Strana I
ARCHIVUM CORONAE REGNI BOHEMIAE. TOMUS I. INDE AB A. MLXXXVI. USQUE AD A. MCCCXLVI. FASCICULUS 1. INDE AB A. MLXXXVI. USQUE AD A. MCCCV. EDIDIT INSTITUTUM HISTORICUM REI PUBLICAE BOHEMOSLOVENICAE OPERA VENCESLAI HRUBY. PRAGAE MCMXXXV. SUMPTIBUS MINISTERII SCHOLARUM ET INSTRUCTIONIS PUBLICAE. TYPOGRAPHIA REI PUBLICAE.

Strana II
VENCESLAUS HRUBÝ PHILOSOPHIAE DOCTOR ET IN UNIVERSITATE MASARYKIANA BRUNENSI PROFESSOR vir de rerum gestarum memoria indaganda optime meritus, qui „Archi- vum coronae regni Bohemiae“ edendum sibi proposuit eiusdemque operis volumen alterum, quo acta annorum a 1346 usque ad 1355 contine- bantur, a. 1928 in lucem edidit, in volumine priore, quod documenta ab antiquissimis temporibus usque ad a. 1346 amplecteretur, praepa- rando die 15 mensis Januarii a. 1933, haud plus quam XLVII annos natus, subita morte extinctus est. Cuius viri doctissimi atque operis socii praestantissimi obitum maerentes eas primi voluminis plagulas, quas ipse prelo subiecit, foras nunc emittimus. Cum alias chartas editoris manu scriptas, quae aptae essent, ut typis excuderentur, diligenter in- vestigantibus reperire non contigisset, Otakarus Bauer, philosophiae doctor, qui in tabulario regni Bohemiae officio fungitur, petentibus nobis promisit se Venceslai Hrubý consilia atque proposita respicientem hoc volumen ad finem esse perducturum. Instituti publici Bohemoslovenici historici curatores.

Strana 1
1. Heinricus IV Romanorum imperator redintegrationem episcopatus Pragensis, cuius antiqui termini describuntur, confirmat. Ratisbonae 1086 Apr. 29. Originale desideratur. — Copia (B), originalis instar ſmanu saec. XII delineata, adest in 5 Bavarico capitali archivo rei publicae Monacensi. — Aliae copiae (C), quam Cosmas in opus suum „Chronicon Bohemiae“ (lib. II cap. 37) inclusit, etiam in copiario B transscriptae, quatuor exempla adsunt in codicibus M f. 10'—11', U f. 329—330, Raj f. 92'—93', P f. 35—36' sub rubrica Confirmacio et declaracio super limitibus episcopatus Pragensis per Heinricum III imperatorem. — Eiusdem copiae C exemplum Přibik Pulkava de Radenin in suis Chronicis Bohemiae ad annum 10 1086 posuit (Fontes rerum bohemicarum V (1893) p. 55). Litteras nostras veras esse quidam viri docti non crediderunt aut litteras ipsas aut descripti- onem terminorum episcopatus Pragensis, in ipsis relatam, subditicias iudicantes. Quorum sententias praecipue J. Kalousek, vir doctissimus, refellebat. Cf. Novotný V., České dějiny I 1 (1912) p. 567 sq. et I 2 (1913) p. 254 sq. De fide litteris nostris optimo iure tribuenda sententiam, ut videtur, 15 ultimam novissime dixit V. Hrubý in commentariolo suo, qui „Původní hranice biskupství pražského a hranice říše české v 10. stoleti“ (Časopis Matice Moravské 50, 1926) inscribitur, ubi omnes sen- tentias, quae ad controversiam de litteris nostris pertinent, persequitur et demonstrat descriptionem terminorum plane authenticam esse. Cf. etiam V. Chaloupecký in Český časopis historický 33 (1927) p. 352 sq. nec non V. Hrubý in Časopis Matice Moravské 51 (1927) p. 424 sq. Litteras nostras novissime edidit G. Friedrich, Codex diplomaticus et epistolarius regni Bohemiae I (1904—07) p. 92 nr. 86 (ex B, C), ubi editiones antiquiores invenies. — Cf. etiam Monu- menta Germaniae historica, Scriptores rerum Germanicarum, nova series II (1923) p. 136 (ex C). 20 In nomine sancte et individuę trinitatis. Henricus“ divina favente clementia Regio nomini et imperatorię dignitati Romanorum tercius" imperator augustus. 25 congruere novimus, ut ęcclesiarum dei utilitatibus ubique opitulantes dampna vel iniurias earum, quacumque necesse fuerit, propulsemus. Quapropter universis dei nostrique regni fidelibus, tam futuris quam presentibus, notum esse volumus, qua- liter fidelis noster, Bragensis" episcopus Gebehardus,“ sepe confratribus suis et coepiscopis ceterisque principibus nostris ac novissime nobis conquestus est, quod 30 Bragensis" episcopatus, qui ab inicio per totum Boemię ac Maravie“ ducatum unus! et integer constitutus et tam a papa Benedicto quam a primo Ottone“ imperatore sic confirmatus est, postea sineb antecessorum suorum suoque? consensu sola 35 a) litteris maiusculis scriptum B. b) deest C. c) deest B. d) Pragensis, Pragensi hic et ubique C. e) Moravie C. f) unum B. 1) Hic litterae tam Benedicti papae VI quam Ottonis I imperatoris commemorari videntur, cf. Hrubý l. c. p. 86 n. 3. Quae de quodam privilegio Adalberti episcopi Pragensis Cosmas in opere suo (II, 37) refert, non nisi commemorationis iam praedictae confusam esse paraphrasim demonstrat Hrubý l. c. p. 87 n. 1. 1

Strana 2
2 Archivum coronde regni Bohemiae I Nr. 1. dominantium potestate, subinthronizato intra terminos eius novo episcopo, divisus esset et imminutus. Qui, cum Mogontie“ coram legatis apostolice sedis, presentibus nobis ac plerisque regni nostri obtimatibus, eandem querimoniam intulisset, ab archiepiscopis Wezelino" Mogontino, Sigewino" Coloniensi, Eilberto" Treverensi, Liemaro" Bremensi, ab episcopis quoque Theoderico" Wirdinensi, Conrado“ Traiec- tensi, Udalrico" Eistetensi, Ottone" Ratisponensi cum assensu laicorum: ducis Boe- miorum Wratizlai et fratris eius Cûnradi," ducis Friderici,b2 ducis Liudaldi, palatini comitis Rabodonis'4 et omnium, qui ibidem convenerant, primitiva illa parrochia cum omni terminorum suorum ambitu Bragensi sedi est adiudicata. Termini autem eius occidentem versus hii sunt: Tugust,’ que tendit ad medium fluminis Chub,' Zedlza' 10 et Lusanę“ et Dazana,' Liutomerici,1" Lemuzi usque ad mediam silvam,2 qua Boemia limitatur. Deinde ad aquilonem hi sunt termini: Pssouane, Chrouati'4 et altera Chro- b) litteris maiusculis scriptum B. c) Pragensi C. a) Mogontinę B, Maguntię C. 2) Fridericus dux Sueviae. 3) Liutoldus dux Carintiae. 15 1) Cunradus dux Brunensis. 5) Pagus Tugust nomen a Tugust = Tuhošť (postea Doma- 4) Rapoto comes de Cham Bavariae. žlice, Tusta, Taus ex Tugost) urbe, quae pagi caput erat, accepit (cf. Hrubý l. c. 90—91). 6) Cham flumen Bavariae, quod a Domažlice ad meridiem oritur. 7) Sedlec urbs, caput pagi Sedlecen- sium (Sedličani), qui verisimiliter pars gentis Lučanorum erant, sita prope locum, in quo postea 8) Lucanorum gens Ohře (Egra) flumen 20 Karlovy Vary villa exstitit (cf. Hrubý l. c. p. 92). 9) Děčani pagus, Ploučnice flumen superius et medium accolebat (cf. Hrubý l. c. p. 92). accolens, pars erat gentis Lemuzorum, quae pars ab urbe Déčin in confinio suo constructa nomen traxit (cf. Hrubý l. c. p. 92). 10) Litoměřici pagus, Ohře (Egram) et Labe (Albim) flumina con- fluentia accolens, etiam pars erat gentis Lemuzorum, quae pars ab urbe Litomér in confinio suo con- structa nomen accepit (cf. Hrubý l. c. p. 92). 11) Lemuzi, gens magna (ef. duas notas prae- 25 cedentes), etiam Bélina flumen accolebant (cf. Hrubý l. c. p. 92). 12) Silva per montes, quae Krušné Hory (Erzgebirge) appellantur, a fontibus Elster fluminis usque ad Albim flumen ex Bohemia effluens protenta, qua Sedličani, Lučani, Litoměřici, Lemuzi a Saxonum sedibus sepa- 13) Pšované pagus (? Sorborum gentis) ab urbe Pšov (postea rabantur (cf. Hrubý l. c. p. 94). Mělník vocata) nomine accepto a Děčanis et Litoměřicis ad orientem usque ad Jizera flumen pro- 30 14) Chrovati i. e. Chorvati = pagus maximae gentis seu potius tendebatur (cf. Hrubý l. c. p. 94). nationis Chorvatorum, quorum sedes ab Jizera flumine Bohemiae ad orientem per septentrionalem et orientalem Bohemiam et porro secundum Nissam (Glatzer Neisse) et superiorem Odram (Oder), flumina Silesiae Borusicalis, et porro secundum Vislam (Weichsel) superiorem et San, flumina Polo- niae, usque ad Styr et Bug, flumina Poloniae, protendebantur. Qui Chorvati apud Constantinum 35 Porfyrogennetam in opere eius „De administrando imperio,“ annis 949—952 scripto, BsRozooßárot ňvovv dorgoi Xoopárot, i. e. Albi Chorvati (doroog slavice bielý, bilý dicitur) appellantur (cap. 30) et regnum eorum и peyákn Xooßatia xai � doron śлovoua ouévn i. e. Alba Chorvatia nominatur (cap. 31). Quod regnum sibi Boleslaus I. dux Bohemiae una cum Krakov civitate sua capitali ante a. 950 subiugavit et filius eius Boleslaus II retinuit. Demum Boleslao II duce Bohemiae mortuo Krakov 40 civitas a Boleslao duce Poloniae, qui Chrobry appellatur, anno 999 expugnata est. Qui Bohemiam incolebant Chorvati (i. e. primus pagus in litteris nostris) una cum iis, qui Nissam flumen acco- lebant (i. e. alter pagus: „altera Chrowati“ litterarum nostrarum) cum Kladsko (Glatz) urbe sua capitali, ducem habebant, qui Slavnik appellabatur et socius Boleslai I. ducis Bohemiae erat. Quaе omnia uberius exponit V. Hrubý l. c. p. 95 sq. 5

Strana 3
Actas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1086 Apr. 3 wati, Zlasane, Trebouane, Pobarane, Dedosize' usque ad mediam silvam, qua Milcianorum occurrunt termini." Inde ad orientem hos fluvios habet terminos: Bug scilicet et Ztir" cum Gracouna' civitate provintiaque, cui Uuag1 nomen est, cum omnibus regionibus," ad predictam urbem pertinentibus, que Gracouua est. Inde, 5 Ungrorum limitibus12 additis, usque ad montes, quibus nomen est Triti,1 dilatata 14 procedit. Deinde in ea parte, que meridiem respicit, addita regione Morowia, usque ad flumen,“ cui nomen est Wag," et ad medias" silvas," cui nomen est Mòre 16 et eiusdem montis!7 eadem parrochia tendit, qua Bauuaria limitatur. Median- tibus itaque nobis et communi principum aspirante suffragio peractum est, ut dux 10 Boemie Wratizlaus et frater eius Cuonradus 18 supradicto Bragensi" episcopo, fratri suo, parrochiam, iudiciario ordine requisitam, ex integro reprofiterentur et redde- rent. Proinde nos, rogatu eiusdem episcopi racionabiliter inducti, Bragensis" episco- patus redintegrationem nostre imperialis auctoritatis edicto illi et successoribus eius confirmamus et stabilimus, inviolabiliter decernentes, ne ulla posthac cuius- 15 libet condicionis persona vel ulla societas hominum Bragensid ęcclesię quicquam sui iuris in prenotatis terminis alienare presumat. Cuius redintegrationis et con- firmationis auctoritas ut omni evo stabilis et inconvulsa permaneat, hanc cartam inde conscribi,f quam, sicut infra apparet, manu propria roborantes, inpressione sigilli nostri iussimus insigniri. 20 c) litteris maiusculis scriptum B. a) fluvium C. b) mediam silvam C. Pragensi hic et ubique C. e) rogati B. f) conscripsi B. d) Pragensis, 1) Vide notam praecedentem fere ad finem. 2) Slezane, gens Silesiae Slezam (Lohe) flu- men eiusque et Odrae fluminis confluentiam apud Vratislaviam (Breslau) accolens (cf. Hrubý l. c. p. 122). 3) Třebované etiam gens Silesiac, a Slezanis ad septentrionem Třebnice flumen accolens 25 (cf. Hrubý l. c. p. 122). 4) Bobřani etiam gens Silesiae Bobram superiorem (Bober) usque ad Kvisam (Queis) flumen accolens (cf. Hrubý l. c. p. 123). 5) Dědošici gens Silesiae a Třebovanis ad septentrionem et occidentem inter Bobram inferiorem et Odram, flumina Silesiae, habitans (cf. Hrubý l. c. p. 122). 6) Termini Milčanorum = fines diocesis Misnensis = Kvisa et Bobra inferior flumina. 7) Bug flumen Poloniae v. notam 14. superiorem. 8) Styr flumen Poloniae 10) Váh 9) Krakov civitas Poloniae v. notam 14. superiorem. 30 v. notam 14. superiorem. provintia = regio Slovakiae super Váh fluminis partem superiorem et mediam in dextra fluminis ripa, quam regionem iam Boleslaus I. dux Bohemiae Hungaris cripuit et munitionibus confirmavit (cf. Hrubý l. c. p. 138 sq.). 11) Regiones ad urbem Krakov pertinentes = id ipsum regnum, quod Alba Chorvatia appellatur; v. notam 14. superiorem. 12) Limites Ungrorum = regio Slovakiae 35 in sinistra ripa Váh fluminis usque ad montes Tatry et Danubium flumen (cf. Hrubý l. c. p. 140 sq.). 13) Tatry montes Slovakiae (c. f. Hrubý l. c. p. 140 sq.i. 14) Morava regio, quae testibus litteris nostris tempore erectionis episcopatus Pragensis usque ad Váh flumen non protendebatur (cf. Hrubý l. c. p. 136 sq.). 15) Váh flumen Slovakiae (cf. Hruby l. c. p. 137 sq.). 16) Mailberg mons in Austria inferiori, quem litterae nostrae, non „mediam silvam“ sed „medias silvas“ dicentes, pers- 40 picue discernunt a monte altero, quo Bavaria limitatur (cf. Hrubý l. c. p. 152 sq.). 17) Mons, 18) Cunradus dux Brunensis quo Bavaria limitatur =Sumava (of. Hrubý l. c. p. 152 sq.). 1*

Strana 4
4 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 2. § Signum domni Henrici tercii Romanorum imperatoris augusti (M. et S. sp.) 8 Herimannus‘ cancellarius vice Wezelonis" archicancellarii recognovit. Š (S. R.’) Data III Kalendas Maii, anno ab incarnatione Domini M LXXX VI, indictione VIII, anno autem domini Henrici regni quidem XXXII, imperii vero III. Actum" Ratispone in Christi nomine feliciter amen." 5 2. Fridericus I Romanorum imperator Vladislao II duci Bohemiae eiusque successoribus circulum, in certis festivitatibus gestandum, et censum de terra Poloniae accipiendum concedit. Ratisbonae 1158 Jan. 18. Originale (nr. 1) perg. cum sigillo illaeso, circumscriptionem ferenti talem: † FREDERIC9 10 DEI GRA-ROMANOR-IMPERATOR-AVGS (v. O. Posse, Die Siegel der deutschen Kaiser u. Könige I (1909) t. 22 nr. 1), originali impresso (A). In dorso originalis haec nota saec. XIV: Friderici imperatoris: quod ad episcopos Pragensem et Olomucensem spectat coronacio vel alterum ipsorum, quod quinque diebus uti potest rex corona, quod Poloni obligantur dare tributum regi Bohemie. Quae nota eadem manu scripta, qua signatura archivi ecclesiae Pragensis: R. H. 1., in dorso litterarum nostrarum 15 posita, indicat, illas litteras tempore saec. XIV. in dicto archivo servatas esse. Quam sententiam comprobat nota, copiae transsumpti litterarum nostrarum, in castro Pragensi 1346 Jan. 12 ad petitionem Karoli marchionis Moraviae dati, addita (v. infra hoc tomo nrm 346), quae sonat: Originalis littera (= litterae nostrae) est in sacristia ecclesie Pragensis. — Litterae nostrae inseruntur: a) litteris, quae vidimus dicuntur, ad petitionem Karoli marchionis Moraviae in castro Pragensi 20 1346 Jan. 12 datis (v. infra hoc tomo nrm 346) b) confirmatoriis litteris (B) Karoli Romanorum et Bohemiae regis, Pragae 1348 Apr. 7 datis (v. huius operis tom. II nr. 50) nec non c) Pribik Pulkavae de Radenin Chronicis Bohemiae ad annum 1158 (Fontes rerum bohemicarum V (1893) p. 91). — Václav Hájek de Libočany, Kronika česká (1541) f. 189 praebet versionem bohemicam cum nota, se originale litterarum apud tabulas terrae regni Bohemiae vidisse. Litteras nostras novissime edidit G. Friedrich, Codex diplomaticus et epistolarius regni Bohemiae I (1904—07) p. 176 nr. 180 (ex A), ubi editiones antiquiores invenies. Cf. etiam Novotný V., České dějiny I 2 (1913) p. 881. 25 C. 8 In nomine sancte et individue trinitatis. Fridericus divina favente cle- mentia imperator Romanorum augustus. Cum tam lege nature quam scripta 30 bonum operari moneamur ad omnes, precipue eos, qui in aministratione imperii et rei publice veraci consilio et indefesso laboris studio nobis assistunt et pro gloria imperii propaganda strennuissime decertando omnibus inimicorum incursibus et a) monograma Heinrici imperatoris etiam in C delineatum invenitur, de quo monogram- mate C commemorat: Quod (sc. signum) ego (sc. Cosmas) vidi ipsum cesarem (sc. Heinricum 35 IV) suis manibus annotantem in privilegio Pragensis episcopatus. b) deest C. c) Heriman- f) signo recognitionis litteris nus — (S. R.) deest C. d) Mezedonis B. e) reconsignavit B. maiusculis et minusculis inscribitur: YDEa EEPYMaNNY kaNkeLMPXY B. g) Actum — amen deest C. h) deest B.

Strana 5
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1158 Jan. 5 quibuslibet periculis sese obiciunt, specialis prerogativa honoris sublimare dignum duximus, ut de virtutum premiis et gloria corone" diffidere non debeant, qui legi- time certaverint. Noverit igitur omnium Christi imperiique nostri fidelium tam presens etas quam successura posteritas, qualiter nos Wadizlao, illustri et stren- 5 nuissimo duci Boemorum, ob insignia servicii ac devotionis tam eius" quam omnium Boemorum merita honoris insigne, quo avus! et ceteri progenitores eius, duces Boemie, beneficio imperialis excellentię ceteris ducibus preminebat, circulum vide- licet gestandi, concessimus et per eum omnibus successoribus" suis in perpe- tuum. Decernimus itaque et inrefragabili lege statuimus, ut liceat prefato duci 10 Boemie Wadizlao illis temporibus, quibus nos coronam" et diadema glorie porta- mus, in Nativitate Domini videlicet et in Pascha et in Penthecosten, circulum portare et amplius in festivitate videlicet sancti Venzelai et sancti Adelberti eo, quod illas sollempnitates" propter patronos suos maiori reverentia et celebritate tota Boemia veneretur. Sicut itaque celebratio' et impositio corone" nostre" non debet fieri, nisi 15 per manus archiepiscoporum et episcoporum, ita prefato duci Boemię a nullo homi- num circulus imponatur, nisi a dilecto nostro Daniele, venerabili Pragense episcopo, et Johanne Olomucense episcopo eorumque successoribus. Quod si forte Olomu- censis defuerit, nichilominus Pragensis pro sede et dignitate excellentiori vices compleat amborum; similiter autem Olomucensis, si forte Pragensis defuerit. Ad 20 hęc predicto duci Boemię et successoribus eius addimus et concedimus censum de terra Polonię, quem antecessores eius, duces Boemie, a Polonia retro temporibus accipere solebant.? Ut autem hęc nostra donatio et constitutio supranominato duci Wadizlao, karissimo nostro, eiusque successoribus omni tempore rata et inconvulsa permaneat, presentem inde paginam conscribi et sigillo nostro insigniri iussimus, 25 adhibitis ydoneis testibus, quorum nomina hęc" sunt": Eberhardus Salzburgensis archiepiscopus, Wiemannus Magdeburgensis archiepiscopus, Hertwicus Ratisbonen- sis° episcopus, Eberhardus Bambergensis episcopus, Cûnradus" Patauiensis episcopus, Otto Frisingensis" episcopus, Daniel Pragensis episcopus, Heinricus" dux Austrię, Fridericus dux Sueuorum, Ludewicuss lantgraviuss Duringię, Adebertus marchio 30 Saxonię, Otto marchio Missenensis,' Otto et Fridericus, palatini comites. X Signum domni Friderici Romanorum imperatoris invictissimi. § (M). Ego Reinaldus cancellarius vice Arnaldi, Magontini“ archiepiscopi et“ archi- cancellarii,“ recognovi. a) deest B. b) choronę B. c) Wadislav B. d) ei B. e) sic A, B. f) gestandum B. i) Wenczeslay B. k) sollennitates B. h) choronam B. 35 g) successoribus, successoribus A. p) Conradus B. 0) Ratisponensis B. l) cebratio A. m) chorone nostre B. n) sunt hec B. u) Maguntini B. q) Frisigiensis B. r) Henricus B. s) Ludowicus langravius B. t) Misnensis B. 1) Vratislaus dux, postea (1086) rex Bohemorum, 1061—1092. 2) Cf. Cosmae Pragensis Chro- nica Boemorum lib. II, cap. 13 (Fontes rerum Bohemicarum II (1874) p. 86, Monumenta Germaniae 40 historica, Scriptores rerum Germanicarum, nova series II (1923) p. 101).

Strana 6
6 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 3. Datum Ratisbonę XV Kalendas Februarii, indictione Va, anno Dominice in- carnationis M C LVII, regnante domno Fridericho Romanorum imperatore glorio- sissimo, anno regni eius VI, imperii vero III. 3. Fridericus II Romanorum imperator electus et Siciliae rex Premyslo Otakaro I 5 regi Bohemiae eiusque successoribus regnum Bohemiae cum plurimis libertatibus Basileae 1212 Sept. 26. concedit. Originale (nr. 2) perg. cum bulla aurea illaesa, circumscriptiones ferenti tales: a] 4 FREDERIC- DI GRA REX SICIL DVCAT APVL 7 PRINCIP CAP b) † XPS VINCIT. XPS REGNAT. XPS INPERAT (v. O. Posse, Die Siegel der deutschen Kaiser u. Könige I (1909) t. 27 nr. 3, 4), filis sericis rubri 10 coloris pendenti (A). In dorso originalis haec nota, eadem manu saec. XIV. med., qua scripta est nota eiusdem tenoris in dorso litterarum Karoli Rom. et Bohemiae regis, Pragae 1348 Apr. 7 datarum, quibus litterae nostrae confirmantur (v. huius operis tom. II nrm 51): Littera infeodacionis regis Ottakari, in qua tangitur de eleccione regum Boemie et quod debeant absque exaccione et absque iuribus imperialis curie de regalibus investiri, et datur eis auctoritas investiendi episcopos 15 sui regni et confirmantur omnes termini sive mete regni Boemie prefati et declaratur, quod curiam in Babenberch vel Nurenberch aut Merseburch visitare debeant et ducem Polonie conducere, dummodo ipsis ante sex septimanas terminus prefigatur, et imperatori, in Roma coronam imperialem accipienti, reges Boemie mittent ibidem trecentos armatos aut solvent trecentas marcas. Ad dextram plicae nota Registrata per Johannem de Glacz, per manum Johannis de Kladsko, notarium cancellariae 20 Karoli Romanorum et Bohemiae regis, scripta occasione rescriptionis litterarum nostrarum in registrum archivi coronae regni Bohemiae, quod registrum Johannes de Novo foro, protonotarius ciusdem cancellariae, iussu Karoli regis fieri curavit. De qua registratione archivi praedicti plura invenies in huius operis tomo ultimo, quem archivi institutioni eiusque- historiae describendis reservamus. — Litterae nostrae inseruntur: a) confirmatoriis litteris (B) Karoli Romanorum et 25 Bohemiae regis, Pragae 1348 Apr. 7 datis (v. huius operis tom. II nrm 51), b) transsumpto Arnesti a Schleynitz, administratoris archiepiscopatus Pragensis, ad requisitionem Johannis sen. a Lobkowitz et in Zbiroh, supremi iudicis curiae regalis regni Bohemiac, et Floriani Griespechii a Griespach et in Kaceřov, regiae camerae in regno Bohemiae secretarii, in arce Pragensi 1541 Maii 14 dato (originale perg. cum sigillo vicariatus ecclesiae et erchiepiscopatus Pragensis iacet 30 ad originale nrm 2 supra scriptum), c) Přibík Pulkavae de Radenin Chronicis Bohemiae ad annum 1212 (Fontes rerum Bohemicarum V (1893) p. 123. — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 7—8, U f. 325'—326', Raj f. 89—90, P f. 29'—31 sub rubrica Exempcio regis Boemie ab omni pecunie exaccione et iusticia curie imperialis et quod possit investire episcopos suos et quod ad nullam curiam imperialem venire teneatur, nisi Bamberg, Nuremberg. b) Quatuor 35 manca exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 42—43, V f. 1'—2, N f. 22'—23', S f. 2—4 sub eadem rubrica, quae in copiario B praeponitur. — Václav Hájek de Libočany, Kronika česká (1541) f. 221'—222 (versio bohemica). Heinricus de Parisius, notarius Friderici imperatoris, litteras nostras non solum scripsit, sed etiam dictavit. Litteras nostras novissime edidit G. Friedrich, Codex diplomaticus et epistolarius regni Bohemiae II (1912) p. 92 nr. 96 (ex A), ubi editiones antiquiores invenies. Cf. etiam Novotný V., Reg. imp. V nr. 671. Ceské dějiny I 3 (1928) p. 304 sq. cum imagine phototypica. 40

Strana 7
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1212 Sept. Fredericus“ divina favente clementia Romanorum imperator electus et semper augustus, rex Sicilie, ducatus Apulie et principatus Capue. Cum decor et potestas imperii nostrum precesserit statum, ut non solum ceterorum principum dignitates, verum etiam sceptra regalia a nostra conferantur maiestate, gloriosum reputamus 5 ac magnificum, quod in tanto nostre largitatis beneficio et aliis crescit regie dignitatis augmentum, nec ob hoc eminentia nostra aliquod patitur detrimentum. Inde est, quod nos attendentes preclara devotionis obsequia, que universa Boemorum gens ab antiquo tempore Romano exibuit imperio tam fideliter quam devote, et quod illustris rex eorum Ottacharus a primo inter alios principes specialiter pre ceteris in impe- 10 ratorem nos elegit et nostre electionis perseverantie diligenter et utiliter astiterit," sicut dilectus patruus noster pie memorie rex Philippus omnium principum habito consilio per suum privilegium instituit, ipsum regem constituimus et confirmamus et tam sanctam et dignam constitutionem approbamus regnumque Boemie liberaliter et absque omni pecunie exactione et consueta curie nostre iusticia sibi suisque 15 successoribus in perpetuum concedimus, volentes, ut quicunque ab ipsis in regem electus fuerit, ad nos vel successores nostros accedat, regalia debito modo recep- turus. Omnes etiam terminos, qui predicto regno attinere videntur, quocunque modo alienati sint, ei et successoribus suis possidendos indulgemus. Ius quoque et auctoritatem investiendi episcopos regni sui integraliter sibi et heredibus suis con- 20 cedimus ita tamen, quod ipsi ea gaudeant libertate et securitate, quam a nostris predecessoribus habere consueverunt. De nostre autem liberalitatis munificentia statuimus, quod illustris rex predictus vel heredes sui ad nullam curiam nostram venire teneantur, nisi quam nos apud Babenberc‘ vel Nurenberc" celebrandam indi- xerimus, vel si apud Merseburc curiam celebrare decreverimus, ipsi sic venire 25 teneantur, quod, si dux Polonie vocatus accesserit, ipsi sibi ducatum prestare debeant, sicut antecessores sui, quondam Boemie reges, facere consueverunt, sic tamen, ut spatium sex eddomadarum veniendi ad predictas curias eis ante prefigatur. Salvo tamen, quod, si nos vel successores" nostros Rome coronari contigerit, ipsius predicti regis Ottacheri vel successorum suorum relinquimus arbitrio, utrum ipsi trecentos 30 armatos nobis transmittant vel trecentas marchas persolvant. Ad huius autem constitutionis et confirmationis nostre memoriam et robur perpetuo valiturum presens privilegium per manus Henrici" de Parisius notarii et fidelis nostri scribi et bulla nostra aurea iussimus communiri anno, mense et indictione subscriptis. Huius a) litteris maiusculis, ornatis scriptum A, Fridericus B (or. A). b) astitit B (or. A). 35 c) Babemberc B (or. A). d) Nurembere B (or. A, A). e) eddomadarum A, ebdomadarum B (or- A, A. f) dictas B (or. A, A). g) predecessores B (or. A). h) Heinrici B (or. A). i) hinc usque ad finem eadem manu, sed alio atramento scriptum A. 1) Privilegium Philippi regis anno 1198 circa Sept. 8 datum iam deest. Cf. de eo Friedrich, Coder diplom. et epistolarius regni Bohemiae II (1912) nr. 3.

Strana 8
8 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 4. rei testes sunt isti: archiepiscopus Barensis,“ episcopus Tridentinus," episcopus Basiliensis, episcopus Constantiensis, episcopus Curiensis," abbas Augensis, abbas Sancti Galli, abbas de Wiceburc, Bertoldus de Nifphed regalis curie prothonotarius," comes' Ulricus de Chiburc, comes Rodulfus‘ de Habechesburc et langravius de Alsatia, comites Loduicus" et Hermannus de Froburc, comesh Warnerus‘ de Hohenburc, Arnoldus nobilis de Wart, Rodulfus' advocatus de Raprehteshiwilare" Rodulfus’ de Ramensberc, Albero de Tanehuse camerarius et alii quam plures magnates et nobiles et liberi, quorum testimonio hoc privilegium constat esse confirmatum". Acta sunt hec anno Dominice incarnationis millesimo ducentesimo duodecimo, mense Septenbris, quintedecime indictionis, regni vero domini nostri Frederici" illustrissimi Romanorum imperatoris electi et semper augusti, regis Sicilie," quinto- decimo. Datum in nobili civitate Basilea" per manus Ulrici viceprothonotarii sexto Kalendas Octobris feliciter amen." 5 10 4. Fridericus II Romanorum imperator electus et Siciliae rex Premyslo Otakaro I 15 regi Bohemiae proprietatem suam Floss et alia castra et bona donat. Basileae 1212 Sept. 26. Originale (nr. 3) perg. cum eadem bulla aurea illaesa, quam iam supra hoc tomo exordio nri 3, inmediate praecedentis, meminimus, filis sericis rubri coloris pendenti (A). In dorso originalis haec nota, manu saec. XIV scripta : Imperatoris Friderici super donacione et confirmacione castrorum 20 Milin, Richenbach, Schwarczenburg. — Litteras nostras tempore Johannis et Karoli regum Bohemiae (forsitan iam prius) usque ad annum 1358 in potestate et archivo ducum Austriae retentas esse, testantur litterae Karoli imperatoris, Norimbergae 1358 Jun. 30 datae (v. huius operis tom. III ad annum et diem), e quibus haec verba commemoramus: "... assertione illustris Alberti, Austrie, Styrie et Carinthie ducis... rite comperimus (sc. Karolus rex) huiusmodi litterae et privilegia (sc. litterae 25 nostrae et litterae eiusdem Friderici II imp., Melfiae 1231 m. Julio datae = infra hoc tomo nr. 7), in sua et progenitorum ipsius, ducum Austrie, potestate fuerunt multo iam tempore nec ad usus nostros seu progenitorum nostrorum, regum Bohemie, hactenus pervenerunt ex eo precipue, quod clare memorie illustris Johannes, quondam Boemie rex, genitor noster dilectus, in primo accessu a) sequitur lacuna octo litterarum, quae erasae sunt A. b) nomina episcoporum in 30 una columna scripta sunt A. c) nomina abbatum et protonotarii in secunda columna scripta sunt A. d) Nisphe B (or. A’). e) nomina comitum usque ad Hermannum de Froburc in tertia columna scripta sunt A. f) Rudolphus B (or. A), Rodulphus B (or. A). g) Ludovi- cus B (or. A). h) verba comes-confirmatum in quarta columna scripta sunt A. i) Wratierus B (or. A), Wartierus B (or. A). k) Hohemburc B (or. A, A. l) Raprehtehurilare B (or. A), 35 m) Friderici B (or. A, A). Raprehceshurilare B (or. A). n) hic in codicibus R, V. N. S desinunt exempla manca copiae e copiario C. z) Basil A. 1) Berardus Costa. 2) Fridericus de Wangen. 3) Lutholdus. 5) Arnoldus. 4) Conradus de Tegerfeld.

Strana 9
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1212 Sept. 9 suo ad regnum Boemie prefatum, tamquam advena, iurium, libertatum et condicionum regni Boemie et status eius ignarus, nesciebat, si tales littere habite forent in thesauris regni et corone predicte aut in eius tamquam Boemie regis potestate consisterent, quas tamen prefatus dux Austrie .., in scriniis suis reperiens, nobis tamquam regi et heredi Boemie, ad quem iure spectabant, assignavit 5 et reddidit amicabiliter et benigne.“ Quibus litteris Karoli imperatoris et Pribik Pulkavae de Radenin Chronicis Bohemiae ad annum 1212 (Fontes rerum Bohemicarum V (1893) p. 123) litterae nostrae inseruntur cum variis lectionibus orthographicis, quas negleximus. — Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 10—10, U f. 327'—328, Raj. ƒ. 90—91', P f. 32'—34 sub rubrica Donacio regi Boemie super castro Flozze, Swarczenburg, Lichtenstein etc. — Václav Häjek de 10 Libočany, Kronika česká (1541) f. 222—222' (versio bohemica). Heinricus de Parisius, notarius Friderici imperatoris, litteras nostras non solum scripsit, sed etiam dictavit. Litteras nostras novissime edidit G. Friedrich, Codex diplomaticus et epistolarius regni Bohemiae II (1912) p. 94 nr. 97 (ex A), ubi editiones antiquiores invenies. Cf. etiam Novotný V., 15 České dějiny 13 (1928) p. 306. Reg. imp. V nr. 672. In" nomine sancte et individue trinitati samen. Fredericus“ divina favente cle- mentia Romanorum imperator electus et semper augustus, rex Sicilie, ducatus Apulie et principatus Capue. Ad excellendos regie celsitudinis titulos eorum votis nos 20 uberius acclinare decrevimus, quorum fidem ac devotionem circa universa negotia nostra promovenda integram ac inconvulsam certiori experientia didicimus. Dignum namque ac honestum arbitramur fore, ut eorum qui promotioni nostre ab exordio assistere non dubitaverunt, tanto sollercius obsequiis respondeamus, ut eciam eorum exemplo plerosque alios ad favorem nostrum fabilius' allicere valeamus. Nos itaque 25 animadvertentes preclara devotionis obsequia, que illustris rex Boemorum Ottacharus intimo cordis affectu cum universa Boemorum gente hactenus nobis exibuit ac etiam Domino largiente in perpetuum est exibiturus, suis ad presens, in quantum possumus, respondere cupientes obsequiis, notum facimus tam presentibus quam futuris, quod nos eidem regi Boemie donamus et confirmamus ac in perpetuam 30 possessionem tradimus proprietatem nostram Vlozze cum ministerialibus, servis, cuiuscunque fuerint conditionis, omnique iuris integritate quarumlibet possessionum, prout avus noster Fredericus pie memorie gloriosus Romanorum imperator augustus emit a domina Adleida comitissa de Clewen. Item donamus ei et confirmamus castrum, quod dicitur Svarcenberc, cum ministerialibus, servis, cuiuscunque sint 35 conditionis, omnique iuris integritate quarumlibet possessionum, ut dictus avus noster emit a duce Henrico de Medelic. Item donamus ei et confirmamus provintiam, que Milin dicitur, cum Richenbach et omnibus pertinentiis suis. Item donamus ei et confirmamus castrum Lichtemstein cum omnibus pertinentiis suis. Eidem etiam regi concedimus in pheodum et confirmamus possessiones Mantile et Lve 40 cum omnibus pertinentiis suis. Preterea castrum Donin cum suis pertinentiis a) In — Fredericus litteris maiusculis, ornatis scriptum A. b) sic A. 2

Strana 10
10 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 5. donamus et confirmamus, si illud a marchione Missenensel absolvere poterimus, si vero ipsum castrum absolvere non poterimus, quicquid tres ab eodem rege electi imperii principes, qui tunc in gratia nostra fuerint, cum tribus supanis decreverint facere, satagemus. Ut autem nostre liberalitatis donatio, concessio ac confirmatio maiori nitatur robore et evidentiori future successioni pateat veritate, presens privi- 5 legium per manus Henrici de Parisius, notarii et fidelis nostri, scripbi“ et bulla nostra aurea iussimus communiri anno, mense et indictione subscriptis. Huius' rei testes sunt: archiepiscopus Barensis, episcopus Tridentinus,' episcopus Basiliensis," episcopus Constantiensis,' episcopus Curiensis,' abbas Augensis, abbas Sancti Galli, abbas de Wiceburc, Bertoldus de Nifphe, regalis curie prothonotarius, comes Ulricus 10 de Chiburc, comes Rodulfus de Habechesburc et langravius de Alsatia, comites Lodvicus et Hermannus de Froburc, comes Warnerus de Hohenburc, Arnoldus no- bilis de Wart, Rodulfus advocaturs de Raprehteshiwilare, Albero de Tanehuse, Rodulfus de Ramesberc et alii quam plures. Acta sunt hec anno Dominice incarnationis millesimo ducentesimo duodecimo, 15 mense Septenbris, quintedecime indictionis, regni vero domini nostri Frederici illustrissimi Romanorum imperatoris electi et semper augusti, regis Sicilie quinto- decimo. Datum in nobili civitate Basilea" per manus Ulrici viceprothonotarii sexto Kalendas Octobris feliciter amen. 5. 20 Fridericus II Romanorum imperator electus et Siciliae rex Vladislao Heinrico marchioni Moraviae eiusque heredibus Mocran et Mocran concedit. Basileae 1212 Sept. 26. Originale (nr. 4) perg. cum eadem bulla aurea, illaesa, quam iam supra hoc tomo exordio nri 3 meminimus, filis sericis rubri coloris pendenti (A). In dorso originalis haec nota eadem manu 25 saec. XIV, qua nota in dorso litterarum, supra hoc tomo sub nro 4 positarum, scripta: Imperatoris Friderici super Mocran et Mocran. — Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 10—10', U f. 328'—329, Raj f. 91'—92', P f. 34—35 sub rubrica Confirmacio marchioni Moravie super Mocran et Mokram. Heinricus de Parisius, notarius Friderici imperatoris, litteras nostras non solum scripsit, sed 30 etiam dictavit. Litteras nostras novissime edidit G. Friedrich, Codex diplomaticus et epistolarius regni Bohemiae II (1912) p. 96 nr. 98 (ex A), ubi editiones antiquiores invenies. Cf. etiam Novotný V., České dějiny Reg. imp. V nr. 673. I 3 (1928) p. 306 sq. a) sic A. b) Hinc usque ad finem versibus magis contractis eadem manu, sed alio 35 atramento scriptum A. c) Basil A. 2) Vide supra p. 8 n. 1. 3) Vide supra 1) Theodoricus marchio Misnensis. p. 8 n. 2. 4) Vide supra p. 8 n. 3. 5) Vide supra p. 8 n. 4. 6) Vide supra p. 8 n. 5.

Strana 11
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1212 Sept. 11 In“ nomine sancte et individue trinitatis amen. Fredericus“ divina favente clementia Romanorum imperator electus et semper augustus, rex Sicilie, ducatus Apulie et principatus Capue. Cum decor et potestas imperii nostrum precesserit statum, dignum tamen ac honestum arbitramur fore eorum votis uberius acclinare, 5 quorum fidem ac devotionem circa universa negotia nostra promovenda integram ac inconvulsam certiori experientia didicimus. Inde est, quod nos advertentes grata ac preclara devotionis obsequia, que Henricus nobilis marchio Moravie, hactenus tam fideliter quam devote nobis exibuit ac etiam Domino largiente in antea est exibi- turus, suis ad presens in quantum possumus, respondere cupientes obsequiis, notum 10 facimus tam presentibus quam in evum successuris, quod nos eidem marchioni et heredibus suis de nostre liberalitatis munificentia concedimus et confirmamus Mocran" et Mocran" cum omni iure et pertinentiis suis, salvo servitio, quod inde curie nostre debetur. Ad huius autem confirmationis et concessionis nostre memoriam et robur perpetuo valiturum presens privilegium per manus Henrici de Parisius, notarii 15 et fidelis nostri, scripbi" et bulla nostra aurea iussimus communiri anno, mense Huius rei testes sunt: archiepiscopus Bari,'2 episcopus et indictione subscriptis. 6 Tridentinus,' episcopus Basiliensis, episcopus Constantiensis,' episcopus Curiensis," abbasd Augensis, abbas Sancti Galli, abbas de Wiceburc, Bertoldus de Nisphe," regalis curie prothonotarius," comes' Ulricus de Chiburc, comes Rodulfus de Habechesburc 20 et langravius de Alsatia, comites Loduicus et Hermannus de Froburc, comes War- nerus de Hohenburc, Arnoldus nobilis de Wart, Rodulfus advocatus de Raprehtes- hiwilare et alii quam plures. Acta sunt hec anno Dominice incarnationis millesimo ducentesimo duodecimo, mense Septenbris, quintedecime indictionis, regni vero domini nostri Frederici illu- 25 strissimi Romanorum imperatoris electi et semper augusti, regis Sicilie, quintodecimo. Datum in nobili civitate Basilea' per manus Ulrici viceprothonotarii sexto Kalendas Octobris feliciter amen. a) In — Fredericus litteris maiusculis, ornatis scriptum A. b) sic A. c) nomina episco- porum in una columna scripta sunt A. d) nomina abbatum et protonotarii in secunda columna 30 scripta sunt A. e) nomina comitum usque ad Hermannum de Froburc in tertia columna scripta sunt A. f) Basil A. I) Antiquiorem camque falsam opinionem verba Mocran et Mocran scriptoris litterarum errore pro verbis marchionatum Moraviae posita esse, quam B. Bretholz in commentariolo „Mocran et Mocran“ inscripto (Mitteil d. Inst. f. österreich.Gesch., Ergzbd VI, 253 et Zeitschr. f. Gesch. Mähr. u. Schles. 35 V, 319) proposuit, R. Koss optimo iure confutavit in commentatione „Mocran et Mocran“ (Zprávy českého zem. archivu VII.), qua testimonio antiqui cuiusdam inventarii archivi coronae regni Bohemiae nisus demonstrat Mocran et Mocran Möckern castrum et locum apud Magdeburg s. Albim 4) Vide supra p. 8 n. 3. significare. 2) Vide supra p. 8 n. 1. 3) Vide supra p. 8 n. 2. 5) Vide supra p. 8 n. 4. 6) Vide supra p. 8 n. 5. 2*

Strana 12
12 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 6. 6. Fridericus II Romanorum rex Venceslai, filii Premysli Otakari I regis Bohe- miae, electionem in regem Bohemiae confirmat. Ариd Ulmam 1216 Jul. 26. Originale (nr. 5) perg. cum bulla aurea, illaesa, circumscriptiones ferenti tales: a) FReDG- RICVS D6I GRA ROMAROR REX 7 S6MP AVGVSTVS XOATO SICITIG b) + ROMA-CAPUT-MVNDI- RGGIT-ORBIS-FRENA-ROTUNDI, (v. O. Posse, Die Siegel der deutschen Kaiser u. Könige I (1909) t. 28 nr. 2, 3) filis sericis rubri albique coloris pendenti (A). In dorso originalis haec nota, eadem manu saec XIV. med., qua nota eiusdem tenoris in dorso litterarum Karoli Rom. et Bohemiae regis, Pragae 1348 Apr. 7 datarum, quibus litterae nostrae confirmantur (v. huius operis tom. II nrm 52), scripta est: Profitetur Romanorum rex, qualiter marchio Moravie et universitas magnatum 10 et nobilium Boemie de assensu regis Ottakari Wenceslaum filium eius in regem suum elegerunt, et ipse confirmavit electum. Ad-dextram plicae nota Registrata per Johannem de Glacz, de qua cf. supra notam in exordio nri 3. — Litterae nostrae inseruntur: a) confirmatoriis litteris (B) Karoli Roma- norum et Bohemiae regis, Pragae 1348 Apr. 7 datis (v. huius operis tom. II nrm 52). b) Přibík Pulkavae de Radenin Chronicis Bohemiae ad annum 1216 (Fontes rerum bohemicarum V (1897) 15 p. 134. — Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 8—9, U f. 326'—327, Raj ƒ. 90—90, Pf. 31—32 sub rubrica Confirmacio et consensus in eleccionem regis Ottakari et filii sui Wenceslai super regno Boemie. Litteras nostras novissime edidit G. Friedrich, Coder diplomaticus et epistolarius regni Bohe- miae II (1912) p. 117 nr. 127 (ex A), ubi editiones antiquiores invenies. Cf. etiam Novotný V., Ceské 20 dějiny I 3 (1928) p. 319 sq. 5 Reg. imp. V nr. 874. 8 Fredericus 8 secundus divina favente clementia Romanorum rex semper augustus et rex Sicilie. Si specialibus et expertis fidelibus et dilectis nostris gratiam facimus specialem, non est indignum, sed consonat omnimodis equitati. Eapropter 25 universis imperii fidelibus tam presentibus quam futuris imperpetuum notum esse volumus, quod misso ad presentiam nostram Benedicto, venerabili archidiacono Beli- nensi“, exposuerunt celsitudini nostre dilecti fideles nostri Henricus marchio Moravie et universitas magnatum et nobilium Boemie, quod communi voluntate et assensu dilecti nostri Odacrii, illustris regis Boemie, elegerunt in regem eorum Vencezlaum, 30 filium ipsius regis Boemie primogenitum. Propter quod maiestati nostre attentius supplicarunt, ut electionem ipsius Vencezlai ratam haberemus? et firmam et eidem nostrum benignum impertiremur assensum. Nos autem, quia votive supplicationis huius affectum ex magne fidelitatis ardore novimus provenire, considerantes since- ritatem fidei et pure devotionis ipsius Odacrii, regis Boemie, quam erga maiestatem 35 nostram hactenus habuise dinoscitur, attendentes etiam obsequia filii sui Vencezlay , dilecti sororii nostri, que nobis et imperio fideliter poterit exhibere, de solita gratia nostra et consilio principum et magnatum imperii, qui tunc circa nos existebant, electionem prephatam ratam habemus et firmam et concedimus eidem Vencezlao" a) Belin B. b) habemus B. c) Venezslai B. d) Venczslao B. 40

Strana 13
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1216 Jul. 13 totum regnum Boemie cum terminis et omni iure et honore ac rationibus, eidem regno pertinentibus, sicut ipsum regnum pater suus et alii predecessores sui, tam duces quam reges, umquam melius tenuerunt et possederunt. Mandamus itaque et firmiter statuimus, ut quecumque persona ecclesiastica vel secularis hanc nostram 5 confirmationem et concessionem infringere vel evacuare presumpserit, mille libras auri puri componat, quarum medietas curie nostre, altera vero iniuriam passis per- solvatur. Ut autem hac rata et firma imperpetuum perseverent, presens privilegium scribi et bulla aurea typario nostre maiestatis impresa“ precepimus communiri. Huius rei testes sunt: Syffridus Augustensis episcopus, Ulricus abbas Sancti Galli, Cono 10 abbas Elwacensis, Henricus abbas Campidonensis, Radulfus palatinus comes de Twingen, comes Hartemannus de Wirtemberc, comes Lodowicus" frater eius, Her- mannus marchio de Baden, Hugo iunior palatinus comes de Twingen, comes Lodo- wicus' de Otyngen, Bertoldus de Nyphen, Anselmus de Justingen marescalcus, Walterus de Syph pincerna et alii quam plures. Ego Conradus Metensis et Spirensis episcopus, imperialis aule cancellarius, vice domini Syffridi Maguntine" sedis archiepiscopi et totius Germanie archicancel- larii, recognovi. Acta sunt hec anno Dominice incarnationis millesimo ducentesimo sextode- cimo, septimo Kalendas Augusti, indictione quarta, regnante domino nostro Fre- 20 derico secundo dei gratia Romanorum rege semper augusto et rege Sicilie, anno Romani regni ipsius quarto et Sicilie octavodecimo feliciter amen. Datum apud Ulmam per manus Bertoldi de Nyphen, imperialis aule prothonotarii, anno, mense et indictione pretitulatis. 15 7. 25 Fridericus II Romanorum imperator Venceslao iuniori regi Bohemiae regnum Bohemiae cum omni honore, pertinentiis ac iure confirmat. Melfiae 1231 m. Julio. Originale (nr. 6) perg. cum bulla aurea, illaesa, circumscriptiones ferenti tales: a) † FRI- DGRIC9 DI-GRA ROMANOR -IMPATOR 7 SEPAG' ST2 7 REX SIEILIE IGRLGM b) † ROM CAPVT 30 MINDI REGIT-ORBIS FREN ROTNDI (v. O. Posse, Die Siegel der deutschen Kaiser u. Könige I (1909) t. 30 nr. 4, 5), filis sericis rubri flavique coloris pendenti (A). In dorso haec nota, manu saec. XIV. in. scripta: Privilegium Friderici Romanorum imperatoris de confirmatione regni. — Litteras nostras tempore Johannis et Karoli regum Bohemiae (forsitan iam prius) usque ad annum 1358 in potestate et archivo ducum Austriae retentas esse, testantur litterae Karoli imperatoris, Norimbergae 35 1358 Jun. 30 datae (cf. supra hoc tomo notam in exordio nri 4). Quibus litteris Karoli imperatoris litterae nostrae inseruntur cum variis lectionibus orthographicis, quas negleximus. — Quatuor a) sic A, impressa B. b) Ludovicus B. c) Badan B. d) Maguntinensis B.

