele zelegy 77, 2; angiel prwy 27, 26 ; angel 27. 29 atd antikrist, Antichristus: ieft antikrzit 26, 23; antikrzit prziffel 20, 24; antikrzy- ftowe 26, 25. asa-poné, tamen: affa ponye lydy zda bi ffe ftydyal 78, 34, 35; saltem: affa ponie bal by fie 27, 22; affa ponve bazny 56, 24; affa. ponye pamiet bud 69, 21; affa ponye nekazy ifye 95, 30; abi affa ponye przieftaly 95, 9 atd.; quatenus: affa ponye 735, 26. aspidovy, aspidum: ged afpidowy 6, 20. ba: Ba bludilit gfu 8, 14: Ba wy zo, 32; Ba nayprwe 73, 35; Ba wiernye (Ita quidem) 75, 14; Ba nafleduytez ieho 76, 10; Ba bieda (vae) 20, 12: Ba y kde pÿcha, ba y kde fmylftwo 2r, 22 atd. báseň, fabula: bafnyemy leftnymy 7, 19. bázeň, timor: bez bazny 7, 18; bazen bozie rr, 26: bozie bazen, bazen marnu zapuzie 72, 13: bazen bozie 72, 14 atd.; disciplina: Pochopte bazen geho 75, 18. bázlivý: v bazlywych (eruditis) myfleny 60, 25. bdénie, vigiliae: na bdyeny 2, 1. bdéti, incumbere: na modlytwach bdyeffe 136, 7. béda, heu: Ey bieda nam 45, 33; A bieda, bieda 46, 7; Bieda mnye 57, 7; Bieda, bieda ó$, 4; Bieda 70, 19 atd.; vae, vae: bieda, bieda tyem 56, 23. bedlivě : feftra bedlywie fpieczi (levi somno dormiens) 732, 9. bedry, lumbi: Budte bedry wailye pod- paffany 36, 27. bésovnik, daemoniacus: O gednom bye- ffownyku 99, 22; Trze byeflownyczy 740, 30; obsessus: kdyz kteremu bie- flownyku obraz vkazan by byl 776, 12. bezóisiny, innumerabilis: bezcziflne po- twory 9, 17: ofwieczenym bezczyflneho blahoflawenftwie 63, 26; infinitus: po- kladow bezcziflne mudrofty 77, 31; v bezcziflney wieczi 74, 15; bezczyflne chytrofty 732, 26; bezczyflnych nebez- peczenftwie plny 734, 34; bezczyfinym fmylowanym 737, 11 atd. — bezčísině : bezczyflnye ftkwucznyeyffye 87, 25. bezdéóné : bezdyecznye gy k tomu i przi- prawiefs 36, 21. bezdéky, violenter: viyle bezdieky oy magy 27, 24; coacte: bezdyeky odftu- pity muffyl 700, 19; bezdieky z domu geho wen wypudychu 704, 8: iako tezmyerz bezdyeky bral fye 726, 19. bezednivÿ, bezednÿ: na hlubynach beze- ywych 57, 5. bezmál, paulominus: gehoz bezmal ne- mohu d 97, 13. bezpečenstvie, securitas: z nebezpeczen- ftwie do bezpeczenftwie 47, 4.
Strana 143
bezpeëlivé, secure: bezpeczlywie tomu rozumyegy 95, 34. bezptiemny, inaestimabilis : pro boleft bez- prziemne fkody 68, 2. — bezpFiemné: bezprzyemnye drzymy 32, 17. bieda, aerumna: biedy 45, 15; pro biedu 84, 16 atd. blahoslavenstvie, beatitudo: ofwieczenym bezczyfineho blahoflawenftwie 63, 26; biahoflawenftwym 79, 10; ieft blahofla- wenftwie 44, 10; blahoflawenftwie geho ieft flawa gych a blahoflawenftwie gych ieft blahoflawenftwie geho 46, 5 a 6 atd. blahoslavnost, beatitudo: blah(o)flawnoft 57, 3; wieczka blahoflawnoft 465, 9. blahoslavovati, beatificare: ty y blahofla- wuge 745, 2. blázen, stultus: blazny vczynyeny gfu &, 16; toho blazna wazafle 778, 2 atd.; fatuus: blazny vpadly gfu 4. 18. bláznice, insana: radyeyífy ieft blaznyczy chtyela fluty 773, 35. bláznivy, fatuus: blaznywy fynowe 27, 6; otczowe blaznywy 722, 19; otczowe y matery blaznywy 723, 12; insipiens: kto tak blaznywy ieft 27, 4; stultus: blaznywa myloft 37, 28; Blaznywe mylofty zawa- zanye 778, 2; nemudrym a blaznywym newyedyenym 727,4; insanus: blaznywy mladenecz 779, 16; errans: blaznywy 131, 6 atd. bláznostvie, vesania: blaznoftwy gych 7, 21; stultitia: blaznowftwie 34, 5; z blaz- nowítwym do wyeczífieho blaznoftwie whabafi 40, 24; aby blaznowftwie fweho fye pogiftyl 732, 19; w gynych rozlycz- nych blaznowfítwych 736, 29 atd. bliżenstvie, cognatio: pro lafku blyzen- ftwie 37. 14. - blizsi, bliznÿ: na fwem blyzfiem 78, 31. bludnÿ, devius: gdyefta gednu bludnu czieftu 708, 4; mnych ten bludny 727, 6: errans: mnychu bludnemu 7377, 20. blyskotina, coruscatio: Ofwietyly gfu fye blyfkoczyny 44, 29. bóh, buoh, Deus: pro buoh 7, 5; buoh 9, 7; 13, 27; 14, 2; 16, 10; bez buoha 36, 25; boh day 749.33; boh geho fudczy bude 22, 10; aby boh czten byl 35, 7; boh rzekl 35, 3; boh vczynyl 35, 11 atd. bohatec, dives: Bohatecz 76, 16; o bo- hatczich 27, 4; gynym bohatczom 27, 34; hubenych bohatczow 26, 9; f gy- nymy bohatczy 774, 26 atd. bojovánie, militia: zywot ieft boiowanye 11, 26. bolenie, 96, 12. bratfice, fratres: bratrzyce 72, 9; Bratrzi- cze ma 78, 2; bratrzycze 38, 23; bra- trzycze 91. 33. bratrie, fratres: bratrzie myla 4, 26; k bratrzy fye obratyw 70, 25; bratrzi w hofpodynu mye porucz 49, 26; k bra- trzi fye obratyw 49, 29; bratrzy fwey kazal 97, 12. pressura: bolenye a truchloft 143 bratfstvie, fraternitas: gednyem fpolnym bratrzftwym 47, 24. bfidkost, romphaea: plekna brzydkoft 34, 26, 27. bfiemie, opera: brzyemye hrziechow (loz f febe 727, 14; pondus: Tyezke nam naftawa brzyemye 775, 7 atd. brzcó, cito: brzczie zamynugy 24, 34; brzczie zmynu 707, 15; velociter: tak brzczie 64, 23; 70, 2; vehementer: ftra- chem brzczye przezeffany gflucz 720, 15. brzky, momentaneus: z brzkych wieczy 34, 10; zywot brzky 43, 16; promtus: nycz tak brzkeho nemnym 7729, 20; ve- hemens: brzky ftrach 720, 25; zwonye- nye brzfke 724, 17; repentinus: brzka fmrt 727, 12: propinquus: brzka fkoda 129, 11. bydlo: ze twa taka gfu bydla dolyczowa- nye (rationes) 736, 4. bystrina, decursus: podle byftrzyn wode nych 39, 33. clerkev, córekve, ecclesia: za fwatu czier- kew 3, 30; fwatey matezie czierkwy 67, 28; fwatey czierkwy 66, 19 ; fwatu czier- kew 70, 3, 12 atd.; proftrzied czierekwe 3,25; flup wfie czierekwye 7, 28; w fwate czierekwy 75, 4; w lonye fwate czierekwie 34, 2; k fwietlu fwate czie- rekwe 67, 6 atd. éakânie, exspectatio: po brzo zhynugy- cziem czakany 92, 33. 6akatl, morari: czaka 77, 1, 2; expectare: Czaka przikazanye 76, 5; czakaty 57, 28; ia czakam tebe 57, 31. Czakam tebe 57, 6; nebywa czakano 72, 13; dokonanye neczakagy 94, 8; czakaly fmy 96, 4 atd. praestolari: fluha czaka dokonanye 57, 30. čarodějenstvie, maleficia: by czarodie- genftwym to fye ftallo 706, 6. éarodéjnik, magus: O gednom czarodye- nyku 777, 18; nalezl czarodyeynyka 778, 6; ten czarodyeynyk 774, 6; pofmyew fye czarodyeynyk 775, 15; w czarodyey- nyka fye vwazal 774, 31 atd. 6arodéjny: by czarodyeyne wieczy (ve- neficia) byly 777, 34. Gary, incantationes: fwymy czary lydy zabiegie 706, 9; veneficium: czarom myelo to przypfano byty 772, 7; artes: gymyz czary pachal 779, 10. čásek, tempus: tohoto czafku kraczycz- keho 38, 29; w kratkem czafku 56, 19. &asnost: z czafnofty (de temporali vita) k wiacznofty 45, 5. Casnÿ, momentaneus : chwalu czafnu my- lugycz 56, 10; temporalis: k wieczney y k czaftey (m. cza/7ey) fmrty 35,5; przye- bytka czaífneho zbawen ieft 770, 18: czafnym fbozym (transitoriis) przielyff bohaty 772, 16 atd. Geled, familia: otecz y wífyeczka czeled 129, 23; wíyczku czeled k fobie fwolala 132, 11. 6eledni: otecz czeledny (pater familias) IT, 33.
bezpeëlivé, secure: bezpeczlywie tomu rozumyegy 95, 34. bezptiemny, inaestimabilis : pro boleft bez- prziemne fkody 68, 2. — bezpFiemné: bezprzyemnye drzymy 32, 17. bieda, aerumna: biedy 45, 15; pro biedu 84, 16 atd. blahoslavenstvie, beatitudo: ofwieczenym bezczyfineho blahoflawenftwie 63, 26; biahoflawenftwym 79, 10; ieft blahofla- wenftwie 44, 10; blahoflawenftwie geho ieft flawa gych a blahoflawenftwie gych ieft blahoflawenftwie geho 46, 5 a 6 atd. blahoslavnost, beatitudo: blah(o)flawnoft 57, 3; wieczka blahoflawnoft 465, 9. blahoslavovati, beatificare: ty y blahofla- wuge 745, 2. blázen, stultus: blazny vczynyeny gfu &, 16; toho blazna wazafle 778, 2 atd.; fatuus: blazny vpadly gfu 4. 18. bláznice, insana: radyeyífy ieft blaznyczy chtyela fluty 773, 35. bláznivy, fatuus: blaznywy fynowe 27, 6; otczowe blaznywy 722, 19; otczowe y matery blaznywy 723, 12; insipiens: kto tak blaznywy ieft 27, 4; stultus: blaznywa myloft 37, 28; Blaznywe mylofty zawa- zanye 778, 2; nemudrym a blaznywym newyedyenym 727,4; insanus: blaznywy mladenecz 779, 16; errans: blaznywy 131, 6 atd. bláznostvie, vesania: blaznoftwy gych 7, 21; stultitia: blaznowftwie 34, 5; z blaz- nowítwym do wyeczífieho blaznoftwie whabafi 40, 24; aby blaznowftwie fweho fye pogiftyl 732, 19; w gynych rozlycz- nych blaznowfítwych 736, 29 atd. bliżenstvie, cognatio: pro lafku blyzen- ftwie 37. 14. - blizsi, bliznÿ: na fwem blyzfiem 78, 31. bludnÿ, devius: gdyefta gednu bludnu czieftu 708, 4; mnych ten bludny 727, 6: errans: mnychu bludnemu 7377, 20. blyskotina, coruscatio: Ofwietyly gfu fye blyfkoczyny 44, 29. bóh, buoh, Deus: pro buoh 7, 5; buoh 9, 7; 13, 27; 14, 2; 16, 10; bez buoha 36, 25; boh day 749.33; boh geho fudczy bude 22, 10; aby boh czten byl 35, 7; boh rzekl 35, 3; boh vczynyl 35, 11 atd. bohatec, dives: Bohatecz 76, 16; o bo- hatczich 27, 4; gynym bohatczom 27, 34; hubenych bohatczow 26, 9; f gy- nymy bohatczy 774, 26 atd. bojovánie, militia: zywot ieft boiowanye 11, 26. bolenie, 96, 12. bratfice, fratres: bratrzyce 72, 9; Bratrzi- cze ma 78, 2; bratrzycze 38, 23; bra- trzycze 91. 33. bratrie, fratres: bratrzie myla 4, 26; k bratrzy fye obratyw 70, 25; bratrzi w hofpodynu mye porucz 49, 26; k bra- trzi fye obratyw 49, 29; bratrzy fwey kazal 97, 12. pressura: bolenye a truchloft 143 bratfstvie, fraternitas: gednyem fpolnym bratrzftwym 47, 24. bfidkost, romphaea: plekna brzydkoft 34, 26, 27. bfiemie, opera: brzyemye hrziechow (loz f febe 727, 14; pondus: Tyezke nam naftawa brzyemye 775, 7 atd. brzcó, cito: brzczie zamynugy 24, 34; brzczie zmynu 707, 15; velociter: tak brzczie 64, 23; 70, 2; vehementer: ftra- chem brzczye przezeffany gflucz 720, 15. brzky, momentaneus: z brzkych wieczy 34, 10; zywot brzky 43, 16; promtus: nycz tak brzkeho nemnym 7729, 20; ve- hemens: brzky ftrach 720, 25; zwonye- nye brzfke 724, 17; repentinus: brzka fmrt 727, 12: propinquus: brzka fkoda 129, 11. bydlo: ze twa taka gfu bydla dolyczowa- nye (rationes) 736, 4. bystrina, decursus: podle byftrzyn wode nych 39, 33. clerkev, córekve, ecclesia: za fwatu czier- kew 3, 30; fwatey matezie czierkwy 67, 28; fwatey czierkwy 66, 19 ; fwatu czier- kew 70, 3, 12 atd.; proftrzied czierekwe 3,25; flup wfie czierekwye 7, 28; w fwate czierekwy 75, 4; w lonye fwate czierekwie 34, 2; k fwietlu fwate czie- rekwe 67, 6 atd. éakânie, exspectatio: po brzo zhynugy- cziem czakany 92, 33. 6akatl, morari: czaka 77, 1, 2; expectare: Czaka przikazanye 76, 5; czakaty 57, 28; ia czakam tebe 57, 31. Czakam tebe 57, 6; nebywa czakano 72, 13; dokonanye neczakagy 94, 8; czakaly fmy 96, 4 atd. praestolari: fluha czaka dokonanye 57, 30. čarodějenstvie, maleficia: by czarodie- genftwym to fye ftallo 706, 6. éarodéjnik, magus: O gednom czarodye- nyku 777, 18; nalezl czarodyeynyka 778, 6; ten czarodyeynyk 774, 6; pofmyew fye czarodyeynyk 775, 15; w czarodyey- nyka fye vwazal 774, 31 atd. 6arodéjny: by czarodyeyne wieczy (ve- neficia) byly 777, 34. Gary, incantationes: fwymy czary lydy zabiegie 706, 9; veneficium: czarom myelo to przypfano byty 772, 7; artes: gymyz czary pachal 779, 10. čásek, tempus: tohoto czafku kraczycz- keho 38, 29; w kratkem czafku 56, 19. &asnost: z czafnofty (de temporali vita) k wiacznofty 45, 5. Casnÿ, momentaneus : chwalu czafnu my- lugycz 56, 10; temporalis: k wieczney y k czaftey (m. cza/7ey) fmrty 35,5; przye- bytka czaífneho zbawen ieft 770, 18: czafnym fbozym (transitoriis) przielyff bohaty 772, 16 atd. Geled, familia: otecz y wífyeczka czeled 129, 23; wíyczku czeled k fobie fwolala 132, 11. 6eledni: otecz czeledny (pater familias) IT, 33.
Strana 144
6est, honor: taku czfty wynykaff ós, 5; czeft czynyty 731, 35; ke czty tohoto on- drziege 733, 30; Ieronymowye czíty a flawye 739, 9; czíty a dooftoynofty 740, 16 atd.; reverentia: pro tu czeft 737, 21; nyzadne czty vczynyty vmyflyw 737, 30; pro czeft a pro doftogenftwie 7377, 13, genzto my czynyl ieft czeft 777, 9 atd. Čin, effectus: czynte wieczi 729, 25; mo- dus: kterymz czynem 736, 8 Gíti, sentire: czyl ieft to 76, 18; okuffenye czyge chutnoft 57, 13; take wonye ieft nebilo czilo 78, 4; iakez fem nebyl czyl 45, 11; wonyenye nykdy neczylo 740, 25 atd; cernere: ktoz czygie fye 44, 14. Slovééstvie, humanitas: taks czlowie- czftwie przygal 54, 20; bez czlowie- czftwie 54, 21; czlowieczftwie nebylo 54, 23; czlowieczftwie 54, 25, 26, 27; pro to czlowieczftwie 54, 37 atd. érny, niger: Czyrna gfy 44, 25; bych czrn by! 55, 3. Srv, vermis: czrwie tyela tweho 24, 4; krmye gfem crwom 57, 5. 6so, quid, quod: Ba czfo geft tu ftrachu or, 35; czfoz pak mluwyty geft 95, 10 t atd. Óstiti, colere: kterak fye czftyla 735, 31 atd Óstnost, virtus: prziebytkem y czfítnofty zawrzieny fucz 772, 30. ótenle, evangelium: we czteny byl rziekl 100, 14. débe! v. diábel. dénle: dawatel iako danye (quod datur) 00, 15. darmo, gratis: wibogigicz mye darmo 45, 6. darovánie, donaria: darowanye 724, 13. dáti, dáti: v placz fie daducz ó9, 5; na modlytwy fie dada 75, 12 atd. dédiésky: dyedyczíky drziety bude zemy (haereditate) 72, 21. dévedka, puella: dyeweczky okraffu okrafleny 725, 29. dévice, virgo: Dwanaczt bylo diewicz 72, 26; fe whemy dyewicziemy 42, 9. diábel, diabolus: { dyebly narziekaty bu- dete 25, 6 atd diáblovnik, daemoniacus: ale dyablownycij 134, 32. diel-diel, partim-partim: genzto dyel od prawych fwiedkow a dyel fam fwyma oczyma fem wydysl 707, 33 a 34. dielné, particulariter: ne po czaftkach any dyelnye 724, 1. dievka, virgo: z blahoflawene dyewky 77, 21; z czifte dyewka narodil fye 49, 16; dyewka. feftra geho 732, 6; puella: f dyewku od(d)an gffa 726, 1; offydlen gía mylofty tee dyewky 726, 3; te dyewky neflechetnofty 726, 7. div, admiratio: dyw nadywy (nad dywy) wynykaflye 64, 26; ftrachem y dywem vzefle fye 727, 17; Strachem y dywem omamyw fye 750, 25; dywem 740, 1 atd.; tyelefnu 144 miraculum: dywomly czyly czarom myelo to przypfano byty 772, 7; ten dyw opatrzychu 772, 12; Pro radowanye we- lykeho dywu 772, 26; tento dyw 7z2, 26; geft dywuow wyecze 740, 8 atd. divanie, admiratio: Nyzadne dywanye &7, 32; dywanym tak newydanym 7ó, 30; ftrach y dywanye 709, 19; bilo geft we- like dywanye 777, 28; welyke dywanye 137, 29 atd. divati sé, admirari: gegye ok(r)affye dy- wagye fye 136, 13. divenie, admiratio; neflychane dywenye 107, 16; dywyenym otrapen gía 777. 10. divnost, admiratio : taka dywnoft ieft byla 64, 18, 19. divny, mirabilis: dywne wieczy vczynyl 4, 12; dywneho muzie 49, 20; dywny buoh 65, 18; dywny v weleflawenftwy 6;. 18; bozie prawyczie dywna 77. 28 atd.; admirabilis: dywny chram 37, 25; v mie- fto ftanku dywneho ó2, 27; aby tyem dywnyefly bil 707, 31 atd.; mirus: dywna myloft 737, 10; dywnym rzadem 138, 18; dywnu rozlycznofty 138, 28; mirificus: dywnymy wydyenymy doly- czowal 737, 33. dlíti, morari: nerodyz dlyty 44, 5; procz by fye dlyl wratyti 729, 26. diühost, longitudo: w dluhofty dnow 45, 13; 02. 27; pro dluhoft gfem nepopfal 96, 19 atd.; prolixitas: aby dluhoity pfany tefknoft nebyla 740, 10. dlużny : iakz gfu dluzny (teneantur) 56, 26. Dobeš, Tobias: onen dobes 50, 24. dobytéé, bestia: horfy, nez hlupe dobyczye 35, 2. doéakati, exspectare: aby fudu bozieho tu nedoczakala 774, 6. dokonánie, finis: bez dokonanye czaffu 23, 6; dokonanye dobreho nebywa 25, 37 ; ktere bude dokonanye 74, 15; bez doko- nanye 75, 20; 729, 12; w radofty bez do- konanye 89, 4 atd.; opus: fwrchowane dokonanye 29, 10. doliéenle, dolíGovánie, ratio: pakly wfak dolyczenye poziczilo by toho 42, 23; kdyz nvzadneho newyzy w tom doly- czenye fiyczneho J2, 25; fwymy do- lyczowanymy &&, 6; dolyczowanye bylo icft 45, 11; bydla dolyczowanye 738, 4 atd. experimentum: fprawedlnofty do- lyczenye 90, 21; ieft zgyewno k dn- lyczeny (approuatur) 22, 18; k doly- czeny nepotrzebuge 722, 9; pro dolycze- nye prawdy byeffe potrzyebie 723, 7; solutio: dolyczenye to zgewno ieft 94, 24. doliéiti, dolièovati, probare: fnazowachu fye dolyczyty 99, 7; comprobare: iakz dolyczeno ieft 777, 26; mohl bich toho dolyczyty 722, 10; dywnymy wy- dyenymy dolyczowal 737, 33; testari: wíyeczka potwrzowanye dolyczygy a fwiedczye 723, 33. dolovy, vallium: vwyrzyn dolowych 5, 31.
6est, honor: taku czfty wynykaff ós, 5; czeft czynyty 731, 35; ke czty tohoto on- drziege 733, 30; Ieronymowye czíty a flawye 739, 9; czíty a dooftoynofty 740, 16 atd.; reverentia: pro tu czeft 737, 21; nyzadne czty vczynyty vmyflyw 737, 30; pro czeft a pro doftogenftwie 7377, 13, genzto my czynyl ieft czeft 777, 9 atd. Čin, effectus: czynte wieczi 729, 25; mo- dus: kterymz czynem 736, 8 Gíti, sentire: czyl ieft to 76, 18; okuffenye czyge chutnoft 57, 13; take wonye ieft nebilo czilo 78, 4; iakez fem nebyl czyl 45, 11; wonyenye nykdy neczylo 740, 25 atd; cernere: ktoz czygie fye 44, 14. Slovééstvie, humanitas: taks czlowie- czftwie przygal 54, 20; bez czlowie- czftwie 54, 21; czlowieczftwie nebylo 54, 23; czlowieczftwie 54, 25, 26, 27; pro to czlowieczftwie 54, 37 atd. érny, niger: Czyrna gfy 44, 25; bych czrn by! 55, 3. Srv, vermis: czrwie tyela tweho 24, 4; krmye gfem crwom 57, 5. 6so, quid, quod: Ba czfo geft tu ftrachu or, 35; czfoz pak mluwyty geft 95, 10 t atd. Óstiti, colere: kterak fye czftyla 735, 31 atd Óstnost, virtus: prziebytkem y czfítnofty zawrzieny fucz 772, 30. ótenle, evangelium: we czteny byl rziekl 100, 14. débe! v. diábel. dénle: dawatel iako danye (quod datur) 00, 15. darmo, gratis: wibogigicz mye darmo 45, 6. darovánie, donaria: darowanye 724, 13. dáti, dáti: v placz fie daducz ó9, 5; na modlytwy fie dada 75, 12 atd. dédiésky: dyedyczíky drziety bude zemy (haereditate) 72, 21. dévedka, puella: dyeweczky okraffu okrafleny 725, 29. dévice, virgo: Dwanaczt bylo diewicz 72, 26; fe whemy dyewicziemy 42, 9. diábel, diabolus: { dyebly narziekaty bu- dete 25, 6 atd diáblovnik, daemoniacus: ale dyablownycij 134, 32. diel-diel, partim-partim: genzto dyel od prawych fwiedkow a dyel fam fwyma oczyma fem wydysl 707, 33 a 34. dielné, particulariter: ne po czaftkach any dyelnye 724, 1. dievka, virgo: z blahoflawene dyewky 77, 21; z czifte dyewka narodil fye 49, 16; dyewka. feftra geho 732, 6; puella: f dyewku od(d)an gffa 726, 1; offydlen gía mylofty tee dyewky 726, 3; te dyewky neflechetnofty 726, 7. div, admiratio: dyw nadywy (nad dywy) wynykaflye 64, 26; ftrachem y dywem vzefle fye 727, 17; Strachem y dywem omamyw fye 750, 25; dywem 740, 1 atd.; tyelefnu 144 miraculum: dywomly czyly czarom myelo to przypfano byty 772, 7; ten dyw opatrzychu 772, 12; Pro radowanye we- lykeho dywu 772, 26; tento dyw 7z2, 26; geft dywuow wyecze 740, 8 atd. divanie, admiratio: Nyzadne dywanye &7, 32; dywanym tak newydanym 7ó, 30; ftrach y dywanye 709, 19; bilo geft we- like dywanye 777, 28; welyke dywanye 137, 29 atd. divati sé, admirari: gegye ok(r)affye dy- wagye fye 136, 13. divenie, admiratio; neflychane dywenye 107, 16; dywyenym otrapen gía 777. 10. divnost, admiratio : taka dywnoft ieft byla 64, 18, 19. divny, mirabilis: dywne wieczy vczynyl 4, 12; dywneho muzie 49, 20; dywny buoh 65, 18; dywny v weleflawenftwy 6;. 18; bozie prawyczie dywna 77. 28 atd.; admirabilis: dywny chram 37, 25; v mie- fto ftanku dywneho ó2, 27; aby tyem dywnyefly bil 707, 31 atd.; mirus: dywna myloft 737, 10; dywnym rzadem 138, 18; dywnu rozlycznofty 138, 28; mirificus: dywnymy wydyenymy doly- czowal 737, 33. dlíti, morari: nerodyz dlyty 44, 5; procz by fye dlyl wratyti 729, 26. diühost, longitudo: w dluhofty dnow 45, 13; 02. 27; pro dluhoft gfem nepopfal 96, 19 atd.; prolixitas: aby dluhoity pfany tefknoft nebyla 740, 10. dlużny : iakz gfu dluzny (teneantur) 56, 26. Dobeš, Tobias: onen dobes 50, 24. dobytéé, bestia: horfy, nez hlupe dobyczye 35, 2. doéakati, exspectare: aby fudu bozieho tu nedoczakala 774, 6. dokonánie, finis: bez dokonanye czaffu 23, 6; dokonanye dobreho nebywa 25, 37 ; ktere bude dokonanye 74, 15; bez doko- nanye 75, 20; 729, 12; w radofty bez do- konanye 89, 4 atd.; opus: fwrchowane dokonanye 29, 10. doliéenle, dolíGovánie, ratio: pakly wfak dolyczenye poziczilo by toho 42, 23; kdyz nvzadneho newyzy w tom doly- czenye fiyczneho J2, 25; fwymy do- lyczowanymy &&, 6; dolyczowanye bylo icft 45, 11; bydla dolyczowanye 738, 4 atd. experimentum: fprawedlnofty do- lyczenye 90, 21; ieft zgyewno k dn- lyczeny (approuatur) 22, 18; k doly- czeny nepotrzebuge 722, 9; pro dolycze- nye prawdy byeffe potrzyebie 723, 7; solutio: dolyczenye to zgewno ieft 94, 24. doliéiti, dolièovati, probare: fnazowachu fye dolyczyty 99, 7; comprobare: iakz dolyczeno ieft 777, 26; mohl bich toho dolyczyty 722, 10; dywnymy wy- dyenymy dolyczowal 737, 33; testari: wíyeczka potwrzowanye dolyczygy a fwiedczye 723, 33. dolovy, vallium: vwyrzyn dolowych 5, 31.
Strana 145
domóv: kazdy fye domow (ad propria) wratyl 707, 17. domovnik, domesticus: domownykom 70, 30 dońadż, dońavadź, dondvadi, donidz, donec: Donyadz 7, 22; donyewadz 5, 27: 141,1; donydz 47.3; 78. 23; 97,1; 126, 35; dum: Donyawadz 38, 29; Doniewadz 11, 27; quousque: donawadz 77, 14; 96, 4; 141, 21; donydz 24, 5; quoque: Donye- wadz 716, 15; quamdiu: donyadz 732, 7; antequam: donyd2 27, 8. © 4dosáhnüti, dosieci, capere: aby czty fobie dofvhly 73, 31; attingere: nemozemy doffyeczy 77, 10; apprehendere: zywota nefkonagyczieho dofyehne 67, 25. dosavad, dosovad, hucusque: dofowad 70, 10; hactenus: az dofawad nemohl wgyty tam 727, 7. <ospóśny, sufficiens: kto byl by dofpiefien 72, 18. dostojanstvie, dignitas: O welykofty geho doftogenftwie 7, 28: powiffenym dofto- genftwie 70, 16; doftogenftwie 77, 7; gradus: czym v wietfiem gfte dofto- genitwy 77, 33; doftogenítwym 20, 6, 21; meritum: Gyftye welykeho dofto- genftwie ieft 734, 33; culmen: v byfku- powem doftogenftwy 735, 18 atd. dóstojny, dignus: doftopen íem 7, 31; neygfy boha doftogen 79, 28; Doftoyna ieft byla duffie v pekle przi(e)bywaty 52, 16; wfye chwaly ieft doftogen $5, 33 atd. venerabilis: doftoyny otczye 76, 18; do- floyny Euzebius 7ó, 32; doftoyny otcze 40, 20; Doftoyny arczybyfkup 724, 8; bifkup doftoyny 724, 26 atd. dosvédéovánie, ratio: fwatecznymy do- fwyedczowanymy 737, 33 dotóenie, tactus: dotczenye tenkoft naleza 37, 13. dovoditi, deducere: k propaftney ztratye dowodyl 46, 13. dráčóv, raptoris: chwatlywu ruku lo- trowfku a draczowu vchwatywfe 734, 30. drahné: fe mav przyef drahnye dnow (diebus pluribus) bydlyty 724, 15. dřéve: drzewe rzeczeny byfkap 274, 13. drevni, solitus: nawratyla fye k drziew- nym modlytwam 773. 27; pristinus: w drzewnych lyftech 737, 31; k zdrawye drzyewnymu byl geft nawraczen 747, 7; w drzewnym hrobu 747, 16; — dfevné: byl rozprawiel ono drzyewnye 96, 29. dfévo, lignum: drziewo zywota 3, 26; drziewa liftye 3, 26; aby z toho drziewa regedl 28, 11: iako drzyewo 39, 33; na drziewu fwateho krzyzie 52, 15 atd.; arbor: drziewo korzene negmage 68, 16; stirps: na drziewie krzyzye 47, 29 atd. druhé, iterum: tye druhe krzyzygy 54, 6; secundo: tehdy druhe rychle prziffed 96, 10. druhynadcty, duodenus: k druhemu nad- cztemu letu gyz fahl bil 722, 27. divi, fores: ke drzwem klafterzíkym przy- 145 gyde 737, 12; drzwy zawrzywie 734, 4; zlamawíe drzwy 734, 16; ostia: aby drzwy wydiety nemohl 7:7, 21; drzwy odmeknuty 737, 32. dska, tabula: dífka zhlazena 40, 16; na dffcze geho frdcze napfano £0, 19; obraz na díczye 737, S. duchovenstvie, spiritualitas: poczatek gych duchowenftwie 37, 5; po duchowenftwy 36, 6; gednoftaynye duchowenftwye (uni- tatem spiritus) zachowaty 47, 20. duchovni, spiritualis: gefto duchowny fte 10, 32; W nyekterych duchownych 37, 3; gmenem gfu duchowny 37, 4; w ducnow: nych 36, 6. duchovnik, sacerdos: neyíu. byfkupowe any duchownycy 734, 31. dvadośty, vicesimus: dwadcziety den 96, 34. dvó], duplex: dwoy duch helyaffow 47, 5; dwoy byl vtyeffytel 47, 16. dvór, panská schůze: hry, dwory, klanye 22, 26. dvorny: wiecz tak dworne mnohe dywnu (sed non minus mirabile) 705, 20. dvunádcět, dvanáct: do dwunadczet |et zywota fweho 725, 25. dymanie: przied dymanym wietru (ante faciem venti) 2, 29. . 6, eJ, cia: Pro nyezto ey nu 77, 17; Ey nu, dobrzy rytyerzy 46, 21; Pro nyezto ey nu 60, 10; utinam: Ey by geho na- wratyl 70, 11; Ey moy pane 74, 32; Ey moy myly 79, 27; Éy bich 720, 31; heu: E bieda 77, 15; ey bieda 72, 20; Ey tieda 54, 10; Ey bieda, hieda ó$, 16; Ey bieda, bieda 69, 7, 28; Ey bieda 94, 4; E bieda 729, 6; E naftoyte 97, 25; 114, 31; vae, vae: Ey bieda, bieda 56, 18 atd. epistola, epistola, epistola: epyftolamy geho gfem fye navczyl 76, 11; chtye kratke PT nebo epiftolu pfaty 77, 16; Dokonala fye epyftola neb po- ffelftwie #6, 34; vezynyl byl gednu epi- ftolu 700, 30. frejovánie, procatio: freiowanye, tanczo- wanye 22, 26; tanczow a freiowanye 24, 27. Heliás, Elías: mnych geden gmenem helyaíf 135, 36. hladánie: k hladany (ad erudiendum) w fprawedlnofty 44, 30. hladovity, famelicus: hladowyty, laczny gfucze 70, 13. hlásny, custos: hlafny pozedny 45. 8. hlasov : wfiech hlaffowych nadob (instru- mentorum) 87, 20. hiedśnie, hiedónie, visus: za wilne hle- danye 23, 16; neftydlywym hledyenym 129, 20. hlubina, ingluvies: hlubynu fweho brzycha napinygy 134, 26. hluk, concio: hluk wefken toho lotrowftwa IIO, 2; multitudo: nemaly hluk lydy fye fbyeze 177, 29.
domóv: kazdy fye domow (ad propria) wratyl 707, 17. domovnik, domesticus: domownykom 70, 30 dońadż, dońavadź, dondvadi, donidz, donec: Donyadz 7, 22; donyewadz 5, 27: 141,1; donydz 47.3; 78. 23; 97,1; 126, 35; dum: Donyawadz 38, 29; Doniewadz 11, 27; quousque: donawadz 77, 14; 96, 4; 141, 21; donydz 24, 5; quoque: Donye- wadz 716, 15; quamdiu: donyadz 732, 7; antequam: donyd2 27, 8. © 4dosáhnüti, dosieci, capere: aby czty fobie dofvhly 73, 31; attingere: nemozemy doffyeczy 77, 10; apprehendere: zywota nefkonagyczieho dofyehne 67, 25. dosavad, dosovad, hucusque: dofowad 70, 10; hactenus: az dofawad nemohl wgyty tam 727, 7. <ospóśny, sufficiens: kto byl by dofpiefien 72, 18. dostojanstvie, dignitas: O welykofty geho doftogenftwie 7, 28: powiffenym dofto- genftwie 70, 16; doftogenftwie 77, 7; gradus: czym v wietfiem gfte dofto- genitwy 77, 33; doftogenítwym 20, 6, 21; meritum: Gyftye welykeho dofto- genftwie ieft 734, 33; culmen: v byfku- powem doftogenftwy 735, 18 atd. dóstojny, dignus: doftopen íem 7, 31; neygfy boha doftogen 79, 28; Doftoyna ieft byla duffie v pekle przi(e)bywaty 52, 16; wfye chwaly ieft doftogen $5, 33 atd. venerabilis: doftoyny otczye 76, 18; do- floyny Euzebius 7ó, 32; doftoyny otcze 40, 20; Doftoyny arczybyfkup 724, 8; bifkup doftoyny 724, 26 atd. dosvédéovánie, ratio: fwatecznymy do- fwyedczowanymy 737, 33 dotóenie, tactus: dotczenye tenkoft naleza 37, 13. dovoditi, deducere: k propaftney ztratye dowodyl 46, 13. dráčóv, raptoris: chwatlywu ruku lo- trowfku a draczowu vchwatywfe 734, 30. drahné: fe mav przyef drahnye dnow (diebus pluribus) bydlyty 724, 15. dřéve: drzewe rzeczeny byfkap 274, 13. drevni, solitus: nawratyla fye k drziew- nym modlytwam 773. 27; pristinus: w drzewnych lyftech 737, 31; k zdrawye drzyewnymu byl geft nawraczen 747, 7; w drzewnym hrobu 747, 16; — dfevné: byl rozprawiel ono drzyewnye 96, 29. dfévo, lignum: drziewo zywota 3, 26; drziewa liftye 3, 26; aby z toho drziewa regedl 28, 11: iako drzyewo 39, 33; na drziewu fwateho krzyzie 52, 15 atd.; arbor: drziewo korzene negmage 68, 16; stirps: na drziewie krzyzye 47, 29 atd. druhé, iterum: tye druhe krzyzygy 54, 6; secundo: tehdy druhe rychle prziffed 96, 10. druhynadcty, duodenus: k druhemu nad- cztemu letu gyz fahl bil 722, 27. divi, fores: ke drzwem klafterzíkym przy- 145 gyde 737, 12; drzwy zawrzywie 734, 4; zlamawíe drzwy 734, 16; ostia: aby drzwy wydiety nemohl 7:7, 21; drzwy odmeknuty 737, 32. dska, tabula: dífka zhlazena 40, 16; na dffcze geho frdcze napfano £0, 19; obraz na díczye 737, S. duchovenstvie, spiritualitas: poczatek gych duchowenftwie 37, 5; po duchowenftwy 36, 6; gednoftaynye duchowenftwye (uni- tatem spiritus) zachowaty 47, 20. duchovni, spiritualis: gefto duchowny fte 10, 32; W nyekterych duchownych 37, 3; gmenem gfu duchowny 37, 4; w ducnow: nych 36, 6. duchovnik, sacerdos: neyíu. byfkupowe any duchownycy 734, 31. dvadośty, vicesimus: dwadcziety den 96, 34. dvó], duplex: dwoy duch helyaffow 47, 5; dwoy byl vtyeffytel 47, 16. dvór, panská schůze: hry, dwory, klanye 22, 26. dvorny: wiecz tak dworne mnohe dywnu (sed non minus mirabile) 705, 20. dvunádcět, dvanáct: do dwunadczet |et zywota fweho 725, 25. dymanie: przied dymanym wietru (ante faciem venti) 2, 29. . 6, eJ, cia: Pro nyezto ey nu 77, 17; Ey nu, dobrzy rytyerzy 46, 21; Pro nyezto ey nu 60, 10; utinam: Ey by geho na- wratyl 70, 11; Ey moy pane 74, 32; Ey moy myly 79, 27; Éy bich 720, 31; heu: E bieda 77, 15; ey bieda 72, 20; Ey tieda 54, 10; Ey bieda, hieda ó$, 16; Ey bieda, bieda 69, 7, 28; Ey bieda 94, 4; E bieda 729, 6; E naftoyte 97, 25; 114, 31; vae, vae: Ey bieda, bieda 56, 18 atd. epistola, epistola, epistola: epyftolamy geho gfem fye navczyl 76, 11; chtye kratke PT nebo epiftolu pfaty 77, 16; Dokonala fye epyftola neb po- ffelftwie #6, 34; vezynyl byl gednu epi- ftolu 700, 30. frejovánie, procatio: freiowanye, tanczo- wanye 22, 26; tanczow a freiowanye 24, 27. Heliás, Elías: mnych geden gmenem helyaíf 135, 36. hladánie: k hladany (ad erudiendum) w fprawedlnofty 44, 30. hladovity, famelicus: hladowyty, laczny gfucze 70, 13. hlásny, custos: hlafny pozedny 45. 8. hlasov : wfiech hlaffowych nadob (instru- mentorum) 87, 20. hiedśnie, hiedónie, visus: za wilne hle- danye 23, 16; neftydlywym hledyenym 129, 20. hlubina, ingluvies: hlubynu fweho brzycha napinygy 134, 26. hluk, concio: hluk wefken toho lotrowftwa IIO, 2; multitudo: nemaly hluk lydy fye fbyeze 177, 29.