Strana 14
14 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 7—8. exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 12—13, U f. 330—331, Raj f. 93'—94, P f. 36'—38 sub rubrica Infeodacio Wenceslai regis Boemie post mortem patris regis Ottakari. Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 9 nr. 10. — Lünig J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis specialis continuationis I erste Fortsetzung (= totius seriei tomus VI b, 1711) p. 5 nr. 4. — Goldast M., De Bohemiae regni... iuribus ac privilegiis... commentarii (1627) Appendix documentorum p. 24 nr. 15 (ed. J. H. Schminckii 1719 tom. I Append. docum. p. 31 nr. 15). — Sommersberg F. W., Scriptores rerum Silesiacarum I (1729) p. 925 nr. 7. - Boczek A. Coder diplom. et epist. Moraviae II (1839) p. 232 nr. 212. — Huillard — Bréholles A., Hist. diplom. Friderici secundi III (1852) p. 294. — Erben C. J., Regesta diplom. nec non epist. Bohemiae et Moraviae I (1854) p. 362 nr. 772. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 65 nr. 34. — Monu- 10 menta Germaniae historica, Legum sectio IV, Constitutiones II (ed. L. Weiland, 1896) p. 189 nr. 154. Reg. imp. V nr. 1883. 5 C. 8 In" nomine sancte et individue trinitatis. Fridericus secundus divina favente clemencia Romanorum imperator semper augustus, Jerusalem et Sicilie Tunc imperiale fastigium sua rutilat dignitate ac potencie sue sceptra 15 rex. clarificat, cum ad reges et principes, suo subiectos imperio, sue radios claritatis effundit et ipsis paterna regna munifica largitione confirmat. Hinc" est igitur, quod per presentem augustalem paginam notum esse volumus tam modernis quam posteris universis, quod cum olym, vivente dilecto principe nostro Ottakaro illustri Boemorum rege, recepto a dilecto principe et affine nostro Watizlao", iuniori' rege, 20 filio eius, homagio iuxta morem, concesserimus ei tamquam primogenito de innata liberalitate nostra regnum Boemie, post eiusdem patris sui obitum ab imperio possi- dendum!, attendentes ad presens, rege predicto O., patre ipsius, rebus humanis exempto2, qualiter ipse, dum vixit, nobis, illustri Romanorum regi Henrico, karis- simo filio nostro, et imperio devotus extiterit, et memoratus filius eius Watizlaus , 25 rex iunior, paterne devocionis erga nos, dictum regem, filium nostrum, et imperium imitator et successor existat atque iugiter grata et ardua servicia exhibet et in antea exhibere poterit graciora, nec non eciam ob maioris dileccionis graciam, qua suo incremento tenemur, cum illustrem reginam C.3, dilectam consobrinam nostram, habeat feliciter in consortem, concessionis dudum habite munera liberaliter pro- 30 sequentes, regnum Boemie cum omni honore ac dignitate, civitatibus, castris, villis et terris eidem regno pertinentibus et cum omni iure, quo dictus rex, pater eius, idem" regnum racionabiliter noscitur possedisse, imperialis auctoritatis munimine confirmamus prefato Watizlao‘ iuniori regi tenendum et possidendum, sicut tenere debet a nobis et imperio, presentis privilegii auctoritate mandantes, quatinus nullus 35 a) littera initialis ornata A. b) I littera initialis ornata A. c) F littera initialis ornata, nomen ipsum litteris maiusculis scriptum A. d) H littera initialis A. e) sic pro Wencezlao A. f) i finalis ex e eadem manu corr. A. 9) Watizl pro Wencezlaus A. h) iddem A. 1) Cf. superius litteras Friderici regis inmediate praecedentes. 2) A. 1230 Dec. 15 obiit. 3) Cunigundis Friderici imp. neptis. 40

Strana 15
Actas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1231 Jul. 15 princeps, dux, marchio, comes, legatus nullaque sublimis persona vel humilis, eccle- siastica vel mundana, contra presentis confirmacionis nostre divalem paginam venire presumat; quod qui presumpserit, penam mille librarum auri se compositurum agnoscat, quarum medietatem curie nostre et reliquam parti passe iniuriam se 5 noverit soluturum. Ad“ huius itaque nostre confirmacionis memoriam et robur perpetuo valiturum presens privilegium fieri et bulla aurea typario nostre maiestatis impressa iussimus communiri. Huius autem rei testes sunt: Lando Reginus, Ja. Capuanus et Marinus Barensis archiepiscopi, familiares et fideles nostri, .. Salerni- tanus? et Pe. Brundusinus archiepiscopi, R. Melfiensis et P. Rauellensis episcopi, 10 frater Hermannus magister hospitalis sancte Marie Theotonicorum in Jerusalem, Gebardus de Arneysten, legatus in Ytalia, .. langravius de Luckimber, comes Ge- rardus de Saumes,' Fridericus de Karo et Conradus de Smidilvelt, Manfridus marchio Lanzensis, Th. comes Acerrarum, Riccardus marescalcus, Riccardus camerarius, Hen- ricus magne imperialis curie magister iusticiarius et alii quam plures. � Signum domini nostri Friderici secundi, dei gracia invictissimi Romanorum (M.) imperatoris semper augusti, Jerusalem et Sicilie regis. 8 Acta sunt hec anno Dominice incarnacionis millesimo ducentesimo tricesimo primo, mense Julii, quarte indiccionis, imperante domino nostro Friderico, dei gracia illustrissimo Romanorum imperatore semper augusto, Ierusalem et Sicilie rege, anno 20 imperii eius undecimo, regni Jerusalem sexto, regni vero Sicilie tricesimo quarto, feliciter amen. Datum in civitate Melfie anno, mense et indiccione pretitulatis. 15 8. Wilhelmus Romanorum rex Heinrico comiti Luxemburgensi comitatum Namu- rensem, feudum Johannis de Avesnes, confirmat. 25 Mecheln 1254 Febr. 12. Originale desideratur. — Quinque exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 9—29', U f. 345'—346, Raj f. 108—109, P f. 61—61', L deperdito, quod exemplum J. P. Ludewig (v. infra) servavit, sub rubrica Sequitur confirmacio et investitura predicti comitatus Namurtensis predicto Heinrico. 30 Ludewig J. P, Reliquiae manuscriptorum V (1723) p. 447 nr. 8. — Lünig J. Chr., Codex Ger- maniae diplomaticus II (1733) p. 2463 nr. 8. — Mieris L., Charterbock I, 281. Reg. imp. V nr. 5176. Wilhelmus dei gracia Romanorum rex semper augustus universis presentes litteras inspecturis graciam suam et omne bonum. Cum carissimus sororius noster 35 a) A initialis A b) litterae um correctae A. c) litteris maiusculis scriptum A. 1) Jacobus. 2) Caesarius de Alagno. 3) Petrus.

Strana 16
16 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 9—10. Johannes de Auesnis“ nuper in nostra presencia nobili Heinrico comiti de Luczem- burg, dilecto fideli nostro, comitatum de Namurto, ad feudum suum spectantem, duxerit conferendum, nos collacionem ipsam ratam habemus et gratam et eam aucto- ritate regia confirmamus, quiquid in comitatu Namurtensi" existit, quod ad feudum non pertinet nostri sororii memorati, propter puram devocionem, quam predictus comes ad nos habere dinoscitur, eidem comiti liberalitate regia cum aliis bonis suis, que a nobis et imperio tenet, liberaliter concedentes de nostra munificencia speciali et ei predicta omnia ex habundanciori gracia auctoritate regalis culminis confirmantes. Insuper memorato comiti tenore presencium promittimus bona fide, quod ad acquirendum comitatum ipsum assistemus eidem auxilio, consilio et favore. 10 In cuius rei testimonium presentes litteras exinde conscribi et sigillo maiestatisd nostre iussimus communiri. Datum Machlinie II Idus Februarii, indiccione XIII, anno Domini M° CC LIIII“. 5 9. Wilhelmus Romanorum rex villico, scabinis communitatique villae Namurensis 15 mandat, ut Heinrico comiti Luxemburgensi obediant. Alberti monte 1255 Jul. 20. Originale desideratur. — Quinque exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 28'—29, U f. 345', Raj f. 108—108, P f. 60—61, L deperdito, quod exemplum J. P. Ludewig (v. infra) servavit, sub rubrica Littera missa communitati Namurtensi et Heinrico comiti Luczem- 20 burgensi, qui recepit ipsum comitatum a Johanne de Auesnis in feudum. Ludewig J. P., Reliquiae manuscriptorum V (1723) p. 446 nr. 7. — Lünig J. Chr., Coder Germaniae diplomaticus II (1733) p. 2463 nr. 7. — Mieris, Charterbock I, 278. — Kluit, Histor. Reg. imp. V nr. 5261. Holland. 2,650. Wilhelmus dei gracia Romanorum rex semper augustus villico, scabinis totique 25 communitati ville Namurtem," dilectis fidelibus suis, graciam suam et omne bonum. Cum omnia feuda, que comitissa Flandrie a nobis et imperio tenebat titulo feudali, fuerint iam dudum sibi dictante' principum sentencia'2 penitus abiudicata nosque comitatum Namurtem" nominatim et quandam aliam partem predictorum feudorum nobili viro Johanni de Auesnis, dilecto sororio et fideli nostro, feudali 30 b) Namurcensi P, L. c) tenent M. U. d) magestatis U. a) Anesius M. P, Ansius L. e) Machlime M, Mechlenii L. f) XIII L. g) millesimo CC LIIII U, P. h) sic M, Namurten U, k) Namurcen Namurezen P, Namurcensis L. i) per principum sententiam pro dict. — sent. L. U, P, Namurcensem L. l) Avesius U, Auesius M. Ausius L. 1) Margareta II comitissa Flandriae et Hanoniae. 2) Cf. sententiam de feudis post 35 coronationem requirendis Frankfurt 1252 Jul. datam (MGH LL IV Constitutiones II 1896) p. 465 nr. 359.

Strana 17
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1254—1257. 17 titulo duxerimus“ concedendum, idem sororius noster nobili Heinrico comiti Luczem- burgensi, Rupensi" ac marchioni Arlinensi , comitatum eundem cum suis appendiciis dedit in feudum et in nostra et tocius curie nostre presencia suum recepit homagium super eo. Nos vero ipsam collacionem et donacionem, quam dictus sororius noster fecit comiti prenotato de dicto comitatu Namurtend et eius appendiciis, approbantes, eam de nostro processisse beneplacito et assensu tenore presencium protestamur et collacionem ac donacionem eandem denuo presentis scripti patrocinio confir- mamus, prudencie vestre districte mandantes, quatenus predicto comiti Luczem- burgensi, tamquam vero et legittimo vestro domino, in omnibus obedire curetis, 10 scituri pro certo, quod si in hac parte nostris aquieveritis! beneplacitis" et mandatis," vos contra molestatores quoslibet defendemus, prout de iure facere hoc tenemur, vestrisque commoditatibus ac profectibus in nostra curia et, ubicumque possimus," liberaliter intendemus. Datum Alberti Monte‘ XIII' Kalendas Augusti, indiccione XIII." 5 15 10. Richardus Romanorum rex Heinrico comiti Luxemburgensi comitatum Namu- rensem, feudum imperii, confirmat. In castris ante Boppard 1257 Jul. 14. Originale desideratur. — Quinque exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 29'—30, U f. 346—346', Raj f. 109—109', P f. 61'—62, L deperdito, quod exemplum J. P. Ludewig 20 (v. infra) servavit, sub rubrica Item confirmacio confirmacionis predicti comitatus (sc. litterarum supra hoc tomo sub nro 8 propositarum). Ludewig J. P., Reliquiae manuscriptorum V (1723) p. 448 nr. 9. — Lünig J. Chr., Coder Germaniae diplomaticus II (1733) p. 2465 nr. 9. — Gebauer G. Ch., Leben u. denkw. Taten H. Reg. imp. V nr. 5313. Richards erw. Röm. Kaysers (1744) p. 348. Richardus dei gracia Romanorum rex semper augustus universis sacri imperii fidelibus, presentes literas inspecturis, graciam suam et omne bonum. Decet muni- ficenciam regie maiestatis devocionem subditorum" suorum diligenter attendere et eorum servicia dignis retribucionibus compensare. Exhibita' siquidem nobis" viri Hein- rici comitis Lucemburgensis," dilecti fidelis nostri, peticio continebat, quod, cum no- 30 bilis" vir Johannes de Auesnis," filius Flandrie et Hanonie" comitisse, comitatum Na- 25 c) Arlumensi L. d) sic M, U, P, Namur- a) duximus M, U, L. b) Rupen U, P, Rupenensi L. censi L. e) quod L. f) acquiveritis M, acquirentis P, adimpleveritis L. g) beneplacitum et mandatum pro ben. et mand. L. h) possumus U, P, L. i) Monte MCCLIII XIII pro Monte XIII L, k) etc. M. l) deest L. m) nobis illa nobilis vir H comes de Luczemburg, dilectus 35 fidelis noster in multis rebus exhibuit. Quum itaque nobilis pro nobis — nobilis L. n) Luczelüb p) Hanhovie M. U, Luczeninb P. o) Anesius M. 1) Margaretae II. 3

Strana 18
18 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 11. murten“ predicto comiti Lucemburgensi° concedendum duxerit , ab eodem Johanne feudali titulo possidendum, et inclite recordacionis dominus Wilhelmus Romanorum rex, predecessor noster, concessionem et infeudacionem huiusmodi gratam habens et ratam, eidem comiti predicta omnia confirmarit," quedam alia bona et si que in eodem comitatu Namurtensi sita essent, que ad ipsius regis" infeudacionem et concessionem inmediate spectarent, eidem comiti cum aliis bonis suis, que ab eodem rege et imperio" tenebat, in augmentum sui feudi liberaliter concedendo, prout hec omnia dicuntur in ipsius regis et predicti Johannis litteris,' exinde confectis, plenius contineri, nos huiusmodi infeodacionem, confirmacionem et concessionem, a predictis rege! ett Johanne" factas ratas haberemusk et gratas easque nostri scripti patro- 10 cinio muniremus. Unde nos, qui' eiusdem comitis Lucemburgensis" precibus benigno," quantum possimus, semper occurrere" affectamus" assensu, infeodacionem, con- cessionem et confirmacionem ac ratihabitacionem, a sepedictis rege" et Johanne" ipsi comiti Lucemburgensi" super comitatu predicto Namurt" ac bonis predictis factas, et litteras exinde confectas ratas habentes et gratas, eas presentis scripti 15 patrocinio confirmamus, volentes tamen, quod idem‘ comes Lucemburgensis" pareatt sentencie“ principum et aliorum nostrorum fidelium, suorum parium, coram" nobis," si forte contingat aliquem" super dicto comitatu Namurtensi ipsi in curia nostra facere questionem. In quorum omnium testimonium presentes litteras exinde con- scribi et sigillo maiestatis nostre iussimus communiri. Datum in castris ante Bopardiam XIIIIV die Iulii, indiccione XV., anno Domini M CČ LVII, regni vero nostri anno primo. 5 20 11. a) Richardus Romanorum rex Přemyslum Otacarum II, regem Bohemiae, de regno Bohemiae et marchionatu Moraviae investit eique et eius successoribus 25 ducatum Austriae et marchionatum Stiriae in feudum imperii concedit. Aachen 1262 Aug. 9. Originale desideratur. — Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 51—52, V f. 6—6', N f. 30—30', S f. 16—17' sub rubrica Investitura de regno Boemie et marchionatu Moravie et infeodacio ducatus Austrie et marchionatus Stirie. 30 a) Namurcensem P. b) Luczenlnb U, P, et Luczelumb M. c) duxit P. d) confirmavit L. e) vero L. f) deest L. g) Johannis L. h) imperatore L. i) dignoscuntur L. k) habe- mus M, U. I) muniri iussimus L. m) Luczelnb U, P, Luczelumb M. n) benigne L. o) pos- sumus P, L. p) succurrere affectati L. q) regi et Johanni L. r) Namurcensi L. s) quidem L. t) compareat L. u) similis L. v) quorum nobis cura pro coram nobis L. x) aliquam M. 35 y) XIII L. 1) Litteras Wilhelmi regis Mecheln 1254 Febr. 12 datas iam superius hoc tomo sub nro 8 proposuimus.

Strana 19
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1262 Aug. 19 5 Goldast M., de Bohemiae regni... iuribus ac privilegiis... commentarii (1627), Appendix docum. p. 26 nr. 17 (ed J. H. Schminckii 1719 tom. I, Append. docum. p. 34 nr. 17). — Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 10 nr. 14. — Lünig J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis specialis continuationis I erste Fortsetzung (totius seriei tomus VI b, 1711) p. 6 nr. 5 (ex Goldast). — Steyerer A., Commentarii pro historia Alberti II (1725) p. 145 sq., litteras nostras a Goldasto seu alio scriptore confictas esse demonstrans, operam perdit. — Schrötter F. F., Erste Abhandlung aus dem österreichischen Staatsrechte (1762) p. 94, nr. 2. — Lambacher Ph., Österreichisches Interregnum (1773), Anhang p. 41, nr. 29. — Urkundenbuch des Landes ob der Enns III (1862) p. 290 nr. 307. 10 Reg. imp. V nr. 5399. Richardus dei gratia Romanorum rex semper augustus illustri Ottakaro, Boemie regi, carissimo principi suo, graciam suam et omne bonum. Cum regalis dignitas potestatis quandam quodam modo divine in terris maiestatis imaginem representet, et quanto quis divine voluntati magis innititur, tanto copiosioribus gracie sue donis 15 et insignioribus illustratur preconiis“, decens et congruum estimamus, ut ad imi- tationem illius, qui omnibus dat et nulli improperatb, illi nostra benignitas graciosior atque benignior semper illuceat, qui nostre beneplacito voluntatis cum maiori libe- ralitate et promptitudine se conformat. Hinc est, quod, cum nullius gratificacionis muneribus, sed proprie dumtaxat virtutis et liberalitatis instinctu pellectus ad nostri 20 cultum dominii sis conversus et promittas legaliter te deinceps nostre devocionis obsequiis et mandatis constanter et fideliter inherere, nos te ob hoc condignioribus honoribus et graciosioribus beneficiis prosequi cupientes, de principatibus regni Boemie et marchionatus Moravie ac omnibus feodis, dictis duobus principatibus attinentibus, quos et que clare memorie pater et progenitores tui iuste et raciona- 25 biliter ab imperio tenuerunt, auctoritate presencium investimus tibique dictos princi- patus et feoda simpliciter auctoritate regia confirmamus. Et quia non multum gracie tante potencie et claritatis viro per ista videmur impendere, que constat" claros progenitores tuos officiosis laboribus et gloriosis actibus meruisse, nos te pro tue devocionis meritis plenius et insignius honorare volentes, tibi et tuis legit- 30 timis heredibus, qui tibi in bonis feodalibus secundum ius et consuetudinem sacri imperii de iure poterunt et habebunt succedere, pro nobis et nostris successoribus, imperatoribus et regibus Romanis, illos duos nobiles principatus, ducatum videlicet Austrie et marchionatum Stirie, ad manum imperii et nostram de iure libere devo- lutos, cum omnibus feodis, ad dictos duos pertinentibus principatus, ab imperio debitis 35 et consuetis teneri, integraliter et simpliciter in feodum concedimus et donamus tibique et huiusmodi tuis heredibus imperpetuum presentis scripti patrocinio stabi- limus, a te et tuis heredibus, quemadmodum est prescriptum, iure et titulo feodali a) deest R, V, N, S, supplevimus ex litteris eiusdem Richardi regis, infra hoc tomo sub nro 11, b propositis. b) imperat R, V, N, S, correximus ex iisdem litteris. c) videmus R, V, N, S, 40 correximus ex iisdem litteris. d) constituit R, V, N. S, correximus ex iisdem litteris. 1) Wenceslaus I rex Bohemiae. 3*

Strana 20
20 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 11. perpetuo possidendos. Nulla igitur persona sublimis vel humilis, ecclesiastica vel mundana, presumat huius nostre investicionis, confirmacionis et concessionis paginam infringere vel ei ausu temerario contraire. Quod qui fecerit, ipso facto se noverit bannum imperii et nostre offensam celsitudinis incurisse. In istorum autem omnium testimonium et evidenciam pleniorem presens scriptum exinde conscribi et sigillo maiestatis nostre iussimus communiri. Datum Aquisgrani IX die Augusti, indiccione quinta, anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo secundo, regni vero nostri sexto. 5 b) Richardus Romanorum rex se Přemyslum Ottacarum II, regem Bohemiae, de regno Bohemiae et marchionatu Moraviae investivisse eique et eius successori- 10 bus ducatum Austriae et marchionatum Stiriae in feudum imperii concedisse Aachen 1262 Aug. 9. pronunciat. Originale desideratur. — Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 13—13', U f. 331—332, Raj f. 94'—95, P f. 38—39' sub rubrica Investitura regni Boemie et marchio- natus Moravie ac infeodacio ducatus Austrie et marchionatus Stirie. — Litterae nostrae inseruntur 15 confirmatoriis litteris (K) Karoli Romanorum et Bohemiae regis, Pragae 1348 Apr. 7 datis (v. huius operis tom II nrm 53). Goldast M., De Bohemiae regni... iuribus ac privilegiis... commentarii (1627), Appendix docum. p. 46 nr. 33, una cum K (ed. J. H. Schminckii 1719 tom. I Append. docum p. 59 nr. 33). — Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I. lib. VIII (1688) p. 42 nr. 38 (una cum K). 20 — Lünig J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis specialis continuationis I erste Fortsetzung (totius seriei tomus VI b, 1711) p. 26 nr. 25 (una cum K). — Steyerer A., Commentarii pro historia Alberti II (1725) p. 141 sq., litteras nostras a Goldasto seu alio scriptore confictas esse demon- strans, operam perdit. — Gebauer G. C., Leben u. denkwürdige Thaten Herrn Richards, erwählten Römischen Kaysers (1744) p. 424 sq. — Boczek A., Codex diplom. et epist. Moraviae III (1841) 25 p. 338 nr. 343. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 152 nr. 50 (ex K). — Emler J., Regesta Reg. imp. V nr. 5399. Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 147 nr. 380. Ricardus" dei gracia Romanorum rex semper augustus universis Christi et sacri imperii Romani fidelibus, ad quos presentes litteras pervenire contigerit, habere noticiam rei geste. Cum regalis dignitas potestatis quandam quodam 30 modo divine in terris maiestatis ymaginem representet, et quanto quis divine voluntati magis innititur, tanto copiosioribus gracie sue donis et insignioribus illustratur preconiis', decens et congruum estimamus, ut ad imitacionem illius, qui omnibus dat et nulli improperat, illi nostra benignitas graciosior atque benignior semper illuceat, qui nostre beneplacito voluntatis, cum maiori liberalitate et prompti- 35 tudine se conformat. Hinc est, quod cum illustris Ottakarus" Boemorum rex, nullius gratificacionis muneribus, sed proprie dumtaxat virtutis et liberalitatis a) Richardus M, U, Raj, P. b) O. K. c) deest K.

Strana 21
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1262 Aug. 21 instinctu pellectus liberaliter ad nostri cultum dominii sit conversus et promittat legaliter se deinceps nostre devocionis obsequiis et mandatis constanter et fideliter inhesurum,“ nos ipsum ob hoc condignioribus honoribus et graciosioribus' beneficiis prosequi cupientes, nosse vos volumus universos, quod eundem regem de princi- 5 patibus regni Boemie et marchionatus Moravie ac omnibus feodis, dictis duobus principatibus attinentibus, quos et que clare memorie pater' et progenitores eiusdem iuste et racionabiliter ab imperio tenuerunt, auctoritate presencium investimus eique dictos principatus et feoda simpliciter auctoritate regia confirmamus. Et quia non multum gracie tante potencie et claritatis viro per ista videmur impendere, que 10 constat claros progenitores suos officiosis laboribus et gloriosis actibus meruisse, nos ipsum pro sue devocionis meritis plenius et insignius honorare volentes, eidem regi et suis legittimis heredibus, qui ei in bonis feodalibus secundum ius et consue- tudinem sacri imperii de iure poterunt et habebunt succedere, pro nobis et nostris successoribus, imperatoribus et regibus Romanis, illos duos nobiles principatus 15 ducatum videlicet Austrie et marchionatum Stirie, ad manum imperii et ad nostram de iure libere devolutos, cum omnibus feodis, ad dictos duos pertinentibus princi- patus, ab imperio debitis et consuetis teneri, integraliter et simpliciter in feodum concedimus et“ donamus" eique et huiusmodi suis heredibus imperpetuum presentis scripti patrocinio stabilimus, ab ipso et suis heredibus, quemadmodum est prescriptum," 20 iure et titulo feodali perpetuo possidendos. Nulla igitur persona sublimis vel humilis, ecclesiastica vel mundana, presumat huius' nostre investicionis, confirmacionis" et concessionis nostre" paginam infringere vel ei ausu temerario contraire. Quod" qui fecerit, ipso facto se noverit bannum imperii et nostre offensam celsitudinis incurisse. In istorum autem omnium testimonium et evidenciam pleniorem presens scriptum 25 exinde conscribi et sigillo‘ maiestatis nostre' iussimus communiri. Datum Aquisgrani IX" die Augusti, indiccione quinta, anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo secundo, regni vero nostri sexto. 12. Clemens papa IV Přemyslo Ottacaro II Bohemiae regi concedit, ut in terra 30 Litvaniae, si eam de manibus inimicorum eripuerit, regni solium erigere valeat. Viterbii 1268 Jan. 20. Originalia (nr. 7) perg. duo cum bullis plumbeis, filis sericis rubri flavique coloris penden- tibus (A, A). Unumquodque originale alia manu scriptum est. Originale A, quod in superiore a) adhesurum K. b) gracioribus K. c) deest M, U, Raj, P. d) deest K. e) scriptum M, 35 U, Raj, P. f) huiusmodi M, U, Raj, P. g) confir. — nostre deest M, U, Raj, P. h) si quis M, U, Raj. P. i) signo nostre maiestatis M, U, Raj, P. k) XI M. U, Raj, P. 1) Wenceslaus I rex Bohemiae.

Strana 22
22 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 12. suo margine nomen Rex fert (ex quo intelligitur, idem originale ipsi Premyslo regi destinatum esse), litteris magis compositis adornatur, sed minus correcte scriptum, cum nonnullis rasuris expeditum est. In originali A has invenimus adnotationes: 1) in sinistro angulo superiore litteram R, in dextra parte inferiore per lineam intercisam, cum quibusdam notis per lineas, ut videtur, cassatis (= nota recribendarii) 2) sub plicae parte sinistra notam numeri v (= nota taxae) sub eaque notam R per 3) in plicae parte dextra notam B comes, eadem manu, qua con- textus litterarum scriptam (= nota scriptoris) 4) in superiore margine litterarum a tergo nomen procuratoris Guills bis cadem manu, qua similes notae in litteris infra sub nris 13 et 14, inmediate sequentibus, positis, scriptum (cf. etiam exordia nrorum 13 et 14 sequentium) 5) inferius notis praecedentibus magnam litteram capitalem R, in qua script. cap. CXXXVIIII inscribitur (= nota 10 registrationis). In originali A invenimus easdem adnotationes, quas iam apud A sub 2) et sub 4) commemoravimus, excepta nota R per ~ et insuper in plicae parte sinistra notam Ro., eadem manu, qua contextus litterarum scriptam (= nota scriptoris). In dorso litterarum haec nota manu posteriore scripta: Regum Boemie bulle utiles, in quibus eis datur potestas conquestandi Littwaniam et reges ibidem preficiendi. — Copia coaeva adest in Registris Vaticanis Clementis 15 p. IV tom. III anni III f. 189 epist. 139 (R V. Cf. etiam litteras eiusdem Clementis papae infra hoc tomo sub nris 13 et 14, inmediate sequentibus, propositas nec non alias litteras eiusdem papae Viterbii 1268 Jan. 20 datas, quibus Přemyslo Ottacaro II Bohemiae regi nuntiat se petitioni eius, ut, si Letoviam, Galandiam, Getuesiam de infidelium manibus cripuerit, exinde metropolis statui possit et ecclesia Olomucensis 20 archiepiscopali dignitate praesigniri, sine ecclesiae Maguntinae praeiudicio satisfacere non posse (Reg. imp. V, Päpste nr. 9860, Reg. Boh. et Mor. II nr. 594). — Ad rem cf. Goll J., Čechy a Prusy ve středověku (1897) p. 25 sq. Raynaldus O., Annales ecclesiastici XIV ad ann. 1267 nr. 46. — Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 16 nr. 17. — Lambacher Ph., Oesterreichisches Interregnum 25 (1773) Anhang p. 48 nr. 34. — Boček A. — Chytil J., Codex diplom. et epist. Moraviae V (1850) p. 249 nr. 35 (ex Balbin perperam ad a. 1264 = Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 170 nr. 438). — Voigt J., Codex diplom. Prussicus I p. 161 nr. 156. — Theiner A., Vetera monu- menta Poloniae et Lithuaniae I (1860) p. 79 nr. 151 (ex R V). — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 228 nr. 593. 5 30 Reg. imp. V., Päpste nr. 9859. Clemens“ episcopus, servus servorum dei, carissimo in Christo filio .. regi Boemie illustri salutem et apostolicam benedictionem. In tui magnificentia cul- minis mater ecclesia quam plurimum delectatur, dum intentis et devotis studiis elaboras statum magnificare fidelium et procurare christiane religionis augmen- 35 tum. Hoc igitur providentia sedis apostolice considerans, tibi per suas litteras olim dicitur concessisse, ut terras, quas de manibus Litvanorum et aliorum infide- lium, si tamen Tartaris vel aliis christiani nominis inimicis se, prout ferebatur, dampna- biliter copularant, eriperes, illis dumtaxat exceptis, que ad dilectos filios.. magistrum et fratres hospitalis sancte Marie Theutonicorum vel ad alios Christi fideles perti- 40 a) Nomen litteris cum spatiis et floribus scriptum A, A. 1) Premysl Ottacarus II. 2) Vide llitteras Urbani p. IV, apud Urbem veterem 1264 Jun 4 datas (Emler J., Reg. Boh. et Mor. II (1882) p. 176 nr. 453). Cf. etiam J. Goll (Čechy a Prusy ve středověku (1897) p. 34 et 36).

Strana 23
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1268 Jan. 23 nebant, ad manus tuas libere posses ac licite retinere. Unde cum, sicut asseris, signo vivifice crucis assumpto, proponas in brevi favente divina clementia extento potentie tue brachio procedere contra illos ac tandem in finibus locorum, que pre- dictis infidelibus remanere contigerit, magnum constituere presidium bellatorum ad 5 infidelium eorundem locorum populum saltem per vexationis angustias ad caulam Domini reducendum, nos zelum tue devotionis, qua circa cultum orthodoxe fidei ampliandum fervere dinosceris, tuumque pium in hac parte propositum, utpote laude dignum, multipliciter in Domino commendantes et intendentes te prosequi favoris gratia plenioris, regiis supplicationibus inclinati, de fratrum nostrorum consilio 10 presentium tibi auctoritate concedimus, ut, si terram Letowie, de qua predicte sedis auctoritate regnum extitit constitutum, presidente illi clare memorie Mindota," qui, post receptum baptismatis sacramentum auctoritate apostolica coronatus in regem, fuit tandem a quibusdam perditionis filiis crudeliter interfectus, de manibus inimicorum tuo ministerio eripi Domino prestante contigerit, in illa regni solium, 15 sicut prius, erigere valeas ac illius regimini personam fidelem et ecclesie Romane devotam preficere, prout bono statui fidelium et augmento catholice fidei videris utilius expedire. Nolumus tamen per hoc predictis magistro et fratribus Hospitalis sancte Marie Theutonicorum quoad terras, bona et iura, spectantia ad eosdem, sive ea teneant sive ab aliis etiam infidelibus teneantur, in aliquo preiudicium gene- 20 rari. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indigna- tionem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursurum. Datum Viterbii XIII Kalendas Februarii, pontificatus nostri anno tertio. 25 13. Clemens papa IV Přemyslo Ottacaro II, Bohemiae regi, indulget, ut de terris, quas de manibus infidelium eripuerit, libere disponere valeat. Viterbii 1268 Jan. 26. Originalia (nr. 8) perg. duo cum bullis plumbeis, filis sericis rubri flavique coloris penden- 30 tibus (A, A. Unumquodque originale alia manu scriptum est. Originale A, quod in superiore suo margine nomen Rex fert (ex quo intelligitur idem originale ipsi Přemyslo regi destinatum esse), litteris magis compositis adornatur, sed minus correcte scriptum, cum nonnullis rasuris expeditum est. In originali A has invenimus adnotationes: 1) in sinistro angulo superiore easdem notam rescribendarii cassatas, quas iam supra exordio nri 12 meminimus, 2) sub plicae parte sinistra 35 notam numeri.! (= nota taxae) sub eaque notas eR per m; cassatas, 3) in plicae parte dextra 1) Cf. Goll l. c. p. 34 sq. 2) Mendog rex, anno 1253 iussu Innocentii papae IV coronatus, anno 1263 interfectus est (cf. Goll l. c p. 25, 32).

Strana 24
24 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 13. notam B per m; eadem manu, qua contextus litterarum, scriptam (= nota scriptoris). 4) in superiore margine litterarum a tergo idem nomen procuratoris Guills, bis eadem manu scriptum, quod iam supra exordio nri 12 meminimus (cf. etiam exordium nri 14 sequentis) 5) sub notis prae- cedentibus magnam litteram capitalem R, in qua script. cap. CXL inscribitur (= nota registrationis). In originali A invenimus easdem adnotationes, quas iam supra apud A sub 2) et sub 4) comme- moravimus, exceptis notis. R per m. et insuper in plicae parte dextra notam A S, eadem manu, qua contextus litterarum scriptam (= nota scriptoris). In dorso litterarum haec nota manu posteriore scripta: Bulla papalis, ut rex Boemie de terris a manibus Littwanorum et aliorum infi- delium, si quas acquisierit, possit disponere. — Copia coaeva adest in Registris Vaticanis Clementis p. IV tom. III anni III f. 189 epist. 140 (R V). Cf. etiam litteras eiusdem Clementis papae supra et infra hoc tomo sub nris 12 et 14 propositas nec non alias litteras eiusdem papae, Viterbii 1268 Jan. 20 datas, quas supra exordio nri 12 meminimus. — Ad rem cf. Goll J., Čechy a Prusy ve středověku (1897) p. 25 sq. Theiner A., Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae I (1860) p. 80 nr. 154 (ex R V). = Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 230 nr. 596. 5 10 15 Reg. imp. V. Päpste nr. 9866. Clemens" episcopus, servus servorum dei, carissimo in Christo filio .. regi Boemie illustri salutem et apostolicam benedictionem. Ad extollendam fidei catholice gloriam, tanquam princeps christianissimus, studio devote mentis intendens, obtinuisse diceris per apostolicas tibi litteras? indulgeri, ut terras, quas de manibus 20 Litwanorum vel aliorum infidelium, si tamen ipsi Tartaris et aliis christiani nominis inimicis essent, prout ferebatur, dampnabili federe copulati, per tuam potentiam divine presidio maiestatis eriperes, posses ad manus tuas libere ac licite retinere, illis terris prorsus exceptis, que ad dilectos filios fratres Hospitalis sancte Marie Theotunicorum" seu quoscumqe alios Christi fideles pertinere noscuntur, licet illas 25 ad presens alii teneant etiam infideles. Nunc autem celsitudini tue pleniorem gratiam facientes, ut terras easdem, taliter tue devotioni concessas, postquam per tuum ministerium deo propitio extiterint acquisite, non solum ad manus tuas iuxta prescriptam formam retinere libere valeas, sed et de ipsis absque dictorum fratrum preiudicio disponere, prout tua discretio salubriter expedire viderit, auctoritate tibi 30 presentium indulgemus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolo- rum eius se noverit incursurum. Datum Viterbii VII Kalendas Februarii, pontificatus nostri anno tertio. 35 14. Clemens papa IV conventionem, inter magistrum et fratres Hospitalis s. Mariae Theutonicorum in Prussia et Přemyslum Ottacarum II, regem Bohemiae, a) Nomen litteris cum spatiis et floribus scriptum A, A. b) Theotonicorum A. 1) Přemysl Ottacarus II. 2) Cf. supra p. notam 40

Strana 25
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1268 Jan. 25 de terris Prussiae, e manibus infidelium eripiendis, Pragae 1267 Sept. 19 factam Viterbii 1268 Jan. 31. et insertam, confirmat. Originale (nr. 9) perg. cum bulla plumbea, filis sericis rubri flavique coloris pendenti (A). In originali litterarum nostrarum haec adnotationes inveniuntur: I) in plicae parte dextra litterae: 5 L. G. 2) in superiore margine litterarum a tergo idem nomen procuratoris Guills, bis eadem manu scriptum, quod iam supra exordio nri 12 meminimus. — Copia coaeva adest in Registris Vaticanis Clementis pap. IV tom. III anni III f. 192 epist. 144 (R V). Cf. etiam litteras eiusdem Clementis papae supra hoc tomo sub nris 12 et 13 propositas nec non alias litteras eiusdem papae, Viterbii 1268 Jan. 20 datas, quas supra exordio nri 12 10 meminimus. — Ad rem cf. Goll J., Čechy a Prusy ve středověku (1897) p. 25 sq. Voigt J., Codex diplom. Prussicus I p. 162 nr. 157. — Theiner A., Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae I (1860) p. 81 nr. 155 ex R V. — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 230 nr. 597 (ex A). Clemens“ episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis .. magistro et fratribus 15 Hospitalis sancte Marie Theutonicorum in Pruscia salutem et apostolicam bene- dictionem. Cum a nobis petitur, quod iustum est et honestum, tam vigor equi- tatis quam ordo exigit racionis, ut id per sollicitudinem officii nostri ad debitum perducatur effectum. Exhibita siquidem nobis vestra peticio continebat, quod, cum carissimus in Christo filius noster Ottacarus' illustris rex Boemie, zelo ductus fidei, 20 tam ad ampliandum titulos et cultum nominis christiani ac gentilium refrenandam tyrampnidem, quam ad ipsorum occupandum et capiendum terminos eosque divino cultui circa Prusciam et regiones conterminas subiugandos potenti manu disponeret proficisci, tandem, ut iura vestra in posterum illibata seu conservata vobis plenius apparerent, contestatus est se ita premissa debere prosequi, quod vobis exinde in 25 partibus terrarum Pruscie, quas acquisivistis ibidem et iam in vestra potestate te- netis, vel in partibus terrarum, que apostatarunt a fide quasque vos aliquando in vestra possesione ac potentia habuistis, videlicet in terra Culmensi, Lubouia, Soysim, Pomzania, Pazluch, Landesen, Sambia, Pogzania, Warmia, Natangia et Barthia cum territoriis et attinenciis earundem, nullum unquam per eundem regem vel suos suc- 30 cessores ratione dominii, nominis, dominationis seu iuris sibi ascribendis, quantum ad predicta, loca tunc vel in posterum preiudicium generetur, in quibus dictus rex vobis plenum ius, quod et ante habueratis, iurisdictionis, dominationis, proprietatis, possessionis et acquisitionis eorum, quietum et liberum professus fuit a se et suis posteris remanere. Promisit quoque idem rex, quod ad recuperandum dictas terras, 35 que a fide scilicet apostataverant, vobis assistet pro viribus auxilio, consilio et favore, vos autem ad acquirendum et occupandum Galandiam, Getwesiam, Letto- uiam et alios inimicos crucis Christi pro viribus eum iuvabitis, ut terre ipse cultui fidei christiane ac dicioni regis applicentur eiusdem, sicut in patentibus litteris a) Nomen cum spatiis et floribus scriptum A. b) O. A. c) e ex i alio atram. correcta 40 A, Lutoviam RV. 4

Strana 26
26 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 14—15. ipsius regis, confectis exinde suoque sigillo munitis, plenius continetur. Nos itaque vestris supplicacionibus inclinati, quod super premissis provide factum est, ratum et firmum habentes, id auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patro- cinio communimus. Tenorem autem litterarum ipsarum de verbo ad verbum pre- sentibus fecimus annotari, qui talis est: „Nos Othakarus dei gratia Boemie“ rex, dux Austrie et Stirie ac marchio Mo- ravie, omnibus hanc litteram inspecturis salutem in perpetuum. Regalis celsitudinis gloria elargiente bonorum omnium datore decorati, multiplicibus potentatibus divi- tiarum et virium precellentes, zelo ducti fidei, ad ampliandum titulos et cultus no- minis christiani in elisiones et exterminationes gentilium insidiantium fidei christi- 10 ane, ut refrenetur tyrampnidis eorundem, nos, nostros et potenciam nostram, par- ticipii eterne intuitu beatitudinis, defensorem exponimus atque murum ad occupandum et capiendum terras ipsorum gentilium et terminos partium eorundem cultui divini nominis subiugandos ita videlicet, ut fratribus militie domus Theutonicorum in partibus terrarum Pruscie, quas iidem fratres occuparunt et in sua potestate iam detinent 15 occupatas, vel in partibus terrarum a fide apostatarum, quas dicti fratres aliquando habuerunt in sua potencia et possessione, videlicet terra Culmensi, Lubouia, Soysim, Pomzania, Pazluch, Landesen, Sambia, Pogzania, Warmia, Natangia et Barchia cum territoriis et attinenciis earundem, nullum unquam per nos vel nostros successores ratione dominii, nominis, dominationis seu iuris, nobis ascribendis, quantum ad pre- 20 dicta loca, nunc vel in posterum preiudicium generetur, in quibus sepedictis fratribus plenum ius, quod et ante habuerant iurisdictionis, dominationis, proprietatis, posses- sionis et acquisitionis eorundem, quietum et liberum profitemur a nobis et nostris posteris remanere scriptoque promittimus in presenti, quod ad recuparendum terras iam dictas a fide silicet apostatatas, ipsis fratribus astabimus pro viribus auxilio, 25 consilio et favore, iidem quoque fratres ad acquirendum et occupandum Galandiam, Gethwesiam, Lettouiam et alios inimicos crucis Christi, quantum possunt, pro vi- ribus nos iuvabunt, ut eedem terre cultui fidei christiane ac nostre dicioni regie applicentur, prout in instrumentis super hoc nobis traditis plenius est expressum. In cuius rei testimonium et vigorem dictis fratribus damus presens scriptum nostrorum 30 sigillorum munimine roboratum. Acta sunt hec Prage anno Domini millesimo du- centesimo sexagesimo septimo. Datum ibidem per manum magistri Petri Wissegra- densis prepositi, regni nostri cancellarii, tertio decimo Kalendas Octobris." Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmationis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indig- 35 nationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursurum. 5 Datum Viterbii II Kalendas Februarii, pontificatus nostri anno tertio. a) Boem A. b) sic A. c) e ex i correctum A, deest R V.

Strana 27
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1268 Dec. 27 15. Ulricus dux Karinthiae, dominus Carniolae, Přemyslum Ottacarum II, Bohe- miae regem, heredem suum statuit. Poděbrady 1268 Dec. 4. Originale (nr. 10) perg. cum sigillo laeso, circumscriptionem ferenti talem: VL I CVS DEI 5 GHRTHIG : Z DRS :II MIOLG, filis sericis flavi coloris pendenti (A). Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 15 nr. 15. cum nota litteras nostras teste Pešinae Marte Moravico lib. III c. 7 in archivo ecclesiae metropolitanae Pragensis servari. — Lambacher Ph., Österreichisches Interregnum (1773), Anhang p. 50 nr. 35 (extr.). —Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 162 nr. 55. — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae Reg. imp. V nr. 12054. 10 II (1882) p. 246 nr. 630 (ex A). In nomine sancte et individue trinitatis amen. Nos Ulricus dei gracia dux Karinthie," dominus Carniole, omnibus in perpetuum. Cum ineffrenata rerum cupiditas, que mater est licium genitrixque discensionum in hominibus, quibus pacem reliquit et quietem disposuit rex pacificus et eternus, callumpniarum mate- 15 riam pariat causasque novas suscitet litigandi, expediens esse dinoscitur et salubre ad cautelam et evidenciam futurorum, ut tractatus racionabiles et facta digna memorie in scripta publica redigantur, ut ex scripture testimonio rei geste habeatur noticia et quelibet calumpniandi materia apud posteros auferatur. Hinc est, quod ad noticiam omnium cupimus pervenire, quod nos interioribus oculis diligencius 20 intuentes, quod nulla sit stabilitas status humani et ad mortis interitum sit transi- tus omnibus generalis nosque eciam ex divina provisione, cuius dispensacione provida singula gubernantur, heredibus careamus, dominum Othachrum serenissi- mum regem Bohemorum, ducem Austrie ac Stirie ac marchionem Moravie, preser- tim cum sit nobis consanguinitatis vinculo alligatus multaque amicicie beneficia 25 ac indefesse dileccionis argumenta perceperimus ab eodem, heredem nostrum sta- tuimus ita, quod post mortem nostram, si sine filiis et filiabus decesserimus per nos legittime generatis, terras nostras, proprietates ac pheoda seu alia bona nostra, quocumque ipsa possessionis titulo teneamus, possidere debeat libere et quiete, talibus tamen condicionibus interiectis, quod redditus centum marcarum de here- 30 ditate nostra locis religiosis legabimus, in quibus nobis placuerit, ut nostre deposi- cionis memoria specialiter peragatur. Si autem de bonis nostris prefatus dominus rex aliquid addicere voluerit, inchoate a nobis caritatis opus pro anime nostre remedio ampliando, illud sue sinceritati ac fidelitatis constancie duximus relinquen- dum. Ad hec eciam, si forte karissima uxor nostra per mortis divorcium fuerit 35 separata a nobis aliamque duxerimus legittime in uxorem, bona, que pro dote a) Karinthe A. 1) Ulricus dux erat filius Bernardi ducis Karinthiae et Juttae (Bohuslavae), filiae Premysli Ottacari I regis Bohemiae. 4

Strana 28
28 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 16. eidem secundum consilium dicti regis decreverimus assignare, post mortem nostram pacifice ac sine contradiccione qualibet possidebit. In cuius rei testimonium ipsi dedimus presentes litteras sigilli nostri munimine roboratas. Testes autem sunt: Albertus comes Goricie et Tirolis, magister Petrus prepositus Wissegradensis, regni Bohemie cancellarius, Ulricus comes de Heunenberch, Henricus comes de Hardekke, Liber de Cauriaco, Ulricus de Rifenberch, Jeroslaus frater Galli, Smilo de Brumowe, Hartlebus camerarius Moravie, Chunradus prepositus Brunnensis et alii quam plures fide digni. Datum in Podibrat anno Domini M C C LXVIII, pridie Nonas Decembris, in- diccione XI.a 5 10 16. Conradus episcopus Frisingensis se Přemyslo Ottacaro II, Bohemiae regi, omnia feuda ecclesiae suae, quae per mortem Ulrici ducis Karinthiae et domini Carniolae vacaverant, contulisse protestatur. Wiennae 1270 Febr. 2. Originale (nr. 11) perg. cum sigillo fere illaeso, circumscriptionem ferenti talem: † CHVN- 15 RADVS-DGI GRACIA GCCEG FRISIRGERSIS GPISCOPVS, filis sericis rubri, flavi viridisque coloris pendenti (A). Litteras Přemysli Ottacari regis, Wiennae 1270 Febr. 2 datas (Emler, Reg. Boh. et Mor. II nr. 688), quibus iura et libertates ecclesiae Frisingensis servare promisit, ex editione J. Zahn (Codex diplom. Austriaco-Frisingensis I (= Fontes rerum Austriacarum 31 (1870) p. 310 nr. 285), propo- 20 nimus in hunc modum: Nos Ottakarus dei gracia Bohemie rex, dux Austrie, Styrie et Karintie, marchio Moravie, dominus Carniole et Marchie, universis notum facimus tam presentibus quam futuris, quod reverendus in Christo pater et dominus Chunradus, venerabilis Frisingensis ecclesie episcopus, universa feoda, que sibi et ecclesie Frisingensi vacare ceperunt per mortem domini Ulrici, karissimi avunculi nostri, 25 bone memorie quondam illustris ducis Karinthie et domini Carniole et Marchie, nobis et heredibus nostris in perpetuum feodali tytulo contulit possidenda, consideracione provida considerans et attendens defensionis et commoditatis fructum, que a nobis vel nostris heredibus sibi et ecclesie Frisingensi in futurum poterunt provenire, nos vero versa vice universa iura et libertates ecclesie Frisingensis in aliis et hiis prediis, ad ipsam ecclesiam pertinentibus, eidem domino episcopo et 30 suis successoribus integraliter promisimus observare. In cuius rei testimonium et ad perpetuam memoriam prefato domino episcopo et suis succesoribus dedimus presentem paginam, nostrorum sigillorum munimine roboratam, testibus, qui aderant, subnotatis, qui sunt: venerabiles patres et domini Perhtoldus Babenbergensis. Petrus Pataviensis, Theodricus Gurzensis, Bruno Olomucensis ecclesiarum episcopi, Menhardus et Albertus fratres, comites Guricie et Tyrolis, Fridericus comes 35 de Ortenburch, Ulricus comes de Sternberch, Pernhardus et Heinricus, comites de Phannenberch, Otto comes de Orlamunde, Guntherus comes de Schwarzenburch, Heinricus comes de Hardeke; de Bohemia: Zmilo de Prumowe, Ulricus de Nova Domo, Babarus de Straconiz, Ulricus de Turrenholz, Burchardus de Chlingenberch, marcalcus Bohemie; de Moravia: Hartliebus camerarius, Bznata dapifer; b) Vochenmach Zahn l. c., correximus 40 a) Radolfus Zahn l. c., correximus ex litteris nostris. ex iisdem litteris nostris.

Strana 29
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1270 Febr. 29 de Austria: Otto camerarius de Perchtoltstorf, Otto de Hazlaw, Fridericus de Lengenpach, Heinricus de Hawenvelt, Rapoto de Valchenberch, Kadoldus" de Wechingen; de Styria: Ulricus de Leihtenstain et Otto filius suus; de Karinthia: Wilhelmus de Chrech, Cyzlo pincerna Karinthie, Otto de Volchen- marchtb et alii quam plures fide digni. Actum et datum Wienne anno Domini millesimo CC LXX, IIII 5 Nonas Februarii. Zahn J., Coder diplomaticus Austriaco-Frisingensis I (= Fontes rerum Austriacarum 31 (1870) p. 309 nr. 284. — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 266 nr. 689 (ex Zahn) Nos Chunradus dei gracia Frisingensis episcopus! tenore presencium protesta- mur, quod universa feoda, que per mortem Ulrici incliti ducis Karinthie et domini 10 Carniole bone memorie? nobis et ecclesie nostre vacaverunt, domino Ottakaro se- renissimo Bohemorum regi, duci Austrie, Karinthie" et Styrie" ac' marchioni Mo- ravie dominoque Carniole et Marchie, et suis heredibus de bona et libera volun- tate contulimus in perpetuum iure feodi possidenda, consideracione provida atten- dentes defensionis et commoditatis fructum, que ab eodem nostre in futurum ecclesie 15 poterunt provenire. Et ipse dominus rex universa iura et libertates ecclesie nostre in" aliis prediis, ad ecclesiam nostram pertinentibus, nobis integraliter observabit. Ut igitur huiusmodi nostra collatio robur optineat firmitatis, prefato domino regi damus presentes litteras, sigilli nostri munimine roboratas, testibus presentibus subnotatis, qui sunt: venerabiles patres domini Bertholdus Babenbergensis, Petrus 20 Pataviensis, Ditricus Gurcensis, Bruno Olmucensis" ecclesiarum episcopi, Minhardush et Albertus, comites Goritie et Tyrolys, fratres," comes Ulricus de Heunburch, comes m Ulricus de Sternberch, comes Fridericus' de Ortenburch,.. comes de Orlemunde,".. comes" de Swarcenburch," .. comes de Hohenstein, Heinricus comes de Hardekke," comites" Heinricus et Bernhardus de Pfannenberch," Zmilo de Brümawe," Purchar- 25 dus marschalcus Bohemie, Bartlibus‘ camerarius Moravie, Otto camerarius det Perh- toltstorft in" Austria“ et“ Otto de Haselawe," Kadoldus de Waehinge,“ Rapoto de Valchenberch, Heinricus de Haunvelde€; de Stiria: Ulricus de Liechtenstein? et Otto filius suus, Wulvinger“ de Stubenberch"; deb Karinthia Wilhelmus de Chreich, Zisilo pincerna Karinthie, Otto de Volchenmarcht; de Carniola": Gebhardus de Lilinberch, 30 Ortolfus de Gurchveld, Chunradus de Lok, Chunradus dictus Galle et" alii quam- plures fide digni." Actum in Wienna anno domini M' CC LXX, quarto Nonas Februarii. 35 40 d) in hiis et in pro in. e) patres et. Nr. 17: a) Styrie et Karinthie. b) deest. c) domino. f) Chunradus Frisingensis inter Berchtoldum et Petrum ponitur. g) Olomucensis. h) Meynhardus. i) Fridricus. k) Otto pro... l) Orlamund. m) comes Guntherus. q) Phannberch. o) Hardek. r) Brumow. p) comes (sic). n) Zwarzenburch. v) Hazlaw. s) Hartlibus. t) in loco raso eadem manu scriptum A. u) deest. x) Wehing. y) Hawenveld. 2) Lichtenstein. a) Wluing pro Wulv. — Stub. b) de — Carniola deest. c) Gerhardus. d) et — digni deest. 2) Ulricus dux 1269 Oct. 27. mortuus est. 1) Conradus de Wittelsbach, 1258—1278. 3) Vide litteras Premysli regis supra huius numeri exordio propositas.

Strana 30
30 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 17—18. 17. Bruno episcopus Brixinensis se Přemyslo Ottacaro II, Bohemiae regi, omnia feuda ecclesiae suae, quae per mortem Ulrici ducis Karinthiae et domini Carniolae vacaverant, contulisse protestatur. 1270 Febr. 3. Originale (nr. 12) perg. in archivo metropol. capituli Pragensis (sign. II. 29) sine sigillo (A). 5 Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 329 nr. 814 (perperam ad 1273 Febr. 5). Nos Bruno dei gratia Brixinensis ecclesie episcopus' tenore presentium pro- testamur, quod universa feoda, que per mortem domini Ulrici incliti ducis Karinthie, domini Carniole et Marchie bone memorie nobis etc. Datum anno Domini M° CC LXX, III Nonas Februarii. 10 18. Stephanus archiepiscopus Colocensis aliique episcopi Hungariae promittunt, se procuraturos esse, ut conditiones pacis inter Premyslum Ottacarum II, Bohe- miae regem, et Stephanum, regem Hungariae, conventae, ab ipso rege Stephano observentur. Apud Bratislavam 1271 Jul. 2. 15 Originale (nr. 13) perg. cum septem sigillis partim laesis, circumscriptiones ferentibus tales: 1) � S-STePBT DGI GRA ARHGPI III N:7 BACHIGL 2) S'LAMPGRTI-DGI GRACIA-GPISCOPI AGRIGUSIS 3) STOB DIHGPI QVINO GCCLIII 4) S'-PHILIPPI: DGI: GRA: GPI WACIEN 5) HIIDGI GRA-EPI-VGSHII 6) + TIMOTBGI DGI GRA GPI ZAGRABIERSIS 7) † S' -LADISLAI: DI: GRA: GPI : TINNIGNSIS, loris membr. pendentibus (A). Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 294 nr. 751. 20 Nos' Stephanus divina miseratione archyepiscopus Colocensis, aule regis Hungarie cancellarius, Lampertus Agriensis, Job Quinqueecclesiensis, Philippus Waciensis, Paulus Vesprimiensis, Timetheus Zagrabiensis et Ladizlaus Tininiensis ecclesiarum episcopi significamus tenore presencium universis, quod ad requisitionem 25 domini nostri Stephani, dei gracia illustris regis Hungarie, et de beneplacito et voluntate ipsius, ut bellorum discrimina et occasio effundendi sanguinis auferatur, promittimus et promittendo iuramus nos procuraturos et facturos, quantum in nobis est, ut pacta et convenciones pacis et unionis, habite inter ipsum dominum nostrum regem Hungarie ex una parte et dominum Othakarum regem Boemie ex 30 a) ut supra in nro 16, inmediate praecedenti, cum lectionibus variis, ibidem in notis appositis, A. b) littera initialis deest A. 1) Bruno de Wullenstetten, 1250—1288. 2) Litteras Stephani regis Hungariae de conven- tioni pacis in castris apud Posonium 1271 Jul. 3 datas vide apud Emler J., Regesta Bohemiae et Мoraviae II (1882) p. 295 nr. 752. 35

Strana 31
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1270—1276. 31 altera, attendantur et observentur per ipsum dominum nostrum regem et suos bona fide sine fraude et absque omni malo ingenio. Qui si temerator, violator et trans- gressor omnium vel singulorum contentorum in ipsis pacis et convencionis litteris extiterit, extunc ipso facto sententiam excommunicationis, quam ex nunc de con- 5 sensu, voluntate et beneplacito eiusdem domini nostri regis Hungarie requisiti in scriptis proferimus, idem dominus rex Stephanus ex huiusmodi violacione pacis incurret, promittentes sub religione prestiti iuramenti, quod, postquam nobis per regem Boemie de violacione et transgressione huiusmodi constiterit evidenter, ipsum dominum nostrum regem Stephanum evitabimus et faciemus ab omnibus arcius 10 evitari et ipsum dominum regem Stephanum deseremus ac regi Boemie adherebimus, foventes eundem pro viribus et pro posse. Promittimus nichilominus, quod totam terram ipsius subiciemus ecclesiastico interdicto, quilibet nostrum in sua diocesi, remotis omni gracia et favore. Quod, si nos negligentes extiterimus in premissis omnibus firmiter exequendis, exnunc subiciemus nos iurisdiccioni dominorum cardi- 15 nalium sacrosancte Romane ecclesie, qui per censuram ecclesiasticam compellere et cohercere nos valeant ad premissa arcius exequenda, presertim cum archiepis- copus Salchpurginensis? et Pragensis, Olomucensis4, Pathaviensis“, Frisiensis“ Ratisponensis" ecclesiarum episcopi similem in scriptis sententiam protulerunt contra predictum dominum regem Boemie de ipsius beneplacito et consensu, si 20 articulorum in forma pacis conprehensorum extiterit violator. In cuius rei testi- monium ad peticionem domini nostri regis et instanciam litteras nostras conces- simus sigillorum nostrorum munimine roboratas. Datum aput Posonium anno Domini M CC LXXI, sexto Nonas Julii. 19. 25 Rudolphus Romanorum rex se Přemyslum Ottacarum II, regem Bohemiae, de regno Bohemiae et marchionatu Moraviae, feudis imperii, investivisse protestatur. In castris ante Wiennam 1276 Nov. 25. Originale desideratur. — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 22, U f. 339—340, Raj f. 102'—103, P f. 51'—52 sub rubrica Investitur Ottakarus rex de 30 regno Boemie et marchionatu Moravie. — b) Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 52, V f. 6'—7, N f. 31, S f. 17'—18 sub rubrica Investitura regis Ottacari super regno Boemie et marchionatu Moravie cum suis attinenciis. Goldast M., De Bohemiae regni... iuribus ac privilegiis... commentarii (1627), Appendix docum. p. 28 nr. 20 (ed. J. H. Schminckii 1719 tom. I Append. docum. p. 39 nr. 20) = Balbín B., 35 Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 21 nr. 19. — Lünig J. Chr., Des 1) Fridericus de Walchen, 1278—1284. 2) Johannes III de Dražic, 1258—1278. 3) Bruno 4) Petrus, 1265—1280. 5) Conradus de Wittelsbach, 1258—1278. comes de Holstein, 1245—1281. 6) Leo Thundorfer, 1262—1277.

Strana 32
32 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 19—21. teutschen Reichsarchivs partis specialis continuationis I erste Fortsetzung (totius seriei tomus VI b, 1711) p. 10 nr. 7. — Lünig J. Chr., Corpus iuris feudalis germanici I (1727) 1. Teil 2. Abt. nr. 1. — Lambacher Ph., Oesterreichisches Interregnum (1773) Anhang p. 114, nr. 75. — Boczek A., Coder diplom. et epist. Moraviae IV (1845) p. 183 nr. 132 (ex Lünig, Reichsarchiv). — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 186 nr. 66. — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 439 nr. 1052. Reg. imp. VI nr. 625 Rudolphus dei gracia Romanorum rex semper augustus universis sacri imperii Ro- mani fidelibus, presentes litteras inspecturis, graciam suam et omne bonum. Tenore presencium recognoscimus publice profitentes, quod nos illustrem Ottocarum, Bohe- mie regem, principem nostrum karissimum, de regno Bohemie suisque attinenciis nec 10 non de marchionatu Moravie ceterisque omnibus, que a nobis et imperio in feudum obtinere de iure dinoscitur, ex regali benignitate consueta investivimus“ ac eidem principatus predictos cum omnibus ipsorum attinentiis duximus concedendos a nobis et imperio in feudum perpetuum' obtinendum." In cuius rei testimonim presens scriptum maiestatis nostre sigillo iussimus communiri. Datum in castris ante Wiennam VII Kalendas Decembris, indictione V, anno Do- mini M CC LXXVI, regni vero nostri anno IV . 5 15 20. Rulco de Bieberstein Premyslo Ottacaro II Bohemiae regi eiusque heredibus cum castro Friedland, ab eodem rege empto, servire promittit. 20 Pragae 1278 Febr. 7. Originale (nr. 14) perg. cum sigillo illaeso, circumscriptionem ferenti talem † S RVDOLFI D BIVIRSTGR, loro membr. pendenti (A). — Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 358—9, V f. 180'—181, N f. 307'—308, S f. 396—396" Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 158 nr. 115. — 25 Rohn J. C, Chronicon von Friedland u. Reichenberg (1763) p. 28. — Jireček H., Codex iuris bohe- mici I (1867) p. 197 nr. 69. — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 470 nr. 1111. — Helbig A., Urkundliche Beiträge zur Geschichte der Herrn v. Biberstein p. 445 (Beilage I) cum imagine phototypica. Ego Rulco de Pyberstayn istius tenore pagine notum facio universis tam 30 presentibus quam futuris, quod castrum Vridelant cum omnibus iuribus et attinen- tiis ipsius castri emi a serenissimo domino meo, domino Otakaro illustri rege Boemie pro octingentis marchis Vribergensis ponderis et argenti hereditarie possi- dendum ita tamen, quod ego et heredes mei legitimi teneamus et possideamus dictum castrum a domino rege Boemie pretaxato ad iura et condiciones regni 35 Boemie et quod ego ac heredes mei de dicto castro dicto domino regi et heredibus a) investimus M, U, Raj, P, V. b) perpetuo obtinendos M, U, Raj, P. c) ex nro correctum A.

Strana 33
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1278. 33 suis fideliter serviamus et obsequia devota impendamus et iura exolvamus quelibet secundum consuetudinem regni Boemie et quod ego et heredes mei ad expedicio- nes ipsius domini regis vel heredum suorum veniamus et venire teneamur, muniti armis, equis et ceteris armorum necessariis, sicut decet, quociens ipsum dominum 5 regem eas facere contigerit vel eius heredes contra provincias vel homines quales- cumque, et breviter universa alia, quecumque in iudiciis, steuris et expedicionibus ac aliis condicionibus quibuslibet iuxta regni ipsius“ consuetudinem impenduntur vel solvuntur ab aliis fidelibus ipsius regis, eadem omnia et singula ego et heredes mei dicto regi et heredibus suis inpendamus et impendere teneamur. Testes autem, 10 qui interfuerunt, sunt isti: dominus Nicolaus filius dicti domini regis, Domazlaus camerarius Boemie, Mstidrusius purchravius Pragensis, Theodericus Spathmannus camerarius Boemie, Hinco de Luhtemburg, Hinco dapifer, Chenko de Lippa, Willelmus de Luticz, Hinco de Duba, Jerco de Waldemberch, Gregorius camerarius domine regine et alii quam plures. In cuius rei testimonium et robur presens scriptum fieri et 15 sigillo meo feci muniri. Actum Prage anno Domini millesimo ducentesimo septuagesimo octavo, septimo Idus Februarii, sexte indiccionis. 21. Barnim dux Slavorum Conrado marchioni Brandenburgensi ad servitia contra 20 ecclesiam Magdeburgensem obligatur. Circa molendinum ad duas rotas 1278 Jun. 1. Originale (nr. 15) perg. in secreto archivo rei publicae Berolinensi (sign. Pommern, Bezie- hungen zur Mark nr. 2) cum sigillo valde laeso, circumscriptionem ferenti talem HIII LVSTS DVCIS SL IIIII, filis sericis pendenti (A). Nos dei gracia Barnim dux Slavorum presentibus protestamur, quod ab illustri principe, domino nostro dilecto, Conrado marchione Brandeburgensi, in pheodum recepimus ista bona, scilicet Treben, Colin, Reppelin, Bralentin, Sconelinde, Pecenik, Richebach, Sconewerder, Sandow, curiam monachorum de Colbaz slavicali adiacente et curiam Copam, prout dominus Lodewicus de Wedele ex parte ipsius nos misit 30 in possessionem corporalem presente domino H. episcopo Caminensi. Insuper pro- misit nobis mille et quingentas marcas pro servicio ipsi exibendo contra Magde- burgensem ecclesiam et contra omnes eiusdem ecclesie adiutores, quamdiu dura- verit eius gwerra, illustribus principibus dominis Ot. et Al, marchionibus Brande- burgensibus' et dominis Slavie, non inclusis. Cum autem vocati ad serviendum 25 35 a) ex nri correctum A. b) Brande A. 5

Strana 34
34 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 21—22. fuerimus et in terra ipsius et fratrum suorum per unam noctem fuerimus pro- curati cum centum et quinquaginta dextrariis faleratis deinceps servituri, extunc in dicta pecunia persolvenda obligabitur nobis post factam expeditionem sub- sequenti festo Martini, prout triginta milites promiserunt. Post vocationem autem ipsius ad octo dies ad locum terre nostre distantem in una dieta veniemus ad exibenda servicia preparati; si autem ingressum huiusmodi servicii non feceri- mus expeditionis, predictus dominus noster marchio nobis in predicta pecunia non erit aliquatenus obligatus, sed bona, que ipse nobis contulit, in pheodo obtinebimus possidendo. Prima autem expeditione completa continuabimus servicium promissum cum sexaginta dextrariis faleratis, quamdiu duraverit dicta gwerra, et, si ad con- 10 flictum venire nos contigerit, warandabimur de captivitatis exemptione et rerum perditione secundum arbitrium discretorum. Ut autem predicta servicia, pro quibus eius pheoda suscepimus, let pecunie sponsionem non inmutemus, civitates nostras quatuor, videlicet Gardiz, Griphenhagen, Piriz et Staregart predicto domino marchioni Conrado sub iuramento consulum et promissione communitatis dictarum civitatum 15 posuimus obligando, ut, si aliquando predicta servicia non impleremus, quod ex tunc dicte civitates dicto domino marchioni se subiciant a nobis penitus recedendo, quousque prescripta servicia et promissa adimpleverimus secundum iusticiam vel favorem. Preterea si precariam in terra nostra decreverimus postulare, hominibus domini nostri marchionis, qui bona et pheoda a nobis tenent, ad nostram presen- 20 ciam invitabimus petendam precariam declarando et sive venirent sive non, si petita precaria communiter fuerit acceptata et ab omnibus persoluta, homines domini nostri marchionis eam solvere non negabunt. Item si expeditionem indixerimus et executi eandem fuerimus et vasallis dominorum marchionum, a nobis pheoda tenentibus, ipsam nunciaverimus, et ire neglexerint, secundum quod iustum fuerit, 25 tractabimus cum eisdem. Preterea nullam iniuriam erogabimus vasallis dominorum nostrorum, a nobis bona tenentibus in pheoda, nec ipsi vasallos nostros in aliquo perturbabunt, sed omnia in iure et iusticia vel amicicia amicabiliter tractabuntur. Placita autem, que hiis litteris declarantur, nulla alia placita inter nos habita aliquatenus immutabunt. Promisit insuper dominus noster marchio Conradus bona 30 fide, quod fratres eius prenotata bona simili modo, sicut ipse contulit, conferent et sigillata sigillabunt hec omnia adimplendo. Quandocumque autem predicta gwerra sopita fuerit vel finita et promissa servicia adimpleta contra ecclesiam Magde- burgensem et eius adiutores, nostre civitates predicte ab obligatione hic inscripta erant libere et solute. In cuius rei valiturum testimonium predicto domino 35 nostro Conrado marchioni Brandeburgensi presentem paginam sigillo nostro tra- dimus sigillatam. 5 Acta sunt hec circa molendinum, quod vocatur ad duas rotas, anno Domini M CC° LXXVIII°, Kalendis Junii.

Strana 35
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1282 Febr. 35 22. Rudolphus rex Romanorum Heinricum comitem de Castel de consensu suo villam Bernheim Bertoldo Kilotho obligasse protestatur. Germersheim 1282 Febr. 9. 5 Originale (nr. 16) perg. cum sigillo maiestatis illaeso, circumscriptionem ferenti talem: † : RVDOLFUS : DeI: GRACIA: ROMARORVM: ReX: SEMPGR: AVGVSTVS: (v. O. Posse, Die Siegel der deutschen Kaiser u. Könige I (1909) t. 40 nr. 5), loro membr. pendenti (A). Reg. imp. VI nr. 1620. Nos Rudolfus dei gracia Romanorum rex semper augustus tenore presencium 10 scire volumus universos, quod nobilis vir Heinricus comes de Castele, dilectus fi- delis noster, de nostra voluntate benivola et consensu villam Bernhem, quam cum aliis bonis pro quadringentis libris obligaveramus eidem, strennuo viro Bertoldo Kilotho pro centum viginti libris titulo pignoris obligaverit tam diu tenendam, quousque dicta villa per nos vel eundem comitem pro eadem summa de ipsius 15 manibus liberetur; et si eadem villa per nos vel nostros successores fuerit absoluta, debent“ eedem centum viginti libre de quadringentis libris predictis eidem comiti defalcari. In cuius testimonium presens scriptum maiestatis nostre sigillo iussimus communiri. Datum Germershem V Idus Februarii, indiccione X, anno Domini M CC LXXXII, 20 regni vero nostri anno IX. 23. 25 Rudolphus rex Romanorum obligationes Venceslai heredis regni Bohemiae ab Ottone marchione Brandenburgensi per vim ei extortas irritat. Freiburg 1283 Aug. 23. Litterae nostrae in duabus formis ad nos pervenerunt, quas infra sub signis A et B proponimus. 30 Forma A. Originale (nr. 17) perg. cum sigillo maiestatis illaeso (v. supra nrm 22 praecedentem), filis sericis rubri flavique coloris pendenti (A). — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 27—28', U f. 344—345, Raj f. 106'—108, P f. 57'—60 sub rubrica Absolucio Wenceslai heredis regni Bohemiae super promissionibus coactim factis Ottoni marchioni Brandenburgensi cum 35 quibusdam civitatibus Sittav, Dux pro XX milibus marcarum argenti. — b) Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 55—57, V f. 8'—9, N f. 39—40', S f. 32—34' sub rubrica Cassacio et irritacio iuramentorum et promissionum factorum per Wenceslaum regem Boemie et a) in loco raso eadem manu scriptum A. 5и

Strana 36
36 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 23. abolicio obligacionis scilicet Sitavie et castri Ronaw et civitatis Harffensteyn (sic) pro viginti quin- que (sic) marcis argenti. Balbín B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 22 nr. 20. Sommersberg F. W., Scriptores rerum Silesiacarum I (1729) p. 939 nr. 30 (ex S). — Lünig J. Chr., Codex Germaniae diplomaticus I (1732) p. 967 nr. 11. — Riedel A. F., Codex diplomaticus Bran- denburgensis II 1 (1845) p. 172 nr. 225. — Köhler G., Codex diplom. Lusatiae superioris I (1851) p. 114 nr. 71. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 214 nr. 74. — Emler J., Regesta Bohe- miae et Moraviae II (1882) p. 558 nr. 1297. — Monumenta Germaniae historica, Legum sectio IV, Constitutiones III (ed. J. Schwalm, 1904—6) p. 344 nr. 360 (e copiario privilegiorum coronae regni Bohemiae de a. 1547 et codice P). Reg. imp. VI nr. 1799. 5 10 Rudolfus dei gracia Romanorum rex semper augustus universis sacri imperii Romani fidelibus, presentes litteras inspecturis, graciam suam et omne bonum. Ad universitatis vestre noticiam volumus pervenire, quod nobis, iudicio presidentibus in vigilia beati Bartholomei apostoli apud Friburgum in Otlandia, nuncii illustris Wenzlai regis Boemie nostram celsitudinem accesserunt, cum instancia postulantes, 15 ut per sentenciam vellemus inquirere, utrum princeps aliquis vel alius cuiuscum- que condicionis, vi vel metu inductus, expers proprie libertatis, fideiussionibus, stipulacionibus vel quibuscumque aliis obligacionibus se posset constringere vel artare ita, quod in posterum super huiusmodi obligacionibus, sic extortis, possit impeti vel aliquatenus conveniri, tamquam efficaciter obligatus. Quod ad instanciam 20 dictorum nunciorum per sentenciam postulavimus diffiniri et sententiatum extitit a principibus, comitibus, nobilibus et aliis imperii fidelibus, qui ipsi iudicio presen- tes aderant, quod princeps vel quilibet alius ad ea, que vi metuve coactus promit- teret vel quibuscumque pactis obligatoriis se astringeret, factus sui compos, nulla- tenus teneretur et tales pacciones obligatorie qualescumque censende forent irrite 25 penitus et innanes. Qua vero sentencia, nostra approbacione sequente, prolata pre- dicti nuncii ad speciem descendentes, nostro culmini supplicarunt: si inclitus Wenz- laus, heres regni Boemie prenotatus, quem illustris Otto marchio de Brandinburg aliquo tempore contra propriam detinuit voluntatem, deinde, fretus propria libertate, ad complecionem illorum pactorum, taliter extortorum, atque consummacionem 30 obligacionum quarumcumque, sub quibus eidem marchioni pro viginti milibus marcarum obligavit civitatem Sitauie et castrum Ronawe cum eorum pertinentiis, castrum Scharfinstein et civitatem cum omnibus aliis attinenciis, castrum Bezdez cum suis pertinentiis, castrum Detzein cum suis pertinentiis, civitatem Uzk et castrum cum eorum attinentiis, civitatem Bruks et castrum cum eorum pertinentiis 35 nec non castrum Snadowe cum suis pertinentibus universis, sub quibus eciam promissionibus, taliter extortis, ipsi marchioni pro duobus milibus marcarum fide- iussores per modum extorsionis coactus posuit et pro quinque milibus marcarum, quas se daturum promisit, aliqualiter teneatur, maxime cum inter nos et dictum marchionem, cum eius cure antedictum heredem Boemie cum suo regno usque ad 40 certum tempus committeremus, intercesserit certa conventio, digna in suo robore

Strana 37
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1283 Aug. 37 observari, videlicet, quod exspirante certo tempore, quod convencioni adiectum fuerat, prenominatum heredem regni Boemie una cum suo regno sine quolibet dampno vel dispendio vel quantalibet iniuria, sine petitione quarumlibet expensarum iuxta legem convencionis restitueret pleno iure, cuius tamen convencionis legibus dictus 5 marchio obvians minus iuste, pacciones, obligaciones, fideiussiones extorquens inde- bite, que promisit, penitus violavit. Ad" que“ singula, superius expressa, principes, comites et nobiles, qui in eodem aderant iudicio, per nos requisiti, sentenciando protulerunt, quod sepedictus heres regni Boemie ad complecionem dictorum pacto- rum, promissionum, fideiussionum nec non quarumcumque obligacionum, ab eo 10 taliter extortarum per dictum marchionem, nullatenus sit astrictus, sed a predictis omnino per sentenciam debeat liberari et utique penitus absolvi, obligaciones eciam dictorum bonorum, promissiones, fideiussiones, ipso iure nulle, debent pro cassis et irritis estimari. Unde nos videntes et provida meditacione pensantes ipsam senten- ciam de bono et equo iure subnixam, eam auctoritate regia approbantes, obliga- 15 ciones dictorum bonorum seu pignorum, fideiussiones, promissiones, prout superius expressum existit, cum contra ius et equum sint extorte a dicto marchione in dicti heredis preiudicium et gravamen, per sentenciam, prout coram nobis' extitit sen- tenciatum, irritantes, fideiussores a suis promissionibus absolventes, cives, burgen- ses et alios quoscumque homines dictorum castrorum, oppidorum seu civitatum 20 a sacramentis seu promissionibus, dicto marchioni ad mandatum dicti heredis vel alio quocumque modo prestitis, eciam absolvendo, mandamus vobis universis et singulis, quatenus ipsum heredem regni Boemie, quem mediante dicta sentencia ab obligacione dictorum bonorum et aliis pactis, fideiussionibus cum fideiussoribus datis absolvimus et denunciamus absolutum a predictis omnibus et singulis, dicto 25 modo prestitis, habeatis penitus absolutum, scientes eum ad perfeccionem seu con- summationem dictarum obligacionum aliqualiter non teneri. Testes, qui premisse sentencie interfuerunt, sunt: venerabiles C. Argentinensis," H. Basiliensis? episcopi, Rud. aule nostre cancellarius,' nobiles viri H. marchio Hahperch,4 F. burgravius de Nürinberg, Al. de Hoenberg," Eg. de Furstenberg," comites, .. de Nifin, B. de Gerolt- 30 secke nobiles et alii quam plures. Datum et actum Friburgi in Otlandia X° Kalendas Septembris, indicione XIa, anno Domini M CC LXXX III, regno vero nostri anno decimo. Forma B. Originale desideratur. Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R 35 p. 57—58, V f. 9'—10, N f. 40'—41', S f. 34'—36' sub rubrica Ista littera omnino concordat imme- diate precedenti (in V, N, S Sequentes littere omnino concordant precedentibus). tus. a) atque A, correximus e forma B inferiore. 1) Conradus. 2) Heinricus. 3) Rudolphus. 7) Egeno. b) eadem manu super linea positum A. 4) Heinricus. 5) Friedericus. 6) Alber-

Strana 38
38 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 23—24. Quae in hac forma litterarum nostrarum typis minoribus describi fecimus, de forma A praecedenti sumpta sunt. Rudolphus dei gracia Romanorum rex semper augustus universis sacri imperii Romani fideli- bus, presentes litteras inspecturis, graciam suam et omne bonum. * Nobis, in iudicio presidentibus in vigilia beati Bartholomei apostoli apud Friburgum in Otlandia, nuncii illustris Wenceslai heredis regni Boemie, generi nostri carissimi, nostram celsitudinem accesserunt, humili devoci- one petentes et cum instancia postulantes, ut per sentenciam vellemus inquirere, utrum princeps aliquis vel alius cuiuscumque condicionis existeret, in captivitate detentus*, expers proprie libertatis, ad perfeccionem seu implecionem illorum, que coactus in captivitate se facturum promitteret, extortis fideiussionibus seu aliis paccionibus aut quibus- 10 cumque obligacionibus teneretur vel esset astrictus. Quod quidem quesivimus per sentenciam diffiniri, quemadmodum idem nuncii postulabant. Et sentenciatum“ extitit“ a principibus, comitibus, nobilibus, * qui in ipso iudicio fuere presentes, quod princeps vel qui- cumque alius * ea, que in captivitate coactus pactis, obligacionibus, fideiussionibus vel aliis quibuscumque promitteret, non teneretur aliqualiter adimplere, si pacta, promis- 15 siones, obligaciones et fideiussiones et quecumque alia extorta in captivitate huius- modi cassari debeant ac eciam irritari. Qua vero sentencia, nostra approbacione sequente, prolata, predicti nuncii ad speciem descendentes, [nostro culmini supplicarunt, ut quereremus per sentenciam, si inclitus* heres regni Boemie prenotatus, quem illustris Otto marchio de Bran- demburg tenuit captivatum, restitutus pristine libertati, ad consumacionemb et inplecio- 20 nem illorum pactorum, promissionum et fideiussionum ac obligacionum quarumlibet, sub quibus eidem marchioni pro viginti milibus marcarum obligavit civitatem Sitaviec et castrum Ronowd cum eorum pertinenciis, castrum Besdiez cum suis pertinenciis, castrum Deczen cum suis pertinenciis, civitatemf Usk et castrum cum eorum attinenciis,f civitatem Bruks et castrum cum eorum attinenciis, castrum" Harffenstaynh et civitatem cum eorum attinenciis" nec non 25 castrum Sadow‘ cum suis pertinenciis universis et sub quibus * ipsi marchioni pro duobus milibus marcarum fideiussores per modum extorsionis coactus posuit et pro quinque milibus marcarum, quas dare promisit similiter, aliqualiter teneatur*. Ad quek* prefati' principes, comites et no- biles, qui in eodem affuerunt iudicio, per nos quesiti, sentenciando dixerunt, quod dictus heres regni Boemie ad perfeccionem dictorum pactorum promissionum, fideiussionum 30 ac * obligacionum, que in ipsa captivitate per dictum marchionem ab ipso extorta fuerunt, nullatenus sit astrictus, sed a predictis omnino per sentenciam liberari debeat et * absolvi, obliga- ciones eciam dictorum bonorum, promissiones et fideiussiones irritari debeant et cassari. Unde nos, videntes et provida meditacione pensantes ipsam iusticie sentenciam * ac eciam auctoritate regia approbantes, obligaciones dictorum bonorum seu pignorum ac fideiussiones et 35 promissiones quascumque alias, prestitas ipsi marchioni a dicto herede regni Boemie 5 a) extitit sentenciatum R. b) conservacionem R. c) Sittavie V, N. S. d) Ronaw V, N. S. g) castrum — attinenciis deest N. h) sic e) Decien V, N, S. f) civ. — attinenciis deest N. l) at prefati N. ad prefati S. k) quod V. V, S, Hantffenstayn R. i) Sadaw V, N. Sodaw S. m) exorta R. 40

Strana 39
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1283 Aug. 39 in captivitate prefata, per sentenciam ex plenitudine potestatis regie irritantes et fideiussores per dictam sentenciam a suis promissionibus absolventes, * mandamus vobis uni- versis et singulis, quatenus ipsum heredem regni Boemie, quem mediante dicta sentencia ab obli- gacionibus dictorum bonorum et aliis pactis et fideiussionibus ac promissionibus cum fideius- 5 soribus datis absolvimus et denunciamus absolutum, a predictis omnibus et singulis, dicto modo prestitis, habeatis penitus absolutum, scientes eum ad perfeccionem“ seu consumacionemb eorum aliqualiter non teneri. Testes, qui premisse sentencie interfuerunt, sunt: venerabiles C. Argentinensis, H. Basilienses episcopi Rudc aule nostre cancellarius nobiles viri H. marchio de Hahperg,d F. burgravius de Nuremberg, Al. de Hoenberg, E.f de Furstemberg, comites, de Nifen," B. de Ge- 10 roltsecke nobiles et alii quam plures. Datum et actum Friburg in Otlandia X Kalendas Septembris, indiccione XI, anno Domini MCCLXXXIII, regni vero nostri anno decimo. 24. 15 Johannes de Michelsberg Venceslao heredi regni Bohemiae servire promittit. Pragae 1283 Aug. 28. 20 Originale (nr. 18) perg. cum quatuor sigillis, circumscriptiones ferentibus tales: 1)† S SDISLAI De LGOIBGRC-PVRCVII PGeSIS 2) † S-BeNGSCHII-De WARTGNBGRCH 3) † S IARON LAI D6 LGOBGRCH 4) quartum sigillum deest, filis sericis rubri, flavi viridisque coloris pen- dentibus (A). — Exemplum copiae e copiario C adest in codice R p. 405—406. Balbin B., Miscellanea historiae regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 159 nr. 117. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 216 nr. 75. — Emler J., Regesta Bohemiae et Mora- viae II (1882) p. 560 nr. 1298. Ego Johannes de Michelsberch notum facio universis tam presentibus, quam futuris, quod ego pro datione castrorum Weleschin, Scharphenstayn et Dewin cum 25 civitatibus et villis, pertinentibus ad eadem, nec non ville Vietiowicz cum aliis villis ad eandem villam pertinentibus, quam dationem illustris dominus meus, dominus Wencezlaus inclitus dominus et heres regni Boemie et marchionatus Mo- ravie, ad preces et propter servicia amicorum meorum, domini Sbislai, summi camerarii Boemie, purchravii in Burglino, Purchardi de Winterberch, magistri curie 30 regie, Sdislai purchravii Pragensis, Zeseme de Krassow, dapiferi dicti domini Wencezlai, Benessii de Warthenberch, pincerne eiusdem, et Jarozlai de Lewenberch, fecit michi, cedo tam pro me quam pro heredibus meis libera et spontanea volun- tate eidem domino Wencezlao et heredibus suis de villa Tuchowlitz et duabus villis Hoynicz et Zerbi cum omnibus iuribus et attinenciis earundem. Et renun- 35 a) probacionem R, persolucionem V. N. S, correximus ex forma praecedenti. b) confirma- cionem R, conservacionem V, N, S, correximus ex eadem forma. c) Lud. R, V, Rudolphus N, S. d) Habspurg N. e) Noremberg R, Hoemberg V. f) Eg. S. 9) Nisen R, comites de Nyfen V, N, comites de Niven S.

Strana 40
40 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 24—26. cians sponte ac libere tam pro me quam successoribus meis et heredibus omni iuri et omni actioni, quod vel quam ego, pater, avus, atavus atque heredes mei habemus vel habere possemus in dictis villis Tuchowlicz, Hoynicz et Zerbi nec non et in civitate Gechin ac ipsarum attinenciis de iure vel de facto aliqua racione seu causa, transfero ex nunc in eundem dominum Wencezlaum et heredes eius tam pro me quam pro heredibus meis omne ius et omnem potestatem, quod vel quam habeo vel habere possum in dictis villis et civitate et attinenciis earun- dem. Insuper dabo eidem domino meo Wencezlao octingentas marcas argenti in illis terminis et infra illud temporis spacium, qui et quod sunt in racionibus regalibus annotati. Ad hec pro dictorum bonorum datione, michi a domino meo 10 predicto facta, obligo me et heredes meos eidem domino meo Wencezlao et heredi- bus eius omni tempore fideliter ac devote servire, velut alter terrigena suus, et numquam contra eum vel heredes eius aliquid facere vel temptare; quod si forte ego vel heredes mei dicto domino meo Wencezlao vel eius heredibus fideliter et devote non serviverimus vel contra eum vel eius heredes facere quicquam tempta- 15 verimus et de hoc convicti in iudicio fuerimus, volumus ex tunc et debemus per- iuri et exleges ab omnibus reputari et ipso facto dictis castris, civitatibus et villis, ad ipsa pertinentibus, et villa Wietiowicz et villis ad ipsam spectantibus abiudi- cati esse volumus tam ego quam heredes et successores mei et quod dicta castra, dicte civitates et ville omnes ad manus curie regie libere revertantur, dans ex nunc 20 domino meo Wencezlao et heredibus suis pro me et heredibus meis plenam et liberam facultatem intromittendi se et heredes suos de castris, civitatibus et villis prefatis et omnibus pertinentibus ad eadem. Promitto pro me et heredibus meis veraciter sine dolo et omni captione contra dictas obligacionem et cessionem pre- dictorum bonorum numquam venire, set semper ratam et firmam tenere, renuncians 25 omni excepcioni et omni iuris auxilio, quod vel quam possem opponere de iure vel de facto et quod michi posset ferre suffragium, ut ego vel heredes mei venire possemus contra predicta vel aliquod predictorum. Que omnia, sicut superius scripta sunt, ut vigorem obtineant valide firmitatis, presens instrumentum fieri et sigillis dictorum Sdislai purchravii Pragensis, Benessii de Wartenberch, Jarozlai de 30 Lewenberch et meo procuravi et feci ex certa mea sciencia communiri. Datum Prage anno Domini millesimo ducentesimo octogesimo tercio, quinto Kalendas“ Septembris,“ undecime indiccionis. 5 25. Theodorus Spatzmannus Venceslao heredi regni Bohemiae servire promittit. 35 Pragae 1283 Dec. 27. a) Septembris Kalendas A.

Strana 41
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1284 Mai. 41 Originale desideratur. — Exemplum copiae e copiario C adest in codice R p. 433. Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 562 nr. 304. Noverint universi, quod ego Theodorus Spachymannus vera fide promitto domino meo Wenceslao, domino et heredi regni Boemie et marchionatus Moravie, 5 cum toto posse meo fideliter servire cum omnibus eciam amicis meis, quos indu- cere potero, et sibi assistere contra omnem hominem et omnem personam omni- bus temporibus vite mee nec umquam contra eum vel ipsius honorem faciam vel facere attentabo vel aliqua racione vel causa per me vel interpositam personam, sed pocius, quanto melius potero, promovebo, si quid fore videor profuturum. Preterea 10 bona in Bor ab eodem domino meo Wenceslao nomine suppe me fateor recepisse ea verumtamen condicione, ut, si potero iure terre probare una cum aliis, quod eadem bona iure proprietatis et dominii ad me debeant pertinere, tunc presens recepcio, quam de dictis bonis nomine suppe de manibus dicti domini mei Wen- ceslai feci, michi non preiudicet nec vires aliquas obtineat firmitatis, sed liceat 15 michi eadem bona in Bor, quandocumque michi preceperit una cum suppa restituere sine aliqua tarditate atque excusacione vel occasione quibuslibet procul motis. In cuius rei testimonium et robur firmiter valiturum presens scriptum fieri feci et sigillo meo muniri. Datum Prage anno Domini M° CC LXXX IIII, VI Kalendas Januarii, XII in- 20 diccione. 26. Hogerus de Lomnice et alii cum fratribus, amicis ac cognatis suis Venceslao domino et heredi regni Bohemiae homagium nec non pacem cum Burghardo de Winterberg aliisque habitatoribus regni Bohemiae servare promittunt. 25 Pragae 1284 Maii 24. Originale (nr. 19) perg. cum duodeviginti sigillis, circumscriptiones ferentibus tales: 1) HIDE LOJGRICI 2) † HOZNAT-DG-VSIZ 3) 4 8 DNIHVALKOHIOIN 4) HUS DG CHII 5—8) sigilla desunt 9) S DOOURI:IAROSLAHII C 10, 11) sigilla desunt 12) � S-/VTIRIS DG-COSTIRBLAT 13) HIILLV ANDRGE 14) HILLVIJPOTOMRI 15) � S'-DNI-WILBGLMI-DG-MINICHIN 16) S BeRGDG-DG-TRIJI 30 17) BGHIN 18) sigillum deest, loris membr. pendentibus (A). — Exemplum copiae e copiario C adest in codice R p. 423—424. Litterae nostrae eadem manu, qua litterae infra hoc tomo sub nro 27 inmediate sequentes, scriptae sunt. Boczek A. - Chytil J., Codex diplom. et epist. Moraviae V (1850) p. 278 nr. 73. — Emler J., 35 Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 570 nr. 1317. — Jireček H., Codex iuris bohemici II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 4 (nota). Nos Hogerus de Lomnicz summus regni Boemie camerarius, Hroznata de Husicz, purchravius Pragensis, Zawissius de Falkenstayn, Witgo de Crumnow, subcamerarius 6

Strana 42
42 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 26—27. regni Boemie, Henricus de Rosemberch, Ulricus de Nova domo, Zesema de Stras, Hammannus de Duba dapifer, Jarozlaus de Sternenberch, pincerna et purchravius in Wetow, Hinco de Litchenburch, Albertus de Seberch, Mutina de Costemlat, Andreas de Caucihe hor, Poto de Mschen, Wilhelmus de Milicin, Poto de Potenstayn, Zobeherdus de Luticz, Holenus de Wildenstayn et universi et singuli fratres, amici et congnati nostri sine omni dolo, captione atque malo ingenio veraciter promittimus domino Wencezlao, domino et heredi regni Boemie et marchionatus Moravie, fidelitatem et homagium et eum pro domino et rege nostro habebimus et habere semper volumus efficaciter, fideliter et devote sibique parebimus et serviemus in omnibus sicut regi et nostro domino naturali. Promittimus quoque vera fide pacem atque concordiam 10 cum Purchardo de Winterberch, Zbizlao de Triebun, Sdislao de Lewenberch, Zesema de Crassow, Thobia de Bechin, Benessio de Wartenberch, Bohuslao de Clingenberch, Hermanno de Hoemberch, Thobia de Clingenberch et universis et singulis fratribus, amicis et congnatis eorum et cum ceteris hominibus et habitatoribus regni Boemie inviolabiliter perpetuo conservare. Quod si forte nos vel aliquis ex nobis fidelitatem meram, de- 15 votionem sinceram et obedientiam perfectam dicto domino nostro Wencezlao et pacem et concordiam non servaverimus, tunc volumus periuri, exleges et infames ab omnibus reputari nec non et excommunicacioni dominorum pape,.. Maguntini, Thobie et Theo- derici Pragensis“ et Olomucensis episcoporum,“ quam iam pro promulgata et lata ha- bere volumus, ex nunc prout tunc perpetuo subiacere et proscripti esse imperii et 20 dicti domini Wencezlai et quod bona nostra omnia tam stabilia quam mobilia vel cuiuscumque ex nobis, qui predicta non servaverit inviolabiliter, sint ipso facto adiu- dicata ipsi domino Wencezlao et in eum et suos heredes omne ius, dominium et potestas, quod vel quam habemus in eis, transferantur, exclusis et exheredatis nostris filiis et heredibus vel successoribus quibuscumque, et quod deinceps nunquam ab 25 ipso domino Wencezlao vel heredibus eius eadem bona, si nos vel aliquis ex nobis prefatus fidelitatem et obedientiam et pacem et concordiam, prout dictum est, non servaverimus, repetemus per nos aut interpositam personam aliqua ratione seu causa nec restitui dicti domini Wencezlai gracie vel, ut nobis vel cuicumque ex nobis, qui predictas fidelitatem, obedientiam et pacem et concordiam nonb servaverit, ut est 30 dictum," largiatur veniam, curabimus nec eumdem dominum Wencezlaum rogabimus seu procurabimus, quod" rogetur, imo eum, quicumque predicta, prout dictum est non servaverit, inpugnabimus totis nostris viribus et studebimus persequi velut hostem et generalis pacis atque concordie turbatorem, renunciantes presentis tenore scripti, voluntate spontanea tam universaliter quam singulariter omni iuri et exceptioni, quod 35 vel quam possemus opponere de iure vel de facto aliqua racione seu causa, nec non et omni indulgentie vel rescripto papali seu imperiali, que vel quod per nos aut aliquem nostrum inpetraretur vel obtineretur, ut non teneremur vel teneri deberemus 5 Nr. 27: a) episc. Prag. et Olom. b) ut predictum est non servaverit. c) vel. d) ut.

Strana 43
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1284 Mai. 43 ad observationem omnium vel cuiuslibet predictorum vel quod a predictarum pe- narum absoluti vinculo redderemur. Hanc autem nostram promissionem, quantum ad dictas penas spectat vel spectare potest, a festo Pentecostes' primo venturo usque per quattuor annorum spacium percompletum inviolabili vigere volumus firmitate; 5 transactis autem dictis quattuor annis ab eiusdem promissionis ligamine esse vo- lumus absoluti, liberi et inmunes, nichilominus tamen “ fidelitatem meram, devotionem et obedientiam perfectam dicto domino Wencezlao tenebimus" et exhibebimus et pacem et concordiam cum prenominatis et ceteris hominibus regni Boemie serva- bimus perpetuo sicut superius denotatur. In cuius rei testimonium et robur firmiter 10 valiturum presentes fieri et sigillis nostris fecimus communiri. Actum et datum Prage anno Domini millesimo ducentessimo octoagesimo quarto, nono Kalendas Junii, duodecime indiccionis. 27. Burghardus de Winterberg et alii cum fratribus, amicis ac cognatis suis 15 Venceslao domino et heredi regni Bohemiae homagium nec non pacem cum Hogero de Lomnice aliisque habitatoribus regni Bohemiae servare promittunt. Pragae 1284 Maii 24. Originale (nr. 20) perg. cum novem sigillis, circumscriptiones ferentibus tales: 1) HIIRTGR- BIH 7 DONNI-DGIHI 2) † 8 DIHBOBGMIG 3) † S-SDIZLAII D-LGWERBGRG 4) † S' ZGZIMG DG 20 HIIV 5) 4 SHHIHIN 6) sigillum deest 7) † SDII DG CLIRGG/BERC 8) + 8 BGHANI D' BOBGRBGR 9) �S-DOBGSSI DG CLIIIH, loris membr. pendentibus (A). — Exemplum copiae mancae e copi- ario C adest in codice R p. 422. Litterae nostrae eadem manu, qua litterae supra hoc tomo sub nro 26 inmediate praece- dentes, scriptae sunt. Voigt J., Das urkundliche Formelbuch d. kgl. Notars Heinricus Italicus (1863) p. 44 nr. 33. — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 569 nr. 1316. — Jireček H., Codex iuris bohe- mici II 1 (Korunní archiv český, 1896) p. 4 (nota). 25 Nos Purchardus de Winterberch, Zbislaus de Triebun, Sdislaus de Lewenberch, Zesema de Crassow, Thobia de Bechin, Benessius de Wartenberch, Bohuslaus de 30 Clingenberch, Hermannus de Hoemberch, Thobias de Clingenberch et universi et singuli fratres, amici et cognati nostri sine omni dolo, captione atque malo ingenio veraciter promittimus domino Wencezlao, domino et heredi regni Boemie et mar- chionatus Moravie, fidelitatem et homagium et eum pro domino et rege nostro habebimus et habere semper volumus efficaciter, fideliter et devote sibique parebi- 35 Nr. 27: a) libenter sequitur. b) servabimus. c) prout. d) deest. 1) 1284 Mai 28. 6*

Strana 44
44 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 28—30. mus et serviemus in omnibus, sicut regi et nostro domino naturali. Promittimus quoque vera fide pacem atque concordiam cum Hogero de Lomnicz, summo came- rario regni Boemie, Hroznata de Husicz, purchravio Pragensi, Zawissio de Falken- stayn, Witgone de Crumnow, subcamerario regni Boemie, Henrico de Rosemberch, Ulrico de Nova domo, Zesema de Stras, Hammanno de Duba dapifero, Jarozlao de Sternenberch, pincerna et purchravio in Wetow, Hincone de Litchenburch, Alberto de Seberch, Mutina de Costemlat, Andrea de Caucihe hor, Potone de Mschen, Wilhelmo de Milicin, Potone de Potenstayn, Zobeherdo de Lutitz, Holeno de Wildenstayn et universis et singulis fratribus,“ amicis et congnatis eorum et cum ceteris hominibus et habitatoribus regni Boemie inviolabiliter perpetuo conservare. Quod si forte etc. 10 Datum Prage anno Domini millesimo ducentesimo octoagesimo quarto, nono Kalendas Junii, XII indictionis. 5 28. Rudolphus Romanorum rex Lupoldo de Nortenberg, magistro coquinae suae, villam Mainbernheim in 134 libris Hall. iure pignoris obligat. 15 Norimbergae 1285 Febr. 3. Originale (nr. 21) perg. cum sigillo maiestatis, circumscriptionem ferenti talem: †: RVDOLFUS: DGI: GRACIA: ROMARORVM : ReX : SEMPGR : AVGVSTVS (v. O. Posse, Die Siegel der deutschen Kaiser u. Könige I (1909) Taf. 40 Nr. 5) filis sericis rubri coloris pendenti (A). Reg. imp. VI nr. 1880. 20 Nos“ Rudolfus" dei gracia Romanorum rex semper augustus tenore presencium ad universorum tam presentium quam futurorum noticiam volumus pervenire, quod nos strennuo viro Leupoldo de Northenberg, magistro coquine nostre regie, redimendi villam Bernhein cum hiis, que in ipsa ad nos de iure pertinent, obligatam strennuo viro Bertholdo Kelhòtz nostro nomine per nobilem virum comitem de Castel, damus 25 liberam potestatem, obligantes eidem Leupoldo ipsam villam eo iure, quod ad nos pertinet, pro centum et triginta quatuor libris Hallensibus titulo pigneris obtinendam tam diu, quousque sibi vel suis heredibus ipsa pecunia per nos vel succesores nostros in imperio fuerit persoluta. Unde damus ei has nostras litteras in testimonium super eo. Datum Nurimberc tercio Nonas Februarii, indiccione XIIIa, anno Domini 30 M'CC LXXXVto, regni vero nostri anno duodecimo. a) etc. ut supra sequitur in R, qua cum revocatione ad nrm 26 superiorem, etiam in codice R inmediate praecedentem, copia in R terminatur. b) ut supra in nro 26 superiore, inmediate praecedenti cum lectionibus variis, ibidem in notis appositis. c) N initialis cum spatiis et floribus A. d) R initialis cum spatiis et floribus. A. 35

Strana 45
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1285. 45 29. Albertus de Lešany Venceslao regi Bohemiae et marchioni Moraviae fidelita- tem promittit. Pragae 1285 Jul. 1. 5 Originale desideratur. — Exemplum copiae e copiario C adest in codice R p. 427. Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 582 nr. 1348. Nos Albertus de Lessan notum facimus universis, tenorem presencium inspecturis, quod nos libera et spontanea voluntate sine omni dolo et malo ingenio promittimus illustri principi domino Wencezlao, inclito regi Boemie et marchioni Moravie, domino nostro charissimo, fidelitatem inviolabilem et devocionem sinceram et quod nos pa- 10 rebimus sibi, utpote regi et domino nostro naturali, in quibuslibet, que nobis duxerit iniungenda, et quod nichil contra ipsum vel eius terras penitus moliemur,“ immo pacem et tranquillitatem terrarum suarum procurabimus toto posse et quod invabimus eum et assistemus sibi, quandocumque nobis preceperit, contra quemlibet totis viribus nostris fideliter sine aliqua capcione, prout hec omnia et singula eidem domino 15 nostro iuravimus adimplere. In cuius rei testimonium et robur firmiter valiturum presentes fieri et sigillo nostro fecimus communiri. Datum Prage anno Domini etc. M CC LXXXV," III. Kalendas Julii. 30. Gerhardus de Obrany Venceslao regi Bohemiae et marchioni Moraviae per 20 vitae suae tempora servire promittit. In castro Brunensi 1286 Febr. 28. 25 30 Originale (nr. 22) perg. cum quindecim sigillis, magnam partem laesis, circumscriptiones ferentibus tales: 1) +HHAVIE 2) + SIGILLVON-ZAWISSI DE FAL/GNIII 3) /S BGRGDG De TRIII 4) HBOBVZLAI DG III 5) HORARI De BIIII 6) † SIGIJM * DIHIS DG CVIIT 7) � S-MILOTE-De Be- NGSSOV 8) |SHIIM-BRAPISSOHIII 9) S DOORINI WITCONIS-DG VPPA 10) � S DI HIORTE 11) /S BGHICIJBRINDIZ 12) † SI-DIHIGF-DE-MEDHI 13) HISTGPBARI-D-VNGIII 14) † S-DRI CER- BORIS DG-CRAZWITZ 15) * SIGILLVOR-GGRBARDI-DG-OBGRSGZZe, loris membr. pendentibus (A). — Exemplum copiae e copiario C adest in codice R p. 427. Boczek A., Coder diplom. et epist. Moraviae IV (1845) p. 310 nr. 238 (ex A). — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 591 nr. 1373. Notum sit omnibus, presentes litteras inspecturis, quod ego Gerhardus de Obrzan non choactus, sed spontanea et libera voluntate mea in presencia testium subscriptorum in ligno crucis Dominice iuramento prestito corporali, domino meo karissimo, domino Wencezlao, inclito regi Boemie et marchioni Moravie, vera fide et intencione non ficta promitto per omne vite mee spacium servire eidem fideliter 35 a) violemur R. b) MCCC LXXXV R.