Strana 146
150 hlupec: hlupy hlupcze marny 730, 32. hod, solemnitas: gehozto hod byeffe 739, 3; convivium: hody welyke 22, 27; O hody prziedrahe 59, 8; tyechto hodow kwaffu pozywaty 60, 12. hodný: hodno ieit (licet) 77, 2; k fnyedu bilo hodne 75, 11; fas: ey by mnye fiuffalo a hodne bylo 74, 33; by hodne bylo &5, 5. hodovánie, solemnitas: fladke hodowanye angelfke 72, 8 hofenie, fervor: horzeny mylofty 85, 14 a 15. horutný, inopinabilis: na tu horutnu krzywdu 700, 13. hospodárnf, hospitalis: Bud hofpodarzen 48, 24. hrady: acz by hrady (castra) ftawiely 72, 21 hřbitov, coemeterium: w hrzbytowie po- hrabany gfu 99, 27; na hrzbytowye 724, 4 24. hřésti: z hrobu, w nyemz hrzbyelo (jacuisti barathro) 55, 14. hromazditi, hromá£ditl, coacervare: krzy we proroky nam hromazdiecze 7, 20; w hro- madu B. hromazdiecze 27, 29; congre- gare: hromazdte czty 24, 28; kamenye hromazdye 32, 27 hróza, hrůza: hrozy baty fie 77, 3; pro przyczinu welykeho ftrachu a hrozy 772, 28. hrozlivy: Tyto wieczi tak hrozlywe 96, 18. hubenec, miser: O hubenczi hubeny 20, 29; o hubencziech 27, 6; hubenczow 22, 21; Ba hubencze 22, 4; hubencze pfotny 32. 11; O hubencze 32, 12; ofiepen gia hubenecz 777, 33 atd. hubenstvie, miseria: hubenftwie tohoto zywota 77, 6; na hubenítwy fwieta tohoto 11,14; gych hubenftwie 260,11; aerumnae: hubenftwymy 2, 3; hubenftwie 5, 16; na hubeníftwie (in agone) 72, 2; po hubenftwy 2, 7; pro hubenftwie 54, 16; w hu- benftwie fmutkow 704, 38 atd. hubeny, miser: tyela hubeneho prziebytek 5, 92; £z tiela hubeneho 9, 14; o wy pfotry a hubeny 20, 18; mdly a hubeny ' ieft 22, 14; hubeny a mrzczi 22, 34; hu- benych bohatczow 26, 9 atd. huhlati, ululare: iecziecze a huhlycze 737, 15. huhlánie, ululatus: huhlanymy a wzdicha- nym 720, 30; wypufty huhlanye 733, 31. húné, hounč: odyen gfa w huny 4, 28. hybéti, perire: hibiet, an nebezpeczneho tapanie dopufty fye 773, 1: ba hybiet gym { ohnyem pekelnym 727, 10; hibiet * 113, 1. chlebny, panis: w chlebney twarzy 59, 9. chłebuovy, panis: pod chlebuowu twar- nofty 59, 13. Ochod, gradus: ruczym chodem wfłupyw 123, 1, chochténie, cachinnationes: f welykym chochtanym 774, 2. chof, sponsa: od twe choty 70, 2. chovati sé, fugere: chowaite fyc fmylftwa, chowaite 34, 28; flowa chowayte fye prazdneho 39, 25; {l(o)wa ieffytneho chowal fye 75, 22; evitare: aby fie zenfkych obyczeyow chowaly 727, 30. chrbet, dorsum: na chrzebtye 77, 7; tergum: chrzebty gfu obratyly 708. 25. chfiep®, nares: taky fmrad w chrzyepy mogy wfel 720. 18. chténie, voluntas: ze by dwie wuoly nebo dwie chtyeny byly 700, 11. ohtleti, velle: czoz chczmy rozprawiety 135. 29 atd. churaviti, macerare: fwe tyeleffenftwie mrtwyla a churawily 74, 33; tyelo mrtwyl a churawil 75, 7 churavuost, macies: churawuoftij zlybye- welo 70, 20. chuť, suavitas: kde ieft wfyeczka chut 72, 6. chutnošč, chutnost, suavitas: w chutnofty 39,19; Twe wonye chutnoft 50, 33; wony chutnoft oftala 4o, 22; gychzto chutno- fczemy 7, 22; obezrzyenye takc ieft chutnofty a lybeznofty bylo 736, 18; sapor: okuffenye czyge chutnoft ;7, 13 ohutny, suavis: chutnych flow 2, 21; , k prziechutney wony 437, 6; prziechut- nych hlaffow 57, 18; f welyku wony a chutnu 740, 24. chutne: wierztez chutnye gemu 76, 9; nafleduytez ieho chutrye 76, 10; chutnye a muznye 22, 15;chutnyeafprawedinye 22,17 ; chutnye k tomu geho nutye 95, 6 atd.; protinus : w ftrziecy fobie chutnye gidechu 709, 6; vehemeuter: gye fye chutnye zwo- nyty 774. 14. chválenie, laudes: abych geho chwalenye mluwyl 739, 13. chválitel, laudator : nedoftateczny chwa- lytel 74, 17. chvátajíci, rapax : wlczie chwatagyczi 75. 7. chvátavy, rapax: wiczie chwatawy 37, 7; wlk chwatawy 700, 23; wiecze wlkow chwatawych 735. 21. — chvátavé, festi- nanter: precz chwatawie odfel 96, 5; chwatawie do koftela biezal 776, 22 chvatlivy, rapax: chwatlywu ruku lotrowfku a draczowu vchwatywie 734, 29. chvile, hora: za chwyly tralo 42, 12; za nyekteru chwyly 774, 24; za chwyly chodye 736, 11; po gedney chwyly (uno elapso instanti) 722, 2; za dluhu chwylu tin longum); 737, 3; aliquantulum : tak chwyly przyemiczefita 738, 29; chwyly przyemlczefta 738, 32. chvilka, hora: za chwylku prziemlczaw 125, 5. chybovati sé, ignorare : toho fie nechybuge 22, 9, 10. chyliti: na gedno y na druhe chylecz wfyeczky lydy 727, 28. chytrost, ars: chytrzyeyflych chytrofty ial {ye hledaty 728, 13; bezczyflne chytrofty "132, 26; astutia: fwu chytrofty 726, 15;
150 hlupec: hlupy hlupcze marny 730, 32. hod, solemnitas: gehozto hod byeffe 739, 3; convivium: hody welyke 22, 27; O hody prziedrahe 59, 8; tyechto hodow kwaffu pozywaty 60, 12. hodný: hodno ieit (licet) 77, 2; k fnyedu bilo hodne 75, 11; fas: ey by mnye fiuffalo a hodne bylo 74, 33; by hodne bylo &5, 5. hodovánie, solemnitas: fladke hodowanye angelfke 72, 8 hofenie, fervor: horzeny mylofty 85, 14 a 15. horutný, inopinabilis: na tu horutnu krzywdu 700, 13. hospodárnf, hospitalis: Bud hofpodarzen 48, 24. hrady: acz by hrady (castra) ftawiely 72, 21 hřbitov, coemeterium: w hrzbytowie po- hrabany gfu 99, 27; na hrzbytowye 724, 4 24. hřésti: z hrobu, w nyemz hrzbyelo (jacuisti barathro) 55, 14. hromazditi, hromá£ditl, coacervare: krzy we proroky nam hromazdiecze 7, 20; w hro- madu B. hromazdiecze 27, 29; congre- gare: hromazdte czty 24, 28; kamenye hromazdye 32, 27 hróza, hrůza: hrozy baty fie 77, 3; pro przyczinu welykeho ftrachu a hrozy 772, 28. hrozlivy: Tyto wieczi tak hrozlywe 96, 18. hubenec, miser: O hubenczi hubeny 20, 29; o hubencziech 27, 6; hubenczow 22, 21; Ba hubencze 22, 4; hubencze pfotny 32. 11; O hubencze 32, 12; ofiepen gia hubenecz 777, 33 atd. hubenstvie, miseria: hubenftwie tohoto zywota 77, 6; na hubenítwy fwieta tohoto 11,14; gych hubenftwie 260,11; aerumnae: hubenftwymy 2, 3; hubenftwie 5, 16; na hubeníftwie (in agone) 72, 2; po hubenftwy 2, 7; pro hubenftwie 54, 16; w hu- benftwie fmutkow 704, 38 atd. hubeny, miser: tyela hubeneho prziebytek 5, 92; £z tiela hubeneho 9, 14; o wy pfotry a hubeny 20, 18; mdly a hubeny ' ieft 22, 14; hubeny a mrzczi 22, 34; hu- benych bohatczow 26, 9 atd. huhlati, ululare: iecziecze a huhlycze 737, 15. huhlánie, ululatus: huhlanymy a wzdicha- nym 720, 30; wypufty huhlanye 733, 31. húné, hounč: odyen gfa w huny 4, 28. hybéti, perire: hibiet, an nebezpeczneho tapanie dopufty fye 773, 1: ba hybiet gym { ohnyem pekelnym 727, 10; hibiet * 113, 1. chlebny, panis: w chlebney twarzy 59, 9. chłebuovy, panis: pod chlebuowu twar- nofty 59, 13. Ochod, gradus: ruczym chodem wfłupyw 123, 1, chochténie, cachinnationes: f welykym chochtanym 774, 2. chof, sponsa: od twe choty 70, 2. chovati sé, fugere: chowaite fyc fmylftwa, chowaite 34, 28; flowa chowayte fye prazdneho 39, 25; {l(o)wa ieffytneho chowal fye 75, 22; evitare: aby fie zenfkych obyczeyow chowaly 727, 30. chrbet, dorsum: na chrzebtye 77, 7; tergum: chrzebty gfu obratyly 708. 25. chfiep®, nares: taky fmrad w chrzyepy mogy wfel 720. 18. chténie, voluntas: ze by dwie wuoly nebo dwie chtyeny byly 700, 11. ohtleti, velle: czoz chczmy rozprawiety 135. 29 atd. churaviti, macerare: fwe tyeleffenftwie mrtwyla a churawily 74, 33; tyelo mrtwyl a churawil 75, 7 churavuost, macies: churawuoftij zlybye- welo 70, 20. chuť, suavitas: kde ieft wfyeczka chut 72, 6. chutnošč, chutnost, suavitas: w chutnofty 39,19; Twe wonye chutnoft 50, 33; wony chutnoft oftala 4o, 22; gychzto chutno- fczemy 7, 22; obezrzyenye takc ieft chutnofty a lybeznofty bylo 736, 18; sapor: okuffenye czyge chutnoft ;7, 13 ohutny, suavis: chutnych flow 2, 21; , k prziechutney wony 437, 6; prziechut- nych hlaffow 57, 18; f welyku wony a chutnu 740, 24. chutne: wierztez chutnye gemu 76, 9; nafleduytez ieho chutrye 76, 10; chutnye a muznye 22, 15;chutnyeafprawedinye 22,17 ; chutnye k tomu geho nutye 95, 6 atd.; protinus : w ftrziecy fobie chutnye gidechu 709, 6; vehemeuter: gye fye chutnye zwo- nyty 774. 14. chválenie, laudes: abych geho chwalenye mluwyl 739, 13. chválitel, laudator : nedoftateczny chwa- lytel 74, 17. chvátajíci, rapax : wlczie chwatagyczi 75. 7. chvátavy, rapax: wiczie chwatawy 37, 7; wlk chwatawy 700, 23; wiecze wlkow chwatawych 735. 21. — chvátavé, festi- nanter: precz chwatawie odfel 96, 5; chwatawie do koftela biezal 776, 22 chvatlivy, rapax: chwatlywu ruku lotrowfku a draczowu vchwatywie 734, 29. chvile, hora: za chwyly tralo 42, 12; za nyekteru chwyly 774, 24; za chwyly chodye 736, 11; po gedney chwyly (uno elapso instanti) 722, 2; za dluhu chwylu tin longum); 737, 3; aliquantulum : tak chwyly przyemiczefita 738, 29; chwyly przyemlczefta 738, 32. chvilka, hora: za chwylku prziemlczaw 125, 5. chybovati sé, ignorare : toho fie nechybuge 22, 9, 10. chyliti: na gedno y na druhe chylecz wfyeczky lydy 727, 28. chytrost, ars: chytrzyeyflych chytrofty ial {ye hledaty 728, 13; bezczyflne chytrofty "132, 26; astutia: fwu chytrofty 726, 15;
Strana 147
calliditas: w dyabelíkey zlofty a chy- trofty 7732, 33. chytry, subtilis - Myftr ch(y)trych flow 74, 4; chytrzyeyffych chytrofty ial fye hle- daty 728, 13. inhed, statim: ynhed 70, 15; 49, 11; 99, 20; protinus: ynhed 70, 23; 90, 6; 99, 24; 101, 10; 705, 25 atd.; subito: ynhed 45, 10; 06, 11; ynhed fie gme pychy 76, 27; ynhed naprznyeny bywagy 76, 28; Inhed ftogy 22, 2; continuo: ynhed ob- drziety 86, 32; confestim: ynhed 702, 21; mox: ynhed 730, 3 atd. Jakóź,quam: tak krzieftene yakez kaczierzy 89. 6; tak wiernych, iakez take obrancij 90, 19; iakez gedyny mrzky fkutek za- traty 773, 2. Jakto, jakżto, ut: iakto nyekdy 3. 4; iakzto Iwowe 6, 12; yakzto myloftywy 9, 25; tamquam: iakto nevrozene 20, 20; yakzto krzyftal 3, 24; iakzto bozym fluham 70, 30; iakzto vmrleho 77, 3 atd.; sicut: iakto pauczynye ó, 12; iakzto dym 730, 2; iakto na ochly 730, 2; quasi: iakzto hwiezdy 74, 10 atd. Jaz, ego: gfem iaz 2, 29; iaz to znagy 25, 7; zyw gíem yaz 2&8, 30; yaz powftanu 44, 2 atd. Vedle toho užívá se též já: prawy ia to 25, 9; ia za to gmam 25, 36; ya gfem 28, 3 atd je&enle, ululatus: pocze ieczenye 706, 33; f welykym ieczenym 707, 8; ieczenye wanyelo ieft 707, 18; gemitus: wypulfty czafte geczenye 735, 31. Jebeti: geczal a ftonal (gemitibus et ulula : tibus pandens) 77, 26; iecziecze (gemens) a hunlycze 737, 15. Jedenie, manducatio: abi tye to gedenye rozfudylo 59, 6; k gedenye klade fye 60, 13. jedinky, solus: gmie gedynke famo 26, 20; genz gedynka (dwa) fpatrzyly biechu 708, 15; tato gedynka dwa widucze po- czeftna człowieky 705, 36; f gedynkym dywem 740, 11 atd. — jedinké, tantum : gedynke 5, 23; 75, 1; 727, 7; 132, 30; 140, 10; nisi: gedynke 6, 9; 75, 6, 9; $3, 27; 7104, 24; solum: a gedynke czyny 74, 19; gedynke pokornym 20, 9; to gedynke famo prziekazanye gmyel 24, 10; gedynke wladarzy 32, 2 atd. — jedinkü, semel: gedynku ob den owocze 75, 10; ya gedynku fem fye dotekl 779, 31 jednak, paene: gednak 4, 7; 76, 18; 74, 31; 81, 4, 22; 82, 15; 85, 3 atd. praecipue. ano by gednak neftaczyly 74, 28. jedné, solum: gedne famo fmylne zaze- hanye 5, 25; gedne fkrzie ohyzdu &, 2; gedne poftawu famu gfu 70, 30; gedne tyemto czinem &4, 12 atd. — jedno, solum: gedno ktoz bogige 7, 13; gedno ieft mnye - plaino 74, 9; nisi: gedno baty fie 77, 32; gedno toto 73, 23; gedno kterakos 22, 5; gedno z mozftwie 23, 151 1; gedno vfty 27, 20; Lecz gedno 727, 18 atd.; tantum: Myftr gedno chitrych flow 74, 4; dummodo: kdys by gedno czynyl gyey 74, 18; quam: nycz gy- neho gedno 777, 17 atd. Jednospojnost: gednofpoynoft gednoho bozftwie y czlowieczftwie fala fye ieft 54 26. Jednost, unitas: gednofty troynofty 4o, 14 Jednostajenstvie: wole ieft w gednoftay- genftwie (una et eadem voluntas) 54, 27; . boh y czlowiek gíy w gednoftagenftwi 54, 28; unitas: k gednoftagenftwy ó4, 2. Jednosta|ny, unus: hlaf gednoftaynye 70, 7; gednoftayna wiecz (unum) ieft 72, 14; z gednoftayneho korzene 76, 23; oftaw w gednoftayne a w gedney ofobye 57, 15atd ; solus: gednoftayny buoh 54, 16. jelikož, nisi : gelykoz opatrzyge 4, 13. Jeilż, donec: gyelyz by mye naplnyl 724, 11. Jeskyné, fovea : Lyfky iefkynye magy 76, 4. Je$óba, substantia: w gednoftagenftwi gedne geffczby 54, 28; w gerdney pod- ftatye neb geffezbie 55, 6 Jeśitnost, vanitas: at nevzrzy ieffytnofty 12, 15; w geffytnoftech 26, 2. jeSitny, vanus: Baznie ieffytne neyma 72, 14; pokora geffytna 7$, 29; z marneho a ieffytneho pifma 75, 29; ze geffytnych pych fnazen byl 736, 27 atd.; otiosus: fl(o.wa ieffytneho chowal fye 75, 22. Jevenie: pro gewenye (declarando) dywu 4116, 18 Jherec, histrio: f ghercy a f gynymy bo- hatczy 734, 25. Jhra, ludus: gedyne we yhrach 727, 2; fwu ghru chtyechu poczyety 727, 29; wefken czafl we yhrach ztrawyw 722. 26; ghry tee gifte neymage 722, 29; gefto gher brany 722, 31; f teto ghry newftanu 722, 32. Vedle jhra užívá se též hra: hry przyemrzke 727, 9; pro mrzku hru 121, 14; tuto hru dokonamy 722. 1; po- cziely fwu hru 722, 2; pocziechu fwu hru 722, 2 atd. jhráti, ludere: ghragyczie biechu 723, 5; ale téz hráti: w kteremz hragyechu 7237, 1. atd. Jietl, capere: ynhed fu gye gyely 170, 26; emie gye 7rO, 29; gely geho 777, 1; nyawadz myefíto nebude iato 747, 21. — jieti $6: gme fie rozbohaczowaty T6, 26; gechu fye wraczowaty 706, 22; gechu fye wzpytaty 705, 37; fye ieft myflyty 777, 33 atd. Jil, limus: gefto gfy z gylu zemfkeho ftworzy| 50, 9; Vítrnul fem v gilu' ó2, 19. jinak, alioguin: Gynak mne gmyety ne- budes 727, 15. jinopřislý, alicnus: fynow gynoprzyflych 44, 11. 10*
calliditas: w dyabelíkey zlofty a chy- trofty 7732, 33. chytry, subtilis - Myftr ch(y)trych flow 74, 4; chytrzyeyffych chytrofty ial fye hle- daty 728, 13. inhed, statim: ynhed 70, 15; 49, 11; 99, 20; protinus: ynhed 70, 23; 90, 6; 99, 24; 101, 10; 705, 25 atd.; subito: ynhed 45, 10; 06, 11; ynhed fie gme pychy 76, 27; ynhed naprznyeny bywagy 76, 28; Inhed ftogy 22, 2; continuo: ynhed ob- drziety 86, 32; confestim: ynhed 702, 21; mox: ynhed 730, 3 atd. Jakóź,quam: tak krzieftene yakez kaczierzy 89. 6; tak wiernych, iakez take obrancij 90, 19; iakez gedyny mrzky fkutek za- traty 773, 2. Jakto, jakżto, ut: iakto nyekdy 3. 4; iakzto Iwowe 6, 12; yakzto myloftywy 9, 25; tamquam: iakto nevrozene 20, 20; yakzto krzyftal 3, 24; iakzto bozym fluham 70, 30; iakzto vmrleho 77, 3 atd.; sicut: iakto pauczynye ó, 12; iakzto dym 730, 2; iakto na ochly 730, 2; quasi: iakzto hwiezdy 74, 10 atd. Jaz, ego: gfem iaz 2, 29; iaz to znagy 25, 7; zyw gíem yaz 2&8, 30; yaz powftanu 44, 2 atd. Vedle toho užívá se též já: prawy ia to 25, 9; ia za to gmam 25, 36; ya gfem 28, 3 atd je&enle, ululatus: pocze ieczenye 706, 33; f welykym ieczenym 707, 8; ieczenye wanyelo ieft 707, 18; gemitus: wypulfty czafte geczenye 735, 31. Jebeti: geczal a ftonal (gemitibus et ulula : tibus pandens) 77, 26; iecziecze (gemens) a hunlycze 737, 15. Jedenie, manducatio: abi tye to gedenye rozfudylo 59, 6; k gedenye klade fye 60, 13. jedinky, solus: gmie gedynke famo 26, 20; genz gedynka (dwa) fpatrzyly biechu 708, 15; tato gedynka dwa widucze po- czeftna człowieky 705, 36; f gedynkym dywem 740, 11 atd. — jedinké, tantum : gedynke 5, 23; 75, 1; 727, 7; 132, 30; 140, 10; nisi: gedynke 6, 9; 75, 6, 9; $3, 27; 7104, 24; solum: a gedynke czyny 74, 19; gedynke pokornym 20, 9; to gedynke famo prziekazanye gmyel 24, 10; gedynke wladarzy 32, 2 atd. — jedinkü, semel: gedynku ob den owocze 75, 10; ya gedynku fem fye dotekl 779, 31 jednak, paene: gednak 4, 7; 76, 18; 74, 31; 81, 4, 22; 82, 15; 85, 3 atd. praecipue. ano by gednak neftaczyly 74, 28. jedné, solum: gedne famo fmylne zaze- hanye 5, 25; gedne fkrzie ohyzdu &, 2; gedne poftawu famu gfu 70, 30; gedne tyemto czinem &4, 12 atd. — jedno, solum: gedno ktoz bogige 7, 13; gedno ieft mnye - plaino 74, 9; nisi: gedno baty fie 77, 32; gedno toto 73, 23; gedno kterakos 22, 5; gedno z mozftwie 23, 151 1; gedno vfty 27, 20; Lecz gedno 727, 18 atd.; tantum: Myftr gedno chitrych flow 74, 4; dummodo: kdys by gedno czynyl gyey 74, 18; quam: nycz gy- neho gedno 777, 17 atd. Jednospojnost: gednofpoynoft gednoho bozftwie y czlowieczftwie fala fye ieft 54 26. Jednost, unitas: gednofty troynofty 4o, 14 Jednostajenstvie: wole ieft w gednoftay- genftwie (una et eadem voluntas) 54, 27; . boh y czlowiek gíy w gednoftagenftwi 54, 28; unitas: k gednoftagenftwy ó4, 2. Jednosta|ny, unus: hlaf gednoftaynye 70, 7; gednoftayna wiecz (unum) ieft 72, 14; z gednoftayneho korzene 76, 23; oftaw w gednoftayne a w gedney ofobye 57, 15atd ; solus: gednoftayny buoh 54, 16. jelikož, nisi : gelykoz opatrzyge 4, 13. Jeilż, donec: gyelyz by mye naplnyl 724, 11. Jeskyné, fovea : Lyfky iefkynye magy 76, 4. Je$óba, substantia: w gednoftagenftwi gedne geffczby 54, 28; w gerdney pod- ftatye neb geffezbie 55, 6 Jeśitnost, vanitas: at nevzrzy ieffytnofty 12, 15; w geffytnoftech 26, 2. jeSitny, vanus: Baznie ieffytne neyma 72, 14; pokora geffytna 7$, 29; z marneho a ieffytneho pifma 75, 29; ze geffytnych pych fnazen byl 736, 27 atd.; otiosus: fl(o.wa ieffytneho chowal fye 75, 22. Jevenie: pro gewenye (declarando) dywu 4116, 18 Jherec, histrio: f ghercy a f gynymy bo- hatczy 734, 25. Jhra, ludus: gedyne we yhrach 727, 2; fwu ghru chtyechu poczyety 727, 29; wefken czafl we yhrach ztrawyw 722. 26; ghry tee gifte neymage 722, 29; gefto gher brany 722, 31; f teto ghry newftanu 722, 32. Vedle jhra užívá se též hra: hry przyemrzke 727, 9; pro mrzku hru 121, 14; tuto hru dokonamy 722. 1; po- cziely fwu hru 722, 2; pocziechu fwu hru 722, 2 atd. jhráti, ludere: ghragyczie biechu 723, 5; ale téz hráti: w kteremz hragyechu 7237, 1. atd. Jietl, capere: ynhed fu gye gyely 170, 26; emie gye 7rO, 29; gely geho 777, 1; nyawadz myefíto nebude iato 747, 21. — jieti $6: gme fie rozbohaczowaty T6, 26; gechu fye wraczowaty 706, 22; gechu fye wzpytaty 705, 37; fye ieft myflyty 777, 33 atd. Jil, limus: gefto gfy z gylu zemfkeho ftworzy| 50, 9; Vítrnul fem v gilu' ó2, 19. jinak, alioguin: Gynak mne gmyety ne- budes 727, 15. jinopřislý, alicnus: fynow gynoprzyflych 44, 11. 10*
Strana 148
152 Jinozemni, alienus: w gynozemnycy wlafty 45. 17. Jistost, certitudo: prziegiftu giftoft vkazalo 55. 14; kteruzto gyltofty nafiie wiera ftwrzena ieft 55, 15; experientia: kdyz by giftu znal gyftofty 93, 20; gyftymy gyftoftmy moz vkazano byty 779, 25. Jistota, experientia : abychom gyftoty tyech muk zkufyly o4, 28. jíti, ire: genzto gdychu 65, 1; fpafytel f nym fpolu gdyeflye 65, 2; gdyefta bludnu czieftu 708, 4; pergere: gydech nalyt 706, 12; gradior: kadyz ony diechu oë, 11; przierzyedczy du 725, 32; ve- nire: f wamy gidechu 709, 12; do be- tlema gdyefta 770, 19 atd. fné, matutinale; w gyufoye 130, 26. mě, nomen: gmye geho 2, 9; gmie krzie- ftanfke gmyety 20, 20; gmye ma ten 26, 21; gemuzto grnyc ieft nade wieczka gmena 26 27; flyffyecze to geho gmye 704, 12 atd. fmioti, possidere: czoz on fam gma 4, 7; "ENDE gma 77, 10; habere: czo geho Penyel 6, 5; dovffanye gmage &, 4; Ney- myei nadiegye 26, 18; ze mocz gmas 36, 17; inesse: kdyz czaff gmamy 727, 12 atd. kadyż, qua: tady, kadyz ony diechu 708, 11. kakýs, quidam: kakes nadutye vcha 77, 5; kakyms vrozenym 20, 6; kakus mocy 20, 6; kakyf fud 27, 21; kakes okolky 25, 1; mnym iako kakus fmyeloft 57, 11 atd. kakżkoli, kakżkolivók, quam; kakzkoly mnohymy fwiedky 722, 9; quamquam: kakzkoly welmy maly 3ó 10; kakzkoly ne(do)ftoyneho 70, 22; kakzkoly nedo- ftatcczne 86, 19; quamvis: kakzkoly 75, 16; kakzkolywek 77, 8; w zbozy kakz- koliwek mrzkem 39, 3 atd.; quantum- cumque: kakzkolywek czyftym 727, 28. kapitola, capitulum: do kapytoly wfieczky wolala 773, 20; do kapytoly fwolany byly 773, 21; wen fu z kapytoly wybiehly 114, 3; wgyde w kapytolu 774, 13; do kapytoly pofpieffyla 774. 16. kazanie, praeceptum: podle kazanye bo- zyeho 27, 5; praedicatio: kazanye 73! 26; 22, 21 atd. kázati, imperare: kazal lotrom 705 10; wíyem mlcziety kaza 737, 6; jubere: kazal katom 777, 30; gyey kazal 772,5; wygyty kazal 774, 21; postulare: ffobie otewrzyety kazal 726, 14; praenotare: gym mlczyety kazal 757, 10; corripere: gefto fynow fwich nekazy 722, 23 atd. — kázat! sé, terreri: nehodamy gyftymy nekazy ffye 25, 31; gynych lydy imutky a horzem fye kazaly 735, 30; discere: kaste fye tyemto mladenczem 779, 14; przykladem toho mladenczie fye kazte (sint astuti) 726, 6 atd. kbel, modius: pode kbelem 2, 20. kiénle, hostiludia: dwory, klanye 22, 26. klektati, garrire: nez to wzdy klektaffe 776, 25 kletva, sacramentum: lal fyc ieft mnohymy rotyty kletwamy 737, 27. klevetati, gatrire: klewetachu 777, 23. kinuti sé: kinucze fye a przyffahagycze (conjurabant) 770, 27. knle£e,. princeps: knyeze pokoge Ó4, 24; ne menfy ieft knyezat koftelnych 70, 24; fapoíftolfkym knyezetem 94, 19; knyeze gedno 704, 7, k fwemu knyezety 106, 25 atd.; senator: knyezety Rzymfkemu 87, 27; haeresiarcha: o knyczety ka- czirzkem 700, 9; f tyem knyezetem 700, 34; to gifte knyeze 707, 3; proty tomu knyezety kaczerfkemu 707, 10; to knyeze zloftne kaczyerfke 707, 23 atd. knlezky, volumen: w kratkych knyezkach 77. 2; opusculum: z gyednyech knyzek 200, 26; knyzky flozyl byl 707, 3. kniżny, librorum: knyznych fwazkow 3, 19 kochati só, incumbi: w lonye czierckwi- fie bude kochaty 34, 2; delectari: w blaz- nowftwych fye kochal 736, 29 atd. koliko, kolikem, quot: kolyko ieft ne- mocznych 57, 16; kolykem poczeftmi wye powyflowaty 89, 21; kolykem oby- cziegy 709, 35. kolotati, somniare: by fie we fnie nyeczfo o nyem kolotalo 22, 7; by fie gemu ze fpanye kolotalo 25, 22; z welykeho opylftwie to kolotalo fye gyey 773. 24; tyto gifte wieczy gfu fye tobie kolotaly 131, 29. kon, equus: falefny kon 76, 20 atd. konéiny, fines: az do konczyn zemfkych 2, 11; do konczyn (terminos) fwieta 3, 6 atd. kofen, radix: trnye neprziepuftyeyte za korzen gyty 725, 14; z korzen (radicitus) precz zkazye 59, 11. koronovati, coronare: nebude koronowan 7, 13; ten bude koronowan 77, 27 atd. kostelni, ecclesiae: knyczat koftelnych 70, 24; fluham koftelnym 70, 6. kostkář, hráč v koftky: gednoho koftkarzye fpalyl ohen 727, 18; gyne koftkarzye zemye pohltyla 727, 26; koftkarzy 727, 27; gyneho koftkarze dyabel pochwatyl 122, 6. kóże, kuoże, saccus: Opala bieffe kuozis vdy 4. 29. kraciéky, brevis: czafku kraczyczkeho 38, 29; zywot kraczytky 43, 9. krajenin, compatriota: fwemu kragyenynu 82. 10 králevstvie, královstvie, regnum: kra- . lewftwie 3, 4 a 5; od kralewftwie 72, 26; do kralewftwie nebefkeho 72, 4, 5; kralewftwie nebefkého dofly 20, 9; do kralewítwie 704, 23; ale téi: do kra- lowftwie 77, 3; 27, 3 atd. ek, fidelis: wfyem wiernym kr zie- ftankom 69, 22 krmě, esca: krmye dyablowa 72, 7;
152 Jinozemni, alienus: w gynozemnycy wlafty 45. 17. Jistost, certitudo: prziegiftu giftoft vkazalo 55. 14; kteruzto gyltofty nafiie wiera ftwrzena ieft 55, 15; experientia: kdyz by giftu znal gyftofty 93, 20; gyftymy gyftoftmy moz vkazano byty 779, 25. Jistota, experientia : abychom gyftoty tyech muk zkufyly o4, 28. jíti, ire: genzto gdychu 65, 1; fpafytel f nym fpolu gdyeflye 65, 2; gdyefta bludnu czieftu 708, 4; pergere: gydech nalyt 706, 12; gradior: kadyz ony diechu oë, 11; przierzyedczy du 725, 32; ve- nire: f wamy gidechu 709, 12; do be- tlema gdyefta 770, 19 atd. fné, matutinale; w gyufoye 130, 26. mě, nomen: gmye geho 2, 9; gmie krzie- ftanfke gmyety 20, 20; gmye ma ten 26, 21; gemuzto grnyc ieft nade wieczka gmena 26 27; flyffyecze to geho gmye 704, 12 atd. fmioti, possidere: czoz on fam gma 4, 7; "ENDE gma 77, 10; habere: czo geho Penyel 6, 5; dovffanye gmage &, 4; Ney- myei nadiegye 26, 18; ze mocz gmas 36, 17; inesse: kdyz czaff gmamy 727, 12 atd. kadyż, qua: tady, kadyz ony diechu 708, 11. kakýs, quidam: kakes nadutye vcha 77, 5; kakyms vrozenym 20, 6; kakus mocy 20, 6; kakyf fud 27, 21; kakes okolky 25, 1; mnym iako kakus fmyeloft 57, 11 atd. kakżkoli, kakżkolivók, quam; kakzkoly mnohymy fwiedky 722, 9; quamquam: kakzkoly welmy maly 3ó 10; kakzkoly ne(do)ftoyneho 70, 22; kakzkoly nedo- ftatcczne 86, 19; quamvis: kakzkoly 75, 16; kakzkolywek 77, 8; w zbozy kakz- koliwek mrzkem 39, 3 atd.; quantum- cumque: kakzkolywek czyftym 727, 28. kapitola, capitulum: do kapytoly wfieczky wolala 773, 20; do kapytoly fwolany byly 773, 21; wen fu z kapytoly wybiehly 114, 3; wgyde w kapytolu 774, 13; do kapytoly pofpieffyla 774. 16. kazanie, praeceptum: podle kazanye bo- zyeho 27, 5; praedicatio: kazanye 73! 26; 22, 21 atd. kázati, imperare: kazal lotrom 705 10; wíyem mlcziety kaza 737, 6; jubere: kazal katom 777, 30; gyey kazal 772,5; wygyty kazal 774, 21; postulare: ffobie otewrzyety kazal 726, 14; praenotare: gym mlczyety kazal 757, 10; corripere: gefto fynow fwich nekazy 722, 23 atd. — kázat! sé, terreri: nehodamy gyftymy nekazy ffye 25, 31; gynych lydy imutky a horzem fye kazaly 735, 30; discere: kaste fye tyemto mladenczem 779, 14; przykladem toho mladenczie fye kazte (sint astuti) 726, 6 atd. kbel, modius: pode kbelem 2, 20. kiénle, hostiludia: dwory, klanye 22, 26. klektati, garrire: nez to wzdy klektaffe 776, 25 kletva, sacramentum: lal fyc ieft mnohymy rotyty kletwamy 737, 27. klevetati, gatrire: klewetachu 777, 23. kinuti sé: kinucze fye a przyffahagycze (conjurabant) 770, 27. knle£e,. princeps: knyeze pokoge Ó4, 24; ne menfy ieft knyezat koftelnych 70, 24; fapoíftolfkym knyezetem 94, 19; knyeze gedno 704, 7, k fwemu knyezety 106, 25 atd.; senator: knyezety Rzymfkemu 87, 27; haeresiarcha: o knyczety ka- czirzkem 700, 9; f tyem knyezetem 700, 34; to gifte knyeze 707, 3; proty tomu knyezety kaczerfkemu 707, 10; to knyeze zloftne kaczyerfke 707, 23 atd. knlezky, volumen: w kratkych knyezkach 77. 2; opusculum: z gyednyech knyzek 200, 26; knyzky flozyl byl 707, 3. kniżny, librorum: knyznych fwazkow 3, 19 kochati só, incumbi: w lonye czierckwi- fie bude kochaty 34, 2; delectari: w blaz- nowftwych fye kochal 736, 29 atd. koliko, kolikem, quot: kolyko ieft ne- mocznych 57, 16; kolykem poczeftmi wye powyflowaty 89, 21; kolykem oby- cziegy 709, 35. kolotati, somniare: by fie we fnie nyeczfo o nyem kolotalo 22, 7; by fie gemu ze fpanye kolotalo 25, 22; z welykeho opylftwie to kolotalo fye gyey 773. 24; tyto gifte wieczy gfu fye tobie kolotaly 131, 29. kon, equus: falefny kon 76, 20 atd. konéiny, fines: az do konczyn zemfkych 2, 11; do konczyn (terminos) fwieta 3, 6 atd. kofen, radix: trnye neprziepuftyeyte za korzen gyty 725, 14; z korzen (radicitus) precz zkazye 59, 11. koronovati, coronare: nebude koronowan 7, 13; ten bude koronowan 77, 27 atd. kostelni, ecclesiae: knyczat koftelnych 70, 24; fluham koftelnym 70, 6. kostkář, hráč v koftky: gednoho koftkarzye fpalyl ohen 727, 18; gyne koftkarzye zemye pohltyla 727, 26; koftkarzy 727, 27; gyneho koftkarze dyabel pochwatyl 122, 6. kóże, kuoże, saccus: Opala bieffe kuozis vdy 4. 29. kraciéky, brevis: czafku kraczyczkeho 38, 29; zywot kraczytky 43, 9. krajenin, compatriota: fwemu kragyenynu 82. 10 králevstvie, královstvie, regnum: kra- . lewftwie 3, 4 a 5; od kralewftwie 72, 26; do kralewftwie nebefkeho 72, 4, 5; kralewftwie nebefkého dofly 20, 9; do kralewítwie 704, 23; ale téi: do kra- lowftwie 77, 3; 27, 3 atd. ek, fidelis: wfyem wiernym kr zie- ftankom 69, 22 krmě, esca: krmye dyablowa 72, 7;
Strana 149
O krmye prziefwata 57, 17; cibus: krmye duffie 74, 16; fkrzie zapowiedyenu krmy 60, 23; krmye gfy ó2. 17; pro krmye rozkofne 7374, 6; ferculum: O krmye przienaywyffie óo, 19; krmy prziedrahich 734, 25. krópé, gutta: w kazdey kropy 59. 10, 12, 15 krópléka, stilla: naymenfgye kropyczky wody budete zadaty 2;, 20. kryti, abscondere: procz twarz twu kri- gieffe w zemy 92, 6 atd. kterako, kterakos, quomodo: kterako 97, 19; gedno kterakos 22, 6. kteraky, quantus: kterakeho nebezpeczftwie mylna okraffa ieft zenfka 724, 11; — kte- raky-li, quidam: kterake-li hadanye 6, 11. kterakżkolivók, quanquam: lywek 720, 8; 726, 23. ktoë, qui: ktoz bogige 7, 13; ktoz 72, 5, 6; ktoz wieczfy ieft 78. 19, 21 atd. kumpletni, completorii: hodyna kompletnye 64, 8; w hodynu kumpletny 66, 3; ho dyna kompletnye 77, 25; w kompletny hodynu 47, 14; w kumpletny hodynu 716, 3 atd. kupčenie, mercimonia: kterez kupczenye kupecstvie, merces: wiecznych kupeczftwy 72. 35. kustr, custos; wieczífyeho koftela kuftr 124, 20; przyffel kuftr do koftela 739, 38; kuftrowy rozprawyl 740, 2. neffes 727, 7. kvas, convivium: w kwafífyech rozkoznych 136, 28. kvisti, florere: ktwe-ly wynnyczie 55, 8. lahoda, delectamentum: twe Ifty a twe lahody 43. 20; wfyczky lahody Ó/, 15. lahodný, vanus: ocho:nofty lahodne 47, 21. lajno, stercus: z layna powzdwyhuge 7, 8; powzdwyhny z layna chudeho 57, 10; nezly ktere layno 72. 24. lakomstvie, cupiditas: lakomfítwie 37, 13. lakomstvo, avaritia: prawe lakomftwo 37, 6. lakota, cupiditas: rozmohla fie lakota 77, 4; gula: z korzene lakoty 35, 10. lánie, blasphemia: flowa lanye 727, 23; wefken czafl w lany ztrawyw 722, 25. láti, increpare: lagiefle gym 708, 26; lala gyey 774, 16; blasphemare: ial fye laty 121, 23. leć, nam: Lecz gedno 723 18 atd. ledva, vix: ledwa 5. 22; 27, 12; 25, 16; 30, 25; ledwa bich wyprawyl 67, 8; ledwachtiel 75,5; ledwa mluwyty moziech 94, 3 atd.; pene: ze ledwa hlaff wypu- ftyty mohl 88, 29; ledwa ze przief prah przieftupy 775, 3. lehüéky, silentio: fyn ohawnoft lehuczky ge fye rozprawieczy 732, 17. lekclovy: na czteny lekczyowem (ig lectio- nibus) 2, 2. . leptati, dissecare: leptachu fie. 7, 1. kterakzko- 153 lepy: lepi ieft taky zwieftowacz mlczie, nezli mluwie 73, 25. lest, dolus: left a krzywda 5, 18 atd. _ lestny, crroneus: bafnyemy leftnymy 7, 19; leftne a krzywe proroky (pseudopro- phetas) hromazdiecze 7, 20: dolosus: od lydy leftnych 49, 11. letnice, Pentecostes: w ochtabech letnycz 740, 14. * letny: gemu w obyczyegy leten welmy byl ieft (familiarissimus valde fuit) 736, 2. Iháó, mendax: dyabla, lhacze, naffiedugy “41, 2; tomuto Ihaczy ftalo fye 702, 20; toho lhaczie vflyffyewífy 704, 3 Ihostajenstvie: rozkof neb Ihoftagenftwie 15, 21. libeznost, suavitas: take ieft chutnofty a lybeznofty 756, 18. libost, delectatio: w lyboftech 7, 9; nutus: k fwey lybofty 57, 6; placitum: vczynym twu lyboft 707, 11; lyboft gmyel (delecta- batur) 730, 29. licemérnik, pharisaeus : íprawedlnoft lycze- ' myernykow 79, 15; hypocrita: fylwana lyczomyernyka gfucze 704, 10. libenie: pro obranu fweho lyczenye (suae partis) 7/75, 23. | liditi, testari: To mnyffie licziechu 92, 17; to tak lycziechu 700, 17; proty nam lyczyl 707, 5; allegare: gednu rzyecz lyczyeffe 775, 23; comprobare: lyczyty a fwiedczyty budu 722. 11; assignare: przyczynu prawieczy a lyczyeczy 736, 27; prosequi: porzad mey chwaly geft lyczyl 739, 12 atd. lity, dirus: lyta fmrty 68, 17; atrox: mezi wlky welmy lytymy 706, 12. lodi, navis: fmrtedlna lody 11, 12; lody cziela 72, 30; plnu lody poftawil 72, 35. łóno, sinus: w fwe lono g, 10; w lonu ' abrahama 45, 18; gremium: w lonye fwate czierekwie 34, 2; ohen w fwem lonye noffy 35, 18; w fwem lonye 35, 25. lotrovstvo, latrones: prziemnoho lo- trowfítwa (latronum quam plurimi) 709, 31; hluk wefken toho lotrowftwa 770, 2. lożce, cubilis: lew w lozczi fwem 16, 31. Ip&ti, pendere: prorokwe Ipy 38, 15. luëléée, arcus: luczyfcze ztyeragve 2, 6; w mem luczyfczy 3, 1; Luczyficze na- piely 7, 2; Luczifcze fylnich 4, $; zlamay luczifcze 45, 9 atd. lupenie : lupenye (m. 4027/25, locustas) gedl yeft 4, 31. lúpež, spolium : lupezye k nyemu przyno- fiyly 704, 9. lüpiti, depraedari: lupyty y take mordo- waty ial fye geft 726, 22; genzto almuzny lupyte 735, 23. . malitkÿ, minimus: z malitkych hrziechow 13, 14; parvulus: malitku hrítka drzal by 78, 18. . malomocny, leprosus :' na tyelo malomocz- neho 70,22. | marnost: ze geffytnych pych a marnofty (pompis) fnazen. byl 7306, 27.
O krmye prziefwata 57, 17; cibus: krmye duffie 74, 16; fkrzie zapowiedyenu krmy 60, 23; krmye gfy ó2. 17; pro krmye rozkofne 7374, 6; ferculum: O krmye przienaywyffie óo, 19; krmy prziedrahich 734, 25. krópé, gutta: w kazdey kropy 59. 10, 12, 15 krópléka, stilla: naymenfgye kropyczky wody budete zadaty 2;, 20. kryti, abscondere: procz twarz twu kri- gieffe w zemy 92, 6 atd. kterako, kterakos, quomodo: kterako 97, 19; gedno kterakos 22, 6. kteraky, quantus: kterakeho nebezpeczftwie mylna okraffa ieft zenfka 724, 11; — kte- raky-li, quidam: kterake-li hadanye 6, 11. kterakżkolivók, quanquam: lywek 720, 8; 726, 23. ktoë, qui: ktoz bogige 7, 13; ktoz 72, 5, 6; ktoz wieczfy ieft 78. 19, 21 atd. kumpletni, completorii: hodyna kompletnye 64, 8; w hodynu kumpletny 66, 3; ho dyna kompletnye 77, 25; w kompletny hodynu 47, 14; w kumpletny hodynu 716, 3 atd. kupčenie, mercimonia: kterez kupczenye kupecstvie, merces: wiecznych kupeczftwy 72. 35. kustr, custos; wieczífyeho koftela kuftr 124, 20; przyffel kuftr do koftela 739, 38; kuftrowy rozprawyl 740, 2. neffes 727, 7. kvas, convivium: w kwafífyech rozkoznych 136, 28. kvisti, florere: ktwe-ly wynnyczie 55, 8. lahoda, delectamentum: twe Ifty a twe lahody 43. 20; wfyczky lahody Ó/, 15. lahodný, vanus: ocho:nofty lahodne 47, 21. lajno, stercus: z layna powzdwyhuge 7, 8; powzdwyhny z layna chudeho 57, 10; nezly ktere layno 72. 24. lakomstvie, cupiditas: lakomfítwie 37, 13. lakomstvo, avaritia: prawe lakomftwo 37, 6. lakota, cupiditas: rozmohla fie lakota 77, 4; gula: z korzene lakoty 35, 10. lánie, blasphemia: flowa lanye 727, 23; wefken czafl w lany ztrawyw 722, 25. láti, increpare: lagiefle gym 708, 26; lala gyey 774, 16; blasphemare: ial fye laty 121, 23. leć, nam: Lecz gedno 723 18 atd. ledva, vix: ledwa 5. 22; 27, 12; 25, 16; 30, 25; ledwa bich wyprawyl 67, 8; ledwachtiel 75,5; ledwa mluwyty moziech 94, 3 atd.; pene: ze ledwa hlaff wypu- ftyty mohl 88, 29; ledwa ze przief prah przieftupy 775, 3. lehüéky, silentio: fyn ohawnoft lehuczky ge fye rozprawieczy 732, 17. lekclovy: na czteny lekczyowem (ig lectio- nibus) 2, 2. . leptati, dissecare: leptachu fie. 7, 1. kterakzko- 153 lepy: lepi ieft taky zwieftowacz mlczie, nezli mluwie 73, 25. lest, dolus: left a krzywda 5, 18 atd. _ lestny, crroneus: bafnyemy leftnymy 7, 19; leftne a krzywe proroky (pseudopro- phetas) hromazdiecze 7, 20: dolosus: od lydy leftnych 49, 11. letnice, Pentecostes: w ochtabech letnycz 740, 14. * letny: gemu w obyczyegy leten welmy byl ieft (familiarissimus valde fuit) 736, 2. Iháó, mendax: dyabla, lhacze, naffiedugy “41, 2; tomuto Ihaczy ftalo fye 702, 20; toho lhaczie vflyffyewífy 704, 3 Ihostajenstvie: rozkof neb Ihoftagenftwie 15, 21. libeznost, suavitas: take ieft chutnofty a lybeznofty 756, 18. libost, delectatio: w lyboftech 7, 9; nutus: k fwey lybofty 57, 6; placitum: vczynym twu lyboft 707, 11; lyboft gmyel (delecta- batur) 730, 29. licemérnik, pharisaeus : íprawedlnoft lycze- ' myernykow 79, 15; hypocrita: fylwana lyczomyernyka gfucze 704, 10. libenie: pro obranu fweho lyczenye (suae partis) 7/75, 23. | liditi, testari: To mnyffie licziechu 92, 17; to tak lycziechu 700, 17; proty nam lyczyl 707, 5; allegare: gednu rzyecz lyczyeffe 775, 23; comprobare: lyczyty a fwiedczyty budu 722. 11; assignare: przyczynu prawieczy a lyczyeczy 736, 27; prosequi: porzad mey chwaly geft lyczyl 739, 12 atd. lity, dirus: lyta fmrty 68, 17; atrox: mezi wlky welmy lytymy 706, 12. lodi, navis: fmrtedlna lody 11, 12; lody cziela 72, 30; plnu lody poftawil 72, 35. łóno, sinus: w fwe lono g, 10; w lonu ' abrahama 45, 18; gremium: w lonye fwate czierekwie 34, 2; ohen w fwem lonye noffy 35, 18; w fwem lonye 35, 25. lotrovstvo, latrones: prziemnoho lo- trowfítwa (latronum quam plurimi) 709, 31; hluk wefken toho lotrowftwa 770, 2. lożce, cubilis: lew w lozczi fwem 16, 31. Ip&ti, pendere: prorokwe Ipy 38, 15. luëléée, arcus: luczyfcze ztyeragve 2, 6; w mem luczyfczy 3, 1; Luczyficze na- piely 7, 2; Luczifcze fylnich 4, $; zlamay luczifcze 45, 9 atd. lupenie : lupenye (m. 4027/25, locustas) gedl yeft 4, 31. lúpež, spolium : lupezye k nyemu przyno- fiyly 704, 9. lüpiti, depraedari: lupyty y take mordo- waty ial fye geft 726, 22; genzto almuzny lupyte 735, 23. . malitkÿ, minimus: z malitkych hrziechow 13, 14; parvulus: malitku hrítka drzal by 78, 18. . malomocny, leprosus :' na tyelo malomocz- neho 70,22. | marnost: ze geffytnych pych a marnofty (pompis) fnazen. byl 7306, 27.
Strana 150
154 marny, superstitiosus : bafnyemy marnymy 1, 19; temerarius : marnu fmyelofty 727, 22; marnymy a fmylnymy vity 733, 16. máti, matera, mater : otczowe imatery 722, 13; nemudroft zlych otczow y mater 422, 23; otczowe y matery blaznywy 723, 12 ; materam poflufnu byty 729, 15; kterehozto maty nalezffy r40, 34. mdliti, debilitare : tyelo mdly 35, 4. mdioba, vacuitas: pro mdlobu hlawy twe 131, 28. métôenin, civis: chwala wfyech myefczan 57, 8; wfyech myefczan 72, 9; z nay- wieczfych myefczanow myeíczenyn geden 76, 25; z myeíczan nebefkych 42, 13. mespor, vesperae : Po mefporziech 75, 11; az prawie do meflpora 700, 35. mezdnár, mercenarius: mezdnarzow 75, 5. miesek, pera: nenoffyty myefka 76, 6. Mikeś, Nicolaus: od mykffye 724, 5. milosrdie, misericordia: mylofrdym fwym 9, 9; by bozie mylofrdye mnye nepo- mohlo 95, 22 atd. milost, caritas: myloft 72, 14; 74, 23; my- lofty w nyem nenye 74, 26; mylofty neymyel 37, 12; ktoz prawu myloft gma 37, 12; Tent prawu myloít gma 37, 13 atd.; amor: pro przielyfnu míloft 77, 28; blaznywa myloft 37, 28; Takowa miloft 38, 1; myioft gma 538, 4; Taka myloft 74, 5 atd.; pietas: obyezyenu {wu mylofty 737, 11 atd. ; gratia: milofty bozie 34, 28; Myloft bozie 34, 28; ku ob- drzeny mvlofty bozie 47, 8; myloft ob- drzal 47, 9; fkrzie miloft 44, 12 atd. ; cle- mentia: dywna myloft 737, 10; myloft przieflawneho leronyma 737, 37. atd. milostný, pius: myloftny placz z, 8; do- brym myloftna 43, 36; on ieft myloftny 40, 24; myloftny ieft hofpodyn 46, 30; miloftny famaritane 52, 2 atd.; amoris: obwazanym myloftnym 72;, 30. milovánie, caritas: bydlyly v mylowany 37, 16; Taka myloft nenye mylowanye 34, 5; dilectio: welyke mylowanye 720, 14. minüti, transire: myn kalych tento ote mne 4/00, 15. mistr, doctor: Myftr 74, 4. miádec, miádenec, parvulus: mladenecz 33, 28; juvenis: O dwu mladenczy 770, 13; dwiema mladczyema 770, 18; dwa mladcze 770, 19: ta.dwa mladencze 770, 25; Tyto mladenczy 770, 27 ; narziekanye newynnych mladczow 770, 34; newynna ta dwa mladczie 772, 15; iakz mladczy bylo napowyedyeno 726, 7 atd. Mx. discipulus: nohy fwych mlazfych 18, 10. mluvenie, loquelae: mluwenye 4, 2; fmye- loft mluwenye (loquendi) 237, 9; v mlu- wenye (in colloquendo) £29, 7 atd. mnieti, existimare: Za radoft to mnyete fobie 29, 8; gefto mnyegy 37, 11; Nemny mne mlu 70, 18; aestimare: ze by nyekto mnyel 75,18; putare: mnyegy 37, 14; ze bych mnyel 76, 19; nemny mn“ $2, 19; iakz mnym 92, 25; mnyen ieft bil 707, 6 atd ; arbitrari: wfyczku fpra- wedlnoft fwu mnyegy gfucze 32, 30; co- gitare: nemny nyzadny 35, 31; credere: mnyegycze to 49, 24. mnożnost, quantitas: welykoft a mnoznoft flawy 77, 12; wieczfyey chwaly gfa mnoz- nofty 85, 27. mnonf, abundus : Day wam mnoznv roffu 47, 29. moc, virtus: mocz flawy geho 4, 7; moczy potratyl biech 77, 28; znamu czynyeczy mocz geho 77. 28 atd. moci, posse: any mohugiczie wylyczeno byty 77, 23 atd. mocnit| sé: kdyz fye mocznal czlowiek naylep iako wzchodyty na tomto fwietye 30, 32. mocnost, virtus: vczynte mocznoft waffy 36, 30 atd mocný, compos: kdyz ieft moczen byl 172, 2; moczen ieft bil toho 7737, 36 atd. modlitva, moditva, oratio: myefíto me modltwy 5, 33; na fwich modlytwach 7, 5; modlytwy 37, 27; modlytwam 47, 4; nabozna modlytwa 47, 5; modlytwa pow- zdwyhuge 47, 5 atd. mokry, perfusus: Ia wefken gfa mokr 707, 32; wfyeczka placzem mokra gffuczy 114. 27; placzem wefken mokr ieft byl (madefacto) 777, 7. mo£enle, facultas : yakz nayfpyeff mozenye bude 77, 3; podle mozenye meho (ut possum) 700, 6; 704, 20; potestas: ynhed tobie mozenye bu 'e dano 777, 2. mrkati, mrktati: ano gyz mrkaty (claudi dies) poczynaffe 96, 19; kdyz mrktyefle (noctis crepusculo) 732, 5. mrtvitl, macerare: fwe tyeleffenftwie mrtwyla 74, 33; tyelo mrtwyl a churawil 75, 7 ; tyeleffenftwie fwe mrtwyl 75, 19. mrva, stipula: iakzto mrwa ;7, 9. mrzkost, vitium: gednu mrzkoft w fobie bil zadrzal 773, 5; abusio: tato biefle mrzkoft 773, 6: spurcitium: nechawffe mrzkofty wfiech fwich hrziechow 727, 20; mrzkofty dogyty zadaffe 729, 31; any nad nym mrzkoft magy 734, 28 atd. mrzky: bohu hrziech mrzek ieft 28, 15; (displiceat); nequitiae: wy mrzczy dya- blowe 95, 30; mrzky dyabel 704, 4; dyabla mrzkeho (nequam spiritum) 774, 24; vilior: mrzczycyfie a ohawnycyfńie 2, 24; mrzkym fukenczem fye odyewal 75. 8; dyelo fproftne y mrzke (vilissime) 46, 19; nefandus: f vczennyky mrzkymy 700,35; mrzky dyable 707, 2; pessimus: tuto fyety mrzku 777, 26; mrzky zgya- downyk 724,3; odibilis: mrzky konecz wezme 7132, 31 atd. muéennik, martyr: muczennyk 5, 1, 7; fwieczy muczenyczy &2, 8; prawi ieft muczennyk #4, 19 atd. mučenníkový: odplaty muczennykowc ne- ztratyl by 44, 19.