Strana 46
46 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 30—31. et devote ac sibi et mandatis eius semper et ubilibet omni excepcione postposita obedire et nichil contra ipsum, terras et terrigenas ipsius in eorum dampnum et preiudicium per me facere vel, ut fiat per alios, procurare. Promitto etiam sub eodem iuramento castra, civitates, villas et alia bona mea, que nunc idem dominus meus rex in sua habet et obtinet potestate, per nullum violencie, fraudis vel ali- cuius cohaccionis modum, sed per solam humilem supplicacionem meam et amico- rum meorum ab eodem domino meo rege repetere et requirere cum bona ipsius et gratuita voluntate. Item promitto sub iuramento predicto, nullos ex nunc habere vel servare homines, qui predicto domino meo regi, terris et terrigenis suis aliqua nocumenta inferant publice vel secrete. Quod, si contra eadem promissa mea 10 quocumque tempore venero vel aliquid contra predicta promissa in parte fecero vel in totum ita, quod de iis, que fecero, vel de quibus predicto domino meo regi accusatus fuero, me coram eo non potero racionabiliter mediante iusticia expurgare vel, si tales habuero homines, a quibus domino meo regi vel alicui ex ipsius terri- genis nocumentum aliquod inferetur, et ego, requisitus per eundem dominum regem, 15 illos meos homines in primo, secundo vel tercio termino coram ipso domino rege vel beneficiariis eius noluero vel non potero statuere, omnibus de ipsis querelari volentibus responsuros, tunc statim periurus ero et violator fidei ab omnibus per- petuo reputabor, insuper castris meis, civitatibus, villis et omnibus aliis bonis meis tam eis, que predictus dominus meus rex Boemie in sua nunc obtinet potestate, 20 quam illis, que ego teneo et in mea habeo potestate, et omni iure, quod habeo et habiturus sum in castris, civitatibus, villis et bonis meis omnibus supradictis, ex nunc prout ex tunc ipso facto tenore presencium pronuncio me privatum et volo, ut ad eundem dominum regem et ipsius heredes predicta castra cum civitatibus et bonis meis omnibus, tamquam de iure et racionabiliter confiscata, omni excepcione, 25 que michi contra predicta vel aliquod predictorum suffragari posset, omnia“ post- posita, devolvantur, ad me et heredes meos nullo umquam tempore reditura. Acta sunt hec in castro Brunnensi coram hiis testibus, videlicet: domino Nicolao duce Opavie, illustre domino Zauissio de Falkenstayn, domino Beneda de Trebl, purchravio in Phreymperch, domino Bohuzlao de Bor, camerario Pylznensi, 30 domino Hartmanno de Holnstayn, camerario Brunnensi, Cunone de Cunstat, patruo meo, Milota de Dedicz, Hrabissio de Bobrowa, Witicone de Uppa, Matheo de Cherna hora, camerario Praçowiensi, Henrico de Brandiz, Stephano de Medlow, Stephano Ungaro de Zadek, Cerhone de Crazawitz et pluribus aliis Boemis nobilibus et Moravis. Ad maiorem autem omnium predictorum firmitatem et evidens testimo- 35 nium eorundem predicto domino meo regi presentes dedi litteras, sigillorum supra- scriptorum testium et mei proprii munimine communitas. Datum ibidem anno Domini millesimo CC LXXX sexto, II Kalendas Marcii. 5 a) sic A, an errore loco omnino?

Strana 47
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1286. 47 31. Honorius papa IV comites, barones, magnates ac nobiles per regnum Bo- hemiae et alias terras Venceslai Bohemiae regis constitutos hortatur, ut ad ea, quae prosperum statum dicti regis eiusque terrarum respiciunt, intendant. 5 Rоmae apиd s. Sabinam 1286 Maii 7. Originale (nr. 23) perg. cum bulla plumbea inscriptiones ferenti tales: a) BONORIVS PP IIII b) SPA SPE, filis canabis pendenti (A). In originalis parte anteriore haec occurrunt notae can- cellariae apostolicae: 1) in sinistro angulo superiore nota XJ— (2) 2) in medio margine superi- ore nota lv3 et alia nota, quae per duas lineas, eodem atramento, quo verba in textu correcta 10 (v. infra notam a), scriptas, cassata, ad correctionem litterarum pertinere videtur 3) in sinistro angulo inferiore sub plica taxae nota V et rescribendarii nota R. (intercisa) M. et Recca Jac. beul. 4) in plicae parte dextra scriptoris litterarum nota N. Viviani, 5) a tergo litterarum in medio margine superiore nota Clarus de sancto Geminiano. Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 580 nr. 1344 (ad annum 1285). Honorius episcopus servus servorum dei dilectis filiis, universis comitibus, baro- nibus, magnatibus et nobilibus, per regnum Boemie ac terras alias carissimi in Christo filii nostri .. regis Boemie illustris“ constitutis,“ salutem et apostolicam benedictio- nem. Audito nuper, quod carissimus in Christo filius noster, Wencezlaus rex Boemie illustris, post obitum clare memorie.. patris sui adversitates multiciplices et gravia 20 in regno ac aliis terris suis dampna pertulerat, turbati fuimus, sibi, veluti filio pre- dilecto, compatientes ab intimis super illis. Nam quanto apostolice sedis benignitas personam eius uberiori favore prosequitur geritque sincerius in visceribus caritatis, tanto sibi materia turbationis ingeritur amplioris, cum suus et ipsius regni status adversitatum procellis impetitur et turbationum fluctibus agitatur. Cum itaque, sicut 25 accepimus, prefatus rex, adhuc in puerili constitutus etate, consilii, auxilii et favoris vestri suffragio noscatur non modicum indigere, universitatem vestram rogandam attente duximus et hortandam, quatinus pro nostra et apostolice sedis reverentia prefatum regem habentes propensius commendatum ad ea, que suum et regni ac aliarum terrarum eius statum respiciunt prosperum et tranquillum, vigilantibus stu- 30 diis intendatis, sic vos in hoc prompte ac efficaciter habituri, ut exinde a Domino premium reportetis et propter laudis humane preconium possitis non inmerito commendari. 15 Datum Rome apud sanctam Sabinam Nonas Maii, pontificatus nostri anno primo. 35 a) Eadem manu alio tamen atramento scriptum A. 1) Přemysl Otacarus II rex Bohemiae die 26 m. Augusti 1278 mortuus est.

Strana 48
48 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 32. 32. Kazimirus dux Opoliensis et dominus in Bytom Venceslai regis Bohemiae et marchionis Moraviae eiusque heredum, regum Bohemiae, potestati se, filios suos ac heredes nec non ducatum suum universasque possessiones suas et baro- nes, nobiles, terrigenas, in ducatu suo degentes, subicit ab eodemque rege dictum 5 ducatum in feudum recipit. Pragae in castro et palatio regio 1289 Jan. 10. Originale (nr. 24) perg. cum quatuordecim sigillis illaesis, circumscriptiones ferentibus tales: 1) 4 S':KAZIMIRI: DI: GRA: DVCIS : BITOMIGMS (filis ser. flavis) 2) † S' ThOBIG: DGI: GRACIA PRAGERSIS: GPISCOPI (filis ser. viol.) 3) TBGODRICVS:D6I: GRA: GPS:OLOMVCEN (filis ser. rubris) 4) + SIGILLVM DVCIS : POLCORIS (filis ser. virid.) 5) 4 SIGILLVM-RICOLAI-DGI GRACIA: 10 DVCIS-OPAVIG (filis ser. flavis) 6) S:CRISTADI-ABBATIS : GCCLIG-BREWROW. (filis ser. viol.) 7) + REGYNGRVS - DeI: GRA: ABBAS : CLADRVBGR (filis ser. virid.) 8) /SIGILLVM ABBATIS-D6: OEKeC (filis ser. flavis) 9) + S-VLRICI:PPOSITI-PRAGERSIS: GCCL/G (filis ser. viol.) 10) � S-VL- RICI-SOLA DI-OIA-PPTI-ORGLNICN (filis ser. virid.) 11) /S PARDI-PPOSITI-BOLGZLAVIGnSIS (filis ser. flavis) 12) �S OAGRI:GRGGORII-DeCARI-PRAGeRSIS (filis ser. viol.) 13) � S-BVDISLAI: 15 DGCARI:OLOOIVCen (filis ser. rubris) 14) S' BARThOLIORGY DGCARI-WISS (filis ser. virid.) pendentibus (A). Ad dextram plicae originalis nota: Ponatur ad homagia principum Polonie, sub registratione archivi coronae regni Bohemiae tempore Karoli Romanorum imperatoris et Bohemiae regis adscripta est (ef. ultimum tomum operis nostri, qui institutioni et historiae eiusdem archivi describendis reservatur). Litterae nostrae inseruntur: a) Sigismundi Romanorum regis et Alberti 20 ducis Austriae litteris, quae vidimus dicuntur, Viennae 1426 Mart. 20 datis (originale perg. cum duobus sigillis iacet ad originale nrm 24 supra scriptum) b) Přibik Pulkavae de Radenin Chronicis Bohemiae ad annum 1289 (Fontes rerum bohemicarum V (1893) p. 172). — Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codici R p. 541—545 (sine rubrica) et in codicibus V f 140—141', N f. 253'—255', S f. 317'—321' sub rubrica Submissio ducis Opuliensis. — Václav Hájek de Libočany, 25 Kronika česká (1541) f. 261' praebet versionem bohemicam. Batbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 214 nr. 30. Goldast M., Collectio variorum consiliorum II (ed. Schminckii, 1719) Beilagen p. 185 nr. 11 (extrac- tus germ.). — Lünig J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis specialis continuationis I. erste Fort- setzung (= totius seriei tomus VI b, 1711) p. 275 nr. 167 et nr. 168 (extractus germ). — Sommers- 30 berg F. W., Silesiacarum rerum scriptores I (1729) p. 881 nr. 107 (ex S). — Dumont J. - Rousset, Supplément au Corps universel diplomatique du droit des gens I (1739) p. 154 nr. 173. — Dobner G., Monumenta historica Boemiae IV (1779) p. 227 nr. 97 (reg.). — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 230 nr. 80 et II, 1 (Korunní archiv český, 1896) p. 4 (nota). — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 628 nr. 1466. — Grünhagen C. — Markgraf H., Lehns- u. Besitzurkunden 35 Schlesiens II (1883) p. 413 nr. 1 (ex A). b Magnifico“ et illustri domino" suo, domino Wencezlao," serenissimo" regi Boemie" et marchioni Moravie, Kazimirus dei gratia dux Opuliensis et dominus in a) Littera initialis (60 60 mm) ornata A. b) Littera initialis ornata A. c) Littera initialis (15 mm) ornata A. d) Littera (initialis 30 mm) nec non litterae sequentes E usque O (15 mm) 40 characteribus maiusculis datae et ornatae A.

Strana 49
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1289 Jan. 49 Bythum cum prompta devotione sue fidelitatis servitium indefessum. Cum“ nature ingeniose artificio creaturam suam summus opifex in propagandarum rerum omnium origine sic formaverit sicque disposuerit, ut quelibet res votive conservationis locum ibi appetat ibique auxiliaris opis aminiculum querat, ubi in sue stabilitatis perma- 5 nentia melius et facilius se tuetur, et amicicie vigor sic in creatis suas extendat propagines, ut diversis potestatibus mundialis machine diffidentia uniat et res rebus concordi subiciat unione, mortalium quidem conditio cum naturalium rerum dispo- sitionem a deo progressam opifice non immerito etiam imitetur, ut ibi locum ho- mines querant refugii, ubi auxiliare presidium absque spe refuga salubrius invenitur, 10 et illorum se submittant libentius potestati, qui dilectionis et amicicie puritate, a retroactis temporibus per progenitores tanquam radicitus preconcepta, eos favora- bilius prosequuntur, imitans' equidem premissa et attendens subsequentia, quod ex favore quondam domini Otakari regis Boemie memorie recolende, pater meus re- cordacionis felicis, quondam Wladizlaus dux Opuliensis, propter devotionem et ob- 15 sequia, quibus se totum cum prompta benivolentia eidem dederat, multa promotionis et honoris beneficia suis temporibus sit sortitus, ego, qui in bonis et utilibus actibus sequor libenter vestigia patris mei, considerato et evidenter cognito, quod bonitas, favor et potentia vestre dominationis, qui, clare indolis insignibus renitescentes et paterne prudentie nansciscentes vestigia, non lentescitis subditorum vestrorum com- 20 moda procurare, plurima michi, filiis, heredibus, ducatui et hominibus meis, in ipso ducato meo existentibus, honoris, pacis et profectuum afferre poterunt incrementa, maxime cum per vos et succesores vestros melius quam per alium a meis violentis et meorum fidelium oppressoribus, a quibus hucusque oppressi sumus et opprimi- mur, potero cum eisdem meis fidelibus defensari, de consilio deliberato et bona 25 voluntate ac consensu filiorum meorum, Bolezlai et Wladizlai, ac propinquorum, amicorum, baronum et aliorum meorum et ipsius ducatus mei nobilium, non coac- tus nec vi nec metu inductus, sed bona, spontanea et libera voluntate mea, volens in hoc meam, filiorum, heredum et successorum meorum conditionem facere melio- rem, vestre, heredum ac successorum vestrorum omnium, regum Boemie, potestati et 30 dominio me, filios, heredes et successores meos et successorum meorum heredes, ducatum, castra, civitates, opida et universas possessiones meas et omnium baronum, nobilium et aliorum terrigenarum meorum, in ipso ducatu meo degentium sive manentium, ac ipsos barones, nobiles et terrigenas meos de unanimi eorum con- sensu, nonnullis etiam ipsorum presentibus, subieci et in hiis scriptis subicio et 35 manere volo perpetuo sic subiectos, eosdem nichilominus barones, nobiles, terri- genas alios, cives et universos ducatus mei incolas seu habitatores a fidelitate et a) Littera initialis (25 mm) ornata A. b) Littera initialis (20 mm) ornata A. 1) Přemysl Otacarus II rex Bohemiae. Of etiam Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 48 nr. 127.

Strana 50
50 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 32. homagio, quibus michi et meis heredibus, filiis ac universis successoribus sunt astricti, ex nunc sine dificultate qualibet tenore presentium absolvendo. Resignavi" etiam et ex nunc resigno publice per vexillum meum eundem meum ducatum et omnia iura eiusdem ducatus cum iuribus et dominio, que michi, filiis, heredibus et successoribus meis universis in eodem ducatu competunt, meo, filiorum meorum, qui nati sunt et si qui nascentur in posterum, omnium, heredum et successorum meorum nomine ad manus, potestatem et dominium vestrum, qui recipitis a me resignationem eandem pro vobis et heredibus vestris ac heredum successoribus, a vobis in perpetuum descendentibus universis, in presentia subscriptorum testium, ad hoc per me, filios, barones et nobiles ducatus mei predictos specialiter roga- 10 torum, etb renuncians expresse meo, meorum filiorum, heredum et successorum meorum quorumlibet nomine omnium privilegiorum patrociniis et libertatibus, que michi et eisdem filiis, heredibus et successoribus meis super ducatu ipso et iuribus eius competunt vel possunt competere in futurum, et specialiter illi libertati renuncians, quam mei predecessores, duces Opulienses, habuerunt antea et quam ego hucusque habui 15 et mei filii, heredes et successores in futurum habuissent ex consuetudine aliqua vel de iure in eo, quod nulli alteri principi poterant subici vel debebant, a vobis, domino meo, in feudum et iure feudi predictum ducatum, dignitatem, tytulum et honorem eiusdem ducatus nec non barones, nobiles et omnes alios homines et habitatores eiusdem ducatus ac omnia alia iura ducatus predicti recepi et ex nunc recipio vo- 20 bisque tanquam meo et feudi domino homagium feci et facio et vobis fidelitatem, devotionem et obedientiam perpetuas promisi et nunc promitto corporali interposito iuramento in presentia testium eorumdem ordinando et omnino fieri volendo, ut filii, heredes et successores mei universi, in ipso feudo michi de cetero succedentes, de manibus vestris et successorum vestrorum idem feudum sive ducatum recipere 25 et vobis vestrisque successoribus homagium, fidelitatem et obedientiam, interposito etiam iuramento, promittere ac similiter facere in perpetuum teneantur, obligando" nichilominus me, filios, heredes et successores meos, solempni stipulatione interposita, vobis et successoribus vestris, Boemie regibus, quod, quocienscumque vel quando- cumque vos iusseritis vel vestri iusserint successores, vos et eos iuvabo et iuvari volo 30 per successores meos contra omnem hominem fideliter toto posse, tanquam vester vassallus quilibet sive baro regni vestri, nec non ad omnia alia et singula in perpe- tuum, que iura feudi exigunt et requirunt, et etiam ad illa, que quisque fidelis vassallus suo vero domino facere potest in omnibus atque debet. Promitto insuper et pro- misi pro me, heredibus et successoribus meis predictis sub prestito iuramento predicta 35 omnia et singula predictorum rata et firma tenere et adimplere ac servare perpetuo 5 a) Littera initialis (15 mm) ornata A. b) Littera initialis (18 mm) ornata A. c) Littera e) Littera initialis (20 mm) initialis (12 mm) ornata A. d) Littera initialis non ornata A. ornata A.

Strana 51
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1289 Jan. 51 nec unquam contra eadem vel eorum aliquod venire vel facere per me vel alios aut alium quoquomodo et renunciavi expresse atque renuntio tenore presentium in omnibus premissis et quolibet premissorum pro me, filiis, heredibus et successoribus meis omnibus omni accioni, defensioni rei cuilibet et omni auxilio iuris canonici et civilis, 5 consuetudinibus, constitutionibus et statutis contrariis, privilegiis seu indulgentiis quibuslibet et illis specialiter privilegiis seu indulgentiis, quibus a sede apostolica vel a Romano imperio seu a quibuscumque aliis vel alio Polonie principibus est provisum, ne Almanie vel alii principibus se subiciant et eis homagium faciant, et aliis quibus- cumque tam generalibus quam specialibus privilegiis seu indulgentiis, quas ego vel 10 heredes mei possemus contra predicta vel aliquod predictorum de iure obicere vel de facto, et que michi et successoribus meis, ut contra premissa omnia vel eorum aliquod ego, filii, heredes et successores mei venire possemus et ea non tenere- mus vel non servaremus, possent competere et aliqualiter suffragari. In“ cuius rei testimonium et robur perpetuo valiturum presens privilegium voluntarie ac libenter 15 vobis trado et offero sigillorum, mei proprii et venerabilium patrum, dominorum Thobie Pragensis et Theodorici Olomucensis episcoporum, ac illustrium principum, domino- rum Polkonis ducis Slesie et domini de Lewenberch atque Nycolai ducis Opaviensis nec non honorabilium personarum Cristani Breunoviensis sancti Benedicti, Jordani Montis Syon Premonstratensis, Reynheri Cladrubensis sancti Benedicti et Henrici de 20 Oszek Cisterciensis ordinum abbatum Pragensis diocesis et virorum venerabilium, magistrorum Ulrici Pragensis, Johannis Sacensis, Ulrici Melnicensis et Pardi Bolez- laviensis ecclesiarum prepositorum, magistri Gregorii Pragensis, domini Budizlai Olomucensis et domini Bartholomei Wissgradensis ecclesiarum decanorum ad mearum petitionum instanciam appensione in testimonium evidens roboratum. Acta? sunt hec Prage in castro et palatio regio in presentia personarum superius expressarum et in presentia baronum et nobilium meorum, videlicet Zobezlai iudicis terre mee, Jeschonis purchravii Bythumiensis, Grymizlai dapiferi mei, Michahelis marschalci mei, Andree dicti Belyk, Wernhardi et Theodrici militum, Leonardi, Pauli, Jeschonis, Stephani et Stephani, Budiwoi domicellorum, nobilium meorum et terre 30 mee predicte, et in presentia nobilium virorum Hogeri de Lomnitz, summi camerarii regni Boemie, Alberti de Seberch, marschalci eiusdem regni Boemie, Zdezlai de Stren- berch, Pragensis purchravii, Benessii de Wartenberch, camerarii eiusdem domini mei, regis Boemie Wencezlai, Bawari de Strakonitz, purchravii in Clingenberch, Protiweni de Borobzko, camerarii serenissime domine mee regine Boemie, Alberti 35 dapiferi et Johannis de Mychelsberch, pincerne eiusdem regni, Purchardi de Winter- berch, Theodrici Spatzmanni, in Vrienberch purchravii, Potonis de Potenstayn, purch- ravii in Thust, Hynconis de Luchtenburch, Hynconis de Duba, Mutine de Costomlat, Zbizlai de Trzebun, Friderici de Schonenburch, Ottonis de Ylenburch, Bohuzlai de Bor, 25 a) Littera initialis (20 mm) ornata A. b) Littera initialis (15 mm) ornata A. 7*

Strana 52
52 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 33. Dluhomili de Wezzele, Ulrici de Nova domo et in presentia multorum aliorum tam religiosorum quam secularium clericorum et nobilium, popularium, civium, qui propter hoc specialiter de omnibus regni Boemie finibus pro testimonio fuerant convo- cati, anno Domini millesimo ducentesimo octoagesimo nono, quarto Idus Januarii, indictione secunda." Et nos Theodricus dei gratia episcopus Olomucensis, rogati per predictum dominum ducem Kazimirum, presenti instrumento per magistrum Ambrosium cano- nicum ecclesie nostre Olomucensis notarium nostro nomine subscribi et sigillum nostrum fecimus appendi. 5 33. 10 Fridericus marchio Misnensis et Orientalis, princeps et heres terrae Lusatiae, cum Venceslao rege Bohemiae ac marchione Moraviae marchionatus suos et princi- patum et terram Lusatiae ac specialiter terram Nisenensem pro nominatis castris et munitionibus, permutat. Pragae 1289 Febr. 6. Originale (nr. 25) perg. cum sigillo illaeso, circumscriptionem ferenti talem: † S' FRIDGRICI 15 FILII BGIRRICI-MARCHIONIS-MISRGRSIS, filis sericis rubri flavique coloris pendenti (A). In dorso originalis haec nota, manu saec. XIV scripta: Marchio Misnensis promittit se dispositurum de terris suis ad voluntatem regis Boemie. Ad dextram plicae originalis nota Ponatur ad homagia extrane- orum seu Polonie sub registratione archivi coronae regni Bohemiae tempore Karoli Romanorum imperatoris et Bohemiae regis adscripta est (cf. ultimum tomum operis nostri, qui institutioni et 20 historiae eiusdem archivi describendis reservatur). — Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codice R p. 225—231 sub rubrica Fridericus marchio Missnensis olim dedit hanc litteram pro- nunciacionis scilicet cum omnibus terris suis pro certis dominiis regis Wenceslai et in codicibus V f. 91—93, N f. 181—185, S f. 215'—221' sub rubrica Fridericus marchio Misnensis has pronunciacionis (N permutacionum) litteras regi Wenceslao pro certis dominiis dedit. Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 274 nr. 1. — Lünig J. Ch., Des teutschen Reichsarchivs partis specialis continuationis II Anhang p. 12. — Hoffmann Chr. G., Scriptores rerum Lusaticarum (1719) Appendix diplomatum p. 179 nr. 19. — Dumont J., Corps universel diplomatique du droit des gens I (1726) p. 315 nr. 556. — Schöttgen Chr., Inventarium diplomaticum historiae Saxoniae superioris (1747) p. 148 nr. 3. — (Pelzel F. M.), Abhandlungen 30 der böhm. Gesellschaft d. Wissenschaften 1787 III. p. 68 nr. 1. — Worbs J. G., Inventarium diploma- ticum Lusatiae inferioris I (1834) p. 97 nr. 266. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 234 nr. 81 et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 4 (nota). — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 630 nr. 1467. Reg. imp. VI nr. 2214 (nota gravissima). b) Spatium, quod sub his ultimis verbis littera- 35 a) Littera initialis (15 mm) ornata A. rum in membranae margine inferiore restat, in tres columnas divisum est, in quas subscriptiones testium verisimiliter erant ponendae. Quarum sola subscriptio Theoderici episcopi Olomucensis adest, per manum Ambrosii notarii sui scripta, caeterae subscriptiones non sunt appositae. c) Subscriptio Theoderici episcopi, paulum inferius posita, docet supra eam aliam quandam sub- scriptionem, verisimiliter illam Thobiac episcopi Pragensis, ponendam fuisse, sed positam non esse. 40 25

Strana 53
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1289 Febr. 53 In nomine Domini amen. Notum sit in perpetuum universis et singulis, teno- rem presencium inspecturis, quod ego Fridericus dei gracia Misnensis et Orientalis, marchio, princeps et heres terre Lusacie, magnifici quondam domini Heinrici, Mis- nensis et Orientalis marchionis iunior filius, de maturo et deliberato meo, amicorum 5 et fidelium meorum consilio eosdem meos marchionatus et ipsum principatum et terram Lusacie, ac specialiter terram meam Nysenensem,“ per predictum dominum et patrem meum de expressa voluntate et consensu fratrum meorum, domini Alberti lantgravii Thuringie et domini quondam Theoderici felicis memorie marchionis de Landesberc, specialiter mihi traditam et donatam, nec non tytulum et dignitatem et 10 honorem ipsorum marchionatum et terrarum, et de nomine castrum Scharfenberc, civi- tatem et castrum Dresden, castrum et civitatem Perne, castrum Donin infeudatum cum suis attinencii, castrum Tharant cum foresta et suis pertinenciis, castrum Borsenstein, opidum Dypoldesvalde, castrum Vrowenstein infeudatum, castrum Lewenstein, castrum et civitatem Saydowe, civitatem Hain et omnia bona et possessiones in districtu seu 15 iudicio eiusdem civitatis Hain sita, infeudata et non infeudata, item castrum Satim in feudatum, castrum Tyfenowe, villam Surnewytz, cum suis pertinenciis infeudatam, castrum Radeberc infeudatum, castrum Lybental. castrum Wylin, opidum Radeburg, municionem Lusenytz, castrum Nussin infeudatum, castrum Lychtenwalde infeu- datum, castrum Sachsenberc infeudatum, item omnia bona illa, castra videlicet et 20 civitates, oppida et villas, quas ipse dominus pater meus clare memorie ab ecclesia Herueldensi tenuit et que michi in feudum ab eadem ecclesia sunt collata, et omnia alia castra, civitates, opida, villas, nemora, montes, argentifodinas, flumina, lacus, valles, in eisdem marchionatibus, Lusacie ac Nysenensi“ terris contenta seu situata, cum castris, civitatibus, opidis, villis ac aliis locis ac bonis intermediis et cum iu- 25 diciis, iuribus, utilitatibus, proventibus et pertinenciis universis, ad dictos marchio- natus, terras, castra, civitates, nominatas et non nominatas, et loca predicta spectantes, qui et que michi debentur et quantum ad me et heredes meos pertinent tam ex successione et donatione paterna, quam ex quocumque alio iure, michi super hiis et eorum aliquo specialiter vel generaliter acquisito, et generaliter cum omni iure 30 alio, quod michi et heredibus meis competit et in futurum posset competere vel de- beret in predictis marchionatibus, terris, castris, civitatibus et aliis omnibus supra- dictis et ipsorum quolibet, senciens in hoc conditionem meam posse fieri meliorem, do, trado et permuto iure proprio in perpetuum meo et omnium heredum meorum nomine serenissimo domino Wencezlao, regi Boemie preclaro et marchioni Moravie, 35 et cum eo, recipiente a me in permutacionem pro se et universis heredibus suis marchionatus, terras, castra, civitates et omnia alia prenotata ad habendum, tenen- dum et, quidquid deinceps sibi suisque heredibus de ipsis vel eorum aliquo pla- a) Sic A. 1) Fridericus marchio, Heinrici marchionis iunior filius, ex Elisabeth Maleticz susceptus est.

Strana 54
54 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 33. cuerit, perpetuo faciendum, transferens in his scriptis in eundem dominum regem et eius heredes omne ius et dominium, potestatem et omnem iurisdicionem, que michi et heredibus meis competunt, competebant et possent in futurum de consuetudine competere vel de iure in ipsis marchionatibus, terris, castris, civitatibus, opidis, villis et aliis predictis et in ipsarum terrarum baronibus, ministerialibus, militibus infeu- datis et non infeudatis et in aliis habitatoribus tam nobilibus quam popularibus universis, tradens sibi et promittens tradere omnia privilegia et instrumenta tam excellentissimi domini mei domini Rudolphi regis Romanorum quam fratrum meorum et omnia alia mea privilegia, michi super predictis principatibus, terris, dominiis et aliis omnibus et singulis, que continentur superius, a quibuscumque 10 vel a quocumque acquisita, concessa, tradita et donata, sibi ex nunc suisque heredibus cedens libere de premissis omnibus et de ipsis privilegiis et instrumentis ita, ut eisdem privilegiis et instrumentis et iure meo et heredum meorum, quod sibi et heredibus suis in predictis marchionatibus, terris, castris, civitatibus et aliis omnibus dedi, tradidi et in eum ac suos heredes transtuli, sicut superius est ex- 15 pressum, tam in iudicio quam extra iudicium ipse dominus rex Bohemie et heredes sui contra quemlibet hominem et specialiter contra eundem fratrem meum Albertum, Thuringie lantgravium, Fridericum et Thycemannum, eius filios, et contra fratruelem meum Fridericum, predicti quondam Theoderici fratris mei, marchionis de Landes- berc, filium, et ipsorum heredes libere uti possint, promittens nichilominus tradi- 20 tionem, donationem et permutationem predictas domino regi Romanorum innotescere per me vel per litteras meas et eius consensum et confirmationem super eisdem, et hoc nominatim traditione, donatione et permutatione cum diligentia implorare," pro castris et munitionibus Furstenberc, Polytz, Landescrone, Landesberc, Orthe, Muta, Sebin Wyschonis, Zkuts, Hoenstein, Hoenstat, Zwythauia et pro annuis redditibus, 25 assignandis et deputandis michi per eundem dominum regem aut alios vel alium, quos vel quem idem dominus rex loco sui et nomine ad hoc duxerit destinandos, ad quantitatem quatuor milium et quingentarum marcarum argenti usualis et ponderis Pragensis in eisdem castris et munitionibus, possessionibus ac aliis bonis, rebus et iuribus ac in omnibus et singulis proventibus, fructibus, redditibus, utilitatibus, 30 iudiciis, officiis et aliis, ad castra, munitiones, bona et possessiones predictas spectan- tibus et provenientibus de eisdem, recipiendis, habendis et recognoscendis perpetuo per me et meos heredes legittimos sexus masculini in feudum et iure feudi ab ipso domino rege et a regno Bohemie ac a suis heredibus et heredum successoribus, ab ipso in perpetuum descendentibus universis, eo proviso nichilominus et expresso, 35 quod quilibet laneus possessionum, in quibus michi sunt predicti redditus assignandi, talis michi per ipsum dominum regem vel per illos aut illum, quibus vel cui super 5 1) Quod et factum est et Rudolphus Romanorum rex supra dictus permutationem, de qua agitur, confirmavit eique consensum suum adhibuit (vide litteras eius infra hoc tomo sub nro 35 propositas). Caeterum ad rem cf. notam sub Reg. imp. VI nro 2214 positam. 40

Strana 55
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1289 Febr. 55 hoc commiserit vices suas, pro unius marce argenti redditibus deputetur et assignetur, de quo marca argenti annuatim nunc provenit vel retroactis proveniebat temporibus aut ante quadriennium poterit provenire, proviso etiam, quod, si in castris, muni- tionibus, bonis, possessionibus, iudiciis, officiis, utilitatibus et aliis predictis quatuor 5 milium et quingentarum marcarum argenti redditus non poterunt deputari aut as- signari, servato modo de laneis assignandis proxime iam expresso, ex tunc ipse do- minus rex de vicinioribus possessionibus aut bonis cum ipsarum possessionum aut bonorum munitionibus, quas bona fide sine dolo nominaverint et assignaverint arbitri, videlicet Zdezlaus de Sternberc, purgravius Pragensis, et Heneto de Duba 10 pro parte ipsius domini regis, pro mea vero parte nobilis vir Otto, burgravius de Donin, et Otto de Ileburg et pro utraque parte communiter, frater Hermannus de Holo, prior domorum hospitalis sancti Johannis Baptiste Jerosolimitani per Bohemiam, Poloniam et Moraviam, ad hoc electi, et ad ipsorum arbitrium vel maioris partis michi faciet predictorum reddituum supplementum; si vero plures redditus, quam quatuor 15 milium et quingentarum marcarum argenti in castris, munitionibus, bonis, possessio- nibus et aliis predictis poterunt deputari vel haberi, ex tunc illud domino regi Bo- hemie de predictis castris, munitionibus, possesionibus, redditibus et aliis predictis remanebit, quod predicti arbitri vel eorum maior pars iusserint vel iusserit re- manendum, silvis, ad castra, munitiones et possessiones spectantibus, in quibus 20 magnarum ferarum venationes sunt habite ab antiquo, dumtaxat exceptis, que non debent michi in predictos redditus computari. Preterea hominibus et habitatoribus bonorum et possessionum predictarum, que ad me per commutationem huius modi devolventur, ius, si quod deinceps dedero, illud ipse dominus rex dignabitur ap- probare. Contulit michi insuper et heredibus meis advocatiam in Lutemuschel in 25 concambium et promisit nulla servicia aut petitiones graves contra abbatis et fratrum Volens igitur, affirmans et eiusdem monasterii voluntatem exigere ab eisdem. protestans tenore presencium, permutatione huiusmodi me fore contentum, plene pagatum et bene solutum, et absolvens et absolutos esse volens omnes et singulos barones, ministeriales, milites et alios omnes et singulos, nobiles et 30 populares ipsarum terrarum, civitatum et castrorum, infeudatos et non infeudatos, a fidelitate et homagio, quibus michi et heredibus meis tenentur, tenebantur vel tenerentur, et mandans eis et eorum cuilibet, ut ipsi domino regi et heredibus suis, tanquam dominis eorum, decetero intendere debeant et obedire, pro- mitto in hiis scriptis, iurando in ligno crucis Dominice et iurantibus ac pro- 35 mittentibus mecum et pro me, predicto Ottone de Ileburg et Adolpho notario meo, quod decimo die! intrante proxima Quadragesima eidem domino regi vel suis nun- ciis, ad hoc per eum specialiter destinatis, tradam, assignabo, disbrigabo et aucto- rizabo terras, castra, civitates et alia, que per me in permutationem huiusmodi sunt 1) 1289 Mart. 4.

Strana 56
56 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 33. deducta, sibique vel suis possessionem assignabo plenariam eorumdem, excusatione et dilatione qualibet procul motis, Hain et Perne civitatibus et Tyfenowe castro et aliis castris infeudatis exceptis, in quibus sibi possessionem facti non valeo assig- nare in termino memorato; ius tamen et dominium, quod michi et heredibus meis in eisdem castris et civitatibus competit, competebat vel competere poterit in fu- 5 turum, eidem domino regi et suis heredibus dedi, tradidi, do et trado et a me ac a meis heredibus transtuli et transfero in eosdem, sicut superius de eisdem et aliis est expressum. Promitto etiam stipulatione solempni sub prestito iuramento contra predictas donationem, traditionem, permutationem et cessionem meas et omnia alia et singula, que in presenti continentur contractu, non venire nec facere per me aut 10 alium vel alios tempore ullo unquam, sed tenere et firmiter adinplere. Ipse quo- que dominus rex, a me prius et per me terrarum, castrorum et civitatum ac aliorum omnium bonorum meorum, que sibi per commutationem predictam dedi et tradidi, plene possessione recepta, statim de Dresden cum domina et matre mea Benesium, camerarium de Warthenberc, vel alium baronem suum ad assignandum et presentan- 15 dum dicte domine et matri mee loco et vice mei possessionem castrorum, munitio- num et redditum predictorum diriget et transmittet, qui assignabit et presentabit eidem domine et matri mee loco mei et michi, postquam de Dresden cum eodem domino rege vel sine eo rediero, castra, munitiones et redditus predictos, debite disbrigatos, quos si ante Pasca! Domini primo venturum ipse dominus rex vel Benesius ca- 20 merarius vel alter, quem ad hoc transmiserit, non assignaverint vel presentaverint michi vel matri mee, proinde civitatem Gretz et, si non sufficit ipsa civitas Gretz pro quantitate et valore castrorum, munitionum et reddituum assignandorum, tunc Crudim civitatem cum eadem civitate Gretz michi aut matri mee nomine meo in pignore ipse dominus rex statim post Pasca proximum obligabit, quam vel quas 25 usque ad assecutionem castrorum, munitionum et possessionum, in quibus sunt pre- dicti redditus deputandi michi, loco pignoris retinebo. Ad hoc, si ipse dominus rex nec civitates predictas dare in pignore nec castra, munitiones et possessiones predictas, que michi debentur, vellet, sicut tractatum et ordinatum est, assignare et presentare, ex tunc viri nobiles, Albertus de Seberc, marscalcus regni Bohemie, 30 cum castro et civitate Cadano et Ranuoldus de Nymans, purgravius in Lapide, cum eodem castro Lapide et castro Raten, qui proinde et pro domino rege, ut adinpleret predicta, iurando in ligno Domini corporaliter promiserunt, michi obedire et inten- dere tenebuntur, quousque ea, que per ipsum dominum regem fieri et adimpleri de- buerant, prout tractata sunt, debite compleantur; Zdezlaus eciam de Sternberc, Pra- 35 gensis burgravius, et Henoco de Duba pro observandis et adinplendis predictis per ipsum dominum regem iurando in ligno crucis Dominice pro ipso domino rege pro- miserunt. Ceterum ipsum dominum regem ex nunc in dominum meum recipio et 1) 1289 Apr. 10.

Strana 57
Actas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1289 Febr. 57 sibi ac heredibus suis, tanquam meis et feudi dominis, obedire et intendere promitto, ipsumque et heredes eius iuvare et sibi assistere contra quemlibet principem et quemlibet hominem fideliter omni posse, quandomcumque et quocienscumque per ipsum vel heredes suos fuero requisitus, hoc expresso, quod, si infra terminos ter- 5 rarum suarum in suo ero constitutus servicio, michi tunc et meis in suo manentibus servicio, expensas et necessaria tribuere non tenetur, si vero extra terras suas cum meis et in eius subsidium et ad eius servicia cum eodem domino rege vel ad man- datatum eius processero sine eo, tunc michi ipse dominus rex, subveniet in expensis. Hoc ipsum heredes mei ipso domino regi et heredibus suis facere tenebuntur, quan- 10 documque et quocienscumque fuerint requisiti, dampna quoque, si que ego vel he- redes mei aut homines in serviciis suis receperimus, eadem ipse dominus rex, prout sue gracie placuerit et visum sibi fuerit, dignabitur compensare. Insuper, si sine filiis legittimis masculini sexus, quod absit, decedere me continget, castris, muni- tionibus et possessionibus meis aliis predictis, ex tunc ad ipsum dominum regem 15 et suos heredes redeuntibus, ipse dominus rex dotem, que lipgedinge vulgariter di- citur, matris et uxoris mearum, quam eis in bonis et munitionibus predictis assigna- vero et dimisero, pacietur eas per vite ipsarum tempora pacifice possidere. Feuda eciam, que in eisdem bonis meis hominibus contulero, ipse dominus rex eciam post mortem meam non cassabit nec indebite violabit, hoc michi promisso specialiter per 20 eundem dominum regem, si eum, quod absit, michi sine heredibus premori contin- geret, quod michi et heredibus meis in amplioribus redditibus et bonis, prout in eius gratia fuerit et sibi placuerit, graciam faciet largiorem. Preterea, si ipse dominus rex castra et munitiones, que michi ab eo debentur ex permutatione predicta, omnes ante Pasca Domini proximum, sicut tractatum est, michi presentare nequiverit pro eo 25 forsitan, quia per alios detinentur, ad illarum tamen presentationem tenebitur, quas nunc habet vel quas in ipso termino Pasce nunc proximo in sua habuerit potestate; pro aliis autem, quas presentare non proterit, Gretz et Crudim civitates suas iuxta formam, super obligatione ipsarum expressam superius, loco michi pignoris obligabit. Promisit insuper ipse dominus rex de bonis predictis, ad me per commutationem 30 huiusmodi devolutis, creare et facere principatum, sibi et regno suo ac eius here- dibus perpetuo subditum et subiectum, meque facere suum principem ad eun- dem principatum et de ipso principatu me suum et sibi ac regno suo subiectum principem ad iura et conditiones feudi ac in feudum et ad servitia expressa su- perius investire, recepto prius a me per eundem dominum regem de homagio et 35 fidelitate, sibi et suis heredibus prestandis et tenendis, corporali denuo sacramento. Admisit etiam dominus rex predictus et liberam michi tribuit facultatem mu- nitiones predictas murandi et melius firmandi, sicut expediens fuerit et michi pla- cuerit, et novas, si placuerit, construendi. Item si burgravii de Borsenstein et Saydowe contra fidem michi prestitam veniendo ex quacumque causa nollent michi eadem 40 castra reddere, ipsi domino regi, sicut promisi et teneor, presentanda, ex tunc, quid- 8

Strana 58
58 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 34. quid Otto de Ileburg, Heneco de Duba et Ranuoldus de Nymans me super eo erga dominum regem facere iusserint, faciam et tenebo. Premissis quoque completis, de castrorum per me domino regi et per ipsum dominum regem michi assignan- dorum privilegia hinc inde data presentia, amputatis hiis, que de fideiussoribus, obli- gationibus et aliis superfluis dicta sunt et conscripta, volumus renovari. Predicta quoque omnia et singula promisit ipse dominus rex tenere et adinplere bona fide, sicut per me ea, que sibi promisimus, fuerint adinpleta. In quorum omnium testi- monium et robur presentes exinde fieri fecimus litteras et eas, meo consueto sigillo sigillatas, ipsi domino regi tradidi ad cautelam. Actum et datum Prage anno Domini M CC L XXX° nono, octavo Idus Februarii, 10 indictione secunda. 5 34. Rudolphus Romanorum rex Venceslao Bohemiae regi suisque heredibus in Romano imperio ius et officium pincernatus nec non in Romanorum regis elec- tione ius et vocem competere profitetur. Egrae 1289 Mart. 4. 15 Originalia (nr. 26) duo perg. cum sigillis maiestatis (v. supra nr. 28), filis sericis rubri flavique coloris pendentibus (A, A). In dorso originalis A nota manu saec. XIV med scripta, sed cassata Super pincernatu nec non super voce, iure et potestate Romanorum principem eligendi et alia nota paulum posterior De pincernatu. Ad dextram plicae eiusdem originalis A nota Registrata per Johannem de Glacz, de qua c f. supra notam in exordio nri 3. In dorso originalis A' nota De pin- 20 cernatu eadem manu, qua in dorso originalis A, scripta. — Litterae nostrae inseruntur litteris confirmatoriis (K) Karoli Romanorum et Bohemiae regis, Pragae 1348 Apr. 7 datis (v. huius operis tom. II nr. 54). — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 15, U f. 333—333', Raj ƒ. 96—96", Pf 41—41' sub rubrica Super officio pincernatus et voce eleccionis. — b) Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 44, V f. 2', N f. 24—24, S f. 5—5' sub eadem 25 rubrica. — Václav Hájek de Libočany, Kronika česká (1541) f. 261 praebet versionem bohemicam. Utrumque originale una eademque manu scriptum est, qua etiam litterae Rudolphi regis inferius hoc tomo sub nro 35 propositae. Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 23 nr. 21. — Lünig J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis specialis continuationis I erste Fortsetzung (= totius 30 seriei tomus VI b, 1711) p. 10 nr. 8. — Goldast M., De regni Bohemiae iuribus et privilegiis (ed. Schminckii 1719), Supplem. actorum publicorum ex Balbino p. 259 nr. 12. — Sommersberg F. W., Silesiacarum rerum sriptores I (1729) p. 940 nr. 32. — Dumont J. - Rousset, Supplément au Corps universel diplomatique du droit des gens I (1739) p. 154 nr. 174. — Jireček H., Codex iuris bohe- mici I (1867) p. 241 nr. 82 et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 5 (nota). — Emler J., Regesta 35 Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 634 nr. 1469. — Monumenta Germaniae historica, Legum sectio IV, Constitutiones III (ed. J. Schwalm, 1904—6). p. 408 nr. 415. Reg. imp. VI nr. 2213. Nos Rudolfus“ dei gracia Romanorum rex semper augustus ad universorum sacri Romani imperii fidelium noticiam cupimus pervenire, quod nos ex officio, a) Rudolphus K. 40

Strana 59
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1289 Mart. 59 15 nostre celsitudini divinitus iniuncto, cupientes iura quorumlibet esse salva, nam vere iusticie virtus hec est: alterum non ledere, unicuique tribuere, quod est suum, maxime tamen virorum illustrium dispendiis precaventes, quorum insudare nos semper predecet commodis et honori, inquisicionis circumspecte prehabito scruti- 5 nio, quid quantumve iuris in Romano competat imperio inclito regi Bohemie," Wenizlao, principi nostro ac imperii pincerne karissimo, nec non suis heredibus, licet de ipsius iuribus verissima noticia nobis constet, ad maiorem tamen cautelam et evidenciam indagantes ac indagari facientes, ut dicti regis iura lucidius patefie- rent universis, conmuni testimonio et assertione conperimus assonante, quod rex 10 supradictus ius ac officium pincernatus pariter et eius heredes in Romano obtineant imperio nec non in Romanorum regis eleccione instar aliorum principum, in ipsa ellecione habencium ius et vocem, quoad idem ius et vocem eligendi potestate parili pociantur, que iura ipsis conpetere, profitemur presentibus et auctoritate regia approbamus presencium testimonio litterarum. Datum Egre quarto Nonas Marcii, indiccione secunda, anno Domini M CC LXXX" m nono, regni nostri anno sextodecimo. 35. Rudolphus Romanorum rex Venceslao Bohemiae regi feuda imperii, sibi per Fridericum marchionem Misnensem resignata, concedit et permutationes de qui- 20 busdam terris seu aliis rebus inter Venceslaum regem et Fridericum marchionem celebratas ratificat. Egrae 1289 Mart. 13. Originale (nr. 27) perg. cum sigillo maiestatis paulum laeso (v. supra nr. 28), filis sericis rubri flavique coloris pendenti (A). In dorso originalis nota manu saec. XIV med. scripta Con- cessio seu infeudacio Rudolfi regis marchionatuum Budissinensis et Gorlicensis. Ad dextram plicae 25 nota Per Johannem registrata, de qua cf. supra notam in exordio nri 3. — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 23'—24, U f. 340'—341, Raj f. 103'—104, P f. 53—54 sub rubrica Rudolphus rex Romanorum concedit (donat Raj) omnia bona Wenceslao regi Boemie, que (sibi sequitur Raj) Fridericus marchio Meisensis resignavit. — b) Quatuor exempla copiae e copi- ario C adsunt in codicibus R p. 52—53, Vf. 7—7, N f. 31'—32, S f. 18'—20 sub rubrica Confirmacio 30 et consensus, quod marchio Misnensis regi Wenceslao resignavit omnia bona sua et permutavit de castris, terris, opidis, argentifodinis. Litterae nostrae eadem manu, qua litterae Rudolphi regis inmediate sub nro 34 praecedentes, scriptae sunt. Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 267 nr. 4. — Lünig 35 J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis specialis continuationis I erste Fortsetzung (= totius seriei tomus VI b, 1711) p. 232 nr. 135. — Hoffmann Chr. G., Scriptores rerum Lusaticarum (1719), Appendix diplomatum p. 176 nr. 15. — Goldast M., Collectio variorum consiliorum II (ed. Schminckii 1719), Beilagen p. 187 nr. 12. — Dumont J., Corps universel diplomatique du droit des gens I b) Boemie K. c) carissimo K. d) millesimo. K. 8* a) inuncto A, iniuncto in loco raso K.

Strana 60
60 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 35—36. (1726) p. 267 nr. 504. — Lünig J. Chr., Corpus iuris feudalis germanici I (1727) p. 549 nr. 2. — Sommersberg F. W., Silesiacarum rerum scriptores I (1729) p. 940 nr. 31. — Schöttgen Chr., Inven- tarium diplomaticum historiae Saxoniae superioris (1747) p. 149 nr. 5. — Worbs J. G., Inventarium diplomaticum Lusatiae inferioris I (1834) p. 97 nr. 267. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 242 nr. 83 et II 1 (Korunni archiv český, 1896) 5 (nota). — Emler J., Regesta Bohemiae et Mora- viae II (1882) p. 635 nr. 1470. Reg. imp. VI nr 2214. Rudolfus dei gracia Romanorum rex semper augustus universis sacri Romani imperii fidelibus, presentes litteras inspecturis, graciam suam et omne bonum. Ad universitatis vestre noticiam cupimus pervenire, quod veniens ad celsitudinis nostre presenciam illustris Fridericus, Misnensis et Origentalis“ marchio, heres terre Lu- 10 sacie, illustris quondam Heinrici marchionis Misnensis iunior filius, fidelis noster dilectus, nobis humiliter suplicavit, quatenus suarum precum intuitu omnium bono- rum suorum feodalium, que tenet ab imperio, ubicumque sitorum, resignacionem ad manus nostras recipere dignaremur, nosque, suis devotis precibus inclinati, dictam resignacionem ad manus nostras recipere dignabamur dictoque marchione, sinceris 15 hoc affectibus deprecante, dicta bona, nobis resignata, inclito Wenzlao, regi Bohemie, principi et filio nostro karissimo, iure concessimus feodali. Quibus sic ordine per- actis, idem marchio denuo nostro culmini suplicavit, quod permutaciones, factas de terris, opidis, castris, argentifodinis sive quibuscumque aliis rebus, ad ipsum iure proprietatis pertinentibus, sive ex paterna vel materna successione seu donacione 20 vel quocumque titulo ad ipsum pervenerint, ratificaremus ex nostra solita pietate. Cuius votis favorabiliter annuentes, dictas permutaciones ratificamus et approbamus per omnia presencium testimonio litterarum. Testes huius rei sunt: venerabilis Cunradus Argentinensis episcopus, illustris Rudolfus dux Austrie, filius noster karis- simus, et nobiles viri: Ludewicus de Otingen et Emicho de Liningen, comites, 25 Johannes de Liechtenberg et Waltherus de Geroldeseke, strennui viri: Otto burc- gravius de Donin, Rannoldus de Nemans, Hermannus de Grunbach, Hermannus de Malticz et Hermannus notarius et alii quamplures. In cuius rei testimonium, presens scriptum maiestatis nostre sigillo iussimus communiri. Datum Egre tercio Idus Marcii, indictione secunda, anno Domini M CC LXXX 30 nono, regni nostri anno sexto decimo. 5 36. Rudolphus Romanorum rex Venceslao regi Bohemiae suisque heredibus omnia feuda imperii, per mortem ducis Wratislaviae vacantia, titulo feudali confert. Erfordiae 1290 Jul. 22. 35 a) in Orgentalis „i“ littera verisimiliter eadem manu suppleta A. 1) Cf. litteras Friderici Misnensis et Orientalis marchionis supra dicti, Pragae 1289 Febr 6 datas et iam superius hoc tomo sub nro 33 propositas.

Strana 61
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1290 Jul. 61 5 Originale (nr. 28) perg. cum sigillo maiestatis laeso (v. supra nr. 28), filis sericis rubri coloris pendenti (A). In dorso originalis nota manu saec. XIV med. scripta Confertur ducatus Wrati- slaviensis regi Wenczeslao tamquam res actu vacans imperio. Ad dextram plicae nota Registrata per Johannem de Glacz, de qua c f. supra notam in exordio nri 3. — Litterae nostrac inseruntur litteris confirmatoriis (K) Karoli Romanorum et Bohemiae regis, Pragae 1348 Apr. 7 datis (v. huius operis tom. II nr. 57). — Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 14—14', U f. 332, Raj f. 95', Pf. 40—40' sub rubrica Super collacione omnium feudorum per mortem ducis Wratislaviensis vacancium. — Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 184 nr. 5. 10 Sommersberg F. W., Silesiacarum rerum scriptores I (1729) p. 892 nr. 123. — Lünig J. Chr., Codex Germaniae diplomaticus I (1732) p. 969 nr. 12. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 243 nr. 84. A. et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 5 (nota). — Korn G., Breslauer Urkundenbuch I (1870) p. 55. — Grünhagen C. — Markgraf H., Lehns- n. Besitzurkunden Schlesiens I (1881) p. 62 nr. 2. — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 648 nr. 1507. 15 Reg. imp. VI nr. 2346. Nos Rudolfus“ dei gracia Romanorum rex semper augustus ad universorum sacri Romani imperii fidelium noticiam cupimus presenti pagina pervenire, quod nos, attendentes" multiformia meritorum insignia, virtutum et fidei premia preciosa, quibus illustris, W. rex Bohemie, princeps et filius noster karissimus“, erga nos 20 et Romanum imperium se constituit multiformiter graciosum, omnia feoda nobis et imperio per mortem illustris.. ducis! Bratislauie vacancia, dicto regi Bohemie‘ nec non suis heredibus tenenda, habenda, possidenda titulo feodali duximus conferenda. In cuius rei testimonium presentes litteras conscribi et nostre maiestatis sigillo iussimus roborari. 25 Datum Erfordie XII° Kalendas Augusti, anno Domini M' CC LXXXX°, indictione tercia, regni vero nostri anno septimo decimo. 37. Albertus comes de Hohenberg Venceslao Bohemiae regi Weisseneck castrum suum et alia bona vendit eaque omnia ab eodem rege in feudum recipit. 30 Miesenburg 1290 Sept. 13. Originale (nr. 29) perg. sine sigillo (A). — Quinque exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 354, V f. 178'—179, N f. 305—305', S f. 392—393, L deperdito, quod exemplum J. P. Ludewig (v. infra) servavit, sine rubrica. 35 a) Rudolphus K. b) accedentes K. c) Boemie K. d) carissimus K. 1) Heinricus IV dux Vratislaviensis die 23. m. Junii 1290 mortuus est. c) millesimo K.

Strana 62
62 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 37—38. Ludewig J. P., Reliquiae manuscriptorum VI (1724) p. 29 nr. 16. — Emler J., Regesta Bohe- miae et Moraviae II (1882) p. 651 nr. 1512. — Jireček H., Codex iuris bohemici II I (Korunni archiv český, 1896) p. 5 (nota). Nos Albertus comes de Hoenberch tenore praesentium notum fieri volumus universis tam presentibus quam futuris, quod nos bona nostra, videlicet castrum 5 Wysenek cum iuribus et attinentiis suis omnibus, advocatiam monasterii sancte Marie in Nigra sylva nec non villas Merdingen, Tüngen et Kylchzercen, sita circa Renum in provincia dicta Prysgovia, cum suis etiam attinenciis, que iusto hereditatis et proprietatis hactenus tenuimus, habuimus et possedimus tytulo, magnifico prin- cipi, domino Wencezlao inclito regi Boemie et marchioni Morauie, affini nostro karis- 10 simo, ementi pro se et heredibus suis, vendidimus pro quadrigentis marcis puri argenti Pragensis ponderis, quas nobis ipse dominus rex solvit plenarie, et fatemur nos easdem quadringentas marcas ab eodem domino rege recepisse integraliter et in totum, transferentes ex nunc nostro et heredum nostrorum nomine omne ius et omne dominium, quod nobis et heredibus nostris competebat vel competit in bonis 15 predictis, in dominum regem et heredes suos predictos ipsosque dominum regem et heredes suos bonorum predictorum cedendo ipsis libere de eisdem dominos et possessores legitimos et perpetuos facientes. Prefatus vero dominus rex, affinis noster, sinceritatis sue affectum, quo nos pure amplectitur graciosis erga nos indi- ciis declarando, predicta bona, que superius exprimuntur, cum suis iuribus antedictis 20 nobis et heredibus nostris in feudum et iure feudi contulit et concessit, que quidem bona fatemur nos ab eodem domino rege recepisse et tenere inantea iure feudi, prestito eidem domino regi, tamquam domino nostro, de observandis ei et heredibus suis fidelitate et homagio corporaliter sacramento, et obligantes nos et Albertum filium nostrum presentem et consentientem omnibus supradictis ac alios filios, he- 25 redes seu successores nostros ipsi domino regi et heredibus suis racione dictorum bonorum ad ea omnia, que iura feudi exigunt et requirunt. In quorum omnium testimonium et robur perpetuo valiturum presens instrumentum prefato affini et domino nostro regi Boemie atque suis heredibus damus et tradimus nostro sigillo proprio sigillatum. Acta sunt hec in Mysenburch presentibus venerabili Berenhardo de Camentz, Misnensis ecclesie preposito, Rudolfo comite de Habsburch, fratre Bertoldo de Gepz- censtayn et fratre Helwico de Goltbach ordinis domus Theutonice nec non viris nobilibus Hiltbrando marschalco de Pappynhein, Eberhardo dapifero de Walpurch, Henrico Walthero dicto de Ramswoge, Bohuzlao de Bor, Andrea de Chauzce hora 35 Zdezlao de Chasszhow, Wseborio de Names et aliis pluribus tam clericis quam no- bilibus laicis Boemie et Swuie." Datum vero ibidem anno Domini M CC nonagesimo, Idibus Septembris, in- dictione III. 30 a) Sic A.

Strana 63
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1290 Sept. 63 38. Rudolphus Romanorum rex ordinationem, quam de principatu Wratislaviae et Silesiae, feudis imperii, Heinricus dux Wratislaviae cum Venceslao rege Bo- hemiae fecit, ratam habet. Erfordiae 1290 Sept. 25. Originale (nr. 30) perg. cum sigillo maiestatis paulum laeso (v. supra nr. 28), filis sericis rubri viridisque coloris pendenti (A). In dorso originalis nota manu saec. XIV. med. scripta Pro- videtur regi Wenczeslao [de] devolucione ducatuum Wratislaviae et Slesiae in casu, ubi fortasse ducem Henricum premori contingeret. Ad dextram plicae nota Registrata per Johannem de Glacz, de qua confer supra notam in exordio nri 3. — Litterae nostrae inseruntur: a) litteris confirma- 10 toriis (K) Karoli Romanorum et Bohemiae regis, Pragae 1348 Apr. 7 datis (v. huius operis tom. Il nr. 58) b) Přibik Pulkavae de Radenin Chronicis Bohemiae ad annum 1290 (Fontes rerum bohemi- carum V (1893) p. 173). — Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 13'—14, U f. 332—332, Raj f. 95—95', Pf. 39'—40 sub rubrica Confirmacio promissionis inite (processionis Raj, P) super principatu et terra Wratislaviensi et Slesie. — Václav Häjek de Libočany, Kronika 15 česká (1541) f. 261' praebet versionem bohemicam. 5 Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 182 nr. 3. — Lünig J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis specialis continuationis I erste Fortzetzung = totius seriei tomus VIb, 1711) p. 278 nr. 170. — Goldast M., Collectio variorum consiliorum II ed. Schminckii (1719) Beilagen p. 189 nr. 14 (extractus germ.). — Dumont J., Corps universel diplomatique du droit 20 des gens I (1726) p. 509 nr. 272 (versio germ.). — Sommersberg F. W., Silesiacarum rerum scriptores I (1729) p. 892 nr. 124. — Lünig J. Chr., Codex Germaniae diplomaticus I (1732) p. 969 nr. 13. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 245 nr. 84. B. et II I (Korunni archiv český, 1896) p. 5 (nota). — Korn G., Breslauer Urkundenbuch I (1870) p. 56. — Grünhagen C.-Markgraf H., Lehns- u. Besitzurkunden Schlesiens I (1881) p. 63 nr. 3. — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) Reg. imp. VI nr. 2374. 25 p. 652 nr. 1514. Rudolfus“ dei gracia Romanorum rex semper augustus universis sacri Romani imperii fidelibus, presentes litteras inspecturis, graciam suam et omne bonum. Uni- versitatis vestre noticie innotescat, quod nos ordinationem seu promissionem de terra et principatu Waratislavie et Slesie, que a nobis et imperio habentur in feo- 30 dum, quam illustris quondam Heinricusb1 dux Waratislavie, noster princeps, cum illustri et preclaro W. rege Bohemie, filio et principe nostro karissimo, videlicet quod idem rex Bohemie in terra et principatu Waratislavie et Slesie, si ipsum Heinricum‘ ducem premori contingeret, sibi deberet succedere, iniisse dinoscitur et fecisse, habemus ratam et gratam, eam de plenitudine potestatis regie confirmantes 35 et dantes has litteras nostras, sigillo nostro munitas in testimonium super eo. Datum Erfordie VII Kalendas Octobris, indictione tertia, anno Domini Md CC LXXXX°, regni vero nostri anno decimo septimo. a) Rudolphus K. b) Henricus K. 1) vide supra p. 61 n. 1. c) Henricum K. d) millesimo K.

Strana 64
64 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 39. 39. Rudolphus Romanorum rex Venceslao regi Bohemiae eiusque heredibus principatum Wratislaviae et Silesiae nec non omnia feuda imperii, ex morte Hein- rici ducis Wratislaviae vacantia, titulo feudali confert. Erfordiae 1290 Sept. 26. 5 Originale (nr. 31) perg. cum sigillo maiestatis laeso (v. supra nr. 28), filis sericis rubri viri- disque coloris pendenti (A). In dorso originalis nota manu saec. XIV. med. scripta Super collacione ducatuum Wratislaviae et Slezie; ista est melior et longioris sentencia (!) cum supplemento defectuum. Ad dextram plicae nota Registrata per Johannem de Glacz, de qua cf. supra notam in exordio nri 3. — Litterae nostrae inseruntur: a) litteris confirmatoriis (K) Karoli Romanorum et Bohemiae 10 regis, Pragae 1348 Apr. 7 datis (v. huis operis tom. II nr. 59). b) Pribik Pulkavae de Radenin Chronicis Bohemiae ad annum 1290 (Fontes rerum bohemicarum V (1893) p. 174). — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 14', U f. 332'—333, Raj f. 95'—96, Pf. 40'—41 sub rubrica Item super principatu et vacanciis feudorum per mortem H. ducis Wratislawien- sis. — b) Quatuor exempla copiae (sine dato) e copiario C adsunt in codicibus R p. 45—46, V f. 25 3—3, N f. 25', S f. 6'—7' sub rubrica Super principatum (!) et vacanciis feudorum ex morte ducis Wratislaviensis. Litterae nostrae eadem manu, qua litterae Rudolphi regis inmediate sub nro 40 sequentes, scriptae sunt. Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 183 nr. 4. — Lünig 20 J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis specialis continuationis I erste Fortsetzung (= totius seriei tomus VI b, 1711) p. 277 nr. 169. — Goldast M., Commentarii de regni Bohemiae iuribus ac privilegiis (ed. Schminckii 1719), Supplementum actorum publ. p. 261 nr. 15. — Dumont J., Corps universel diplomatique du droit des gens (1726) p. 269 nr. 506. — Sommersberg F. W., Silesiacarum rerum scriptores I (1729) p. 892 nr. 122. — Lünig J. Chr., Codex Germaniae diplomaticus I (1732) 25 p. 971 nr. 14. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 245 nr. 84. C. et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 5 (nota). — Grünhagen C.-Margraf H., Lehns- u. Besitzurkunden Schlesiens I (1881) p. 63 nr. 4. — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 652 nr. 1516. Reg. imp. VI nr. 2375. Rudolfus“ dei gracia Romanorum rex semper augustus universis sacri imperii 30 Romani fidelibus, presentes litteras inspecturis, graciam suam et omne bonum. Licet munificencie nostre dexteram ad cunctos fideles, quos Romanum ambit imperium, ex officii debito nobis desuper recommissi porrigere teneamur, maxime tamen illustres principes, qui velud aurora stellis prerutilans virtutum insigniis ceteris prestancio- res imperialem gloriam reddunt radiancius illustratam, nos delectat graciosius graciosa 35 dulcedine prevenire. Attendentes itaque inclitum Wenezlaum" regem Bohemie, prin- cipem et filium nostrum karissimum, utpote benemeritum, condignis premiis pre- miandum, principatum Wratislauie et Slesie, quem a nobis et imperio illustris quondam Heinricus"1 dux Wratislauie recepit in feodum nec non omnia feoda, vacan- a) Rudolphus K. b) Wenczlaum K. c) carissimum K. d) Henricus K. 1) vide supra p. 61 n. 1. 40

Strana 65
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1290 Sept. 65 tia ex morte eiusdem Heinrici“ quondam ducis Wratislauie, ad nos et imperium pertinencia, cum omnibus suis attinenciis, possessionibus, iurisdictionibus et iuri- bus universis, quocumque nomine censeantur, dicto regi Bohemie et suis heredibus habenda, possidenda, a nobis et imperio tenenda titulo feodali, duximus conferenda. 5 Si quid autem diminucionis vel calumpnie, quod non credimus, circa predicta cavillose, maliciose vel subdole posset opponi, supplemus de plenitudine regie potestatis. In cuius rei testimonium presens scriptum nostre maiestatis sigillo fecimus communiri. Datum Erfordie VI Kalendas Octobris, indiccione IIIa, anno Domini M° CC 10 nonagesimo, regni vero nostri anno septimodecimo. 5 40. Rudolphus Romanorum rex Venceslao Bohemiae regi eiusque heredibus in Romano imperio ius et officium pincernatus competere eosdemque in regis Roma- norum electione ius et vocem habere recognoscit. Erfordiae 1290 Sept. 26. Originale (nr. 32) perg. cum sigilli maiestatis fragmento, filis sericis rubri viridisque coloris pendenti (A). In dorso originalis nota manu saec. XIV. med. scripta Super pincernatu, iure, voce et potestate eligendi Romanorum principem; ista est melior et longioris sentencie cum supplementis defectuum. Ad dextram plicae nota Registrata per Johannem de Glacz (Registrata alia manu et alio atramento scriptum, quam per Joh. de G.), de qua cf. supra notam in exordio nri 3. — Lit- 20 terae nostrac inseruntur: a) litteris confirmatoriis (K) Karoli Romanorum et Bohemiae regis, Pragae 1348 Apr. 7. datis (v. huius operis tom. II nr. 55) b) Pribik Pulkavae de Radenin Chronicis Bohe- miae ad annum 1290 (Fontes rerum bohemicarum V (1893) p. 174). — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 15'—16, U f. 333'—334, Raj f. 96'—97, Pf. 41'—42 sub rubrica Item super officio pincernatus et voce eleccionis. b) Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt 25 in codicibus R p. 44—45, V f 2'—3, N f. 24'—25, S f. 6—6' sub rubrica Item super iure et officio pin- cernatus nec non voce eleccionis. — Václav Hájek de Libočany, Kronika česká (1541) f. 262 praebet versionem bohemicam. Litterae nostrae eadem manu, qua litterae Rudolphi regis inmediate sub nro 39 praece- dentes, scriptae sunt. 15 Goldast M., Commentarii de regni Bohemiae .. iuribus ac privilegiis (1627), Appendix docu- — mentorum p. 31 nr. 21. et in editione Schminckii, 1719, Beilagen p. 187 nr. 13 (extractus germ.). Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 24 nr. 22. — Lünig J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis specialis continuationis I erste Fortsetzung (=totius seriei tomus VIb, 1711) p. 10 nr. 9. — Dumont J., Corps universel diplomatique du droit des gens I (1726) p. 271 35 nr. 508. — Sommersberg F. W., Silesiacarum rerum scriptores I (1729) p. 941 nr. 33. — v. Olenschlager, J. D., Neue Erläuterungen der goldenen Bulle K. Karls IV, Urkundenbuch p. 40 nr. 14. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 246 nr. 85 et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 5 (nota). 30 a) Henrici K. b) millesimo ducentesimo K. 9

Strana 66
66 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 40—41. Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 652 nr. 1515. — Monumenta Germaniae histo- rica, Legum sectio IV, Constitutiones III (ed. J. Schwalm 1904—6) p. 426 nr. 444. Reg. imp. VI nr. 2376. Rudolfus dei gracia Romanorum rex semper augustus universis sacri im- perii Romani fidelibus, presentes litteras inspecturis, graciam suam et omne bo- 5 num. Quanto iura personarum prodeunt in lucem noticia clariore, tanto liquidius posteritati successure materia tollitur altercandi. Inquisicionis igitur circumspecte prehabita indagine scrutinioque sollerti scire desideravimus, quid quantumve iuris in Romano competat imperio et in electione Romanorum regis, futuri imperatoris, inclito.. regi Bohemiel, principi et filio nostro karissimo", et heredibus ipsius. Quo 10 facto, principum, baronum, nobilium et procerum imperii nec non veteranorum com- muni assertione et concordi testimonio comperuimus assonante, ipsum regem Bo- hemie imperii debere pincernam existere et ius ac officium pincernatus apud eum nec non eius heredes iure hereditario residere. Extitit etiam dilucide declaratum, predictum regem Bohemie et suos heredes in electione regis Romanorum, futuri 15 imperatoris, cum ceteris electoribus habere debere ad similitudinem aliorum electo- rum eligendi plenariam ius et vocem. Hec vero iura pincernatus et electionis nedum dicto regi et suis heredibus didicimus competere, sed eciam suis progenitoribus, abavis, attavis, proavis et avis iure plenissimo competebant. Volentes itaque dicti regis et heredum suorum dispendiis precavere, ius et officium pincernatus in im- 20 perio sibi et heredibus eius et non alii competere et in electione regis Romanorum, futuri imperatoris, habere ius et vocem, clare recognoscimus, approbamus et presen- cium testimonio profitemur. Si quid autem diminucionis vel calumpnie, quod non credimus, circa predicta cavillose, maliciose vel subdole posset opponi, supplemus de plenitudine regie potestatis. In cuius rei testimonium presens scriptum maiestatis 25 nostre sigillo fecimus communiri. Datum Erfordie VI Kalendas Octobris, indictione IIIa, anno Domini M° CC nonagesimo, regni vero nostri anno septimodecimo. 41. Mesco et Boleslaus fratres, duces Opolienses, Venceslaum Bohemiae regem in 30 iuribus, terris bonisque acquirendis et defendendis iuvare promittunt. Оlоmoиc 1291 Jan. 17. Originale desideratur. — Exemplum (B) adest in transumpto litterarum nostrarum, per Dra- husconem Vojslai quondam de Tisov Pragensis diocesis, publicum auctoritate imperiali notarium, a) circonspecte K. b) carissimo K. c) Millesimo ducentesimo K. I) Venceslaus II Bohemiae rex. 35

Strana 67
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1291 Jan. 67 in ambitu ecclesiae Pragensis 1341 Sept. I confecto et ad petitionem Johannis regis Bohemiae a decano capituloque ecclesiae Pragensis, a custode ceterisque canonicis ecclesiae Vyšchradensis nec non ab abbate conventuque monasterii Brevnovensis sigillis suis munito, cuius tenorem vide inferius hoc tomo sub nro 275. Quod instrumentum testatur, originale litterarum nostrarum duobus sigillis rotundis, in pressula pergameni pendentibus, factis de cera alba, munitum esse, „in quo- rum primo in medio tamquam una ymago hominem armatum et ducem representabat, in dextra manu hastam cum vexillo tenens, in sinistra vero tamquam unum clipeum, in quo clipeo quasi una aquila alis extensis apparebat, erat, littere vero circumferenciales erant: S. Mesconis dei gracia ducis Opoliensis, domini de Ratibor, in secundo vero sigillo in medio unus clipeus et in eo una 10 aquila alis extensis, superius vero clipeum sicut una gallea cum quodam signo erant, prout prima facie apparebat, littere vero circumferenciales erant: S. ducis Boleslay de Opol." Fiedler J., Böhmens Herrschaft in Polen (Archiv für Kunde österreich. Geschichtsquellen XIV 1855) p. 173 nr. 1. (ex B) = Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae (1882) p. 658 nr. 1530. — Grün- hagen C. — Markgraf H., Lehns- u. Besitzurkunden Schlesiens II (1883) p. 300 nr. 3 (ex B). — Jireček 15 H., Codex iuris bohemici II 1 (Korunní archiv český, 1896) p. 5 (nota). — Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 38 nr. 38 (reg.). 5 Nos Mesco et Boleslaus fratres, dei gracia duces Opolienses, notum facimus universis, presentes litteras inspecturis, quod nos, in presencia excellentissimi domini Wenczeslai, incliti regis Bohemie et marchionis Moravie constituti, nostre sibi devo- 20 cionis obsequia promptis affectibus offerentes, libere et spontanee promisimus in aquisicione, prosecucione ac defensione iurium, terrarum et bonorum ipsius domini regis ipsum dominum regem iuvare in omnem eventum contra quemlibet principem et omnem hominem, nulla persona excepta, quilibet nostrum in persona propria cum omnibus suis hominibus et tota sua potencia pro cunctis suis viribus et pro posse, 25 omni occasione, fraude et dolo exclusis, quandocumque et quocienscumque per eundem dominum regem vel suos ex parte sua divisim vel communiter fuerimus requisiti, ita tamen, quod, dum eundem dominum regem in persona propria ad ex- pedicionem aliquam continget procedere, nos ambo vel unus nostrum, si alter legit- timo fuerit impedimento detentus, assumptis secum utriusque hominibus omnibus 30 in subsidium ipsius domini regis venire tenebimur, sicut superius continetur; dum vero ipse dominus rex non procedet personaliter, sed suos homines cum suo capi- taneo ad expedicionem vel reysam transmittet, tunc nos eciam non in persona propria procedere, sed nostros homines cum predicti domini regis hominibus transmittere tenebimur, nisi nos, ut in persona propria procedamus, specialiter ipse dominus rex 35 duxerit requirendos, et tunc nos ambo vel alter nostrum cum hominibus utriusque tenebimur procedere loco et vice predicti domini regis, sicut fuerimus requisiti, hoc expresso eciam, quod, cum versus terras Boemie, Moravie, Polonie, Slezie, Cracovie, Sclavie vel earum“ aliquam venire ipsi domino regi in subsidium nos continget, nulla nobis proinde ipse dominus rex stipendia nec aliqua necessaria tenebitur exhibere, 40 cum vero versus alias partes, Ungarie videlicet, Teutunie vel Alemanie in eiusdem a) eorum B, correximus. *

Strana 68
68 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 42. domini regis subsidium venerimus, tunc, prout duobus ex parte ipsius domini regis et duobus ex parte nostra baronibus ad hoc specialiter deputatis videbitur, ipse dominus rex nobis tenebitur in aliquo subvenire. Promisimus preterea et tenemur eundem dominum regem et suos homines in terris et municionibus nostris recipere dando sibi et suis hominibus ingressum in eas liberum, moram necessariam et egressum pacificum ex eisdem, sicut et quando ac quocienscumque ipsi domino regi et suis hominibus visum fuerit oportunum. Que omnia et singula supra dicta nos servare promisimus et implere firmiter fide data et in ligno crucis Dominice cor- porali prestito iuramento. Ipse autem dominus rex, volens erga nos, suis, ut pre- mittitur, serviciis obligatos, innate sibi ad suos graciam benignitatis ostendere, nos 10 a quibuslibet indebitis gravaminibus benivole defensabit et, si per nostrum auxilium aliquas terras favente Domino evincet ipse dominus rex vel aquiret, nos proinde graciose remunerare promisit et nichilominus nobis benigne favebit de hiis, que ad nos in terris eisdem de iure constiterit et legittime pertinere. Insuper, ut nos servi- ciis domini regis predicti libencius et intrepide exponamus, si nos ambo vel nostrum 15 alterum, quod absit, in bello ipsius domini regis peragendo servicia per adversarios eius contingeret captivari, a captivitate huiusmodi ipse dominus rex suis sumptibus vel aliter,“ sicut poterit, nos exsolvet, sed ad resarcienda dampna alia, si que' nos vel nostri homines in ipsius domini regis servicio receperimus, ipse dominus rex se nec obligat nec tenetur. Ceterum, si cum aliquo ex principibus Polonie, contra 20 quem nobis vel nostrum alteri aliqua competit accio vel questio, ipse dominus rex ad composicionem vel concordiam veniret, eidem concordie ipse dominus rex taliter nos includet, quod accio seu questio ipsa inter nos et eundem principem exorta ipsius domini regis ab utraque parte decisioni committatur et decidatur per ipsum dominum regem iusticia vel amore; cuius decisioni seu mandato obedire volumus 25 et parere. Item, si nos ambo vel alter nostrum occasione serviciorum, que prefato domino regi exhibebimus, alicuius principis ingratitudinem forsitam incurremus, ipse dominus rex, si cum eodem concordabit principe, eidem concordie nos includet. In quorum omnium testimonium et robur firmiter valiturum presentes litteras dedimus sigillorum nostrorum appensione munitas. Actum et datum in Olomucz hiis testibus presentibus, videlicet venerabilibus in Christo patribus, dominis Arnoldo Babenbergensis et Teodrico Olomucensis ec- clesiarum episcopis, et illustribus Kazimiro de Bytun et Nicolao Oppavie ducibus et honorabilibus viris, fratre Gotfrido de Glyngenvels, magno preceptore domorum hospitalis sancti Johannis Jerosolimitani per Almaniam, Bernhardo Misnensis, Johanne 35 Wyssegradensis et magistro Johanne Sacensis ecclesiarum prepositis et pluribus aliis, vocatis ad hoc specialiter et rogatis, anno Domini millesimo ducentesimo nonage- simo primo, sexto decimo Kalendas Februarii, indiccione quarta. 5 30 a) alter B, correximus. b) qua B, correximus.

Strana 69
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1291 Febr. 69 42. Heinricus de Usthow, burgravius castri Skála sive Stein in ducatu Krakoviensi, Venceslao Bohemiae regi cum dicto castro Skála et Novo castro circa Slavkov, a dicto rege in feudum receptis, servire promittit. 5 Brunae 1291 Febr. 7. Originale (nr. 33) perg. cum sigillo, circumscriptionem ferenti talem:† S beNRICI WST LWGe, loro membr. pendenti (A). — Exemplum copiae e copiario C adest in codice R p. 430—431. Fiedler J., Böhmens Herrschaft in Polen (Archiv für Kunde österreich. Geschichtsquellen XIV 1855) p. 176 nr. 2 (ex A) = Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 659 nr. 1531. — Ji- 10 reček H., Codex iuris bohemici II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 5 (extr.). — Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 39 nr. 39 (reg.). Notum sit omnibus tam presentibus quam futuris, quod ego Henricus de Wsthow, purcravius castri dicti Scala sive Steyn, siti in terra seu ducatu Cracovie, in excel- lentissimi principis domini Wencezlai regis Boemie illustris presentia constitutus, 15 non vi nec dolo aut metu aliquo inductus, sed bona et spontanea voluntate mea recognoscens, dictam terram seu ducatum nec non ipsum castrum Scale sive Steyn et Castrum novum circa Zlaucoviam ac alia castra seu munitiones, quas a duce quondam Wratizlavie domino Henrico illustri in terra Cracoviensi tenui et teneo, ad dictum dominum regem de iure ac racionabiliter pertinere, castra ipsa in ipsius 20 regis manibus resignavi tamquam vero domino dicte terre. Ipse autem dominus rex, a me predicto Henrico huiusmodi castrorum ipsorum resignacione recepta, devo- cionis et fidei mee constanciam in hoc sui gracia diligentius attendendo castra eadem, videlicet Zcalam et Novum castrum, de speciali gracia michi concessit et contulit, per me et heredes meos in feudum et iure feudi ab eodem rege ac eius he- 25 redibus possidenda. Pro quibus castris, ab eodem domino rege michi prefato Hen- rico, ut predictum est, graciose collatis et a me in feudum et iure feudi receptis, eidem domino meo regi, tamquam vero domino ducatus ipsius, feci homagium et prestiti corporaliter fidelitatis debite iuramentum, promittens eidem domino meo regi sub predicti iuramenti debito, pro castris eisdem sibi servire fideliter illaque omnia 30 servicia facere, que alii feudatarii suis dominis facere tenentur et debent, me ac heredes meos ad dicta servicia et iura predicta feudi sepedicto domino meo regi et suis heredibus perpetuo obligando. Sane ut eo libentius et liberius ad domini mei regis predicti servicia me exponam, quo largioribus beneficiis ab eo sentio me foveri, promisit michi dictus dominus meus rex ad dictum castrum Zcalam redditus centum et 35 quinquaginta marcarum argenti monete cracoviensis et ponderis et ad predictum Castrum novum similiter centum et quinquaginta marcas eiusdem argenti et ponderis in pos- sessionibus ducalibus terre predicte, cum ipsius terre possessionem pacificam ha- buerit, se daturum. Voluit eciam dictus dominus meus rex et michi Henrico pre- dicto licenciam facultatemque concessit, ut interim redditus predictos trecentarum

Strana 70
70 Archivum coronde regni Bohemiae I Nr. 43. marcarum ipsius ponderis et argenti in supa salis vel plumbi ducatus eiusdem ad castra percipiam supradicta. Graciose quoque predictus dominus rex michi fovit, ut in bonis, que ad prefata castra pro dictis redditibus deputabit, iudicium et iu- dicandi habeam potestatem. In quorum omnium testimonium presentes litteras eidem domino regi dedi, mei sigilli appensione munitas. Actum et datum in Brunna anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo primo, VII° Idus Februarii, quarte indiccionis. 5 43. Gerhardus archiepiscopus Maguntinus, sacri imperii per Germaniam archi- cancellarius, Venceslao Bohemiae regi terminum et locum electionis regis Roma- 10 norum assignat. Apud Novam domum 1291 Nov. 7. — Originale desideratur. a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 17—17, U f. 335—335, Raj f. 98—98, P f. 44—45 sub rubrica Archiepiscopus Moguntinus misit hanc litteram W. regi Boemie super ellectione regis Boemorum (!) b) Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 47, V f. 4—4, N f. 26'—27, S f. 9—10 sub rubrica Littera 15 Moguntinensis archiepiscopi super eleccione regi Bohemie. Sommersberg F. W., Silesiacarum rerum scriptores I (1729) p. 947 nr. 43 (ex S). — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 1197 nr. 2736. — Monumenta Germaniac historica, Legum sectio IV, Constitutiones III (ed. J. Schwalm 1904—6) p. 455 nr. 468 (ex U, Raj, P). Böhmer, Reg. imp. 1246—1313, Reichssachen p. 364 nr. 163. 20 Magnifico principi domino Wenceslao“ regi Boemie, duci Cracovie" et Sandomeris marchionique Moravie Gerhardus" dei gracia sancte Maguntine ecclesie‘ archiepisco- pus, sacri imperii per Germaniam archicancellarius, paratam semper ad quelibet" ipsius beneplacita voluntatem. Sancta mater ecclesia, spiritualium et temporalium bo- norum possessionibus predita, duobus gladiis et gladiorum ministeriis a diripiencium 25 manibus et seviencium" in eam dentibus' meruit" defensari. Hii sunt censura eccle- siastica et materialis' gladii penalis affliccio, mutuis" se amminiculis" promoventes", sic, ut quos' timor Jehenne" ex inflicto spirituali vulnere a malis non revocat sen- sibus, attamen" materialis gladii feritas corrigat et emendet. Cum igitur, subtracto re- colende memorie quondam domino Rudolfo! rege Romanorum, sicut Domino placuit, 30 ab hac luce, monarchia universalis ecclesie huius materialis gladii periculose sit a) W. M. U, P. b) Cracowie M, Raj, R, S. c) Sandomeris M, U, Raj, P, R, N. S. Sandom V. d) Gerardus R, N. S, Geardus V. e) Mogunt. M, U, P, N. f) sedis R, V, N. S. 9) quevis Raj. h) fervencium R, fremencium V, N. S. i) in candentibus R. k) meruerit omnes codices prae- ter M. I) maternalis M. m) mut.-am. deest N. S. n) premoriente N. S. o) et nos R, sic 35 et nos V. N. S. p) Gehenne R, V. N. S. q) at; omnes codices, an attamen ? 1) Rudolphus Romanorum rex 25. die m. Julii 1291 mortuus est.

Strana 71
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1291 Nov. 71 suffragio destituta, propter quod“ a diversis imperii finibus, longe lateque diffusis, in quibus pulcritudo quietis et pacis amenitas ipso vivente" et regnante floruisse noscuntur, odiorum succensis ignibus extra mundi terminos longius exularunt, ex- pediens fore credimus, ymmo necessarium arbitramur, quod principes Germanie, quos 5 eadem mater‘ ecclesia, quasi germana caritate ab olim complectens, eo ipsos dignitatis titulo decoravit, quod ipsi velut germen preelectum Germanie per ipsorum eleccionem illum, qui frena Romani ten et imperii, debeant germinare,“ tam ruinosis periculis, que de malo in deterius ex vacacione imperii invalescere formidantur," studeant obviare. Hac itaque consi- deracione inducti, matura deliberacione prehabita, ad eleccionem futuri regis cele- 10 brandam crastinum beatorum Philippi et Jacobi apostolorum! pro primo, secundo et tercio peremptorio termino‘ et locum apud Frankenfurth, prout ad nos ex principatus nostri officio, videlicet archicancellariatus prefati sacri imperii spectare dinoscitur, presentibus assignamus, vobis! terminum et locum predictos auctoritate presencium nichilominus intimantes." Datum apud Novam domum" VII° Idus Novembris, anno Domini M'CCXCI." 15 44. Albertus dux Saxoniae de quibusdam promissis, per se Venceslao regi Bohe- miae et Ottoni marchioni Brandenburgensi et per ipsos sibi vice versa occasione electionis Romanorum regis datis. Zittau 1291 Nov. 29. 20 Originale (nr. 34) perg. cum sigillo illaeso, circumscriptionem ferenti talem: S' ALBERTI: D6I : GRACIA DVCIS : SAXORIG: ARGARIG : WGSTFALIG BVRCGRAVIIq3 : IN MAYDhGBVRCH, loro membr. pendenti (A). — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 18'—19, U f. 336—337, Raj f. 99—100, P f. 46—47 sub rubrica Dux Saxonie promittit nullum eligere, nisi quem W. rex Boemie desiderat, taliter, quod idem rex eligendus certificet ipsum ducem pro 25 quatuork milibus marcarum.k — b) Quinque exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 61—62, V f. 12—12', N f. 44'—45', S f. 41—43 sub eadem rubrica, L deperdito, quod exemplum J. P. Ludewig (v. infra servavit). Goldast M., Zwo rechtliche Bedencken von d. Succession und Erbfolge d. kgl. Geschlechts u. Stamms in beiden Königreichen Hungarn u. Böheim (1627) p. 152 nr. 17. — Ludewig J. P., Re- 30 liquiae manuscriptorum V (1723) p. 436 nr. 3. — Lünig J. Chr., Coder Germaniae diplomaticus I a) quia sequitur R, V. N. S. b) veniente R, P. c) Quae typis minoribus excuduntur, de litteris consensus Romani imperii principum electorum cum privilegio, a Rudolpho Romanorum rege ecclesiae Romanae exhibito, anno 1279 datis (v. MGH LL IV Const. III nr. 225), sumpta sunt. d) ferundantur N. S. e) peremptorie diem N. S. f) vocem R. g) interminantes R. h) deest 35 R, V, N, S. i)XCIIR, V, N, S millesimo ducentesimo P. k) quatuor milibus et quingentis marcis R, V. N. S. 1) 1292 Мaii 2.

Strana 72
72 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 44—45. (1732) p. 973 nr. 17. — Riedel A. F., Codex diplomaticus Brandenburgensis II 1 (1843) p. 199 nr. 255. Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 668 nr. 1557. — Monumenta Germaniae historica. Legum sectio IV, Constitutiones III (ed. J. Schwalm 1904—6) p. 457 nr. 470. — Koss R. Archiv koruny české II (1928) p. 39 nr. 40 (reg.). Böhmer, Reg. 1246—1313, Reichssachen p. 364 nr. 166. Nos Albertus dei gracia dux Saxonie, Angarie et Westphalie, comes de Bren, purcravius de Meydeburch, sacri Romani inperii“ princeps et marshalcus, ad uni- versorum noticiam tenore presencium volumus pervenire, quod magnifici principes domini Wencezlaus rex Boemie pincerna et Otto longus marchio Brandenburgensis, camerarius eiusdem imperii, qui una nobiscum et cum aliis imperii principibus in elec- 10 cione Romanorum regis, in imperatorem promovendi, obtinent ius et vocem, nobis benivole promiserunt, quod, priusquam ipsi personam aliquam in regem Romanorum eligent, procurabunt, ut persona illa, que tunc in regem Romanorum eligenda fuerit, nos certificet et nobis caveat de quatuor milibus marcarum et quingentis marcis ar- genti puri pragensis ponderis, quod nobis easdem in conpetentibus terminis exsolvat 15 rex Romanorum predictus, et si poterunt, nostra negocia apud eundem regem Ro- manorum, quicumque fuerit, in melius dirigent iuxta posse. Procurabunt eciam ante eleccionem predictam, quod rex Romanorum, qui per eos electus fuerit, de octin- gentis marcis argenti, in quibus aput Thyzmannum lanchravium! pro bonis in Alden- burch ad mandatum? quondam domini Rudolphi regis Romanorum fideiussimus, nos 20 certificet nobisque plene caveat de eisdem. Ordinabunt eciam ante eleccionem eandem, quod quitquid iuris per sententiam regiam contra archiepiscopum et ec- clesiam Maydeburgensem obtinuimus, ad illud idem ulterius prosequendum rex Ro- manorum, qui electus fuerit, nos teneatur iuvare iusticia mediante. Et ea omnia expressa superius, que pro nobis apud predictum regem Romanorum, noviter eli- 25 gendum, efficere et procurare promiserunt, si nos ante eleccionem regis Romanorum, quod absit, continget decedere, pro nostris heredibus fideliter procurabunt. Ceterum cum ad eleccionem celebrandam regis Romanorum eundem regem Boemie in proximo continget procedere, nos ad locum pro eleccione regis Romanorum staduendum“ cum ipso rege Boemie in societate, expensis et conductu ipsius cum decem nostris mili- 30 tibus, duobus capellanis et octo domicellis, quos ipse rex Boemie vestire promittit, venire, stare et redire tebemus,“ ubi in eleccione predicta vocem et auctoritatem nostram non in alium nec aliter dirigemus, nisi sicut eidem regi Boemie placuerit et ipse rex Boemie nos iusserit, et, sicut in aliis nostris patentibus litteris' super voce et auctoritate per nos in eundem regem Boemie translatis et directis, plenius 35 continetur; quod, si legittimo inpedimento preventi ad terminum et locum predicte eleccioni statuendum venire non possemus vel absoluti per ipsum regem Boemie 5 a) sic A. 1) Diezmannus, Alberti lantgravii in Thuringia filius. Cf. Regesta imperii VI (ed. O. Redlich 1898) nr. 2290, a. 2) Cf. Regesta imperii VI nr. 2392. 3) Quas non habemus. 40

Strana 73
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1291 Dec. 73 ab eodem itinere aput propria maneremus, nuncii nostri, quos loco nostri ad pre- dictam eleccionem in ipsius regis Boemie expensis cum pleno et sufficienti mandato nostro ad eligendum tenebimur mittere, ea ibidem auctoritate nostra pro ipso rege Boemie facere tenebuntur, que nos ipsi, si presentes adessemus, iuxta predictarum 5 nostrarum litterarum, quas ipsi regi Boemie tedimus“ super hoc, continentiam facere teneremur. In quorum omnium testimonium et roboris firmitatem presentes fieri et sigillo nostro iussimus communiri. Actum et datum in Sytavia anno Domini millesimo CC nonagesimo primo, in vigilia beati Andree apostoli, indictione quinta. 10 45. Ludovicus comes pal. Reni et dux Bavariae Venceslao Bohemiae regi termi- num et locum electionis regis Romanorum assignat. Ingolstadt 1291 Dec. 7. — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus Originale desideratur. M f. 16'—17, U f. 334'—335, Raj f. 97'—98, P f. 43—44 sub rubrica Dux Bavarie misit hanc litteram 15 regi Boemie W. super eleccione regis Romanorum. — b) Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 46, V f. 3'—4, N f. 26—26', S f. 8—9 sub rubrica Littere misse super eleccione ad regem Bohemie. Sommersberg F. W., Silesiacarum rerum scriptores I (1729) p. 946 nr. 41 (ex S). — Lünig J. Chr., Codex Germaniae diplomaticus I (1732) p. 971 nr. 15. — Emler J., Regesta Bohemiae et 20 Moraviae II (1882) p. 1197 nr. 2738. — Regesten der Pfalzgrafen a. Rh. I (1894) nr. 1255. — Monu- menta Germaniae historica, Legum sectio IV, Constitutiones III (ed. J. Schwalm 1904—6) p. 456 Böhmer, Reg. imp. 1246—1313, Reichssachen p. 364 nr. 167. nr. 469 (ex U, Raj, P). Magnifico principi, fratri suo carissimo, domino" Wenceslao, inclito regi Boemie, duci Cracovied et Sandomeris marchionique Moravie Ludewicus dei gracia comes pala- 25 tinus Reni, dux Bavarie, obsequiose dileccionis et fidei continuum' incrementum. Cum altero luminarium, quod ipse" rerum" summus opifex, ut temporalium curam agat, posuit in firmamento universalis ecclesie, propter mortem dive recordacionis quondam domini nostri Rudolfi incliti Romanorum regis, prout Domino placuit, occidente, ad ine- qualitatem omnimodam' disparuerith status regni et quasi navis absque gubernatore 30 acephalum" fluctuet hic" inde, nec ultore aliquo aut vindice scelerum celeriter apparente audacia et temeritas delinquencium proclivius in facinus prolabatur et, suis non contenta terminis, effrenata cupiditas, que sua non sunt exacta diligencia, investiget et in venandis" huius modi ante facultas deficiat quam voluntas, ad ipsam a) sic A. b) suo sequitur Raj. c) W. M, U, P, V. N. S. d) Krakowie M. Cracowie Raj. 35 e) Lud M, U, P, Lodowicus Raj, Ludwicus V, Ludovicus N. S. f) continue Raj. g) ipsum R. h) rex M. i) ostendendam N. k) disposuerit omnes codices, correximus ad MGH LL IV Const. III n) vene- p. 456 v. 45. 1) acefalor R, acephalo V, N. S. m) et sequitur U, Raj, P,R, V. N. S. randis V., venerandum N. S. 10

Strana 74
74 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 46—47. sanctam matrem ecclesiam, luce novi sideris illustrandam, et consulendum bono statui dicti regni ac reprimendam perversorum maliciam nec non ipsum appetitum noxium regulandum, communicato consilio fidelium imperii, summe necessarium fore ac perutile arbitramur, ut principes, quibus ipsum imperium, quasi quibusdam columpnis innititur et quibus de iure et consuetudine competit illud idem, in loco et termino 5 competentibus in unum conveniant, prefato regno de persona idonea provisuri. Et quia eandem vocacionem a principatus nostri officio non est dubium dependere, pro eleccione futuri regis, ad ipsum imperium promovendi, locum Frankfurt et terminum proximam quartam" feriam" post festum beati Georgii proxime venturum pro primo, secundo et tercio peremptorio per has nostras litteras vestre magnificencie assigna- 10 mus ad procedendum nobiscum et aliis, quorum interest, in eleccionis negocio memorato. Datum in Ingoltstat anno Domini M° CC° XCI, in crastino beati Nicolai. 46. Gerhardus archiepiscopus Maguntinus modum electionis Adolphi regis Ro- 15 manorum promulgat. Apud Frankfurt s. M. 1292 Maii 10. Originale desideratur. — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 18—18°, U f. 335'—336, Raj f. 98'—99, P f. 45—46 sub rubrica Archiepiscopus Moguntinus ex potestate sibi tradita per W. regem Boemie Adolphum de Nassaw elegit. — b) Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 48, V f. 4, N f. 27'—28, S f. 10'—11' sub rubrica 20 Archiepiscopus Moguntinus recognoscit potestatem sibi esse traditam ista vice a rege Wenceslao Boemie, ideo Adolphum de Nassow elegit. Sommersberg F. W., Silesiacarum rerum scriptores I (1729) p. 946 nr. 42 (ex S). — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 1198 nr. 2740. — Monumenta Germaniae historica, Legum sectio IV, Constitutiones III (ed. J. Schwalm 1904—6) p. 463 nr. 475 (ex U, Raj, P). Böhmer, Reg. imp. 1246—1313, Reichssachen p. 365 nr. 173. Nos Gerhardus dei gracia sancte" Moguntine sedis archiepiscopus, sacri imperii per Germaniam archicancellarius," recognoscimus per presentes, quod anno Domini M° CC° XCII° feria sexta"2 proxima post festum beatorum apostolorum Philippi et Jacobi indiximus diem et terminum conprincipibus nostris in Frankfurt ad eleccionem regis 30 Romanorum celebrandam, qui terminus usque ad secundam feriam" proximam post festum dictorum‘ apostolorum a nobis et conprincipibus nostris consencientibus exstitit prorogatus, ad quos Romani regis spectat eleccio, in ecclesia fratrum ordinis Predicatorum domus Frankfordensis" honorabiles viri Bernhardus prepositus 25 a) fer. quart. R, V. N. S. b) etc. loco san.-arch. R, V. N. S. c) Romani sequitur Raj. 35 d) VIU, Raj, P, R. e) proxime R, V. N S. f) beat. apost. P. et J. Raj. g) Frankfurt U, Raj, PR. V.N. S. 1) 1292 Apr. 30. 2) 1292 Mai 2. 3) 1292 Mai 5.