154 marny, superstitiosus : bafnyemy marnymy 1, 19; temerarius : marnu fmyelofty 727, 22; marnymy a fmylnymy vity 733, 16. máti, matera, mater : otczowe imatery 722, 13; nemudroft zlych otczow y mater 422, 23; otczowe y matery blaznywy 723, 12 ; materam poflufnu byty 729, 15; kterehozto maty nalezffy r40, 34. mdliti, debilitare : tyelo mdly 35, 4. mdioba, vacuitas: pro mdlobu hlawy twe 131, 28. métôenin, civis: chwala wfyech myefczan 57, 8; wfyech myefczan 72, 9; z nay- wieczfych myefczanow myeíczenyn geden 76, 25; z myeíczan nebefkych 42, 13. mespor, vesperae : Po mefporziech 75, 11; az prawie do meflpora 700, 35. mezdnár, mercenarius: mezdnarzow 75, 5. miesek, pera: nenoffyty myefka 76, 6. Mikeś, Nicolaus: od mykffye 724, 5. milosrdie, misericordia: mylofrdym fwym 9, 9; by bozie mylofrdye mnye nepo- mohlo 95, 22 atd. milost, caritas: myloft 72, 14; 74, 23; my- lofty w nyem nenye 74, 26; mylofty neymyel 37, 12; ktoz prawu myloft gma 37, 12; Tent prawu myloít gma 37, 13 atd.; amor: pro przielyfnu míloft 77, 28; blaznywa myloft 37, 28; Takowa miloft 38, 1; myioft gma 538, 4; Taka myloft 74, 5 atd.; pietas: obyezyenu {wu mylofty 737, 11 atd. ; gratia: milofty bozie 34, 28; Myloft bozie 34, 28; ku ob- drzeny mvlofty bozie 47, 8; myloft ob- drzal 47, 9; fkrzie miloft 44, 12 atd. ; cle- mentia: dywna myloft 737, 10; myloft przieflawneho leronyma 737, 37. atd. milostný, pius: myloftny placz z, 8; do- brym myloftna 43, 36; on ieft myloftny 40, 24; myloftny ieft hofpodyn 46, 30; miloftny famaritane 52, 2 atd.; amoris: obwazanym myloftnym 72;, 30. milovánie, caritas: bydlyly v mylowany 37, 16; Taka myloft nenye mylowanye 34, 5; dilectio: welyke mylowanye 720, 14. minüti, transire: myn kalych tento ote mne 4/00, 15. mistr, doctor: Myftr 74, 4. miádec, miádenec, parvulus: mladenecz 33, 28; juvenis: O dwu mladenczy 770, 13; dwiema mladczyema 770, 18; dwa mladcze 770, 19: ta.dwa mladencze 770, 25; Tyto mladenczy 770, 27 ; narziekanye newynnych mladczow 770, 34; newynna ta dwa mladczie 772, 15; iakz mladczy bylo napowyedyeno 726, 7 atd. Mx. discipulus: nohy fwych mlazfych 18, 10. mluvenie, loquelae: mluwenye 4, 2; fmye- loft mluwenye (loquendi) 237, 9; v mlu- wenye (in colloquendo) £29, 7 atd. mnieti, existimare: Za radoft to mnyete fobie 29, 8; gefto mnyegy 37, 11; Nemny mne mlu 70, 18; aestimare: ze by nyekto mnyel 75,18; putare: mnyegy 37, 14; ze bych mnyel 76, 19; nemny mn“ $2, 19; iakz mnym 92, 25; mnyen ieft bil 707, 6 atd ; arbitrari: wfyczku fpra- wedlnoft fwu mnyegy gfucze 32, 30; co- gitare: nemny nyzadny 35, 31; credere: mnyegycze to 49, 24. mnożnost, quantitas: welykoft a mnoznoft flawy 77, 12; wieczfyey chwaly gfa mnoz- nofty 85, 27. mnonf, abundus : Day wam mnoznv roffu 47, 29. moc, virtus: mocz flawy geho 4, 7; moczy potratyl biech 77, 28; znamu czynyeczy mocz geho 77. 28 atd. moci, posse: any mohugiczie wylyczeno byty 77, 23 atd. mocnit| sé: kdyz fye mocznal czlowiek naylep iako wzchodyty na tomto fwietye 30, 32. mocnost, virtus: vczynte mocznoft waffy 36, 30 atd mocný, compos: kdyz ieft moczen byl 172, 2; moczen ieft bil toho 7737, 36 atd. modlitva, moditva, oratio: myefíto me modltwy 5, 33; na fwich modlytwach 7, 5; modlytwy 37, 27; modlytwam 47, 4; nabozna modlytwa 47, 5; modlytwa pow- zdwyhuge 47, 5 atd. mokry, perfusus: Ia wefken gfa mokr 707, 32; wfyeczka placzem mokra gffuczy 114. 27; placzem wefken mokr ieft byl (madefacto) 777, 7. mo£enle, facultas : yakz nayfpyeff mozenye bude 77, 3; podle mozenye meho (ut possum) 700, 6; 704, 20; potestas: ynhed tobie mozenye bu 'e dano 777, 2. mrkati, mrktati: ano gyz mrkaty (claudi dies) poczynaffe 96, 19; kdyz mrktyefle (noctis crepusculo) 732, 5. mrtvitl, macerare: fwe tyeleffenftwie mrtwyla 74, 33; tyelo mrtwyl a churawil 75, 7 ; tyeleffenftwie fwe mrtwyl 75, 19. mrva, stipula: iakzto mrwa ;7, 9. mrzkost, vitium: gednu mrzkoft w fobie bil zadrzal 773, 5; abusio: tato biefle mrzkoft 773, 6: spurcitium: nechawffe mrzkofty wfiech fwich hrziechow 727, 20; mrzkofty dogyty zadaffe 729, 31; any nad nym mrzkoft magy 734, 28 atd. mrzky: bohu hrziech mrzek ieft 28, 15; (displiceat); nequitiae: wy mrzczy dya- blowe 95, 30; mrzky dyabel 704, 4; dyabla mrzkeho (nequam spiritum) 774, 24; vilior: mrzczycyfie a ohawnycyfńie 2, 24; mrzkym fukenczem fye odyewal 75. 8; dyelo fproftne y mrzke (vilissime) 46, 19; nefandus: f vczennyky mrzkymy 700,35; mrzky dyable 707, 2; pessimus: tuto fyety mrzku 777, 26; mrzky zgya- downyk 724,3; odibilis: mrzky konecz wezme 7132, 31 atd. muéennik, martyr: muczennyk 5, 1, 7; fwieczy muczenyczy &2, 8; prawi ieft muczennyk #4, 19 atd. mučenníkový: odplaty muczennykowc ne- ztratyl by 44, 19.
Strana 151
mudrék, scriba : fprawedinoft mudrakow IQ, 14. muka, poena: wiyecky muky 93, 16; k nay- menfyey muczie 93, 17; coz fie zde muky zdagy 93, 18; kdyz by ty muky znal 93, 20; chtiel by wfyemy mukamy muczen byty 03, 21; nezły naymenfy muku muczen byty 957, 23; ftrach tyech muk 93, 24 atd, ; reatum : k fwey muczie 58, 5, tu ieft muka (pejus) 76, 22; agones: muky 5, 14. mótiti, angustiare: fe wfiech firan muty 17, 9; timere: welmy (ie muty 77, 12; contristari: nerodte lye mutyty 702, 6 ; mutym fye vftawnye 735, 11 musky, viriliter: mufky czynte £6, 29. mylny, fallax: mylna ok(r)affa ieft zenfka 128. 11. menie, ictus: w gednom mzeny oka 54, 3; w okem mzenye widiety 95, 18; w okem mzenye newymluwenye 97, 16; tu okem mzenye duífye odfedífy 754, 13; punctum: w okem mzeny ftupy 39, 4. nábozenstvie, devotio: pro fwateho Iero- nyma nabozenftwye 77, 4: wfym nabo- zenftwym 86, 16; iakz twe zada nabo- venítwie $7, 34; pro czeft a pro nabo- zenftwye 98, 21; genzto tak welyku zadofty y nabozenftwym 707, 7 atd.; veneratio: doftoynym nabozenftwym 772, 20 nábozny, devotus: nabozny zwlafczy flu- zebnyk 777, 8 naßierati, haurire: Naczyeraymy wodu 4, 13; aby naczierala wody 57. 20; naczie- ragy fobie fpaffienve 67, 11. nadrzétl sé, sequi: ftopiegi fie nadrzte 75, 30; przyklady fie nadrziemy 79, 23; otczie fye nadrzy 37, 31; insistere: bo- hatftwie fie nadrzal 27, 9; tebe fye na- drziecz 56, 10; cohaerere: bozie wole fye nadrzala 82, 19; inhaerere: aby fye fwatofty nadrzely 47, 10; zemíkych wieczij fye nadrzye 754, 24; adhaerere: boha fie nadierzity 27, 11; Tebe zada fye nadrziety 62, 1; continere: od pla- kanye nemohl fye ieft nadrziety 45, 29. nadtrápiti, nadtrapovati, opprimere: fen mye nadtrapyl 5, 22; welyku zymnycy by nadtrapen (aestuans) 9, 23; Taky fmutnek a zaloft geho nadtrapowal 777, 35; fnem gffa nadtrapen (fessus) 75, 13; ftudenyczy welyku byl ieft nadtrapen (concussus) 97, 11 nadutie, inflatio: kakes nadutye vcha 74, 5. najavo: wypufczeno bilo nagawo (pro- ferret) 64, 10. najposléz, novissime: Naypofiez 9, 11. najsple&, najsplese, citius: yakz nayfpyeff 77, 3; 1akz nayfpies mohla 774, 26; iakz nayípieffe mozes 727, 14. nalit: nalyt pak dofly gfu 77, 19; gydech nalyt 706, 12; nalyt dyelagy tron 730, 14; Nalyt ay tot prziewelyky zaftup Jy, 21. méméstek, posterus : wilyem namyeftkuom 2, 21. 155 nápast: zdagy fye w tobie napaîty gfucze videntur in te accidentia) 59, 3; viz nepast. népastny : wieczi gfu przypadne neb na- paftne (existunt accidentia) 57, 16; vis nepastny. napiniti, implere: naplnyen bywa dobreho 59, 21 atd. naprázdno. vanum: naprazdno 4:4, 3. naprznény, nefandus: naprznienymy fkutki I5, 14. naprzniti, polluere: cziefty naprznyeny bywagy 76, 28; violare: aby vmyfla fweho nenaprznyl 726, 1. napsati, pingere: obraz, genz na celle na- pfan bieffe 772, 9; czoz na nowy lyft napyffano bude 723, 11. násiiné, vehementer: myel bych fye dy- wyty nafylnye welmy tomu 957, 29; przie- dyeffyla fye nafylnye welmy 703, 21; zelechu toho nafylnye 732, 15. následovník: twich flepyegy byl nafle- downyk 79, 21; cultor: od nafiedow- nykow tee fmluwy 89, 22; przienabozny nafledownyk 733, 25; discipulus: fe wíyemy geho nafledownyky 700, 31; ty nafledownycy 702. 26; filius: fwymy na- iledownyky 707, 24. nastáti: Ey naftoyte 45, 30; 46, 8; Ba naftoyte 67, 27; Ey naftoyte OS, 12. E naítoyte (heu) 27, 25; E naftoyte 774, 31; insistere: kdyz ia naftach tomu 95, 5; na obyczyeynych hrach naftogye 722, 29; czyflo gich ieft rozlycznym hrziechem naftogiecze 723, 26. naëec, byssus: w zlatohaw a naffiecz 7Ó, 17. naučenie, disciplina: bazen a navczenye 67, 27. nauéltel, doctor: nauczytel 7, 15; nauczi- telowe 74, 28; navczytel 40, 1, 2; Bud nauczytel 48, 24; kde navczitel 69, 17. navésti, inclinare: profbamy gía naweden 728, 24. navščiviti, navštievití, visitare: abychom hrobu nawícziewyly 709, 10; kdyz mne nawftyewyty newzhrdyew 724, 14. navitievenle, visitatio: vtyeffenym fweho nawítyewenye napinyl 724, 12. návyšší: pod ruku boha nawiffieho 77, 18. né, nie imo: Nye wiecze 74, 18; nye abych rzekl 79, 17; Nye zda my fie 22, 8; nye abych powiedie) 48, 14; Nye wffeczko 97, 31 atd.; quin imo: nye wiecz 75, 6; 20, 30; nye gednak 727, 33; nonne: n(y'e y lotrowe gfu 27, 23; nye wiecz owfem 26, 21; quin: Nye take chowal fye 75, 22; quin ut: nye hry 22, 26; red: nye gefcze wiecze 092, 18 atd. nebezpečnost, periculum: nebezpecznoft kazdemu ieft 729, 12. . nebezpećstvie, casus: kterakeho nebez- peczftwie 724, 11. nebydlijici, inhabitabilis: od lydy gednak nebydlygicyey (pufczy) 735, 34. neóasnj, intempestivus: fmrt neczafna 23, 1.
mudrék, scriba : fprawedinoft mudrakow IQ, 14. muka, poena: wiyecky muky 93, 16; k nay- menfyey muczie 93, 17; coz fie zde muky zdagy 93, 18; kdyz by ty muky znal 93, 20; chtiel by wfyemy mukamy muczen byty 03, 21; nezły naymenfy muku muczen byty 957, 23; ftrach tyech muk 93, 24 atd, ; reatum : k fwey muczie 58, 5, tu ieft muka (pejus) 76, 22; agones: muky 5, 14. mótiti, angustiare: fe wfiech firan muty 17, 9; timere: welmy (ie muty 77, 12; contristari: nerodte lye mutyty 702, 6 ; mutym fye vftawnye 735, 11 musky, viriliter: mufky czynte £6, 29. mylny, fallax: mylna ok(r)affa ieft zenfka 128. 11. menie, ictus: w gednom mzeny oka 54, 3; w okem mzenye widiety 95, 18; w okem mzenye newymluwenye 97, 16; tu okem mzenye duífye odfedífy 754, 13; punctum: w okem mzeny ftupy 39, 4. nábozenstvie, devotio: pro fwateho Iero- nyma nabozenftwye 77, 4: wfym nabo- zenftwym 86, 16; iakz twe zada nabo- venítwie $7, 34; pro czeft a pro nabo- zenftwye 98, 21; genzto tak welyku zadofty y nabozenftwym 707, 7 atd.; veneratio: doftoynym nabozenftwym 772, 20 nábozny, devotus: nabozny zwlafczy flu- zebnyk 777, 8 naßierati, haurire: Naczyeraymy wodu 4, 13; aby naczierala wody 57. 20; naczie- ragy fobie fpaffienve 67, 11. nadrzétl sé, sequi: ftopiegi fie nadrzte 75, 30; przyklady fie nadrziemy 79, 23; otczie fye nadrzy 37, 31; insistere: bo- hatftwie fie nadrzal 27, 9; tebe fye na- drziecz 56, 10; cohaerere: bozie wole fye nadrzala 82, 19; inhaerere: aby fye fwatofty nadrzely 47, 10; zemíkych wieczij fye nadrzye 754, 24; adhaerere: boha fie nadierzity 27, 11; Tebe zada fye nadrziety 62, 1; continere: od pla- kanye nemohl fye ieft nadrziety 45, 29. nadtrápiti, nadtrapovati, opprimere: fen mye nadtrapyl 5, 22; welyku zymnycy by nadtrapen (aestuans) 9, 23; Taky fmutnek a zaloft geho nadtrapowal 777, 35; fnem gffa nadtrapen (fessus) 75, 13; ftudenyczy welyku byl ieft nadtrapen (concussus) 97, 11 nadutie, inflatio: kakes nadutye vcha 74, 5. najavo: wypufczeno bilo nagawo (pro- ferret) 64, 10. najposléz, novissime: Naypofiez 9, 11. najsple&, najsplese, citius: yakz nayfpyeff 77, 3; 1akz nayfpies mohla 774, 26; iakz nayípieffe mozes 727, 14. nalit: nalyt pak dofly gfu 77, 19; gydech nalyt 706, 12; nalyt dyelagy tron 730, 14; Nalyt ay tot prziewelyky zaftup Jy, 21. méméstek, posterus : wilyem namyeftkuom 2, 21. 155 nápast: zdagy fye w tobie napaîty gfucze videntur in te accidentia) 59, 3; viz nepast. népastny : wieczi gfu przypadne neb na- paftne (existunt accidentia) 57, 16; vis nepastny. napiniti, implere: naplnyen bywa dobreho 59, 21 atd. naprázdno. vanum: naprazdno 4:4, 3. naprznény, nefandus: naprznienymy fkutki I5, 14. naprzniti, polluere: cziefty naprznyeny bywagy 76, 28; violare: aby vmyfla fweho nenaprznyl 726, 1. napsati, pingere: obraz, genz na celle na- pfan bieffe 772, 9; czoz na nowy lyft napyffano bude 723, 11. násiiné, vehementer: myel bych fye dy- wyty nafylnye welmy tomu 957, 29; przie- dyeffyla fye nafylnye welmy 703, 21; zelechu toho nafylnye 732, 15. následovník: twich flepyegy byl nafle- downyk 79, 21; cultor: od nafiedow- nykow tee fmluwy 89, 22; przienabozny nafledownyk 733, 25; discipulus: fe wíyemy geho nafledownyky 700, 31; ty nafledownycy 702. 26; filius: fwymy na- iledownyky 707, 24. nastáti: Ey naftoyte 45, 30; 46, 8; Ba naftoyte 67, 27; Ey naftoyte OS, 12. E naítoyte (heu) 27, 25; E naftoyte 774, 31; insistere: kdyz ia naftach tomu 95, 5; na obyczyeynych hrach naftogye 722, 29; czyflo gich ieft rozlycznym hrziechem naftogiecze 723, 26. naëec, byssus: w zlatohaw a naffiecz 7Ó, 17. naučenie, disciplina: bazen a navczenye 67, 27. nauéltel, doctor: nauczytel 7, 15; nauczi- telowe 74, 28; navczytel 40, 1, 2; Bud nauczytel 48, 24; kde navczitel 69, 17. navésti, inclinare: profbamy gía naweden 728, 24. navščiviti, navštievití, visitare: abychom hrobu nawícziewyly 709, 10; kdyz mne nawftyewyty newzhrdyew 724, 14. navitievenle, visitatio: vtyeffenym fweho nawítyewenye napinyl 724, 12. návyšší: pod ruku boha nawiffieho 77, 18. né, nie imo: Nye wiecze 74, 18; nye abych rzekl 79, 17; Nye zda my fie 22, 8; nye abych powiedie) 48, 14; Nye wffeczko 97, 31 atd.; quin imo: nye wiecz 75, 6; 20, 30; nye gednak 727, 33; nonne: n(y'e y lotrowe gfu 27, 23; nye wiecz owfem 26, 21; quin: Nye take chowal fye 75, 22; quin ut: nye hry 22, 26; red: nye gefcze wiecze 092, 18 atd. nebezpečnost, periculum: nebezpecznoft kazdemu ieft 729, 12. . nebezpećstvie, casus: kterakeho nebez- peczftwie 724, 11. nebydlijici, inhabitabilis: od lydy gednak nebydlygicyey (pufczy) 735, 34. neóasnj, intempestivus: fmrt neczafna 23, 1.
Strana 152
156 ‘nedinitel : fkutkem neczynytel gfa 74, 4. nédso: nyeczfo gyneho (quod aliud) 70, 7; nyeczío (quaedam) toho powiedye 93, 4; yake by nyecífo noweho 777, 29; nyetfo dywanye 738, 2. nedokonanf, interminabilis: nedokonanym dokonanym 20. 25. nedomnénj, inopinabilis: O znamenye ne- domnyenye mylofty 60, 14 nedomyslijicl, inopinabilis: gyczy wiecz 57, 16. nedostatećnik, imbecillis: nedoftatecznyk prziepfotny 720, 10. nedostatečný: nedoftateczny byly (egue- runt): 75, 20; inops: nedoftateczny fie vczynyl 76, 1. neduh, pestis: iako .neduha chowal fye 75, 22. neduźlvy: neduzyw gfem (langueo) 44, 20; w.gehozto mylowany neduzyw glem 690,8. :. nehodá: tak ieft ten. gifty pohrom a ne- hoda (pestis) przyeftala 725, 14. nechvile, tempestas: nechwile pohruzyla mye 62, 21. nékaky, aliquis: lupenye nyekakeho 75, 10; nyekakeho korzenye 75, 11; flio)wa nyekakeho chowal fye 75, 22; nyekaku rziecz vczynyty 77, 13 atd. nekoznik, pestifer: an fye nekofnyk pro- myenyl 703, 32, ten nekoznyk roy, 4. nékterak, nékterako, aliquantulum: nye- kterako 9, 27; 44, 7; 720, 29; on nye- kterak tu y vinu 736, 7; aliqualiter: nyekterak fye wzdalyly 735, 28. nékteraky, aliqualis : Nyekteraky ftud 56, 10. nékto, quis: nyekto 27, 15; nyekto dye 25, 5; dye nyekto 25, 13; rzekl by nyekto 33, 6; ze by nyekto mnyel 75, 18 atd. nemilost, crudelitas: nezly proty buohu nemyloft chtye fpachaty 725, 23. . nemocny: zywot geho nemoczen bieffe (infirmatur) 730, 8. nenávistník, aemulus; vtrhacz welyky 735, 15. neobykly, insuetus: o zazracziech ne- obyklych 47, 13. neopatrny, invisibilis: O fwietlofty ne: opatrna 50, 28. nepast, accidentia: chlebe nepafty 54, 31; viz nápast. nepastny: ty gyíte wieczy nepafine gfucze (illa non fore accidentia) 57, 15; viz nápastny. nepoé&tujíci, innumerabilis : wieci nepocztu- gycze ;. 16. nepochycujici, incomprehensibilis: {wietlo nepochiczigiczie 60, 2. neposkvrnny, intemeratus: wyera nepo- wrnna 67, 15. neroditi, nolle: Nerodte prziekaziety ro, 13; nerodyl wierzyty 76, 18; nerodte hraieffyty 78,36; nerodte fie ftrachowaty 26, 9: fmrty fie nerod baty 26, 16 atd. nerozumnétediny, irrationabilis: neros- umnyetedinye 74, 13. nedomyfly- nenawyftnyk a neskonajici, interminabilis: zywota nefko- nagyczieho dofyehne ór, 25. neskonanj, interminabilia: fpafiienye zy- wota nefkonaneho 67, 11. neslióné: geíto gfem neflycznye (minus debite) a neprziehodnye powiediel Só, 24. ‘nesmiernost, immensitas: O mylofty bozye nefmyernofty 65, 20 ; majestas: chwaleny nezmyerney nezmyernofty Só, 26. nesmierny: w uopilftwie nefmyerny (ebrie- tati deditus) 724, 20. : nesnadnost, aenigma: piffem fwatych przie- nefnadne nefnadnofty odmykage 2, 13; fkryte nefnadnoíty 76, 5; nefnadnofimy zawazene fmyfly 76, 5. nestydlivÿ, impudicus: neftydiywu fwu ruku 705, 15; neftydlywy kuftr 724. 20; temerarius; neftydlywymy víty prawy: fie 115. 25; improbus: neftydlywym hledye- nym 720, 19. nesvědomý, inscius: w krzieftanfke wierze nefwyedoma 707, 35; gymz zazrakowe ncznamy a nefwyedomy gfu 738, 3. nesyté, insaturabiliter: nefütye 75, 12. nesporni, vespertinus: W neffporny ho- dynu 747, 14. ne$várny, deformis: vdy nefwarne 4. 29; tyelo nefwarne 70, 19. netáhnüti: Ay tot netaze fwaty Ieronym precz mynuty (conffestim disparuit) 702, 20 netollk, netoliko, non solum: netolyk vczi- ftyly 75, 12; netolyk vfty 90, 35; netolyk tyem 93, 10; netolyko vkor ftrpiety vtyekam 704, 20; netolyk pohanow 723, 23 atd. netrdjici, intolerabilis: dnow tyechto ne- tragiczieho wieku 9, 11. netresktajici, irreprehensibilis: tobie ne- trefktagicziemu 48, 19. neumálost, imperitia: mey nevmyeloity Só, 25. neumély, imperitus: Teto rzeczy neumye- letho) Só, 18. neuménie, imperitia: pro nevmenye fmyfia meho #7, 13; me nevmenye przietrpie $6, 23 neustavióny, instabilis: fwieta neuftawicz- neho 20, 19 nevěděnie, ignorantia: blaznywym newye- dyenym 727, 4. nevidomy, invisibilis: O fwietlofty newy- doma 62, 8. nevymluvenie: O newymiuweni dywow (Q ineffabilis admiratio) 57, 12. nevymluveny, nevymluvnÿ, ineffabilis : ne- wymluwne mylofrdenftwie 4, 5; muzy newvmluwny 7, 26; muzie newymluw- neho 9, 1; wtey newymluweney radofty 65, 13; newymluwne hlubokoíty 74, 22; w fyeny newymluwncy okrafiy 736, 10 atd.; — nevymiuvend, ineffabiliter: newymluwenye 97, 16. nevymluvujici, ineffabilis: pro newymlu- wugyczy myłoft 84, 34; od zywych lydy newymlawugiczy gfa 94, 31.
156 ‘nedinitel : fkutkem neczynytel gfa 74, 4. nédso: nyeczfo gyneho (quod aliud) 70, 7; nyeczío (quaedam) toho powiedye 93, 4; yake by nyecífo noweho 777, 29; nyetfo dywanye 738, 2. nedokonanf, interminabilis: nedokonanym dokonanym 20. 25. nedomnénj, inopinabilis: O znamenye ne- domnyenye mylofty 60, 14 nedomyslijicl, inopinabilis: gyczy wiecz 57, 16. nedostatećnik, imbecillis: nedoftatecznyk prziepfotny 720, 10. nedostatečný: nedoftateczny byly (egue- runt): 75, 20; inops: nedoftateczny fie vczynyl 76, 1. neduh, pestis: iako .neduha chowal fye 75, 22. neduźlvy: neduzyw gfem (langueo) 44, 20; w.gehozto mylowany neduzyw glem 690,8. :. nehodá: tak ieft ten. gifty pohrom a ne- hoda (pestis) przyeftala 725, 14. nechvile, tempestas: nechwile pohruzyla mye 62, 21. nékaky, aliquis: lupenye nyekakeho 75, 10; nyekakeho korzenye 75, 11; flio)wa nyekakeho chowal fye 75, 22; nyekaku rziecz vczynyty 77, 13 atd. nekoznik, pestifer: an fye nekofnyk pro- myenyl 703, 32, ten nekoznyk roy, 4. nékterak, nékterako, aliquantulum: nye- kterako 9, 27; 44, 7; 720, 29; on nye- kterak tu y vinu 736, 7; aliqualiter: nyekterak fye wzdalyly 735, 28. nékteraky, aliqualis : Nyekteraky ftud 56, 10. nékto, quis: nyekto 27, 15; nyekto dye 25, 5; dye nyekto 25, 13; rzekl by nyekto 33, 6; ze by nyekto mnyel 75, 18 atd. nemilost, crudelitas: nezly proty buohu nemyloft chtye fpachaty 725, 23. . nemocny: zywot geho nemoczen bieffe (infirmatur) 730, 8. nenávistník, aemulus; vtrhacz welyky 735, 15. neobykly, insuetus: o zazracziech ne- obyklych 47, 13. neopatrny, invisibilis: O fwietlofty ne: opatrna 50, 28. nepast, accidentia: chlebe nepafty 54, 31; viz nápast. nepastny: ty gyíte wieczy nepafine gfucze (illa non fore accidentia) 57, 15; viz nápastny. nepoé&tujíci, innumerabilis : wieci nepocztu- gycze ;. 16. nepochycujici, incomprehensibilis: {wietlo nepochiczigiczie 60, 2. neposkvrnny, intemeratus: wyera nepo- wrnna 67, 15. neroditi, nolle: Nerodte prziekaziety ro, 13; nerodyl wierzyty 76, 18; nerodte hraieffyty 78,36; nerodte fie ftrachowaty 26, 9: fmrty fie nerod baty 26, 16 atd. nerozumnétediny, irrationabilis: neros- umnyetedinye 74, 13. nedomyfly- nenawyftnyk a neskonajici, interminabilis: zywota nefko- nagyczieho dofyehne ór, 25. neskonanj, interminabilia: fpafiienye zy- wota nefkonaneho 67, 11. neslióné: geíto gfem neflycznye (minus debite) a neprziehodnye powiediel Só, 24. ‘nesmiernost, immensitas: O mylofty bozye nefmyernofty 65, 20 ; majestas: chwaleny nezmyerney nezmyernofty Só, 26. nesmierny: w uopilftwie nefmyerny (ebrie- tati deditus) 724, 20. : nesnadnost, aenigma: piffem fwatych przie- nefnadne nefnadnofty odmykage 2, 13; fkryte nefnadnoíty 76, 5; nefnadnofimy zawazene fmyfly 76, 5. nestydlivÿ, impudicus: neftydiywu fwu ruku 705, 15; neftydlywy kuftr 724. 20; temerarius; neftydlywymy víty prawy: fie 115. 25; improbus: neftydlywym hledye- nym 720, 19. nesvědomý, inscius: w krzieftanfke wierze nefwyedoma 707, 35; gymz zazrakowe ncznamy a nefwyedomy gfu 738, 3. nesyté, insaturabiliter: nefütye 75, 12. nesporni, vespertinus: W neffporny ho- dynu 747, 14. ne$várny, deformis: vdy nefwarne 4. 29; tyelo nefwarne 70, 19. netáhnüti: Ay tot netaze fwaty Ieronym precz mynuty (conffestim disparuit) 702, 20 netollk, netoliko, non solum: netolyk vczi- ftyly 75, 12; netolyk vfty 90, 35; netolyk tyem 93, 10; netolyko vkor ftrpiety vtyekam 704, 20; netolyk pohanow 723, 23 atd. netrdjici, intolerabilis: dnow tyechto ne- tragiczieho wieku 9, 11. netresktajici, irreprehensibilis: tobie ne- trefktagicziemu 48, 19. neumálost, imperitia: mey nevmyeloity Só, 25. neumély, imperitus: Teto rzeczy neumye- letho) Só, 18. neuménie, imperitia: pro nevmenye fmyfia meho #7, 13; me nevmenye przietrpie $6, 23 neustavióny, instabilis: fwieta neuftawicz- neho 20, 19 nevěděnie, ignorantia: blaznywym newye- dyenym 727, 4. nevidomy, invisibilis: O fwietlofty newy- doma 62, 8. nevymluvenie: O newymiuweni dywow (Q ineffabilis admiratio) 57, 12. nevymluveny, nevymluvnÿ, ineffabilis : ne- wymluwne mylofrdenftwie 4, 5; muzy newvmluwny 7, 26; muzie newymluw- neho 9, 1; wtey newymluweney radofty 65, 13; newymluwne hlubokoíty 74, 22; w fyeny newymluwncy okrafiy 736, 10 atd.; — nevymiuvend, ineffabiliter: newymluwenye 97, 16. nevymluvujici, ineffabilis: pro newymlu- wugyczy myłoft 84, 34; od zywych lydy newymlawugiczy gfa 94, 31.
Strana 153
157 nevymyalijici, inaestimabilis: newymifly- giczie radoft 67, 29. nevypravující, inextricabilis: przye ku oprzyeny newiprawugiczie 700, 17. nevzpytajici, inscrutabilis: o newzpita- gyczye fwatofty 5ó, 30. nevzpytavy, investigabilis: newzpytawym porozenym 54, 16. nezhasijící, inextinguibilis nezhaflygiczye 02, 8. neznâmy, insuetus: widucze nezname wiecsi 770, 2; nezname zazraky 7/0, 7. nežit, ulcus: Przygmy nezitow plneho 45, 17, 18. nio, niès, ničse, nihil: bez tebe nyczfe 60, 10; zagyfte nyczs (minime quidem) ó;, 4; nyczchoz nyczs dobreho nebylo 94, 13; nyczs gyneho nebyeffye 995, 15; o tom nycze newieducze 770, 27; o tom nyczehoz nycz newied(ie)fta 110, 28 atd. nie viz ně. niestěj, fornax: yako z nyeftyege gifkry wypufczowaffe 720, 23. . nikak, nikakż, nijak: Nyka(k)z 76, 11; nykakz newende 27, 2; Nvkakz to nemoz bvty 36, 3; ze to nykakz nemoz byty 40, 6; nyka(k)z newidyely 63, 11 atd:; nullatenus: nykakz ieft nerozumyelo 74, 14; nykakz newyndu 74, 28; neztratyl by nykakz $4, 20 atd. níkakýž: dielo iako nykakez $6, 19. nikdleż: nykdyez menfy, nykdyez wieczfy, nykdyez wyffy 50, 16. 17. nikto: neftrachuge fie nykoheho 7, 11 atd. nona, hodina devátá: Od nony neb od poledne az do mefpora 700, 35. nóS$e, nuoáe, sarcina: nuofífye tyezka 72, 29; flozyw tuto giftu nuoffy 72, 30; tyezka nuoffye 735, 7. novoséép, novella plantatio: iako nowo- ffcziepy 9, 24. nožnice, vagina: mecz z noznycz wytrhl 105, 15. nożny, pedis: od paty nozne 52, 14. nrav, mos: nrawowe geho 67,27; dobrymy nrawy okraf en byl 720, 7, dobrych nrawow zlyffen gfa 722, 24; dobrymy nrawy obhradyty 723, 9; zhynuczymy nrawv gffa navezen 723, 10 atd.. nu viz é, ej. . nutitl, jubere: Apoftol nuty 7Ó, 6. nüze, aerumna: nuziemy neb bubenftwymy 2, 3; afflictio: nuze 5. 14; nuzie 23, 16; necessitas: nuzy trpiecze 74, 22; ge- hozto nuzie a tefknoft tyfkne 25, 23; angustiae; nuzye mye rmutyecze 735, 8. nuziti, affligere: w vkrutnofty fye nuzyl a muczyl 737, 6. Ob: ob czieftu (ex opposito) proti onomu okenczy bieffe 727, 5 obapolně: aby obapolnye muky gmyela 136, 31. obdrZéti, impetrare: obdrzal ieft 774, 12; aby obdrziety raczyl 737, 20; adipisci: myloft obdrzal 737, 12; tak obdrzal 137, 13; kak gemu myloft obdrzal 736, 34. O fwietlofty Obeziénle, aspectus: gehozto obezrzyenye take ieft chutnofty 736, 17. obhraditi: dobrymy nrawy obhradyty (in- formatus) 725, 9; munire: pofty a mo- dlytwamy fye ob(h)radyw 729, s. obchoditl, circumire; obchodyly gfu miefto 45, 2; miefto obchodvecze 70, 13, 14; implicare: w dobrych fye obchodyla 777, 28; kdyz f tyemy wieczmy obchodyeffe 126, 23 obinütl, cooperire: pitlem gey obynuchu 70, 23; pytlowym przykrowem obynuto 66, 11 Obklik, orbis: obklyku zemfkemu 44, 30; ambitus: w gych obklyku 56, 31. oblastni, singularis::. po twem:oblaftnyem wzkrzieffeny 55, 18; oblaftnye fwobod- noft. ó7, 16. obiehéenle, remedium: oblehczenye ;ó, 3. obieéhovati sé, pigrare: neoblenyg fye píaty óg, 19. obiepsiti, polepsiti: oblepfyly fwoy przie- bytek 25, 11; aedificare: czierkew jeft zgednal a oblepfyl 76, 7. — oblepäiti se, polepsiti se: na zdrawy fye oble- pfywffe 25, 35; aby fye oblepfyly 772, 25; richle oblepfy fye 737, 23; corrir gere: any fye chtyely poznaty neb oblep- fyty 95, 2. obluditi, deludere: fny myfl czafto oblu- zena bywa ó5, 19. Oblüpltl, exspoliare: czizie opafky oblupył 31, 16. obmeśkóanie,: mora: beze wfieho obme- fkanye. 774, 8. obramiti, vibrare: kazdemu oczy obramy (obrany U.) 63, 11. obrana, protectio: obranu flawneho Iero- nyma 72ó, 16. obránce, protector: aby byl wewodu a obranczi lidu 47,. 3; obranczi 70, 4; obranczie vczynyw fye 72, 3; defensor: te fmluwy obrancij go, 19; byl geft obrancze 739, 31. obrániti, protegere: od meczow obranyty 112, 3. obtieżenie, coenum: obtyezenye zbywiy tyelefneho 63, 24; gravitas: donydz gfy w uobtyezeny tohoto tye!a ¢7. 2. obvazanie, retes: obwazanym myloftnym 725. 30. obväzatl, circumligare: tu mylofty gfa ob- wazan 779, 16; mancipatus: moczy dya- belfku obwazany 737, 7. obyčej, modus: any obicziege wye 37, 30; ritus: na ten obycziey pohanífky fluffye 708, 1; mos: obyczyenym obyczyegem dal ieft 724, 24; podle obyczyegye oby- czieneho 733, 16; obyczeynym obycze gem 738, 14 atd.: exemplum: aby fie zenfkych . obyczeyow cbowaly 727, 29; consuetudo: dawnym.obiczyegem 777, 8. obyéejny: od obiczeneho biczowanye 5, 26; solitus: pomocznyk obyczieny 69, 3; obyczyenym otyczyegem dal ieft 724, 13; k {kntkom obyczienym. 726,
157 nevymyalijici, inaestimabilis: newymifly- giczie radoft 67, 29. nevypravující, inextricabilis: przye ku oprzyeny newiprawugiczie 700, 17. nevzpytajici, inscrutabilis: o newzpita- gyczye fwatofty 5ó, 30. nevzpytavy, investigabilis: newzpytawym porozenym 54, 16. nezhasijící, inextinguibilis nezhaflygiczye 02, 8. neznâmy, insuetus: widucze nezname wiecsi 770, 2; nezname zazraky 7/0, 7. nežit, ulcus: Przygmy nezitow plneho 45, 17, 18. nio, niès, ničse, nihil: bez tebe nyczfe 60, 10; zagyfte nyczs (minime quidem) ó;, 4; nyczchoz nyczs dobreho nebylo 94, 13; nyczs gyneho nebyeffye 995, 15; o tom nycze newieducze 770, 27; o tom nyczehoz nycz newied(ie)fta 110, 28 atd. nie viz ně. niestěj, fornax: yako z nyeftyege gifkry wypufczowaffe 720, 23. . nikak, nikakż, nijak: Nyka(k)z 76, 11; nykakz newende 27, 2; Nvkakz to nemoz bvty 36, 3; ze to nykakz nemoz byty 40, 6; nyka(k)z newidyely 63, 11 atd:; nullatenus: nykakz ieft nerozumyelo 74, 14; nykakz newyndu 74, 28; neztratyl by nykakz $4, 20 atd. níkakýž: dielo iako nykakez $6, 19. nikdleż: nykdyez menfy, nykdyez wieczfy, nykdyez wyffy 50, 16. 17. nikto: neftrachuge fie nykoheho 7, 11 atd. nona, hodina devátá: Od nony neb od poledne az do mefpora 700, 35. nóS$e, nuoáe, sarcina: nuofífye tyezka 72, 29; flozyw tuto giftu nuoffy 72, 30; tyezka nuoffye 735, 7. novoséép, novella plantatio: iako nowo- ffcziepy 9, 24. nožnice, vagina: mecz z noznycz wytrhl 105, 15. nożny, pedis: od paty nozne 52, 14. nrav, mos: nrawowe geho 67,27; dobrymy nrawy okraf en byl 720, 7, dobrych nrawow zlyffen gfa 722, 24; dobrymy nrawy obhradyty 723, 9; zhynuczymy nrawv gffa navezen 723, 10 atd.. nu viz é, ej. . nutitl, jubere: Apoftol nuty 7Ó, 6. nüze, aerumna: nuziemy neb bubenftwymy 2, 3; afflictio: nuze 5. 14; nuzie 23, 16; necessitas: nuzy trpiecze 74, 22; ge- hozto nuzie a tefknoft tyfkne 25, 23; angustiae; nuzye mye rmutyecze 735, 8. nuziti, affligere: w vkrutnofty fye nuzyl a muczyl 737, 6. Ob: ob czieftu (ex opposito) proti onomu okenczy bieffe 727, 5 obapolně: aby obapolnye muky gmyela 136, 31. obdrZéti, impetrare: obdrzal ieft 774, 12; aby obdrziety raczyl 737, 20; adipisci: myloft obdrzal 737, 12; tak obdrzal 137, 13; kak gemu myloft obdrzal 736, 34. O fwietlofty Obeziénle, aspectus: gehozto obezrzyenye take ieft chutnofty 736, 17. obhraditi: dobrymy nrawy obhradyty (in- formatus) 725, 9; munire: pofty a mo- dlytwamy fye ob(h)radyw 729, s. obchoditl, circumire; obchodyly gfu miefto 45, 2; miefto obchodvecze 70, 13, 14; implicare: w dobrych fye obchodyla 777, 28; kdyz f tyemy wieczmy obchodyeffe 126, 23 obinütl, cooperire: pitlem gey obynuchu 70, 23; pytlowym przykrowem obynuto 66, 11 Obklik, orbis: obklyku zemfkemu 44, 30; ambitus: w gych obklyku 56, 31. oblastni, singularis::. po twem:oblaftnyem wzkrzieffeny 55, 18; oblaftnye fwobod- noft. ó7, 16. obiehéenle, remedium: oblehczenye ;ó, 3. obieéhovati sé, pigrare: neoblenyg fye píaty óg, 19. obiepsiti, polepsiti: oblepfyly fwoy przie- bytek 25, 11; aedificare: czierkew jeft zgednal a oblepfyl 76, 7. — oblepäiti se, polepsiti se: na zdrawy fye oble- pfywffe 25, 35; aby fye oblepfyly 772, 25; richle oblepfy fye 737, 23; corrir gere: any fye chtyely poznaty neb oblep- fyty 95, 2. obluditi, deludere: fny myfl czafto oblu- zena bywa ó5, 19. Oblüpltl, exspoliare: czizie opafky oblupył 31, 16. obmeśkóanie,: mora: beze wfieho obme- fkanye. 774, 8. obramiti, vibrare: kazdemu oczy obramy (obrany U.) 63, 11. obrana, protectio: obranu flawneho Iero- nyma 72ó, 16. obránce, protector: aby byl wewodu a obranczi lidu 47,. 3; obranczi 70, 4; obranczie vczynyw fye 72, 3; defensor: te fmluwy obrancij go, 19; byl geft obrancze 739, 31. obrániti, protegere: od meczow obranyty 112, 3. obtieżenie, coenum: obtyezenye zbywiy tyelefneho 63, 24; gravitas: donydz gfy w uobtyezeny tohoto tye!a ¢7. 2. obvazanie, retes: obwazanym myloftnym 725. 30. obväzatl, circumligare: tu mylofty gfa ob- wazan 779, 16; mancipatus: moczy dya- belfku obwazany 737, 7. obyčej, modus: any obicziege wye 37, 30; ritus: na ten obycziey pohanífky fluffye 708, 1; mos: obyczyenym obyczyegem dal ieft 724, 24; podle obyczyegye oby- czieneho 733, 16; obyczeynym obycze gem 738, 14 atd.: exemplum: aby fie zenfkych . obyczeyow cbowaly 727, 29; consuetudo: dawnym.obiczyegem 777, 8. obyéejny: od obiczeneho biczowanye 5, 26; solitus: pomocznyk obyczieny 69, 3; obyczyenym otyczyegem dal ieft 724, 13; k {kntkom obyczienym. 726,
Strana 154
158 33; podle obyczyegye obyczieneho 733, 16; na fetch modlytwach obyczyey- nych bdyefie 736, 6 atd.; usitatus: aby obyczenich biehow nedyelalo 74, 11. obyknáti, solere: obykna przyebywaty 40, 7: geftoff dawaty obykl 779, 3. obí£ivenle, sustentatio ; wfeczko obzywenye 59, 27. očistec, purgatorium: w oczyíczy byl oczyíczea 137, 14. o6lstiti, purgare: w oczyfczy byl oczyfczen 137, 14. obity, manifestus: oczytu fprawedlnoft vczynyl 35, 11; oczitu giftotu 74, 21: 06, 13. — obit6 : kdyz oczitye widyely 67, 5. odejdenie: Po geho odeydenye (eo ab- eunte) 727, 6. odénec, armiger: odyenecz wiery Ó4, 25. odénie, arma: odyenye a fcyty 2, 7; tye- lefne od.enye 70, 4; Odyenye wafle 34, 17; filne odyenye 34, 18; flozyw ftare odyenye 75, 24 atd.; armatura: w odyenie bozie 34, 7; w bozyem odyenye 34, 9; bez odyenye (inermes) 727, 11. odiva, monstrum: k tey odywie gydech 106, 12. od|leti, odjImati, auferre: odnoflyege a od- gymage boge 2, 6; odgymagicz duch knyzecy 44, 27; gymztofmycloft otgie 737, 9; depraedare: vfyle otgymagy 27, 24. odjitl, discedere: precz odgyde 85, 8; abscedere: chwatawie odfel gó, 5; y otgyde 774. 11; excedere: odtawad precz odgide 96, 2; abire: kdyz otgyde 96, 5; recedere: odtawad otgydechu 136, 33. odkovad, odkovad£, unde: odkowadz 70, 16; otkowad 69, 32; odkowadly by fly 109, 8; usquequo: odkowad dokowad twa zloft bude traty 70;, 33. odmeknüti, reserare: Odmek zamky 726, 12; zamyflyl drzwy odmeknuty 737, 32. odmiuviti, excusare: kto by fye odmlu- wity mohl 77, 3. odhadvad£, quod: odnyadwadz ieft przi- flo 53, 17. odnositl, auffere: odnoífyege a odgymage boge 2, 6. odpoviedati, denegare: poflaty mnye ne- odpowieday 77, 4; fwe mylofty mnye ne- odpowieday 779, 3. — odpovédéti sé, odpoviedati sé, detestari: bohatftwie odpowiedamy fie 79, 25; renunciare: odpowiez fie wfeho 28, 21; abnegare: fam febe fie odpowiez 24, 22. odpuüóenle, licentia: nyektere odpufcenye dano my bud 727, 4; odpuícyenye gmyev 127, 7. odpüzáti: precz odpuzyeff 43, 26. odsavad, hinc: odíawad odgyty 77&, 18. odstüpiti, recedere: frdcze od mylowanye neodftupylo 729, 30; deficere: myloft od nyeho neodftupyla 737, 38; odftupity (chybné m. poditupity) 700, 19. odtad, odtadto, odtavad, odtovad, inde: od- tawad wiffed 7, 24 ; odtowad przide 73, 22; Nah gfem odtawad prziffel 53,18; otawad neczakagycz 56, 18; Daleko ieft odtawad 72, 12; odtawad precz odgide 9ó, 2; odtowad wychody 779, 24 atd.; ex eodem loco: odtad wyfled 774, 31; hinc: od- tadto neodeydu 747, 1. odtisknüti, excludere: od kralewitwie od- tyfczena 72, 26. odtucha, remedium: gyne odtuchy gmyety nemoha 777, 34. ohavny, abominabilis: ohawen ieft bohu 39, 23. ohnévy, igneus, ignis: plamen ohnyewy 1I2, ^; rzietyezy ohnyewymy {wazan gfa 120, 23; plamenem ohnyewym pofwadlo 124, 32. ohrada: w fchranye a w ohradyc matky gedynke dyewky marye zawrzyen gfa 54, 17. ohromiti: kterak dyably ohromyl 96, 24. ohyzda, infamia: fkrzie ohyzdu &, 2; f«rzie tu ohyzdu na fobie chtye vtyffyty 70;, 4. ohyzdénle, infamia: ohyzdenye tak fye proneflo 704, 34. ohyzditi, deturpare: Vzrzyew tak ohyzdyena 732, 85. ochie: ztrofkotawachu fye iakto na ochly kofty neb na fkwarzydle (in frixorio) 130, 3. ochotenstvie, suavitas: w chutnofty neb w ochotenftwie 39, 79, 20. ochotnost, blanditia: na twey ochotnofty lahodne netba 47, 21. ochotny, hilaris: ochotnym oblyczyegem IO, 5. ochtáb, octava: po ochtabech letnycz 740, 14. fye mnych okem menle viz menie. okénce, fenestra: k gednomu okenczy 723, 4; proty onomu okenczy bieffe 723, 5. okligitl, circumdare: welyke mnozftwie gey oklyczylo 736, 20. okolek: kakes okolky myenye fobie 25, 1; ambitus: czoz w gich okolku Ipy &7, 26; okolkem prawy (circumloquar) 97, 12. okovany, vinculatus: Slyf okowaneho na- rziekanie 45, 16. okovy, colligationes: rozwiez okowy me 45, 16; vincula: zlom okowy 4;, 41; w okowach 45, 11. okrasa, pulchritudo: tyelefnu okraffu okra- flen(e)y 725, 29; mylna ok(r)affa ieft zenfka 728, 11; fyen newymiuwney okraffy 736, 10; gegye ok(r)affye dywagye fye 136, 12; rozlycznymy okraffamy 136, 15 atd.; ornatus: taku okrafa flow 139, 5. okrSlek, orbis: okrflek zemfky 74, 10; okrflek zemye 74, 18. okusenie, gustus: okuffenye czyge chut- noft 57, 13. omámiti, perterrere: Strachem y dywem omamyw fye 730, 25. omylnost: beze wifye omylnofty 97, 35. omyiny, vanus: ty fnowe omylny nebyty 237, 27.