Strana 75
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1292 Mai. 75 Meisnensis,“ Hermannus de' Lipa," summus camerarius regni Boemie, Albertus de Zeberk et" burgravius in Cadans et Thobias de Bechin burgravius in Froburg comparuerunt, nuncii et procuratores specialiter ad hec et alia plenum mandatum habentes, offer- rentes in nostra“ et aliorum conprincipum nostrorum presencia excusacionem magni- fici principis, domini Wenceslai,’ regis Boemie, marchionis Moravie, ducis Cracovie et Sandomeris, quod propter infirmitatis sue impedimenta" ea vice eleccioni regis Roma- norum" interesse non poterat, et hoc corporali iuramento interposito affirmabant. Et iidem ipsius regis vocem, quam tamquam princeps imperii et pincerna in eleccione regis Romanorum" noscitur obtinere, nobis commiserunt et in nos transtulerunt, quoad 10 vicem eandem, consencientibus aliis nostris conprincipibus in hac parte, habentes ad premissa mandatum sufficiens et legale, nosque tam nostro nomine quam regis Boemie predicti serenissimum dominum Adolphum comitem Nassowie’ in regem elegi- mus Romanorum. In cuius rei testimonium et memoriam presentes litteras fieri fecimus et sigilli nostri munimine roborari. Datum apud Frankfurt VI° Idus Maii, anno Domini M° CC XCII°. 5 15 47. Adolphus Romanorum rex se Venceslao regi Bohemiae absenti feuda imperii per Rubinum de Couerna porrexisse pronunciat. Apud Frankfurt s. M. 1292 Maii 10. Originale desideratur. — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 22—22, U f. 339, Raj f. 102, P f. 51—51' sub rubrica Investitur W. rex Boemie de regno Bohemie. — b) Quatuor exempla copiae e copiario Cadsunt in codicibus R p. 46, V f. 3, N f. 25'—26, S f. 7'—8 sub rubrica Investitura per interpositam personam super omnibus feodis regis Bohemie. Goldast M., De Bohemiae regni-iuribus ac privilegiis-commentarii (1627), Appendix docum. 25 p. 33 nr. 24. (ed. J. H. Schminckii 1719 tom. I App. doc. p. 43 nr. 24). — Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 25 nr. 23, b. — Lünig J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis specialis continuationis I erste Fortsetzung (totius seriei tomus VI b, 1711) p. 11 nr. 10. — Sommersberg F. D., Silesiacarum rerum scriptores I (1729) p. 941 nr. 34 (ex S). — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 248 nr. 87, B (ex Goldast) et I 1 (Korunni archiv 30 český, 1896) p. 6 (nota). — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 676 nr. 1575, A. Böhmer, Reg. imp. 1246—1313 p. 160 nr. 1. Adolphus" dei gracia Romanorum rex semper augustus universis sacri impe Ob suorum meritorum insignia rii fidelibus graciam suam et omne bonum. gloriosa, quibus erga nos et sacrum imperium' illustris dominus Wenceslaus" rex 20 35 a) Misnensis Raj, PR, V.N. S. b) deest R, V, N, S. c) Adalbertus R, V. N S. d) deest Raj. e) nostri R V, N, S. f) W. omnes codices praeter N, S. g) impedita, R V, N, S. h) Ro- man omnes codices. i) Nassow R, Nassowe V, S. Nassaviae N. k) Rudolphus U, R, V, N, S. l) imperium sacrum V, N, S, sac. Romanum imp. Raj. m) W. M. U. Raj, P, R. 10*

Strana 76
76 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 48—49. Boemorum,“ inclitus' princeps noster et pincerna, multiformiter relucet, suis cupientes parcere laboribus et expensis, omnia feuda, quocumque locorum“ sita seu quocum- que nomine censeantur, que a nobis et sacro Romano imperio dictus rex habet, tenet, possidet vel possidere debet, eidem regi per nobilem virum Rubinum de Couerna, affinem nostrum, exhibitorem presencium, ex graciaf speciali nostre regie maiestatis, quamquam absenti, duximus porrigenda. Volumus tamen et annectimus hanc formam, ut rex illustris iam predictus, cum commode nostri presenciam habere poterit personalem, personaliter nos accedat, iura suorum feudorum, prout mos ex- postulat, accepturus. Datum apud Frankford" VI° Idus Maii, anno Domini M° CC° XCII°, indiccione 10 , regni nostri anno primo. 5 Va 48. Adolphus Romanorum rex Venceslao regi Bohemiae terram Pleisnensem et Egram civitatem et castrum inpignorat. Apud Frankfurt s. M. 1292 Maii 11. Originale desideratur. — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 15 24—24, U f. 341'—342, Raj f. 104—104, P f. 54—54' sub rubrica obligacio facta W. regi Boemie super terra Pliznensi, Aldenburg, Kempnicz, Czwikaw cum omnibus iuribus et cum terra Egrensi.— b) Quinque exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 53—54, V f. 7'—8, N f. 32—33, S f. 20—21, L deperdito, quod exemplum J. P. Ludewig (v. infra) servavit sub rubrica Inpingno- racio regi Wenceslao propter nupcias filie sue videlicet Aldemburg, Kemnycz, Zwikow cum aliis 20 clausulis additis. Ludewig J. P., Reliquiae manuscriptorum V (1723) p. 434 nr. 2. — Lünig J. Chr., Codex Ger- maniae diplomaticus I (1732) p. 971 nr. 16. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 249 nr. 88 (ex L) et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 6 (nota). — Emler J., Regesta Bohemiae et Mora- viae II (1882) p. 676 nr. 1574. 25 Böhmer, Reg. imp. 1246—1313 p. 160 nr. 2. Nos Adolphus dei gracia Romanorum rex semper augustus recognoscimus et tenore presencium protestamur, quod, cum illustris Wenceslaus" rex Boemorum,' mar- chio Moravie, dux Cracovie et Sandomeris, decem milia marcarum argenti, que pro dote! filie? sue inclito Ruperto, filio nostro, dare tenetur, racione amicicie preve- 30 niendo solucionis terminum debitum in festis Assumpcionis' beate Marie virginis et Epiphanie4 Domini, proxime nunc venturis, proporcionaliter solvere promiserit a) Boemie R, V, N. S. b) deest Raj. c) multipliciter R, V, N. S. d) deest R, V. N, S. e) Toverna N, S. f) speciali gracia R, V. N. S. g) Frankenford R, Frankenfurd V. Franckfort N. S. h) W. M. U, Raj, P. i) Boemie R, V. N. S. 1) Cf. Böhmer, Reg. imp. 1246—1313 p. 161 nr. 7, Emler J., Reg. Boh et Mor II p. 679 nr. 1579. 2) Agnes, 1289 Oct. 10 nata, non longe post 1292 mortua est. 3) 1292 Aug. 15. 4) 1293 Jan. 6. 40

Strana 77
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1292 Mai. 77 et pagare, nos terram Pliznensem, videlicet castrum et opidum Aldemburg, Kemp- nicz, Czwikaw" et totam terram Pliznensem“ cum omnibus vasallis, hominibus, bonis feudatis seu non feudatis,' iudiciis, theloneis, iuribus et honoribus ac aliis pertinenciis ad eam spectantibus eo iure, quo ad regem Romanorum spectare seu pertinere noscuntur, nec non Egram civitatem et castrum cum suo territorio, castris, hominibus, bonis feudatis seu non feudatis, vasallis, iudiciis, theloneis et omnibus solucionibus ac! iuribus! universis, que ad regem Romanorum pertinere noscuntur, ypothecamus et impignoramus et ypothecata ac impignorata presentibus assignamus et tradimus dicto domino Wenceslao" regi Boemorum" et heredibus suis pro pecunia 10 prelibata. Que tamen inpignoracio seu obligacio evanescet et penitus dissolvetur nupciis inter nostrum filium et ipsius regis filiam celebratis, hoc facto expresse, quod, si regi Boemie de dominio Egre predicto aliquid iuris competere videbitur seu competit et id poterit legittime edocere litteris et instrumentis ac aliis probacionibus competentibus, illud sibi dimittemus sine molestia qualibet et pressura. In cuius 15 rei testimonium presentes litteras scribi fecimus et sigilli nostri munimine roborari. Datum apud Frankfurt' V° Idus Maii, anno Domini M'CC XCII°, regni nostri anno primo. 5 49. Adolphus Romanorum rex Venceslao regi Bohemiae absenti feuda imperii 20 per Rubinum de Couerna transmittit. Frankfurt s. M. 1292 Maii 13. Originale desideratur. — Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 52, V f. 7, N f. 31—31', S f. 18—18 sub rubrica Istal littera precedit totaliter in effectu," sed arenga est altera; super infeodacione et investitura regis Bohemie. Goldast M., De Bohemiae regni ac privilegiis commentarii (1627), Appendix docum. p. 33 25 nr. 23 (ed. J. H. Schminckii 1719 tom. I App. doc. p. 41 nr. 23) = Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 25 nr. 23, a. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 248 nr. 87, A (ex Goldast) et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 6 (nota). — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 677 nr. 1575, B. Adolphus dei gracia Romanorum rex semper augustus inclito Wenceslao" regi 30 Bohemie, principi suo dilecto, salutem et sincere regie benignitatis affectum cum desiderio complacendi. Multarum virtutum amica societas morum ac vite laudabi- lis conversacio et commendabilis fidei tue presencia, quibus te preeminenter adornari comperimus, nos inducunt, ut te tamquam principem imperii preinsignem ampliori- bus pre ceteris nostre beneficencie radiis illustremus. Hinc est, quod ex speciali- 35 tate° favoris° ad provehenda tui honoris auspicia omnia feoda, que a nobis et imperio a) Plisnensem R, V, N. S. b) Aldenburg V, N. S. c) Kemnicz R, V. N, S. d) Zwickow R, V. N. S. e) infeudatis M. U, Raj, P. f) deest R. g) W. omnes codices. h) Boemie R, V, N. S. i) pressuris M. k) huius R, V. N, S. D Frankenfurt R, V, N. S. m) Iste littere totaliter n) W. R. 0) speciali favore N. S. in effectu precedunt (procedunt N. S) V. N. S.

Strana 78
78 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 50—51. debes suscipere et tenere, per virum spectabilem Rubinum de Couerne,“ affinem et fidelem nostrum dilectum, tibi transmittenda duximus et transmittimus presencium serie litterarum, volentes tamen ut quo' commodius nostris possis presentari con- spectibus, a nobis personaliter suscipere debeas feoda memorata. In premissorum omnium igitur testimonium ac evidenciam presentes litteras nostre maiestatis sigillo fecimus communiri. Datum Frankenfurt III° Idus Maii, indictione V, anno Domini M° CC° XCII°, regni vero nostri anno primo. 5 50. Jacobus Gnezdnensis archiepiscopus Vladislaum ducem Cuiaviae et Siradiae 10 iuri suo in Cracoviae et Sandomeriae terris renuntiasse et Venceslao Bohemiae regi fidelitatem promisisse testatur. In castris ante Sieradz 1292 Oct. 9. Originale desideratur. — Exemplum (B) adest in transumpto litterarum nostrarum, per Drahusconem Vojslai quondam de Tisov Pragensis diocesis, publicum auctoritate imperiali nota- rium, in ambitu ecclesiae Pragensis 1341 Sept. I confecto et ad petitionem Johannis regis Bohe- 15 miae a decano capituloque ecclesiae Pragensis, a custode ceterisque canonicis ecclesiae Vyšehra- densis nec non ab abbate conventuque monasterii Brevnovensis sigillis suis munito, cuius tenorem vide inferius hoc tomo sub nro 275. Quod transumptum testatur, originale litterarum nostrarum uno sigillo in pressula pergameni pendente, de cera alba facto et oblongo munitum esse, „in medio cuius quasi unus episcopus, indutus pontificalibus et infulatus, sedebat in sede, manu dextra ad 20 benedicendum extensa, in sinistra vero tenens baculum pastoralem, super caput vero ipsius epis- copi unum ciborium apparebat; littere vero circumferenciales erant ipsius sigilli: S. Jacobi dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopi." Fiedler J., Böhmens Herrschaft in Polen (Archiv für Kunde österreich. Geschichtsquellen XIV (1855) p. 174 nr. 3. (ex B) = Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 684 nr. 1590. - Jireček H., 25 Codex iuris bohemici II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 6 (extr.). — Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 41 nr. 42 (reg.). In nomine Domini amen. Nos Jacobus dei gracia sancte Gnezdnensis ecclesie archiepiscopus notum facimus universis presencium noticiam habituris, quod illustris princeps, dominus Wladislaus dei gracia dux Cuiavie et Siradie, in domini pre- 30 clarissimi et serenissimi regis Bohemie, ducis Cracowie et Sudamerie ac marchio- nis Moravie, et nostra ac venerabilium fratrum nostrorum, dominorum Pragensis et Olomucensis episcoporum, necnon et illustrium principum, dei gracia ducum, Boleslai Mazovie, Kazimiri Bytomensis, Boleslai Opoliensis, Nycolai Opaviensis et aliorum nobilium plurium et baronum presencia constitutus, sponte renunciavit 35 iuri suo, quod sibi in terris Cracovie et Sudamerie conpetebat vel competere videbatur, promittens eidem domino regi fidelitatem et assistenciam contra omnem a) Cornne V, Coronnae N. S. b) deest V. N. S. c) Sudam B. 1) Venceslaus II. 2) Thobias. 3) Theodericus.

Strana 79
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1292 Oct. 79 hominem in futurum et hoc ibidem proprio iuramento firmavit, se nostre subiciens excommunicacionis sentencie et eam per nos contra se petens promulgari ita, quod ipsam incurreret ipso facto, si contra predicta veniret vel aliquod predictorum. Nos igitur bonum pacis et concordie efficacius firmare volentes ac domini regis bene- 5 placitis predictique principis domini Wladislai peticionibus satisfacere cupientes, prefatam excommunicacionis sentenciam in eundem dominum ducem Wladislaum" ex nunc prout ex tunc, si ipsum contra iuramentum venire contingeret proprium et promissum, ferimus in hiis scriptis et nichilominus eidem domino regi promitti- mus, quod eandem sentenciam publicabimus contra prefatum sepius principem, si 10 contra predicta veniret vel aliquod predictorum. In cuius rei evidenciam sigillum nostrum duximus presentibus apponendum. Datum in castris ante Siraz anno Domini millesimo CČ noragesimo secundo, VII Idus Octobris. 51. 15 Jacobus Gnezdnensis archiepiscopus, Thobias Pragensis, Theodericus Olomu- censis episcopi aliique praelati ac nonnulli duces Silesiae Vladislaum ducem Cuiaviae et Sirasiae Venceslao Bohemiae regi homagium praestitisse testantur. In castris apud Sieradz 1292 Oct. 13. Originale desideratur. — Exemplum (B) adest in transumpto litterarum nostrarum, per 20 Ogerium Johannis quondam de Ustrašin Pragensis diocesis, publicum auctoritate imperiali nota- rium, in ambitu ecclesiae Pragensis 1341 Sept. I confecto et ad petitionem Johannis regis Bohemiae a decano capituloque ecclesiae Pragensis, a custode ceterisque canonicis ecclesiae Vyšehradensis nec non ab abbate conventuque monasterii Brevnovensis sigillis suis munito, cuius tenorem vide inferius hoc tomo sub nro 276. Quo in transumpto septem sigilla litterarum nostrarum hoc modo 25 describuntur: „Sigillum.. primum erat de cera alba oblongum factum, in cuius medio quasi unus episcopus, infulatus et pontificalibus indutus, sedebat, dextra manu ad benedicendum extensa et in sinistra gestans baculum pastoralem, littere vero circumferenciales erant: „Sigillum Jacobi dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopi." Secundum vero sigillum similiter oblongum de cera alba erat, in cuius medio tamquam unus episcopus infulatus et pontificalibus indutus stans apparebat, 30 dextra manu ad benedicendum extensa et in sinistra gestans baculum similiter pastoralem, littere vero circumferenciales erant: „Sigillum Thobie dei gracia Pragensis episcopi“ a tergo vero eiusdem sigilli sigillum rotundum de cera alba erat inpressum, in cuius medio quasi caput unius viri piliati erat, littere vero circumferenciales: Sigillum secretorum.“ Item et tercium sigillum erat de cera alba et oblongum, in cuius medio quasi unus episcopus stans aparebat, dextra manu ad benedicendum 35 extensa et in sinistra baculum gestans similiter pastoralem, littere circumferenciales erant: „Sigillum Theodrici episcopi Olomucensis.“ Sigillum vero quartum erat rotundum de cera viridi, in cuius medio tamquam beata Virgo cum filio in asello sedens et Yozeph asellum ducens aparebant, littere circum- ferenciales erant: Sigillum preceptoris domus sancte Marie Theutunice in Prusia.“ Item et quintum a) Wlad B.

Strana 80
80 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 51—52. sigillum ad modum clipei de cera alba erat, in cuius medio quasi aquila extensis alis aparebat, littere circumferenciales erant: „Sigillum Kazymiri ducis Opulyensis.“ Item et sextum sigillum erat rotun- dum de alba cera, in cuius medio tamquam clipeus cum aquila alis extensis, super clipeum vero galea cum signo quasi medio cuiusdam rotunditatis, littere vero circumferenciales erant: „Sigillum ducis dei gracia Boleslay de Opol.“ Item et septimum sigillum erat magnum de cera alba et rotundum, in cuius medio unus armatus cum gladio evaginato, quasi percutere volens, galleatus cum signo quasi cum medio cuiusdam rotunditatis, equum insidens faleratum aparebat, littere vero circumferenciales erant: „Sigillum Nycolay dei gracia ducis Opauie." Fiedler J., Böhmens Herrschaft in Polen (Archiv für Kunde österreich Geschichtsquellen XIV (1855) p. 178 nr. 4 (ex B) = Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 685 nr. 1592. — Koss R., 10 Archiv koruny české II (1928) p. 42 nr. 44 (reg.). 5 Nos Jacobus sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus, Thobias Pragensis episcopus, Theodricus Olomucensis ecclesiarum episcopi, Johannes Wyssegradensis prepositus, regni Bohemie cancellarius, frater Menco ordinis domus Theutonice, sum- mus magister Prussie, Boleslaus Mazoviensis,“ Gazimirus et Boleslaus Opuliensesb 15 et Nicolaus Opaviensis duces presentibus profitemur et ad noticiam devenire volu- mus singulorum, quod illustris princeps dominus Wladislaus dux Sirasie et Gvia- vie," affectuose desiderans couniri gracie, amicicie et favori magnifici principis, serenissimi domini nostri, domini Wenczeslai incliti regis Bohemie, ducis Craco- viensis et Sandomeriensis ac marchionis Moravie, semotis quibuslibet discordiarum 20 materiis, quibus ipsum dominum nostrum regem afficere nitebatur, eius culmini cum persona et dominio suo penitus se subiecit et, quoniam ipse dominus noster rex, eiusdem domini ducis benivole annuens affectibus, in sinum eum sue gracie benig- nius aggregavit, eapropter dominus dux iamdictus dominum nostrum regem in suum verum et legittimum dominum assumpsit et corporali prestito iuramento 25 fidelitatis sue homagium exhibendo eidem domino nostro regi pro tempore vite sue fidelia obsequia prompta et benivola promisit fideliter facere ac studiose de suarum virium potestati,' promittens eciam eidem domino nostro regi, omni dolo et malo quolibeth ingenio exclusis, ammodo perpetuo contra omnem hominem viven- tem, nulla persona penitus excepta, cuiuscumque status, dignitatis et condicionis 30 fuerit, constanter et fideliter asstare persona et rebus pro suis omnibus viribus et pro posse, quociens et quandocumque per eum fuerit requisitus, sicque idem dominus dux domini nostri regis profectush et honoris comoda utiliter procurare sataget, prout sue vires suppetere poterunt et valebunt. Ceterum omne ius pro- prietatis et possessionis, si quot ipse dominus dux habuit aut habere videbatur 35 super ducatibus et terris Cracoviensi et Sandomeriensi' ad manus et possessionem eiusdem domini regis nostri totaliter, pure, simpliciter et libere resignavit, omni iuri, accioni et questioni renuncians pro se et suis heredibus et coheredibus, si a) Mazou B. b) Opulien B. c) Opauien B. d) Gviau B. e) Sandonr B. f) potntaii B, correximus. g) sic B. h) perfectus B, correximus. i) Sandomr B. k) si — coheredibus 40 deest B, supplevimus.

Strana 81
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1292 Oct. 81 que sibi, heredibus et coheredibus“ suis super eisdem terris et ducatibus de iure aliqualiter deberent aut possent competere seu de facto. Que omnia et singula iamdicta pacta et promissiones suas spontaneas et liberas servare fideliter et con- stanter nec eis contravenire in aliquo ullo umquam tempore promisit sub fide pres- 5 titi iuramenti obligavitqueb se ad hoc pene nomine, quod, si promissa omnia et singula vel aliquod premissorum non impleret, ut ex tunc terrarum suarum Syrasie et Guyavie ducatus et dominium ad ipsum dominum nostrum regem et heredes eius in perpetuum pleno iure dominii pertinere debeant protinus ipso facto, tam- quam ad verum et legittimum possessorem, renuncians idem dominus dux omni 10 iuri pro se et suis heredibus super ipsis terris et ducatibus Sirasie et Guiavie," quod cum suis heredibus habere dinoscitur in eisdem et ad hec proinde reatum periurii incidisse aput deum et homines ac exlex et infamis vult amplius ab omni- bus censeri, reddens se manifeste deinceps inabilem penitus ad honores. Insuper ad validiorem predictorum omnium firmitatem idem dominus dux contra se petivit 15 excomunicacionis sentenciam proferri, si predicta omnia et singula violaret vel aliquod predictorum, quam nos Jacobus miseracione divina sancte Gnzeznensis ecclesie archiepiscopus ad peticionem ipsius domini ducis contra eum protulimus in scriptis, et si, ut iam dictum est, violare presumpserit supradicta omnia et sin- gula vel aliquod predictorum, eiusdem excomunicacionis sentencie subiacebit. Quo- 20 modo autem hec omnia supradicta coram nobis acta sunt, in testimonium eorum omnium presentes litteras exinde conscribi et sigillorum nostrorum appensione feci- mus roborari. Actum et datum in castris aput Siraz anno Domini millesimo ducentessimo nonagesimo secundo, tercio Idus Octobris. 25 52. Vladislaus Sirasiae et Cuiaviae dux Venceslao Bohemiae regi fideiussores promissorum sibi factorum constituit. In castris apud Sieradz 1292 Oct. 13. Originale desideratur. — Exemplum (B) adest in transumpto litterarum nostrarum per Hein- ricum quondam Cunssonis de Všetat clericum Pragensis diocesis, auctoritate imperiali nota- 30 rium publicum, in ambitu ecclesiae Pragensis 1341 Sept. 1 confecto et ad petitionem Johannis regis Bohemiae a decano capituloque ecclesiae Pragensis, a custode ceterisque canonicis ecclesiae Vyšehradensis nec non ab abbate conventuque monasterii Břevnovensis sigillis suis munito, cuius tenorem vide inferius hoc tomo sub nro 277. Quod transumptum testatur, originali litterarum nostrarum sigillum quoddam in pressula pergameni appensum esse, „in cuius sigilli medio tanquam 35 unus leo coronatus et media aquila erant et littere circumferenciales: „S. Wladizlai dei gracia ducis Cuyauie et Syrazie." a) si — coheredibus deest B, supplevimus. d) sic B. b) obligabitque B, correximus. c) Gviau B. 11

Strana 82
82 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 52—53. Fiedler J., Böhmens Herrschaft in Polen (Archiv für Kunde österreich. Geschichtsquellen XIV (1855) p. 186 nr. 5. (ex B) = Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 684 nr. 1591. — Jireček H., Coder iuris bohemici II 1 (Korunni archiv český 1896) p. 7 (nota).— Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 41 nr. 43 (reg.). Nos Wladizlaus dei gracia dux Sirazie et Cuiavie tenore presencium serenissimo 5 domino nostro, domino Wenczeslao inclito regi Bohemie, duci Cracovie et Sando- merie marchionique Moravie sub fide et iuramento, quod sibi prestitimus, fideliter pro mittimus et sincere, quod in spacio quatuordecim dierum a data presencium cives nostros de Brzeznicz dilecto nobis Michaeli, cancellario Sirazie, et consilio domini nostri regis et alios cives de Brzestwie fratri Menkoni ordinis domus Theutonice, 10 magistro Pruzzie, iurare faciemus fidelitatem super eo, quod si nos pacta et pro- missa nostra, eidem domino nostro facta per nos, violaremus vel aliquod eorum, quod ipsi eidem domino nostro, tamquam vero et legittimo suo domino, de cetero subessent et parerent fideliter et non nobis, obligantes nos ad hoc pene nomine, quod, si iuramentum ipsum super fidelitate ipsi domino nostro regi exhibenda, 15 ut predictum est, a predictis civibus fieri non procurabimus in spacio supradicto, quod ex tunc terre nostre, Sirazia et Cuiavia, ad ipsum dominum nostrum regem et heredes eius pleno iure dominii, tamquam ad verum dominum in perpetuum pertinebunt et nos nichilominus periurii reatum ex eo volumus incidisse ac exleges, infames et inhabiles ad honores ab omnibus amplius nos constituimus reputari. In- 20 super eciam excommunicacionis sentenciam, per venerabilem in Christo patrem domi- num Jacobum, sancte Gnezdnensis ecclesie archiepiscopum, latam in nos de volun- tate nostra pro eo, si prefato domino nostro regi pacta nostra non teneremus firma, In cuius rei testimonium presentes incurisse nos volumus protinus ipso facto sigilli nostri munimine fecimus roborari. Datum aput Siraz in castris anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo secundo, III° Idus Octobris 2 53. Procopius Cracoviensis episcopus Venceslaum Bohemiae regem suum et eccle- siae Cracoviensis dominum et patronum esse recognoscit. 30 Pragae 1294 Jun. 20. Origirale desideratur. — Exemplum (B) adest in transumpto litterarum nostrarum per Ogerium Johannis quondam de Ustrašin Pragensis diocesis, publicum auctoritate imperiali notarium, in ambitu ecclesiac Pragensis 1341 Sept. 1 confecto et ad petitionem Johannis regis Bohemiae a decano capituloque ecclesiae Pragensis, a custode ceterisque canonicis ecclesiae 35 Vyšehradensis nec non ab abbate conventuque monasterii Břevnovensis sigillis suis munito, cuius tenorem vide inferius hoc tomo sub nro 276. Quo in transumpto sigilla litterarum nostrarum de-

Strana 83
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1294 Jun. 83 10 scribuntur hoc modo: „Sigillum--primum de cera alba et oblongum, in cuius medio quasi unus epis- copus, infulatus et pontificalibus indutus, dextra manu ad benedicendum extensa et in sinistra gestans baculum pastoralem, sedens apparebat, littere vero circumferenciales erant: „Sigillum Proco- pii dei gracia episcopi Cracovyensis.“ Secundum vero sigillum similiter oblongum de cera alba erat, 5 in cuius medio quasi una imago ad similitudinem unius episcopi, infulati et pontificalibus induti, stans apparebat, dextra manu ad benedicendum extensa et sinistra tenens baculum pastoralem, littere vero eiusdem sigilli circumferenciales erant: „Sigillum Thobye dei gracia Pragensis episcopi,“ a ter- go vero eiusdem sigilli sigillum rotundum de cera alba erat inpressum, in cuius medio quasi caput unius viri pileati erat, littere vero circumferenciales erant: „Sigillum secretorum." Fiedler J., Böhmens Herrschaft in Polen (Archiv für Kunde österreich. Geschichtsquellen XIV (1855) p. 180 nr. 6. — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 708 nr. 1653. — Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 43 nr. 45 (reg.). In nomine Domini amen. Nos Procopius dei gracia Cracoviensis episcopus tenore presencium scire volumus universos, quod, nobis favente divina clemencia in 15 episcopum Cracoviensem assumptis, quidam seminatores discordie nos apud sere- nissimum dominum nostrum Wenczeslaum regem Bohemie, ducem Cracovie et Sando- merie marchionemque Moravie, nostrum et ecclesie nostre Cracoviensis patronum, falsis suggestionibus detulerunt et quandam sibi contra nos diffidenciam generarunt, quod ei, cui tamquam patrono fidelitatem exhibere et servare tenemur de consue- 20 tudine et de iure, non deberemus esse fideles. Nos autem diffidenciam huiusmodi, que nobis et eidem ecclesie posset dampnosa existere, a nobis removere volentes ac attente considerantes, quod ex favore ac benignitate dicti regis tam nos quam ecclesia nostra predicta possumus multipliciter promoveri, non dolo inducti nec vi aut metu coacti, sed bona, libera et spontanea voluntate recognoscimus tenore 25 presencium et fatemur, predictum dominum regem verum esse et legittimum do- minum et patronum nostrum et ecclesie nostre Cracoviensis, eidemque regi et successoribus eius, Cracovie ducibus, tamquam dominis et patronis nostris ecclesie- que nostre predicte pro bonis regalibus seu ducalibus, que utique ab eo nos et ecclesiam nostram predictam tenere et habere in veritate sine aliquo dubio confi- 30 temur, fidelitatis iuramentum per sancta dei ewangelia sub hac forma prestitimus et prestamus: Promittimus enim regi predicto sub debito iuramenti predicti, quod numquam sibi et successoribus eius predictis erimus in dampnum vel periculum de corpore vel de terris suis, quinimo ipsum et heredes suos in defensione et conserva- cione terrarum et honoris eorum semper pro nostris viribus fideliter iuvabimus toto 35 posse et, si in predictis terris Cracovie et Sandomerie turbacionem seu guerram aliquam contigerit excitari, hoc statim dicto regi studebimus demandare et ad eius curiam omni occasione ac dilacione postpositis nos conferre, moraturi cum eo et morando cum ipso, sibi contra suos adversarios tam per censuram ecclesiasticam quam alias, prout melius poterimus, constanter et efficaciter assistemus. Alia eciam 40 omnia et singula facere sibi promittimus et servare, que in iuramento fidelitatis a subditis erga dominos requiruntur. Quod si omnia et singula supradicta non 11*

Strana 84
84 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 54. fecerimus et non servaverimus vel si contra ea vel eorum aliqua venerimus per nos vel per alium aut alios de iure vel de facto publice vel occulte, periuri et in- fames ac violatores fidei nostre volumus ab omnibus reputari et nichilominus ex- comunicacionis sentencie, quam per venerabilem in Christo patrem, dominum Tho- biam Pragensem episcopum, cuius iurisdiccioni ex certa sciencia nos in hac parte sponte summittimus, in nos ferri ex nunc rogamus et petimus, subiacere, renun- ciantes in hiis omnibus expresse omni iuris canonici et civilis constitucionis, con- suetudinis vel statuti, restitucionis, indulgencie, privilegii seu litterarum apostoli- carum vel aliarum quarumcumque sub quacumque forma vel tenore verborum impetratarum vel impetrandarum auxilio, quod nobis contra predicta vel aliqua 10 predictorum possit aliquo tempore quomodolibet suffragare. In quorum omnium testimonium et cautelam presentes litteras fieri et nostri ac predicti Pragensis episcopi sigillis fecimus ac procuravimus communiri. Actum et datum Prage anno Domini millesimo ducentessimo nonagesimo quarto in capella sancti Wenczeslai in castro Pragensi, duodecimo Kalendas Julii, 15 indicione septima, presentibus venerabilibus viris fratre Hermanno ordinis domus Theutonice, dicti regis confessore, domino Johanne Wyssegradensis, regni Bohemie cancellario, magistris Ulrico Pragensis, Johanne Saccensis et Rapota Tynensis eccle- siarum prepositis ac Thobia archidiacono Grecensi et Johanne sacrista, canonicis Pragensibus, Jarossio preposito Scarimiriensi, Ramundo et magistro Radslao phisico, 20 canonicis Cracoviensibus, magistro Johanne Mustata Lacisciensi et Sdeslao Lubliensi archidiaconis ac Dyetuino episcopatus Cracoviensis procuratore necnon strennuis viris dominis Hyncone de Duba in Thust, Hyncone de Luthmburch in Cubito, Bavaro de Straconicz in Clingberch et Sdeslao de Stermberch in Meydberch purcraviis, Brzeczislao filio Dypoldi, Wytcone de Uppa, Johanne de Mychelsperch, Franczisco 25 de Zlatinan et aliis quam pluribus clericis ac laicis, testibus fidedignis. Et nos Thobias dei gracia Pragensis episcopus recepta summissione huius- modi a prefato domino Procopio Cracoviensi episcopo eiusque summissionis aucto- ritate ad eius instanciam in ipsum, si non fecerit et non servaverit omnia et singula supradicta, per eum promissa et iurata memorato domino regi, aut si contra ea vel 30 eorum aliqua per se vel alium aut alios venire presumpserit de iure vel de facto, publice vel occulte, sentenciam excommunicacionis ex nunc ut ex tunc ferimus in hiis scriptis. Actum et datum anno, mense, die, loco et indicione premissis, presentibus eciam testibus suprascriptis. 5 35 54. Ulricus de Jindřichův Hradec Venceslao Bohemiae regi omnia bona sua confert in casum, si masculini sexus liberis non relictis moriretur. Pragae 1294 Jul. 25— 1298 Jul. 30.

Strana 85
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1294 Jul. 85 Originale desideratur. — Exemplum copiae e copiario C adest in codice R p. 396—399. Boczek A. — Chytil J., Coder diplom. et epist. Moraviae V (1850) p. 9 nr. 11. — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviac II (1882) p. 710 nr. 1656. In nomine Domini amen. Tenore presencium noverint universi, quibus hoc 5 scriptum exhibitum fuerit, quod ego Ulricus de Nova domo, baro et fidelis excel- lentissimi domini mei, domini Wenceslai regis Boemie, ducis Cracovie et Sando- meris,“ marchionis Moravie, diligenter, ut condecet, favoris et benignitatis eius graciam in me liberaliter confluxisse considerans, non vi nec dolo inductus aut metu coactus, sed bona, libera et gratuita voluntate mea dono et confero dicto domino 10 meo regi ac heredibus suis bona mea subscripta, si continget me decedere liberis masculi sexus legitimis non relictis, videlicet Novam domum predictam, castrum scilicet et civitatem sive opidum cum suo circuitu et districtu villarum aliarumque possessionum ad civitatem et castrum predictum spectancium nec non villam foren- sem dictam Dremisl cum possessionibus, iuribus et pertinenciis universis, eo salvo, 15 quod si filie legitime ex me fuerint procreate, dominus meus prenotatus rex et sui heredes tenebuntur eas secundum decenciam status et generis earum honorifice maritare. Profecto de villa mea forensi dicta Teschna, item de Pirchet, de Druncz, Raduna Magna, Heiligen Rudegerschlog, Clenow cum tota silva inter eas, Prunne, Cochans et Horoschitz, que, inquam, possessiones et ville sunt nobili domine 20 Mechtildi, uxori mee, pro dotalicio sive pro dacione propter nupcias obligate pro certa pecunie quantite, taliter ordino, volo et statuo, ut, si post obitum meum dictus dominus meus rex habere pro se voluerit possessiones et villas ipsas, dabit eidem domine, tunc relicte mee, mille marcas argenti puri pragensis ponderis, expensas eciam et securum conductum ei usque in domum patris aut patrui sui, si ad eos 25 redire voluerit, tenebitur procurare; et, si maritum duxerit, datis sibi et acceptis a domino meo prefato rege vel heredibus suis predictis mille marcis, memorata bona, pro suprascripto dotalicio obligata, ad dominum regem meum predictum et heredes suos erunt statim libere devoluta. Si vero in terra Boemie dicta domina in viduitate manere voluerit, possessiones et villas, sibi taliter obligatas, tenebit pro tempore 30 vite sue, qua mortua, possessiones et ville predicte ad dictum dominum meum regem et heredes suos libere revertentur. Quodsi forte predictam Mechtildim michi contigerit premori et aliam legitimam uxorem duxero, licebit michi eidem uxori mee, quam duxero, predicta bona dotalicii assignare pro dotalicio sub pactis et condicionibus supradictis, expressis in dotalicio memorato. Excipio insuper in dona- 35 cione ipsa villam Ztodolok cum eius attinenciis universis, quam domine Marie, matri mee, donavi, ut eam post mortem meam eciam teneat et possideat tamquam suam, si absque herede masculi sexus decessero, sibique liceat ipsam villam tam in vita quam in morte dare, vendere seu legare pro sue libito voluntatis. Reservo a) sic R.

Strana 86
86 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 54—55. preterea michi villas seu bona infrascripta: videlicet in Boemia in districtu Wlta- viensi villam forensem Stedeltschen cum villis et omnibus attinenciis suis, in Znoymensi districtu Banoue castrum cum villis et omnibus attinenciis suis, in Znoymensi districtu Walts et Wilimowicz cum attinenciis universis nec non in Vetoviensi districtu Pazcowicz cum omnibus suis attinenciis et villam forensem 5 Zlebings cum villis et omnibus attinenciis suis et villam Rzeczicz in eodem districtu, in quibus quidem villis, castris et bonis predictis, michi taliter reservatis, plenum ius dominii et proprietatis habeo, quod prius habui in eisdem, ut ea vendere, do- nare seu legare michi licitum sit, prout michi videbitur expedire. Porro dictus domi- nus meus rex, benigne considerans per me erga maiestatem suam in hac parte debite 10 gratitudinis officium exhiberi ac volens propterea munificis me compensare premiis et ad sua servicia liberalibus beneficiis forcius obligare, michi castrum suum Bro- nowire cum villis suis et iudicio provinciali ibidem, opidum quoque dictum Brod Ungaricale cum pertinenciis et villis eius nec non unum teloneum in Nova civitate et aliud in Lipnik ac duas villas in districtu Lunensi, videlicet Hluk et Topel, cum 15 hominibus, iudiciis, iurisdiccionibus, pratis, pascuis, silvis, venacionibus, piscacio- nibus, aquis aquarumve decursibus et aliis eorum attinenciis universis contulit de gracia speciali, ut castrum, opidum, villas et telonea predicta cum eorum omnibus attinenciis supradictis teneam et possideam utifruendo eis absque omni impedimento per tempora vite mee, sive habeam filios legitimos, sive non, ad ipsum dominum 20 regem et heredes suos integraliter post meum obitum reditura. De quibus omnibus tam de propriis meis quam collatis michi bonis superius expressis dicto domino meo regi vel heredibus suis aliqua servicia in expedicionibus vel aliis exhibere seu facere non tenebor, nisi quantum de bona voluntate a me poterunt obtinere. Quod si forte tam bona predicta michi collata quam alia mea prenotata propria michi 25 reciperet vel prescriptas aut subscriptas factas et datas michi gracias aliquomodo violaret ac si coartaret me contra voluntatem meam ad commutacionem sibi mecum de ipsis aliquam faciendam, donacio ei per me facta nulla erit penitus et cessabit. Ceterum de strata sive via, que per ipsam Novam domum ducit,“ illud ius dictus dominus meus rex me habere vult, quod pater, avus et attavus mei eorum tempori- 30 bus habuerunt. Ad maioris quoque gracie cumulum sepe dictus dominus meus rex michi concessit, ut in civitate predicta de Nova domo octo Judeos tantum cum eorum familiis habeam, liceatque michi, si aliqui predictorum octo Judeorum de- cesserint, alios loco eorum non tamen de terris suis, sed aliunde recipere seu colli- gere ad inhabitandum civitatem predictam, qui michi solvant et faciant servicia et 35 iura, que alii Judei dicto domino meo regi faciunt in Boemia et persolvunt; et de ipsis Judeis omnia, que ipse dominus meus rex de suis fecerit, ego faciam pro mee libito voluntatis, ita tamen, ut nulli de famulis predictorum Judeorum preter a) dicat R, correximus.

Strana 87
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1294 Aug. 87 graciam ipsis octo Judeis concessam“ usuram in dicta civitate liceat exercere. Cete- rum cum bone memorie quondam dominus Ulricus pater meus in parochia cruci- ferorum de domo Theutunica in Nova domo predicta sit sepultus et ego ibidem apud eundem sepeliri velim, Domino concedente, ob remissionem peccatorum meorum 5 omnes ecclesias meas, sive in Boemia sive in Moravia fuerint, in quibus ius patro- natus habeo, excepta ecclesia in Stodolok, quam cruciferis Templariorum contu- leram antea,' si sine legittimis, ut est dictum, decedam liberis,“ confero, ut in eis habeant dicti cruciferi de domo Theutunica illud, quod habeo, ius patronatus et plenam iusticiam conferendi. Demum donacionem seu legatum bonorum nostrorum predicto- 10 rum, quam feci consanguineo meo, Henrico de Rosemberg, sub condicione tali vide- licet, quod, si me sine liberis legittimis mori contingeret, ad eum bona ipsa pertinere deberent, in presencia predicti domini mei regis, presentibus revoco et volo, quod ipsa donacio de cetero nullam obtineat firmitatem. In quorum omnium testimonium et predicti domini mei regis ac heredum suorum cautelam presentes feci sigillo 15 meo consueto et proprio sigillari. Actum Prage anno Domini M CC nonagesimo IIIIto, octavo Kalendas Augusti et septime indiccionis, datum vero ibidem anno Domini M CC XCVIII, tercio Kalen- das Augusti, XI indiccionis. 55. 20 Bernhardus Misnensis episcopus sibi ex parte Venceslai regis Bohemiae pro venditione Pirna civitatis et castri 1350 marcas arg. iam solutas et 2560 marcas insuper solvendas esse recognoscit. Pragae 1294 Aug. 25. 25 Originale (nr. 35) perg. in archivo Musaci Nationalis Pragensis cum sigillo laeso, circum- scriptionem ferenti talem: S'BGRRBARDI DGI II GCC6 6PI loco membr. pendenti (A). Cf. etiam litteras Alberti Misnensis episcopi in monasterio Zbraslavensi 1300 Apr. 19 datas, quas infra hoc tomo sub nro 70 proponimus. Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 712 nr. 1660 (ex A). Nos Bernhardus, dei gracia Misnensis ecclesie episcopus, recognoscimus et tenore presencium publice protestamur, quod de solucione quatuor milium marca- 30 rum puri argenti et pragensis ponderis per serenissimum dominum nostrum Wen- zezlaum, inclitum regem Bohemie, ducem Cracovie et Sandomirie nec non marchio- nem Moravie, pro vendicione proprietatis nostre ecclesie, civitatis Pyrne videlicet adqued castri, nobis et nostro capitulo facienda, per sororium nostrum dilectum, Sdislaum de Sternberc felicis in Christo memorie, ex parte magnifici domini nostri, 35 regis prenotati, nobis et nostro capitulo octingente marce argenti puri pragensis a) deest R, supplevimus. b) anna R, correximus. c) MCC LVIII R, correximus. d) sic A.

Strana 88
88 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 56. ponderis sunt solute. Preterea vir honorabilis, dominus Johannes Wissegradensis prepositus, nobis in die beate Margarete proxime transacto' persolvit quingentas et quinquaginta marcas argenti puri similiter et ponderis prenotati, residua vero pecunia sine omni dilacione nobis solvi debet in terminis infra scriptis, videlicet in festo beati Michahelis nunc proximo? mille ducente et quinquaginta marce, in primis autem quator temporibus' diem cinerum proximum immediate secuturis mille et quadringente marce nobis plenius persolventur ita, quod in illo ultimo termino nobis tota sit pecunia persoluta. Quamvis autem in quadragesima nuper preterita in dominica, qua cantabatur Judica, tota summa superius annotata, videlicet quatuor milia marcarum argenti puri et pragensis ponderis, ut superius est expressum, nobis 10 et nostro capitulo fuisse debuit omnimodis persoluta, tamen ob reverenciam et commodum serenissimi domini nostri, regis Bohemie prescripti, cuius honori et profectui, quoad vixerimus, fideliter inniti volumus et tenemur ex debito, terminos solucionis prorogavimus, prout evidenter superius sunt expressi, licet cum nostro et ecclesie nostre non modico detrimento. Ne autem super solucione, nobis facta, cuipiam dubium generetur, presentes litteras nostri sigilli munimine fecimus roborari. Datum Prage anno Domini M° C°C° nonagesimo quarto, VIII° Kalendas Sep- tembris. 5 15 56. Hermannus et Fridericus iunior de Schönburg Dresden, Radeberg aliaque 20 castra et civitates pro Venceslao Bohemiae rege eiusque heredibus fideliter servare promittunt. Prage 1294 Sept. 4. Originale desideratur. — Quinque exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 357, V f. 179'—180, N f. 306'—307, S f. 394—395, L deperdito, quod exemplum J. P. Ludewig (v. infra) servavit. 25 Ludewig J. P., Reliquiae manuscriptorum VI (1724) p. 31 nr. 17.— Emler J., Regesta Bohe- miae et Moraviae II (1882) p. 713 nr. 1662. Ad universorum noticiam nos Hermanus et Fridericus iunior de Sonburch fratres presencium tenore volumus pervenire, quod nos castra et municiones seu civitates infrascriptas, videlicet Dresden castrum et civitatem, Radeberg castrum, 30 Tarant duo castra, Dispoldeswalt“ civitatem, Willamstorf" civitatem et castrum Libental et Ottendorff munitionem, per excellentissimum dominum nostrum, Wen- ceslaum regem Boemie, ducem Cracovie et Sandomerie marchionemque Moravie, magnifico viro, domino Friderico, filio quondam illustris domini Henrici, marchionis a) Dispoldiswald N, S. b) Willanstorf V, N. S, L. c) deest V, N, S. 1) 1294 Jul. 13. 2) 1294 Sept. 29. 3) 1295 Febr. 16—19. 4) 1294 Apr. 4. 35

Strana 89
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1294. 89 Misnensis et Orientalis, in feudum collata nobisque iuxta ordinacionem,! inter eos- dem dominum regem et Fridericum super hoc habitam, custodienda et servanda in expensis dicti domini Friderici predicti domini regis ac heredum suorum nomine commissa et assignata, pro rege ipso ac heredibus eius diligenter servare promitti- 5 mus et fideliter custodire et, si contingat per mortem dicti Friderici, sine legitimis filiis decedentis, vel ex alia causa legitima ipsius Friderici vel heredum suorum temporibus feudum predictum vacare, statim castra, civitates et municiones predictas eidem domino nostro regi et heredibus eius resignabimus, occasione ac difficultate qualibet procul mota, hoc de sepe dictorum domini regis et Friderici voluntate 10 addito“ expresse,“ quod, si alterum nostrum contingat decedere, alter, qui superstes fuerit, vel, nobis ambobus decedentibus, duo fratres nostri, Fridericus videlicet senior et Theodericus, vel, eorum altero decedente, alter superstes ad tenendum ac servandum et custodiendum castra, civitates et municiones predictas ac resignan- dum eciam eidem domino regi et suis heredibus teneantur, sicut nos tenemur, prout 15 superius est expressum. Quod, si civitates, municiones et castra predicta, sicut premittitur, vacare contigerit et dictus rex seu heredes eius non essent parati sta- tim ea recipere vel nos ipsorum presenciam' non possemus habere, promittimus eis civitates, municiones et castra prefata usque ad medium annum a tempore vaca- cionis huiusmodi eorum nomine in expensis propriis fideliter custodire. In cuius rei 20 testimonium presentes litteras nostrorum sigillorum fecimus munimine communiri." Datum Prage anno Domini M° CC XC IIII," secundo Nonas Septembris, VII in- diccione. 57. Bernhardus Misnensis episcopus Venceslao Bohemiae regi eiusque heredibus, 25 regibus Bohemiae, Dresden castrum et civitatem et Radeberg castrum in feudum confert. 1294. Originale desideratur. — Commemorantur tantum litterae nostrae in inventario archivi coro- nae regni Bohemiae, anno 1501 confecto (de quo vide huius operis tomum ultimum), verbis subscriptis. 30 35 Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 250 nr. 89. — Cf. litteras Venceslai Bohemiae regis, in monasterio Zbraslavensi 1300 Apr. 19 datas (Coder diplom. Saxoniae regiae II 1(1864), Urkunden- buch d. Hochstifts Meissen (ed. E. G. Gersdorf) p. 263 nr. 335, Jireček l. c. p. 261 nr. 97 = Emler J., Reg. Boh. et Mor. II p. 798 nr. 1858), quibus notum facit, se pro se et filio suo civitatis Dresden, castri ibidem cum iudicio, hominibus, silva caeterisque pertinentiis nec non castri Radberch, Frid- b) pecuniam N, L. c) etc. a) addita et expressa R, V, N, S, correximus, ut iam Ludewig. pro test. — com. N, S. d) MCCXLIIII R, V, N, MCCCXLIIII S. 1) Vide litteras supra hoc tomo sub nro 33 iam propositas. 12

Strana 90
90 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 57—59. wald silvae ac Donin castri infeudati cum hominibus, villis ac aliis pertinentiis nec non aliorum bonorum, ubicumque in terra Misnensi sistentium, quae ab episcopatu et ecclesia Misnensi habet in feudum, investituram ab Alberto episcopo Misnensi eius et ipsius ecclesiae nomine petivisse et recepisse. „Na Drážďany město a dvůr a hrad Rademburg. List od biskupa míšeňského 5 Benharda, kdež vyznává, že králi Václavovi českému a jeho dědicům, budoucím králům českým, Drážďany město a dvůr a Rademburg hrad pod manství dává. Datum M CC XC IIII.“ 58. Adolphus Romanorum rex Heinrico advocato de Plauen eiusque filio et 10 fratri Hirschberg castrum in 600 marcis arg. titulo pignoris obligat. Apud Freiburg 1296 Mart. 20. Originale (nr. 36) perg. cum sigillo maiestatis laeso, circumscriptionem ferenti talem: + ADOLFVS : DGI: GRACIA: ROMARORVM: ReX: SGMPGR: AVGVSTVS (v. O. Posse, Die Siegel der deutschen Kaiser u. Könige I (1909) t. 43 nr. 2), loro membr. pendenti (A). Müller G., Urkunden zur Geschichte Plauens (1834) p. 210 nr. 176. — Zeitschrift d. Vereins für thüringische Geschichte u. Altertumskunde, Neue Folge V (1858) p. 340. — Koss R., Archiv koruny české II (1928), p. 44 nr. 47 (reg.). Böhmer, Reg. imp. 1246—1313 p. 183 nr. 301. 15 Adolfus dei gracia Romanorum rex semper augustus universis imperii fidelibus, presentes litteras inspecturis, graciam suam et omne bonum. Regie serenitatis 20 respicit gloriam et ampliat laudem, cum et fidelium suorum fidem considerat et eorum devocioni pia recompensacione respondet. Nos igitur attendentes grata servicia, que strennui viri Heinricus advocatus de Plawe et Heinricus, filius suus, nec non quondam Heinricus iunior, frater eiusdem, nobis et imperio hactenus im- penderunt et adhuc possunt impendere in futurum, ipsis et heredibus predicti 25 Heinrici iunioris premortui sexcentas marcas argenti promittimus nos daturos, pro quibus sexcentis marcis argenti castrum nostrum Hirzsberg cum omnibus iuribus et pertinenciis, quibus serenissimus dominus Rodulfus rex Romanorum pie recorda- cionis, antecessor noster, idem castrum sibi et imperio conparavit, pignoris titulo obligamus eisdem, quousque ipsis de predictis sexcentum marcis argenti per nos 30 vel successores nostros in imperio fuerit plenarie satisfactum, dantes eis has nostras litteras in testimonium super eo. Datum apud Vriburg XIII Kalendas Aprilis, anno Domini millesimo ducente- simo nonagesimo sexto, regni vero nostri anno quarto.

Strana 91
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1296—1297. 91 59. Albertus de Seeberg Tachov civitatem et castrum ad Venceslaum Bohemiae regem eiusque progenitores, reges Bohemiae, pertinuisse et pertinere profitetur. In monasterio Zbraslavensi 1297 Apr. 28. 5 Originale desideratur. — Exemplum copiae e copiario C adest in codice R p. 406—407. Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 751 nr. 1750. Ego Albertus de Semberg“ non coactus, sed spontanea et libera voluntate mea profiteor tenore presencium et publice recognosco in castro ac civitate Tachow ac bonis ad castrum et civitatem ipsam pertinentibus, que olim per aliquod tempus 10 tenui, me nullum ius habuisse vel habere, sed ad serenissimum dominum meum Wenceslaum, illustrem regem Boemie, ducem Cracovie et Sandomerie" marchionem- que Moravie,' et progenitores eius, reges Boemie, pleno iure pertinuisse et eciam pertinere. Et si ex eo, quod castrum, civitatem et bona predicta tenui vel ex qua- cumque alia causa vel modo in eis ius aliquod habui vel habeo aut reputarere 15 habere, illi iuri libere ac sponte renuncio illudque totum dono, trado et resigno domino meo regi predicto et suis heredibus universis, promittens tactis sacrosanctis reliquiis in altari et obligans me et heredes ac successores meos omnes et singulos nichil iuris nobis in bonis eisdem de cetero vendicare nec ipsum dominum regem vel heredes suos per nos vel per alios monere, rogare vel impetere aliquo tempore 20 pro eisdem. Quod si pretacta bona umquam ab ipso domino rege per me vel per alium repetam vel ius michi aut heredibus meis vendicavero in ipsis, ex tunc statim ero et volo periurus, infidelis ac violator fidei mee ab omnibus reputari et senten- ciam nichilominus excommunicacionis venerabilis in Christo patris domini Gregorii Pragensis episcopi, diocesani mei, quam per eum in me tenore presencium ex nunc 25 ferri postulo, ut ex tunc statim teneat, cum premissa mea predicta in toto vel in parte non servavero vel si contra ea venero, ipso facto incurram et eciam fideiusso- res mei infrascripti, qui se predicto domino meo regi in premissis obligaverunt, tunc promissa sua, que pro me domino meo regi fecerunt, ut" in eorum litteris, datis ipsi domino regi super hoc, continentur, explere et facere tenebuntur. Fide- 30 iussores autem predicti sunt hii, videlicet: Menerus Misnensis et Albero de Lisnik burgravii, Henricus advocatus de Plawe, Henricus de Coldiz, Hinko de Prsibislaus, Hinko de Duba et Albertus frater eius dictus de Fridlant, Zdenko de Chlumez, Ulri- cus et Reymundus fratres de Leuchtemburg, Hinko de Zlab, Brzetislaus, Prothiwa et Dipoltus, filii quondam Dipolti de Rismberg ac Hinko de Lippa. In cuius rei d) deest R, 35 a) sic R, recte Seeberg. b) Sandomeris R. supplevimus. 1) Vide litteras inferius hoc tomo sub nro 60 inmediate sequenti propositas. c) reputare R, correximus. 12*/

Strana 92
92 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 60. testimonium presentes litteras fieri feci et sigillo meo consueto predicto domino meo regi tradidi sigillatas. Actum et datum in monasterio Aule Regie prope Pragam anno Domini M° CC LXXXX VII, IIII Kalendas Maii, Xa indiccione. 60. 5 Albertus burgravius de Lisnik et Heinricus advocatus de Plauen Venceslao Bohemiae regi promittunt, Albertum de Seeberg omnia, quae dicto regi promiserat, servaturum esse. In monasterio Zbraslavensi 1297 Apr. 28. Originale desideratur. — Exemplum copiae e copiario C adest in codice R p. 407—409. Quae infra in litteris nostris typis minoribus proponimus, de litteris Alberti de Seeberg, 10 superius hoc tomo sub nro 59 iam propositis, sumpta sunt. Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 751 nr. 1751. Nos Albertus burgravius de Lisnik et Henricus advocatus de Plawe fatemur et testamur tenore presencium universis, quod Albertus de Semberg,“ amicus noster, in nostra et multorum aliorum presencia constitutus, professus est et publice 15 recognovit! in castro et civitate Tachow ac bonis ad castrum et civitatem ipsam spectantibus, que olim per aliquod tempus tenuit, se nullum ius habuisse vel habere, sed ad serenissimum domi- num * Wenceslaum, illustrem regem Boemie, ducem Cracovie et Sandomerieb marchionemque Moravie, et progenitores eius, reges Boemie, pertinuisse et eciam pertinere pleno iure, et si ex eo, quod castrum, civitatem et bona predicta tenuit, vel ex quacumque alia causa vel modo in eis ius aliquod 20 habuit vel habet aut reputaretur habere, illi iuri libere ac sponte renunciavit illudque totum dona- vit, tradidit et resignavit predicto domino suo regi et suis heredibus universis, promittens tactis sacrosanctis reliquiis in altari pro se ac heredibus et successoribus suis omnibus et singulis nichil iuris sibi vel ipsis heredibus ac successoribus suis in bonis eisdem de ce- tero vendicare nec ipsum dominum regem vel heredes suos per se vel alios monere, rogare vel 25 impetere aliquo tempore pro eisdem. Sub eodem preterea iuramento Albertus ipse pro- misit et inantea fidelis perpetue erit predicto domino suo regi et heredibus eius et nichil infidelitatis vel rebellionis contra eos tam in personis quam terris eorum faciet vel fieri procurabit per se vel alios publice vel occulte et, quantum in ipso fuerit, per alios fieri non admittit. Et si aliquo tempore infra spacium quinque anno- 30 rum a proxime venturo festo Penthecostes? computandorum3 predictus dominus rex in suis terris noluerit forsitan dictum Albertum habere et de ipsis terris suis iusserit eum abire, ex tunc ipse dominus rex bona ipsius Alberti, que in terris suis tunc habebit, solvet ei iuxta taxacionem quatuor proborum virorum, terrigenarum b) Sandomeris R. c) voluerit R, correximus. a) sic R, recte Seeberg. 1) Cf. litteras Alberti de Seeberg superius hoc tomo sub nro 59 iam propositas. Jun. 2. 3) Usquе 1302 Jun. 10. 35 2) 1297

Strana 93
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1297. 93 Boemie in regno ipso manencium, qui non sint eiusdem domini regis rebelles, quo- rum duo per eundem dominum regem et per dictum Albertum duo residui eligentur. Et ipse Albertus statim, postquam ipsa pecunia, pro qua predicta bona taxabuntur, sibi soluta fuerit vel pro ea solvenda in terminis, quos dicti quatuor probi viri 5 statuent, sufficienter iuxta ipsorum quatuor ordinacionem cautum fuerit, de terris ipsius domini regis absque alia contradiccione recedet et, in quacumque terra alia sibi visum fuerit et placebit, se recipere ad habitandum cum dicta pecunia poterit, terris Slesie et Misnensi dumtaxat exceptis, in quibus nec se recipere habitaturus in eis nec suam pecuniam ibidem pro aliquibus hereditatibus vel redditibus convertere 10 promisit, et recedens de terris ipsius nichilominus, ubicumque fuerit extra terra predicti domini regis, fidelis erit sibi et heredibus suis et contra eos vel eorum terram nichil faciet vel admittet fieri, sicut promisit superius, usque ad quindecim annos tantum a lapsu predicti quinquenii computandos. Preterea, quamdiu in terris ipsius regis manserit, nullum castrum nec municionem aliquam eriget vel construet 15 in eisdem sine speciali licencia dicti regis. Pro premissis autem omnibus et sin- gulis per dictum Albertum promissis, eidem domino regi et heredibus suis adim- plendis et inviolabiliter observandis, nos predicti Albertus et Henricus ad preces ipsius Alberti pro eo promittimus et fideiubemus fide data sine dolo et fraude apud dictum dominum regem libera et spontanea voluntate ita, quod, si forte dictus Albertus, 20 quod absit, non impleverit vel non observaverit omnia predicta promissa sua vel si infra predictos quindecim annos aliquid infidelitatis vel rebellionis fecerit, ut supe- rius est expressum, et de hoc constiterit, ex tunc requisiti per dictum dominum regem nuncio vel litteris suis statim omni occasione postposita civitatem Pragensem promittimus et tenebimur ingredi, non exituri de civitate ipsa, donec ipsius domini 25 regis graciam invenerimus sibique pro dicto Alberto satisfecerimus pro ipsius domini regis libito voluntatis. In cuius rei testimonium presentes litteras fieri ac sigillorum nostrorum munimine fecimus roborari. Actum et datum in monasterio Aule Regie prope Pragam anno Domini M CC LXXXX VII, IV Kalendas Maii, X indiccione. 30 61. Vladislaus dux Maioris Poloniae Venceslaum Bohemiae regem in ducatibus Cracoviae et Sandomeriae plenius ius quam se habere recognoscit. Sieradz 1297 Nov. 18. Originale desideratur. — Exemplum (B) adest in transumpto litterarum nostrarum, per Hen- 35 ricum quondam Cunsonis de Všetat clericum Pragensis diocesis, auctoritate imperiali notarium a) deest R, supplevimus. 1) Usque ad 1317 Mаi 22.

Strana 94
94 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 61—62. publicum, in ambitu ecclesie Pragensis 1341 Sept. 1 confecto et ad petitionem Johannis regis Bohemiae a decano capituloque ecclesiae Pragensis, a custode ceterisque canonicis ecclesiae Vyše- hradensis nec non ab abbate conventuque monasterii Břevnovensis sigillis suis munito, cuius teno- rem vide inferius hoc tomo sub nro 277. Quod transumptum testatur, originali litterarum nostra- rum idem sigillum in pressula pergameni appensum esse, quod iam superius hoc tomo in capite nri 52 descripsimus. Fiedler J., Böhmens Herrschaft in Polen (Archiv für Kunde österreich. Geschichtsquellen XIV (1855) p. 186 nr. 7 (ex B). = Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 762 nr. 1771. - Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 44 nr. 48 (reg.). 5 Nos Wladislaus dei gracia dux Maioris Polonie, Pomoranie, Cuiavie, Lancicie et 10 Siradie ad universorum noticiam volumus tenore presencium pervenire, quod, cum inter magnificum principem dominum Wenczezlaum, illustrem regem Boemie, ducem Cracovie et Sandomerie marchionemque Moravie, et nos super ducatibus Cracovie et Sandomerie, quos ad nos credebamus et dicebamus de iure spectare, dicente et asserente rege predicto, quod ad eum pocius ducatus predicti ex donacione sibi facta per eos, qui 15 sibi ducatus ipsos donaverant et donare poterant, racionabiliter pertinerent, iam dudum exorta fuisset materia questionis, tandem considerata qualitate negocii et eius circumstanciis universis diligenter attentis, non coacti, sed bona, spontanea et libera voluntate nostra dicimus, recognoscimus et fatemur predictum regem Boemie in predictis ducatibus plenius quam nos et pocius ius habere. Et si aliquod ius 20 ex quacumque causa, iure, modo, titulo seu colore habuimus vel habemus aut habere videremur vel in futurum habere possemus in ducatibus supradictis, illi tam propter premissa quam eciam pro quinque milibus marcarum argenti cracoviensis ponderis, quas propter hoc ab ipso rege recepimus, harum serie nostro et heredum nostrorum nomine renunciamus expresse illudque eidem regi et suis heredibus ac successori- 25 bus universis damus et libere ac absolute cedimus de eodem, promittentes corporali iuramento prestito et obligantes nos et heredes ac successores nostros predictas renunciacionem, donacionem et cessionem nostras ratas semper et firmas tenere ac contra eas per nos vel alium aut alios de iure vel de facto publice vel occulte aliquatenus non venire, expresse renunciantes in hiis omnibus et singulis omni 30 accioni et excepcioni doli, non numerate pecunie, non soluti, non ponderati et non electi argenti et cuilibet alii excepcioni iuris vel facti nec non omni iuris tam cano- nici quam civilis constitucionis, consuetudinis, privilegii, indulgencie seu statuti et litterarum apostolicarum vel aliarum quarumcumque sub quacumque forma vel con- cepcione verborum inpetratarum vel impetrandarum, que privilegia, statuta, indul- 35 gencias, constituciones et litteras ex nunc ut ex tunc esse volumus cassa, irrita et inania ita, quod ex eis vel eorum aliquibus in iudicio vel extra iudicium nullum robur penitus assumatur, auxilio, quod nobis vel heredibus et successoribus nostris contra predictas renunciacionem, donacionem et cessionem nostras posset de iure vel de facto competere in futurum vel quocumque modo alio suffragari. In cuius 40 rei testimonium presentes fieri et sigillo nostro consueto fecimus communiri.

Strana 95
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1298 Febr. 95 Datum in Siras per manus magistri Fulconis, cancellarii nostri Sirasiensis, anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo septimo, XIIII° Kalendas Decembris, undecime indiccionis. 62. 5 Albertus dux Austriae et Stiriae Venceslao regi Bohemiae promittit, se ei, si in Romanorum regem electus fuerit, litteras suas inserti tenoris de terrarum Egrensis et Pleisnensis nec non castrorum Floss et Parkstein ac Weiden opidi obligatione daturum esse. Wien 1298 Febr. 12. Originale (nr. 37) perg. cum sigillo illaeso, circumscriptionem ferenti talem: + ALBERTVS 10 DEI - GRA DVX ASZRIG 7. STYR'- DE BSBIRC 7. KIBIRC -COM LATGRAI'ASAC (v. O. Posse, Die Siegel d. deutschen Kaiser u. Könige I (1909) t. 44 nr. 4), filis sericis rubri flavique coloris pendenti (A). In dorso originalis haec nota manu saec. XIV medii scripta: Promissio domini Al- berti ducis Austrie, quod quam cito eum in Romanorum regem eligi continget, dabit domino W. regi Boemie super terris Egrensi et Pilznensi ac castris Floz, Parkenstain et Weydt litteras de obliga- 15 cione quinquaginta milium marcarum argenti, sigillo regio sigillatas. — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus. M f. 19'—21, U f. 337'—338, Raj f. 100—101', P f. 47'—50 sub rubrica Dux Austriae promittit, si erit rex Romanorum, velit W. regi Boemie et suis heredibus obli- gare pro L milibus marcarum Egrensem et Pliznensem terras, Flozz, Parkstein et Weiden etc. — b) Quinque exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 58—60, V f. 10'—11', N f. 41'—43', 20 S f. 36'—39, L deperdito, quod exemplum J. P. Ludewig (v. infra) servavit, sub rubrica Promissio Alberti ducis Austrie, quod rex Romanorum velit W. regi Boemie et suis heredibus obligare pro L milibus marcarum argenti Egrensem et Plisnensem terras, Floz, Parkstain, opidum Widen cum suis attinentiis; et littera promissi est hic inserta (cum attinentiis et promissionibus, sicut hic insertae sunt N. S). Litterae nostrae eadem manu, qua litterae Alberti ducis inmediate sub nro 63 sequentes, scriptae sunt. Ludewig J. P., Reliquiae manuscriptorum V (1723) p. 442 nr. 6. — Lünig J. Chr., Codex Germaniae diplomaticus I (1732) p. 975 nr. 19. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 254 nr. 92 (ex L) et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 7 (nota). — Emler J., Regesta Bohemiae et 30 Moraviae II (1882) p. 767 nr. 1783. — Monumenta Germaniae historica, Legum sectio IV, Constitu- tiones IV (ed. J. Schwalm 1906) p. 1 nr 1 (ex A). — Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 45 nr. 49 (reg.). Böhmer, Reg. imp. 1246—1313 p. 370 nr. 223. 25 Nos Albertus dei gracia dux Austrie et Stirie, dominus Carniole, Marchie ac Portus Naonis, ad universorum noticiam tenore presencium volumus pervenire, quod 35 nos magnifico domino Wencezlao, illustri regi Boemie, affini nostro karissimo, sicut fratri, omni dolo et fraude exclusis promittimus bona fide, quod, quam cito in regem Romanorum eligi nos continget, statim eidem regi et heredibus eius terras imperii, Egrensem videlicet et Plisnensem cum civitatibus, castris, municionibus et hominibus ibidem necnon castra dicta Floz et Parkenstayn ac opidum Weydn, sita

Strana 96
96 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 62—63. in Bavaria circa metas Boemie, cum ipsorum districtibus, eidem regi et heredibus suis titulo pignoris obligabimus in quinquaginta milibus marcarum argenti puri pragensis ponderis et super obligacione predicta dabimus ipsi regi patentes nostras litteras, sigillo regali munitas, in forma inferius annotata et alias quascumque litteras super eodem negocio, quas ipse rex per se vel per suos nuncios duxerit requirendas. Ad acquirendam autem seu adipiscendam possessionem pacificam terrarum, castrorum, civitatum, opidorum et districtuum predictorum eidem regi assistemus eumque iuvabimus consilio et auxilio tam per nos quam per homines nostros efficaciter et potenter, quandocumque et quocienscumque per eum vel eius nuncios fuerimus requisiti, quousque ipse rex dictam possessionem omnium pre- 10 dictorum pacifice assequatur. Promittimus eciam efficere et efficaciter ordinare, quod principes electores ipsius imperii predicte obligacioni nostre consencient et super assensu suo ipsi regi patentes litteras suas dabunt. Forma autem litterarum, quas predicto regi dabimus, talis est: Albertus dei gracia Romanorum rex semper augustus universis sacri Romani imperii fidelibus, presentes litteras inspec- 15 turis, graciam suam et omne bonum. Ad apicem regalis dignitatis providencia nuper divina vocati, dum statum bonorum predicti imperii diligenti scrutinio consi- deracionis attente revolvimus, invenimus quam plurima bonorum ipsorum prede- cessorum nostrorum temporibus in grave nostrum et ipsius imperii preiudicium alienata indebite ac distracta. Cumque ad recuperanda deperdita, ut tenemur ex 20 debito commissi nobis regiminis, cotidiane nos ad id sollicitudinis instancia exci- tante procedere intendamus et id sine magnis laboribus magnisque sumptibus de bonorum ipsorum proventibus, quos tenemus, aggredi et perficere non possimus, diligenti cum principibus aliisque fidelibus nostris nobiscum presentibus habita deli- beracione providimus de aliis bonis predicti imperii aliqua obligare, ut recuperare 25 possimus detenta indebite alia pociora. Eapropter harum serie notum esse volumus tam presentibus quam futuris, quod nos pro necessitate predicta terras nostras et ipsius imperii, Egrensem videlicet cum civitate et castro ibidem ac Plisnensem cum civitatibus et castris Altenburch, Kamnicz et Suicow necnon castra dicta Floz et Parkenstayn ac opidum Weydn, sita in Bavaria circa metas Boemie, cum ipsorum 30 districtibus, cum civitatibus sive opidis, castris, municionibus, villis, hominibus, nobilibus, popularibus et aliis infeudatis et non infeudatis, iudiciis, iurisdiccionibus, theloneis, dignitatibus, officiis, honoribus, censibus, fructibus, redditibus, proventi- bus ceterisque utilitatibus, iuribus et pertinenciis terrarum, castrorum, civitatum, opidorum et districtuum predictorum titulo pignoris obligamus illustri Wencezlao 35 regi Boemie, duci Cracovie et Sandomerie marchionique Moravie, principi et affini nostro karissimo, in quinquaginta milibus marcarum argenti puri pragensis ponderis, quas nomine mutui pro recuperandis predictis bonis alienatis ab eodem rege nos integre recepisse et convertisse fatemur, volentes, ut dictus rex ac heredes ipsius terras predictas, castra, civitates, opida et districtus cum omnibus supradictis tene- 40 5

Strana 97
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1298 Febr. 97 ant et utifruantur eis, quousque per nos vel successores nostros, Romanorum reges vel imperatores, eisdem regi Boemie ac heredibus eius de predictis quinquaginta milibus marcarum eiusdem ponderis et argenti fuerit integre satisfactum, fructibus ipsarum terrarum, castrorum, civitatum, opidorum et districtuum, quos ipsi perci- 5 pient, non computandis in sortem, quos eis damus de speciali gracia per dona- cionem, que dicitur inter vivos, propter grata multipliciter et accepta servicia, que nos et dictum imperium a rege recepimus supradicto, et quod purcravii sive castellani, tenentes castra ipsa, aliique nobiles et incole universi, infeudati et non infeudati, terrarum et districtuum predictorum prefatos regem Boemie ac heredes to ipsius durante predicta obligacione pro suis dominis habere ipsisque iuramentum fidelitatis prestare et reverenter obedire ac feuda, que tenent, recipere ab eis ac deservire fideliter teneantur. In hiis autem omnibus et singulis nostro et succes- sorum nostrorum predictorum nomine expresse renunciamus excepcioni non nume- rate pecunie, non ponderati, non soluti, non recepti, non electi et in rem non versi 15 argenti, doli mali, accioni in factum et condicioni sine causa ac beneficio cuiuslibet alterius iuris canonici vel civilis, quod nobis et predictis successoribus nostris contra predictas obligacionem et donacionem nostras de iure vel de facto ad pre- sens competit vel posset competere in futurum. In quorum omnium testimonium et predictorum regis ac heredum suorum cautelam presentes litteras fieri et sigillo 20 maiestatis nostre iussimus communiri. Actum et datum ponentur, sicut debent, Super premissis autem omnibus et singulis, per in loco et tempore, ubi fiet. nos faciendis et adimplendis, presentes litteras damus predicto regi, nostro sigillo consueto munitas. Datum Vienne anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo octavo, II“ Idus 25 Februarii, undecime indiccionis. 63. Albertus dux Austriae et Stiriae Venceslao regi Bohemiae promittit, se ei, si in Romanorum regem electus fuerit, litteras suas inserti tenoris de regum Bohemiae absolutione ab omni onere servitiorum, imperio Romano debitorum, et de confir- Wien 1298 Mart. 14. 30 matione privilegiorum regum Bohemiae daturum esse. a) sic A. 1) Actionem Venceslai regis cum Alberto duce de litteris nostris Viennae eadem 12. die m. Februarii anni 1298 ad finem perductam esse, qua actio eorundem principum de litteris eiusdem ducis, iam superius hoc tomo sub nro 62 propositis, verisimilis est opinio. Minuta autem littera- 35 rum nostrarum nota chronologica II. Idus Februarii (= 12. Febr.) instructa, demum mense Martio verisimiliter mundabatur et mundator illius loco Februarii false Martii, signum mensis currentis, in originali ex errore posuisse videtur. Ex quo in ipso nota chronologica II. Idus Martii legitur, quae itinerario Alberti ducis non congruens apparet. Cf. iam Böhmer Reg. imp. 1246—1313 p. 370 nr. 224 et Susta J. in Český časopis historický XXI (1915) 342. 13

Strana 98
98 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 63—64. Originale (nr. 38) perg. cum sigillo illaeso, quod iam supra hoc tomo exordio nri 62, in- mediate praecedentis, meminimus, filis sericis rubri flavique coloris pendenti (A). In dorso origi- nalis haec nota, manu saec. XIV medii scripta: Promissio domini Alberti ducis Austrie super eo, quod quam cito favente deo ipsum in regem Romanorum eligi continget, dabit sub sigillo regio super exempciones ab omni servicio et onere servicii domino W. regi Boemie ac eius heredibus litteras patentes in forma infrascripta. Ad dextram plicae nota Registrata per Johannem de Glacz, de qua cf. supra hoc tomo notam in exordio nri 3. — Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 21—22, U f. 338'—339, Raj f. 101'—102, P f. 50—51 sub rubrica Item predictus dux Austrie (sc. Albertus, qui in rubrica numeri in codicibus praccedentis (= huius operis nr. 62) nominatur) promittit W. regi Boemie, si erit rex Romanorum, eum velit absolvere ab omni onere 10 serviciorum et convocacione imperialis curie. — Quinque exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 60—61, V f. 11°—12, N f. 43'—44', S f. 40—41', L deperdito, quod exemplum J. P. Ludewig (v. infra) servavit sub rubrica Item promissio ducis Alberti, quod, quando erit rex Roma- norum, W. regem Boemie velit" ab omni onere" serviciorum et convocacione curiarum imperialium exemptum. 5 15 Litterae nostrae eadem manu, qua litterae Alberti ducis inmediate sub nro 62 praecedentes, scriptae sunt. Ludewig J. P., Reliquiae manuscriptorum V (1723) p. 439 nr. 5. — Lünig J. Chr., Codex Ger- maniae diplomaticus I (1732) p. 977 nr. 20. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 256 nr. 93 (ex L). — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 768 nr. 1785. — Monumenta 20 Germaniae historica, Legum sectio IV, Constitutiones IV (ed. J. Schwalm 1906) p. 3 nr. 3 (ex A). — Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 46 nr. 50 (reg.). Böhmer, Reg. imp. 1246—1313 p. 370 nr. 224. Nos Albertus dei gracia dux Austrie et Stirie, dominus Carniole, Marchie ac Portus Naonis, tenore presencium promittimus bona fide, quod quam cito favente 25 Domino in regem Romanorum eligi nos continget, statim illustri domino Wencezlao regi Boemie, affini nostro, tamquam fratri karissimo, nostras patentes litteras, sigillo Albertus dei gracia Romanorum nostro regali munitas, dabimus in hac forma: rex semper augustus universis sacri Romani imperii fidelibus, presentes litteras inspecturis, graciam suam et omne bonum. Habet hoc racionis ordo laudabilis 30 et norma iusticie, ut quo magis bene meruisse quis cernitur, eo maioris gracie sublevetur honoribus et serviciorum oneribus non prematur, quinimo libertatis amplioris munere gaudeat, qui maiora noscitur obsequia prestitisse. Magna itaque ac accepta valde servicia per illustrem Wencezlaum regem Boemie, ducem Cracovie et Sandomerie, marchionemque Moravie, karissimum affinem et principem nostrum, 35 ab olim sacro Romano imperio nobisque constanter et gratanter exhibita, per que ipsius imperii, nostrumque favorem et graciam multipliciter meruit, consideracionis attente studio diligencius attendentes ac volentes eum propterea prosequi libe- ralius nostri prerogativa favoris et gracie specialis, eundem regem et heredes ac successores ipsius ab omni serviciorum onere, quocumque censeantur nomine, per 40 a) eciam ob causam honore R, V, correximus; velit ob causam honoris servitiorum et convo- cacion. curiarum imperialium esse exemptum N. b) esse exemptum V.

Strana 99
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1298 Aug. 99 eos racione feudorum, que nunc tenent seu tenebunt in posterum a nobis et eodem imperio, vel alia quacumque racione nobis et dicto imperio debitorum, de speciali gracia in perpetuum absolvimus et eximimus ac esse volumus liberos et exemptos, nisi quantum ipsi de bona voluntate voluerint exhibere, ordinantes ac statuentes 5 harum serie, ut antedicti rex et heredes ac successores eius ad nullam nostram vel successorum nostrorum, regum seu imperatorum Romanorum, expedicionem, convocacionem, curiam seu colloquia, generaliter vel specialiter indicenda quocumque et ubicumque et pro quocumque negocio sive causa, iussi vel requisiti aut irrequi- siti personaliter venire vel nuncios aut homines aliquos mittere de cetero aliqua- 10 tenus teneantur. Privilegia quoque omnia, super donacionibus, libertatibus et graciis quibuscumque predicto regi et progenitoribus eius a dive memorie Roma- norum imperatoribus seu regibus, predecessoribus nostris, data seu concessa sub quacumque forma vel concepcione verborum, rata et grata habemus ac ea de speciali gracia confirmamus. In quorum omnium testimonium et ipsius regis ac heredum 15 et successorum suorum cautelam et robur perpetuo valiturum presens privilegium fieri et sigillo maiestatis nostre iussimus communiri. Actum et datum ponantur Super premissis autem omnibus et singulis, per in loco et tempore, ubi fiet. nos faciendis, presentes litteras damus predicto regi, nostro sigillo consueto munitas. Datum Vienne anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo octavo, Il“ 20 Idus Marcii, undecime indiccionis. 64. Freiburg civitas Saxoniae Venceslaum Bohemiae regem in tutorem suum Freiburg Sax. 1298 Aug. 11. recipit. 25 Originale desideratur. — Exemplum copiae e copiario C adest in codice R p. 460—461. Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 778 nr. 1812. Nos magister civium, consules et universitas civitatis Friburgensis, ad Roma- num imperium pertinentis, ad universorum noticiam tenore presencium volumus pervenire, quod nos post mortem felicis memorie domini Adolphi, olim regis Roma- norum, nos et civitatem nostram nomine ipsius imperii magnifico domino Wence- 30 slao, regi Boemie, commisimus et committimus ob tutelam ipsumque dominum regem in tutorem nostrum recepimus sub hoc pacto, quod, si serenissimus dominus noster rex Romanorum, dicti Adolphi successor, civitatem Friburgensem non ipsi regi Boemie, sed alteri commiserit, erimus tunc a dicto rege Boemie et eius dominio 35 a) sic A. 1) Cf. superius pag. 97 not. 1. 13*

Strana 100
100 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 65—66. absoluti, si vero ipse rex Romanorum eandem civitatem Friburgensem eidem regi commiserit, tunc tantum in praedicto rege Boemie et in eius fidelitate, prout per dictum regem Romanorum ipsi regi Boemie ipsa civitas commissa fuerit, stabiliter et fideliter persistemus et quamdiu nobis non constiterit per litteras dicti regis Boemie, civitatem predictam alteri quam ipsi Boemie regi per eundem regem Roma- norum esse commissam, tamdiu cum pretacto rege Boemie et in eius fidelitate persistemus“ et ab eo et fidelitate" ipsius nullatenus recedemus, promittentes ad manus imperii servare et adimplere premissa omnia et singula, sicut decet. In cuius rei testimonium presens scriptum dedimus sigilli nostri munimine roboratum. Datum Friburg anno Domini M CC LXXXX VIII, III Idus Augusti. 5 10 65. Chemnitz civitas Saxoniae Venceslaum Bohemiae regem in capitaneum et vica- rium generalem Misnensis et Orientalis et Pleisnensis terrarum recipit. Chemnitz Sax. 1298 Aug. 30. Originale (nr. 39) perg. cum sigillo illaeso, circumscriptionem ferenti talem: † SIGILLUM 15 BVRGGRSIUM IR KGMRIZ, loro membr. pendenti (A). — Exemplum copiae e copiario C adest in codice R р. 469—470. Lichnowsky, Gesch. des Hauses Habsburg II (1837) p. 290 nr. 10. — Codex diplom. Saxoniae regiae, II Hauptteil VI Band (1869) p. 5 nr. 7. — Emler J. Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 780 nr. 1816. — Monumenta Germaniae historica, Legum sectio IV. Constitutiones IV (ed. J. 20 Schwalm 1906) p. 17 nr. 19. — Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 46 nr. 51 (reg.) Noverint universi, quod nos Cunradus magister civium, consules et universi cives civitatis in Kemnitz, ad sacrum Romanum imperium nullo medio pertinentis, viso et audito mandato serenissimi domini nostri, Alberti regis Romanorum semper augusti, per patentes et generales ipsius litteras, burgraviis, nobilibus et civibus, 25 incolisque universis Misnensis et Orientalis ac Plisnensis terrarum eiusdem imperii destinatas', super commissione capitaneatus et‘ vicarie terrarum predictarum, per prefatum regem suo et ipsius imperii nomine magnifico principi domino Wencezlao regi Bohemorum facta, tamquam fideles regis et imperii supradicti, eius mandatis humiliter obedire volentes, dictum regem Bohemorum in capitaneum et vicarium 30 generalem terrarum ipsarum recepimus sibique terrarum predictarum generali capi- a) deest R, supplevimus ad litteras inmediate sub nro 65 sequentes. b) LXXXVIII R, correximus. c) deest A, supplevimus ad tenorem litterarum ipsarum (v. inferius v. 30). 1) Quas non habemus, sed cf. litteras Alberti regis, quibus Venceslaum regem Bohemiae suum et imperii capitaneum et vicarium generalem in dictis terris constituit (MGH LL IV Const. IV 35 p. 16 nr 18, Emler, Reg. Boh. Mor. II p. 780 nr 1815).

Strana 101
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1298 Nov. 101 taneo et vicario eorundem regis Romani et imperii nomine nos“ cum civitate nostra predicta unanimiter subdidimus et prestitimus fidelitatis debitum iuramentum, pro- mittentes sub debito prefati iuramenti dicto regi Boemorum in omnibus et per omnia reverenter intendere ac obedire et fideles esse nec ab eo et eius fidelitate 5 recedere, quamdiu predictus dominus noster rex Romanorum commissionem huius- modi ab ipso rege Boemorum per se vel per solempnes suos nuncios ac patentes litteras suas, specialiter super hoc nobis missas, quas dicto regi Boemorum statim, cum nobis transmisse fuerint, presentare tenebimur, non duxerit revocandam. In cuius rei testimonium presentes litteras predicto regi Boemorum tradimus, sigillo 10 nostre civitatis predicte munitas. Actum in Kemniz anno domini MCCXC VIII, III Kalendas Septembris, in die Felicis et Adaucti martirum beatorum. 66. Albertus Romanorum rex reges Bohemiae regi Romanorum in officio pincer- 15 natus sub corona ministrare non debere protestatur. Norimbergae 1298 Nov. 17. Originale (nr. 40) perg. cum sigillo maiestatis illaeso, circumscriptionem ferenti talem: + ALBGRTVS DGI-GRACIA ROMANORVM ReX SEMPGR AVGVSTVS, (v. O. Posse, Die Siegel der deutschen Kaiser u. Könige I (1909) t. 45 nr. 1), filis sericis rubri flavique coloris pendenti (A). In dorso originalis haec nota, manu saec. XIV scripta: Littere protestacionis domini Alberti regis 20 Romanorum, quod reges Boemie non tenentur coronati ministrare regi vel imperatori Romanorum in officio pincernatus. Ad dextram plicae nota Registrata per Johannem de Glacz, de qua cf. supra hoc tomo notam in exordio nri 3. — Litterae nostrae inseruntur: a) litteris confirmatoriis (K) Karoli Romanorum et Bohemiae regis, Pragae 1348 Apr. 7 datis (v. huius operis tom. II nr. 56) b) Přibik Pulkavae de Radenin Chronicis Bohemiae ad annum 1298 (Fontes rerum Bohemicarum V (1893) 25 p. 179). — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 16—16', U f. 334—334', Raj f. 97—97', P f. 42'—43 sub rubrica Conceditur regi Boemie W., quod utatur corona regia in solempni curia imperatorum, non tamen officium pincernatus exerceat sub ea. — b) Quatuor exempla mutila (initio carentia) copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 43—44, V f. 2—3, N f 24, S f. 5. — Václav Häjek de Libočany, Kronika česká (1541) f. 269 praebet versionem bohemicam 30 ad annum 1299. Goldast M., Zwo rechtliche Bedencken von d. Succession .. d. kgl. Geschlechtes. in. Ungern u. Böheim (1627) p. 154 Beilagen nr. 20 (versio germanica). — Goldast M., De Bohemiae regni .. iuribus ac privilegiis .. commentarii (ed. J. H. Schminckii 1719) tom. I Supplem. actorum publ. p. 266 nr. 18. — Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 26 35 nr. 24. — Lünig J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis spec. continuationis I erste Fortsetzung (totius seriei tom. VI 6, 1711) p. 11 nr. 11 (versio germanica) — Lünig J. Chr., Codex Germaniae diplomaticus I (1732) p. 979 nr. 21. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 258 nr. 94 et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 7 (nota). — Emler J. Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) a) deest A, supplevimus.

Strana 102
102 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 66—67. p. 782 nr. 1821. — Monumenta Germaniae historica, Legum sectio IV, Constitutiones IV (ed. J. Schwalm 1906) p. 91 nr. 35. — Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 47 nr. 52 (reg.). Böhmer, Reg. imp. 1246—1313 p. 205 nr. 73. Albertus dei gracia rex Romanorum semper augustus universis sacri Romani Sic imperii fidelibus, presentes litteras inspecturis, graciam suam et omne bonum. nos decet principum et amicorum nostrorum spontaneis uti serviciis, ut, si quid per eos nobis honoris vel obsequii preter debitum de prompta benivolencia exhibetur, eis vel eorum heredibus aut successoribus in suis iuribus nullum per hoc in po- sterum preiudicium generetur. Eapropter scire vos facimus et tenore presencium protestamur, quod, licet illustres reges Boemie, dum rogati“ per reges vel impera- 10 tores Romanorum eos ad sollempnem eorum curiam venire contingit, predictis rege vel imperatore coronam regalem gestantibus, cum eisdem et eis presentibus corona regia uti possint, non tamen in corona regia debent predicti reges Boemie predictis regi vel imperatori ministrare in officio pincernatus. Quod autem magnificus Wencezlaus rex Boemie, princeps et frater noster karissimus, nobis apud Nuren- 15 berk in sollempni nostra curia proximo die dominico post festum! beati Martini sedentibus in corona, coronatus ad preces nostras ministravit in officio pincernatus, hoc non de iure, sed ex mera dileccione, quam ad nostram gerit personam, eum fecisse dicimus et ad serviendum sive ministrandum in eodem officio sub corona regia nobis vel successoribus nostris, regibus vel imperatoribus Romanorum, pre- 20 dictum regem et omnes successores suos, reges Boemie, testamur et volumus de cetero non teneri nec aliquod eis exinde preiudicium generari. In cuius rei testi- monium et predicti regis Boemie et heredum ac successorum suorum cautelam presentes fieri et sigillo nostro regio iussimus communiri. Actum et datum in Nurenberk anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo 25 octavo, XV Kalendas Decembris, indiccione duodecima, regni nostri anno primo. 5 67. Albertus Romanorum rex Pirna civitatem cum castro regno Bohemiae unit. Norimbergae 1298 Nov. 22. Originalis unum (A) exemplar (regi Bohemiae destinatum) desideratur, alterum (B) exemplar 30 (ecclesiae Misnensi destinatum), sigillo maiestatis (v. exordium nri 66 inmediate praecedentis) laeso, filis sericis rubri flavique coloris pendenti, instructum, in archivo capitali rei publicae Saxonicae Dresdensi asservatur. Quod exemplar B infra proponimus, lectiones varias copiarum exemplaris A negligentes. — Litterae nostrac etiam inseruntur Pribik Pulkavae de Radenin Chronicis Bo- a) sic A. 35 1) 1298 Nov. 16.

Strana 103
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1298 Nov. 103 hemiae ad annum 1299 (Fontes rerum Bohemicarum V (1893) p. 179). — a) Quatuor exempla copiae exemplaris A e copiario B adsunt in codicibus M f. 25'—26, U f. 342'—343, Raj. f. 105', P f. 56 sub rubrica Confirmacio vendicionis civitalis Pirn, quam vendidit episcopus Meisnensis W. regi Boemie. — b) Quatuor exempla copiae exemplaris A e copiario C adsunt in codicibus R p. 5 54, V f. 8, N f. 33, S f. 21—21' sub rubrica Consensus super empcionem civitatis et castri in Piryn et incorporat regno Boemie. Cf. litteras Bernhardi Misnensis episcopi Pragae 1294 Aug. 25 datas, quas supra hoc tomo sub nro 55 proposuimus. Goldast M., Zwo rechtliche Bedencken von d. Succession . d. kgl. Geschlechtes. in Hungern 10 u. Böheim (1627) p. 155 Beilagen nr. 21. — Mencken J. B., Scriptores rerum Germanicarum III (1728) p. 1741. — Sommersberg F. W., Silesiacarum rerum scriptores I (1729) p. 947 nr. 44 (ex S). — Lünig J. Ch., Codex Germaniae diplomaticus I (1732) p. 979 nr. 22. — Ludewig J. P., Reliquiae manuscriptorum XI (1737) p. 336. — Codex diplom. Saxoniae regiae II 1 (1864), Urkundenbuch d. Hochstifts Meissen (ed. E. G. Gersdorf) p. 256 nr. 328 (ex B). — Jireček H., Codex iuris bohemici I 15 (1867) p. 259 nr. 95 (ex Pulkava) et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 7 (nota). — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 783 nr. 1823. Böhmer, Reg. imp. 1246—1313 p. 206 nr. 85. Nos Albertus dei gracia Romanorum rex semper augustus ad universorum noticiam tenore presencium volumus pervenire, quod nos vendicionem civitatis 20 episcopatus Misnensis dicte Pyrn cum castro et attinenciis suis, site in terra Misnensi circa metas Boemie, factam per.. episcopum" et capitulum Misnenses illustri Wenzezlao regi Boemie duci Cracovie et Sandomerie marchionique Moravie, principi et fratri nostro karissimo, ac heredibus eius, prout in litteris, inde confectis et dictorum episcopi et capituli sigillis munitis, plenius continetur, ratam et gratam habentes, 25 ei nostrum benigne prestamus assensum et ordinamus atque statuimus, ut dicta civitas, quam ad preces dicti regis regno Boemie harum serie unimus et unitam esse volumus, ad regnum ipsum de cetero debeat perpetuo pertinere. In cuius rei testimonium presentes litteras fieri et sigillo maiestatis nostre iussimus communiri. Datum in Nurenberch anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo octavo, 30 X° Kalendas Decembris, duodecime indiccionis, regni nostri anno primo. 68. Vladislaus dux Maioris Poloniae se ad Venceslaum regem Bohemiae in dicto termino venire, ducatus suos ei resignare eosque ab ipso in feudum recipere promittit. Apud Klenkam 1299 Aug. 23. 35 Originale desideratur. — Exemplum (B) adest in transumpto litterarum nostrarum, per Hein- ricum quondam Cunsonis de Všetat clericum Pragensis diocesis, auctoritate imperiali notarium 1) Bernhardus episcopus (1293—1296) et capitulum ecclesiae Misnensis Venceslao regi Bohe- miae Pirna civitatem cum castro ante 1294 Jul. 13 pro 4000 marc. arg. pragensis ponderis vendi- derunt (cf. superius hoc tomo nrm 55). 2) Quas non habemus.

Strana 104
104 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 68. publicum, in ambitu ecclesiae Pragensis 1341 Sept. 1 confecto et ad petitionem Johannis regis Bohemiae a decano capituloque ecclesiae Pragensis, a custode ceterisque canonicis ecclesiae Vyšehradensis nec non ab abbate conventuque monasterii Břevnovensis sigillis suis munito, cuius tenorem vide inferius hoc tomo sub nro 277. Quod transumptum testatur, originali litterarum nostrarum sigillum quoddam in pressula pergameni appensum esse, „in cuius sigilli medio tanquam unus leo coronatus et media aquila erant et littere circumferenciales: „S. Wladizlai dei gracia ducis Cuyauie et Syrazie." 5 Fiedler J., Böhmens Herrschaft in Polen (Archiv für Kunde österreich. Geschichtsquellen XIV (1855) p. 183 nr. 8 (ex B) = Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 790 nr. 1843. Jireček H., Coder iuris bohemici II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 8 (nota). — Koss R., Archiv 10 koruny české II (1928) p. 48 nr. 53 (reg.). Nos Wladizlaus, dei gracia dux Maioris Polonie, Poznanie, Pomoranie, Lancicie, Cuiavie et Sirasie, ad universorum noticiam tenore presencium cupimus pervenire, quod nos grata libera et spontanea voluntate nostra sine fraude et dolo ac omni malo ingenio, tactis sacrosanctis reliquiis, iurando corporaliter promittimus fide bona, 15 quod Pragam ad magnificum principem dominum Wenczeslaum, regem Boemie, ducem Cracovie et Sandomerie marchionemque Moravie, affinem nostrum karissimum, in proxime ventura vigilia Nativitatis Dominil personaliter veniemus omni occasione, excepcione et excusacione, quas, ut non veniremus, possemus quocumque modo apponere, procul motis, sola corporali infirmitate dumtaxat excepta, quam, si, quod 20 absit, incurreremus interim et talis ac tam notabilis tamque gravis esset, quod et nos et quemlibet alium, sublimem vel humilem, qui pateretur eandem, posset raciona- biliter excusare, ita, quod propter ipsam in dictis loco et termino venire ad dicti regis presenciam non possemus, ex tunc statim, cum de ipsa infirmitate deo volente convaluerimus, in quatuor septimanarum spacio a die, qua primo in convalescencia 25 infirmitatis ipsius equitare ceperimus, equitando ad dicti regis presenciam, ubicumque in terris suis fuerit, veniemus et venientes tunc ad ipsum regem in loco et die, quos ad hoc ipse rex duxerit eligendos, sine difficultate aliqua terras sive ducatus nostros Maioris Polonie, Poznanie, Pomoranie, Lancicie, Cuiavie et Sirasie cum civitatibus, castris, opidis, villis, hominibus tam nobilibus quam popularibus, titulis, 30 honoribus, officiis, beneficiis ecclesiasticis et secularibus et aliis eorum iuribus et pertinenciis universis dicto regi publice et in perpetuum donabimus et resignabimus ac cedemus libere de eisdem ipsosque a predicto rege cum solempnitate debita recipiemus in feudum et prestabimus sibi fidelitatis et homagii cum expressione omnium articulorum, qui requiruntur in talibus, consuetum et debitum iuramentum, 35 per nos et heredes ac successores nostros, duces ducatuum predictorum, a predicto rege et suis heredibus ac successoribus, regibus et regno Boemie, habendos et tenendos iure ac titulo feudali et quod de ipsis serviamus perpetuo et faciamus predicto regi et heredibus ac successoribus suis, sicut quilibet feudatarius suo 1) 1299 Dec. 24. 40

Strana 105
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1299 Aug. 105 domino et specialiter alii feudatarii, vassalii et nobiles predicti regni Boemie, omnes communiter vel divisim singulariter singuli eis servire et facere tenentur et debent de consuetudine vel de iure, et quod statuta vel edicta, que dictus rex statuerit per nos et dictos heredes ac successores nostros servanda ac tenenda in terris seu 5 feudis ipsis et racione ipsorum, acceptemus et inviolabiliter servemus ac firmiter perpetuo teneamus. Postquam autem per nos predictorum ducatuum donacio, resig- nacio et cessio ac iuramenti predicti exhibicio et per ipsum regem investitura ipsorum ducatuum, tunc feudorum, et dictorum statutorum edicio facte fuerint, prout superius exprimuntur, statim patentes litteras nostras super premissis et aliis, que 10 in dictis litteris, ut pro ipso rege et dictis heredibus ac successoribus suis res melius valeat et non pereat, et quod nos et dicti heredes ac successores nostri ea teneamus et observemus ac contra ipsa vel ipsorum aliqua non veniamus nec venire possimus de iure vel de facto, de mandato dicti regis in specie vel genere ponentur sub quacumque forma, concepcione, expressione et addicione verborum vel clausu- 15 larum, faciencium pro dicto negocio, ac adieccione penarum, quod eidem regi licebit pro suo libito mandare et facere de nostra licencia, quam ex nunc sibi concedimus super eo sub ducali novo nostro sigillo, habente titulum terrarum ipsarum, et sub sigillis prelatorum, principum et magnatum, tunc ibidem presencium vel absencium, quorum sigilla predictus rex ad dictas litteras habere voluerit in testimonium vel 20 consensum, dabimus dicto regi et aliter, sicut consiliariis predicti regis, quos ad hoc rex ipse deputaverit, una cum illustri Nicolao fratre ipsius regis et Lexkone, consiliariis nostris, expedire videbitur super premissis omnibus et singulis. Et ut nos et dicti heredes ac successores nostri a predictis rege et heredibus ac successo- ribus suis nostris fidelitate, serviciis et subieccione ac devocione, quibus recipiendo a 25 predicto rege feuda ipsa sibi et dictis suis heredibus ac successoribus perpetuo astringemur, non recedamus nec de promissis nostris et aliis, que in predictis nostris litteris, quas ipsi regi daturi sumus sub predicto sigillo nostro ducali, continebuntur expressa, aliquid inmutemus vel contra ea veniamus nec dicti heredes et successores nostri ea inmutare vel contra ipsa venire possint, et ut efficiamus, quod barones, 30 castellani, nobiles, advocati, iudices et cives terrarum predictarum predicto regi vel eius certis nuncciis, ad hoc per ipsum destinatis, de fidelitate sibi et dictis here- dibus ac successoribus suis semper servanda, tanquam nostris et ipsorum superio- ribus dominis, et de adimplendis ac faciendis per eos eis, que de ipsis in predictis nostris litteris, sub dicto ducali nostro sigillo dicto regi per nos dandis, expressa 35 fuerunt, prout predicti consiliarii nobis mandaverint, ipsi regi cavebimus et caucionem sufficientem sine dilacione et contradiccione aliqua faciemus. Sicque premissis omnibus et singulis factis per ordinem et inpletis, extunc predictus rex quatuor milia marcarum argenti polonici ponderis nobis tenebitur solvere in terminis, per consiliarios predictos super hoc positis et statutis, et suppam suam in Ilcus nobis 40 concedet, ut proventus ipsius suppe nostra sibi promissa solvendo et in ipsius 14

Strana 106
106 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 68—69. semper fidelitate manendo percipiamus per octo annorum spacium per completum. Preterea libera et spontanea voluntate nostra absolvimus in hiis scriptis regem predictum et suos ab omnibus promissis et obligacionibus, olim per ipsum regem vel suos pro ipso nobis factis, ad explendum vel servandum dicta promissa et obliga- ciones eos vel eorum aliquem volumus de cetero non teneri, promittentes sub debito predicti iuramenti predicta omnia et singula facere, servare ac adinplere et contra ea vel eorum aliqua de iure vel de facto ullo umquam tempore non venire; quod si contraveniremus vel non faceremus aut non observaremus vel non adinpleremus predicta omnia aut aliquod predictorum, statim periuri erimus et omnes predictos ducatus cum civitatibus, castris, opidis, municionibus, villis, hominibus tam nobilibus 10 quam popularibus, titulis, honoribus, officiis, beneficiis ecclesiasticis et secularibus et aliis eorum iuribus ac pertinenciis supradictis et ius ac dominium, quod nobis et dictis heredibus ac successoribus nostris in ipsis competit vel posset quocumque modo vel causa competere in futurum, perdemus et ad dictos regem, heredes ac successores suos habendi et possidendi per eos in perpetuum devolventur. Propter 15 quod mandamus tenore presencium universis et singulis baronibus, castrorum castel- lanis, nobilibus, advocatis, iudicibus et civibus civitatum ceterisque incolis et popu- laribus terrarum et ducatuum predictorum, ut“, si contra predicta vel aliquod pre- dictorum venerimus vel non fecerimus aut non adinpleverimus vel non observaveri- mus omnia et singula supradicta, statim ex tunc a nostro ac heredum et successorum 20 nostrorum predictorum dominio recedere et predicto regi cum omnibus castris, civitatibus et municionibus, quas habent, adherere et servire sibi ac ipsum et dictos heredes ac successores suos, reges Boemie, pro suis veris et legittimis dominis habere in perpetuum sibique fidelitatis et homagii prestare iuramentum omni occasione et dilacione postpositis teneantur, quos a iuramento fidelitatis et homagii, nobis per eos prestito, quo nobis et dictis heredibus ac successoribus nostris, sicut suis dominis, sunt astricti in casu predicto, absolvimus per hec scripta, renuncci- antes expresse nostro' et dictorum heredum et successorum nostrorum nomine in omnibus et singulis supradictis beneficio restitucionis in integrum, accioni doli et in factum et omnibus allis accionibus, defensionibus, excepcionibus, statutis et constitu- 30 cionibus generalibus vel specialibus, consuetudinibus, indulgenciis et privilegiis seu litteris sedis apostolice vel imperatorum seu regum Romanorum et aliis quibus- cumque sub quacumque forma vel concepcione verborum inpetratis vel inpetrandis, quas ex nunc cassas, irritas et viribus vacuas esse volumus et nullam in iudicio vel extra iudicium obtinere roboris firmitatem omnique iuris canonici vel civilis 35 auxilio, quod et que contra predicta omnia et singula, ut ea vel eorum aliqua non faceremus vel non observaremus aut non adinpleremus vel contraveniremus, obici vel allegari possent de iure vel de facto et nobis vel dictis heredibus ac succes- 5 25 a) vel B. correximus. b) nostrorum B, correximus.