158 33; podle obyczyegye obyczieneho 733, 16; na fetch modlytwach obyczyey- nych bdyefie 736, 6 atd.; usitatus: aby obyczenich biehow nedyelalo 74, 11. obyknáti, solere: obykna przyebywaty 40, 7: geftoff dawaty obykl 779, 3. obí£ivenle, sustentatio ; wfeczko obzywenye 59, 27. očistec, purgatorium: w oczyíczy byl oczyíczea 137, 14. o6lstiti, purgare: w oczyfczy byl oczyfczen 137, 14. obity, manifestus: oczytu fprawedlnoft vczynyl 35, 11; oczitu giftotu 74, 21: 06, 13. — obit6 : kdyz oczitye widyely 67, 5. odejdenie: Po geho odeydenye (eo ab- eunte) 727, 6. odénec, armiger: odyenecz wiery Ó4, 25. odénie, arma: odyenye a fcyty 2, 7; tye- lefne od.enye 70, 4; Odyenye wafle 34, 17; filne odyenye 34, 18; flozyw ftare odyenye 75, 24 atd.; armatura: w odyenie bozie 34, 7; w bozyem odyenye 34, 9; bez odyenye (inermes) 727, 11. odiva, monstrum: k tey odywie gydech 106, 12. od|leti, odjImati, auferre: odnoflyege a od- gymage boge 2, 6; odgymagicz duch knyzecy 44, 27; gymztofmycloft otgie 737, 9; depraedare: vfyle otgymagy 27, 24. odjitl, discedere: precz odgyde 85, 8; abscedere: chwatawie odfel gó, 5; y otgyde 774. 11; excedere: odtawad precz odgide 96, 2; abire: kdyz otgyde 96, 5; recedere: odtawad otgydechu 136, 33. odkovad, odkovad£, unde: odkowadz 70, 16; otkowad 69, 32; odkowadly by fly 109, 8; usquequo: odkowad dokowad twa zloft bude traty 70;, 33. odmeknüti, reserare: Odmek zamky 726, 12; zamyflyl drzwy odmeknuty 737, 32. odmiuviti, excusare: kto by fye odmlu- wity mohl 77, 3. odhadvad£, quod: odnyadwadz ieft przi- flo 53, 17. odnositl, auffere: odnoífyege a odgymage boge 2, 6. odpoviedati, denegare: poflaty mnye ne- odpowieday 77, 4; fwe mylofty mnye ne- odpowieday 779, 3. — odpovédéti sé, odpoviedati sé, detestari: bohatftwie odpowiedamy fie 79, 25; renunciare: odpowiez fie wfeho 28, 21; abnegare: fam febe fie odpowiez 24, 22. odpuüóenle, licentia: nyektere odpufcenye dano my bud 727, 4; odpuícyenye gmyev 127, 7. odpüzáti: precz odpuzyeff 43, 26. odsavad, hinc: odíawad odgyty 77&, 18. odstüpiti, recedere: frdcze od mylowanye neodftupylo 729, 30; deficere: myloft od nyeho neodftupyla 737, 38; odftupity (chybné m. poditupity) 700, 19. odtad, odtadto, odtavad, odtovad, inde: od- tawad wiffed 7, 24 ; odtowad przide 73, 22; Nah gfem odtawad prziffel 53,18; otawad neczakagycz 56, 18; Daleko ieft odtawad 72, 12; odtawad precz odgide 9ó, 2; odtowad wychody 779, 24 atd.; ex eodem loco: odtad wyfled 774, 31; hinc: od- tadto neodeydu 747, 1. odtisknüti, excludere: od kralewitwie od- tyfczena 72, 26. odtucha, remedium: gyne odtuchy gmyety nemoha 777, 34. ohavny, abominabilis: ohawen ieft bohu 39, 23. ohnévy, igneus, ignis: plamen ohnyewy 1I2, ^; rzietyezy ohnyewymy {wazan gfa 120, 23; plamenem ohnyewym pofwadlo 124, 32. ohrada: w fchranye a w ohradyc matky gedynke dyewky marye zawrzyen gfa 54, 17. ohromiti: kterak dyably ohromyl 96, 24. ohyzda, infamia: fkrzie ohyzdu &, 2; f«rzie tu ohyzdu na fobie chtye vtyffyty 70;, 4. ohyzdénle, infamia: ohyzdenye tak fye proneflo 704, 34. ohyzditi, deturpare: Vzrzyew tak ohyzdyena 732, 85. ochie: ztrofkotawachu fye iakto na ochly kofty neb na fkwarzydle (in frixorio) 130, 3. ochotenstvie, suavitas: w chutnofty neb w ochotenftwie 39, 79, 20. ochotnost, blanditia: na twey ochotnofty lahodne netba 47, 21. ochotny, hilaris: ochotnym oblyczyegem IO, 5. ochtáb, octava: po ochtabech letnycz 740, 14. fye mnych okem menle viz menie. okénce, fenestra: k gednomu okenczy 723, 4; proty onomu okenczy bieffe 723, 5. okligitl, circumdare: welyke mnozftwie gey oklyczylo 736, 20. okolek: kakes okolky myenye fobie 25, 1; ambitus: czoz w gich okolku Ipy &7, 26; okolkem prawy (circumloquar) 97, 12. okovany, vinculatus: Slyf okowaneho na- rziekanie 45, 16. okovy, colligationes: rozwiez okowy me 45, 16; vincula: zlom okowy 4;, 41; w okowach 45, 11. okrasa, pulchritudo: tyelefnu okraffu okra- flen(e)y 725, 29; mylna ok(r)affa ieft zenfka 728, 11; fyen newymiuwney okraffy 736, 10; gegye ok(r)affye dywagye fye 136, 12; rozlycznymy okraffamy 136, 15 atd.; ornatus: taku okrafa flow 139, 5. okrSlek, orbis: okrflek zemfky 74, 10; okrflek zemye 74, 18. okusenie, gustus: okuffenye czyge chut- noft 57, 13. omámiti, perterrere: Strachem y dywem omamyw fye 730, 25. omylnost: beze wifye omylnofty 97, 35. omyiny, vanus: ty fnowe omylny nebyty 237, 27.
Strana 155
onudy: fudy y onudy (undique) 46, 6. opáčití, ačovati, allegare: nam opa- czowal a proty nam lyczyl 707, 5; saepe dicere: aby gemu ty wieczy opaczowal 705, 13; opponere: tato flowa gemu opaczyl 705, 16. opasek, marsupium: czizie opafky 37, 16. opatice, abbatissa: aby opatycy y gyne yeptyfky fwolala 777, 14; gdy ku opa- tyczy /74, 8: opatyczye ze fna procy- tywfly 774, 14; Slyffyecz to opatycze 114, 22. opatFenle, conspectus: przyed opatrzenym bozym 5, 11. opatfitel, spectator: opatrzytel gfa wfyech 104, 37. opatriti, opatrovatl, opatiovati, intueri: twarzy opatrzyw 9, 25; toho dyabia opatr- zychu 703, 21; opatrzywfe 703, 35; kdyz tyloopatrzy 108, 10; kdyz nehody welyke opatrzygy 755, 10 atd.; contemplari: aby twarzy zenfke opatrowaly 22, 20; genzto twarz opatrzigy 57, 4; twarnofty bozy opatrzyge 54, 13; videre: kdyz to opatrzy 55, 28; buozy twarnoft neb wy- dyenye opatrugy 94, 16 atd.; cernere: gefto tuto nynie opatrugy 55, 9; zaflu- zenye opatrzywile 20, 21; ten diw opa- trzychu 772, 12; opatrzyl few geho 777, 14; prospicere: opatrzygy fye 68, 5; recognoscere: k fobic fye nawratyl a fye opatrzy! 737, 3 atd. opatrnost, conspectus: opatrnoft dyabla 23, 16; przied opatrnoft twu 57, 32; species: gychzto opatrnoft tak ieft byla hrozna 95, 15. opieti, obducere: Opala kuozie vdy 4, 29. oplakati: wodu gfu oplakany (unda lavit) 123, 14. opomietati, abjicere: opomyetagycz roz- umyetedinoft 775, 17 oprieti sè, opponere: wfyem tyem oprziel fye 737, 7. opustiti, postponere: ze na fmrty opuftyl fem fye zpowiedaty 727, 3; dobreho nyeczo k geho czty neopuftyl 726, 31; dimittere : gychzto rozprawyty neopuftym 133, 14. orudovánie, intercessio: orudowanye przied hofpodynem 67, 25; orudowanym fwym 69, 4; prziemyloftnym orudowanyem 77, 33; fwym orudowanym 737, 12; inter- ventio: twym orudowanym 79, 23; mye geho orudowanye poruczyl &6, 31. orudovati: chczy orudowaty a proffyty (supplicem exstitisse) 727, 12. orudovnik, suppiex: orudownykem mne gmyety nebudes 727, 15. orużie, arma: genz oruzie fwe wzemíe 708, 10; romphaea: oruzie fweho nemohly fu wzdwyhnuty 709, 32. osidliti, osidlovati, illaqueare: ty gych ofydlygefl 43, 19; offydlyty dufiyc 49, 14; duffye ofydlygycz 777, 24; offydien gía mylofty 726, 2. osidio, laqueus: ku ofydlu ztraczenye 77, 159 20; pln gfy offydl ¢3, 18; wywed mye z uoffydla 62, 22; indiscretio: ofydlem dofly gfu 77, 21. osiraly, orbatus: matczie po takem otczi offyrzaley 48, 2. osinûti: pro plakanye a pro bdyenye oflnul byl (privatus corporali lumine oculorum) 99, 19. osoba, forma: o boziey ofobie r5, 30; offobu fluzebnu na fie wfem 76, 1; per- sona: nezbiera offob r9, 8. osobitel, possessor: ale ne offobitelowe 32, 2. osobiti, possidere: pokoy fobie. offobyw bez fkonanye 77, 24. , osobstvie: iakz ieft w offobftwie 44, 24. Ostaru£ny, aetate grandaevus: geptyfka oftaruzna 773, 9. ostâtl, zanechati: neoftanuly toho hrzie- chu 773, 15. ostati, manere: oftala gfu 777, 25; hrdla cziela oftala 777, 31; nechcze wiecze oftaty 774, 18. ostaviti, ostavovatl, derelinquere: Gemuz oftawen ieft 77, 10; fwatych fwych ne- oftawa 902, 13; relinquere: przyklad oftawyl 78, 10; ya waff po fobie oftawym 46, 26; po mnye oftawugy 49, 21; naff gfy oftawyl 70, 7 atd.; dimittere: przietels ye oftawyly 52, 12; oftawyly to 32, 13; deserere: any ten tebe oftaway Ó1, 26. ostierati, sternere: po ftyenach oftyeragy a okraflugy 736, 16. ostrázenle: k uoftrzyezeny (ad cavendum) febe 732, 20. . ostHehanie, custodia: w blahoflaweneho leronyma oftrzyehanye poruczyl fye ieft 128, 6; od geho oftrzyehanye 777, 23; k uoftrzyehany febe (se tuendi) 732, 25. ostüpiti, obsidere: oftupyly gey Ó, 18. osviecenie, illuminatio: me ofwyeczenie 3, 2. otejdenie:aby oteydenye (abeundi gratiam) 178, 28. Otpora, vectis; otpory zlamuge Ó, 30. otrap, stupor: iako w otrapye ó4, 19; tak geho otrap byeffye otrapyl ó4, 30; w otrapye (stupefacti) 47, 23. anxietas: w tom giftem myfly fwe otrapie ó;, 21. otrâpenie, extasis: iako w kakems otra. peny 64, 16. otrápiti, opprimere : tak geho otrap byeffye otrapyl ó4, 30; dywyenym otrapen gfa (amens factus) 777, 10; ftrachem otra- peny gfucze (percussae) 778, 23; a przi- ffed fen gey iako otrapy 756, 7. otvofiti, adaperire: Otworz frdcze wafie 47, 30; Otworz gemu wrata 50, 13. ovèem, penitus: nycz neyfmy owfíem 47, 22; utique: Nebo muz owlem poctywy 47, 19: gym owíem mlczyety kazal 737, 9. ozdobenie: to marne ozdobenye na nyem bieffe (vane decoratus) 720, 8. ozdobny, decorus: gfy ofdobna 44, 25. padenie, ruina: ye pekelne 77, 23;
onudy: fudy y onudy (undique) 46, 6. opáčití, ačovati, allegare: nam opa- czowal a proty nam lyczyl 707, 5; saepe dicere: aby gemu ty wieczy opaczowal 705, 13; opponere: tato flowa gemu opaczyl 705, 16. opasek, marsupium: czizie opafky 37, 16. opatice, abbatissa: aby opatycy y gyne yeptyfky fwolala 777, 14; gdy ku opa- tyczy /74, 8: opatyczye ze fna procy- tywfly 774, 14; Slyffyecz to opatycze 114, 22. opatFenle, conspectus: przyed opatrzenym bozym 5, 11. opatfitel, spectator: opatrzytel gfa wfyech 104, 37. opatriti, opatrovatl, opatiovati, intueri: twarzy opatrzyw 9, 25; toho dyabia opatr- zychu 703, 21; opatrzywfe 703, 35; kdyz tyloopatrzy 108, 10; kdyz nehody welyke opatrzygy 755, 10 atd.; contemplari: aby twarzy zenfke opatrowaly 22, 20; genzto twarz opatrzigy 57, 4; twarnofty bozy opatrzyge 54, 13; videre: kdyz to opatrzy 55, 28; buozy twarnoft neb wy- dyenye opatrugy 94, 16 atd.; cernere: gefto tuto nynie opatrugy 55, 9; zaflu- zenye opatrzywile 20, 21; ten diw opa- trzychu 772, 12; opatrzyl few geho 777, 14; prospicere: opatrzygy fye 68, 5; recognoscere: k fobic fye nawratyl a fye opatrzy! 737, 3 atd. opatrnost, conspectus: opatrnoft dyabla 23, 16; przied opatrnoft twu 57, 32; species: gychzto opatrnoft tak ieft byla hrozna 95, 15. opieti, obducere: Opala kuozie vdy 4, 29. oplakati: wodu gfu oplakany (unda lavit) 123, 14. opomietati, abjicere: opomyetagycz roz- umyetedinoft 775, 17 oprieti sè, opponere: wfyem tyem oprziel fye 737, 7. opustiti, postponere: ze na fmrty opuftyl fem fye zpowiedaty 727, 3; dobreho nyeczo k geho czty neopuftyl 726, 31; dimittere : gychzto rozprawyty neopuftym 133, 14. orudovánie, intercessio: orudowanye przied hofpodynem 67, 25; orudowanym fwym 69, 4; prziemyloftnym orudowanyem 77, 33; fwym orudowanym 737, 12; inter- ventio: twym orudowanym 79, 23; mye geho orudowanye poruczyl &6, 31. orudovati: chczy orudowaty a proffyty (supplicem exstitisse) 727, 12. orudovnik, suppiex: orudownykem mne gmyety nebudes 727, 15. orużie, arma: genz oruzie fwe wzemíe 708, 10; romphaea: oruzie fweho nemohly fu wzdwyhnuty 709, 32. osidliti, osidlovati, illaqueare: ty gych ofydlygefl 43, 19; offydlyty dufiyc 49, 14; duffye ofydlygycz 777, 24; offydien gía mylofty 726, 2. osidio, laqueus: ku ofydlu ztraczenye 77, 159 20; pln gfy offydl ¢3, 18; wywed mye z uoffydla 62, 22; indiscretio: ofydlem dofly gfu 77, 21. osiraly, orbatus: matczie po takem otczi offyrzaley 48, 2. osinûti: pro plakanye a pro bdyenye oflnul byl (privatus corporali lumine oculorum) 99, 19. osoba, forma: o boziey ofobie r5, 30; offobu fluzebnu na fie wfem 76, 1; per- sona: nezbiera offob r9, 8. osobitel, possessor: ale ne offobitelowe 32, 2. osobiti, possidere: pokoy fobie. offobyw bez fkonanye 77, 24. , osobstvie: iakz ieft w offobftwie 44, 24. Ostaru£ny, aetate grandaevus: geptyfka oftaruzna 773, 9. ostâtl, zanechati: neoftanuly toho hrzie- chu 773, 15. ostati, manere: oftala gfu 777, 25; hrdla cziela oftala 777, 31; nechcze wiecze oftaty 774, 18. ostaviti, ostavovatl, derelinquere: Gemuz oftawen ieft 77, 10; fwatych fwych ne- oftawa 902, 13; relinquere: przyklad oftawyl 78, 10; ya waff po fobie oftawym 46, 26; po mnye oftawugy 49, 21; naff gfy oftawyl 70, 7 atd.; dimittere: przietels ye oftawyly 52, 12; oftawyly to 32, 13; deserere: any ten tebe oftaway Ó1, 26. ostierati, sternere: po ftyenach oftyeragy a okraflugy 736, 16. ostrázenle: k uoftrzyezeny (ad cavendum) febe 732, 20. . ostHehanie, custodia: w blahoflaweneho leronyma oftrzyehanye poruczyl fye ieft 128, 6; od geho oftrzyehanye 777, 23; k uoftrzyehany febe (se tuendi) 732, 25. ostüpiti, obsidere: oftupyly gey Ó, 18. osviecenie, illuminatio: me ofwyeczenie 3, 2. otejdenie:aby oteydenye (abeundi gratiam) 178, 28. Otpora, vectis; otpory zlamuge Ó, 30. otrap, stupor: iako w otrapye ó4, 19; tak geho otrap byeffye otrapyl ó4, 30; w otrapye (stupefacti) 47, 23. anxietas: w tom giftem myfly fwe otrapie ó;, 21. otrâpenie, extasis: iako w kakems otra. peny 64, 16. otrápiti, opprimere : tak geho otrap byeffye otrapyl ó4, 30; dywyenym otrapen gfa (amens factus) 777, 10; ftrachem otra- peny gfucze (percussae) 778, 23; a przi- ffed fen gey iako otrapy 756, 7. otvofiti, adaperire: Otworz frdcze wafie 47, 30; Otworz gemu wrata 50, 13. ovèem, penitus: nycz neyfmy owfíem 47, 22; utique: Nebo muz owlem poctywy 47, 19: gym owíem mlczyety kazal 737, 9. ozdobenie: to marne ozdobenye na nyem bieffe (vane decoratus) 720, 8. ozdobny, decorus: gfy ofdobna 44, 25. padenie, ruina: ye pekelne 77, 23;
Strana 156
160 padenym, hrzieffenym nemoczen gfa 58, 1. páchanie, actus: O tom pachany 97, 23; f tyem pachanym 92, 8. páohati, agere: toho pachaty 774, 18; ktoz gy pachagy 727, 9: facere: kdyz by przieftala pachaty tyech wieczy 774, 25; exercere: gymyz czary pachal 779, 10; operari: gyey pachaty 737, 38. panatvie, dominium: ku panftwy Conftan- tynopolytanfkemu 770,-30. ' pára, fumus: para brzo zmynugyczie 14, В. páry, feretrum: on na parach wypufty huhlanye 727, 31. : . pásti, pascere: Paftez fwe weffele 23, 21 atd. pastviti sé, pasci: 21, 21 atd. paudina, aranca: iako pauczynye 6, 13; iakzto pawczyna (texente) 20, 24; iako pawczina 38, 31, 32. © peleś, cellula: w peleify me 5, 29. pótinścte, quindecim: Pietynaczte dnow 121, 20. pled, pugillus: pyedy gy obklyczygye 57, 4. plesh, pleseh: kteruz ‘pieffnu neb rziecz dokonaw 63. 4; canticum:- pieffen we- ffelu wyfpiewaty 67, 23; zpyeway nowu pieffn 7z, 17; budu zpiewaty pieffen nowu 73, 7.' - pliny, avidus: pylen biech geho rzicczy ‚ 124, 17. pleśnie: pyffanym (scribendo) vczye 75, 24; scriptum: v pyffany rozdal 4o, 12; opus: tomuto pyfanye konecz bude 740, 11. ‘ pisati, scribere: genz tobie piffal óo, 25. písmo, scriptura: z marneho pifma (litte. rarum studiis) 75, 29; fwateho -pifma fluzbie 75, 30; v pyfmye praczowanye $2, 33; fwata pifma na nye wolagy 95, 3; ta gifta pyíma 702,17 atd.; littera: wfyech pokolenye pyfma 76, 14. pladivy: oczy fwu placzywu 9, 27; w pla- czywem mieftye 65, 29. plaélivy, lacrymarum: z placzlyweho vdola f czeftyem fie paftwy 53 10. plaótivy, deflendus: placztywa ieft to wiecz 135, 25. plast, favus: plaft ftredu 44, 26. pistnony, lineus: platnycnym pitlem 70, 3. plavánie, navigatio: z plawanie morze 9, 16; naufragia: nebezpecznych plawany gy* fye dopuftyl 757, 3. plavatl, plótl;' inundare: oczi radofty w flzach plawachu: ;o, 3; effluere: po- toczkowe krwe plowiechu 75, 21. plece, brachia: kazdeho pleczma k fobie przyklyczyw 49, 32;'scapula: coz pak na pieczij poneflu 735, 8. piekny: plekna brzydkoft (romphaea) 34, plémé, semen: plemye geho 75, 24. pinost, ardaum: pinoftem fie nauczygy 75; 80; ubertas: z pinofty domu 27, 26. plestiti, loqui: aby mnoho rzieczy ne- ploftyl 705, 26. plovost:. plowoft ftreduczymy (mellifluo- rum) hlaffy 64. 23. atl, currere: fluhy ke mnye po- biezychu 777, 13; accurrere: pobiezechu k tey celle 774, 23. pocestnik, viator: by ony poczeftnycy były 709, 3; Tato poczyeftnyky dywiefta fie 709, 12. -poctivost, reverentia: wly . pocztywuofty 46, 16. poctivy, venerabi is: pocztywy otcze 86, 29; Pocztywemu muzy #7, 4; muz po- cztywy &7, 19; pocitywemu otczy «7, 25 poSakati, exspectare: Poczakay 92, 23. počátek, causa: kterychzto radofty fam buoh ieft poczatek 94, 22; princi- pium: teft wfyech wieczi poczatek a do- Копапуё 96, 33. podest, honor: kolykem poczeftmi wye powyflowaty, 49, 22; reverentia: gym preyewelyku poczeft wzdachu 738, 26; geden druhemu poczeft vczynyw 738, 37 počletl, incipere: poczem od wichodu 2, 5; rzecz poczem mluwyty 730, 3 atd. poé6istl, imputare: hrziech byfkupu bywa poczten 735, 1; zafluzeny bud poczteno 141, 27. poditi, sentire: twrdoft poczy 70, 25; ynhed fem we mnve poczil 95, 11; ne- poczywíe te rany 777, 25; meczow ony nepoczychu 7/77, 27; scire: yakz toho dyabla poczychu 778, 24. podbiskuple, suffraganei: me byfkupy y podbyfkupye fwolaw 44, 19; fwymy podbyfkupymy y byfkupy 700, 33; pod- byfkupye 740, 14. podkládati só, podioZiti sá, exponere: ke wfem nehodam podklada fie 29, 7; ty podlozyty fie gmaff 28, 8 podkloniti, reclinere: kde by hlawu pod- klonyl 76, 6. podié, juxta: podle geflyczek fye feygdu $9, 6; apud: podle doleyffye tebaydy 115, 6; secundum: podle fkutkow. geho rownye nenye 776, 13; circa: podie klaftera wzdy chodyefie 777, 33; Sto- gyechu podle koftela 724, 27; podle obyczyegye obyczieneho (more solito) 133, 16: atd. podioha, subjectus: bez podlohy 57, 16. podobenstvie: podle podobenftwie (instar) Id, 18; ku podobenftwy (instar) 67, 30; aenigma: v podobénftwi 9, 19; forma: v podobenftwy fylwanowye 707, 5. podobny: mnoho mnychow k wierzye podobnych (fideque digni) 136, 5. podpóradlo, baculus: !podpieradlo na- ffie ho) prziebywanye 70, 29. podpérateél, sustentator: tey wyery pod- pyeratel 730, 30. podpoliti, crapulare: podpogen gfa wynem T ,
160 padenym, hrzieffenym nemoczen gfa 58, 1. páchanie, actus: O tom pachany 97, 23; f tyem pachanym 92, 8. páohati, agere: toho pachaty 774, 18; ktoz gy pachagy 727, 9: facere: kdyz by przieftala pachaty tyech wieczy 774, 25; exercere: gymyz czary pachal 779, 10; operari: gyey pachaty 737, 38. panatvie, dominium: ku panftwy Conftan- tynopolytanfkemu 770,-30. ' pára, fumus: para brzo zmynugyczie 14, В. páry, feretrum: on na parach wypufty huhlanye 727, 31. : . pásti, pascere: Paftez fwe weffele 23, 21 atd. pastviti sé, pasci: 21, 21 atd. paudina, aranca: iako pauczynye 6, 13; iakzto pawczyna (texente) 20, 24; iako pawczina 38, 31, 32. © peleś, cellula: w peleify me 5, 29. pótinścte, quindecim: Pietynaczte dnow 121, 20. pled, pugillus: pyedy gy obklyczygye 57, 4. plesh, pleseh: kteruz ‘pieffnu neb rziecz dokonaw 63. 4; canticum:- pieffen we- ffelu wyfpiewaty 67, 23; zpyeway nowu pieffn 7z, 17; budu zpiewaty pieffen nowu 73, 7.' - pliny, avidus: pylen biech geho rzicczy ‚ 124, 17. pleśnie: pyffanym (scribendo) vczye 75, 24; scriptum: v pyffany rozdal 4o, 12; opus: tomuto pyfanye konecz bude 740, 11. ‘ pisati, scribere: genz tobie piffal óo, 25. písmo, scriptura: z marneho pifma (litte. rarum studiis) 75, 29; fwateho -pifma fluzbie 75, 30; v pyfmye praczowanye $2, 33; fwata pifma na nye wolagy 95, 3; ta gifta pyíma 702,17 atd.; littera: wfyech pokolenye pyfma 76, 14. pladivy: oczy fwu placzywu 9, 27; w pla- czywem mieftye 65, 29. plaélivy, lacrymarum: z placzlyweho vdola f czeftyem fie paftwy 53 10. plaótivy, deflendus: placztywa ieft to wiecz 135, 25. plast, favus: plaft ftredu 44, 26. pistnony, lineus: platnycnym pitlem 70, 3. plavánie, navigatio: z plawanie morze 9, 16; naufragia: nebezpecznych plawany gy* fye dopuftyl 757, 3. plavatl, plótl;' inundare: oczi radofty w flzach plawachu: ;o, 3; effluere: po- toczkowe krwe plowiechu 75, 21. plece, brachia: kazdeho pleczma k fobie przyklyczyw 49, 32;'scapula: coz pak na pieczij poneflu 735, 8. piekny: plekna brzydkoft (romphaea) 34, plémé, semen: plemye geho 75, 24. pinost, ardaum: pinoftem fie nauczygy 75; 80; ubertas: z pinofty domu 27, 26. plestiti, loqui: aby mnoho rzieczy ne- ploftyl 705, 26. plovost:. plowoft ftreduczymy (mellifluo- rum) hlaffy 64. 23. atl, currere: fluhy ke mnye po- biezychu 777, 13; accurrere: pobiezechu k tey celle 774, 23. pocestnik, viator: by ony poczeftnycy były 709, 3; Tato poczyeftnyky dywiefta fie 709, 12. -poctivost, reverentia: wly . pocztywuofty 46, 16. poctivy, venerabi is: pocztywy otcze 86, 29; Pocztywemu muzy #7, 4; muz po- cztywy &7, 19; pocitywemu otczy «7, 25 poSakati, exspectare: Poczakay 92, 23. počátek, causa: kterychzto radofty fam buoh ieft poczatek 94, 22; princi- pium: teft wfyech wieczi poczatek a do- Копапуё 96, 33. podest, honor: kolykem poczeftmi wye powyflowaty, 49, 22; reverentia: gym preyewelyku poczeft wzdachu 738, 26; geden druhemu poczeft vczynyw 738, 37 počletl, incipere: poczem od wichodu 2, 5; rzecz poczem mluwyty 730, 3 atd. poé6istl, imputare: hrziech byfkupu bywa poczten 735, 1; zafluzeny bud poczteno 141, 27. poditi, sentire: twrdoft poczy 70, 25; ynhed fem we mnve poczil 95, 11; ne- poczywíe te rany 777, 25; meczow ony nepoczychu 7/77, 27; scire: yakz toho dyabla poczychu 778, 24. podbiskuple, suffraganei: me byfkupy y podbyfkupye fwolaw 44, 19; fwymy podbyfkupymy y byfkupy 700, 33; pod- byfkupye 740, 14. podkládati só, podioZiti sá, exponere: ke wfem nehodam podklada fie 29, 7; ty podlozyty fie gmaff 28, 8 podkloniti, reclinere: kde by hlawu pod- klonyl 76, 6. podié, juxta: podle geflyczek fye feygdu $9, 6; apud: podle doleyffye tebaydy 115, 6; secundum: podle fkutkow. geho rownye nenye 776, 13; circa: podie klaftera wzdy chodyefie 777, 33; Sto- gyechu podle koftela 724, 27; podle obyczyegye obyczieneho (more solito) 133, 16: atd. podioha, subjectus: bez podlohy 57, 16. podobenstvie: podle podobenftwie (instar) Id, 18; ku podobenftwy (instar) 67, 30; aenigma: v podobénftwi 9, 19; forma: v podobenftwy fylwanowye 707, 5. podobny: mnoho mnychow k wierzye podobnych (fideque digni) 136, 5. podpóradlo, baculus: !podpieradlo na- ffie ho) prziebywanye 70, 29. podpérateél, sustentator: tey wyery pod- pyeratel 730, 30. podpoliti, crapulare: podpogen gfa wynem T ,
Strana 157
podstata, substantia: nenye podítaty 62, 19. podstüpiti, subire: ze by to gifte vmu- czenye odítupity (chybně m. podítupity) mufiyl 700, 19. : podtrhovati, supplantare: podtrhugycze flepegie geho 6, 21 ; surripere : zadoft pod. trhuge 72, 25. . podvoje, fores: w gich podwogiech ftogy 22, 2. pohádka, quaestio: w nefnadney pohadczie 77, 18; nenye pochybenye any pohadky 123, 25. pohorśiti, scandalizare: kto pohorzyl fie ieft 6, 1. pohrabati, pohrésti, sepelire: pohraban byl 76, 4; aby tyelo me naho pohrzebly 53, 16; aby geho na krzbitowie pohrzebly 91, 18; tielo naho pohrzebly (me 99, 27; w nyemzto tyelo pohrabano bylo 140, 35; humare: tyela gefcze nepohra- bana $9, 9; tyelo pohrabano ieft 49, 9; kdez tyelo pohrabano ieft $9, 17; tyelo ieft pohrabano 99, 26; tyelo to pohrzebly fmy 707, 25; geffto trzy dny pohra- bano byeffye w zemy 747, 5; tumulare: w hrzbytowie ony czlowiekowe pohra- bany gfu 99, 29. pohfeb: sepultura: dotkna fye pohrzieby dooftoyneho Eufebia 99, 10; funus: ku pohrzyeby przyprawylo fye 707, 22; iakzto przy pohrzeby obyczyegno ieft czyny'y 733, 28. pohrom, impetus: Pohrom nan vczynyly 7, 19; ruina: taky pohrom fye wzdalyl 121, 14; strepitus: takey pohrom byl ieft 722, 14; wieczfy pohrom byl ieft 124, 34; rumor: tyem pohromem 724, 15; pestilentia: ten pohrom nemohl by prziemynuty 725, 10; pestis: ten gyfty pohrom 72;, 14. pohynüti, deficere: dnowe mogy pohynuly giu 44, 6; we mnoftwy rad pohynul gffy 69, 29. pochmatnüti, surripere: ktereho gfy po- chmatla 68, 20. pochodití, procedere: pochodye od bozie ftolyczie 3, 24; oriri: pochodyt z kor- zene lakoty 35, 10; tendere: od nye- hozto wfyeczky wieczy fye poczynagy a pochodye 27, 1. pochodnost, processio: ducha fwateho od otczie a ot fyna pochodnoft 5o, 15. pochopiti, apprehendere: Pochopte bazen geho 75, 18; comprehendere: tmy aby was nepochopyly 39, 14. pochotnost, sapor: twe pochotnofty flad- koft 60, 1; suavitas: pro welyku po- chotnoft tyech zwukow 457, 23 pochutnÿ, suavis: pochutny ieft hofpodyn . 15, 20. pochvátiti, pochvacovati, pochvatnáti, ra- pere: aby pochwat! geho 7ó, 31; zena duffy pochwaczuge 35, 24; aby nafl fmrt nepochwatla 727, 12; gyneho koftkarze dyabel pochwatyl 722, 6. 161 pochybenie, dubium: Nyzadnemu pochy- benye nenye 70, 24; pochybenye w tey ; geho fwatofty gmagicze dr, 7. Nyzad- nemu nebyway pochybenye 82, 17; ne- nye w tom pochybenye &6, 32; bez pochybenye 92, 27 atd.; ambiguitas: nenyet w tom pochybenye 737, 34; quaestio: nenye pochybenye any po- hadky 723, 25. . pochybovánie, admiratio: geftly tobie ktere pochybowanye 24, 21. pochybovati sè, latere: nepochybowaly fye w tom ó7, 6; ambigere: nepochy- buyte fye 47, 14; nepochybugy fie 47, 18. pojedenie, esus: az do pogedenye 75, 17. polistiti sé, experiri: aby blaznowftwie fweho fye pogiftyl 732, 19. pojiséeny : pogifczenym fwiedomym (ex- perientia) 76, 11. pojiti, venire: Poydu 6, 7; Podtez 96, 11; poydyz po mnye richle /07, 14; pogy- defta 709, 12 atd. pokázati, demonstrare: kdyz gfy fye po- kazal 707, 4. poknitenie, simulatio: wfeczko poknyrze- nye 33, 21. | pokojik, pax: aby bylo v pokogyku mie- fto 44, 33. pokolenie, generatio: prziewraczene po- kolenie 7, 15; natio: wfyech pokolenye pyfma 70, 13. poku&ovánile, tentatio: pokuffowanve 5, 15. poku$ovati, tentare: nenecha naff poku- ffowanu byty 27, 1. polsky, campi: bylyna polfka 68, 11; ' kwiet polfky 75, 11. pomeskanle, mora: beze wíyeho po- mefkanye 777, 35; retardatio: beze wfeho pomefkanye wyffed 733, 4. pomiuva. colloquium: dluha pomluwa 35, 32; aby mohl f nymy pomluwu gmyety 36, 15; Mezy vtyeffenymy pomluwamy 96, 9. pomocnik, protector: pomocznyk w hro- bye lezy óg, 2; auxiliator: wzdalyl fye pomocznyk 48, 32; adjutor: pomocz- nyka ztratyl gffy 69, 28; pomocznyk a obranczie vezynyw fye 72, 3. pomsta, saevitia: aby doftoynye pomfty neuczynyla 727, 13. pomióenie : fprawedlywy ieft v pomfczeny (in puniendo) 25, 12. pońavadź. si: ponyawadz fluffye fyc baty 36, 4; ponyawadz fmy tohoto nevczy- nyly 777, 13. ponócenie, ponucovanie, suggestio: dya- belfkym ponuczenym 77, 20; 27, 80; 28, 3; marnym ponuczenym 20, 7: po- nuczenym dyabelfkym 25, 9; (wym po- nuczowanym 35, 31; ponuczenym dya. blowym 726, 2 atd. ponáceti: Pocze k mluwenye ponuczety 136, 33. popadnáti, invadere: taka bazen popade wiyeczky 700, 29; apprehendere: welyky ftrach popade 708, 19; compre-
podstata, substantia: nenye podítaty 62, 19. podstüpiti, subire: ze by to gifte vmu- czenye odítupity (chybně m. podítupity) mufiyl 700, 19. : podtrhovati, supplantare: podtrhugycze flepegie geho 6, 21 ; surripere : zadoft pod. trhuge 72, 25. . podvoje, fores: w gich podwogiech ftogy 22, 2. pohádka, quaestio: w nefnadney pohadczie 77, 18; nenye pochybenye any pohadky 123, 25. pohorśiti, scandalizare: kto pohorzyl fie ieft 6, 1. pohrabati, pohrésti, sepelire: pohraban byl 76, 4; aby tyelo me naho pohrzebly 53, 16; aby geho na krzbitowie pohrzebly 91, 18; tielo naho pohrzebly (me 99, 27; w nyemzto tyelo pohrabano bylo 140, 35; humare: tyela gefcze nepohra- bana $9, 9; tyelo pohrabano ieft 49, 9; kdez tyelo pohrabano ieft $9, 17; tyelo ieft pohrabano 99, 26; tyelo to pohrzebly fmy 707, 25; geffto trzy dny pohra- bano byeffye w zemy 747, 5; tumulare: w hrzbytowie ony czlowiekowe pohra- bany gfu 99, 29. pohfeb: sepultura: dotkna fye pohrzieby dooftoyneho Eufebia 99, 10; funus: ku pohrzyeby przyprawylo fye 707, 22; iakzto przy pohrzeby obyczyegno ieft czyny'y 733, 28. pohrom, impetus: Pohrom nan vczynyly 7, 19; ruina: taky pohrom fye wzdalyl 121, 14; strepitus: takey pohrom byl ieft 722, 14; wieczfy pohrom byl ieft 124, 34; rumor: tyem pohromem 724, 15; pestilentia: ten pohrom nemohl by prziemynuty 725, 10; pestis: ten gyfty pohrom 72;, 14. pohynüti, deficere: dnowe mogy pohynuly giu 44, 6; we mnoftwy rad pohynul gffy 69, 29. pochmatnüti, surripere: ktereho gfy po- chmatla 68, 20. pochodití, procedere: pochodye od bozie ftolyczie 3, 24; oriri: pochodyt z kor- zene lakoty 35, 10; tendere: od nye- hozto wfyeczky wieczy fye poczynagy a pochodye 27, 1. pochodnost, processio: ducha fwateho od otczie a ot fyna pochodnoft 5o, 15. pochopiti, apprehendere: Pochopte bazen geho 75, 18; comprehendere: tmy aby was nepochopyly 39, 14. pochotnost, sapor: twe pochotnofty flad- koft 60, 1; suavitas: pro welyku po- chotnoft tyech zwukow 457, 23 pochutnÿ, suavis: pochutny ieft hofpodyn . 15, 20. pochvátiti, pochvacovati, pochvatnáti, ra- pere: aby pochwat! geho 7ó, 31; zena duffy pochwaczuge 35, 24; aby nafl fmrt nepochwatla 727, 12; gyneho koftkarze dyabel pochwatyl 722, 6. 161 pochybenie, dubium: Nyzadnemu pochy- benye nenye 70, 24; pochybenye w tey ; geho fwatofty gmagicze dr, 7. Nyzad- nemu nebyway pochybenye 82, 17; ne- nye w tom pochybenye &6, 32; bez pochybenye 92, 27 atd.; ambiguitas: nenyet w tom pochybenye 737, 34; quaestio: nenye pochybenye any po- hadky 723, 25. . pochybovánie, admiratio: geftly tobie ktere pochybowanye 24, 21. pochybovati sè, latere: nepochybowaly fye w tom ó7, 6; ambigere: nepochy- buyte fye 47, 14; nepochybugy fie 47, 18. pojedenie, esus: az do pogedenye 75, 17. polistiti sé, experiri: aby blaznowftwie fweho fye pogiftyl 732, 19. pojiséeny : pogifczenym fwiedomym (ex- perientia) 76, 11. pojiti, venire: Poydu 6, 7; Podtez 96, 11; poydyz po mnye richle /07, 14; pogy- defta 709, 12 atd. pokázati, demonstrare: kdyz gfy fye po- kazal 707, 4. poknitenie, simulatio: wfeczko poknyrze- nye 33, 21. | pokojik, pax: aby bylo v pokogyku mie- fto 44, 33. pokolenie, generatio: prziewraczene po- kolenie 7, 15; natio: wfyech pokolenye pyfma 70, 13. poku&ovánile, tentatio: pokuffowanve 5, 15. poku$ovati, tentare: nenecha naff poku- ffowanu byty 27, 1. polsky, campi: bylyna polfka 68, 11; ' kwiet polfky 75, 11. pomeskanle, mora: beze wíyeho po- mefkanye 777, 35; retardatio: beze wfeho pomefkanye wyffed 733, 4. pomiuva. colloquium: dluha pomluwa 35, 32; aby mohl f nymy pomluwu gmyety 36, 15; Mezy vtyeffenymy pomluwamy 96, 9. pomocnik, protector: pomocznyk w hro- bye lezy óg, 2; auxiliator: wzdalyl fye pomocznyk 48, 32; adjutor: pomocz- nyka ztratyl gffy 69, 28; pomocznyk a obranczie vezynyw fye 72, 3. pomsta, saevitia: aby doftoynye pomfty neuczynyla 727, 13. pomióenie : fprawedlywy ieft v pomfczeny (in puniendo) 25, 12. pońavadź. si: ponyawadz fluffye fyc baty 36, 4; ponyawadz fmy tohoto nevczy- nyly 777, 13. ponócenie, ponucovanie, suggestio: dya- belfkym ponuczenym 77, 20; 27, 80; 28, 3; marnym ponuczenym 20, 7: po- nuczenym dyabelfkym 25, 9; (wym po- nuczowanym 35, 31; ponuczenym dya. blowym 726, 2 atd. ponáceti: Pocze k mluwenye ponuczety 136, 33. popadnáti, invadere: taka bazen popade wiyeczky 700, 29; apprehendere: welyky ftrach popade 708, 19; compre-
Strana 158
hendere: aby gych nepopadi 774, 34; capere: wfyeczky ftrach popade 777, 28. popaden bude od dyabla 732, 27; arripere: ftrach mye popade 720, 25. poprsik, radius: iakoflunecznym poprfikem 63, 10; poprflkem praweho fwyetla ofwyetyl 66, 24 ; gegye poprilkowe 67, 24. pořád, genus: porzadu chwalenye bych nedofahl 2, 33; officium: koftelnie po- rzady 3, 20; ordo: myeffyecz neftogy w fwem porzadu 68, 14; series: k toho rozprawenye porzadu gfem fyc nawratyl 96, 22; Porzad vmrzenye 929, 13; roz- prawyl wefken ten porzad 778, 26; wefken porzad a ftanye 727, 31; porzad mey chwaly lyczyl 739, 12. pofśdek : zpoffobyl porzadek w fluzbach bozich (officiorum seriem) 76, 6. poféci, ordinare: porzekl fye ieft 726, 10 porobenie, servitus: acz waíf k porobeny nuty 30, 1. porodnost, generatio: fyna od otczie po- rodnoft 4o, 15. porokovati, imputare: matczie bud poro- kowano 68, 2; neporokuy &6, 28 porozenie, generatio: newzpytawym poro- zenym 5; 16; naffeho porozenye po- czatku 777, 4. poruóenstvie, vicariatum: genzto ieít po- ruczenftwie gezu crifta 735, 12. poruóovati, commendare: gemu fye po- ruczowaífe 731, 9. porúhač, blasphemus : abych poruhacz byl 92, 4. porühanie, opprobrium: poruhanye fufye- dom 6ó, 23; pro poruhanye £44, 17; blesphemia : any poruhanye gych boy fye , 7 porühati sé, exprobrare: Cziely den poru- haly fie mnye 45, 4, 5; blasphemare: kdyz fye poruhaffe 66, 34. posédka, castra: lftywe poffadky proty mladenczy ftrogyefle 725, 15. poselstvie, epistola: gemuzto gíy poffel- ftwie poczal pfaty 79, 4; w mem po- ffelftwy popfano bilo 4o, 9; w kratkem pofelftwy 63, 19; to poffelftwie tobie vkaze 53, 20; Dokonala fye epyftola neb poffelftwie 4ó, 34 atd. posiesti. invadere: ohen drzyewo to po- ffyede 67, 3. poskvrniti, violare: aby frdcze fweho ne- pofkwrnyl 726, 22. posluśnik : yzrahelyta poflufnyk 3, 12. posmietl s6, deridere: gemuzto pofmyew fye 714, 15. posplienle, contumelia: pofpilenye 45, 14; derisio: welyke pofmyewanye y pofpi- lenye $9, 23. pospllevati, blasphemare: kazdy gym po- fpylewaffe 704, 13. postava, habitus: poftawu gfu duchowny . 37, 83; modus: w kupczowu poftawu fie ' smyenyw 726, 25 postavnik, cereus: NeífyefTe w fwey ruczie poftawnyk 64, 25. 162 posvadnóti: ano iako plamenem ohnye- wym pofwadlo (violata) 724, 32. poëmañenÿ : okem pofmurzenjm (conni- vente) 73, 14. potóóek, rivulus: potoczkowe krwe plo- wiechu 75, 21. potomní. sequens: tento potomny 772, 27. potfeba: necessitas: w potrziebach 30, 17; w fye vffagyczych neopufczie v po- trziebu 20, 23; v potrziebach 704, 40; opportunitas: w tak welykych potrzye- bach 707,18; zatyem przypade potrzieba 128, 19 atd. potrebice, necessitas: mymo twu potrzie- bici 37, 33 potteblóka, indigentia: potrziebiczku chu- dich 37, 13. potfebovati, requirere: potrziebowaty bu- de hofpodyn 74, 31, 32; exquirere: a ych potrziebuge 15, 2. potuchnüti, deficere: czlowieczy fmyfl po- tuch! by 67, 18. potvora, reptile: bezczifine potwory 9, 17; bestia: nyzadna potwora 30, 26. potvrzovánie, auctor: lftywymy potwrzo- wanymy 73, 28; auctoritas; potwrzowa- nye gedno przywodyeffe 775, 29; wfye- czka potwrzowanye fwateho pyfma dolyczygy 723, 33. potvrzovati, asserere: Potwrzowachu take zloftnyczy 54, 13; prawieífe a potwrzo- wafle toho 700, 10. povést, rumor: powieft 74, 15; fmrty po- wieft 770, 22 povonénle, olfactus: powonyenye wony 57, 13. povysnost, excellentia: gehozto powyf- Loft dobrzie znafi 87, 22. . povznieti, intonare: hlas powznyel ieft 55, 3. pozedni, murorum : hlafn pozedny 45, 3. poznati sá, confiteri: ze ye poznaíta 770, 32. po£iélti: w fbozy fobye poziczenem 27, 4; prohibere: pakly wíak dolyczenye po- ziczilo by toho 52, 23. pracny, egenus: pomahage pracznemu 7, 8; czlowieku pracznemu 37, 24; ko- tiko ieft pracznych 67, 16. pracovánie, jugum: tolykemu praczowany 7, 30. pramík: iako fluge neb pramyk v mra morowem kameny (porphyretici lapides) 111, 22. pravenie, narratio: k nymzto prawenyc obratyty 05, 31. právo, justitia: ze k nym pravo neprzifla- ffieffe 770, 30. prázdnost, otium: Gemu prazdnofty ne- bylo 75, 23. prázdný, otiosus: flowa chowayte fye prazdneho 39, 25; privatus: ktoz ieft tebe prazden 47, 22. pfe, ratio : wybierachu z toho przietyczke przye 700, 16; aby przy zkazyl 775, 23. preblahosiavenÿ, beatissimus: chwaly
hendere: aby gych nepopadi 774, 34; capere: wfyeczky ftrach popade 777, 28. popaden bude od dyabla 732, 27; arripere: ftrach mye popade 720, 25. poprsik, radius: iakoflunecznym poprfikem 63, 10; poprflkem praweho fwyetla ofwyetyl 66, 24 ; gegye poprilkowe 67, 24. pořád, genus: porzadu chwalenye bych nedofahl 2, 33; officium: koftelnie po- rzady 3, 20; ordo: myeffyecz neftogy w fwem porzadu 68, 14; series: k toho rozprawenye porzadu gfem fyc nawratyl 96, 22; Porzad vmrzenye 929, 13; roz- prawyl wefken ten porzad 778, 26; wefken porzad a ftanye 727, 31; porzad mey chwaly lyczyl 739, 12. pofśdek : zpoffobyl porzadek w fluzbach bozich (officiorum seriem) 76, 6. poféci, ordinare: porzekl fye ieft 726, 10 porobenie, servitus: acz waíf k porobeny nuty 30, 1. porodnost, generatio: fyna od otczie po- rodnoft 4o, 15. porokovati, imputare: matczie bud poro- kowano 68, 2; neporokuy &6, 28 porozenie, generatio: newzpytawym poro- zenym 5; 16; naffeho porozenye po- czatku 777, 4. poruóenstvie, vicariatum: genzto ieít po- ruczenftwie gezu crifta 735, 12. poruóovati, commendare: gemu fye po- ruczowaífe 731, 9. porúhač, blasphemus : abych poruhacz byl 92, 4. porühanie, opprobrium: poruhanye fufye- dom 6ó, 23; pro poruhanye £44, 17; blesphemia : any poruhanye gych boy fye , 7 porühati sé, exprobrare: Cziely den poru- haly fie mnye 45, 4, 5; blasphemare: kdyz fye poruhaffe 66, 34. posédka, castra: lftywe poffadky proty mladenczy ftrogyefle 725, 15. poselstvie, epistola: gemuzto gíy poffel- ftwie poczal pfaty 79, 4; w mem po- ffelftwy popfano bilo 4o, 9; w kratkem pofelftwy 63, 19; to poffelftwie tobie vkaze 53, 20; Dokonala fye epyftola neb poffelftwie 4ó, 34 atd. posiesti. invadere: ohen drzyewo to po- ffyede 67, 3. poskvrniti, violare: aby frdcze fweho ne- pofkwrnyl 726, 22. posluśnik : yzrahelyta poflufnyk 3, 12. posmietl s6, deridere: gemuzto pofmyew fye 714, 15. posplienle, contumelia: pofpilenye 45, 14; derisio: welyke pofmyewanye y pofpi- lenye $9, 23. pospllevati, blasphemare: kazdy gym po- fpylewaffe 704, 13. postava, habitus: poftawu gfu duchowny . 37, 83; modus: w kupczowu poftawu fie ' smyenyw 726, 25 postavnik, cereus: NeífyefTe w fwey ruczie poftawnyk 64, 25. 162 posvadnóti: ano iako plamenem ohnye- wym pofwadlo (violata) 724, 32. poëmañenÿ : okem pofmurzenjm (conni- vente) 73, 14. potóóek, rivulus: potoczkowe krwe plo- wiechu 75, 21. potomní. sequens: tento potomny 772, 27. potfeba: necessitas: w potrziebach 30, 17; w fye vffagyczych neopufczie v po- trziebu 20, 23; v potrziebach 704, 40; opportunitas: w tak welykych potrzye- bach 707,18; zatyem przypade potrzieba 128, 19 atd. potrebice, necessitas: mymo twu potrzie- bici 37, 33 potteblóka, indigentia: potrziebiczku chu- dich 37, 13. potfebovati, requirere: potrziebowaty bu- de hofpodyn 74, 31, 32; exquirere: a ych potrziebuge 15, 2. potuchnüti, deficere: czlowieczy fmyfl po- tuch! by 67, 18. potvora, reptile: bezczifine potwory 9, 17; bestia: nyzadna potwora 30, 26. potvrzovánie, auctor: lftywymy potwrzo- wanymy 73, 28; auctoritas; potwrzowa- nye gedno przywodyeffe 775, 29; wfye- czka potwrzowanye fwateho pyfma dolyczygy 723, 33. potvrzovati, asserere: Potwrzowachu take zloftnyczy 54, 13; prawieífe a potwrzo- wafle toho 700, 10. povést, rumor: powieft 74, 15; fmrty po- wieft 770, 22 povonénle, olfactus: powonyenye wony 57, 13. povysnost, excellentia: gehozto powyf- Loft dobrzie znafi 87, 22. . povznieti, intonare: hlas powznyel ieft 55, 3. pozedni, murorum : hlafn pozedny 45, 3. poznati sá, confiteri: ze ye poznaíta 770, 32. po£iélti: w fbozy fobye poziczenem 27, 4; prohibere: pakly wíak dolyczenye po- ziczilo by toho 52, 23. pracny, egenus: pomahage pracznemu 7, 8; czlowieku pracznemu 37, 24; ko- tiko ieft pracznych 67, 16. pracovánie, jugum: tolykemu praczowany 7, 30. pramík: iako fluge neb pramyk v mra morowem kameny (porphyretici lapides) 111, 22. pravenie, narratio: k nymzto prawenyc obratyty 05, 31. právo, justitia: ze k nym pravo neprzifla- ffieffe 770, 30. prázdnost, otium: Gemu prazdnofty ne- bylo 75, 23. prázdný, otiosus: flowa chowayte fye prazdneho 39, 25; privatus: ktoz ieft tebe prazden 47, 22. pfe, ratio : wybierachu z toho przietyczke przye 700, 16; aby przy zkazyl 775, 23. preblahosiavenÿ, beatissimus: chwaly
Strana 159
163 przyeblahoflaweneho krztytele 739, 4 at prebléznivy, stultissimus : w przyeblazny- wey mylofty 722, 17. preblazeny, beatissimus: przieblazeny Ie- ronymus 736, 2 atd. prebohaty, praedives: prziebohaty welmy 725, 22 atd. pFebytl, manere: w otczowic domu przie- byw 728, 31; kdyz przyeby trzy mye- ffyecye doma 729, 22. pfectny, probissimus : Prziecztnemu muzy 87, 27. pre&, pfl&: temnofty przicz zapuzugye (profugans) 2, 3; precz zapudyl 6, 15; precz zapuzye (foras mittit) 72, 13; bieff precz 37, 8; precz vteka 35, 16; precz odpuzyeff 43, 25; precz zamyetaff 43, 29 atd. predésiti, perterrere: towarzyftwo przie- deffeno gfa 06, 2; pany prziedyeffyla fye nafylnye welmy 70;, 21; terrere: Ey by fye przyedyeflyly 774, 35. predklédati, praemittere: bozie gmye a fwateho leronyma wzdy naprzied przied- kladal 707, 8. pfedósto|ny. sanctissimus: prziedoftoyny otczowe &, 22; dignissimus: przyedo- ftoyna wyecz 736, 1 atd. pFedrahy, nobilissimus: vzhrzyew tak przyedrahym kamenem 725, 26; pre- tiosissimus: zlato tak prziedrahe 72;, 27; prziedrahymy zlatohlawy oftyeragy 136, 14 ; delicatissimus: krmy prziedra- hich 734, 25. predvédovati, praedestinare: ty prziedwie- duge 79, 1. předvzvěděti, scire: kdy vmrzietym fye prziedwzwyedyel 97. 10. přehladánie, spectaculum : k tomu wely- kemu prziehladany fye fbiehly go, 19. prechutnÿ, suavissimus: prziechutnu ra- doft 7, 8 prekaza, impedimentum: pro przyekazu 87, 31. překrásný, pulcherrimus: mladenecz przye- krafny 737, 17; speciosissimus: zaftup gednyech przyekrafnych lydy 738, 13 atd. płemaly, levissimus: gefto prziemaly hrziech bywa poczten 734, 34. premilostivé, clementissime : prziemylofty- wie obdrzal 737 11. pfeminüti, pFeminovati, transire: bez bo- lefty prziemynul 77, 9; moz przyemy- nuty 77, 14; prziemynugy 73, 15; ne- prziemynu 20, 17; decurrere: kdyz mala chwylka prziemynu 92, 23; abire: ten pohrom nemohl by prziemynuty 725, 11; revolvere: Leto kdyz prziemynu I05, 2; complere: kdyz tomu leto przye- mynu 725, 35; kdyz myeffiecz tomu prziemynu 737, 16. pfemiéeti, sub silentio manere: za chwylku prziemiczaw 725, 5; tak chwyly przye- mlczeffta (silentes permanserunt) 738, 29 ; kdyz przyemlczefta (facto inter illos si- lentio) 738, 32. premluva, capitolum: O bazny przyemluwa 12, 17; O pokorzye przyemluwa 29, 7; podobna przyemiuwa 30, 21; pr.yemluwa 37, 24; 39, 22; 40, 26 atd.; allocutio: prziemluwu dobrotywu geho pofylnyw ss, 25. płemnożny, superabundantissimus: przie- mnozna a hoyna twa ftyedroft 67, 17: O fczedrofty przyemnozna (affluentia) 65, 21. premrzky, nequissimus: prziemrzky muz 105, 23; turpissimus: hry przyemrzke 121, 9; pessimus : po przyemrzkych roz- koffech chodye 723, 31. premrzuty, teterrimus: w twarzy przie: mrzuteho czlowieka 722, 33. płemudFfe: fprawedlnoft vczenye przye- mudrzye wymyfleneho (perspicacissimae) 139, 26. pFenábozny, devotissimus : nad gyne przie- nabozna 777, 22; przienabozny mylownyk 127, 32; przienabozny nafleuownyk 733, 2 prenámilejší, dilectissimus : przyenamyleffy IO, 13. pPepiné, plenissime: zadofty przieplnie na- plnyeny gfu 4o, 6. piepoctlvy, reverendissimus: Otczy memu prziepocztywemu 49, 8 atd. pFepravy, verissimus: przyeprawa wyecz 137, 34; geít dywuow przyeprawych 140, 9 prepsotny, miserrimus: nedoftatecznyk prziepfotny 720, 10; Pro onoho knyeze przyepfotneho tyelo to fye prziehody 125,6; tyelo prziepfotne (miserum) 725, 8. ptetledky, paucissimus: od przierzyedkych ta cziefta ieft fwiedoma 723, 19; raris- simus: k radoftem przierzyedczy du 723, 32. prerychle: fwu wynu przyerychle wyznaw 133, 3. presilny, fortissimus: przyelyfny (m. przye- fylny) lew 730, 32. pFesladky, suavissimus: zpyewanye przye- iladka zpywagycz 736, 20. preslavnÿ, beatissimus: przyeflawneho leronyma 725, 15; ze zywota przeflaw- neho leronyma 736, 1; gloriosissimus: nabozenftwie przieflawneho Ieronyma 737, 4; myloft przieflawneho Ieronyma 131, 37; przieflawneho leronyma nena- wyftnik 733, 14; przieflawneho Ieronyma nafledownyk 735, 25; Po umrzyeny przye- flawnem 734, 12 atd.; sanctissimus: tyelo przyeflawne 747, 16; preslavné, solem- nissime: fluzye mffy przyeflawnye 740, 3. presiyseti, peraudire: znazen gfem gich przieflyffiety 76, 34; zadage toho przie- flyffiety 90, 23. presmrduty, foetidissimus: gifkry przye- Ímrdute z febe wypufczowaffe 720, 24. piesnaxnó, quam plurimum: prziefnaznye 37, 17.