Strana 107
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1300. 107 soribus nostris in aliquo suffragari. In cuius rei testimonium et cautelam presentes fieri iussimus, antiquo sigillo nostro, quo usi sumus et utimur, communitas. Actum et datum apud Clankam anno Domini millesimo ducentesimo nonage- simo nono, X° Kalendas Septembris, XII indiccionis. 5 69. Gerhardus comes de Hirschberg ab Ulrico et Cunegundi de Freudenberg Wer- denstein castrum emit. Sulzbach, 1300 Mart. 10. Originale desideratur. — Exemplum copiae e copiario C adest in codice R p. 388—389. Wir Gerharth von gots gnaden grave zu Hirswerk tun allen den kund etc., das 10 wir von Ulrichen von Freudenberg und von Kunegunde, seiner hausfrauen, die burg Werdenstein kauft haben zu rechtem eigen und was darzu gehoret, besucht und unbesucht, zu holz und zu veld, stein und wasser, wisen, ecker, an veuirstat, smid- stat, an gemaynt da zu Ezzilwanch, an dem wasser und das recht zu der kirchen dar zu Awrbach, zu Rawinbach — und dar zu haben“ sew uns geben zub Eyselbach, zu 15 Rawinbach, zub Hartntag 5 phunt Regenspurger phenning — um° 65° phunt' geltes um sogetan gut, als hernach geschriben stet. Derselben phenning haben wir die 20 phunt Regenspurger mit bereitschaft verrichtet. Wir sullen auch in an sant Michelstag 10 phunt geben, wir sullen in gelten darnach vor unser Frauen tag der lichtmess vier wochen2 40 phunt Regenspurger. Wir haben sie desselben gutes verrichtet mit 20 widerlegung in unserm dorf darzu zu Berichtoltsfeld." Dasselbe gut giltet siben phunt und 55 phunt und sullen wir dasselbe gut von in widerkaufen von nun unser Fraun tag der lichtmesse uber zwei jar," als lôsung recht ist, oder ee um 60 Regenspurger phunt. Und seint des porgen mein getreuen Conrad Pfefferman, Conrad Trugses von Sulczpach, Heinreich der Trugsas, Otte von Rahenloch, Heinreich der Langer- 25 felder, Herman von Wichaim, Ulrich und Conrad die Franken, also, ob wir die 10 phunt in nun an sand Michelstag" nicht geben, so sullen unser porgen vier, die von in manet werden, zu Nuremberg, zu Sulczpach, zu dem Newemarckte, da zu Amberg in der stat einer nach der manung leisten acht tag froene; die vier wochen bestent und die phenning nit gefallen seint, so sullen sie zu Sulczbach ander vier porgen 30 in der stat in leisten mitenander, unz sie der phenning gewert werden. Wir sullen" in geben vor° unser Frauen tag der" lichtmesse5 vier wochen 40 phunt; teten wir c) LV R, correximus ad contextum in- a) geben sequitur R. b) deest R, supplevimus. feriorem. d) Berichtosfeld R, correximus. e) aingberg R, correximus. f) sullen vere licht- messe in geben vier wochen 40 phunt R, correximus. 9) vor — der deest R, correximus. 1) 1300 Sept. 29. 2) 1301 Jan. 5. 3) 1302 Febr. 2. 4) 1300 Sept. 29. 5) 1301 Jan. 5. 14* 35

Strana 108
108 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 70—71. des nit, so sullen unser porgen alle in der stet einer leisten als lang, unz in die 40 phunt und der schade, den sie nement, vergelden werdent. Wir sullen unser gult von dem Freidemberg und sein hausfrauen widerkaufen von nun lichtmess uber zwei jare! um 40 phunt phenning und 65 phunt phenning, teten wir des nicht, so sullen unser porgen vier in der stat einer infalen und vier wochen leisten und, die gut nicht erloset sein, so sullen die andern porgen darzu leisten als lang, unz unser gult gelôst wird und sie geweret werden; wenn wir in geben 100 phunt und 30 phunt Regenspurger phenning an 65 phunt" phenning, so sein unser porgen und gut ledig. Und zu einer bestetigung geben wir in disen brief, mit unserm ingesigil versigilt. Dicz ding ist geschehen da zu Sulczpach von Crists geburt MCCC jar, an dem phincztag vor sand Gregorien tag. 5 10 70. Albertus episcopus Misnensis venditionem Pirnae civitatis et castri, per Bern- hardum, praedecessorem suum, Venceslao regi Bohemiae factam, confirmat. In monasterio Zbraslavensi 1300 Apr. 19. Originale (nr. 41) perg. in archivo capitali rei publicae Saxonicae Dresdensi (sign. nr. 1636) cum sigillo laeso, circumscriptionem ferenti talem : HIRTI : DeI : GRATIA : OISRERSIS : 6CC6 : 6PI, filis sericis rubri flavique coloris pendenti, cui a tergo sigillum secretum cum circumscriptione: † SARCTVS : IOBARRGS impressum est (A). Ad plicae partem dextram nota saec. XIV medii scripta: 20 Ponatur ad homagia extraneorum (ef. notam eadem manu scriptam in plica originalis litterarum superius hoc tomo sub nro 32 positarum), quae significat originale litterarum quondam in archivo coronae regni Bohemiae asservatum esse. Cf. etiam litteras Bernhardi episcopi Misnensis Pragae 1294 Aug. 25 datas, quas supra hoc tomo sub nro 55 proposuimus. Coder diplomaticus Saxoniae regiae II 1 (1864), Urkundenbuch d. Hochstifts Meissen (ed. E. G. Gersdorf) p. 262 nr. 334 (ex A). — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae IV (1892 p. 755) nr. 1919 (ex A). 15 25 Nos Albertus dei gracia Misnensis episcopus harum serie notum esse volumus tam presentibus quam futuris, quod nos vendicionem civitatis Pirn cum castro ibi- 30 dem nec non cum hominibus, villis, agris, montibus, planis, silvis, theloneis, flumini- bus, aquis, redditibus, utilitatibus, iuribus et pertinenciis universis, ad civitatem et castrum predictam spectantibus, factam olim per bone memorie dominum Bern- hardum, episcopum Misnensem, predecessorem nostrum, de consensu et voluntate decani ac capituli ecclesie nostre Misnensis excellenti domino nostro, domino 35 a) deest R, supplevimus. 1) 1302 Febr. 2.

Strana 109
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1300 Apr. 109 Wencezlao, illustri regi Boemie, duci Cracovie et Sandomerie marchionique Mora- vie, pro quatuor milibus marcarum argenti puri pragensis ponderis, quas dictum dominum, Bernhardum predecessorem nostrum, ab eodem rege integre recepisse ac in solucionem debitorum, quibus predicta ecclesia obligata erat, et alias in utilitatem 5 ipsius ecclesie convertisse nobis constat, prout etiam in litteris" ipsius predecessoris nostri, eius et predicti capituli sigillorum munimine roboratis, quas coram nobis de verbo ad verbum legi fecimus, plenius audivimus et vidimus contineri, ratam et gratam habentes eamque ratam semper et firmam tenere ac habere et contra eam ac omnia et singula, in ea contenta, nullo umquam tempore de iure vel de facto in 10 iudicio vel extra per nos vel alium aut alios facere vel venire, sed pocius ipsam defendere ac disbrigare predicto regi et suis heredibus ac successoribus, Boemie regibus, promittentes, approbamus, ratificamus, acceptamus et presencium serie confirmamus. In quorum testimonium presentes litteras fieri et sigillo nostro fecimus communiri. Datum in monasterio Aule Regie ordinis Cisterciensis prope Pragam anno Domini millesimo trecentesimo, XIII° Kalendas Maii, tercia decima indiccione, ponti- ficatus nostri anno quarto. 15 71. Albertus Romanorum rex Venceslao regi Bohemiae, quidquid sibi de terra 20 Vladislai ducis Maioris Poloniae subiugare poterit, in feudum Romani imperii concedit. Maguntiae 1300 Jun. 29. Originalia (nr. 42) perg. duo, quorum unum (A) cum sigillo maiestatis illaeso (v. superius hoc tomo exordium nri 66), filis ser. rubri coloris pendenti in archivo coronae regni Bohemiae asservatur, alterum (B) in archivo rei publicae Austriacae Vindobonensi superest. Ad dextram 25 plicae originalis A nota Registrata per Johannem de Glacz, de qua cf. supra hoc tomo notam in exordio nri 3. — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 26, U f. 343, Raj f. 105'—106, P f. 56' sub rubrica Concessio W. regi Boemie, quicquid possit sibi subiugare de terra Ladislai maioris ducis Polonie, teneat titulo feudali. — b) Quatuor exempla copiae e co- piario C adsunt in codicibus R p. 54, V f. 8—8, N f. 33, S 21'—22 sub rubrica Rex Albertus Ro- 30 manorum concedit regi Wenceslao, ut quicquid de terra Ladislai ducis Poloniae sibi subiugare poterit, id" teneat." — Václav Hájek de Libočany, Kronika česká (1541) f. 270 praebet versionem bohemicam. Goldast M., Zwo rechtliche Bedencken von d. Succession .. d. kgl. Geschlechtes in . Hungern u. Böheim (1627) p. 155 Beilagen nr. 22. — Goldast M., De Bohemiae regni . iuribus ac privi- legiis . commentarii (ed. J. H. Schminckii 1719) tom. I Supplem. actorum publ. p. 267 nr. 19. — 35 Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib VIII (1688) p. 195 nr. 12. — Lünig J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis spec. continuationis I erste Fortsetzung (totius seriei a) id teneat supplet N. 1) Quas non habemus.

Strana 110
110 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 72—73. tom. VI b, 1711) p. 12 nr. 12 (versio germanica). — Lünig J. Chr., Codex Germaniae diplomaticus I (1732) p. 979 nr. 23. — Sommersberg F. W., Silesiacarum rerum scriptores I (1729) p. 948 nr. 45. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 263 nr. 100 (ex Goldasti, De Bohemiae ..) et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 8 (nota). — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 799 nr. 1861 (ex Jireček). — Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 49 nr. 54 (reg.). Böhmer, Reg. imp. 1246—1313 p. 221 nr. 294. 5 Albertus dei gratia Romanorum rex semper augustus magnifico principi W., regi Boemie illustri, fratri suo karissimo, graciam suam et omne bonum. Ino- bliqualis tue sinceritatis et fidei rectitudo, quibus pre ceteris regibus et imperii Romani principibus erga nos et ipsum imperium dinosceris clarius preclarere, non 10 immerito nos inducunt, ut universis et singulis, que honoris et status tui incre- menta respiciunt, ferventibus desideriis intendamus. Quod attendens nostra serenitas, tibi ex gracia speciali concedimus, ut quicquid de terra illustris Ladizlai, ducis Maioris Polonie, quam occupat, tibi subiugare poteris, a nobis et dicto Romano imperio a te et tuis heredibus teneri volumus perpetuo titulo feudali. In cuius 15 rei testimonium presentes litteras tibi tradimus, sigilli nostri robore communitas. Datum Maguntie III° Kalendas Julii, indictione XIIIa, anno Domini millesimo CCC°, regni vero nostri anno secundo. 72. Albertus Romanorum rex Seida civitatis et Birsenstein castri reemtionem, 20 per Venceslaum regem Bohemiae factam, confirmat. Maguntiae 1300 Jun. 29. Originale desideratur. — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 23—23', U f. 340', Raj f. 103', P f. 52'—53 sub rubrica Confirmacio reempcionis opidi Zadaw et castri Byrsenstyn, sitorum in Meisna. — b) Quinque exempla copiae e copiario C adsunt in codi- cibus R p. 50, V f. 5'—6, N f. 29—29, S f. 14—14, L deperdito, quod exemplum J. P. Ludewig 25 (v. infra), servavit, sub rubrica Confirmacio super reemcione opidi Sadow et castri Birzenstain,“ facta a rege Wenceslao. Ludewig J. P., Reliquiae manuscriptorum V (1723) p. 438 nr. 4. — Lünig J. Chr., Coder Ger- maniae diplomaticus I (1732) p. 981 nr. 24. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 262 nr. 98 (ex Ludewig) et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 8 (nota). — Emler J., Regesta Bohemiae 30 Böhmer, Reg. imp. 1246—1313 p. 222 nr. 295. et Moraviae II (1882) p. 779 nr. 1860 (ex Jireček). Nos Albertus dei gracia Romanorum rex semper augustus universis presen- cium inspectoribus volumus esse notum, quod, cum felicis memorie quondam magnificus princeps Ottakarus rex Boemie illustris opidum Sadawie" et castrum Birsenstein, sita in terra Meisnensi,d in recompensam quorundam bonorum terre 35 a) Buzensstayn R. b) Sadawe U, Raj, P, Sadowe V, Sadoua N, S. c) Birchenstain L, Buzensstayn R. d) Misnensi R, V, N, S.

Strana 111
Actas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1300 Jun.—Aug. 111 Austrie, super quibus accionem marchio Meisnensis“ tunc temporis sibi movit, a regno suo alienaverit cum suis iuribus et pertinenciis universis et nunc illustris Wenceslaus rex Boemie, princeps et frater noster dilectus, tamquam verus heres dicti Ottakari, opidum et castrum reemerit, absolverit seu redemerit memorata, 5 nos dictam reempcionem, absolucionem seu redempcionem ratam et gratam haben- tes, eam auctoritate presencium confirmamus. Datum Moguntie" III Kalendas Julii, anno Domini M° CCC°, indiccione XIII, regni vero nostri anno secundo." 73. 10 Theodericus iunior landgravius Thuringiae, Orientalis et Lusatiae marchio, Burchardo archiepiscopo Magdeburgensi marchiam Lusatiae pro 6000 marc. arg. Dahme 1301 Aug. 3. vendit. Originale (nr. 43) perg. cum sigillo illaeso, circumscriptionem ferenti talem: † S THGODG- RICI DeI GRA IVRIORIS LARTGRAVII TEVRINGOR ORGGRTALIS 6T LVSACIG MARCBIONIS, 15 filis sericis rubri coloris pendenti (A). Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 259 nr. 1. — — Lünig J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis spec. continuatio II (1712) Anhang p. 4 nr. 2. Hofmann Chr. G., Scriptores rerum Lusaticarum IV (1719) p. 183 nr. 22. — Mencken J. B., Scripto- res rerum Germanicarum II (1728) p. 940. — Dumont J., Corps universel diplomatique du droit 20 des gens I 1 (1726) p. 330 nr. 577. — Jireček H., Coder iuris bohemici II 1 (Korunní archiv český, 1896) p. 8 nota. — Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 50 nr. 55. Theodericus dei gracia Thu- In nomine sancte et individue trinitatis amen. ringie iunior lantgravius, Orientalis et Lusacie marchio, omnibus presentes litteras Ne veritas ex tractu temporis oblivionibus visuris seu audituris imperpetuum. 25 et erroribus obfuscetur, expedit, ut res gesta litterarum testimonio et sigillorum Hinc est, quod nos presentibus munimine memoriis hominum commendetur. recognoscimus et notum esse volumus universis Christi fidelibus tam presentis temporis quam futuri, quod nos de consensu illustrium principum, domini Alberti, senioris Thuringie lantgravii, dilecti patris nostri, et domini Frederici, marchionis 30 Misnensis, dilecti fratris nostri, reverendo in Christo patri, domino Burchardo sancte Magdeburgensis ecclesie archiepiscopo, nomine sue ecclesie Magdeburgensis pro sex milibus marcharum argenti vendidimus terram seu marchiam Lusacie ipsamque eidem domino archiepiscopo nomine supradicte ecclesie sue donavimus et tradidi- mus cum proprietatibus inibi existentibus, in eundem quoque dominum archiepis- 35 a) Misnensis R, V,N S. b) Magunt M. U, Raj P, Mag R, V.N S. c) deest R, V, N S. d) DOR, N S. e) Magd A. I) Heinricus marchio Misnensis et Orientalis.

Strana 112
112 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 73—74. copum ipsiusque ecclesiam transtulimus iam dictam terram seu marchiam cum omnibus suis iuribus et pertinenciis, cum bonis infeodatis et non infeodatis, cum municionibus, opidis, castris inferius annotatis, in eadem terra seu marchia existen- tibus, item cum districtibus, distinctionibus, viis et inviis, molendinis, agris cultis et incultis, silvis, nemoribus et lignis, pratis, pascuis, aquis, aquarumque decursibus, piscacionibus, advocaciis, theloneis et monetis et cum omnium predictorum iurisdi- cionibus, usibus, utilitatibus, fructibus, ad predictam terram seu marchiam Lusacie attinentibus, prout nos et nostri progenitores predicta omnia et singula habuimus, tenuimus et possedimus et dinoscimur actenus habuisse, transferentes predictam ter- ram seu marchiam cum omnibus prenominatis, insuper cum ministerialibus, vasallis 10 et mancipiis et aliis hominibus, cuiuscumque condicionis existant, in eadem terra seu marchia commorantibus, in dictum dominum archiepiscopum necnon in ipsius ecclesiam eo iure, quo nos et nostri progenitores habuimus et possedimus, libere et quiete perpetuo possidenda. Insuper promisimus per sollempnem stipulacionem dicto domino archiepiscopo ac ipsius ecclesie de evictione terre seu marchie pre- 15 dicte omniumque et singulorum predictorum nos teneri, prestitimus nichilominus super omnibus predictis iustam warandiam atque veram. Renunciamus eciam actioni in factum et excepcioni doli mali, excepcioni non solute et non numerate pecunie et beneficio restitucionis in integrum ac omni alii actioni et excepcioni seu bene- ficio iuris civilis ac canonici, que nobis ad presens competunt in premissis seu 20 premissorum quolibet vel eciam possent competere in futurum. Nomina vero opidorum, castrorum, municionum, terminorum, distinctionum terre seu marchie Lusacie sunt hec: predicta enim terra seu marchia Lusacie incipit ab illa parte aque Damis et continet in se terram Sarowe et terminatur, ubi terra Sarowe termi- natur. Item distinguitur, quia predicta terra incipit ab Elstra nigra et protenditur 25 usque ad Oderam et ab Odera usque ad fluvium Slube et a fluvio Slube usque ad fluvium Bobere et specialiter in se continet terram Sarowe, que extenditur usque ad terminos Polonie et usque ad terminos terre Budesinensis. Item continet in se curiam Prebuz et opidum Trebule, item castrum Golsin et opidum et castrum Lukowe, opidum Gubyn, opidum et castrum Lubraz, castrum Schedelowe, opidum 30 et castrum Sprewenberch, Pizne opidum et castrum, Bucholt castrum, Sunnenwalde opidum et castrum, Dinsterwalde opidum et castrum, Semftenberch curiam, Dannen- rode opidum, Kalow et Novum castrum apud Kotebuz cum opido et castro Kotebuz, castrum Lubbenowe, item castrum et opidum Vredeburch, castrum et opidum Schen- kendorp, castrum et opidum Trebetz, curiam Zcinnitz,“ castrum Richenwalde, curiam 35 Reinoldeswalde cum villis, molendinis, silvis, nemoribus, ibidem attinentibus, prout superius plenius est expressum. In cuius rei testimonium evidens presens inde scriptum nostri sigilli munimine fecimus communiri. Testes huius rei sunt 5 a) c superscriptum A.

Strana 113
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1301. 113 5 15 honorabiles viri: Bernhardus prepositus dictus de Welpia, Ropertus de Mansuelt camerarius, Otto cantor dictus de Brizna, Burchardus de Schrapelo, magister Hei- denricus de Erpz, Heinricus de Grunenberch, canonici Magdeburgensis“ ecclesie, nobilis vir Conradus de Werberge, Henningus de Pole dictus Struz, Richardus Magdeburgensis“ curie dapifer dictus de Alsleue, Heinricus, Gumpertus et Johannes de Alsleue, Hermannus de Wederden dictus de Warmsdorf, Gerekus de Langbuy, Johannes de Vrekeleue, Heino de Rodense, Tilo marschalcus, Johannes de Low- burch burchgravius, milites et ministeriales supradicte Magdeburgensis“ ecclesie, necnon Otto et Bodo de Ylburch fratres, Otto de Ylburch iunior, Fridehelmus de 10 Kotebuz, Fridehelmus et Bernhardus fratres de Strel, Johannes et Cunradus de Landesberch, Ulricus et Heinricus fratres de Pach, Johannes et Hermannus fratres burchgravii de Golsyn, Johannes, Fredehelmus et Otto fratres de Landesberch, Albertus, Knut, Johannes et Guntherus fratres de Geilnowe, milites et ministeriales nostri, et quamplures alii fide digni. Actum et datum in Damis anno Domini M° CČČ primo, in Invencione beati Stephani prothomartiris. 74. Theodericus iunior landgravius Thuringiae, Orientalis et Lusatiae marchio, a Burchardo archiepiscopo Magdeburgensi marchiam Lusatiae ad tempora vitae 20 suae in feudum recipit. Dahme 1301 Aug. 3. Originale (nr. 44) perg. cum sigillo, fere illaeso, quod iam superius exordio nri 73 praece- dentis descripsimus, filis sericis rubri coloris pendent i (A). Balbin B., Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 262 nr. 2 (nota). — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 436 nr. 103 et II 1 (Korunni archiv český 1896) p. 8 (nota). Nos Theodericus dei gratia iunior Thuringie lantgravius, Orientalis et Lusacie marchio, recognoscimus presentibus lucide protestantes, quod, cum nos venerabili in Christo patri, domino Borchardo, sancte Magdeburgensis ecclesie archiepiscopo, et sue ecclesie terram seu marchiam Lusacie cum proprietatibus inibi existentibus et cum omnibus suis iuribus et pertinenciis, cum bonis inpheodatis et non inpheo- 30 datis, cum munitionibus, opidis, castris, inferius annotatis, in eadem terra seu mar- chia existentibus, item cum districtibus, distinctionibus, viis et inviis, molendinis, agris cultis et incultis, silvis, lignis, nemoribus, pratis, pascuis, aquis aquarumque decursibus, piscationibus, advocatiis, theloneis, monetis et cum omnium predictorum iurisditionibus, usibus, utilitatibus, fructibus, ad predictam terram seu marchiam 35 Lusacie attinentibus, pro sex milibus marcarum argenti vendidissemus et eiusdem 25 a) Magd A. 15

Strana 114
114 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 74. terre seu marchie proprietates donavissemus predictamque terram seu marchiam cum omnibus et singulis prenominatis, insuper cum ministerialibus, vasallis et mancipiis et aliis hominibus, cuiuscumque conditionis existant, in iam dicta terra seu marchia commorantibus, in supradictum dominum archiepiscopum et ipsius ecclesiam libere et quiete perpetuo possidenda transtulissemus, idem dominus Borchardus,“ Magdeburgensis ecclesie archiepiscopus, dictam terram seu marchiam cum omnibus et singulis predictis nobis in verum, iustum et rationabile pheodum rationabiliter contulit tali modo videlicet, quod, cum nos ab hac vita decedere contigerit, idem pheodum seu ius pheodale utilis dominii, quod ad nos nunc dinos- citur pertinere, ex tunc ad eundem dominum Borchardum“ et ipsius ecclesiam 10 Magdeburgensem" libere devolvetur, ut idem dominus Borchardus“ archiepiscopus et sua ecclesia terram seu marchiam predictam cum ministerialibus, vasallis, man- cipiis ac omnibus iuribus et pertinentiis suis, supra nominatis, omni impedimento remoto habeat et possideat non solum quoad dominium, sed etiam quoad posses- sionem libere et pacifice pleno iure, ex tunc etiam ministeriales, vasalli, mancipia 15 et homines, cuiuscumque conditionis existant, in dicta terra seu marchia commo- rantes, immediate ad eundem dominum archiepiscopum ipsiusque ecclesiam perti- nebunt; ex quibus siquidem ministerialibus et vasallis nonnulli ipsi domino archie- piscopo nomine sue ecclesie iam homagium prestiterunt. Item presentibus protes- tamur et bona fide promittimus, quod bona et iura pheodalia, inpheodata et non 20 pheodata, terre seu marchie predicte, predicto domino archiepiscopo et ipsius ecclesie a nobis vendita et resignata et per nos in ipsum translata, absque omni dolo et fraude tenebimus, que siquidem bona idem dominus archiepiscopus iam fidelibus et ministerialibus sue Magdeburgensis' ecclesie pheodali titulo con- tulit nomine predicte sue ecclesie possidenda, principatum vero domino Romano- 25 rum regi ad manus predicti domini archiepiscopi et sue ecclesie resignabimus, cum ab eodem domino archiepiscopo aut a suo successore fuerimus requisiti, quem quidem principatum prenominatus dominus archiepiscopus aut suus successor nobis conferet et conferre tenebitur, prout principatus conferri sollempniter con- sueverunt. Insuper recognoscimus per presentes et nos presentibus obligamus, 30 nos procuraturos et facturos, quod dominus Albertus, dilectus pater noster, et domi- nus Fredericus, dilectus frater noster, venditioni, donationi proprietatum et tradi- tioni huiusmodi suum consensum adhibebunt liberum et expressum et venditionem, donationem et traditionem predictas, a nobis factas, gratas habebunt firmiter atque ratas ita, quod predictus dominus Albertus, pater noster, infra hinc et proximum 35 instans festum Natalis dominil suas patentes litteras, ipsius sigillo sigillatas, con- sensum et ratihabitionem huiusmodi continentes, per suum ministerialem, qui vul- 5 a) Borch A. b) Magd A. 1) 1301 Dec. 25.

Strana 115
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1301. 115 gariter appelatur ingheborne denestman, utpote per pincernam, dapiferum, camera- rium aut marscalcum ipsius, eidem domino archiepiscopo et sue ecclesie destinabit hoc idem eciam faciet et eodem modo frater noster iam predictus infra subsequen- tem annum continuum, a data presentium numerandum. Ut autem consensum et 5 ratihabitionem patris et fratris nostri predictorum infra terminos predictos efficere et procurare teneamur, nos opidum seu munitionem Ghubyn et castrum Schydelowe cum hominibus et bonis inpheodatis et non inpheodatis ac omnibus aliis iuribus et pertinentiis suis eciam ab illa parte aque, que Sprewa dicitur, in qua siquidem parte predictum opidum Ghubyn situm est, obligavimus et presentibus obliga- 10 mus ita videlicet, quod, si utriusque seu amborum consensum et ratihabitionem et litteras, consensum et ratihabitionem huiusmodi continentes, minime procuraverimus ut est dictum, ex tunc idem opidum et castrum cum omnibus iuribus et attinen- tiis predictis quoad dominium et possessionem perdere debemus et ipsi domino archiepiscopo et sue ecclesie acquiri debet et libere presentari, ut idem dominus 15 archiepiscopus et sua ecclesia predictum opidum et castrum cum ipsorum pertinen- tiis habeat et possideat perpetuo pleno iure. Item recognoscimus per presentes, quod, si pheodum seu ius pheodale nostrum, quod in terra seu marchia predicta habere et retinuisse dinoscimur, aliqua necessitate cogente, ut pote propter captivi- tatem nostram aut nostrorum hominum aut propter gwerras, habitas vel habendas, 20 vel propter rerum inopiam aut propter onera debitorum necesse haberemus ven- dere vel inpheodare aut modo quolibet alienare, hoc prius debemus predicto domino archiepiscopo et sue ecclesie denunciare et ipsis comparanda seu emenda exhi- bere. Quod si idem dominus archiepiscopus et ipsius ecclesia ea comparare seu emere voluerint, hoc facient ad estimationem seu arbitrium Rychardi de Alsleue, 25 Magdeburgensis“ curie dapiferi, Henrici de Alsleue, Hermanni de Wederden dicti de Warmpstorp, ministerialium Magdeburgensis“ ecclesie, nec non Frederici de Chothe- buz, Frederici de Zstrele, Ottonis de Ylborch dicti Slavi, ministerialium nostrorum qui siquidem sex ministeriales tam predicte Magdeburgensis“ ecclesie quam nostri ad estimandum valorem iuris nostri, quod in dictis bonis habemus, et ad ordinan- 30 dum terminum seu diem solvende pecunie per predictum dominum archiepiscopum et suam ecclesiam et per nos sunt communiter deputati, et, si aliquem de predictis nostris arbitris ab hac vita decedere contigerit, in locum defuncti substituemus eque dignum infra proximum mensem, postquam super hoc per predictum dominum archiepiscopum fuerimus requisiti; hoc idem debet facere et faciet dominus archie- 35 piscopus supra dictus. Quod si non fecerimus, Lipzk intrabimus, predictus vero dominus archiepiscopus Magdeburgensis“ ad iacendum intrabit, inde nulla nocte exituri, donec per nos et per iam dictum dominum archiepiscopum in locum de- functi eque dignus fuerit subrogatus. Si autem dictus dominus archiepiscopus et a) Magd A. 15*

Strana 116
116 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 74—75. sua ecclesia ius nostrum, quod habemus in predictis bonis, nollent emere vel non possent, postquam ipsis a nobis esset exhibitum vel per sex dictos ministeriales fuerit estimatum, ex tunc alii seu aliis conferre in pheodum, vendere, obligare vel alio modo alienare licite poterimus cuicumque, dummodo iuri dicti domini archie- piscopi et ipsius ecclesie in nullo preiudicium generetur. Nomina vero opidorum, castrorum, munitionum, terminorum, distinctionum prenominate terre seu marchie Lusacie sunt hec: predicta enim terra seu marchia Lusacie incipit ab illa parte aque Damis et continet in se terram Zarowe et terminatur, ubi terra Sarowe termi- natur. Item distinguitur, quia predicta terra incipit ab Elstera nigra et protenditur usque ad Oderam et ab Odera usque ad fluvium Slube et a fluvio Slube usque ad 10 fluvium Bobere et specialiter in se continet terram Sarowe, que extenditur usque ad terminos Polonie et usque ad terminos terre Budesinensis. Item continet in se curiam Prebuz et opidum Trebule, item castrum Gholsyn et opidum et castrum Lukowe, opidum Ghubyn, opidum et castrum Lubraz, castrum Schedelowe, opidum et castrum Sprewenberch, Pizne opidum et castrum, Bucholt castrum, Sunnenwalde 15 opidum et castrum, Dinsterwalde opidum et castrum, Semftenberch curiam,“ Dannen- rode opidum, Kalowe et Novum castrum apud Kothebuz cum opido et castro Kothe- buz, castrum Lubbenowe, item castrum et opidum Vredeburch, castrum et opidum Schenkendorp, castrum et opidum Trebetz, curiam“ Zinnitz, castrum Rychenwalde curiam“ Reynoldeswalde cum villis, molendinis, silvis, nemoribus, fluminibus et aliis 20 ibidem attinentiis, prout superius est expressum. In cuius rei evidens testimonium presens scriptum, inde confectum, nostri sigilli munimine fecimus communiri. Testes sunt honorabiles viri Bernardus prepositus dictus de Welpia, Ropertus de Mansvelt camerarius, Otto de Brezna cantor, Borchardus de Schrapelo, magister Heydenricus de Erpz, Henricus de Grunenberch, canonici Magdeburgensis" ecclesie, nobilis vir 25 Conradus de Werberghe, Henningus de Phule dictus Struz, Rychardus de Alsleue, Magdeburgensis" curie dapifer, Heyno, Gumpertus et Johannes de Alsleue, Herman- nus de Wederden dictus de Warmpstorp Gherekus de Langboy, Johannes de Vre- keleue, Heyno de Rodense, Thilo marscalcus, Johannes borchgravius de Luborch, milites et ministeriales supradicte Magdeburgensis" ecclesie, nec non Otto et Bodo 30 de Ylborch fratres, Otto de Ylborch iunior, Fredehelmus de Kodebuz, Fredehelmus et Bernardus fratres de Zstrele, Johannes et Conradus de Landesberch, Olricus et Henricus fratres de Pach, Johannes ef Hermannus borchgravii de Gholsyn fratres, Johannes, Fredehelmus et Otto fratres de Landesberch, Albertus, Knut, Johannes et Guntherus fratres de Ghelnowe, milites et ministeriales nostri, et quam plures alii 35 fide digni. Actum et datum in Damis anno Domini millesimo trecentesimo primo, in Inventione beati Stephani prothomartiris. 5 a) curia A, correximus ad litteras inmediate sub nro 73 praecedentes. b) Magd A.

Strana 117
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1303. 117 75. Boleslaus dux Silesiae et dominus Vratislaviae Venceslao II. regi Bohemiae partem ducatus Silesiae, ab illa parte Odrae fluvii iacentem, resignat. Hradec Králové 1303 Jan. 7.-13. 10 Originale (nr 45) perg. cum duobus sigillis, loris membr. pendentibus, quorum primum tan- tum, circumscriptionem ferens talem: † S BOLBZLAI DGI GRA DVCIS HIDRI WRAHIIII, superest (A). — Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 272, V f. 111'—112, N f. 213—213', S f. 260'—261 sub rubrica Boleslaus dux Slesie dominus Wratislavie resignat omnem partem ducatus sui Slesie regi Wenceslao, quam Henricus dux Glogovie detinet occupatam. Sommersberg F. W., Silesiacarum rerum scriptores I (1729) p. 943 nr. 37. — Lünig J. Chr., Co- dex Germaniae diplomaticus II (1733) p. 107 nr. 2. — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 838 nr. 1947. — Grünhagen C. — Markgraf H., Lehns- u. Besitzurkunden Schlesiens II (1883) p. 9 nr. 5. — Codex diplomaticus Silesiae XVI (1892) p. 37 nr. 2738 (reg.). — Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 52 nr. 58 (reg.). 5 Notum sit universis, presentem litteram inspecturis, quod nos Bolezlaus dei gracia dux Slesie et dominus Wratislavie,“ habito maturo consilio illustris Elizabeth, ducisse et domine ibidem, nostre matris karissime, et eciam de libero voluntatis nostre arbitrio, non coacto, omnem partem bonorum et ducatus Slesie, ab illa parte Odre fluvii iacentem, quam per indebite captivitatis vinculum quondam domini Hen- 20 rici, ducis Wratislavie," patris nostri felicis memorie, illustris Henricus,2 dux Glogovie, patruus noster, detinet occupatam, ad ius et proprietatem serenissimi domini Wen- cezlai, Bohemie et Polonie regis, soceri' nostri karissimi, de cuius pietate confi- denciam omnis boni gerimus ampliorem, resignavimus, promittentes bona fide in hiis scriptis, nos nullo umquam tempore contra venire, sed resignacionem huius- 25 modi ratam habere et, quandocumque sibi placuerit, renovare nec non, quod, quan- documque in unius anni spacio a data presencium ipse dominus rex suis nos mo- nere litteris aut nunciis decreverit, illustres Henricum‘ et Wladizlaum, fratres nos- tros karissimos, efficaciter volumus adhortari ad hoc, ut predictorum partem bono- rum et ducatus similiter ad ius et proprietatem eiusdem domini regis resignent et 30 dimittant. In cuius rei observanciam firmiorem presentem litteram nostri et pre- dicte matris nostre sigillorum appensione fecimus roborari. Actum est hoc Gracz civitate regni Bohemie infra octavas Epyphanie Domini anno eiusdem M° C° C° C° tercio. 15 35 viae. duxit. a) Wrat A. 1) Heinricus V. dux Vratislaviae 1296 Febr. 22 mortuus est. 2) Heinricus III. dux Glogo- 3) Boleslaus dux Margaretham (* 1296 Febr. 6.), filiam Venceslai regis Bohemiae, uxorem 4) Heinricus VI. dux Vratislaviae.

Strana 118
118 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 76. 76. Albertus Romanorum rex cum Venceslao III. rege Bohemiae et Poloniae con- cordiae init unionem. Apud Nürnberg 1305 Aug. 18. Originale (nr. 46) cum sigillo maiestatis fere illaeso, quod iam superius exordio nri 66 de- scripsimus, filis sericis rubri flavique coloris pendenti (A). Ad dextram plicae nota Registrata per Johannem de Glacz, de qua cf. supra hoc tomo notam in exordio nri 3. — Quatuor exempla co- piae e copiario C adsunt in codicibus R p. 48—50, V f. 5—5', N f. 28—29, S f. 11'—14 sub rubrica Absolucio a banno et promittit non impetere vel impedire reges Bohemie in iuribus suis. Goldast M., De Bohemiae regni iuribus ac privilegiis.. commentarii tom I. (1627), Appendix docum. p. 35 nr. 26 (ed. J. H. Schminckii tom I (1719), App. docum. p. 43 nr. 26). — Balbin B., 10 Miscellanea historica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 27 nr. 26. — Lünig J. Chr., Des teutschen Reichsarchivs partis specialis continuationis I erste Fortsetzung (totius seriei tom. VI b, 1711) p. 12 nr. 14. — Rousset, Supplement au Corps universel diplomatique du droit de gens (par J. Dumont) t. I (1739) part. 2 p. 33. — Pertz G., Monumenta Germaniae historica, Leges (fol. ser.) II (1837) p. 486. — Riedel A. F., Codex diplomaticus Brandenburgensis II 1 (1845) p. 264 15 nr. 336. — Jireček H., Codex iuris bohemici I (1867) p. 444 nr. 107 et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 8 (nota). — Emler J. Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 886 nr. 2053. — Gradl, Monumenta Egrana (1886) p. 202 nr. 550. — Codex diplomaticus Silesiae XVI (1892) p. 78 nr. 2858. — Monumenta Germaniae historica, Legum sectio IV, Constitutiones IV (ed. J. Schwalm 1906) p. 171 nr. 202. — Koss R., Archiv koruny české II (1928) p. 53 nr. 60. 5 20 Böhmer, Reg. imp. 1246—1313 p. 242 nr. 517. L—* paví- Nos Albertus dei gracia Romanorum rex semper augustus ad universorum no- - ticiam tenore presencium volumus pervenire, quod super discordia, que inter nos ex una parte et illustrem quondam Wencezlaum, Bohemie et Polonie regem, ex altera vertebatur, dum vixit, ad talem cum eius filio illustri Wencezlao, Boemie et 25 Polonie rege, avunculo et principe nostro karissimo, concordie, quam cum ipso cunctis diebus vite nostre servare bona fide promittimus, devenimus unionem: primo, quod omnes excessus, si quos ipsius avunculi nostri, Boemie et Polonie regis, genitor predictus in nos vel imperium quocumque modo commisit, propter quos in ipsum genitorem suum nostre regales sentencie late vel banna promulgata 30 fuissent, que eius se extenderent ad heredes, predictum Wencezlaum Bohemie et Polonie regem, avunculum nostrum, predicti quondam Wencezlai Bohemie et Polonie regis filium, heredem et successorem ac heredes suos ab ipsis excessibus, sentenciis et bannis absolvimus et imperpetuum auctoritate regia reddimus et esse volumus omnimode absolutos. Promittimus preterea in regia fide nostra predictum Wen- 35 cezlaum, Boemie et Polonie regem, avunculum nostrum, et heredes ac successores suos, Bohemie et Polonie reges, in ipsis Boemie et Polonie regnis et in omnibus aliis principatibus et terris ac generaliter omnibus, que ad ipsum Wencezlaum, 1) Litteras ad hoc spectantes non habemus, cf. nihilominus Šusta J., Dvě kníhy českých dějin I (1917) p. 392. 40

Strana 119
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1305. 119 Boemie et Polonie regem, avunculum nostrum, ex successione paterna vel quo- cumque alio titulo pervenerunt, nec de iure, nec de facto toto vite nostre tempore aliquatenus impedire, eciam si aliquod ius, quod vulgariter dicitur ansprach, nobis vel imperio in eis competeret vel diceremus competere vel nobis aut imperio ali- 5 qualiter competere videretur, sed ipse Wencezlaus, Bohemie et Polonie rex, avun- culus noster, et heredes ac successores sui, Bohemie et Polonie reges, predicta regna, principatus, terras et omnia supradicta cum pleno dominio et omnibus regno- rum, principatuum et terrarum ipsarum titulis, honoribus, iuribus, iurisdictionibus, utilitatibus, intra et supra terram in regnis, principatibus ac omnibus predictis et 10 ex eis provenientibus, feudalia iure feudi, propria vero et hereditaria iure proprie- tatis et hereditario debent obtinere imperpetuum et ea libere et pacifice possidere. Illustres preterea Ottonem et Stephanum, duces Bawarie, Ottonem, Hermannum, Jo- hannem et Woldemarum, marchiones de Brandemburg, qui in guerra et discordia predicta, que inter nos et predictum quondam Wencezlaum, Boemie et Polonie re- 15 gem, vertebatur, ipsius regis Boemie fautores et adiutores fuerunt, et generaliter alios omnes, qui notabiliter vel actualiter adiutores vel fautores predicti regis Boe- mie et Polonie contra nos in eadem discordia sunt notati vel inventi, sive sint banniti sive proscripti vel abiudicati per nos vel per alios, predicte concordie et unioni includimus et esse volumus presencium tenore inclusos et eos omnibus 20 bonis, in predicta discordia propter prestitum contra nos predicto regi Bohemie adiutorium vel favorem eis ablatis, et honoribus et iuribus eorum restituimus et esse volumus plene et integre restitutos, nec volumus, quod eis ex hoc in ipsis bonis et eorum iuribus ac honoribus ulla diminucio vel lesio aut preiudicium ali- quod generetur. Promittimus insuper super terris, hominibus, bonis et iuribus 25 terre Wratizlavie stare dictis et ordinacioni spectabilium virorum Berhtoldi comitis de Hennemberg et Burkardi purgravii de Meydeburg, per nos et per predictum Wencezlaum, Boemie et Polonie regem, avunculum nostrum, ad hoc concorditer electorum. De municionibus autem, si quas ipsius Wencezlai, Boemie et Polonie regis, avunculi nostri, progenitores in terra Egrensi, quam cum suis pertinenciis 30 ipse Wencezlaus, Boemie et Polonie rex, avunculus noster, ea in integritate, qua ipsa terra genitori suo per felicis memorie Adolfum, Romanorum regem, predeces- sorem nostrum, olim fuit commissa, nobis promisit restituere, sua pecunia compa- rarunt, inter nos et ipsum Wencezlaum, Boemie et Polonie regem, avunculum nostrum, est taliter ordinatum, ut eedem municiones discussioni iuris subiaceant, 35 utrum videlicet ad nos vel ad ipsum Wencezlaum, Boemie et Polonie regem, avun- 1) Cf. litteras pacis inter Albertum regem et duces Bavariae supra dictos, Nürnberg 1305 Aug. 5 (15) datas (Mon. Germ. hist. Legum sect. IV, Constitutiones IV (ed. J. Schwalm 1906) p. 170 nr. 201. 2) Litteras Adolphi Romanorum regis, desuper 1292 Maii 11 datas, vide superius hoc tomo sub nro. 48.

Strana 120
120 Archivum coronae regni Bohemiae I Nr. 77—78. culum nostrum, debeant pertinere, nisi ipsas idem Wencezlaus, Boemie et Polonie rex, avunculus noster, a nobis in feudum valeat obtinere. In cuius rei testimonium presentes exinde conscribi et maiestatis nostre sigillo iussimus communiri. Datum apud Nuremberg XV Kalendas Septembris, indictione tercia, anno Do- mini M° CCC° quinto, regni vero nostri anno octavo. 5 77. Albertus Romanorum rex Venceslao III. regi Bohemiae et Poloniae omnia privilegia, feuda, iura, libertates, gratias, praedecessoribus eius a Romanorum imperatoribus et regibus concessa et datas, confirmat. Apud Nürnberg 1305 Aug. 20. 10 Originale (nr. 47) cum sigillo maiestatis, fere illaeso, quod iam superius exordio nri 66 de- scripsimus, filis sericis rubri viridisque coloris pendenti (A). Ad dextram plicae nota Registrata per Johannem de Glacz, de qua cf. supra hoc tomo notam in exordio nri 3. — a) Quatuor exempla copiae e copiario B adsunt in codicibus M f. 22'—23, U f. 340—340', Raj f. 103—103', P f. 52—52" sub rubrica Confirmacio omnium privilegiorum, feudorum, iuris, libertatum et graciarum W. regis 15 Bohemie. — b) Quatuor exempla copiae e copiario C adsunt in codicibus R p. 50—51, V f. 6, N f. 29'—30, S f. 15—15' sub rubrica Generalis confirmacio omnium privilegiorum et iurium regis Wen- czeslai. Goldast M., De Bohemiae regni iuribus ac privilegiis .: commentarii (1627), Appendix docum. p. 34 nr 24 (ed. J. H. Schminckii tom I (1719) p. 43 nr. 25). — Balbin B., Miscellanea hi- 20 storica regni Bohemiae dec. I lib. VIII (1688) p. 26 nr. 25. — Lünig J. Chr., Des teutschen Reichs- archivs partis specialis continuationis I erste Fortsetzung (totius seriei tom. VI b, 1711) p. 12 nr. 13. — Jireček H, Codex iuris bohemici I (1867) p. 446 nr 108 et II 1 (Korunni archiv český, 1896) p. 8 (nota). — Emler J., Regesta Bohemiae et Moraviae II (1882) p. 2054. — Koss R., Archiv ko- runy české II (1928) p. 54 nr. 61. Böhmer, Reg. imp. 1246—1313 p. 242 nr. 518. 25 Albertus dei gracia Romanorum rex semper augustus universis sacri Ro- mani imperii fidelibus, presentes litteras inspecturis, graciam suam et omne bo- num. Quamquam nostre benignitatis regia celsitudo quoslibet, quos Romanum ambit imperium, teneatur dulcorosis favoribus et benignis promocionibus amplexari, tamen dignum iudicat nostra serenitas et congruum arbitratur, ut horum, quos nobis 30 carnalis unit affectio et ydemptitas sanguinis propagat et sociat, honoribus ad- augendis et comoditatibus procurandis fervencius et vigilancius intendere debea- mus. Ad hoc itaque consideracione habita et respectu illustrem Wencezlaum, Boemie et Polonie regem, avunculum et principem nostrum karissimum, ampliori benivolencia et graciosiori affectu pre ceteris prosequi disponentes, omnia privilegia, 35 feuda, iura, libertates et gracias illustri quondam Wencezlao, regi Boemie, genitori suo, et sibi ac ipsorum predecessoribus, regibus Boemie, a nobis et nostris prede- cessoribus, imperatoribus et regibus Romanorum, concessa et concessas, approba-

Strana 121
Aetas regum Bohemiae e stirpe Přemyslidarum. 1305. 121 mus, innovamus, ratificamus et presentis scripti patrocinio confirmamus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc nostre confirmacionis paginam infringere vel ei in aliquo ausu temerario contraire. Quod qui facere presumpserit, gravem nostre ma- iestatis offensam se senciat incurrisse. In cuius nostre approbacionis, innovacio- 5 nis, ratificacionis et confirmacionis testimonium hoc scriptum exinde fieri et maie- statis nostre sigillo iussimus conmuniri. Datum apud Nuremberg XIII° Kalendas Septembris, indiccione tercia, anno Domini M° CCC° quinto, regni vero nostri anno octavo.