163 przyeblahoflaweneho krztytele 739, 4 at prebléznivy, stultissimus : w przyeblazny- wey mylofty 722, 17. preblazeny, beatissimus: przieblazeny Ie- ronymus 736, 2 atd. prebohaty, praedives: prziebohaty welmy 725, 22 atd. pFebytl, manere: w otczowic domu przie- byw 728, 31; kdyz przyeby trzy mye- ffyecye doma 729, 22. pfectny, probissimus : Prziecztnemu muzy 87, 27. pre&, pfl&: temnofty przicz zapuzugye (profugans) 2, 3; precz zapudyl 6, 15; precz zapuzye (foras mittit) 72, 13; bieff precz 37, 8; precz vteka 35, 16; precz odpuzyeff 43, 25; precz zamyetaff 43, 29 atd. predésiti, perterrere: towarzyftwo przie- deffeno gfa 06, 2; pany prziedyeffyla fye nafylnye welmy 70;, 21; terrere: Ey by fye przyedyeflyly 774, 35. predklédati, praemittere: bozie gmye a fwateho leronyma wzdy naprzied przied- kladal 707, 8. pfedósto|ny. sanctissimus: prziedoftoyny otczowe &, 22; dignissimus: przyedo- ftoyna wyecz 736, 1 atd. pFedrahy, nobilissimus: vzhrzyew tak przyedrahym kamenem 725, 26; pre- tiosissimus: zlato tak prziedrahe 72;, 27; prziedrahymy zlatohlawy oftyeragy 136, 14 ; delicatissimus: krmy prziedra- hich 734, 25. predvédovati, praedestinare: ty prziedwie- duge 79, 1. předvzvěděti, scire: kdy vmrzietym fye prziedwzwyedyel 97. 10. přehladánie, spectaculum : k tomu wely- kemu prziehladany fye fbiehly go, 19. prechutnÿ, suavissimus: prziechutnu ra- doft 7, 8 prekaza, impedimentum: pro przyekazu 87, 31. překrásný, pulcherrimus: mladenecz przye- krafny 737, 17; speciosissimus: zaftup gednyech przyekrafnych lydy 738, 13 atd. płemaly, levissimus: gefto prziemaly hrziech bywa poczten 734, 34. premilostivé, clementissime : prziemylofty- wie obdrzal 737 11. pfeminüti, pFeminovati, transire: bez bo- lefty prziemynul 77, 9; moz przyemy- nuty 77, 14; prziemynugy 73, 15; ne- prziemynu 20, 17; decurrere: kdyz mala chwylka prziemynu 92, 23; abire: ten pohrom nemohl by prziemynuty 725, 11; revolvere: Leto kdyz prziemynu I05, 2; complere: kdyz tomu leto przye- mynu 725, 35; kdyz myeffiecz tomu prziemynu 737, 16. pfemiéeti, sub silentio manere: za chwylku prziemiczaw 725, 5; tak chwyly przye- mlczeffta (silentes permanserunt) 738, 29 ; kdyz przyemlczefta (facto inter illos si- lentio) 738, 32. premluva, capitolum: O bazny przyemluwa 12, 17; O pokorzye przyemluwa 29, 7; podobna przyemiuwa 30, 21; pr.yemluwa 37, 24; 39, 22; 40, 26 atd.; allocutio: prziemluwu dobrotywu geho pofylnyw ss, 25. płemnożny, superabundantissimus: przie- mnozna a hoyna twa ftyedroft 67, 17: O fczedrofty przyemnozna (affluentia) 65, 21. premrzky, nequissimus: prziemrzky muz 105, 23; turpissimus: hry przyemrzke 121, 9; pessimus : po przyemrzkych roz- koffech chodye 723, 31. premrzuty, teterrimus: w twarzy przie: mrzuteho czlowieka 722, 33. płemudFfe: fprawedlnoft vczenye przye- mudrzye wymyfleneho (perspicacissimae) 139, 26. pFenábozny, devotissimus : nad gyne przie- nabozna 777, 22; przienabozny mylownyk 127, 32; przienabozny nafleuownyk 733, 2 prenámilejší, dilectissimus : przyenamyleffy IO, 13. pPepiné, plenissime: zadofty przieplnie na- plnyeny gfu 4o, 6. piepoctlvy, reverendissimus: Otczy memu prziepocztywemu 49, 8 atd. pFepravy, verissimus: przyeprawa wyecz 137, 34; geít dywuow przyeprawych 140, 9 prepsotny, miserrimus: nedoftatecznyk prziepfotny 720, 10; Pro onoho knyeze przyepfotneho tyelo to fye prziehody 125,6; tyelo prziepfotne (miserum) 725, 8. ptetledky, paucissimus: od przierzyedkych ta cziefta ieft fwiedoma 723, 19; raris- simus: k radoftem przierzyedczy du 723, 32. prerychle: fwu wynu przyerychle wyznaw 133, 3. presilny, fortissimus: przyelyfny (m. przye- fylny) lew 730, 32. pFesladky, suavissimus: zpyewanye przye- iladka zpywagycz 736, 20. preslavnÿ, beatissimus: przyeflawneho leronyma 725, 15; ze zywota przeflaw- neho leronyma 736, 1; gloriosissimus: nabozenftwie przieflawneho Ieronyma 737, 4; myloft przieflawneho Ieronyma 131, 37; przieflawneho leronyma nena- wyftnik 733, 14; przieflawneho Ieronyma nafledownyk 735, 25; Po umrzyeny przye- flawnem 734, 12 atd.; sanctissimus: tyelo przyeflawne 747, 16; preslavné, solem- nissime: fluzye mffy przyeflawnye 740, 3. presiyseti, peraudire: znazen gfem gich przieflyffiety 76, 34; zadage toho przie- flyffiety 90, 23. presmrduty, foetidissimus: gifkry przye- Ímrdute z febe wypufczowaffe 720, 24. piesnaxnó, quam plurimum: prziefnaznye 37, 17.
Strana 160
přespravediný, verissimus: prziefprawedi- nym widyenym 722, 8. přestkvácí, candidissimus: przieftkwu- czymy obleczeny biechu wiffywánymy 83, 30; w racho przyeftkwuczye odyen 136, 23. pfesvaty, sanctissimus: —prziefwatemu mnychu 737, 17; prziefwaty ieft 734, 32; przyefwateho Jeronyma 737, 32; przye- fwaty przybytek 738, 2; tyelo przye- feste 140, 19; przyefwata fwatoft 740, 25 atd. preëlrokÿ: cziefta ieft przyefyroka 723, 22.. prestédre, largissime: przyeffczedrze na- „pogeny bywagy 739, 16. preteżky, gravissimus: wybierachu welmy przietyesKe przye 700, 16; przyetyezky hrziec 735, 1. — pretéêce, gravissime: przietyézczye gy wynyecze 737, 1. pretréti, permanere: kdyz tu za chwyly tak przietraty 63, 12. płedzky, arctissimus : przievzka cziefta 723, 19. prevdéóny, gratissimus: by mye wybor- nym vtyeffenym fweho prziewdieczneho nawftyewenye napinyl 724, 12. prevellkÿ, maximus: kral geden prziewe- lyky 736, 17; summus: gym przyewelyku .poczeft wzdachu 738, 86. preveimi: prziewelmy lehczie (levissime) 132, 27, prziewelmy krafnych (nimiae pulchritudinis) 736, 13; przyewelmy noynye (uberrime) nafyczeny bywagy 139, :0; f przyewelmy welyku wony 740, 24; plurimum: kdyz iaz prziewelmy fie dywiech 747, 17. pfrevérny, fidelissimus: fwemu prziewier- nemu fluzie 737, 10; devotissimus: od przyewy(e)rneho fluzebnyka 757, 19. prevysoky, altissimus: ftrom przyewyfoky 139, 17. płeżśdajici, peroptatus: tweho prziezada- gyczieho widenye 69, 20. prezésiti, stupefacere: przyezeffyly gfu ffye 702, 24; perterrere: ftrachem brzczye przezeffeny gfucz 726, 15; expavescere : welmy fie przyezezyfly 732, 10. prchánie, furor: hnyewem a prchanym zazzen gffa 726, 16. pilbrati sé, venire: do betlemye przibral fye 124, 9. prièlnek, causa: prziczynek fpaffenye 63, «9, 30. pFióinitl, addere: mnozftwie ku mnozítwi przyczynygy 27, 29; gym przyczynygycz 56, 22; jungere: vmyflyl fem przyczy- nyty 775, 10; subrogare: vmyflyl gfem przyczyniczy 779, 29; apponere: aby pyfny neprziczynyl 77, 13; nefluffalo przyczynyty 138, 5. eFidinny, finitus : tyemto praycsynem przy- kladem 732, 31. pHebitek, vita: na fwem prziebitku fu fie pohorfyly 25, 35; gehozto prsiebytek zly byl ieft 25, 37; prziebitek twoy w hofpo- dynu wefty 260, 15; aby w hofpodynu 164 prziebytek mohl nalefty 25, 32; k bu- duczyemu prziebitku 29, 17 atd.; hie- rarchia: Angeifke prziebitky do, 16; wedu przybytek fwoy (dies suos) 39, 3; habitatio: przytitek 44, 33; mansio: w prziebitcziech 72, 5. pfiekora, opprobrium: Nerod fye baty prziekor 44, 6. pfieliśenstvie, superflaitas: pro prziely- ffenftwie 87, 31; przyelyfienftwym krmy 135, 24. pFieliśnost, saperfluitas : przielyfnu przelyf- nofty zyw gfa 734, 7; przielyfnofty ruch drahich 734, 27. pFieliśny : abych przyelyfien w flowyech nebyl (ne nimis succumbam verbis) 724, 34; pakly czo przielyfneho (superfluum) 241, 27; przyelyfny [chybné m. przye- fylny (fortissimus) 130. 32. priepustiti, sinere: neprziepuftyl by 77, 33; przyepuftye w hubenftwie wgity I04, 38; Przyepuftyfly my 774, 18; trnye neprziepuftyeyte za korzen gyty 727, 14; permittere: Zawierne prziepufczie buoh 17, 5; protywenftwym prziepuftye przie- kazety go, 26; dimittere: prziepufte zminuty 24, 27; at neprzypufty 49, 10; Prziepuftyly kdy buoh protywenitwie 703, 3. priestrach, periculum: nyzadneho przie- ftrachu nebogeczí fie 20, 21. pHetelnice, amica: przietelnyczie £3. 30; krafna przietelnycze 44, 5; przietelnycze ma 44, 31. príhoda, eventus: przyhoda plakanye 727, 15 prihrabati, condere: gefto ieft nedoftoy- nye przyhrabano (conditum) 725, 7. prichozi, advena: oftrziehay przichozieho 45, 22. pfichozny, advena: przichoznemu {ud vcziny 77, 13. prijednati: pfigednals mye (adhaesisti) czlowieczenftwy 57, 14; deputare: fwa- teho pifma fluzbie przygednan 75, 30; w kralowu fluzbu byl ieft przygednan 116, 2; jungere: przigednana budu tyelu 79, 14; conjungere: k tyelom prziged- nany magy byty $5, 8; duffye naífye tyelom y gfu przygednany 99, 2 k tyelu fye przygednala 734, 13. piijiti, pergere: ke drzwem przygyde 737, 12 piiklióiti, amplectere: kazdeho pleczma k fobie przyklyczyw 49, 32. přiložiti, incumbere: welyke mylowanye przylozyw k nyemu 720, 14. pHpadnüti, ingruere: zatyem przypade potrzieba 725, 18. pfipastné: chleb gfy tu na oltarzy przi- paftnye $7, 17. příprava: przychyftaly przyprawu (vasa) Ímrty 7, pipuditi, piipüzetl, pripuzovati, jubere: przypuzeno bude k mluweny 74, 14; co- gere: zeny k ímylftwu przipuzyes 705,
přespravediný, verissimus: prziefprawedi- nym widyenym 722, 8. přestkvácí, candidissimus: przieftkwu- czymy obleczeny biechu wiffywánymy 83, 30; w racho przyeftkwuczye odyen 136, 23. pfesvaty, sanctissimus: —prziefwatemu mnychu 737, 17; prziefwaty ieft 734, 32; przyefwateho Jeronyma 737, 32; przye- fwaty przybytek 738, 2; tyelo przye- feste 140, 19; przyefwata fwatoft 740, 25 atd. preëlrokÿ: cziefta ieft przyefyroka 723, 22.. prestédre, largissime: przyeffczedrze na- „pogeny bywagy 739, 16. preteżky, gravissimus: wybierachu welmy przietyesKe przye 700, 16; przyetyezky hrziec 735, 1. — pretéêce, gravissime: przietyézczye gy wynyecze 737, 1. pretréti, permanere: kdyz tu za chwyly tak przietraty 63, 12. płedzky, arctissimus : przievzka cziefta 723, 19. prevdéóny, gratissimus: by mye wybor- nym vtyeffenym fweho prziewdieczneho nawftyewenye napinyl 724, 12. prevellkÿ, maximus: kral geden prziewe- lyky 736, 17; summus: gym przyewelyku .poczeft wzdachu 738, 86. preveimi: prziewelmy lehczie (levissime) 132, 27, prziewelmy krafnych (nimiae pulchritudinis) 736, 13; przyewelmy noynye (uberrime) nafyczeny bywagy 139, :0; f przyewelmy welyku wony 740, 24; plurimum: kdyz iaz prziewelmy fie dywiech 747, 17. pfrevérny, fidelissimus: fwemu prziewier- nemu fluzie 737, 10; devotissimus: od przyewy(e)rneho fluzebnyka 757, 19. prevysoky, altissimus: ftrom przyewyfoky 139, 17. płeżśdajici, peroptatus: tweho prziezada- gyczieho widenye 69, 20. prezésiti, stupefacere: przyezeffyly gfu ffye 702, 24; perterrere: ftrachem brzczye przezeffeny gfucz 726, 15; expavescere : welmy fie przyezezyfly 732, 10. prchánie, furor: hnyewem a prchanym zazzen gffa 726, 16. pilbrati sé, venire: do betlemye przibral fye 124, 9. prièlnek, causa: prziczynek fpaffenye 63, «9, 30. pFióinitl, addere: mnozftwie ku mnozítwi przyczynygy 27, 29; gym przyczynygycz 56, 22; jungere: vmyflyl fem przyczy- nyty 775, 10; subrogare: vmyflyl gfem przyczyniczy 779, 29; apponere: aby pyfny neprziczynyl 77, 13; nefluffalo przyczynyty 138, 5. eFidinny, finitus : tyemto praycsynem przy- kladem 732, 31. pHebitek, vita: na fwem prziebitku fu fie pohorfyly 25, 35; gehozto prsiebytek zly byl ieft 25, 37; prziebitek twoy w hofpo- dynu wefty 260, 15; aby w hofpodynu 164 prziebytek mohl nalefty 25, 32; k bu- duczyemu prziebitku 29, 17 atd.; hie- rarchia: Angeifke prziebitky do, 16; wedu przybytek fwoy (dies suos) 39, 3; habitatio: przytitek 44, 33; mansio: w prziebitcziech 72, 5. pfiekora, opprobrium: Nerod fye baty prziekor 44, 6. pfieliśenstvie, superflaitas: pro prziely- ffenftwie 87, 31; przyelyfienftwym krmy 135, 24. pFieliśnost, saperfluitas : przielyfnu przelyf- nofty zyw gfa 734, 7; przielyfnofty ruch drahich 734, 27. pFieliśny : abych przyelyfien w flowyech nebyl (ne nimis succumbam verbis) 724, 34; pakly czo przielyfneho (superfluum) 241, 27; przyelyfny [chybné m. przye- fylny (fortissimus) 130. 32. priepustiti, sinere: neprziepuftyl by 77, 33; przyepuftye w hubenftwie wgity I04, 38; Przyepuftyfly my 774, 18; trnye neprziepuftyeyte za korzen gyty 727, 14; permittere: Zawierne prziepufczie buoh 17, 5; protywenftwym prziepuftye przie- kazety go, 26; dimittere: prziepufte zminuty 24, 27; at neprzypufty 49, 10; Prziepuftyly kdy buoh protywenitwie 703, 3. priestrach, periculum: nyzadneho przie- ftrachu nebogeczí fie 20, 21. pHetelnice, amica: przietelnyczie £3. 30; krafna przietelnycze 44, 5; przietelnycze ma 44, 31. príhoda, eventus: przyhoda plakanye 727, 15 prihrabati, condere: gefto ieft nedoftoy- nye przyhrabano (conditum) 725, 7. prichozi, advena: oftrziehay przichozieho 45, 22. pfichozny, advena: przichoznemu {ud vcziny 77, 13. prijednati: pfigednals mye (adhaesisti) czlowieczenftwy 57, 14; deputare: fwa- teho pifma fluzbie przygednan 75, 30; w kralowu fluzbu byl ieft przygednan 116, 2; jungere: przigednana budu tyelu 79, 14; conjungere: k tyelom prziged- nany magy byty $5, 8; duffye naífye tyelom y gfu przygednany 99, 2 k tyelu fye przygednala 734, 13. piijiti, pergere: ke drzwem przygyde 737, 12 piiklióiti, amplectere: kazdeho pleczma k fobie przyklyczyw 49, 32. přiložiti, incumbere: welyke mylowanye przylozyw k nyemu 720, 14. pHpadnüti, ingruere: zatyem przypade potrzieba 725, 18. pfipastné: chleb gfy tu na oltarzy przi- paftnye $7, 17. příprava: przychyftaly przyprawu (vasa) Ímrty 7, pipuditi, piipüzetl, pripuzovati, jubere: przypuzeno bude k mluweny 74, 14; co- gere: zeny k ímylftwu przipuzyes 705,
Strana 161
165 34; byl przypuzen 7745, 17: impellere: przypuzen gía bolefty 735, 18. ptirozenie, natura: toho przyrozenye brany 16, 12; w przyrozeny 5&8, 23; od przy- rozenye 53, 20; k bozkemu przyrozeny 54, 36; o przyrozeny lydfkem 76, 15 atd.; nativitas: Oflepczy od przyrozeny flepem 66, 17; od przyrozeny flepecz 66, 19. prisiovie, fama: fkrzie ohyzdu a dobre przyflowye 9, 3; przyflowie czlowiecze kazy 35. 6. pfisporenie, augmentum: prziefporzienye 72. 13; przylporzenye 79, 13; 94, 9; incrementum: przifporzenym profpie- wany 67, 16. prisporiti, pFisporovati, prispáreti, augere : bohatftwie pychy przyfparzye 10, 24; przyfporztes flechty 24, 29; nadyege przyfperzena 55, 16; wieczye bolefty przifporzyge 77, 12. prisdeplti: do fcziepownyczie bozie przi- fcziepen 75, 13. pFi3óie, introitus: k gychzto przyficzy po- klekffye /38, 25. pritovarisiti, pFitovariSovatl, sociare: przi- towarziffen budefly blaínywemu 40, 23: przitowarzyffyty kameny 53. 19; fweho pana k fobie przietowarzyffygy «2, 6. pFivoditi, inducere: potwrzowanye gedno przywodyefle 775, 29. probrati sé, excitari: ze fna probrala fye 132, 9; iako by fye z fnowe(ho) fpanye probral a proczytyl 734, 2. procítiti, evigilare: z tyezkeho fna pro- czytyw 54, 28; excitare: iako by fye z fnowe(ho) fpanye probral a proczytyl 134, 2. prodliti, protrahere: aby rziecz fye ne- prodlyla 77, 5 atd. prodruzitl, immergere: chtyel hrdlo geho prodruzyty 70;, 15. proklany, percussionis: z tohoto miefta proklaneho 776, 16. proména: dywnu promenu 22, 25. propastný: k propaftney ztratye 46, 13. propovédénie: podle propowiedenye onoho flowa 59. 18. propovédéti, dicere: Ta flowa kdyz pro- powiedyechu 722, 1. prorodstvie, prophetia: ze duch pro- roczftwie w fobie gma 730, 3. prostořečiti: tyemyto flowy proftorzye- czity fye ial (prorupit in haec verba) 122, 30 protiv: protyw nam fwyedczye 96, 5. protivenstvie, afflictio: w protywenftwych 130, 27. protivnÿ, procellosus : na protywnem morzy fwieta 732, 23. provozenie: f prowozenym gezu criftowim 79, 6; O prowozenye od angelow do nebes ó7, 31. provznleti, sonare: Prowznycy hlafi oś, 30. prvospie, hora prima noctis: k lotrom v prwofpie przyfly gíu 709, 24. psanie, epistola: tohoto pfanye kratkofty &6, 25. psota, miseria: v pfotu wiecznu vpadl óo, 23; tak welyku pfotu a hubenftwym iata gfucze 133, 1. psotnik, miser: pfotnycze 24, 1; pfotnycy hubeny 774, 34; pfotnyk hubeny 7/27, 20. pPsotnost, miseria: na tohoto fwieta pfot- nofty 45, 14. psotny, miser: o wy pfotny a hubeny (miseri) 20, 18; ty pfotny a hubeny 22, 19; o wy pfotny 27, 21; pfotnych a hubenych bohatczow 26, 9; hubenecz pfotny 725, 32 atd. psotné: — pfotnye a hanebnye ieft vmrziel 724, 21. püra, arrogantia: nyzadne we mnye any pychy any ktere pury $5, 12. purny, superbus: Ty purneho nenawidiff püstenník, monachus: prziebytek puften- nykom 5, 19; geden pultennyk 735, 32; eremita: oba ita puílennyki 4, 7; ian puftennyk 74, 31; Ieronimus puftennyk 75 1; Tento geft byl puftennyk 759, 21. pusty: na gedney pufczy puftey 735, 34. paste, pusCe, eremum: na pufty, na tey pufty a welikey pufczy 5. 18; na pufczi 75,1; na pufcy 772,11; desertum: drach fie fkrzye pufczie 5, 31; na pufczy 57, 20; 50, 24; na gedney pufczy puftey 735, 34; solitudo: na pufczi /2, 31; na teyto pufty 45, 2; v pufezy 62, 17. put, iter: na put wzdwyhly fu fiye #08, 2; na daleku put fedfe 727, 11. pütnik, peregrinus: O dwu putnyku 707, 31 pycha: ze geffytnych pych a marnofty (pompis) fnazen byl 736, 27. pychati, superbire: poczne pichaty Zó, 27. pyšník, superbus: O pyfnycziech 27, 4. rad, series: Diuhy rzad a rozprawenye rzieczy bylo by So, 8; geho vmrzenye rzad ieft rozprawyl 87, 30; ordo: Angelfke rzady 80, 16; w fwatem rzadu 772, 28; dywnym rzadem 754, 18. radějše, potius: radieyfie fie hledalo 70, 22; radyeyffy(e) ieft blaznyczy chtyela fluty 773, 34; radyeffe gmye gmagycze 135, 20. radosée, plur., laetitia: radoffczemy 64, 31. rána, plaga: w ranach 39, 18. ratolest, ratolasi, ramus: z korzene wy- chodye ratolefty 37, 7; palmes: kdyz gy ta frziezana ratolafl 67, 32. réenie: podle rczenie kralowny Saby 4, 14. Fekeví, pruna: na rzerzewy chodyty 35, 26 Fledko, raro: aby rziedko bidlel 40, 20, rmütiti, torquere: nuzyc mye rmutyecze 135, 9. robota, labor: roboty gym przimyfligicz 33,10; wfyeczka vflyle a roboty 77, 24. robotn$: z fluzbi robotne ku panowany 43, 5. 11
165 34; byl przypuzen 7745, 17: impellere: przypuzen gía bolefty 735, 18. ptirozenie, natura: toho przyrozenye brany 16, 12; w przyrozeny 5&8, 23; od przy- rozenye 53, 20; k bozkemu przyrozeny 54, 36; o przyrozeny lydfkem 76, 15 atd.; nativitas: Oflepczy od przyrozeny flepem 66, 17; od przyrozeny flepecz 66, 19. prisiovie, fama: fkrzie ohyzdu a dobre przyflowye 9, 3; przyflowie czlowiecze kazy 35. 6. pfisporenie, augmentum: prziefporzienye 72. 13; przylporzenye 79, 13; 94, 9; incrementum: przifporzenym profpie- wany 67, 16. prisporiti, pFisporovati, prispáreti, augere : bohatftwie pychy przyfparzye 10, 24; przyfporztes flechty 24, 29; nadyege przyfperzena 55, 16; wieczye bolefty przifporzyge 77, 12. prisdeplti: do fcziepownyczie bozie przi- fcziepen 75, 13. pFi3óie, introitus: k gychzto przyficzy po- klekffye /38, 25. pritovarisiti, pFitovariSovatl, sociare: przi- towarziffen budefly blaínywemu 40, 23: przitowarzyffyty kameny 53. 19; fweho pana k fobie przietowarzyffygy «2, 6. pFivoditi, inducere: potwrzowanye gedno przywodyefle 775, 29. probrati sé, excitari: ze fna probrala fye 132, 9; iako by fye z fnowe(ho) fpanye probral a proczytyl 734, 2. procítiti, evigilare: z tyezkeho fna pro- czytyw 54, 28; excitare: iako by fye z fnowe(ho) fpanye probral a proczytyl 134, 2. prodliti, protrahere: aby rziecz fye ne- prodlyla 77, 5 atd. prodruzitl, immergere: chtyel hrdlo geho prodruzyty 70;, 15. proklany, percussionis: z tohoto miefta proklaneho 776, 16. proména: dywnu promenu 22, 25. propastný: k propaftney ztratye 46, 13. propovédénie: podle propowiedenye onoho flowa 59. 18. propovédéti, dicere: Ta flowa kdyz pro- powiedyechu 722, 1. prorodstvie, prophetia: ze duch pro- roczftwie w fobie gma 730, 3. prostořečiti: tyemyto flowy proftorzye- czity fye ial (prorupit in haec verba) 122, 30 protiv: protyw nam fwyedczye 96, 5. protivenstvie, afflictio: w protywenftwych 130, 27. protivnÿ, procellosus : na protywnem morzy fwieta 732, 23. provozenie: f prowozenym gezu criftowim 79, 6; O prowozenye od angelow do nebes ó7, 31. provznleti, sonare: Prowznycy hlafi oś, 30. prvospie, hora prima noctis: k lotrom v prwofpie przyfly gíu 709, 24. psanie, epistola: tohoto pfanye kratkofty &6, 25. psota, miseria: v pfotu wiecznu vpadl óo, 23; tak welyku pfotu a hubenftwym iata gfucze 133, 1. psotnik, miser: pfotnycze 24, 1; pfotnycy hubeny 774, 34; pfotnyk hubeny 7/27, 20. pPsotnost, miseria: na tohoto fwieta pfot- nofty 45, 14. psotny, miser: o wy pfotny a hubeny (miseri) 20, 18; ty pfotny a hubeny 22, 19; o wy pfotny 27, 21; pfotnych a hubenych bohatczow 26, 9; hubenecz pfotny 725, 32 atd. psotné: — pfotnye a hanebnye ieft vmrziel 724, 21. püra, arrogantia: nyzadne we mnye any pychy any ktere pury $5, 12. purny, superbus: Ty purneho nenawidiff püstenník, monachus: prziebytek puften- nykom 5, 19; geden pultennyk 735, 32; eremita: oba ita puílennyki 4, 7; ian puftennyk 74, 31; Ieronimus puftennyk 75 1; Tento geft byl puftennyk 759, 21. pusty: na gedney pufczy puftey 735, 34. paste, pusCe, eremum: na pufty, na tey pufty a welikey pufczy 5. 18; na pufczi 75,1; na pufcy 772,11; desertum: drach fie fkrzye pufczie 5, 31; na pufczy 57, 20; 50, 24; na gedney pufczy puftey 735, 34; solitudo: na pufczi /2, 31; na teyto pufty 45, 2; v pufezy 62, 17. put, iter: na put wzdwyhly fu fiye #08, 2; na daleku put fedfe 727, 11. pütnik, peregrinus: O dwu putnyku 707, 31 pycha: ze geffytnych pych a marnofty (pompis) fnazen byl 736, 27. pychati, superbire: poczne pichaty Zó, 27. pyšník, superbus: O pyfnycziech 27, 4. rad, series: Diuhy rzad a rozprawenye rzieczy bylo by So, 8; geho vmrzenye rzad ieft rozprawyl 87, 30; ordo: Angelfke rzady 80, 16; w fwatem rzadu 772, 28; dywnym rzadem 754, 18. radějše, potius: radieyfie fie hledalo 70, 22; radyeyffy(e) ieft blaznyczy chtyela fluty 773, 34; radyeffe gmye gmagycze 135, 20. radosée, plur., laetitia: radoffczemy 64, 31. rána, plaga: w ranach 39, 18. ratolest, ratolasi, ramus: z korzene wy- chodye ratolefty 37, 7; palmes: kdyz gy ta frziezana ratolafl 67, 32. réenie: podle rczenie kralowny Saby 4, 14. Fekeví, pruna: na rzerzewy chodyty 35, 26 Fledko, raro: aby rziedko bidlel 40, 20, rmütiti, torquere: nuzyc mye rmutyecze 135, 9. robota, labor: roboty gym przimyfligicz 33,10; wfyeczka vflyle a roboty 77, 24. robotn$: z fluzbi robotne ku panowany 43, 5. 11
Strana 162
166 rotiti, detestare: Ial fye ieft mnohymy ro- tyty kletwamy fycz y onak 737, 27. rovenstvie, medium: rowenftwie chcze 37, 21. rovnati, comparare: budely onomu rownan 72, 26. rozcestie, invium: bludyty po rozczyefty 43, 33. rozdieiné, particulariter: rozdielnye 4, 8. rozdymovati: dyabel rozdymuge 35, 30. roz|iti: taka boleft ieft mye rozefla (affuit) 120, 34. rozkázanie: podle rozkazanye dyablowa 130, 22. rozkládati, reputare: To kdyz fam w fobie rozkladach 720, 19. rozlíčiti, declarare: rozlyczyly fu gym 709, 25; aby mnychu rozlyczyl 737, 20; na- dyegye ieft ohlaffena a rozlyczena w tomto przykladye 732, 34; ze by roz- lyczyty toho nemohl 739, 6; enarrare: onomu ieft rozprawyl a rozlyczyl 737, 26; mnych to rozlyczyw 731, 29; affir- mare: lyfty ke mnye poflanymy mnye rozlyczyl geft 738, 9. rozilóné, pluries: gemu fye rozlycznye po- ruczowaffe 737, 9. rozilénost, varietas: dywnu rozlycznofty 138, 28. róznice, altercatio: kdyz tak dluha roz- nycze by mezy nymy 756, 33; tye giftye dwie wuoly mezy ffobu nyekdy roznieci (discordes) by gmyele 700, 12. rózno: rozno rozprafuge (dissipat) 7;, 9. rozpáčiti, revocare: aby gy od dobreho vmyfla rozpaczyl 777, 31. rozplavitl, distillare: ftred gycy fie 44, 25. rozpravenie, narratio: toho rozprawenye porzadu gó, 22; rozprawenye dywow 100, 8; V mem rozpraweny 700, 4; toho dywu rozprawenye vkaze 773, 3; tyemto rozprawenym 779, 33 atd. rozpraviti, rozprávóti, rozpravovati, inti- mare: geho vmrzenye rzad ieft roz- prawyl, 47, 30; poczyely rozprawiety 90, 10; loqui: Tyto wieczi mnye ieít roz- prawyl 26, 18; enarrare: wfeczko roz- prawyl ieft 40, 14; kdyz rozprawichu 90, 18; nezname zazraky rozprawywífe 110, 8; on rozprawowafle 777, 15; pate- facere: aby wfyem rozprawyly 920, 12; dicere coz rozprawiegy 722. 9; decla- rare: iakz rozprawym dolegye 20, 17; nam geft rozprawyl 98, 26; aby mnye rozprawyl (edisseras) 93, 9; narrare: lotrowe rozprawyly 709, 15; tractare: rozprawym 770, 17 atd rozprostfievati sé, affluere: w hofpodynu rozproftrziewafle fye 46, 20. rozpuditi, rozpuzovati, dispergere: roz- puzugy 15, 7; dissipare: rozpudyl 46, 17 rozplowu- rozpuzenie, dispersio: rozpuzenye a roz- praffenye 46, 9. vozskivieti, liquefacere: Duffie rozfkrzwiela fie ieft 44, 35; kofty me rozkrzwyely gfo fye (confrixa sunt) 50, 31. rozsûditi, dijudicare: aby tye rozfudylo 58 29, 9. rozumétedinost, ratio: opomyetagycz roz- umyetedlnoft 775, 17. rozumétediny, rationalis: rozumyetedine ftworzenye 74, 12; aby:lydmy rozumye- tedinymy byty fie fnazyly 775, 15; com- pos: any bych take rozumyetedlen byl tyech wieczy pfaty 99, 7. rozvrci, aestimare: by rozum znamenal a gye fycz y onak rozwrhl 96, 15. rozi£éci, accendere: kdyz fwietlo rozze- zechu 703, 30. ručest: na ruczeít (subito) Ó4, 16. ruël, velox : ruczym chodem wftupyw 727, 1; rude, protinus: ruczez nechaygycze geho 25, 31; velociter: rucze przyflly gfu 108, 26. fvśtl, rugire' iakzto lew rzewa 72,2; 728,13. fvavy, rugiens: lew rzwawy 707, 25. rydénie : Aby zlobu a rydanye (saevitiam diri pectoris) vmyfla fweho vkrutneho mohl kochaty 700, 25; frffaty biechu fwym rydanym 706, 13. rydati: budu ridaty a zlobyty 69. 1. rychtář, sententiae lator: vílyffyew to rychtarz 777, 30; judex: zaífage fye rychtarz 777, 32; rychtarz chtie fye vgi- ftyty 772, 6; przybyehl bieffe rychtarz 112, 12; rychtarzowy zgyewyl fye 176, 19; Lek fye rychtarz 776, 21 atd. rychly, vehemens : gegye ok(r)aflye rychley dywagye fye 730, 13. rytlef, miles: dobri rityerz 7, 12; dobrzy rytyerzy 4Ó, :2; wierny riczyerz 49, 24; geden rytyerz 722, 16 ; fyn toho rytyerze 122, 24. sáhnüti, aspirare: any lzye fahnuty 4, 8. sápati, lacerare: fprawedlnoft wiery fwate ffapaty budu 40, 17. sberu sé, jungo : kdyz fye f tyelem fberze 136, 31. sbor, plebs: w fborziech lydfkych 73, 31; fboru krzieftanfkeho 68, 28 ; (bor wfyech wiernych 77, 29; coetus: prorokow fbor $2, 6; fbor wfyech wiernych 69, 25, wfeczken fbor wiernych 67, 22; z fboru lidfkeho 67, 23; ecclesia: fboru wiery fwate 49, 13; w fboru fwatych 73. 8; cohors: wfeho nebefkeho fboru 79, 6; multitudo : f przyewelykym fborem 96, 19; concio: wefken fbor 707, 28. sbo2ie, substantia: fbozie fwieta 74, 21; divitiae : lhoftagenftwie w fbozy magicze 15,21; w fbozy fwem 20, 4; res transi- toriae: w zbozy bohata 707, 35; czaf- nym fbozym bohaty 722, 16; opes: mnoho fhromazdywífe fbozie 708, 2; stipendia : fbozye lydy chudich 734. 24. gdiniti, jungere: czafto den fczynye f noczy 5, 26. sedéti, siesti: przyed oblyczey boha na fadye fedyegyexyho 97, 18; consedere: oba fpolu fedeffta 738, 29.
166 rotiti, detestare: Ial fye ieft mnohymy ro- tyty kletwamy fycz y onak 737, 27. rovenstvie, medium: rowenftwie chcze 37, 21. rovnati, comparare: budely onomu rownan 72, 26. rozcestie, invium: bludyty po rozczyefty 43, 33. rozdieiné, particulariter: rozdielnye 4, 8. rozdymovati: dyabel rozdymuge 35, 30. roz|iti: taka boleft ieft mye rozefla (affuit) 120, 34. rozkázanie: podle rozkazanye dyablowa 130, 22. rozkládati, reputare: To kdyz fam w fobie rozkladach 720, 19. rozlíčiti, declarare: rozlyczyly fu gym 709, 25; aby mnychu rozlyczyl 737, 20; na- dyegye ieft ohlaffena a rozlyczena w tomto przykladye 732, 34; ze by roz- lyczyty toho nemohl 739, 6; enarrare: onomu ieft rozprawyl a rozlyczyl 737, 26; mnych to rozlyczyw 731, 29; affir- mare: lyfty ke mnye poflanymy mnye rozlyczyl geft 738, 9. rozilóné, pluries: gemu fye rozlycznye po- ruczowaffe 737, 9. rozilénost, varietas: dywnu rozlycznofty 138, 28. róznice, altercatio: kdyz tak dluha roz- nycze by mezy nymy 756, 33; tye giftye dwie wuoly mezy ffobu nyekdy roznieci (discordes) by gmyele 700, 12. rózno: rozno rozprafuge (dissipat) 7;, 9. rozpáčiti, revocare: aby gy od dobreho vmyfla rozpaczyl 777, 31. rozplavitl, distillare: ftred gycy fie 44, 25. rozpravenie, narratio: toho rozprawenye porzadu gó, 22; rozprawenye dywow 100, 8; V mem rozpraweny 700, 4; toho dywu rozprawenye vkaze 773, 3; tyemto rozprawenym 779, 33 atd. rozpraviti, rozprávóti, rozpravovati, inti- mare: geho vmrzenye rzad ieft roz- prawyl, 47, 30; poczyely rozprawiety 90, 10; loqui: Tyto wieczi mnye ieít roz- prawyl 26, 18; enarrare: wfeczko roz- prawyl ieft 40, 14; kdyz rozprawichu 90, 18; nezname zazraky rozprawywífe 110, 8; on rozprawowafle 777, 15; pate- facere: aby wfyem rozprawyly 920, 12; dicere coz rozprawiegy 722. 9; decla- rare: iakz rozprawym dolegye 20, 17; nam geft rozprawyl 98, 26; aby mnye rozprawyl (edisseras) 93, 9; narrare: lotrowe rozprawyly 709, 15; tractare: rozprawym 770, 17 atd rozprostfievati sé, affluere: w hofpodynu rozproftrziewafle fye 46, 20. rozpuditi, rozpuzovati, dispergere: roz- puzugy 15, 7; dissipare: rozpudyl 46, 17 rozplowu- rozpuzenie, dispersio: rozpuzenye a roz- praffenye 46, 9. vozskivieti, liquefacere: Duffie rozfkrzwiela fie ieft 44, 35; kofty me rozkrzwyely gfo fye (confrixa sunt) 50, 31. rozsûditi, dijudicare: aby tye rozfudylo 58 29, 9. rozumétedinost, ratio: opomyetagycz roz- umyetedlnoft 775, 17. rozumétediny, rationalis: rozumyetedine ftworzenye 74, 12; aby:lydmy rozumye- tedinymy byty fie fnazyly 775, 15; com- pos: any bych take rozumyetedlen byl tyech wieczy pfaty 99, 7. rozvrci, aestimare: by rozum znamenal a gye fycz y onak rozwrhl 96, 15. rozi£éci, accendere: kdyz fwietlo rozze- zechu 703, 30. ručest: na ruczeít (subito) Ó4, 16. ruël, velox : ruczym chodem wftupyw 727, 1; rude, protinus: ruczez nechaygycze geho 25, 31; velociter: rucze przyflly gfu 108, 26. fvśtl, rugire' iakzto lew rzewa 72,2; 728,13. fvavy, rugiens: lew rzwawy 707, 25. rydénie : Aby zlobu a rydanye (saevitiam diri pectoris) vmyfla fweho vkrutneho mohl kochaty 700, 25; frffaty biechu fwym rydanym 706, 13. rydati: budu ridaty a zlobyty 69. 1. rychtář, sententiae lator: vílyffyew to rychtarz 777, 30; judex: zaífage fye rychtarz 777, 32; rychtarz chtie fye vgi- ftyty 772, 6; przybyehl bieffe rychtarz 112, 12; rychtarzowy zgyewyl fye 176, 19; Lek fye rychtarz 776, 21 atd. rychly, vehemens : gegye ok(r)aflye rychley dywagye fye 730, 13. rytlef, miles: dobri rityerz 7, 12; dobrzy rytyerzy 4Ó, :2; wierny riczyerz 49, 24; geden rytyerz 722, 16 ; fyn toho rytyerze 122, 24. sáhnüti, aspirare: any lzye fahnuty 4, 8. sápati, lacerare: fprawedlnoft wiery fwate ffapaty budu 40, 17. sberu sé, jungo : kdyz fye f tyelem fberze 136, 31. sbor, plebs: w fborziech lydfkych 73, 31; fboru krzieftanfkeho 68, 28 ; (bor wfyech wiernych 77, 29; coetus: prorokow fbor $2, 6; fbor wfyech wiernych 69, 25, wfeczken fbor wiernych 67, 22; z fboru lidfkeho 67, 23; ecclesia: fboru wiery fwate 49, 13; w fboru fwatych 73. 8; cohors: wfeho nebefkeho fboru 79, 6; multitudo : f przyewelykym fborem 96, 19; concio: wefken fbor 707, 28. sbo2ie, substantia: fbozie fwieta 74, 21; divitiae : lhoftagenftwie w fbozy magicze 15,21; w fbozy fwem 20, 4; res transi- toriae: w zbozy bohata 707, 35; czaf- nym fbozym bohaty 722, 16; opes: mnoho fhromazdywífe fbozie 708, 2; stipendia : fbozye lydy chudich 734. 24. gdiniti, jungere: czafto den fczynye f noczy 5, 26. sedéti, siesti: przyed oblyczey boha na fadye fedyegyexyho 97, 18; consedere: oba fpolu fedeffta 738, 29.
Strana 163
selhati, mentiri: ze by fe'hal 775, 30. sémo tamo, sémo ! tamo, huc illucque : ' fpulage fye fyemo y tamo 56, 20; fyemo tamo dywye fye 64, 20, bude fye fpu- laty fyemo y tamo 68, 33; fyemo y tamo na cziefty wyflyelage gye 708, 8; fyemo tamo tyekage 701, 24; {yemo tamo tye- kagy 777, 24; fyemo tamo bludyw 726, 21; fiemo tamo tkymyty fye (circumire) 728,27; biehal fyem tamo 730, 24 ; fyemo tamo fye fpulal (circumivit) 732, 5; fyemo tamo chody 736, 10 atd. senny, foeni: iakzto kwiet fyenny 69, 25. seżżenie, combustio: Ze by fezzenie byl doftogen 706, 10. shrnüti, skrÿti: nemagicz fie kdye fhrnuty 21, 33. shroméazdénie, cumulus: zhromazdy(e)nye 4. 6. schorvati, sepelire: tyelo w hrobu fchowano ieft 24, 22; tyelo geho fchowano 66, 19, 20; kterak ho zemye fchowaty nechtyela 124, 7; gehozto tyelo w hrobu ieft fcho- wano 724, 22; fugere: ze by chtyel fcho- waty fye vmuczenye 700, 1». schuéenie, secta: schuczenye neb fmluwa $8, 4; toho zchuffenye zloftnyczy SS, 14; w fchuczeny neboy fye SS, 26. schuravenie, maceratio : tyela zchurawenye 5, 15. sic i onak: by ge fycz y onak rozwrhl 96, 15; lal fye ieft mnohymy klewetamy ro- tyty fycz y onak 757, 28. sieh, palatium: Syeni krafne 27, 30; po wiecznych fyenech 73. 23; w gedney fyeny 736, 9; take fyeny newydaney 136, 10; po tey giftey fyeny chodye 136, 12; po fyeny gda 737, 18 atd. síla, fortitudo: w bohu polozyl geft fylu 8, 7; robur: on gelft fylu podpaffan &, 9. silnost, fortitudo: w geho ramene fylnofty 75, 33. sliny, fortis: Luczifcze fylnich 4, 8; fyln vczynyen ieft &, 10 atd. sjednánie, íoedus: nebyway fgednanye f hrzyechi 74, 25. sjednati, sjednávati, conjungere: picha ieft fgednana 76,21, donydz fie nefgedna 24, 5; unire: duffie fgyednana a fpogena byla f bozftwym 54, 34; adunire: fgednalo gly 4, 6; solidare: tak gfu v bozie fged- nany 79,33, redigere : f hlupymy zwierzaty fye fgednawagy 775, 18. Skázati, indicere: byfkup modlytwy fkazaw lydu 724, 34. sklopiti, sklopovati, concludere: nefklopuy mne w ruku neprzatelfku ó2, 26; inclu- dere: okrfiek zemfky w hrfty fklopyty 76, 11. skonánie, finis: na fkonany tohoto fkutku 131, 37. skonati, finire: modlytwu kdyż fkona 90, 5: Ten hlaff kdyz fye fkona 92, 23; aby ten fkutek mohl fkonaty 730, 21; com- plere: leto kdyz fye fkona 754, 12. skonëiti, exspirare: fkonczal ieft 733, 26. 167 skoralÿ, squalidus: tyelo zkorale a ne- fwarne 70, 19. Skoro, paulisper: zhynet fkoro 45, 10; de proximo: Nebo fkoro tebe czakam 99, 8; fkoro nechtyecze wiedyety 774, 1. Skrehtánie: w tom fkrzyehtany zubow 27, 9 atd. sk*lvediny, falso compositus: tyech giftich knyh fkrzywedlnych gffucz nevkazal 707, 15 skutek: aby f ny fkutek fwoy mohl myety (ejus amplexibus frui) 7260, 3; vitium: mnoho mrzkych fkutkow fpachal 720, 29; opus: k neflechetnym fkutkom oby- czienym 726, 32; k fkutku femu neflechet- nemu 737, 32; na fkonany tohoto fkutku 131, 37; essentia: radyeífe gmyc gma- gycze nezly fkutek 735, 21. sladkost: wfyech zwucznych fladkofty (symphoniae) $7, 20. slavnost, laus: dayte chwalu flawnofty geho 42, 23. slibiti sá, placere: aby fie flybil 25, 8; aby fye lydem flybyly 32, 29; zadayte fye flybyty 47, 25; chtyecze fye flybyty 102, 36; complacere: w nymzto my fye ieft dobrzie flybyl 55, 5. sil&nÿ: procz by nebilo flyczno (nefas) 42, 26; debitus: kteraku flycznu a doftoynu czeft napfal bych 83, 18, flycznu a hodnu mylofty 56, 23; aptus: flycznu przyczynu nalezty 43, 22 — slióné, opportune: zwieftuy flowo bozie flycznye 48, 27. slovce, verbulum: flowecz malych nemohu pokornye fnefty 704, 21. slovutenstvie, fama: przyfporztes flechty a flowutenftwie 24, 29, 30. sluje: iako fluge neb pramyk v mramo- rowem kameny (uti porphyretici lapides) 411, 22. slüp, columna: flup zlaty, 7, 28. sluśno: Slufno bud (liceat) ó7, 29. smódy, fuscus: bych crn neb fmyed byl 53, 3. smleti sé, ridere: fmyety fye budete 34 21; gye fye fmyety 774, 22. smilny, libidinum: fmylne zazehanye 5, 25; w fmylney horkofty 729, 4; luxu- riosus : muzy fimylnemu 7, 18; muz fmylny 13, 21 czlowieka fmylneho 40, 6; teme- rarius: marnymy a fmylnymy vfty 733. 16. smilistvie, fornicatio: w mrzkem fmylftwy 36, 7; malitia: toto ohawne fmylítwie 36, 12; luxuria: necziftotu fmilftwie 72, 32; z czafteho obyczyegie fmylftwie (fre- quenti mulierum usu) 23, 2 smilstvo, luxuria: bylo by fmylftwo 4, 33: kde fmylftwo 27, 22: fmylftwo 22, 2; Mecz dyablow ieft fmylftwo 34, 26 atd.; lasci- viae: zakowiłwo fmylftwu poddanne 6, 15; libido: pro mrzke fmylítwo 726, 1; mrzkym fmylftwem 729, 18. smiûva, smulva, secta: fmulwy a zakony kaczierzfke 7, 21; fchuczenye neb fmluwa hrozneho kaczierzftwie 88 4; Ta gyfta fmluwa 68, 17; te fmluwy kaczierzy 11*
selhati, mentiri: ze by fe'hal 775, 30. sémo tamo, sémo ! tamo, huc illucque : ' fpulage fye fyemo y tamo 56, 20; fyemo tamo dywye fye 64, 20, bude fye fpu- laty fyemo y tamo 68, 33; fyemo y tamo na cziefty wyflyelage gye 708, 8; fyemo tamo tyekage 701, 24; {yemo tamo tye- kagy 777, 24; fyemo tamo bludyw 726, 21; fiemo tamo tkymyty fye (circumire) 728,27; biehal fyem tamo 730, 24 ; fyemo tamo fye fpulal (circumivit) 732, 5; fyemo tamo chody 736, 10 atd. senny, foeni: iakzto kwiet fyenny 69, 25. seżżenie, combustio: Ze by fezzenie byl doftogen 706, 10. shrnüti, skrÿti: nemagicz fie kdye fhrnuty 21, 33. shroméazdénie, cumulus: zhromazdy(e)nye 4. 6. schorvati, sepelire: tyelo w hrobu fchowano ieft 24, 22; tyelo geho fchowano 66, 19, 20; kterak ho zemye fchowaty nechtyela 124, 7; gehozto tyelo w hrobu ieft fcho- wano 724, 22; fugere: ze by chtyel fcho- waty fye vmuczenye 700, 1». schuéenie, secta: schuczenye neb fmluwa $8, 4; toho zchuffenye zloftnyczy SS, 14; w fchuczeny neboy fye SS, 26. schuravenie, maceratio : tyela zchurawenye 5, 15. sic i onak: by ge fycz y onak rozwrhl 96, 15; lal fye ieft mnohymy klewetamy ro- tyty fycz y onak 757, 28. sieh, palatium: Syeni krafne 27, 30; po wiecznych fyenech 73. 23; w gedney fyeny 736, 9; take fyeny newydaney 136, 10; po tey giftey fyeny chodye 136, 12; po fyeny gda 737, 18 atd. síla, fortitudo: w bohu polozyl geft fylu 8, 7; robur: on gelft fylu podpaffan &, 9. silnost, fortitudo: w geho ramene fylnofty 75, 33. sliny, fortis: Luczifcze fylnich 4, 8; fyln vczynyen ieft &, 10 atd. sjednánie, íoedus: nebyway fgednanye f hrzyechi 74, 25. sjednati, sjednávati, conjungere: picha ieft fgednana 76,21, donydz fie nefgedna 24, 5; unire: duffie fgyednana a fpogena byla f bozftwym 54, 34; adunire: fgednalo gly 4, 6; solidare: tak gfu v bozie fged- nany 79,33, redigere : f hlupymy zwierzaty fye fgednawagy 775, 18. Skázati, indicere: byfkup modlytwy fkazaw lydu 724, 34. sklopiti, sklopovati, concludere: nefklopuy mne w ruku neprzatelfku ó2, 26; inclu- dere: okrfiek zemfky w hrfty fklopyty 76, 11. skonánie, finis: na fkonany tohoto fkutku 131, 37. skonati, finire: modlytwu kdyż fkona 90, 5: Ten hlaff kdyz fye fkona 92, 23; aby ten fkutek mohl fkonaty 730, 21; com- plere: leto kdyz fye fkona 754, 12. skonëiti, exspirare: fkonczal ieft 733, 26. 167 skoralÿ, squalidus: tyelo zkorale a ne- fwarne 70, 19. Skoro, paulisper: zhynet fkoro 45, 10; de proximo: Nebo fkoro tebe czakam 99, 8; fkoro nechtyecze wiedyety 774, 1. Skrehtánie: w tom fkrzyehtany zubow 27, 9 atd. sk*lvediny, falso compositus: tyech giftich knyh fkrzywedlnych gffucz nevkazal 707, 15 skutek: aby f ny fkutek fwoy mohl myety (ejus amplexibus frui) 7260, 3; vitium: mnoho mrzkych fkutkow fpachal 720, 29; opus: k neflechetnym fkutkom oby- czienym 726, 32; k fkutku femu neflechet- nemu 737, 32; na fkonany tohoto fkutku 131, 37; essentia: radyeífe gmyc gma- gycze nezly fkutek 735, 21. sladkost: wfyech zwucznych fladkofty (symphoniae) $7, 20. slavnost, laus: dayte chwalu flawnofty geho 42, 23. slibiti sá, placere: aby fie flybil 25, 8; aby fye lydem flybyly 32, 29; zadayte fye flybyty 47, 25; chtyecze fye flybyty 102, 36; complacere: w nymzto my fye ieft dobrzie flybyl 55, 5. sil&nÿ: procz by nebilo flyczno (nefas) 42, 26; debitus: kteraku flycznu a doftoynu czeft napfal bych 83, 18, flycznu a hodnu mylofty 56, 23; aptus: flycznu przyczynu nalezty 43, 22 — slióné, opportune: zwieftuy flowo bozie flycznye 48, 27. slovce, verbulum: flowecz malych nemohu pokornye fnefty 704, 21. slovutenstvie, fama: przyfporztes flechty a flowutenftwie 24, 29, 30. sluje: iako fluge neb pramyk v mramo- rowem kameny (uti porphyretici lapides) 411, 22. slüp, columna: flup zlaty, 7, 28. sluśno: Slufno bud (liceat) ó7, 29. smódy, fuscus: bych crn neb fmyed byl 53, 3. smleti sé, ridere: fmyety fye budete 34 21; gye fye fmyety 774, 22. smilny, libidinum: fmylne zazehanye 5, 25; w fmylney horkofty 729, 4; luxu- riosus : muzy fimylnemu 7, 18; muz fmylny 13, 21 czlowieka fmylneho 40, 6; teme- rarius: marnymy a fmylnymy vfty 733. 16. smilistvie, fornicatio: w mrzkem fmylftwy 36, 7; malitia: toto ohawne fmylítwie 36, 12; luxuria: necziftotu fmilftwie 72, 32; z czafteho obyczyegie fmylftwie (fre- quenti mulierum usu) 23, 2 smilstvo, luxuria: bylo by fmylftwo 4, 33: kde fmylftwo 27, 22: fmylftwo 22, 2; Mecz dyablow ieft fmylftwo 34, 26 atd.; lasci- viae: zakowiłwo fmylftwu poddanne 6, 15; libido: pro mrzke fmylítwo 726, 1; mrzkym fmylftwem 729, 18. smiûva, smulva, secta: fmulwy a zakony kaczierzfke 7, 21; fchuczenye neb fmluwa hrozneho kaczierzftwie 88 4; Ta gyfta fmluwa 68, 17; te fmluwy kaczierzy 11*
Strana 164
89, 7 od nafledownykow tee fmluwy 49, 23; te íÍnluwy obrancij 20,19; fmulwy arryanfke 76, 8; Tu fmluwu kdyz do- konachu 707, 16. smutek, tribulatio: aby fye vkazaly w fmut- cziech 39, 17; ftrafiywy fmutek byl ieft 124, 35; amaritudo: lyd fmutku gífa na- plnyen 724, 35. smütiti, smucovati, turbare: flepeye me fmutyly fie $, 12; tribulare: gefto waff fmuczugy 36, 31; affligi: kdyz fmuczeny gímy 90, 35; fmutyw fye (tristis) welmy 106, 11; commovere: fmutek myfly naífye fmuczuge 734, 21. smyslitl, cogitare: ínaznyea pylnyefmyflech 43, 18. snażenstvie: wíym fnazenftwym ial fye fnazyty 730, 20. snatiti sé, sna£ovati sé, niti: (nazowachu fye (nitebatur) 44, 7: studere: fnafyty fye po czieftach cztnofty tam blyzyty 123, 2; wfym fnazenítwym ial fye fnazyty 130, 20. sna£nost, diligentia: f welyku fnaznofty 24, 4; 120, 3. sna£ny, avidus: pylen a znazen gíem gich przieflyffiety 76, 34; fnazen gfa darow dawaty 724, 13; fnaznym a pylnym rozumom 7/35, 12; pylnye a fnaznye myfleffe 726, 8; fnazen byl (intentus) 736, 27. — snaźn$ś, avide: fnaznye a pylnye myflech 77, 11; ia fnaznye a pylnye fmyflech &3,18; chwaly fnaznye wzdawa- gicze 725,13; diligenter : kdyz fye znaznie poczechu ptaty 770, 24. snéd, pastus: geíto k fnyedu bilo hodne 75, 10. sném, chorus: vczennykow fnyem 42, 7; conventus: w fe(n)mu gífa kardynalfkem 133, 15. snový, somni: iako by fye z fnowe(ho) fpanye probral 734, 1. snuzenie, afflictiones: pro fnuzenye 9, 17. snuzeny: obtyezene a fnuzene (oppressos) vzdrawuge 2, 11. snuzitl, agitare: znamenayz, kterakymy ftrachy byly fmy fnuzeny 99, 3. sól, suol, sal: fuol ku ozdobie 74, 16. sotné: gyz na flotnych (in extremis) bieffe 113, 35; kdyz gyz na ffotnych bieffe (pene perniciei) 774, 35. spadnütl, irrepere: na mnycha promyena fpadla 729, 14. Spáchati, perpetrare: taku zloft fpachal 115, 26; agere: czo fpachaty chczeff 730, 32; peragere: tak gfucze fpachany 726, 7; exercere: mnoho mrzkych fkutkow fpachal 726, 29; nemyloft chtye fpachaty 128, 23; explere: aby taku zloft fpachaty mohl 726, 37; chtye zamyfl fpacbaty ne- mudry 730, 30. spatrovati, cernere: rozfiedlyny fpatrowach 5, 81. splatj, compeditus: rozwiez fpateho 45, 21; fpen w nebeffa ruczie 50, 2. spolek: we ipolczie &5, 1. 168 spolny: gemuzto famemu gyednyem fpol- nym (in una simul) bratrzftwym zywy gfucze 47, -4. spomochik, adjutor: on bude fpomocznyk was 46, 23; ze ia tomuto chczy fpo- mocznykem byty 95, 31. spofe: rofiu przieplnye a fporzie (plenissi- me) fkropeney 2, 20. spósobitel, gubernator: zpoffobytely moy 62, 23. správce, rector: wy zprawcze 74, 28; fpieffe zkazytelowe nezly zprawczy 735, 23. spravedinost, veritas: k fprawedlnofty fwate wiery gfu fye nawratyły 67, 5; justitia: Tent geft bil fprawedinofty wodczie 68, 25; przied bozy fprawedl- nofty 727, 12 správné, juste: Sprawnyet trpym wieczy 706, 15. spravovánie, gubernatio: twym zprawo- wanym vprziemnu czieftu bez vraza chodyl 7g, 24; dispensatio: o dywne zprawowanye ó9, 20. sprostnost, simplicitas: íproftnofty geho nafledowaty 33, 33. sprostny, simplex : Sproftnych lydy frdczye 13, 14; iakto nevrozene a fproftne (igno- biles) 20. 20; w fproftnem ruffye 37, 6; fproftny iakzto holubyczky 36, 26; duffye fproftnych lydy 42, 15 atd.; imperitus: mych fproftnych nefiuffalo przyczynyty 138, 5. srst, pilus: w huny z welbludowych frity 9 tyto sršat byti: Poczie frifat byty (sacvire) 707, 35 ; genz nan trffaty biechu fwym rydanym 106, 13. sr$eti, captare: írffiety budu na dufly, 46, 14. ssaditi, ssazovati, deponere: Ty piíneho sfazuges 67, 2: w koftele zfadychu (ad sedendum se ponebant) 7345, 21. sstarati sé: Mlad fem byl a ftaral fem fie (senui) 75, 13. stan, statio: w pokoynem ftanu vtwrdyl 72. 37. stánie: tey giítey wieczi wefken porzad a ftanye 727, 31. starost, aetas: w ozmnacztem letye ftarofty fwe 120, 11; canities: na ftaroft gych zmyenyty nemohl 723, 10. statek, substantia: ftatek a víyle lydfke fehlty wfe 75, 11. státi: gyz ftalo weffele 23, 14; Stogieífe tu wefken fbor 707, 28. stav, status: memu fye radugy ftawu 65, 11, znamenagicz w gych ftawiech dobre fpolu y zle 723, 29; ftaw byfkupowy 734, 33; od ftawu byfkupoweho vtyekaly 735, 11. stiehnüti, capere: tebe ftyehnuty nemoze 56, 31. stie, umbra: z ftyenye fmrty 45, 21; vw ftyenye fmrtedineho 45, 23; iakzto ftyeni 52; proftrzied ftyenye 62, 2. stare:
89, 7 od nafledownykow tee fmluwy 49, 23; te íÍnluwy obrancij 20,19; fmulwy arryanfke 76, 8; Tu fmluwu kdyz do- konachu 707, 16. smutek, tribulatio: aby fye vkazaly w fmut- cziech 39, 17; ftrafiywy fmutek byl ieft 124, 35; amaritudo: lyd fmutku gífa na- plnyen 724, 35. smütiti, smucovati, turbare: flepeye me fmutyly fie $, 12; tribulare: gefto waff fmuczugy 36, 31; affligi: kdyz fmuczeny gímy 90, 35; fmutyw fye (tristis) welmy 106, 11; commovere: fmutek myfly naífye fmuczuge 734, 21. smyslitl, cogitare: ínaznyea pylnyefmyflech 43, 18. snażenstvie: wíym fnazenftwym ial fye fnazyty 730, 20. snatiti sé, sna£ovati sé, niti: (nazowachu fye (nitebatur) 44, 7: studere: fnafyty fye po czieftach cztnofty tam blyzyty 123, 2; wfym fnazenítwym ial fye fnazyty 130, 20. sna£nost, diligentia: f welyku fnaznofty 24, 4; 120, 3. sna£ny, avidus: pylen a znazen gíem gich przieflyffiety 76, 34; fnazen gfa darow dawaty 724, 13; fnaznym a pylnym rozumom 7/35, 12; pylnye a fnaznye myfleffe 726, 8; fnazen byl (intentus) 736, 27. — snaźn$ś, avide: fnaznye a pylnye myflech 77, 11; ia fnaznye a pylnye fmyflech &3,18; chwaly fnaznye wzdawa- gicze 725,13; diligenter : kdyz fye znaznie poczechu ptaty 770, 24. snéd, pastus: geíto k fnyedu bilo hodne 75, 10. sném, chorus: vczennykow fnyem 42, 7; conventus: w fe(n)mu gífa kardynalfkem 133, 15. snový, somni: iako by fye z fnowe(ho) fpanye probral 734, 1. snuzenie, afflictiones: pro fnuzenye 9, 17. snuzeny: obtyezene a fnuzene (oppressos) vzdrawuge 2, 11. snuzitl, agitare: znamenayz, kterakymy ftrachy byly fmy fnuzeny 99, 3. sól, suol, sal: fuol ku ozdobie 74, 16. sotné: gyz na flotnych (in extremis) bieffe 113, 35; kdyz gyz na ffotnych bieffe (pene perniciei) 774, 35. spadnütl, irrepere: na mnycha promyena fpadla 729, 14. Spáchati, perpetrare: taku zloft fpachal 115, 26; agere: czo fpachaty chczeff 730, 32; peragere: tak gfucze fpachany 726, 7; exercere: mnoho mrzkych fkutkow fpachal 726, 29; nemyloft chtye fpachaty 128, 23; explere: aby taku zloft fpachaty mohl 726, 37; chtye zamyfl fpacbaty ne- mudry 730, 30. spatrovati, cernere: rozfiedlyny fpatrowach 5, 81. splatj, compeditus: rozwiez fpateho 45, 21; fpen w nebeffa ruczie 50, 2. spolek: we ipolczie &5, 1. 168 spolny: gemuzto famemu gyednyem fpol- nym (in una simul) bratrzftwym zywy gfucze 47, -4. spomochik, adjutor: on bude fpomocznyk was 46, 23; ze ia tomuto chczy fpo- mocznykem byty 95, 31. spofe: rofiu przieplnye a fporzie (plenissi- me) fkropeney 2, 20. spósobitel, gubernator: zpoffobytely moy 62, 23. správce, rector: wy zprawcze 74, 28; fpieffe zkazytelowe nezly zprawczy 735, 23. spravedinost, veritas: k fprawedlnofty fwate wiery gfu fye nawratyły 67, 5; justitia: Tent geft bil fprawedinofty wodczie 68, 25; przied bozy fprawedl- nofty 727, 12 správné, juste: Sprawnyet trpym wieczy 706, 15. spravovánie, gubernatio: twym zprawo- wanym vprziemnu czieftu bez vraza chodyl 7g, 24; dispensatio: o dywne zprawowanye ó9, 20. sprostnost, simplicitas: íproftnofty geho nafledowaty 33, 33. sprostny, simplex : Sproftnych lydy frdczye 13, 14; iakto nevrozene a fproftne (igno- biles) 20. 20; w fproftnem ruffye 37, 6; fproftny iakzto holubyczky 36, 26; duffye fproftnych lydy 42, 15 atd.; imperitus: mych fproftnych nefiuffalo przyczynyty 138, 5. srst, pilus: w huny z welbludowych frity 9 tyto sršat byti: Poczie frifat byty (sacvire) 707, 35 ; genz nan trffaty biechu fwym rydanym 106, 13. sr$eti, captare: írffiety budu na dufly, 46, 14. ssaditi, ssazovati, deponere: Ty piíneho sfazuges 67, 2: w koftele zfadychu (ad sedendum se ponebant) 7345, 21. sstarati sé: Mlad fem byl a ftaral fem fie (senui) 75, 13. stan, statio: w pokoynem ftanu vtwrdyl 72. 37. stánie: tey giítey wieczi wefken porzad a ftanye 727, 31. starost, aetas: w ozmnacztem letye ftarofty fwe 120, 11; canities: na ftaroft gych zmyenyty nemohl 723, 10. statek, substantia: ftatek a víyle lydfke fehlty wfe 75, 11. státi: gyz ftalo weffele 23, 14; Stogieífe tu wefken fbor 707, 28. stav, status: memu fye radugy ftawu 65, 11, znamenagicz w gych ftawiech dobre fpolu y zle 723, 29; ftaw byfkupowy 734, 33; od ftawu byfkupoweho vtyekaly 735, 11. stiehnüti, capere: tebe ftyehnuty nemoze 56, 31. stie, umbra: z ftyenye fmrty 45, 21; vw ftyenye fmrtedineho 45, 23; iakzto ftyeni 52; proftrzied ftyenye 62, 2. stare:
Strana 165
169 stkvénie, splendor: ftkwienye o, 2; co- ruscatio: mnohych dywow ftkwienym fwietie fye 63, 27. stkvieti se, relucere: gmu fye ftkwiety 28, 21. Stkvüci, splendidus: ftkwuczie rzieka 3, 24: bezczyfinye nad fluncze ftkwucznyey- frye (fulgentes) 53, 25; wyeffy nezly fnych 134, 8; nitidus: ftkwuczy panna 739, 22. stolice, sedes: od bozie ftolycze 3, 25; majestas: k kralowey ftolyczy 730, 24; Przied ftolyczy kralewa 736.38; cathedra . na zlatych ftoly(ciech) 734, 27 atd. stonati: geczal a ftonal (gemitibus et ulu- latibus pandens) 77, 26. stopóje,vestigium: ftopiegifie nadrzte /5.30. stovarisiti: fe wfiemy dyewicziemy ftowa- rzywíy fye (comitata) &2, 9; sociare: ztowarziffe zemye 57, 19. strachujici, stupendus: O pokrme ftrachu- giczy 07, 12. strasivy, formidabilis: wiecz ftraffywa a hrozna 97. 24; formidandus: Tyto wieczi fmrtedinym ftraffywie 96, 18; treme- bundus: hlaffem ftraffywym 720, 30; pavoris: ftraffywy fmutek 724, 35; ob- stupens: ftrafiywemu lydu tyto wieczi ieft powiedyel 725, 5. stráže, stráž, custodia: w geho fta fye ftrazy poruczyla 708, 6; ze w ftraz fmy fye poruczyly 709, 18; custos: ftrazy 1wvm mne gmyety nebudes 727, 15 strážný, custos: Nalezly mye ftrazny 45, 2. stred, mel: ftred lefny gedl geft 4, 31; ftred prziefladky 69, 27; favus: ftred rozplowugycy fie #4. 25; plaft ftredu 44, 26. stredücl: plowoft ftreduczymy hlaffy (melli- fluorum cantuum) ó,, 23. striece: w ftrzieczi wifTelieft 'obviam venit) «7,34 ; w ftrzieczy fobie chutnye gidechu 109, 6; occurrere: fwemu kragyenynu w ftrzieczi gdu #2, 10; obviare: w ftrziecy biezal 726, 34. strieci, custodiri: geho ftrziecy przykazal 117, 6. stfiezvy, sobrius: Strzyezwy budte 72,1; Bud ftrziezew 48 24. studenice, febris: ftudenyczy (languore febrium) welyku byl ieft nadtrapen 27,11. studnice, fons: k ftudnyczy fwateho po- kanye ieft pofpieffyl 733. 5; Tentot geft ftudnycze wody mudrofty 739, 15. stvrditi, firmare: at ftwrdy na mye oczi fwogy 53. 22; corroborare: kdyz wyera fye ftwrdyla welmy pewnye 67, 16. stvrzenie, firmamentum: ftwrzenye 72 22. stydétl sà, revereri. iydy zda bi ffe ftydyal 18, 35. styskati sé, pigere: ze fye nam zywu byty flyfkaffe $6. 18. sud, vas: fud prziedywny 3, 31; wffiech cztnofty fude 7, 26; kakyf fud 27, 21; fud fem fmrduty 57. 4. süd, judicium: fudu bozieho nechtyecze wiedyety 774, 1; abych buduczieho fudu bozieho neczakala 774, 22; geho welyky fud 775, 33; fud od boha przyffel 77;, 2; o bozyem fudu 775, 11 atd.; sententia: aby fud wydan byl 945, 16; naffyeho fudu prodlyty 95, 20; by fud wydan 170, 33; fudu bozieho tu nedoczakala 114, 6; fud by wyneffen 770, 30. südce, judex: gíte fudcze myfieny 79. 13; boh geho fudczy bude 22, 10; nyzadny fudczi geho nebude 22, 11; by boha, fudczi fweho, znaly 22, 17; fudczis vczy- nyen 55, 26; ze geit on ffudczy gfucze 93. 26; takym hroznym fudczy gfucze ‘97, 29; przed tyemto fudczy tagyty fie nemohu 97, 31 atd. sudec, vasculum: w maly fudecz 74, 9. südeCek, vasculum: w przievzkem fudeczku 78, 17. süditi: aby fudy fudyl (ut judicia exerceret) 136, 19; judicare: gedynkey nemudrofty ta wiecz fuzena bud 747. 29 atd. sudllce, lancea: f naprzyezenymy fudly- cziemy 720, 34. sudy: fudy y onudy (undique) 46, 6. sukence, pannum: welmy chudym fu- kenczem fye odyewal 75, 8. Sukné, tunica: z teto fuknye fmrtedlne 44, 34. svár, seditio: w (warziech ;9, 18. svafridio, frixorium: iakzto na fwarzydle 50, 31. V. śkvaridło. sváteóny, efficax: fwatecznymy dofwyed- czowanymy 757, 32. Svatost, mysterium: o newzpitagyczye fwa- tofty 58, 20; sanctitas: po tak newy- mluwne fwatofty 70, 21; wyznawagy fwatoft geho 76, 22; aby do fwe fwatofty nedouffal 732, 21; wieczfye ieft fwatofty 732. 22 atd. svatynní: orudowanym fwym fwatynym 69, 4. svazek, nodus: fwazky fmyflow rozwazuge 2, 13; knyznych fwazkow (volumina) svédecstvie, testamentum: w geho fwye- deczftwy 25, 18 svédomy, conscius: fwiedomy gfucz my: fleny 5, 30; expertus: czlowieku fwido- memu 73. 33; sciens: gemuzto wífyeczko fwyedomo bveffye 04, 8; cognitus: ta cziefta ieft fwiedoma 7/25, 20; gychzto nyzadne oflepenye nenye fwiedomo 727, 27; czyn te wieczi nebieffe gym znam neb fwiedom 729, 26; gifta a fwiedoma ieft to wiecz 737, 27 atd. svétlost, claritas: Dal gemu fwyetloft wye- cznu Ó5, 14. sviecen, lucerna: fwieczny horzte 36, 27; vhafl ieft fwieczen 69, 30. svietedinice, lucerna: podobenftwy fwie- tedinyczie neb lucerny 2, 19. svobodnost, liberalitas: neflychana fwo- bodnoft 67, 17. svodië, seductor: od fwodyczow 48, 12. svozovénie, seductio: fwozowanye z do- brich czieft óo 8.
169 stkvénie, splendor: ftkwienye o, 2; co- ruscatio: mnohych dywow ftkwienym fwietie fye 63, 27. stkvieti se, relucere: gmu fye ftkwiety 28, 21. Stkvüci, splendidus: ftkwuczie rzieka 3, 24: bezczyfinye nad fluncze ftkwucznyey- frye (fulgentes) 53, 25; wyeffy nezly fnych 134, 8; nitidus: ftkwuczy panna 739, 22. stolice, sedes: od bozie ftolycze 3, 25; majestas: k kralowey ftolyczy 730, 24; Przied ftolyczy kralewa 736.38; cathedra . na zlatych ftoly(ciech) 734, 27 atd. stonati: geczal a ftonal (gemitibus et ulu- latibus pandens) 77, 26. stopóje,vestigium: ftopiegifie nadrzte /5.30. stovarisiti: fe wfiemy dyewicziemy ftowa- rzywíy fye (comitata) &2, 9; sociare: ztowarziffe zemye 57, 19. strachujici, stupendus: O pokrme ftrachu- giczy 07, 12. strasivy, formidabilis: wiecz ftraffywa a hrozna 97. 24; formidandus: Tyto wieczi fmrtedinym ftraffywie 96, 18; treme- bundus: hlaffem ftraffywym 720, 30; pavoris: ftraffywy fmutek 724, 35; ob- stupens: ftrafiywemu lydu tyto wieczi ieft powiedyel 725, 5. stráže, stráž, custodia: w geho fta fye ftrazy poruczyla 708, 6; ze w ftraz fmy fye poruczyly 709, 18; custos: ftrazy 1wvm mne gmyety nebudes 727, 15 strážný, custos: Nalezly mye ftrazny 45, 2. stred, mel: ftred lefny gedl geft 4, 31; ftred prziefladky 69, 27; favus: ftred rozplowugycy fie #4. 25; plaft ftredu 44, 26. stredücl: plowoft ftreduczymy hlaffy (melli- fluorum cantuum) ó,, 23. striece: w ftrzieczi wifTelieft 'obviam venit) «7,34 ; w ftrzieczy fobie chutnye gidechu 109, 6; occurrere: fwemu kragyenynu w ftrzieczi gdu #2, 10; obviare: w ftrziecy biezal 726, 34. strieci, custodiri: geho ftrziecy przykazal 117, 6. stfiezvy, sobrius: Strzyezwy budte 72,1; Bud ftrziezew 48 24. studenice, febris: ftudenyczy (languore febrium) welyku byl ieft nadtrapen 27,11. studnice, fons: k ftudnyczy fwateho po- kanye ieft pofpieffyl 733. 5; Tentot geft ftudnycze wody mudrofty 739, 15. stvrditi, firmare: at ftwrdy na mye oczi fwogy 53. 22; corroborare: kdyz wyera fye ftwrdyla welmy pewnye 67, 16. stvrzenie, firmamentum: ftwrzenye 72 22. stydétl sà, revereri. iydy zda bi ffe ftydyal 18, 35. styskati sé, pigere: ze fye nam zywu byty flyfkaffe $6. 18. sud, vas: fud prziedywny 3, 31; wffiech cztnofty fude 7, 26; kakyf fud 27, 21; fud fem fmrduty 57. 4. süd, judicium: fudu bozieho nechtyecze wiedyety 774, 1; abych buduczieho fudu bozieho neczakala 774, 22; geho welyky fud 775, 33; fud od boha przyffel 77;, 2; o bozyem fudu 775, 11 atd.; sententia: aby fud wydan byl 945, 16; naffyeho fudu prodlyty 95, 20; by fud wydan 170, 33; fudu bozieho tu nedoczakala 114, 6; fud by wyneffen 770, 30. südce, judex: gíte fudcze myfieny 79. 13; boh geho fudczy bude 22, 10; nyzadny fudczi geho nebude 22, 11; by boha, fudczi fweho, znaly 22, 17; fudczis vczy- nyen 55, 26; ze geit on ffudczy gfucze 93. 26; takym hroznym fudczy gfucze ‘97, 29; przed tyemto fudczy tagyty fie nemohu 97, 31 atd. sudec, vasculum: w maly fudecz 74, 9. südeCek, vasculum: w przievzkem fudeczku 78, 17. süditi: aby fudy fudyl (ut judicia exerceret) 136, 19; judicare: gedynkey nemudrofty ta wiecz fuzena bud 747. 29 atd. sudllce, lancea: f naprzyezenymy fudly- cziemy 720, 34. sudy: fudy y onudy (undique) 46, 6. sukence, pannum: welmy chudym fu- kenczem fye odyewal 75, 8. Sukné, tunica: z teto fuknye fmrtedlne 44, 34. svár, seditio: w (warziech ;9, 18. svafridio, frixorium: iakzto na fwarzydle 50, 31. V. śkvaridło. sváteóny, efficax: fwatecznymy dofwyed- czowanymy 757, 32. Svatost, mysterium: o newzpitagyczye fwa- tofty 58, 20; sanctitas: po tak newy- mluwne fwatofty 70, 21; wyznawagy fwatoft geho 76, 22; aby do fwe fwatofty nedouffal 732, 21; wieczfye ieft fwatofty 732. 22 atd. svatynní: orudowanym fwym fwatynym 69, 4. svazek, nodus: fwazky fmyflow rozwazuge 2, 13; knyznych fwazkow (volumina) svédecstvie, testamentum: w geho fwye- deczftwy 25, 18 svédomy, conscius: fwiedomy gfucz my: fleny 5, 30; expertus: czlowieku fwido- memu 73. 33; sciens: gemuzto wífyeczko fwyedomo bveffye 04, 8; cognitus: ta cziefta ieft fwiedoma 7/25, 20; gychzto nyzadne oflepenye nenye fwiedomo 727, 27; czyn te wieczi nebieffe gym znam neb fwiedom 729, 26; gifta a fwiedoma ieft to wiecz 737, 27 atd. svétlost, claritas: Dal gemu fwyetloft wye- cznu Ó5, 14. sviecen, lucerna: fwieczny horzte 36, 27; vhafl ieft fwieczen 69, 30. svietedinice, lucerna: podobenftwy fwie- tedinyczie neb lucerny 2, 19. svobodnost, liberalitas: neflychana fwo- bodnoft 67, 17. svodië, seductor: od fwodyczow 48, 12. svozovénie, seductio: fwozowanye z do- brich czieft óo 8.
Strana 166
170 svrchovánie, perfectio: gma fye ftkwiety fwrchowanye 24, 21. sSvrchovanj, principalis: geden ieft fwrcho- wany 75, 15; perfectus: fwrchowane do- konanye 29, 10; fwrchowanyeffieho zy- wota byl 76, 27; ktoz fwrchowan (capere perfectionem) chcze bity 25, 25; aby fwrchowany mohl byty 46, 30; nebo fwrchowany gfu 55, 21. sachta, lacus: w fachtu vpadly gfu &, 18; w tu [fachtu vpadl 705, 19. $óastnost, felicitas: wfelykteru zczaftnofty 79, 10. Sóedie: 76, 4. $Gekot, strepitus: ten fczekot 724, 27 śćópiti, śtepiti, plantare: drzyewo podle byitrzyn wodnych ffcziepene 79. 33: wynnyczi fcziepil fy 45, 31; ftyepil 45, 18. $óépovnice, viridarium: do fcziepownyczie ieft przifcziepen 73, 12. sčestie, felicitas: po mnohem zcziefty 77, 18 atd. sèir, scorpio: fczyrom towarziff fem bil 5, 23. $ólt, scutum : odyenye a fcyty 2,7; fczitem fa obhrazen 73, 2. terednik: kazanye ferzednykow 22, 21. šlelenec, fatuus: fielenecz nemudry 707, 27; fyelencze 730, 33. ślvati só: discurrere: fywagicz fie (3, 13. $kvarek: iakzto fqwarek (foenum) zprahly buducziemu ffczyedy (posteris) skvafidlo, frixorium: ztrofkotowachu fye iakto na ochly kofty geho neb na fkwa: rzydle 750, 3. slechta, nobilitas: zhynet waflie flechta 23, 10; przyfporztes flechty 24, 29. ślechtily: takym mudrym rozumem a ffiechtylym 439, 5. — Śślechtile: tak zyapnye a fiechtyle takowych wyeczy rozprawyety 97, 22. $lepéje, vestigia: toho flepiegy wzkazuge nafledowaty 97, 7: nyzadnych flepiegy widye y nemoziefta 708, 5 $pllenie: fpilenye 24, 26. Spulák, tulák: fpulakowe 22, 22. Spulati sé, circumire: fpula fie 72. 2; fpu- lagicz (ye 46, 6; budu fye fpulaty OS, 65, 33 atd. téhnůtí, vehere: k nebeffom tyehne 47, 6; appetere: k fwey podobye fye tyehne 35, 20. tajiti sé, latere: pocze tagyty fye iako kryge fie 705, 27; latitare: pod lozem , lie tagyl 732, 7. / tajnice, Occultum : fedye w taynycy 76, <9. takez, similiter: ty fam takez czynyfl 48, 21; takez precz gfu fye braly 772. 17; idem: takez mnychom mlczenye 724, 29. takměř: takmyerz nevczyekage 729, 11. tako, sic: tako ieft mnye odpowiediel 95, 6. {ато v. sómo. télesenstvie, caro: podle tyelefenftwie 10, 3; zbod tielefenftwie (carnes) 72, 15; fmrduteho tyeleffenftwie 20, 5; pro lafku tyeleffenftwye 37, 14; w mem tiele- enítwie 42. 13 atd.; pelis: w tomto tyeleffenftwye 77, 27; w twem tyele- fenftwie 54, 32; íwe tyeleffenftwie 74, 32, 33 atd. tenkost, subtilitas: dotczenye tenkoft na- leza 57, 14. tent, hic: kdyz fye to ftalo tet hodyny 96, 30. iepr: tepr poczne 57, 25; poczynagy tepr 57, 27. tefich, venter: terzych fwoy napinye 22, 2. tesklivÿ: Tefklywa ieft (taedet) duffye ma 68, 10; tefklywo czafto gye mluwiety 96, 26. teskno: tefkno by bilo rozprawiety 67,17. tesknost, taedium: tefknoft rozprawuge gyma 729. 28; aby tefknoft nyektera nebyla 740, 10. tóżóti: fvnt, gymz tyezal 77, 5. tiekati, discurrere: fyemo tamo tyekace 101, 25; fyemo tamo tyekagy 777, 24; tak tyekagvcz 729, 9; pergere cursu: f nymy teka 726, 33. tézmóf: wíyeczka tezmyerz placzem mokra gffuczy 774, 26; kdyz tezmyerz iako hlupymy zwierzaty znamenaly by fye 115, 13; iako tezmyerz bezdyeky bral fye 728, 19. tkymati, circumire: fiero tamo tkymaty fye 728, 27. tobolka, sacculus: nenoffyty tobolky 76, 6 toói&, scilicet: toczis 9, 9, 28, 31; 73, 21; 14, 3, 12; 15, 6. 11, 22 atd. toliko, tot: w nyemz tolyko mnozftwy 77, 7; wydyel geft tolyko zaftupuow 64, 27; tolvko dywow czynye $0, 23; O nyemzto tolyko ieft fwiedkow 703, 10; tolyko duffy nelapa 777, 25 atd. — tolikem, tot: tolykem a takymy odplatamy sy, 9; acz tolykem plakanye 77/7, 18. tof, hinc: tot f gedney firany of, 4; tot z druhey ftrany 95, 7; Ay tot zly fkut- kowe 98, 12; Ay tot nas wywolawachu 98$. 15; Ay tot mladenecz wzpaczowaffe 728, 16; ecce: Ay tot myly Ieronymus 94. 17. tovafi$, socius: mudrzieffyeko towarzifl byl 40, 22; towarzyfi zemye 76, 22; tyff gemu byl towarzyfi 76, 20; ieft mov towarzyff 54, 5; tento moy towarzyfi $4, 15 atd. tovañiska, monialis: aby fTye towarzyfkam gegve to neprzyhodylo 775, 28. tovarisstvie, societas: vtiekay przied to- warzyftwym 40, 5; dobre towarziftwie 40, 13; vitawicznym towarziftwym 40, 23 atd.; consortium: doyde towarziftwie 59, 23; conversatio: genz zleho towarzy- ftwie pozywa 40, 7; zle towarzyítwye ffkody 40, 12. tovafiśstvo, societas: zle towarzyftwo 40, 3; iakehoz towarzyftwa vzywa 40, 4; dobreho towarzyftwa 40, 15; od towarzi- ftwa 40, 17; wieczko towarzyftwo precz odgyde 4;, 8 atd. ,
170 svrchovánie, perfectio: gma fye ftkwiety fwrchowanye 24, 21. sSvrchovanj, principalis: geden ieft fwrcho- wany 75, 15; perfectus: fwrchowane do- konanye 29, 10; fwrchowanyeffieho zy- wota byl 76, 27; ktoz fwrchowan (capere perfectionem) chcze bity 25, 25; aby fwrchowany mohl byty 46, 30; nebo fwrchowany gfu 55, 21. sachta, lacus: w fachtu vpadly gfu &, 18; w tu [fachtu vpadl 705, 19. $óastnost, felicitas: wfelykteru zczaftnofty 79, 10. Sóedie: 76, 4. $Gekot, strepitus: ten fczekot 724, 27 śćópiti, śtepiti, plantare: drzyewo podle byitrzyn wodnych ffcziepene 79. 33: wynnyczi fcziepil fy 45, 31; ftyepil 45, 18. $óépovnice, viridarium: do fcziepownyczie ieft przifcziepen 73, 12. sčestie, felicitas: po mnohem zcziefty 77, 18 atd. sèir, scorpio: fczyrom towarziff fem bil 5, 23. $ólt, scutum : odyenye a fcyty 2,7; fczitem fa obhrazen 73, 2. terednik: kazanye ferzednykow 22, 21. šlelenec, fatuus: fielenecz nemudry 707, 27; fyelencze 730, 33. ślvati só: discurrere: fywagicz fie (3, 13. $kvarek: iakzto fqwarek (foenum) zprahly buducziemu ffczyedy (posteris) skvafidlo, frixorium: ztrofkotowachu fye iakto na ochly kofty geho neb na fkwa: rzydle 750, 3. slechta, nobilitas: zhynet waflie flechta 23, 10; przyfporztes flechty 24, 29. ślechtily: takym mudrym rozumem a ffiechtylym 439, 5. — Śślechtile: tak zyapnye a fiechtyle takowych wyeczy rozprawyety 97, 22. $lepéje, vestigia: toho flepiegy wzkazuge nafledowaty 97, 7: nyzadnych flepiegy widye y nemoziefta 708, 5 $pllenie: fpilenye 24, 26. Spulák, tulák: fpulakowe 22, 22. Spulati sé, circumire: fpula fie 72. 2; fpu- lagicz (ye 46, 6; budu fye fpulaty OS, 65, 33 atd. téhnůtí, vehere: k nebeffom tyehne 47, 6; appetere: k fwey podobye fye tyehne 35, 20. tajiti sé, latere: pocze tagyty fye iako kryge fie 705, 27; latitare: pod lozem , lie tagyl 732, 7. / tajnice, Occultum : fedye w taynycy 76, <9. takez, similiter: ty fam takez czynyfl 48, 21; takez precz gfu fye braly 772. 17; idem: takez mnychom mlczenye 724, 29. takměř: takmyerz nevczyekage 729, 11. tako, sic: tako ieft mnye odpowiediel 95, 6. {ато v. sómo. télesenstvie, caro: podle tyelefenftwie 10, 3; zbod tielefenftwie (carnes) 72, 15; fmrduteho tyeleffenftwie 20, 5; pro lafku tyeleffenftwye 37, 14; w mem tiele- enítwie 42. 13 atd.; pelis: w tomto tyeleffenftwye 77, 27; w twem tyele- fenftwie 54, 32; íwe tyeleffenftwie 74, 32, 33 atd. tenkost, subtilitas: dotczenye tenkoft na- leza 57, 14. tent, hic: kdyz fye to ftalo tet hodyny 96, 30. iepr: tepr poczne 57, 25; poczynagy tepr 57, 27. tefich, venter: terzych fwoy napinye 22, 2. tesklivÿ: Tefklywa ieft (taedet) duffye ma 68, 10; tefklywo czafto gye mluwiety 96, 26. teskno: tefkno by bilo rozprawiety 67,17. tesknost, taedium: tefknoft rozprawuge gyma 729. 28; aby tefknoft nyektera nebyla 740, 10. tóżóti: fvnt, gymz tyezal 77, 5. tiekati, discurrere: fyemo tamo tyekace 101, 25; fyemo tamo tyekagy 777, 24; tak tyekagvcz 729, 9; pergere cursu: f nymy teka 726, 33. tézmóf: wíyeczka tezmyerz placzem mokra gffuczy 774, 26; kdyz tezmyerz iako hlupymy zwierzaty znamenaly by fye 115, 13; iako tezmyerz bezdyeky bral fye 728, 19. tkymati, circumire: fiero tamo tkymaty fye 728, 27. tobolka, sacculus: nenoffyty tobolky 76, 6 toói&, scilicet: toczis 9, 9, 28, 31; 73, 21; 14, 3, 12; 15, 6. 11, 22 atd. toliko, tot: w nyemz tolyko mnozftwy 77, 7; wydyel geft tolyko zaftupuow 64, 27; tolvko dywow czynye $0, 23; O nyemzto tolyko ieft fwiedkow 703, 10; tolyko duffy nelapa 777, 25 atd. — tolikem, tot: tolykem a takymy odplatamy sy, 9; acz tolykem plakanye 77/7, 18. tof, hinc: tot f gedney firany of, 4; tot z druhey ftrany 95, 7; Ay tot zly fkut- kowe 98, 12; Ay tot nas wywolawachu 98$. 15; Ay tot mladenecz wzpaczowaffe 728, 16; ecce: Ay tot myly Ieronymus 94. 17. tovafi$, socius: mudrzieffyeko towarzifl byl 40, 22; towarzyfi zemye 76, 22; tyff gemu byl towarzyfi 76, 20; ieft mov towarzyff 54, 5; tento moy towarzyfi $4, 15 atd. tovañiska, monialis: aby fTye towarzyfkam gegve to neprzyhodylo 775, 28. tovarisstvie, societas: vtiekay przied to- warzyftwym 40, 5; dobre towarziftwie 40, 13; vitawicznym towarziftwym 40, 23 atd.; consortium: doyde towarziftwie 59, 23; conversatio: genz zleho towarzy- ftwie pozywa 40, 7; zle towarzyítwye ffkody 40, 12. tovafiśstvo, societas: zle towarzyftwo 40, 3; iakehoz towarzyftwa vzywa 40, 4; dobreho towarzyftwa 40, 15; od towarzi- ftwa 40, 17; wieczko towarzyftwo precz odgyde 4;, 8 atd. ,
Strana 167
171 třasutý, tremendus: w ten trzaffuty den 5» 28. tráti, perseverare: Netra w hnyewu 35, 29; permanere: tral deífiet let 726, 24; nemoz twrdye traty 55, 17; durare: dluhy czafi tral tu fe mnu 724, 16; perdurare: az do pogedenye tral ieft 75, 17; wonyenye za chwyly ieft tralo &2, 12; vigere : do- kawad twa zloft bude traty 705, 34. tfepetati, perstrepere: ma myflenye trze- petachu 78, 7. tfeplna, vasa fictilis: w trziepynach 290, 12. tresenie, tremor: f trzeffenym 75, 18. tresktánie, castigatio: mynuty bez trefkta- nye 76,30; w trefktanie 79, 3; trefktanye (corrigi) nechcze trpiety 30, 27 ; k trefkta- nye (ad arguendum) 48, 29; fyny trefkta- nym vczyty 723, 18. tresktati, corripere: gye ieft trefktal 6, 12; corrigere: trefktaty 45, 21; kohoz trefkczes 49, 20; trefktal geho 722, 18; reprehen- dere: z hrziechow trefktaty 75, 28; ar- guere: ze tye bude trefktaty 30, 24; punire: gyne trefktaty 75, 8. trojnost, trinitas: gednofty troynofty So, 14. trón, tribunal: nalyt dyelagy geden tron 14 trpenie, patientia:trpenye 54, 17; w nnohem trpeny 39. 17; afflictio: trpenye 45, 15; pro trpenye &4, 16; tormentum: trpenye welmy welyke 23. 18; w takeho pokanye a trpenye vkrutnofty 775, 6. trpkosóe, pl., asperitas:trpkofczemy a ukru- tenftwym 74, 32. trpnost, patientia: w pokorzie neb trpnoíty 29, 14. trüba, tuba: iako truba ó, 29; 74$. 32. truditi, macerare:tyelo fwe vtrpenym trudyl 239, 22. — truditi só: welykym vtrpenym tyela fwa trudyly gfu (magnis se cor- porum asperitatibus tradiderunt, 727, 22. . truchlost, angustia: w truchloftech 52, 18; bolenye a truchloft go, 12. truchiy : twarzy fmutkem truchle opatrzyw 9, 25. tudiez, ibidem : kdyz tyela tudyez muczena budu 94, 9; Byli glu take tudyz 77, 23. tvâF, species: w chlebney twarzy 59, 9; w twarzy prziemrzuteho czlowicka 722, 33; animans: zloftnyeyffy wfiech twarzy 703, 14; animal: by! ieft gyz rowen hlupey twarzy (irrationabili animali) 730, 4. tvárnost, species: pod twarnofty chleba 59, 8; v wynney twarnofty 59, 10, 11; pod chlebuowu twarnofty 59, 13; w twar- nofty wynney 59, 14; twarnofty bozy fpatrzyge &4, 13; buozy twarnoft 04, 15, forma: gych twarnoft widiety 95, 18; wzem na ffye twarnoft tohoto czlo- wieka 707, 18; w twarnofty geho 707, 4. tvrditi, contexere: kterez gfem w hromadu twrdył 49, 11. tvrdost, asperitas: twrdoft zemnu 70, 25; firmamentum: twrdofty ma 62, 23; an- chora: Twrdoft uadyege 72, 36 tiepiti, respicere: Oczi geho typita na chu- deho 76, 30. ubéhovati, incurrere: w ktere vbyehuges ponyzenye 55, 1. ubodeny, infixus: f meczem w hrdlo vbo- denym 776, 19. ucititi, existimare: donyadz gye vfnuwfe nevezytyl 732. 7. ubastnost, participatio: twu vczaftnofty 34, 3. učenie, scientia: fedmero vczenye 76, 8, studium: na vczeny fwateho pifma 727, 33; doctrina: pro íprawedlnoft vczenye fweho 739, 26. uëennik, discipulus: vezennyk 7, 3; vczen- nyczi bez miftra 70, 15; vczennyka 77, 15; vczennykow fnyem 87, 7; vczennyk geho 57, 20; f geho vczennyky 700, 34 atd. doctor: vczennyk falefny 75, 17; vczenyk vprziemnofty 65, 25; vczenny- kom dany bywagy ó4, 23; vczennyk byl fprawedinofty 730, 24. účinek, opus: podle vczynkow gych 55, 29; gie fie chwataty k tomu vczynku 730, 23; k tomu vczynku byl by gy myel 729, 6. üd, articulus: kofty po vdyech mohly byty zeczteny 70, 21. udleti sé, contingere: kdyz mnye fye wgyty vda 03, 1; vda fye gemu nohy czeffaty otczowy 729, 2. udáviti, suffocare: byl geft vdawen 740, 33. udélánie, opus: vdielanye naywiffyeho 3, 31 udietl, impertire: by fwe flawy vdal $5, 6. üdol, vallis: z tohoto placziyweho vdola 53, 10. ufati, praesumere: fam do febe vffa 77, 30; do febe vffagiciemu 735, 8; sperare: w tye vffagiczym newzhrzieff so, 32; w fye vffagyczych neopufczie vo, 23; genzto nyzadnym w fye vffagyczym ne- wzhrdye 707, 19; neopuftye w fye do- vffagyeczych 702, 6 atd. uhanénie: vhanyenye a hanbu wziely 23, 10, 11. uhanéti, confundere: gyne necztnye vha- nyegycze 20, 20. ühelny, angularis: kamen vhelny 7, 28; kamenye vhelneho 74, 6. uchovati, retinere: Toho dne geho vcho- wal 737, 10. uchvátiti, uchvátnüti, rapere: to giíte dyetye vchwatl ieft 725, 2; vfyle chwat- lywu ruku vchwatywfe 134, 30. ujednati, ordinare: yakz vgednal 60, 11; czoz byl vgednal a przykazal 725, 12 ujistiti. sé, experiri: rychtarz chtie fye vgiftyty 1772, 7. ukárati: ande geden druhemu zlorzieczy a vkara (opprobria diceret) 707, 13. ukázati, exercere: krzywdu w tom vkazal 46, 4; exhibere: chwalu, kteruz my Iero- nymowy vkazugemy, gym wíyem vka- zugemy a czynymy &6, 7. ükora, tribulatio: mnohe vkory gmate 29, 8; injuria: netoliko vkor ftrpiety vtye- kam 704, 20.
171 třasutý, tremendus: w ten trzaffuty den 5» 28. tráti, perseverare: Netra w hnyewu 35, 29; permanere: tral deífiet let 726, 24; nemoz twrdye traty 55, 17; durare: dluhy czafi tral tu fe mnu 724, 16; perdurare: az do pogedenye tral ieft 75, 17; wonyenye za chwyly ieft tralo &2, 12; vigere : do- kawad twa zloft bude traty 705, 34. tfepetati, perstrepere: ma myflenye trze- petachu 78, 7. tfeplna, vasa fictilis: w trziepynach 290, 12. tresenie, tremor: f trzeffenym 75, 18. tresktánie, castigatio: mynuty bez trefkta- nye 76,30; w trefktanie 79, 3; trefktanye (corrigi) nechcze trpiety 30, 27 ; k trefkta- nye (ad arguendum) 48, 29; fyny trefkta- nym vczyty 723, 18. tresktati, corripere: gye ieft trefktal 6, 12; corrigere: trefktaty 45, 21; kohoz trefkczes 49, 20; trefktal geho 722, 18; reprehen- dere: z hrziechow trefktaty 75, 28; ar- guere: ze tye bude trefktaty 30, 24; punire: gyne trefktaty 75, 8. trojnost, trinitas: gednofty troynofty So, 14. trón, tribunal: nalyt dyelagy geden tron 14 trpenie, patientia:trpenye 54, 17; w nnohem trpeny 39. 17; afflictio: trpenye 45, 15; pro trpenye &4, 16; tormentum: trpenye welmy welyke 23. 18; w takeho pokanye a trpenye vkrutnofty 775, 6. trpkosóe, pl., asperitas:trpkofczemy a ukru- tenftwym 74, 32. trpnost, patientia: w pokorzie neb trpnoíty 29, 14. trüba, tuba: iako truba ó, 29; 74$. 32. truditi, macerare:tyelo fwe vtrpenym trudyl 239, 22. — truditi só: welykym vtrpenym tyela fwa trudyly gfu (magnis se cor- porum asperitatibus tradiderunt, 727, 22. . truchlost, angustia: w truchloftech 52, 18; bolenye a truchloft go, 12. truchiy : twarzy fmutkem truchle opatrzyw 9, 25. tudiez, ibidem : kdyz tyela tudyez muczena budu 94, 9; Byli glu take tudyz 77, 23. tvâF, species: w chlebney twarzy 59, 9; w twarzy prziemrzuteho czlowicka 722, 33; animans: zloftnyeyffy wfiech twarzy 703, 14; animal: by! ieft gyz rowen hlupey twarzy (irrationabili animali) 730, 4. tvárnost, species: pod twarnofty chleba 59, 8; v wynney twarnofty 59, 10, 11; pod chlebuowu twarnofty 59, 13; w twar- nofty wynney 59, 14; twarnofty bozy fpatrzyge &4, 13; buozy twarnoft 04, 15, forma: gych twarnoft widiety 95, 18; wzem na ffye twarnoft tohoto czlo- wieka 707, 18; w twarnofty geho 707, 4. tvrditi, contexere: kterez gfem w hromadu twrdył 49, 11. tvrdost, asperitas: twrdoft zemnu 70, 25; firmamentum: twrdofty ma 62, 23; an- chora: Twrdoft uadyege 72, 36 tiepiti, respicere: Oczi geho typita na chu- deho 76, 30. ubéhovati, incurrere: w ktere vbyehuges ponyzenye 55, 1. ubodeny, infixus: f meczem w hrdlo vbo- denym 776, 19. ucititi, existimare: donyadz gye vfnuwfe nevezytyl 732. 7. ubastnost, participatio: twu vczaftnofty 34, 3. učenie, scientia: fedmero vczenye 76, 8, studium: na vczeny fwateho pifma 727, 33; doctrina: pro íprawedlnoft vczenye fweho 739, 26. uëennik, discipulus: vezennyk 7, 3; vczen- nyczi bez miftra 70, 15; vczennyka 77, 15; vczennykow fnyem 87, 7; vczennyk geho 57, 20; f geho vczennyky 700, 34 atd. doctor: vczennyk falefny 75, 17; vczenyk vprziemnofty 65, 25; vczenny- kom dany bywagy ó4, 23; vczennyk byl fprawedinofty 730, 24. účinek, opus: podle vczynkow gych 55, 29; gie fie chwataty k tomu vczynku 730, 23; k tomu vczynku byl by gy myel 729, 6. üd, articulus: kofty po vdyech mohly byty zeczteny 70, 21. udleti sé, contingere: kdyz mnye fye wgyty vda 03, 1; vda fye gemu nohy czeffaty otczowy 729, 2. udáviti, suffocare: byl geft vdawen 740, 33. udélánie, opus: vdielanye naywiffyeho 3, 31 udietl, impertire: by fwe flawy vdal $5, 6. üdol, vallis: z tohoto placziyweho vdola 53, 10. ufati, praesumere: fam do febe vffa 77, 30; do febe vffagiciemu 735, 8; sperare: w tye vffagiczym newzhrzieff so, 32; w fye vffagyczych neopufczie vo, 23; genzto nyzadnym w fye vffagyczym ne- wzhrdye 707, 19; neopuftye w fye do- vffagyeczych 702, 6 atd. uhanénie: vhanyenye a hanbu wziely 23, 10, 11. uhanéti, confundere: gyne necztnye vha- nyegycze 20, 20. ühelny, angularis: kamen vhelny 7, 28; kamenye vhelneho 74, 6. uchovati, retinere: Toho dne geho vcho- wal 737, 10. uchvátiti, uchvátnüti, rapere: to giíte dyetye vchwatl ieft 725, 2; vfyle chwat- lywu ruku vchwatywfe 134, 30. ujednati, ordinare: yakz vgednal 60, 11; czoz byl vgednal a przykazal 725, 12 ujistiti. sé, experiri: rychtarz chtie fye vgiftyty 1772, 7. ukárati: ande geden druhemu zlorzieczy a vkara (opprobria diceret) 707, 13. ukázati, exercere: krzywdu w tom vkazal 46, 4; exhibere: chwalu, kteruz my Iero- nymowy vkazugemy, gym wíyem vka- zugemy a czynymy &6, 7. ükora, tribulatio: mnohe vkory gmate 29, 8; injuria: netoliko vkor ftrpiety vtye- kam 704, 20.
Strana 168
úkorný, contumeliosus: vkornych flow 29, 22. ukrocenie, tranguillitas: vkroczenym 5, 27. ukrutenstvie, — severitas: vkrutenftwie w fprawedinofty 30, 6; asperitas: trp- kofczemy a vkrutenftwym 74, 32; w vkrut- nofty 733, 6; ferocitas: wfeho vkru- tenftwye nechawiie 709, 20. ukrutnost, crudelitas: vkrutnoft ieft 50, 8. ukrutny, dirus: gye ffye vkrutnymy hlaffy krzycyeczy 730, 25. uliti, influere: fwietlem mylofty boziey vlytym 75, 81. um: z umv wyftupyw (amens) 74, 31; iako bez vma gílucze (amentes) 704, 33. umél$, sciens: kazdemu vmyelemu 74, 17. umónie, scientia: o vmeny 7, 16; w umyeny 39, 19; na(u)czuge wfemu vmyeny 48, 33; welykeho vmyenye 49, 20; z chudoby meho vmenye 56, 22. pro nenawyft umieśeti, umieśovati, : zakony kaczierzfke” vwozowachu a vmyeffowachu (introdu- cebant) 7, 22 interponere: lybe mezy tyem vmyeffyw 99, 15. umorovati, mort ficare: hrziechi vmorzige 7, 7. umfenle, exitus: vmrzienye 9, 4: pro geho vmrzenie (eo abeunte) 70, 10; w den vmrzyenye 77, 5; taynoíty vmrzenye geho 77, 32; obitus: w czafi ieho vmrze- nye 77, 8; w hodynu vmrzenye Ierony- mowa $0, 31; vmrzyenye muzie tohoto 47, 17; geho vmrzenye rzad ieft roz- prawyl $7, 29; vmrzyenye doftoyneho eufebia 97, 3 atd. umfieti, migrare: kdy vmrzietym fye prziedwzwyedyel (se migraturum scierat) 97, 10. umudenie, martyrium: w umuczenye 739, 27. ümysl, propositum: geho vmyflu dyabel zawidye 728, 2; animus: fnafnym vmy- flem 737, 34. umysliti, statuere: vmyflyli fye radyty 709, 2; censere: vmyflyl fem 775, 10; pro- ponere: vmyflyl vczynyty 730, 27; vczy- nyty vmyflyw 737, 31. upriemny, rectus: vprziemnu czieftu 79, 24. upřietí, firmare: twarz w zemy vpra 97, 32 upustiti, upuščovati, dimittere: w geffy- tnoft vpufczuges 60, 26. immittere: w maly fudecz by mohlo vpufcziczy morze 76, 10. uradovati sé, gaudere: Tehdy on vrado- waw fye 737, 30. ; urozenie, nobilitas: kakyms vrozenym 20, 6; progenies: tyelefnym vrozenym 725, 22 urozeny, nobilis: z pokolenye vrozeneho 27, 8; vrozeny biechu zagifte 770, 35; gednoho dobrzye vrozeneho umyfl 777, 31; — dobře urozeny, nobilissimus: gedney zenye dobrzie vrozeney 703, 29; 172 Muzye dwa dobrzye vrozena 707, 34; geden dobrzye vrozeny rytyerz 122, 16. úsilé, pondus: nemalym vffylym 3, 20. labor: vfyle 5, 13; w ufylych 6, 2; za uffile 9, 9; ftatek vfyle 75, 11; Tobie bude wyeczfye vífyle 45, 23. merces: vfyle chudym otgymagy 27, 24; f vífvlem chudych Iydy 37, 13; derucze vífyle chudych 735, 23 atd. usilovánie, labores: mnohym vffylowanym 2, 2; pro víIylowanye 54, 16. usilovati, : f potem vífyluge 2, 1; laborare: vifilowal gfem 62. 21; za kternz vffylo- wal 77, 29; takym vffylym vffylowal 73, 4; supportare: w nyemzto ely muz- nye vífylowal 63, 17. uslysenie, exauditio: nyzadne pomoczy neymyechu vflyffenye fweho 724, 29. uslySovati, exaudire: vflyffuge zadoft 77, 10 ustanoviti: fye vitanowywffy (gradum fingens et stans) 65, 3. ustati, deficere: nevftanes 44, 8. ustaviény, : vitawiczen gfa na modlytwach 7, 7; assiduus: vftawicznym towarziftwym 40, 23; continuus: vftawiczuym modlyt- wam vítawiczny budte (instate) 47, 4; continuatus: f uftawicznym placzem 5j, 13; aby gye v pokorzie vítawyczny vczynyl 704, 39. — ustavičně, continue: vítawycznye fpachal 726, 28; genzto mv vftawycznye czynyl ieft czeft 737, 8. ustaviti, constituere: vítawi wam zakon 40, 27; vftawugi czie 49, 16; statuere: oba fpolu vftawifta 707, 13. ústavně, continue: vftawnye fly ffym) 76, 34; gefto mnye fye vitawnye protywie 79, 25; ano vftawnye fwata pifma na nye wolagy 95, 3; vftawnye na modlyt- wach bil 727, 33; mutym fye vítawnye 735, 11 atd. ustrnütl, infigere: Vítrnul gfem w gilu 62, 8 18. usypovati, dormire: vífypuge 49, 17. utajiti sé, : v mne vtagywíe fye (sub si- lentio) 83, 32. utkatl, obviam venire: tymz obyczegem vtkawffye angely óz, 28; obviare: geho vtka 99, 24. utodistny, refugii: k brziehu vtocziftnemu 105, 6. utrápiti, opprimere: fen mye vtrapy &3, 23. utrhaé, detractor: nenawyftnyk a vtrhacz 1335, 18. utrhánie, utrhovánie, detractatio: any vtrhanie any pofmyewanye 38, 21; vtr- howanye blyznyemu 779, 22. utrhnüti sé, prorumpere: neprawymy flowy a zloftnymy na nyeho vtrhl fye ieft 737, 17. utrpenie, : vtrpenye ieft gmyel (se absti- nuit) 75, 5; abstinentia: welmy tyelo fwe vtrpenym trudyl 139, 22. utvrditi, irmare: vtwrdyl geft ruku &, 20; Twrdoft gyz vtwrdyl 72, 37. wuvifina, concavum: sadach vwyrzyn do'o- wych 5, 31.
úkorný, contumeliosus: vkornych flow 29, 22. ukrocenie, tranguillitas: vkroczenym 5, 27. ukrutenstvie, — severitas: vkrutenftwie w fprawedinofty 30, 6; asperitas: trp- kofczemy a vkrutenftwym 74, 32; w vkrut- nofty 733, 6; ferocitas: wfeho vkru- tenftwye nechawiie 709, 20. ukrutnost, crudelitas: vkrutnoft ieft 50, 8. ukrutny, dirus: gye ffye vkrutnymy hlaffy krzycyeczy 730, 25. uliti, influere: fwietlem mylofty boziey vlytym 75, 81. um: z umv wyftupyw (amens) 74, 31; iako bez vma gílucze (amentes) 704, 33. umél$, sciens: kazdemu vmyelemu 74, 17. umónie, scientia: o vmeny 7, 16; w umyeny 39, 19; na(u)czuge wfemu vmyeny 48, 33; welykeho vmyenye 49, 20; z chudoby meho vmenye 56, 22. pro nenawyft umieśeti, umieśovati, : zakony kaczierzfke” vwozowachu a vmyeffowachu (introdu- cebant) 7, 22 interponere: lybe mezy tyem vmyeffyw 99, 15. umorovati, mort ficare: hrziechi vmorzige 7, 7. umfenle, exitus: vmrzienye 9, 4: pro geho vmrzenie (eo abeunte) 70, 10; w den vmrzyenye 77, 5; taynoíty vmrzenye geho 77, 32; obitus: w czafi ieho vmrze- nye 77, 8; w hodynu vmrzenye Ierony- mowa $0, 31; vmrzyenye muzie tohoto 47, 17; geho vmrzenye rzad ieft roz- prawyl $7, 29; vmrzyenye doftoyneho eufebia 97, 3 atd. umfieti, migrare: kdy vmrzietym fye prziedwzwyedyel (se migraturum scierat) 97, 10. umudenie, martyrium: w umuczenye 739, 27. ümysl, propositum: geho vmyflu dyabel zawidye 728, 2; animus: fnafnym vmy- flem 737, 34. umysliti, statuere: vmyflyli fye radyty 709, 2; censere: vmyflyl fem 775, 10; pro- ponere: vmyflyl vczynyty 730, 27; vczy- nyty vmyflyw 737, 31. upriemny, rectus: vprziemnu czieftu 79, 24. upřietí, firmare: twarz w zemy vpra 97, 32 upustiti, upuščovati, dimittere: w geffy- tnoft vpufczuges 60, 26. immittere: w maly fudecz by mohlo vpufcziczy morze 76, 10. uradovati sé, gaudere: Tehdy on vrado- waw fye 737, 30. ; urozenie, nobilitas: kakyms vrozenym 20, 6; progenies: tyelefnym vrozenym 725, 22 urozeny, nobilis: z pokolenye vrozeneho 27, 8; vrozeny biechu zagifte 770, 35; gednoho dobrzye vrozeneho umyfl 777, 31; — dobře urozeny, nobilissimus: gedney zenye dobrzie vrozeney 703, 29; 172 Muzye dwa dobrzye vrozena 707, 34; geden dobrzye vrozeny rytyerz 122, 16. úsilé, pondus: nemalym vffylym 3, 20. labor: vfyle 5, 13; w ufylych 6, 2; za uffile 9, 9; ftatek vfyle 75, 11; Tobie bude wyeczfye vífyle 45, 23. merces: vfyle chudym otgymagy 27, 24; f vífvlem chudych Iydy 37, 13; derucze vífyle chudych 735, 23 atd. usilovánie, labores: mnohym vffylowanym 2, 2; pro víIylowanye 54, 16. usilovati, : f potem vífyluge 2, 1; laborare: vifilowal gfem 62. 21; za kternz vffylo- wal 77, 29; takym vffylym vffylowal 73, 4; supportare: w nyemzto ely muz- nye vífylowal 63, 17. uslysenie, exauditio: nyzadne pomoczy neymyechu vflyffenye fweho 724, 29. uslySovati, exaudire: vflyffuge zadoft 77, 10 ustanoviti: fye vitanowywffy (gradum fingens et stans) 65, 3. ustati, deficere: nevftanes 44, 8. ustaviény, : vitawiczen gfa na modlytwach 7, 7; assiduus: vftawicznym towarziftwym 40, 23; continuus: vftawiczuym modlyt- wam vítawiczny budte (instate) 47, 4; continuatus: f uftawicznym placzem 5j, 13; aby gye v pokorzie vítawyczny vczynyl 704, 39. — ustavičně, continue: vítawycznye fpachal 726, 28; genzto mv vftawycznye czynyl ieft czeft 737, 8. ustaviti, constituere: vítawi wam zakon 40, 27; vftawugi czie 49, 16; statuere: oba fpolu vftawifta 707, 13. ústavně, continue: vftawnye fly ffym) 76, 34; gefto mnye fye vitawnye protywie 79, 25; ano vftawnye fwata pifma na nye wolagy 95, 3; vftawnye na modlyt- wach bil 727, 33; mutym fye vítawnye 735, 11 atd. ustrnütl, infigere: Vítrnul gfem w gilu 62, 8 18. usypovati, dormire: vífypuge 49, 17. utajiti sé, : v mne vtagywíe fye (sub si- lentio) 83, 32. utkatl, obviam venire: tymz obyczegem vtkawffye angely óz, 28; obviare: geho vtka 99, 24. utodistny, refugii: k brziehu vtocziftnemu 105, 6. utrápiti, opprimere: fen mye vtrapy &3, 23. utrhaé, detractor: nenawyftnyk a vtrhacz 1335, 18. utrhánie, utrhovánie, detractatio: any vtrhanie any pofmyewanye 38, 21; vtr- howanye blyznyemu 779, 22. utrhnüti sé, prorumpere: neprawymy flowy a zloftnymy na nyeho vtrhl fye ieft 737, 17. utrpenie, : vtrpenye ieft gmyel (se absti- nuit) 75, 5; abstinentia: welmy tyelo fwe vtrpenym trudyl 139, 22. utvrditi, irmare: vtwrdyl geft ruku &, 20; Twrdoft gyz vtwrdyl 72, 37. wuvifina, concavum: sadach vwyrzyn do'o- wych 5, 31.
Strana 169
uvozovati,introducere: 2akony kaczierzike vwozowachu 7, 22 atd. uznamenati, cernere: kdyz fye { muzem fama vznamena gfuczy 703, 22. u£asnüti sé, stupere: ia fye vzaff 78, 30; stupefacere: vzafla fye 778, 21; ftrachem y dywem vzeffe fye 727, 17. u£ésenle, stupor: vzeffenym y dywa- nym lek fye 77, 26. użest: lekfe fye vzyefty welyku /07, 32. użżenie, incendium: doftoyno by bylo vzzenye Oó, 34. vdéény, acceptabilis: wdyeczne modlytwy 39, 4; wdyeczny ten czafi ieft 70, 10. vdrużiti, infigere: mecz obrazu w hrdlo wdruzy 7/6, 12. vèc, virtus: w mnohych wyeczech 7, 11 atd. ved: ya wed take (similiter) fhrzieffyl 28, 4, vé&echnd, amplius: febraw wyecheknye (sic) filu 7o, 18. vék, generatio: Nebo od wieku a v wiek a nad wiek ledwa bich wyprawyl 67, 8. velblüd, -ovy, camelus: z welbludowych frfty 4, 28; welbludowy 20, 14 velebenstvie, magnificentia: wzdaymy welebenítwie a chwalu bohu 77, 31. velebnost, majestas: buoh dywny wfyemy welebnoft(m)y o2, 12. velesiavenstvie: wefken ieft weleflawen- ftwym moczy fwe 50, 16; majestas: dywny v weleflawenftwy fwem ó;, 19. veličiti, magnificare: welyczmy a chwalmy hofpodyna $;, 20; welyczmy diela geho $5, 21; Swateho Ieronyma welyczmy 85, 22; welyczmy geho 855, 32 atd. velim: welym wiecze 725, 26; potius: nye welym fpieffe 85, 5; quin imo: wel.m wiecze zagifte iaz rzku 723, 27. vérné, vérnéf, certe: wierniet 75, 8; wier- nyet nenyet 77, 19; quidem: Ba wiernye 75, 15; quippe: wiernye dywym (ye tomu 704, 29. vérovánie: o wierowany 39, 22; 40, 26; przyffaha neb wy(e)rowanye 40, 30. vérovati: procz prziffahagy a wierugy 40, 32. veselé : lyde f weífelym (laetabundus) 725, 13. veš, s přívěsky cek, ken, cken, chen atd., omnis: fe wfiech ftran 50, 15; wfiech cztnofty 37, 6; wfyemy czyny 38, 12; wfyem wole ieft 38, 22; wfyem ieft dana 35, ?8; we wfiech wieczech 39, 16; chwala wfyech 57, 3 atd.; za wficzku radoft 29, 8; wfyczku zlobu, wfyczku left 33, 20, 21; wfyczku czierkew 76, 7; wefken hnyew 24, 25; wefken w hrzie- ffiech 25, 18 ; aby wefken mrtew bil 26, 22; wefken fmyfl 67, 18; hluk wefken IIO, 2 atd. vévoda, dux: aby byl wewodu lydu 47, 3. vhabati, dilabi: do blaznoftwie whabaff 40, 24. vhiuë&iti, intrare: w koftel fye wfyeczkny whluczychu 734, 17. vidénie, visus: ze wíyech lydy wydienye zmynu 707, 14; prziefprawedlnym wi- dyenym 722, 8; wydyenym zenfkym 727, 34; aby zenfkym wydyenym frdcze ne- pofkwornyl 728, 22; wydyenye przygely 140, 30; visio: tyem widyenym leky fye 113, 17; hrozneho gíucz wydyenye 720, 21; w tom wydyeny 720, 24; fwym wlaftnym wydyenym 722, 11; v wie- dyeny 7230, 8; wydyenye dywne 7,0, 3 atd. vlenie: przied wichrowym wyenym 57, 9. vicher: wicher protywenftwie 703, 1. vilnik : wylnykow 22, 22. vilnost: wilnoft k fkutku fie ftrogy 22, 3. vitéz, athleta: Przieflawneho wityeze 74, 5. vklopotati, immergere: mecz w geho v wlaftnye hrdlo wklopotal ieft 705, 18. vládánie: ktoz wladanym tyelefnym wieczfy ieft 78, 19. vlast, patria: k wieczney wlafty 70, 12; do wlafty 42 33; regio: w gynozemnycy wlafty 45, 17; bidligiczieho v wlalty 45, 23 vlastni, singularis: wlaftny czelt ó5, 26. viaznost, refrigerium: gdu do wiaznofly 42, 25. vnitl, vJiti, ingredi: do kralewftwie ne: wende 72, 5; wnyty 20, 15; intrare: newende tam 26, 33; newendete do kralowftwie 33, 28; wendu do domu 42, 25; kaz mnye vnyty 45, 19, wnyde a wftupy 77, 25; ktozkoly wendu 76, 27; dwa muzye do koftela wnydefta 705, 29; wgyde w kapytolu 774, 13 atd.; adipis- cere: do flawy wieczne myely wnyty go, 16; ire: kdyz mnye fye wgyty vda g7, 1; introire: w les wgydefta 708, 4; do wfy wgidefta 770, 21 atd. vódoe, dux: Tentot geft wodczie 4, 9; wodcze zywota meho 50, 8; fprawedl- nofty wodczie 68, 25; wodczie wal 44, 29; wodczie twoy Oy, 17; rector : wuod- czie 69, 17, vôkoi: wokol gifkry z febe wypufczowaffe 120, 23. vóle, vuole, voluntas: woly geho fyc wze: prziety 3, 8; wfyem wole ieft 35, 22; abifte czynyly geho wuoly 47, 31; geho wole bozie wole wiecz fye nadrzala ($2, 19; ze by dwie wuoly byly 700, 11; tye dwie wuoly roznyti bygmyele, 700, 12 atd. ’ vóné, odor: k prziechutney wony 42, 6; v wony twvch mafty 44. 3; powonyenye wony 57, 13; przielyfnu wony wonye- giczy 73, 11; f neftychanu wony wfiech wony 77, 24 atd. vonénie, olfactus: wonyenye take wonye nykdy ieft nebilo czilo 78, 34. ze takey wonye wonyenye lidíkey neczylo 740, 25; odor: wanyenye za chwyly ieft tralo 82, 12. vonéti, redolere: tyelo geho wonyalo ieft wonyemy 70, 27. vozataj, auriga: .myloftywy wozatagy 70, 20.
uvozovati,introducere: 2akony kaczierzike vwozowachu 7, 22 atd. uznamenati, cernere: kdyz fye { muzem fama vznamena gfuczy 703, 22. u£asnüti sé, stupere: ia fye vzaff 78, 30; stupefacere: vzafla fye 778, 21; ftrachem y dywem vzeffe fye 727, 17. u£ésenle, stupor: vzeffenym y dywa- nym lek fye 77, 26. użest: lekfe fye vzyefty welyku /07, 32. użżenie, incendium: doftoyno by bylo vzzenye Oó, 34. vdéény, acceptabilis: wdyeczne modlytwy 39, 4; wdyeczny ten czafi ieft 70, 10. vdrużiti, infigere: mecz obrazu w hrdlo wdruzy 7/6, 12. vèc, virtus: w mnohych wyeczech 7, 11 atd. ved: ya wed take (similiter) fhrzieffyl 28, 4, vé&echnd, amplius: febraw wyecheknye (sic) filu 7o, 18. vék, generatio: Nebo od wieku a v wiek a nad wiek ledwa bich wyprawyl 67, 8. velblüd, -ovy, camelus: z welbludowych frfty 4, 28; welbludowy 20, 14 velebenstvie, magnificentia: wzdaymy welebenítwie a chwalu bohu 77, 31. velebnost, majestas: buoh dywny wfyemy welebnoft(m)y o2, 12. velesiavenstvie: wefken ieft weleflawen- ftwym moczy fwe 50, 16; majestas: dywny v weleflawenftwy fwem ó;, 19. veličiti, magnificare: welyczmy a chwalmy hofpodyna $;, 20; welyczmy diela geho $5, 21; Swateho Ieronyma welyczmy 85, 22; welyczmy geho 855, 32 atd. velim: welym wiecze 725, 26; potius: nye welym fpieffe 85, 5; quin imo: wel.m wiecze zagifte iaz rzku 723, 27. vérné, vérnéf, certe: wierniet 75, 8; wier- nyet nenyet 77, 19; quidem: Ba wiernye 75, 15; quippe: wiernye dywym (ye tomu 704, 29. vérovánie: o wierowany 39, 22; 40, 26; przyffaha neb wy(e)rowanye 40, 30. vérovati: procz prziffahagy a wierugy 40, 32. veselé : lyde f weífelym (laetabundus) 725, 13. veš, s přívěsky cek, ken, cken, chen atd., omnis: fe wfiech ftran 50, 15; wfiech cztnofty 37, 6; wfyemy czyny 38, 12; wfyem wole ieft 38, 22; wfyem ieft dana 35, ?8; we wfiech wieczech 39, 16; chwala wfyech 57, 3 atd.; za wficzku radoft 29, 8; wfyczku zlobu, wfyczku left 33, 20, 21; wfyczku czierkew 76, 7; wefken hnyew 24, 25; wefken w hrzie- ffiech 25, 18 ; aby wefken mrtew bil 26, 22; wefken fmyfl 67, 18; hluk wefken IIO, 2 atd. vévoda, dux: aby byl wewodu lydu 47, 3. vhabati, dilabi: do blaznoftwie whabaff 40, 24. vhiuë&iti, intrare: w koftel fye wfyeczkny whluczychu 734, 17. vidénie, visus: ze wíyech lydy wydienye zmynu 707, 14; prziefprawedlnym wi- dyenym 722, 8; wydyenym zenfkym 727, 34; aby zenfkym wydyenym frdcze ne- pofkwornyl 728, 22; wydyenye przygely 140, 30; visio: tyem widyenym leky fye 113, 17; hrozneho gíucz wydyenye 720, 21; w tom wydyeny 720, 24; fwym wlaftnym wydyenym 722, 11; v wie- dyeny 7230, 8; wydyenye dywne 7,0, 3 atd. vlenie: przied wichrowym wyenym 57, 9. vicher: wicher protywenftwie 703, 1. vilnik : wylnykow 22, 22. vilnost: wilnoft k fkutku fie ftrogy 22, 3. vitéz, athleta: Przieflawneho wityeze 74, 5. vklopotati, immergere: mecz w geho v wlaftnye hrdlo wklopotal ieft 705, 18. vládánie: ktoz wladanym tyelefnym wieczfy ieft 78, 19. vlast, patria: k wieczney wlafty 70, 12; do wlafty 42 33; regio: w gynozemnycy wlafty 45, 17; bidligiczieho v wlalty 45, 23 vlastni, singularis: wlaftny czelt ó5, 26. viaznost, refrigerium: gdu do wiaznofly 42, 25. vnitl, vJiti, ingredi: do kralewftwie ne: wende 72, 5; wnyty 20, 15; intrare: newende tam 26, 33; newendete do kralowftwie 33, 28; wendu do domu 42, 25; kaz mnye vnyty 45, 19, wnyde a wftupy 77, 25; ktozkoly wendu 76, 27; dwa muzye do koftela wnydefta 705, 29; wgyde w kapytolu 774, 13 atd.; adipis- cere: do flawy wieczne myely wnyty go, 16; ire: kdyz mnye fye wgyty vda g7, 1; introire: w les wgydefta 708, 4; do wfy wgidefta 770, 21 atd. vódoe, dux: Tentot geft wodczie 4, 9; wodcze zywota meho 50, 8; fprawedl- nofty wodczie 68, 25; wodczie wal 44, 29; wodczie twoy Oy, 17; rector : wuod- czie 69, 17, vôkoi: wokol gifkry z febe wypufczowaffe 120, 23. vóle, vuole, voluntas: woly geho fyc wze: prziety 3, 8; wfyem wole ieft 35, 22; abifte czynyly geho wuoly 47, 31; geho wole bozie wole wiecz fye nadrzala ($2, 19; ze by dwie wuoly byly 700, 11; tye dwie wuoly roznyti bygmyele, 700, 12 atd. ’ vóné, odor: k prziechutney wony 42, 6; v wony twvch mafty 44. 3; powonyenye wony 57, 13; przielyfnu wony wonye- giczy 73, 11; f neftychanu wony wfiech wony 77, 24 atd. vonénie, olfactus: wonyenye take wonye nykdy ieft nebilo czilo 78, 34. ze takey wonye wonyenye lidíkey neczylo 740, 25; odor: wanyenye za chwyly ieft tralo 82, 12. vonéti, redolere: tyelo geho wonyalo ieft wonyemy 70, 27. vozataj, auriga: .myloftywy wozatagy 70, 20.
Strana 170
174 vracovati, retrogredi: gechu fye take k nyma opiet zaffie wraczowaty 705, 23. vrch, cacumen: wrch w nebe geft wfahl 739, 17. vrovnati sé, comparari: Nyzadny nemoze fye wrownaty 40, 13; nemoz fye wro- wnaty 71, 9. vrtrénie, murmuratio: nyzadne wrtranye 38, 21. vSáhnüti, ascendere: gehozto geít wrch w nebe wfahl 730, 17. vstychatl sé, pertimescere: fie 5, 29. vstrasiti, stupefacere: tyem wiecze witra- ffywffe fye 708, 24. vtanüti, insinuare: tuto gemu radu w geho frdczye wtanul ieft 730, 15. vtip, opinio: ten gyfty wtyp 704, 34. vtipně: iaz rzku wtypnye (respective: 123, 28. vyblJeti, expugnare: wybygan byl proty- wenftwym 49, 12. vÿbojnik, propugnator: wyboynyk 73, 26. vybojovatl, debellare: gefto mye wyboyo- waty zadagy 92, 1. vÿbornost, elegantia: mnohe mudrofty wybornofty okraflen byl 720, 7. vyborny, electus: wyborny 72, 8. vychoditi, exire: wychodye ratolefty ‚77, 7; z tohoto fwieta wichozigiczi 52, 1. vyliSiti, vyliSovatl, dilucidare: temne wie- czy wylyczyge 2, 14; declarare: fwymy lyfty ieft wylyczil 76, 32; any mohugi- czie wylyczeno byty 77, 23; testari: kteryzto wylyczowachu 29, 17; expli- care: aby flawu wylyczyl 739, 3. vylinüti, emanare: trzyewa z febe wylynul 133, 19. vymietati: z tyech wyeczy wymyetaffe a prawieffe 700, 19. vymluviti, vymiuvovati, promere: by gedno geho chwaly wymluwowaly So, 28; ex- plicare: aby flawu wylyczyl a wymlu- wyl 739, 3. vynietl, auferre: odtowad wynma tyelo 140, 19; extrahere: Czlowyek tyelo [yna nyem z zemye 747, 5; aby tyelo me z tohoto hrobu nykakz wynyato nebylo 141, 20; evaginare: mecz wynyety ne- mohl 776, 7. vyniknüti, exspoliare : wynyknucz z tohoto fwieta 34, 10. vyniti, vyjiti, egredi: wyndyem na pole 55, 8; gymzto gfy wynyty kazal 90, 4; mnych z klaftera welmy nerad wygyde 759, 18 atd.; exire: nykakz newyndu wen 74, 28. vypléti, extirpare: z korzen wyplewu 59, 12 wftichach vypraviti, declarare: wyprawyl fkryte ne- fnadnofty 76, 5; enarrare: tyem to wfe- czko wyprawyl 707, 7; dicere: To wfe- czko wyprawym 107, 8; narrare: Gednu wiecz tuto wyprawym 707, 33; subro- gare: tuto wypraw 727, 16. vypustitl, vypuséovati: hlafy hrozne z febe pocze wypufczowaty 706, 33; erumpere ; gifkry z íebe wypufczowafíe 720, 24: emittere: wypufty huhlanye 733. 31. vypytati, indagare: by chtiel wypitaty 07, 19. vyvoditi, introducere: wywodiechu onu gyftu rziecz roo, 14. vyznávati: iakz ty wyznawagy (fantur) 121, 30. vzbéruch (?), acceptor: wzbieruch offob lydfkych $2, 28. vzbierati, elicere: wzbierachu z toho przye 100, 10. A vzblüditi sá: tak od bozie fprawedlnofty byeffe fye wzbludyl 729, 33. vzbuzenie: k wzbuzeny (ad incitandam) fmylftwa 774, 26. vzbuzovánie, tentatio: wzbuzowanym roz- lycznym 728, 1. vzdślenie: duffye od boha fye wiecznym wzdalenym wzdaly 730, 11. vzdáliti, vzdalovati, expectare: newzda- lygtez 39, 9; elongare: ktoz fye od ho- fpodyna wzdalygy 730, 9; duffye od boha wiecznym wzdalenym fye wzdaly 730, 11;removere: od geho oftrzyehanye chcze fye wzdalyty 757, 24; retardari: nye- kter:k fye wzdalyly 735, 28. vzdrżeti sé, continere: od plakanye wzdr- zieti fye nemohl 776, 4. vzeprieti 88, resistere: by fye mohl wze- przie*y 3, 8. vzhonosovati sé, extolli: wzhonoflygy fie 20, 7. vzhrdéti: kdyz mne nawftyewyty newzhr- dyew (minime cantentüs) 124, 14. vzhrzéti, despicere: wzhrziely gym 6, 16; ze byl wzhrzyen od nyeho 705, 12; wzhrzena od nych byla 773,26; spernere: fwietem wzhrzie 34, 1; Procz mym to- warzyftwym wzhrzieff 52, 32; w tye vffagiczym newzhr.ieff 89, 32; nyzad- nym newzhrdye 707, 19; vzhrzyew tak przyedrahym kamenem 725, 26; wzhrzyegycze radu gynych lydy 732, 29 atd.: contemnere: gefto tobu wzhr- zegi 55, 31. vzchod, oriens: poczem od wfchodu flu- neczneho 2, 5; wzchod fluneczny 730, 11; ortus: wfchod fluneczny 95, 32. vzchoditi, oriri: flunczy wzchodyty wely 29, 28; vzchodyty na tomto {wietye 39, 1 atd. vzleti, accipere: na fie wfem 76, 1; na rucze fwogy tyelo wzemfly 740, 35; recipere: otczie wzemíy óć, 17; lifty wzem 773, 12; sumere: diabel wzem na ffye twarnoft 703, 18; valedicere: wzem odpufczenye 492,12; capere: prawu (ruku) wzem 706, 26; ruku geho wzem 717, 8; assumere: oruzie fwe wzemfe 708, 11; adipisci: fmyeloft wzemfe 700, 6; ferre: { fobu wzemfe 736, 33. vznieti, resonare: wfudy by wznyelo a zwuczalo 47, 22; sonare : ieczenye wfudy wznyelo ieft 707, 19 vzpáčiti, vzpačovati: pak druhe ynhed
174 vracovati, retrogredi: gechu fye take k nyma opiet zaffie wraczowaty 705, 23. vrch, cacumen: wrch w nebe geft wfahl 739, 17. vrovnati sé, comparari: Nyzadny nemoze fye wrownaty 40, 13; nemoz fye wro- wnaty 71, 9. vrtrénie, murmuratio: nyzadne wrtranye 38, 21. vSáhnüti, ascendere: gehozto geít wrch w nebe wfahl 730, 17. vstychatl sé, pertimescere: fie 5, 29. vstrasiti, stupefacere: tyem wiecze witra- ffywffe fye 708, 24. vtanüti, insinuare: tuto gemu radu w geho frdczye wtanul ieft 730, 15. vtip, opinio: ten gyfty wtyp 704, 34. vtipně: iaz rzku wtypnye (respective: 123, 28. vyblJeti, expugnare: wybygan byl proty- wenftwym 49, 12. vÿbojnik, propugnator: wyboynyk 73, 26. vybojovatl, debellare: gefto mye wyboyo- waty zadagy 92, 1. vÿbornost, elegantia: mnohe mudrofty wybornofty okraflen byl 720, 7. vyborny, electus: wyborny 72, 8. vychoditi, exire: wychodye ratolefty ‚77, 7; z tohoto fwieta wichozigiczi 52, 1. vyliSiti, vyliSovatl, dilucidare: temne wie- czy wylyczyge 2, 14; declarare: fwymy lyfty ieft wylyczil 76, 32; any mohugi- czie wylyczeno byty 77, 23; testari: kteryzto wylyczowachu 29, 17; expli- care: aby flawu wylyczyl 739, 3. vylinüti, emanare: trzyewa z febe wylynul 133, 19. vymietati: z tyech wyeczy wymyetaffe a prawieffe 700, 19. vymluviti, vymiuvovati, promere: by gedno geho chwaly wymluwowaly So, 28; ex- plicare: aby flawu wylyczyl a wymlu- wyl 739, 3. vynietl, auferre: odtowad wynma tyelo 140, 19; extrahere: Czlowyek tyelo [yna nyem z zemye 747, 5; aby tyelo me z tohoto hrobu nykakz wynyato nebylo 141, 20; evaginare: mecz wynyety ne- mohl 776, 7. vyniknüti, exspoliare : wynyknucz z tohoto fwieta 34, 10. vyniti, vyjiti, egredi: wyndyem na pole 55, 8; gymzto gfy wynyty kazal 90, 4; mnych z klaftera welmy nerad wygyde 759, 18 atd.; exire: nykakz newyndu wen 74, 28. vypléti, extirpare: z korzen wyplewu 59, 12 wftichach vypraviti, declarare: wyprawyl fkryte ne- fnadnofty 76, 5; enarrare: tyem to wfe- czko wyprawyl 707, 7; dicere: To wfe- czko wyprawym 107, 8; narrare: Gednu wiecz tuto wyprawym 707, 33; subro- gare: tuto wypraw 727, 16. vypustitl, vypuséovati: hlafy hrozne z febe pocze wypufczowaty 706, 33; erumpere ; gifkry z íebe wypufczowafíe 720, 24: emittere: wypufty huhlanye 733. 31. vypytati, indagare: by chtiel wypitaty 07, 19. vyvoditi, introducere: wywodiechu onu gyftu rziecz roo, 14. vyznávati: iakz ty wyznawagy (fantur) 121, 30. vzbéruch (?), acceptor: wzbieruch offob lydfkych $2, 28. vzbierati, elicere: wzbierachu z toho przye 100, 10. A vzblüditi sá: tak od bozie fprawedlnofty byeffe fye wzbludyl 729, 33. vzbuzenie: k wzbuzeny (ad incitandam) fmylftwa 774, 26. vzbuzovánie, tentatio: wzbuzowanym roz- lycznym 728, 1. vzdślenie: duffye od boha fye wiecznym wzdalenym wzdaly 730, 11. vzdáliti, vzdalovati, expectare: newzda- lygtez 39, 9; elongare: ktoz fye od ho- fpodyna wzdalygy 730, 9; duffye od boha wiecznym wzdalenym fye wzdaly 730, 11;removere: od geho oftrzyehanye chcze fye wzdalyty 757, 24; retardari: nye- kter:k fye wzdalyly 735, 28. vzdrżeti sé, continere: od plakanye wzdr- zieti fye nemohl 776, 4. vzeprieti 88, resistere: by fye mohl wze- przie*y 3, 8. vzhonosovati sé, extolli: wzhonoflygy fie 20, 7. vzhrdéti: kdyz mne nawftyewyty newzhr- dyew (minime cantentüs) 124, 14. vzhrzéti, despicere: wzhrziely gym 6, 16; ze byl wzhrzyen od nyeho 705, 12; wzhrzena od nych byla 773,26; spernere: fwietem wzhrzie 34, 1; Procz mym to- warzyftwym wzhrzieff 52, 32; w tye vffagiczym newzhr.ieff 89, 32; nyzad- nym newzhrdye 707, 19; vzhrzyew tak przyedrahym kamenem 725, 26; wzhrzyegycze radu gynych lydy 732, 29 atd.: contemnere: gefto tobu wzhr- zegi 55, 31. vzchod, oriens: poczem od wfchodu flu- neczneho 2, 5; wzchod fluneczny 730, 11; ortus: wfchod fluneczny 95, 32. vzchoditi, oriri: flunczy wzchodyty wely 29, 28; vzchodyty na tomto {wietye 39, 1 atd. vzleti, accipere: na fie wfem 76, 1; na rucze fwogy tyelo wzemfly 740, 35; recipere: otczie wzemíy óć, 17; lifty wzem 773, 12; sumere: diabel wzem na ffye twarnoft 703, 18; valedicere: wzem odpufczenye 492,12; capere: prawu (ruku) wzem 706, 26; ruku geho wzem 717, 8; assumere: oruzie fwe wzemfe 708, 11; adipisci: fmyeloft wzemfe 700, 6; ferre: { fobu wzemfe 736, 33. vznieti, resonare: wfudy by wznyelo a zwuczalo 47, 22; sonare : ieczenye wfudy wznyelo ieft 707, 19 vzpáčiti, vzpačovati: pak druhe ynhed
Strana 171
175 fye wzpacy 727, 21; mladenecz modlytwy dyablowy wzpaczowaffe 728, 17. vzpiečiti, resistere: kto by fye wzpieczil gym 69, 9. vzpietiti, discrepari: any od toho fluffie fye komu wzpyetyty neb protywyty 723,37. vzpomanüti; ha to wzpomana 729, 1; re- cordari: na klafter ieft newzpomanul 729, 20. vzprostrieti: wzproftrzie fwoy oblyczey w hnyewu 36, 25. vzpytatl, vzpytovati, percunctari: Tak wzpytagy na bozi zakon 22, 22; gechu fye wzpytaty pylnie /os, 37; iala (ye wzpytaty 7/8, 22; perscrutari: wzpita- gicziemu 40, 10; ruminare: o zakonu boziem wzpitano bud 39. 31; perquirere : zywot neb prziebitky kazdeho zwlafcze wzpytal 75, 26; inquirere: yal fem fye wzpitaty 25, 4; interrogare: kdyz wzpytaíf fie v5, 23. vzróst, aetas: wiek nebo wzroft 77, 13; na wzroftu rozítyeffe 720, 5. vztáhnüti, vztahovati: aby bvla wztvezena ruka twa 57, 32; tardare: do klaftera wratyty ffye wztahowaffe 720, 22. vzvelicCenie, magnificentia: wzweliczenye 6, 26: aby flawu a wzwelyczenye wy- lyczvl 739, 2. vzveliéiti, vzveli&ovati, mirificare: Iero- nymageft wzwelyczyl 66,13 ; magnificare: gynym gye wzwelvczige 53 17. vzvolenec, athleta: pochmatla gfy wzwo lenczie 48, 20. vzvrci, tradere: aby ty mladencze na ohen wzwrhly 777. 35. vzvyjSenie, excellentia: o geho wzwyffeny 139, 15 zabit, zádava: chudyn(y)e zabit czvnyecz 5, 10 zabylstvie, furia: zabylftwym a rydanym gfucze roznyeczenye 705, 32. zabyvati sé, zapominati: zabywage fye, 91 30. zahabati, inhaerere: abich w flowa dale nezahabal 737, 14. zajedno, unanimiter: zagedno 7, 19. zajlekavy, balbutiens: zagyekaweho dyetetc 74, 9. zajistó, enim: zagyfte kdyz fye modlech 120, 17; kdyz zagifte 727, 29; nebo za- gifte 722, 22; Neb zagifte kazdy 725, 21; itaque: w tom zagifte wydyeny 720, 24; Ta flowa zagifte 722, 1; Stogyechu za- gite 724. 26; Wifled pak zagifte 752, 3 atd.; namque: wzroftl zagifte fyn 722, 24; Tez zagifte hodyny 723, 4; zagifte ten bifkup 724. 16; kdyz tomu zagifte leto przyemynu 725, 34 atd.; quoque: Zagifte 723, 34; quidam: bogiechu fye zapifte 724, 28. zaklinánle, veneficium: w zaklynanych dya- belfkych vmyeleho 778, 5; carmen: (wym zaklynanym 778, 7. zaklopiti, claudere: w przievzkem fudeczku . zaklopil 74, 17. zákon, lex: wefken zakon 30, 9; przyro- zeny zakon 52, 23; ftary zakon 32, 25; religio: daremnye ieft ten zakon 70, 16; gichzto zakon daremny ieft 30, 30; zakon czifty 30, 31; ordo: zakonem mnych 30, 20; testamentum: nowy zakon 32, 25; oboy zakon 52, 26. zákonny, religiosus: dobry a zakony zywot wedly gfu 770, 9. zákonsky: w nyemz zakonczky bydlechu 112, 31. zakryti, operire: kteruz zakrily biechu ó, 18 zákütnó: po vlyczyech a po zakutnyech 728, 26. zaminovati: genz brzczie zamynugy (la- buntur) 25, 34. zamraéily, caligans: zamraczyla frdczie 74, 14. zamraóiti, obumbrare; gefto biechu za- mraczeny 66, 28; obscurare : zamraczilo fye fluncze me 095, 14. zámücenie, turbatio: pro 104. 7. zámutek, tribulatio: we wfech zamutczyech 5. 6 atd. zamütiti, conturbare: nebil zamuczen £, 20; contristare: zde gfem zamuczen bywal 45, 8; Inhed fye zamutye 7037, 2; agitari: wyery zamutyty neprziepuftyla ds, 21. zámysl, cogitatio: kak by fwoy mrzky zamyfl mohl dokonaty 730, 14; chtye zamyfl fpachaty nemudry 730,30; zamyfl gmyety budes 737, 5. zamysllti, cogitare : nanz zamyfiyl bieffe /37, 22; proponere: zamyflyl drzwy odmek- nuty 737, 31. zápétle: ony opiet y opiet w zapyetye vderzyechu 777, 26. zapletenie, liqueus: zapletenye fmyechu X3, 6. zapomanüti, oblivisci: gyz zapomanul bieffe 130, 5 zapüzeti mittere: precz zapuzye 72, 13. zaslużenie, meritum: zafluzenye 77, 7; Welike leronyma zafluzenye 704, 13; fkrzie zafiuzeny fwateho feronyma 770, 11; zafluzeny bud poczteno 7/7, 27. zatesknüti: mnych welmy fobie zatefkl (taedio tam vehementer affectus est) 725, 31. zatracenie, perditio: marneho zatraczenye 7, 21; od ztraty a zatraczenie 2, 4 atd. zatratiti, damnare: by zatraczeny nebyly 123, 25 atd. zavázánie, catena: wazanye 715, 2. závaXie, talentum: zawazie nebo fvnt 73, 5. zavérné, vero: zawyerne 77, 2; 76, 10; siquidem: zawierne 70&, 13; vere: za- wierne ffyroka ieft 73, 6; zawierne ne wífyczkny 77, 10; nempe: Nebo ty ten gly zawierne 55, 2; etenim: Zawierne ieft 75, 17; certe: zawierne 67, 11; 68, 24; 69, 29; 70, 5; 132, 28; enim: Gfu zamuczenye Blaznywe mylofty za-
175 fye wzpacy 727, 21; mladenecz modlytwy dyablowy wzpaczowaffe 728, 17. vzpiečiti, resistere: kto by fye wzpieczil gym 69, 9. vzpietiti, discrepari: any od toho fluffie fye komu wzpyetyty neb protywyty 723,37. vzpomanüti; ha to wzpomana 729, 1; re- cordari: na klafter ieft newzpomanul 729, 20. vzprostrieti: wzproftrzie fwoy oblyczey w hnyewu 36, 25. vzpytatl, vzpytovati, percunctari: Tak wzpytagy na bozi zakon 22, 22; gechu fye wzpytaty pylnie /os, 37; iala (ye wzpytaty 7/8, 22; perscrutari: wzpita- gicziemu 40, 10; ruminare: o zakonu boziem wzpitano bud 39. 31; perquirere : zywot neb prziebitky kazdeho zwlafcze wzpytal 75, 26; inquirere: yal fem fye wzpitaty 25, 4; interrogare: kdyz wzpytaíf fie v5, 23. vzróst, aetas: wiek nebo wzroft 77, 13; na wzroftu rozítyeffe 720, 5. vztáhnüti, vztahovati: aby bvla wztvezena ruka twa 57, 32; tardare: do klaftera wratyty ffye wztahowaffe 720, 22. vzvelicCenie, magnificentia: wzweliczenye 6, 26: aby flawu a wzwelyczenye wy- lyczvl 739, 2. vzveliéiti, vzveli&ovati, mirificare: Iero- nymageft wzwelyczyl 66,13 ; magnificare: gynym gye wzwelvczige 53 17. vzvolenec, athleta: pochmatla gfy wzwo lenczie 48, 20. vzvrci, tradere: aby ty mladencze na ohen wzwrhly 777. 35. vzvyjSenie, excellentia: o geho wzwyffeny 139, 15 zabit, zádava: chudyn(y)e zabit czvnyecz 5, 10 zabylstvie, furia: zabylftwym a rydanym gfucze roznyeczenye 705, 32. zabyvati sé, zapominati: zabywage fye, 91 30. zahabati, inhaerere: abich w flowa dale nezahabal 737, 14. zajedno, unanimiter: zagedno 7, 19. zajlekavy, balbutiens: zagyekaweho dyetetc 74, 9. zajistó, enim: zagyfte kdyz fye modlech 120, 17; kdyz zagifte 727, 29; nebo za- gifte 722, 22; Neb zagifte kazdy 725, 21; itaque: w tom zagifte wydyeny 720, 24; Ta flowa zagifte 722, 1; Stogyechu za- gite 724. 26; Wifled pak zagifte 752, 3 atd.; namque: wzroftl zagifte fyn 722, 24; Tez zagifte hodyny 723, 4; zagifte ten bifkup 724. 16; kdyz tomu zagifte leto przyemynu 725, 34 atd.; quoque: Zagifte 723, 34; quidam: bogiechu fye zapifte 724, 28. zaklinánle, veneficium: w zaklynanych dya- belfkych vmyeleho 778, 5; carmen: (wym zaklynanym 778, 7. zaklopiti, claudere: w przievzkem fudeczku . zaklopil 74, 17. zákon, lex: wefken zakon 30, 9; przyro- zeny zakon 52, 23; ftary zakon 32, 25; religio: daremnye ieft ten zakon 70, 16; gichzto zakon daremny ieft 30, 30; zakon czifty 30, 31; ordo: zakonem mnych 30, 20; testamentum: nowy zakon 32, 25; oboy zakon 52, 26. zákonny, religiosus: dobry a zakony zywot wedly gfu 770, 9. zákonsky: w nyemz zakonczky bydlechu 112, 31. zakryti, operire: kteruz zakrily biechu ó, 18 zákütnó: po vlyczyech a po zakutnyech 728, 26. zaminovati: genz brzczie zamynugy (la- buntur) 25, 34. zamraéily, caligans: zamraczyla frdczie 74, 14. zamraóiti, obumbrare; gefto biechu za- mraczeny 66, 28; obscurare : zamraczilo fye fluncze me 095, 14. zámücenie, turbatio: pro 104. 7. zámutek, tribulatio: we wfech zamutczyech 5. 6 atd. zamütiti, conturbare: nebil zamuczen £, 20; contristare: zde gfem zamuczen bywal 45, 8; Inhed fye zamutye 7037, 2; agitari: wyery zamutyty neprziepuftyla ds, 21. zámysl, cogitatio: kak by fwoy mrzky zamyfl mohl dokonaty 730, 14; chtye zamyfl fpachaty nemudry 730,30; zamyfl gmyety budes 737, 5. zamysllti, cogitare : nanz zamyfiyl bieffe /37, 22; proponere: zamyflyl drzwy odmek- nuty 737, 31. zápétle: ony opiet y opiet w zapyetye vderzyechu 777, 26. zapletenie, liqueus: zapletenye fmyechu X3, 6. zapomanüti, oblivisci: gyz zapomanul bieffe 130, 5 zapüzeti mittere: precz zapuzye 72, 13. zaslużenie, meritum: zafluzenye 77, 7; Welike leronyma zafluzenye 704, 13; fkrzie zafiuzeny fwateho feronyma 770, 11; zafluzeny bud poczteno 7/7, 27. zatesknüti: mnych welmy fobie zatefkl (taedio tam vehementer affectus est) 725, 31. zatracenie, perditio: marneho zatraczenye 7, 21; od ztraty a zatraczenie 2, 4 atd. zatratiti, damnare: by zatraczeny nebyly 123, 25 atd. zavázánie, catena: wazanye 715, 2. závaXie, talentum: zawazie nebo fvnt 73, 5. zavérné, vero: zawyerne 77, 2; 76, 10; siquidem: zawierne 70&, 13; vere: za- wierne ffyroka ieft 73, 6; zawierne ne wífyczkny 77, 10; nempe: Nebo ty ten gly zawierne 55, 2; etenim: Zawierne ieft 75, 17; certe: zawierne 67, 11; 68, 24; 69, 29; 70, 5; 132, 28; enim: Gfu zamuczenye Blaznywe mylofty za-
Strana 172
zawierne 74, 13; neb zawierne 74, 30, 32 atd. zavinénie, peccatum: zawyenyenye gych ^ 21. ’ zavitatl, venire: zawitagicz 43, 30. zavrżeny, reprobus: zawrzeny a nedoftoyny fem #7, 11. zazécl: myloftij wefken zazzen gffa (fer- vidus) 724, 10; inflammare: prchanym .zazzen gíía 720, 17; mrzkym ímylítwem zazeh fye 729, 29 atd. za£zehánie, incendium: fmylne zazchanye 5, 25. zażżenie: f zazenym welykeho horka 22, 4. zażżeny, accensus: poftawnyk zazeny 64, 25. zbósti, configere: zbod tielefenftwie 72, 15. zbohatiti sé: zbohatywfe fye 56, 20. zbýti, resolvere: obtyezenye zbywfy tyele- fneho 63, 24. zda, si: aby zda fnad fye obratyla 775,11. zdáviti, opprimere: wfyeczky zdawyl 775, 4. zdechnütl, exspirare: az zdechl 735, 20. zdólati, superaedificare: abifte iako kame- nowe zdyelany mohly byty 59, 15 zemny, terrae: twrdoft zemnu 70. 25. zetleti, corrumpi: at neprzypufty zetlety 49, 10. zetrietl, conterere: aby tye zetrzela 24, 2; ' elidere: powzdwyhny zetrzieleho 4;, 22. zevna, extra: any zewna odluczen 57, 2. zhofejśi, superior: podle (horzyeyfys teb- haydy 772, 29; w zhorzyeyffyem egyptu 127, 27. zhrdéti, contemnere : gedno lecz by zhrdiel Ó1, 18. zhynovatl, deficere: iakzto dym zhyno- wachu dnowe geho 7;0, 2. zhynujici: po brzo zhynugycziem (mo- mentaneam) czakany 92, 33; caducus: mrzkymy a zhynuczymy nrawy gífa na- vczen 723, 10. zchiüba, laus: zadoft fwieczke fchluby 72, 25. ziskati: duffie zifczete (possidebitis) 29, 14; az v zyfczy (non nisi victor exsurgam) 122. 32. zjadać, persequutor: Nebud ziadacz 44, 26. zJadovnik, tentator: mrzky zgyadownyk 124, 3. zjapn6: brany tak zyapnye a flechtyle takowych wyeczy rozprawyety 97, 22. zjednanie, conditio: Tycm zgednanym 47, 20; ordinatio: w zgyednany bozych fluzeb 34 zgednanye k chlebu przichodne 34, 81 zjednati, ordinare: kostelnie porzady zged- nal 3, 21; aedificare: wfyczku czierkew ieft zgednal a oblepfyl 76, 7. zjevnlk, publicanus: zgiewnyczy crynye 37, 14. zkazitel, destructor: zkazytelow 75, 10; Ž ru fwate czyerekwe zkazytelowe 235, zkazovati, destruere: duffy y tielo-zkazy- gete 25, 4. 176 zkażenie, destructio: zkazenye y roz- praffenye 70, 35. zlá$óe, praecipue: zlaficze rzyetyezy fwa- zany gfucze 740, 30. zlatohlav, purpura: w zlatohaw 76, 17; prziedrahymy zlatohlawy oftyeragy 736, 15. zlibávéti, afficere: churawuofty zlybyewelo IO, 20. zliśiti: Abych te flawy nebil zlyffen (non sim expers) 702, 12; destituere: dobrych zlyffen gfa 722, 25; privare: aby odplat nebyl zl yffen 726, 27 ; nyzadneho z(l)yffena (exsortem) tebe nechczes vczynyty 67, 18. zloba, iracundia: na waífy zlobu 74, 36; malitia: zloba 20, 3. zlobivy, iniquus: zlobywu nenawyfty 6, 16; mocz zlobywich 77, 12 (maligni); od iazyku zlobyweho 72, 4; malignans: rada zlobywych 68, 31; pestifer: zlo- bywe gyeptyfky 773, 37. zloóinstvie, malefactum: od zloczynftwie gych 57, 23. zlomiti, frangere: aby chleba flomy! 2, 2. zlost. nequitia: ze tak mnoho zlofty wzbu- rzyl 707, 11; taku zloft bieffe fpachal 775, 26; fwe zlofty zbudyl ieft 725,3; fallacia: zgyew twe zlofty 707. 3. temeritas: fwu zlofty odpowiedaffe 775, 30; scelus: aby taku zloft fpachaty mohl 726, 37; malum: aby tec zlofty neczynyl 737, 11. zlostivy, iniquus: muczeny byly od zlofty- wich 77, 6 zlostnik, malignans: nepowftanet proty zloftnykom 69, 3, 4; zloftnyk wzburzyl fve ieft 703, 14 ; nequissimus: toho zchu- ffenye zloftnyczy 94, 14; haeresiarcha: toho zloftnyka pozwa 700, 30. zlostny, iniquus: wfiem zloftnym 6, 29; muzie zloftny 7, 14; muzi zloftnemu 7, 18; impius: zloftny 7, 1; pestifer: kaczierz zloftny 775, 28; zioftne fmluwy 176, 8; malus: od hlaffu zloftnich 45, 4; male- dictus: towarzyftwo zloftnych duchow 90, 2; nequam: zloftny duch 722, 32. zlosynstvie: kterezto zlofynftwie 44, 6. zmáümiti: iako zmameny (amentes) 724, 26; 134, 1. zmllostny, pius: zmyloftny ieziffy 52, 18. zminüti, pertransire: nemoz zmynuty 77, 8; para brzo zmynugyczie 74, 5; przie- bytek brzczie zmynugiczy 72, 27; genz nemoz zmynuty 774, 33; disparere: y zmynu precz 773, 16; 727, 16; praeter- ire: czaffu prziepufte zmynuty 24, 27; decurrere : kdyz iako hodyna tomu zmynu 90, 9; evanescere: z lydfkeho wydyenye ieft zmynul 702, 18; brzczie zmynu 707, 15; explere: Pietynaczte dnow tomu nezmynulo 727, 20; gemuz geft myefyecz geffcze nezmynul 740, 12 atd. zmisati, disparere: ynhed ten hlaff zmifla 63, 22; pramen zmiffał wod z fwich 69, 10; z woczy zinyífalo ieft 4o, 21; y zmyfla $9, 13; z chramu wen zmyfía 707,8 atd.;
zawierne 74, 13; neb zawierne 74, 30, 32 atd. zavinénie, peccatum: zawyenyenye gych ^ 21. ’ zavitatl, venire: zawitagicz 43, 30. zavrżeny, reprobus: zawrzeny a nedoftoyny fem #7, 11. zazécl: myloftij wefken zazzen gffa (fer- vidus) 724, 10; inflammare: prchanym .zazzen gíía 720, 17; mrzkym ímylítwem zazeh fye 729, 29 atd. za£zehánie, incendium: fmylne zazchanye 5, 25. zażżenie: f zazenym welykeho horka 22, 4. zażżeny, accensus: poftawnyk zazeny 64, 25. zbósti, configere: zbod tielefenftwie 72, 15. zbohatiti sé: zbohatywfe fye 56, 20. zbýti, resolvere: obtyezenye zbywfy tyele- fneho 63, 24. zda, si: aby zda fnad fye obratyla 775,11. zdáviti, opprimere: wfyeczky zdawyl 775, 4. zdechnütl, exspirare: az zdechl 735, 20. zdólati, superaedificare: abifte iako kame- nowe zdyelany mohly byty 59, 15 zemny, terrae: twrdoft zemnu 70. 25. zetleti, corrumpi: at neprzypufty zetlety 49, 10. zetrietl, conterere: aby tye zetrzela 24, 2; ' elidere: powzdwyhny zetrzieleho 4;, 22. zevna, extra: any zewna odluczen 57, 2. zhofejśi, superior: podle (horzyeyfys teb- haydy 772, 29; w zhorzyeyffyem egyptu 127, 27. zhrdéti, contemnere : gedno lecz by zhrdiel Ó1, 18. zhynovatl, deficere: iakzto dym zhyno- wachu dnowe geho 7;0, 2. zhynujici: po brzo zhynugycziem (mo- mentaneam) czakany 92, 33; caducus: mrzkymy a zhynuczymy nrawy gífa na- vczen 723, 10. zchiüba, laus: zadoft fwieczke fchluby 72, 25. ziskati: duffie zifczete (possidebitis) 29, 14; az v zyfczy (non nisi victor exsurgam) 122. 32. zjadać, persequutor: Nebud ziadacz 44, 26. zJadovnik, tentator: mrzky zgyadownyk 124, 3. zjapn6: brany tak zyapnye a flechtyle takowych wyeczy rozprawyety 97, 22. zjednanie, conditio: Tycm zgednanym 47, 20; ordinatio: w zgyednany bozych fluzeb 34 zgednanye k chlebu przichodne 34, 81 zjednati, ordinare: kostelnie porzady zged- nal 3, 21; aedificare: wfyczku czierkew ieft zgednal a oblepfyl 76, 7. zjevnlk, publicanus: zgiewnyczy crynye 37, 14. zkazitel, destructor: zkazytelow 75, 10; Ž ru fwate czyerekwe zkazytelowe 235, zkazovati, destruere: duffy y tielo-zkazy- gete 25, 4. 176 zkażenie, destructio: zkazenye y roz- praffenye 70, 35. zlá$óe, praecipue: zlaficze rzyetyezy fwa- zany gfucze 740, 30. zlatohlav, purpura: w zlatohaw 76, 17; prziedrahymy zlatohlawy oftyeragy 736, 15. zlibávéti, afficere: churawuofty zlybyewelo IO, 20. zliśiti: Abych te flawy nebil zlyffen (non sim expers) 702, 12; destituere: dobrych zlyffen gfa 722, 25; privare: aby odplat nebyl zl yffen 726, 27 ; nyzadneho z(l)yffena (exsortem) tebe nechczes vczynyty 67, 18. zloba, iracundia: na waífy zlobu 74, 36; malitia: zloba 20, 3. zlobivy, iniquus: zlobywu nenawyfty 6, 16; mocz zlobywich 77, 12 (maligni); od iazyku zlobyweho 72, 4; malignans: rada zlobywych 68, 31; pestifer: zlo- bywe gyeptyfky 773, 37. zloóinstvie, malefactum: od zloczynftwie gych 57, 23. zlomiti, frangere: aby chleba flomy! 2, 2. zlost. nequitia: ze tak mnoho zlofty wzbu- rzyl 707, 11; taku zloft bieffe fpachal 775, 26; fwe zlofty zbudyl ieft 725,3; fallacia: zgyew twe zlofty 707. 3. temeritas: fwu zlofty odpowiedaffe 775, 30; scelus: aby taku zloft fpachaty mohl 726, 37; malum: aby tec zlofty neczynyl 737, 11. zlostivy, iniquus: muczeny byly od zlofty- wich 77, 6 zlostnik, malignans: nepowftanet proty zloftnykom 69, 3, 4; zloftnyk wzburzyl fve ieft 703, 14 ; nequissimus: toho zchu- ffenye zloftnyczy 94, 14; haeresiarcha: toho zloftnyka pozwa 700, 30. zlostny, iniquus: wfiem zloftnym 6, 29; muzie zloftny 7, 14; muzi zloftnemu 7, 18; impius: zloftny 7, 1; pestifer: kaczierz zloftny 775, 28; zioftne fmluwy 176, 8; malus: od hlaffu zloftnich 45, 4; male- dictus: towarzyftwo zloftnych duchow 90, 2; nequam: zloftny duch 722, 32. zlosynstvie: kterezto zlofynftwie 44, 6. zmáümiti: iako zmameny (amentes) 724, 26; 134, 1. zmllostny, pius: zmyloftny ieziffy 52, 18. zminüti, pertransire: nemoz zmynuty 77, 8; para brzo zmynugyczie 74, 5; przie- bytek brzczie zmynugiczy 72, 27; genz nemoz zmynuty 774, 33; disparere: y zmynu precz 773, 16; 727, 16; praeter- ire: czaffu prziepufte zmynuty 24, 27; decurrere : kdyz iako hodyna tomu zmynu 90, 9; evanescere: z lydfkeho wydyenye ieft zmynul 702, 18; brzczie zmynu 707, 15; explere: Pietynaczte dnow tomu nezmynulo 727, 20; gemuz geft myefyecz geffcze nezmynul 740, 12 atd. zmisati, disparere: ynhed ten hlaff zmifla 63, 22; pramen zmiffał wod z fwich 69, 10; z woczy zinyífalo ieft 4o, 21; y zmyfla $9, 13; z chramu wen zmyfía 707,8 atd.;
Strana 173
evanescere: z geho oczy zmyfla 65, 12! od nyeho ynhed zmyffa 92, 17; zmyfla z gegye oczy 173, 33. známek: ze gich potom wiecz y znamek nebyl wydyen (ut nil ex eis amplius fuerit visum) 722, 4. známost, cognitio: bylaly geft ktera kdy znamoft 65, 6. zpamatovati, memoriae commendare : Czy- ryllus nemohi geft fpamatowaty wffycho 139, 37. zpievánie, cantilena: w zpyewanych 4, 11; cantus: zpyewanye przyefladka zpywa- gycz 138, 20. zpôsobenie, dispensatio : bozym zpoffobe- nym widiel 2o, 32; genz to bozym zpoffo- benym wydiely 92, 18: bil mylowan pro geho tak kraíne zpoffobenye 720, 9. zpósobiti: gye geft zprawil a zpoffobyl (direxit) 2, 24; zprawy neb zpoffoby ‘dirigit) iazyk 3, 3; zpoffobuge wffeczko (disponens) 9, 10; fiowem zpoffobuge 15, 31; disponere: gey zpoffobyl 76, 4; k pfany bich fye zpoffobyl $5, 27; prae- parare: zpoffobyl porzadek 76, 6. zpôsobovénie: ktoz peczem a zpoffobo- wany zyw ieft (negotiis) 25, 25. zpráhnüti: kofty iakzto fqwarek zprahly (aruit) 44, 19. zproSóenie: liberatio; pro twe zprofczenye 127, 9. zpytati, inquirere: gechu fye fe wfyech ftran zpie:aty 770, 23. zFédiny, conspicuus: zrziedlne fwietlo 63. 25. zfténie, norma: twe cziefty zrzienye 69, 16, zrozumétl, intelligere: fnaznym rozumom zrozumyel fem 735, 12. zslechtèle, subtile: zflechtyelegye widie 94, 29. ztajiti. ano fye wfeczko ztagylo 730, 22. ztierati, conterere: luczyfcze gych ztyeragye 2, 7; genz gfy ztyeral gych zuby 46, 11. ztracenec, damnatus: o tyech hubenych ztraczenczow 94, 30. ztracenle, perditio: ku ofydlu ztracenye 4I, 21; na ztraczenye 723, 22, 23. ztracenÿ, damnatus: duffye ztraczenych $4, 10; duffye ztracenych, 04, 31. ztráta, perditio: od ztraty a zatraczenie (a perditione) 2, 4; od ztraty bludow 2, 25; od ztraty 72, 4; interitus: k pro- paftney ztratye 46, 13. ztroskotati, ztroskotovati, ztroskotávati, conterere: luczyícze gych neb moc ztye- ragye a ztrofkotuge 2, 7; mocz ztrofko- tuge 77, 12; confringere: prawiczie ztro- fkotala neprzately 2, 11; Ty ztrofkotugez 177 rohy 44, 28; genz gíy ztrofkotawal zr- nowcie 46, 11 ; ztrofkotawachu fye 730, 2. züfalstvie, pertinacia: gych zuffalftwie welmy zelela 777, 26 ; durities: zuffalftwie gych wieduczy 773. 33; duritia: w fwem zuffaltwi oftaw 770, 24. züfánie, duritia: pakly w fwem zuffany oftanu 774, 9; zawyft y zuffanye 779, ?3. zufati, desperare: -abich od bozie myiofty gyz wiecze zuffal 95, 21. zvàti, invitare: zeny zowu 22, 28; zowa k nyey lydy 759, 29. zvéktaly, haerens: kofty zczwyktale (sic) 5, 22. ’ zvěsti: tez fye gemu bylo zwedlo 737, 14. zvôstovač: lepi ieft zwieftowacz 75, 25. zvlasti, zvl4śći, proprius: fwu moczy zwlafty 53, 22; praecipius: wyboynyk zwlafczy 73, 37; zwlafczy fluzebnyk 2537, s. zvu6etl, resonare: wfudy by vznyelo a zwuczalo $7, ?3. . ž' — že: z doftogen fem 7, 31. žádný, nullus: y zadny nemoz 70, 2; y zadny nema 76, 19; aby nemohl y zadny 48, 20; nenye y zadne poczty- wuofty 50, 26; egens: by chleba zadno bylo 75, 25. žádost, affectio: genzto welyku zadoíly a mylowanym cztyeffe 707, 7. £ákovstvo, clerici: zakowftwo 0,15; clerus: zakowftwo przy prawylo fye 707, 22; papez fe wfyem zakowftwem 735, 29. £asavy, tremebundus: zaffawym hlaffem powediech 74, 32. żasnuti, sé, Żasati sé, obstupere: fmrty fie oftychagy neb faffagy 24, 17; nowy- my dywy zaffal gfem fye74, 5; formidare: any fye (frdcze) zaffay 46, 32 stupere: zaffach fye 707, 32; wiecze zaífage fye 471,32 ;excitare : welykym ftrachem zzye- ffywfe fye 724, 25. žéci,ardere plameny mohl zzen byty 95, 17. ženka, mulier: Zenky gedney dyetatko 140, 32. žieze, Ziezn, sitis: zzyezy 5, 14; zyezn vhaffuges 43, 25; zyezn 45, 15 žlezivý, sitiens: ziezywa ieft duffie 57, 19; aby zyezywa nebyla 57, 21; zyezyw bil 54, 19; zyezyw gfem 62, 18; nebude zyezyw 71, 25; zyezywy przyftupugy 739, 16 żivnost: zywnoft ma (vivere) bude cryftus 42, 29; Zywnoft nefkonagiczie 43, 10. źlvot, vita: O zywte fwieta 43, 12; zywot Mtywy 43, 12; ty gfy zywot 43, 13; zywot mdly 43, 13; żiwot Ihawy 437, 14 atd. Érnovec, mola: zrnowcie zubow Iwowych 46, 12.
evanescere: z geho oczy zmyfla 65, 12! od nyeho ynhed zmyffa 92, 17; zmyfla z gegye oczy 173, 33. známek: ze gich potom wiecz y znamek nebyl wydyen (ut nil ex eis amplius fuerit visum) 722, 4. známost, cognitio: bylaly geft ktera kdy znamoft 65, 6. zpamatovati, memoriae commendare : Czy- ryllus nemohi geft fpamatowaty wffycho 139, 37. zpievánie, cantilena: w zpyewanych 4, 11; cantus: zpyewanye przyefladka zpywa- gycz 138, 20. zpôsobenie, dispensatio : bozym zpoffobe- nym widiel 2o, 32; genz to bozym zpoffo- benym wydiely 92, 18: bil mylowan pro geho tak kraíne zpoffobenye 720, 9. zpósobiti: gye geft zprawil a zpoffobyl (direxit) 2, 24; zprawy neb zpoffoby ‘dirigit) iazyk 3, 3; zpoffobuge wffeczko (disponens) 9, 10; fiowem zpoffobuge 15, 31; disponere: gey zpoffobyl 76, 4; k pfany bich fye zpoffobyl $5, 27; prae- parare: zpoffobyl porzadek 76, 6. zpôsobovénie: ktoz peczem a zpoffobo- wany zyw ieft (negotiis) 25, 25. zpráhnüti: kofty iakzto fqwarek zprahly (aruit) 44, 19. zproSóenie: liberatio; pro twe zprofczenye 127, 9. zpytati, inquirere: gechu fye fe wfyech ftran zpie:aty 770, 23. zFédiny, conspicuus: zrziedlne fwietlo 63. 25. zfténie, norma: twe cziefty zrzienye 69, 16, zrozumétl, intelligere: fnaznym rozumom zrozumyel fem 735, 12. zslechtèle, subtile: zflechtyelegye widie 94, 29. ztajiti. ano fye wfeczko ztagylo 730, 22. ztierati, conterere: luczyfcze gych ztyeragye 2, 7; genz gfy ztyeral gych zuby 46, 11. ztracenec, damnatus: o tyech hubenych ztraczenczow 94, 30. ztracenle, perditio: ku ofydlu ztracenye 4I, 21; na ztraczenye 723, 22, 23. ztracenÿ, damnatus: duffye ztraczenych $4, 10; duffye ztracenych, 04, 31. ztráta, perditio: od ztraty a zatraczenie (a perditione) 2, 4; od ztraty bludow 2, 25; od ztraty 72, 4; interitus: k pro- paftney ztratye 46, 13. ztroskotati, ztroskotovati, ztroskotávati, conterere: luczyícze gych neb moc ztye- ragye a ztrofkotuge 2, 7; mocz ztrofko- tuge 77, 12; confringere: prawiczie ztro- fkotala neprzately 2, 11; Ty ztrofkotugez 177 rohy 44, 28; genz gíy ztrofkotawal zr- nowcie 46, 11 ; ztrofkotawachu fye 730, 2. züfalstvie, pertinacia: gych zuffalftwie welmy zelela 777, 26 ; durities: zuffalftwie gych wieduczy 773. 33; duritia: w fwem zuffaltwi oftaw 770, 24. züfánie, duritia: pakly w fwem zuffany oftanu 774, 9; zawyft y zuffanye 779, ?3. zufati, desperare: -abich od bozie myiofty gyz wiecze zuffal 95, 21. zvàti, invitare: zeny zowu 22, 28; zowa k nyey lydy 759, 29. zvéktaly, haerens: kofty zczwyktale (sic) 5, 22. ’ zvěsti: tez fye gemu bylo zwedlo 737, 14. zvôstovač: lepi ieft zwieftowacz 75, 25. zvlasti, zvl4śći, proprius: fwu moczy zwlafty 53, 22; praecipius: wyboynyk zwlafczy 73, 37; zwlafczy fluzebnyk 2537, s. zvu6etl, resonare: wfudy by vznyelo a zwuczalo $7, ?3. . ž' — že: z doftogen fem 7, 31. žádný, nullus: y zadny nemoz 70, 2; y zadny nema 76, 19; aby nemohl y zadny 48, 20; nenye y zadne poczty- wuofty 50, 26; egens: by chleba zadno bylo 75, 25. žádost, affectio: genzto welyku zadoíly a mylowanym cztyeffe 707, 7. £ákovstvo, clerici: zakowftwo 0,15; clerus: zakowftwo przy prawylo fye 707, 22; papez fe wfyem zakowftwem 735, 29. £asavy, tremebundus: zaffawym hlaffem powediech 74, 32. żasnuti, sé, Żasati sé, obstupere: fmrty fie oftychagy neb faffagy 24, 17; nowy- my dywy zaffal gfem fye74, 5; formidare: any fye (frdcze) zaffay 46, 32 stupere: zaffach fye 707, 32; wiecze zaífage fye 471,32 ;excitare : welykym ftrachem zzye- ffywfe fye 724, 25. žéci,ardere plameny mohl zzen byty 95, 17. ženka, mulier: Zenky gedney dyetatko 140, 32. žieze, Ziezn, sitis: zzyezy 5, 14; zyezn vhaffuges 43, 25; zyezn 45, 15 žlezivý, sitiens: ziezywa ieft duffie 57, 19; aby zyezywa nebyla 57, 21; zyezyw bil 54, 19; zyezyw gfem 62, 18; nebude zyezyw 71, 25; zyezywy przyftupugy 739, 16 żivnost: zywnoft ma (vivere) bude cryftus 42, 29; Zywnoft nefkonagiczie 43, 10. źlvot, vita: O zywte fwieta 43, 12; zywot Mtywy 43, 12; ty gfy zywot 43, 13; zywot mdly 43, 13; żiwot Ihawy 437, 14 atd. Érnovec, mola: zrnowcie zubow Iwowych 46, 12.
Strana 174
Na str. > > > > > > > > > > > > > » » > > » > > » > > » > » > » > > » » > > » > > > » » » » » » » > » » » » » > > > > > > > > » » > > > > > > > > > > > > > > > > » > > > > > > > > > > > > > > > > OPRAVY A DODATKY. 1 F. 12 tisténo : pifmiech za pr/mech (i pozdéji nadepsäno). wftiehah za w/fiehach. v wyrzyn za vwyrzyn. churawnofty za churawuofty yhned za yıked. bahatczich za Jokatczich. ignoret za 7gnoral 27, 28, 31 tištěno 9, 10, 11 za 10, 11, 12. {кгомпой га /krownof. sobie za /obie. Nykakzto za Nykakz to. blaznywiet *) za 2/aznywiet. Pzyemluwa za Zrzyemiusea. accenditia za accidentia. zaftupupuow za 2aflupuow. konczow za konczyn. kazkoly za £a£z£o/y. genzto za gezz fo. rozny'ti za rozny'ci. wzbierachu 2a wyżierachu. 18 psáno: horze zajisté za Arose (minans) yakto 2a va£ fo. 32, 33, 39 tisténo 9, 10, 10 za 10, 11, 11. prykazal za przykasal. hybčti za kybéti. inficit za in/ixit. velmy za we/my pa pocziely' *gfu za pocziely gfu. navczeny za xa vcsemy. 33 psáno: przyelyfny nejspíše za przye/y/ny. 5 » 40 » 5 > 41 > 10 » 20 > 16 » 27 > 21 » 4 » 22 » 36 » 29 » 37 » 21 tisténo: 38» 1 » 38 » » 48 » 13 » 49» 1 » 59 » 34 » 64 » 27 » 67 » 35 » 79 » 22 » 92 » 17 » 100 » 12 » 100 » 16 > 102 » 104 » 30 tisténo: 105 » 106 » 26 tist:no: 113 » 38 » 116 » 34 » 120 » 24 » 122» 2 » 127 » 33 » 130 » 134 » 40 tisténo: 138 » 4 143 sl. 1 143» 2» 5 149 >» 2 » 26 150 » 1 » 23 150» 1» 56 150 » 2 > 18 150 » 2 » 21 151 > 1 » 59 151 » 2 » 38 151» 2» 65 152» 1» 66 152» 2» 6 152 2 » 18 152» 2» 54 -153 » 1 » 19 153 » 1 » 28 superfluitabus za superfluitatibus. psäno : bydla nejspise za 5y/a. f. 32 tiSténo : blaznostvie za 5/aznonsivie. > bfiemie za Jřícmě. » dvunśdcet za dvandcet > hřésti za krdieti. » hybéti, perire za Aybéf, vae. > churavuost za ckuravost. » chutnosé, chutnost za ckutnost. » jedné za jedne. » jherec za jA#sec. » jinopřislý za jimopřišlý. » hostiludia za kasts/udsa. » klnůti za 4er. > knieŻky za żniżży. » kracitky za &racicky, kracitky. » quanquam za gzamguam. » kupczenye za kmpcsenye meffes 127, 7 (pfchozeno do I. 34)
Na str. > > > > > > > > > > > > > » » > > » > > » > > » > » > » > > » » > > » > > > » » » » » » » > » » » » » > > > > > > > > » » > > > > > > > > > > > > > > > > » > > > > > > > > > > > > > > > > OPRAVY A DODATKY. 1 F. 12 tisténo : pifmiech za pr/mech (i pozdéji nadepsäno). wftiehah za w/fiehach. v wyrzyn za vwyrzyn. churawnofty za churawuofty yhned za yıked. bahatczich za Jokatczich. ignoret za 7gnoral 27, 28, 31 tištěno 9, 10, 11 za 10, 11, 12. {кгомпой га /krownof. sobie za /obie. Nykakzto za Nykakz to. blaznywiet *) za 2/aznywiet. Pzyemluwa za Zrzyemiusea. accenditia za accidentia. zaftupupuow za 2aflupuow. konczow za konczyn. kazkoly za £a£z£o/y. genzto za gezz fo. rozny'ti za rozny'ci. wzbierachu 2a wyżierachu. 18 psáno: horze zajisté za Arose (minans) yakto 2a va£ fo. 32, 33, 39 tisténo 9, 10, 10 za 10, 11, 11. prykazal za przykasal. hybčti za kybéti. inficit za in/ixit. velmy za we/my pa pocziely' *gfu za pocziely gfu. navczeny za xa vcsemy. 33 psáno: przyelyfny nejspíše za przye/y/ny. 5 » 40 » 5 > 41 > 10 » 20 > 16 » 27 > 21 » 4 » 22 » 36 » 29 » 37 » 21 tisténo: 38» 1 » 38 » » 48 » 13 » 49» 1 » 59 » 34 » 64 » 27 » 67 » 35 » 79 » 22 » 92 » 17 » 100 » 12 » 100 » 16 > 102 » 104 » 30 tisténo: 105 » 106 » 26 tist:no: 113 » 38 » 116 » 34 » 120 » 24 » 122» 2 » 127 » 33 » 130 » 134 » 40 tisténo: 138 » 4 143 sl. 1 143» 2» 5 149 >» 2 » 26 150 » 1 » 23 150» 1» 56 150 » 2 > 18 150 » 2 » 21 151 > 1 » 59 151 » 2 » 38 151» 2» 65 152» 1» 66 152» 2» 6 152 2 » 18 152» 2» 54 -153 » 1 » 19 153 » 1 » 28 superfluitabus za superfluitatibus. psäno : bydla nejspise za 5y/a. f. 32 tiSténo : blaznostvie za 5/aznonsivie. > bfiemie za Jřícmě. » dvunśdcet za dvandcet > hřésti za krdieti. » hybéti, perire za Aybéf, vae. > churavuost za ckuravost. » chutnosé, chutnost za ckutnost. » jedné za jedne. » jherec za jA#sec. » jinopřislý za jimopřišlý. » hostiludia za kasts/udsa. » klnůti za 4er. > knieŻky za żniżży. » kracitky za &racicky, kracitky. » quanquam za gzamguam. » kupczenye za kmpcsenye meffes 127, 7 (pfchozeno do I. 34)
Strana 175
179 Na str. 153 sl. 1 ř. 29 tištěno: kupecstvie za kupečstvic. » » 153 » 2» 1 » lepý za lepí » » 153 » 2 » 36 litý za litý. » » 153 » 2 . 48 lpěti za lpieti. » » 153 » 2 » 53 kobilky za kobylky. 2 » 60 » » 153 » malitký za malitký. 1 » 4 » » 154 » matera za pl. matery. » » 154 » 1» 16 mešpor za mešpory. » » 154 » 1» 50 mládec za mladec. » » 154 » 2 » 15 moci, posse za mohující. » 154 » 2 » 37 mrktati za mrktěti. » » 154 » 2 » 46 spurcitium za spurcitia. » » 155 » 1» 56 najavo za na javo. nalit za nalit. » » 155 » 1» 62 » vanum za in vanum. 155 » 2 » 9 » » 155 » 2 » 44 navščivití za navščieviti. » 155 » 2 » 50 ně, nie za nic. » 156 » 1 » 30 nekozník za nekošník. » » 156 » 1 » 65 nerozumnětedlný za nerozumětedlný. » 156 » 2 » 30 conffestim za confestim. » 156 » 2 » 37 netrájící za netrající. » 157 » 1 » 9 nezhasijící za nezhašijící. » 157 » 1 » 22 niestěj za niestěje. » 157 » 2 » 16 oblastní za obláštní. » 157 - 2 » 36 obramiti za obramiti (?). obyčejný za obyčený, obyčejný. 157 » 2 » 64 » 158 » 1 » 31 » odjiti za odjiti. » 158 » 1 » 47 odnositi za odnošovati. 158 » 2 » 23 » ohyzděnie za ohyžděnie. » pětinácte za patndcte. 160 » 1 » 23 160 » 1» 44 » plačivý za plaččivý. 160 » 1» 50 » plast za plást. » 160 » 2 » 1 plostiti za ploštiti. » 160 » 2 » 3 plovost asi za plovostredúci. venerabi is za venerabilis. » 160 » 2 » 13 » 161 » 2 » 56 ponúcenie, ponucovanie za ponučenie, ponucovánie. » 162 » 1» 5 poprsik za paprslek » 162 » 1» 19 pořéci za poříci sě. » 162 » 1 » 29 vicariatum za vicariatus. » 162 » 1» 57 pospilenie za pošpilenie. » 162 » 1 » 60 pospilovati za pošpílovati. » 162 » 2 » 52 pramík za pramýk. » 163 » přebyti za přebýti. 1 » 9 » » 163 » 2 » 22 přenábozný za přenábažný. » » 164 » 1 » 63 přiebitek za přiebytek. » » 164 » 2 » 20 přiepustiti za přepustiti. V některých výtiscích tohoto vydání nebyly jasně otištěny čárky a tečky, na př.: str. 51 ř. 27 za iet tečka, str. 61 ř. 12 za vtyeffeny čárka, str. 110 ř. 17 za budu čárka.
179 Na str. 153 sl. 1 ř. 29 tištěno: kupecstvie za kupečstvic. » » 153 » 2» 1 » lepý za lepí » » 153 » 2 » 36 litý za litý. » » 153 » 2 . 48 lpěti za lpieti. » » 153 » 2 » 53 kobilky za kobylky. 2 » 60 » » 153 » malitký za malitký. 1 » 4 » » 154 » matera za pl. matery. » » 154 » 1» 16 mešpor za mešpory. » » 154 » 1» 50 mládec za mladec. » » 154 » 2 » 15 moci, posse za mohující. » 154 » 2 » 37 mrktati za mrktěti. » » 154 » 2 » 46 spurcitium za spurcitia. » » 155 » 1» 56 najavo za na javo. nalit za nalit. » » 155 » 1» 62 » vanum za in vanum. 155 » 2 » 9 » » 155 » 2 » 44 navščivití za navščieviti. » 155 » 2 » 50 ně, nie za nic. » 156 » 1 » 30 nekozník za nekošník. » » 156 » 1 » 65 nerozumnětedlný za nerozumětedlný. » 156 » 2 » 30 conffestim za confestim. » 156 » 2 » 37 netrájící za netrající. » 157 » 1 » 9 nezhasijící za nezhašijící. » 157 » 1 » 22 niestěj za niestěje. » 157 » 2 » 16 oblastní za obláštní. » 157 - 2 » 36 obramiti za obramiti (?). obyčejný za obyčený, obyčejný. 157 » 2 » 64 » 158 » 1 » 31 » odjiti za odjiti. » 158 » 1 » 47 odnositi za odnošovati. 158 » 2 » 23 » ohyzděnie za ohyžděnie. » pětinácte za patndcte. 160 » 1 » 23 160 » 1» 44 » plačivý za plaččivý. 160 » 1» 50 » plast za plást. » 160 » 2 » 1 plostiti za ploštiti. » 160 » 2 » 3 plovost asi za plovostredúci. venerabi is za venerabilis. » 160 » 2 » 13 » 161 » 2 » 56 ponúcenie, ponucovanie za ponučenie, ponucovánie. » 162 » 1» 5 poprsik za paprslek » 162 » 1» 19 pořéci za poříci sě. » 162 » 1 » 29 vicariatum za vicariatus. » 162 » 1» 57 pospilenie za pošpilenie. » 162 » 1 » 60 pospilovati za pošpílovati. » 162 » 2 » 52 pramík za pramýk. » 163 » přebyti za přebýti. 1 » 9 » » 163 » 2 » 22 přenábozný za přenábažný. » » 164 » 1 » 63 přiebitek za přiebytek. » » 164 » 2 » 20 přiepustiti za přepustiti. V některých výtiscích tohoto vydání nebyly jasně otištěny čárky a tečky, na př.: str. 51 ř. 27 za iet tečka, str. 61 ř. 12 za vtyeffeny čárka, str. 110 ř. 17 za budu čárka.
Strana 176
OBSAH. Strana Úvod . . . . V.—XV. Epištola blaženého Eusebia o smrti slavného Jeronyma . . . . . . . . . . 1— 73 Epištola sv. Augustina o velikosti a o dóstojenství sv. Jeronyma . . . . . 74— 86 Epištola sv. Cyrilla o diviech sv. Jeronyma . . . . . . . . . . . . . 87—141 Slovníček . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142—177 Opravy a dodatky k poznámkám a k slovníčku . . . . . . . . . . . . 178 -179 . . . . . . . . . .
OBSAH. Strana Úvod . . . . V.—XV. Epištola blaženého Eusebia o smrti slavného Jeronyma . . . . . . . . . . 1— 73 Epištola sv. Augustina o velikosti a o dóstojenství sv. Jeronyma . . . . . 74— 86 Epištola sv. Cyrilla o diviech sv. Jeronyma . . . . . . . . . . . . . 87—141 Slovníček . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142—177 Opravy a dodatky k poznámkám a k slovníčku . . . . . . . . . . . . 178 -179 . . . . . . . . . .
- I: Titul
- V: Praefatio
- 1: Edice
- 142: Slovníček
- 176: Obsah